RIJWIELTOCHTEN DOOR
OOI NEDERLAND.
é&PSL..
"PT
Hef woord is aan...
f 2.20 f 2.20
ANTHRACIE1
G. KRAAY Co.
f 2.20 f 2.20
47e Jaargang No. 14412
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Donderdag 19 Juni 1930
HAARLEM S DAGBLAD
DIRECTEUR: P. W. PEEREBOOM.
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER
HOOFDREDACTEUR: ROBERT PEEREBOOM
ABOHNEI.. _NTENper week 0.27)4, met Geïllustreerd Zondagsblad ƒ0.32
Per 3 maanden: Haarlem en plaatsen waar een agent gevestigd is (kom der
gemeente) 3.57)4. Franco per post door Nederland 3.87)4. Losse nummers
ƒ0.06. Geïll. Zondagsblad per 3 maanden 0-57)4, franco per post.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaame 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Administratie 10724, 14825 Drukkerij 10122, 12713 Postgiro No. 38810
ADVERTENT1EN1-5 regels 1.75. elke regel meer ƒ0.35. Reclames
f 0.60 per regeL Reductie bij abonnement. Vraag en Aanbcd 14 regels ƒ0.60,
elke regel meer ƒ0.15. buiten Arrond. dubbele prijs. Onxe Groentjes (Dinsdag,
Donderdag en Zaterdag) 14 reg. 0.25. elke regel m
r 0.10. uitsl. i contant-
Gratis Ongevallenverzekering voor Weekabonnés. Uitkeeringen: Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f 400.-, Duim f 250.-, Wijsvinger f 150.-, Elke andere vinger f 50.-, Arm- of Beenbreuk f 100.»
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VEERTIEN BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
EEN AUTO IN DE NIEUWE
GRACHT GEREDEN.
DE BESTUURDER WIST ZICH TE
REDDEN.
Hedennacht omstreks half een is een auto
met volle vaart tegen de leuning van de
Kruisbrug gereden, die vernield werd, waar
door de auto in de Nieuwe Gracht terecht
kwam.. Het ongeluk ontstond, doordat een
andere auto, die van de Rolhuizen afkwam
en den weg wilde oversteken op het aller
laatste oogenblik naar rechts moest uitwijken
en de brug opreed. Laatstgenoemde wagen,
bestuurd door den heer W. W. uit Amsterdam,
reed niettemin met zulk een vaart tegen de
andere auto op. dat deze tegen de brug
isloeg en te water geraakte.
De bestuurder de heer J. K. wist een ruit
in te slaa nen zich uit het water» te redden.
De auto van den heer W. W. liep aan de
linkerzijde ernstige beschadiging op.
Hedenmorgen, werd de auto uit het water
geheschen.
EEN KREUPEL PAARD UITGESPANNEN.
De politie heeft een paard, dat gespannen
stond voor een wagen op den Ouden Weg
doen uitspannen, omdat het dier kreupel
was.
DE BRAND TE LISSE
De overblijfselen van wat eens de groote
graanmaalderij en grossierderij van den
heer F. M. Verduyn aan de Kanaalstraat
te Lisse was.
EX-KEIZER WILHELM OP DE
KAGERPLASSEN.
Brand en een ontploffing op
een motorboot.
TWEE ERNSTIG GEWONDEN.
Donderdag maakten ex-keizer Wilhelm en
zijn gemalin als gasten van mevrouw
V. Pannewitz te Bennebroek met gezelschap
een motorboottocht op het Kagermeer. De
ex-keizer en zijn gemalin waren met een ge
deelte van het gezelschap op de motorboot
van mevr. von Pannewitz en de anderen
voeren op een gehuurde motorboot Terwijl
de thee gebruikt werd, waren beide motor-
booten naast elkander aan den oever ge
meerd. Nla de thee werd weggevaren. De
boot, waarop de ex-keizer zich bevond, was
nog slechts op korten afstand van de andere
boot, toen plotseling op deze laatste een doffe
knal werd vernomen, v?elke achteraf bleek
vermoedelijk het gevolg te zijn geweest van
brand in den carburator. De motorboot van
den ex-keizer voer onmiddellijk terug en
nam de passagiers van de brandende boot
over. Hierbij bleek dat een dame en een heer
ernstige brandwonden hadden opgeloopen.
Een zich bij het gezelschap bevindende arts
verleende de eerste hulp, waarna de gewon
den naar Leiden werden vervoerd, waar zij
in het Ziekenhuis werden opgenomen. De
motorboot brandde geheel uit.
Omtrent dit ongeluk kan nog nader ge
meld worden dat de beide gewonden naar
het St. Elisabeth Ziekenhuis te Leiden zijn
overgebracht, waar zij door dokter Leesberg
uit Leiden zijn verbonden.
Het betreft frl. K. Gravin Lehndorff, uit
Prein, en den heer Hermann H. Graaf Don-
hof f, uit Friedenstein.
Men meldt nog nader uit Leiden aan de
N. R. C.:
Mevrouw von Pannwitz heeft een flinke
motorboot, de Olympia en gelet op de uit-ge--
breidheid van het gezelschap had zij bij de
jachthaven te Warmond een tweede boot
aangevraagd. Deze boot was in April van dit
jaar geheel nieuw gebouwd en voorzien van
een onder deskundige leiding geconstrueerde
motor. Naar de tusschenpersonen, die de
boot aan mevrouw Pannwitz hadden verhuurd
ons meedeelden, had men hun gemeld, dat
een hoog gezelschap het watertochtje zou mee
maken, red waarom geen gewone boot. die
geregeld verhuurd wordt, beschikbaar werd
gesteld.
Onder de gasten op de Olympia bevonden
zich de voormalige Duitsche keizer, die zoo
als men weet een groot liefhebber van water
sport is, keizerin Hermine, prinses Kamo,
verder graaf von Bülow, verbonden aan het
Duitsche consulaat-generaal te Amsterdam,
de lijfarts van de keizerlijke familie dr.
Klassmann, en mevrouw von Pannwitz. In
de andere boot waren de jongere deelnemers
aan den tocht verzameld, o.a. Carin gravin
Lehndorff. die gisteren juist 20 jaar geworden
was, en H. graaf Donhöff. Het geheele ge
zelschap bestond uit ongeveer 15 personen.
Nadat men eenige uren over de plassen
gevaren had begaf men zich bij het dorpje
Rijnzaterswoude aan land. Toen men aam
boord was teruggekeerd, voer de Olympia
regelmatig weg, maar de gehuurde boot was
niet in beweging te krijgen. Deze werd be
diend door den 33-jarigen monteur H. Kop
pers uit Warmond. Door tot nu toe onopge
helderde oorzaak ontstond plotseling een
ontploffing waardoor de boot onmiddellijk
vlam vatte en gedeeltelijk uit elkaar sprong.
De monteur en eenige anderen werden in het
water geslingerd; sommigen sprongen zelf
in het water en enkelen werden door de toe*
gesnelde Olympia opgenomen. Koppers was
ernstig aan hoofd en handen gewond, hij
wist echter zwemmend den wal te bereiken.
Gravin Lehndorff had ernstige brandwonden
over het geheele lichaam en graaf Donhoff
had brandwonden aan het hoofd en de lin
kerhand.
Nadat dr. Klassmann de slachtoffers voor-
loopig had verbonden, voer de Olympia zoo
snel mogelijk naar de Spanjaardsbrug te Lei
den. Inmiddels hadden graaf von Bülow
en eenigen der bedienden zich naar het St.
Elisabeth'sgasthuis te Leiden begeven, om
daar van het gebeurde mededeeling te doen.
De ex-keizerlijke familie had zich per auto
naar Doorn terug begeven.
Toen wij even na de komst van het gezel
schap in het St. Elisabethsgasthuis aankwa
men, werden de gewonden juist door dr.
Leesbergh uit Leiden behandeld. Naar deze
ons meedeelde, maakten de gewonden het
naar omstandigheden goed.
Graaf van Bülow was zoo welwillend ons
het bovenstaande relaas van het ongeluk
mee te deelen. Van de Olympia, die vlak bij
het verbrande schip lag, had hij het ongeluk
duidelijk waargenomen. De dag was al met
een klein ongeluk begonnen, zoo deelde de
heer Van Bülow ons nog mee. Toen hij met
zijn auto als een der laatste gasten aankwam
lag er een auto in de sloot. Later bleek het
dat dit een auto van mevrouw von Pannwitz
was, waarin eenige bedienden zaten. Zij had-
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
BGSrPAS5£lïDE
KOOPT U EIJ
KONINCSTR.n/KPA ARLAAR5TEEG
Frederik van Eeden
Kunstioerken zijn aandoeningen van
schoonheid, van den eenen mensch overge
bracht op den anderen.
HAARLEM, 19 Juni.
EI! EI!
(Te Diemen heeft een kip in 100
achtereenvolgende dagen hon
derd eieren gelegd).
Tjonge wat een eier ijver
Heeft die Diemer kip betracht,
Wat een toonbeeld van volharding
Voor het kippige geslacht.
Honderd stuks in honderd dagen
En dan in dit warm seizoen.
Als je meer voor ijs dan ei voelt,
't Is een waardig kampioen.
Tok-tok-tok dat 's nummer honderd
Heeft zij, naar ik hoor, gezegd;
Heel mijn ziel, mijn idealen
Heb ik hierin neergelegd.
Ik heb dadelijk aan mijn buurman
Van die brave kip verteld.
Maar mijn buurman is wat cynisch
En stor.d nu ook niet versteld:
Dat het beest zoo vlot gelegd heeft
Vind ik logisch, zei hij toen,
Wat ter wereld had ze anders
Met die eieren moeten doen.
Maar ik vind het een prestatie
Waar ze trotsch op wezen mag.
Want de meeste kippen leggen
Niet zoo'n ijver aan den dag.
Ik speciaal kan er voor voelen
Zeg ik u in diep geheim;
'Schoon ik dan geeh kip mag wezen....
Tok-tok-tok alweer een rijm.
P. GASUS.
den moeten uitwijken voor een wielrijder en
waren toen in de sloot terecht gekomen. Zij
waren echter niet ernstig gewond.
Zoodra wij allen aan boord hadden, aldus
de heer von Bülow verder, zijn wij zoo snel
mogelijk weggevaren, omdat wij bang waren
dat er op de verongelukte boot nog een ont
ploffing zou volgen.
Toen de boot aan de Spanjaardslaan te
Leiden kwam. stonden de wagens van den
Leldschen eerste hulpdienst en eenige zie
kenauto's van firma Dïeben uit Leiden
reeds klaar om de gewonden over te nemen.
De verhuurders van de verongelukte boot
kwamen juist uit de ziekenkamer van den
monteur. Zij hadden hem nog even kunnen
hooren.
De oorzaak van het ongeluk is vermoedelijk
aan kortsluiting te wijten. Toen Koppers, die
reeds lang bij deze firma in dienst is, be
merkte dat de motor weigerde (een nieuwe
motor met twee dubbele accu's) wilde hij een
nieuwe accu erin plaatsen en op dat oogen
blik sloeg de motor uit elkaar. De man is, ge
lijk gezegd, aan hoofd en handen gewond,
maar men hoopt ook hem in leven te houden.
In den loop van den avond deden er te
Leiden de wildste geruchten de ronde. Men
zeide zelfs dat er zeven menschen op de
Kaag waren verbrand.
OOK EEN AUTO-ONGELUK.
Men meldt ons uit Haarlemmermeer;
Woensdagmiddag 3.30 uur reed een auto
met snelle vaart op den Ringdijk van den
Haarlemmermeerpolder tusschen Hillegom
en Lisse. Bij een scherpe bocht in den weg
bleef de chauffeur geen meester over het
stuur. De wagen reed eerst door een hoop
grint en daarna tegen een ijzeren jaagpaal.
Met de achterwielen kwam de auto in het
water terecht.
Door omwonenden en schippers werd da
delijk hulp geboden. De inzittenden bleken
leden van het dienstpersoneel van den Duit-
sclien ex-keizer en ex-kroonprins te zijn.
Alle waren min of meer verwond, maar ge
lukkig niet ernstig. Met een vrachtauto wer
den de dames en heeren naar Lisse ge
bracht, omdat de eigen auto gedeeltelijk
vernield was. Later kwamen de ex-keizer, de
ex-kroonprins eenige familieleden en genoo-
digden in drie auto's ter plaatse. Zij infor
meerden naar het ongeluk.
Toevallig was een gezelschap Duitschers in
de omgeving die den ex-keizer herkenden De
hoofden werden ontbloot en de heilwensch
„Leve de Keizer" aangeheven.
De ex-kefzer dankte voor de gebrachte
hulde.
Na eenig oponthoud reed het gezelschap
naar Warmond om zich aan de zeilsport te
wijden.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
Een ieder laten wij thans profi-
teeren van onze goedkoope inkoop
20 30 leveren wij vanaf f2.20 p
H.L bij afname van 5 H.L. of meer
N.V. B ra ndsto f f enh an del
Turfmarkt lv? - Tel. 11088
De open ruimten.
Er is weinig fantasie noodig om te voor
zien waartoe de snelgroeiende bevolkings
dichtheid van onze streek, en de daarmee
gepaard gaande intense bebouwing, moeten
leiden, als niet bijtijds krachtige maatre
gelen worden genomen tot redding van par
ken, bosschen en duinen. In dit blad is er
al meermalen de aandacht op gevestigd. Wat
zou er van terecht komen, als het nog een
kwarteeuw in het huidige tempo doorging,
ongemoeid? Bij de huidige hitte is het beeld
bijzonder afschrikwekkend. Ik heb zelf zes
jaar lang in verschillende voorsteden van
Londen gewoond, en heb ervaren hoe zij be
machtigd werden door de reusachtige poliep,
en opgenomen in „de woestenij van steen en
asphalt" zooals onze Londensche correspon
dent de geweldige stad noemt in een ver
heugden brief over de opening van gemeng
de baden in de Serpentine. Deze Serpentine
is een flinke vijver in Hyde Park, een vijver
die zich als een kronkelend lint, of een ser
pentine als u wilt, slingert tusschen de bos
schages van het park. Een heel aardige in
stelling, en een pluimpje aan de nagedach
tenis van koningin Caroline, gemalin van
George II, die de Serpentine indertijd (voor
den civielen prijs van f 72000) liet graven.
Maar is het niet een beetje erg, dat een
stad van zeven millioen zielen zich moet
opwinden zooals de laatste weken gebeurd
Is over het gebruik en de „tradities" van
een waterplas, die in afmetingen en ook in
schoonheid van omgeving niet haalt by ons
Haarlemsche Zuider Buitenspaame0 Voor ze
ven millioen menschen is zoo'n klein, cen
traal gelegen vijvertje wel erg armoedig als
on tsp a nn ingsoord
Van de „woestenij van steen en asphalt"
begint Amsterdam óók een steeds scherper
beeld te geven. Als Haarlemmer, of Heemste
der, of Velsenaar heb je moeite niet te glim
lachen als Amsterdammers lyrisch worden
over hun Vondelpark. Wat is dat, in afme
tingen en in schoonheid vergeleken bij on
zen Hout, ons Groenendaal. ons Velserbeek?
Dit is de eeuw van het getal en het record,
en een Amsterdammer maakt zich gaarne
wijs dat hij een gelukkiger mensch is dan
een Haarlemmer, omdat er 750.000 Amster
dammers zijn en maar 120.000 Haarlemmers.
Maar zoodra zijn geldmiddelen het hem ver
oorloven trekt hij haastig „naar buiten" gaat
in Haarlem, Heemstede, Bloemendaal of
Santpoort, in Hilversum, Bussum, Laren of
Baarn wonen, en vind Amsterdam meer
dan genoeg voor zijn kantooruren.
Intusschen blijven al de gemeenten in deze
streek zeer snel in inwoners-aantal groeien,
de bebouwing breidt zich overal uit, en het
is een geluk dat zulke instellingen als de Ge
westelijke Commissie voor de Uitbreidings
plannen. en vereenigingen, zooals Heem
schut, Behoud van Natuurmonumenten. De
Hollandsche Molen op het vinketouw zitten,
en waakzaam zijn.
Het zal bij deze activiteit niet kunnen blij
ven. Samenwerking van alle betrokken
overheidslichamen en particuliere instellin
gen, zal ongetwijfeld noodig blijken om voor
Het Belangrijkste.
Ernstig ongeluk op de Kagerplassen. De ex-
keizer in gevaar.
(Ie blad, le pag.)
De collecte voor het sanatorium Zonne
straal
(2e blad, le pag.)
De nieuwe boulevard te Zandvoort.
(2e blad, le pag.)
De droogmaking van het Haarlemmermeer,
75-jarig bestaan der gemeente).
(2e blad, le pag.)
De bebouiving van den Zeeweg.
(2e blad le pag.)
De Duitsche minister Moldenhauer treedt af.
(4e blad, le pag.)
(le blad, le pag.)
ARTIKELEN, enz.
R. P.; De open ruimten.
(le blad, le pag.)
Mr. B. de Jong van Beek en Donk: De eerste
week der Internationale Arbeidsconferentic.
(4e blad, le pag.)
Jhr. J. C. Mollerus: Goederendistributie.
(3e blad, 2e pag.)
Voor de laatste berichten zie men de 2e
pagina van het Eerste Blad).
de meer dan een millioen menschen. die nu
reeds in deze streek wonen tusschen Noordzee
en Zuiderzee, in het Noorden begrensd door
het Noordzeekanaal en in het Zuiden door
de Haarlemmermeer, voldoende natuur
schoon en open ruimten, voldoende „oases"
te redden. Anders komen wij op den duur
terecht ln den toestand van Londen, woes
tenij van steen en asphalt, welks onafzien
bare bebouwing niet voldoende voorzien en
aan uitbreidingsplannen gebonden ls tijdens
een vorige generatie, die de boel maar heeft
laten waaien. Parijs ls gelukkiger geweest,
door de fantastische royaliteit van het
Tweede Keizerrijk en het genie van Napo
leon Ill's architect Haussmann.
Gelukkig is er veel veranderd sinds de
jaren voor de Haarlemsche annexatie, die
evenals vele andere annexaties het weinig
verheffende beeld te zien gaf van gemeen
ten. twistend als staatjes in den staat.
Nieuwe wetgeving heeft een b:;sis voor sa
menwerking tusschen gemeenten gelegd,
waarop goede resultaten verwacht kunnen
worden. Als op 1 Januari 1931 de nieuwe wet
van minister De Geer Inzake de flnanciëelc
verhouding tusschen het Rijk en de gemeen
ten in werking treedt, breekt daarmee onge
twijfeld een nieuw tijdperk van normaler, ge
zonder verhoudingen aan. Al zijn nog niet
alle fiscale geldbronnen .genivelleerd".
Steeds sterker zal het in deze streek ge
zocht moeten worden ln gewestelijke plannen,
gewestelijke samenwerking, gewestelijke
maatregelen. De tijd waarin elke gemeente
alleen voor zichzelf redeneerde, zich ten allen
Nu de vacantie nadert hebben wij, in de overtuiging vele lezers daarmede
aan ons te verplichten, het boekje dat eenige jaren geleden verscheen over
„RIJWIELTOCHTEN DOOR MOOI-NEDERLAND" herdrukt. Het is
bovendien zeer belangrijk uitgebreid, zoodat liet boekje, dat nu 48 pagina's
telt, beschrijvingen en kaarten bevat van de volgende tochten door een
onzer redacteuren gemaakt;
HAARLEMUTRECHT.
HAARLEM—HET GOOI—AMERSFOORT.
NAAR ARNHEM.
IN APELDOORN EN OMGEVING.
IN GOOI- EN EEMLAND.
KLEINE UITSTAPJES IN ONZE OMGEVING.
EEN TOCHT DOOR TWENTE EN DEN ACHTERHOEK.
NAAR ZWOLLE EN GIETHOORN.
Bovendien zijn afstandstabcllen opgenomen voor tochten van Haarlem uit
naar de voornaamste steden in ons land.
Het geïllustreerde boekje, dat mooi is uitgevoerd, wordt, zoolang de
voorraad strekt, kosteloos voor onze lezers ter beschikking gesteld. Van
VRIJDAGMIDDAG 2 UUR kan het op vertoon van onderstaanden bon aan
onze Tijdingzaal, Groote Houtstraat 93, afgehaald worden.
Op eiken Bon wordt natuurlijk slechts écn boekje verstrekt.
BON voor 1 exemplaar van het boekje
RIJWIELTOCHTEN DOOR MOOI NEDERLAND,
dat door Haarlem's Dagblad kosteloos voor zijn abonnés verkrijgbaar
wordt gesteld.
