DE NIEUWE BRUG OVER HET DONKERE SPAARNE.
Het woord is aan
Het Belangrijkste.
f 2.20 f 2.20
ANTHRACIET
G. KRAAY Co.
f 2.20 f 2.20
37e Jaargang No. 14416
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Dinsdag 24 Juni 1930
HAARLEM'S DAGBLAD
DIRECTEUR: P. W. PEEREBOOM.
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER
HOOFDREDACTEUR: ROBERT PEEREBOOM
ABONNEMENTEN: per week 0.27>4, met Geïllustreerd Zondagsblad ƒ0.32
Per 3 maandenHaarlem en plaatsen waar een agent gevestigd is (kom der
gemeente) 3.57J4. Franco per post door Nederland 3.87J4. Losse nummers
ƒ0.06. GeïlL Zondagsblad per 3 maanden 0-5754, franco per post.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Administratie 10724, 14825 Drukkerij 10122, 12713 Postgiro No. 38810
ADVERTENT1EN: 1—5 regels 1.75. elke regel meer 035. Reclames
ƒ0.60 per regeL Reductie bij abonnement. Vraag en Aanbod 14 regels ƒ0.60,
elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrond. dubbele prijs. Onze Groentjes (Dinsdag,
Donderdag en Zaterdag) 14 reg. 0.25, elke regel meer 0.10, uitsl. a contant.
Gratis Ongevallenverzekering voor Weekabonnés. Uitkeeringen: Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f 400.-, Duim f 250.-, Wijsvinger f 150.-, Elke andere vinger f 50.-, Arm- of Beenbreuk f 100.-
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
KINGSFORD SMITH EN ZIJN
METGEZELLEN VERTROKKEN.
GESTART VAN PORT MARNOCK
BIJ DUBLIN.
Een Reuter-telegram
van hedenmorgen
meldt, dat Kingsford
Smith en zijn makkers
hedenmorgen te half
vijf gestart zijn voor
de vlucht naar Ame
rika.
Zij vertrokken daar
toe gisteravond van
Dublin naar het vlieg
veld Port Marnock.
DUITSCHLAND,
Een driftig zwemmer gedood
BIJ EEN WORSTELING MET EEN
AGENT.
BERLIJN, 23 Juni (VJDToen een rfj-
iwielagent iemand, die in het Spandauer Ka
naal aan het zwemmen was erop opmerk
zaam maakte, dat het zwemmen op deze
plaats was verboden, kwam de man in zwem-
eostuum uit het water, wierp de fiets van
den agent on het kanaal en pakte den agent
vervolgens in de rug beet, om te trachten,
hem eveneens in het water te gooien. De
agent greep zijn revolver en schoot. De
zwemmer werd zoo ongelukkig getroffen, dat
hf3 tijdens het transport naar het ziekenhuis
overleed.
HET PROCES-GUTMANN.
P£ DOODSTRAF GEëlSCHT.
PRENZLAU, 23 Juni (V_D.) De officier
van Justitie heeft tegen den tandarts dr.
Gutmann wegens moord de doodstraf en le
venslange vervallenverklaring der burger
rechten geëischt. Verder eisehte hij tegen
hem wegens valsohheid in geschrifte zes
maanden gevangenisstraf. De beklaagde
ibleef bij het aanhooren van den eisch volko
men kalm.
DOOR HORZELS GEDOOD.
BOEDAPEST, 23 Juni (VD.) Te Kiekörös
is 'een landbouwer, die met twee paarden op
het veld aan het werk was, door een zwerm
horzels aangevallen. Toen hij trachtte de
paarden in veiligheid te brengen, brachten
de horzels hem zulke ernstige steken toe, dat
hij dood neerviel. Ook de paarden bezweken
kort daarop aan de aanvallen van de zwerm.
DE HAARLEMSCHE
WATERLEIDING.
ONDERHANDELINGEN MET
BLOEMENDAAL.
Indertijd hebben wij medegedeeld, dat het
gemeentebestuur van Haarlem de onteige
ning aangevraagd had van een groot stuk
duinterrein dat thans eigendom is van de
Erven van der Vliet. De gemeente Haarlem
heeft van die Erven een strook duingrond
van 100 Meter breedte in eeuwig-durende
erfpacht, maar Haarlem acht het een belang
voor de waterleiding als die grond niet alleen
onteigend wordt, maar bovendien aan
eiken kant daarvan nog een strook van 200
Meter. Haarlem wil dus de beschikking heb
ben over een duinstrook van 500 Meter
breedte om daardoor de prisé <i' eau „zeker
•te stellen".
De gemeente Bloemendaal heeft zooals
men weet, van de Erven van der Vliet de
gronden langs den Zeeweg gekocht. Daaron
der is dus ook grond die de gemeente Haar
lem onteigenen wil voor de waterleiding.
Er zijn nu onderhandelingen tusschen de
gemeentebesturen van Haarlem en Bloemen:
daal loopende, om, naast de strook van 100
Meter die de gemeente Haarlem aan den Zee
weg van de Erven van der Vliet in erfpacht
heeft, aan eiken kant nog een strook van
200 Meter breedte aan Haarlem af te staan.
Vermoedelijk zal Bloemendaal dien grond aan
Haarlem in erfpacht geven.
In elk geval blijft dus dan een strook van
500 Meter aan den Zeeweg onbebouwd.
De diepte van het duinterrein dat Bloe
mendaal aan den Zeeweg kocht is ongeveer
400 Meter. Van de Erven van der Vliet blijft
Haarlem dus de onteigening van de andere
duinterreinen vragen, want de prise d'eau
der waterleiding loopt tot aan de grens der
gemeente Velsen
Nadere bijzonderheden over de plannen.
De Gravensteenenbrug die vermoedelijk, zal wordeii afgebroken.
In ons nummer van Zaterdag hebben wij
reeds uitvoerige mededeelingen gedaan over
de plannen voor een nieuwe brug over het
Donkere Spaarne, die de smalle Gravestee-
nenbrug vervangen zal.
De Raad zal Woensdagmiddag uit eenige
plannen moeten kiezen. B. en W. hebben
hun steun gegeven aan 't plan om de nieuwe
brug te maken tegenover de Bakenesserstraat
dus ook even ten Oosten waar de Burgwal-
gracht in hot Spaarne uitmondt. De Hooi-
markt wordt doorgetrokken en belangrijk
verbreed. Dit is mogelijk, doordat verschil
lende panden die nu onmiddellijk aan het
water grenzen, door de gemeente gekocht
zijn en zullen worden afgebroken. Bovendien
wordt dan het Spaarne op die plaats 8 a 9
Meter aangeplempt. De Hooimarkt heeft
reeds eenige maanden geleden een nieuwe
basaltkademuur gekregen, terwijl, als de weg
nu ook nog een goed plaveisel gekregen zal
hebben, een goede verkeersweg verkregen
zal zijn van bijna 16 Meter breedte. De Ko-
ralensteeg wordt verbreed, zoodat dan een
weg voor groot verkeer komt tusschen de
Amsterdamsche Poort, de Koralensteeg (die
15 Meter breed wordt), de Hooimarkt en de
nieuwe brug over het Donkere Spaarne.
Het Donkere Spaarne is ook reeds in de af-
geloopen maanden belangrijk verbeterd.
Voor het verkeer naar de stad (aansluiting
gevend op de te verbreeden Damstraat) zal
het evenwel ook in de toekomst noodig zijn
de Wildemansbrug over de Bakenesser-
gracht te verbreeden.
Voor de richting Haarlem-Noord kan het
verkeer van de nieuwe brug over het Donkere
Spaarne zijn weg kiezen langs den Kouden-
horn en de Zandersbrug. Als over eenige ja
ren het Phoenixterrein ontruimd zal zijn,
wordt bovendien nog een nieuwe weg voor
groot verkeer aangelegd van de Friesche Var
kenmarkt naar den Jansweg bij het Stations
plein.
Nu is het evenwel ook nog noodig een goe
de verbinding te maken tusschen de
Spaarnwouderstraat bij de Burgwal en de
brug over het Donkere Spaarne.
De gemeente heeft de perceelen die daarvoor
noodig zijn reeds aangekocht. Het perceel
waarin langen tijd de banketbakkerij van
den heer Hoefman gevestigd was is reeds
ontruimd, zoodat de slooper kan komen. Ook
het oude Visschershutje dat daarachter lag
is al voor een deel gesloopt.
Op aandrang van de Schoonheidscommis
sie hebben B. en W. toegezegd er zooveel mo
gelijk naar te zullen streven, dat de nieuwe
brug recht tegenover de doorbraak van de
Spaarnwouderstraat komt te liggen. Open
bare Werken had de brug eerst wat meer
Oostelijk geprojecteerd. Dit had evenwel het
nadeel, dat het verkeer onnoodig twee elle
boogbochten zou moeten maken.
De kosten aan de uitvoering van dit plan
verbonden zijn geraamd op f 242.000.
Er is ook nog een plan om de uitmonding
van de Burwalgracht in het Spaarne wat te
verleggen en die uitmonding geheel te over
welven, waardoor als het ware tegenover de
nieuwe brug over het Spaarne een plein ge
vormd zou worden. Maar dat plan zou
f 128.000 duurder komen. De meerderheid
van de Commissie voor Openbare Werken
uit den raad heeft zich voor dit duurdere
plan uitgesproken, evenwel onder beding, dat
het plein wat smaller genomen zou worden,
wat de meerdere kosten met f 40.000 zou ver
minderen. De minderheid van deze raads
commissie heeft zich vereenigd met het voor
stel van B. en W.
Indertijd heeft de Verkeerscommlssie het
plan geopperd om de nieuwe brug recht over
het Spaarne tegenover de uitmonding van de
Burgwalgracht te leggen maar daarbij was noo
dig om de Spaarnwouderstraat van de Burg
wal tot de Heerenvest te verbreeden tot 15
Meter. Uitvoering van dit plan zou volgens
een berekening van Openbare Werken
f 410.000 kosten.
B. en W. en de minderheid van de raads
commissie voor Openbare Werken komen
dus met het goedkoopste plan. De meer
derheid dezer commissie sprak zich uit voor
een plan dat f 88.000 duurder is, terwijl er
blijkbaar geen verdedigers gevonden wer
den van het groote plan van de Verkeers-
commissie, dat f 162.000 duurder zou komen
dan het plan van B. en W.
Het voordeel van dit duurste plan zou
evenwel zijn, dat daar de Spaarnwouder
straat tusschen Amsterdamsche Poort en
Burgwal een breedte zou krijgen van 15 Me
ter. Nu is de straat op de smalste gedeelten,
niet veel meer dan 8 Meter. De verbree
ding van die straat zou gezocht worden door
het voorste gedeelte van de huizen aan den
Zuidkant van de straat te onteigenen en
af te breken.
B. en W. zeggen niet in hun voorstel of het
de bedoeling is de Gravesteenenbrug af te
breken. Maar dit zal ongetwijfeld geschie
den, want de afstand tusschen beide brug
gen zal niet meer dan 75 Meter bedragen.
Het heeft weinig zin om voor het geringe
verkeer dat over de oude brug gaat (alleen
voetgangers en fietsers mogen van de oude
brug gebruik maken!) een volledige brug-
wachtersdienst aan te houden, die vele dui
zenden guldens in het jaar kost.
DE VERKEERSREGELING IN DE
SMEDESTRAAT.
EEN ADRES VAN DE SMEDESTRAAT-
VEREENIGING.
Het bestuur der Smedestraatvereeniglng
heeft het onderstaande adres aan B. en W.
gezonden
Door de winkeliers en huiseigenaren van
de Smedestraat wordt van de; bestaande
verkeersregeling in die straat zeer veel na
deel ondervonden, daar hun inkomsten sedert
het laatste halfjaar sterk zijn verminderd,
zoodat enkele gedupeerden zich reeds vooi
verlaging van belasting tot den Ontvanger
hebben gewend.
Sinds de Jansstraat als hoofdverkeersweg
is aangewezen, is het verkeer door de Smede
straat overbodig geworden (richting Groote
MarktKruisstraat) daar men dan gedwon
gen wordt langs een moeilijken en onbegaan:
baren omweg op een behoorlijken verkeersweg
te komen.
Wanneer het verkeer door de Smedestraa*
in andere richting geleid zou worden (van
de Kruisstraat naar de Groote Markt) wordt
bovenbedoeld bezwaar opgeheven en zou
daardoor tevens de hoek Groote Markt en
Zijlstraat voor een zeer groot deel van de
verkeersdrukte ontlast worden.
Redenen waarom bovengenoemd bestuur
zich tot Uw College wendt met het verzoek
het daarheen te willen lelden, dat het ver
keer in de andere dan de bestaande richting
geleid word, dus van de Kruisstraat naar de
Groote Markt.
NA HET ONGELUK TE GEULHEM
EEN COMITé TOT STEUN.
De heer II. W. Korenstra, directeur van de
Nutskwecksohool voor Onderwijzeressen ie
Haarlem heeft het sympathieke denkbeeld
gehad om een comité te stichten, dat gelden
zal bijeenbrengen ter tegemoetkoming in de
kosten, die de ouders der bij het. ongeval
in de rotswoning te Geulhem getroffen leer:
lingen der Rijkskweekschool te Haarlem
moeten maken voor-verpleging, transport en
heelkundige hulp. De heer Korenstra heeft
zich voorgesteld, dat alle kweekscholen in
Nederland zullen helpen om gezamenlijk deze
lasten te dragen en het comité heeft zich
dan ook tot Rijks, Gemeente-, Nuts, R.K. en
Chr. Kweekscholen gewend en reeds onmid-
delijk met goed resultaat; een groot bedrag
is al binnengekomen.
In het comité hebben zitting de heeren H.
W. Korenstra. C. L. van Balen, directeur van
de gemeentelijke kweekschool te Amsterdam.
W. Braat, directeur van de Rijkskweekschool
te Zaandam. G. B. Legdeur, directeur van
de R.K. Kweekschool te Hilversum en W. J.
Visser, directeur van een Chr. Kweekschool
te 's Grawenhage,
Les cahiers anonymes
„Wanneer een vrouw zegt dat zij „haar
leven ivil leven" dan wil dat zeggen dat zij
het leven zooals het zich voordoet, terug
dringt en dat zij er een droom voor in de
plaats wil".
EEN MISS-E BOEL.
(Voor de verkiezing van een
schoonheidskoningin In de
Engelsche stad Worcester,
meldde zich geen enkele
candidate aan).
Als er een verkiezing nadert
Voor een schoonheidskoningin,
Zenden meestal vele schoonen
Hoopvol haar portretten in.
Uren staan ze voor den spiegel,
Brengen ze bij kappers door,
Oefenen ze voor fotografen,
Zoo stel ik me althans voor.
Vader zegt, bevreesd voor ruzie:
Doe wat Je niet laten kan
En het denkbeeld is ook vleiend
Voor zijn ijdelheid als man.
Moeder is al van den aanvang
Overtuigd dat dochter wint,
Want welk meisje op de wereld
Is er mooier dan haar kind.
Al haar vrienden en vriendinnen
Hooren eerst dat ze niet wou,
Om hun allen kans te geven
Om te zeggen: doe het nou!
Neen, er is aan aspiranten
In den regel geen tekort,
Als er weer wordt aangekondigd
Dat een Miss gekozen wordt.
Maar in d' Engelsche stad Worcester
Is de klad er eensklaps in,
Daar heeft niemand de ambitie
Voor een schoonheidskoningin.
Laat die roem haar onverschillig
Geven zij niet om dien kroon?
Of acht geen van al die schoonen
Zich daarvoor voldoende schoon?
Nooit had iemand ook in Worcester
Aan zoo'n resultaat gedacht,
Wie kon dit nu ooit vermoeden
Van het vrouwelijk geslacht?
En de mannelijke leden
Van het schoonheidscomité
Die daar zonder schoonheid zitten,
Ach, daar heb ik meelij mee.
Bij hun vrouwen thuisgekomen
Doen ze aarzelend verslag
Van hun miss-elijke ervaring
Broeders, wat een hard gelach.
Spreek uit: Woester.
P. GASUS.
JAARVERSLAG DER NEDER-
LANDSCHE HANDEL-MIJ.
DIVIDEND 10%.
Te Amsterdam Is hedenmiddag onder voor
zitterschap van Dr C. J. K. van Aalst de al-
gemeene vergadering van aandeelhouders
in de Nederlandsche Handelmaatschappij
gehouden.
Het jaarverslag doet geen optimtstischen
toon hooren. In economisch opzicht heeft
de uitkomst van het jaar 1929 zeker niet
aan de verwachtingen beantwoord.
De voortgezette daling van de prijzen der
voornaamste stapelproducten heeft in de
productiegebieden tot groote moeilijkheden
en verliezen aanleiding gegeven. In de in-
voerlanden heeft zij de importeurs in een
moeilijke positie gebracht. Het zakenleven
heeft hiervan in de Europeesche importha
vens gevoelig den terugslag ondervonden.
De industreele bedrijvigheid kon zich in
ons land met enkele uitzonderingen op een
behoorlijk peil handhaven. De werkloosheid
heeft In 1929 zelfs het laagste peil sinds ja
ren bereikt.
In November nog was zij geringer dan het
vorige jaar omstreeks dienzelfden tijd. De te
ruggang van den faillissementsindcx heeft
zich mede in 1929 verder voortgezet.
De economische toestand van Nederlandsch-
Indië gaf weinig reden tot tevredenheid. De
slechte gang van zaken in de cultures hield
in 1929 onafgebroken aan. De prijzen van
bijna alle producten daalden. Voor vele on
dernemingen is het tegenwoordige prijspeil
beneden dat, waarop loonende exploitatie
mogelijk is. Ten aanzien van rubber en thee
tracht men thans door onderlinge afspraak
de productie te beperken.
Aangezien de Staatsfinanciën van Indië ln
hooge mate afhankelijk zijn van den goeden
gang van zaken in de cultures, maakt. Indië
ook in dat opzicht een moeilijken tijd door en
is de eerste toekomst niet rooskleurig. Uit het
verslag blijkt verder, dat in Suriname in 1929
een verlies werd geleden van 432.183.49.
Het voordeelig saldo der winst- en verlies
rekening bedraagt 8.655.090.54. Na de uit
keeringen aan directie en commissarissen en
afschrijvingen blijft behalve de 5 pet. vol
gens artikel 65 van de Artikelen van Over
eenkomst nog voor aandeelhouders een uit
keer ing van 50 per aandeel over. zoodat
het totaal dividend wordt vastgesteld op
10 pet.
Het verslag bevat voorts een overzicht van
de werkzaamheden der maatschappij ln al
haar nederzettingen.
PERSONALIA.
Bevorderd tot doctor in de wis- en na
tuurkunde op proefschrift: „Onderzoekingen
over Osmose", de heer P. van Campen, geb.
te Haarlem,
De „Southern Crossvertrokken.
(Ie blad le pag. en le blad, 2e pag.)'
Zonderlinge berichten uit Spanje; algemcene
staking in Seville. Mededeelingen van oud
minister Alba.
(2e blad le pag.)
De jongste onlusten in Britsch Indië.
(2e blad le pag.)
De nieuwe brug over het Donkere Spaarne.
(le blad, le pag.)
De Cruguius als historisch monument be*
houden?
(le blad, le pag.)
Het jaarverslag van de Nederlandsche Han
delmaatschappij.
(le blad, le pag.)
Wimbledon begonnen. Cochet slaat Timmer
in vijf sets.
(2e blad 3e pag.)
De Kieler Zeilweek.
(le blad, 2e pag
(Voor de laatste berichten zie men de 2e
pagina van het Eerste Blad).
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
Een ieder laten wij thans profi-
teeren van onze goedkoope inkoop
20 30 leveren wij vanaf f 2.20 p
H.L. bij afname van 5 H.L. of meer
N.V. Branditoffenhande
Turfmarkt 10 - Tel. 11088
DE CRUQUIUS.
Als historisch monument
behouden?
EEN NIEUWE RESERVE-MACHINE
BIJ DE KAAG?
De Instandhouding van de drie water-
machines de Leeghwater bij de Kaag, de
Cruquius nabij Heemstede, en de Lijnden
tusschen Halfweg en Sloten waarmede het
groote werk der droogmaking van het Haar
lemmermeer tot stand werd gebracht en wier
eozamenlijke bouw ongeveer een half millloen
gulden heef: gekost, is in den loop der Jaren
voor het bestuur van den Haarlemmermeer-
polder steeds een zaak geweest van aan
houdende financieele zorg.
Het stoomgemaal de Leeghwater, werd
eenige jaren geleden nagenoeg geheel ver
bouwd en vervangen door een machine met
electrische drijfkracht. Het gevolg was, dat
er van den oorspronkelijken staat van dit
oude bouwwerk zoo goed als niets overbleef.
De Lijnden bleef, wat het uitwendige be
treft, ook na belangrijke verbeteringen vrij
wel geheel behouden. In deze machine wor
den de groote stoomketels door electrische
motoren vervangen, waardoor de capaciteit
belangrijk grooter werd.
De Cruquius, het stoomgemaal, dat het
minste werkte, is nog onveranderd gelaten
en neemt aan den Ringdijk bij het Spaarne,
als een herinnering aan de droogmaking van
het Haarlemmermeer, nog een waardige plaats
in.
Na de aangebrachte groote veranderingen
waarmede enorme bedragen gemoeid waren,
is het gebleken, dat de drie machines ge.
zamenlijk in één minuut ruim 1300 kub. M.
water kunnen verplaatsen; de Lijnden alleen
800 Kub. Meter.
Over het stoomgemaal de Cruquius, dat in
de toekomst wellicht geheel buiten werking
zal moeten worden gesteld, is ln de laatste
jaren al heel wat gesproken, omdat het ln
geen besten toestand meer verkeert, de groote
stoomketels zouden door nieuwe moeten wor*
den vervangen.
Toen cenigen tijd geleden de Ingenieur van
den Haarlemmermeerpolder over de Cruquius
een rapport had samengesteld en deze zaak
in de vergadering van het polderbestuur in
bespreking werd gebracht, kon er geen over
eenstemming worden verkregen over de vraag
of restauratie nog wel mogelijk is. dan wel
of een nieuwe watermachine beslist nood»
zakelijk is. Temeer waar het gebleken was,
dat velen cr iets voor gevoelden om hec.
daarheen te leiden, dat de Cruquius als his.
torisch monument behouden kan blijven, werd
er ter nadere bestudecrlng van deze aan
gelegenheid een speciale commissie benoemd.
Wij vernemen thans, dat het waarschijnlijk
is, dat er een gunstig advies omtrent het
behoud van deze machine zal worden uitge-
b:acht, maar tevens dat zal worden voorge
steld om er enkele voorwaarden aan te ver
binden. o.a. dat er ook van andere zijde in
het jaarlljksch onderhoud wordt bijgedragen.
Er is over gedacht een nieuwe reserve-
machine bij de Kaag te boawen.
