BUITENLAND DE EUROPEESCHE FEDERATIE. BINNENLAND VAMPYR Stofzuigers f98.- AGENDA HAARLEM'S DAGBLAD DINSDAG 8 JULI 1930 TWEEDE BLAD Wat men in Italië denkt over het Fransche voorstel. „Veiligheid zonder^ ontwapening is niet solide gegrondvest." Rusland en Turkije moeten ook uitgenoodigd worden tot den bond toe te treden. Het antwoord van Italië op het Fransche memorandum in zake de vorming van een Europeesche federatie is heden gepubliceerd. Het bevat een inleiding met een aantal op merkingen over den grondslag van het Fransche voorstel. In de eerste plaats neemt de Italiaansche regeering er nota van, dat het gaat om de bespreking over een systeem van samenwerking, gegrond op het principe van een unie en niet op dat van eenheid en dat dus de absolute souvereiniteit en poli tieke onafhankelijkheid van alle staten zul len worden geëerbiedigd. Aan dit principe wil de Italiaansche regee ring een nog uitgebreider interpretatie geven, in dien zin, dat de rechten der kleine staten worden gegarandeerd en dat de onderschei ding tusschen overwinnende en overwonnen staten verdwijnt. Vervolgens stelt Italië voor, dat ook Rus land en Turkije zullen worden uitgenoodigd deel te nemen aan de besprekingen over de unie; de Italiaansche regeering zou het in strijd achten met het denkbeeld der Euro peesche solidariteit, welke men wil bereiken, indien deze twee landen niet werden uitge noodigd en het uitblijven van een uitnoodi- ging zou van nadeeligen invloed kunnen zijn op de eventueele toetreding dezer landen. Italië interpreteert het principe der Euro peesche solidariteit zoo, dat een federale unie alle grootere staten van Europa moet omvatten, want anders zou zij geen grooter eenheid brengen, maar juist een scheiding van Europa in vijandige .groepen. In de tweede plaats behandelt het ant woord de betrekkingen tusschen de voorge stelde unie tot de landen buiten Europa en den Volkenbond, waarbij de meening wordt uitgesproken, dat in elk geval het gevaar dient te worden vermeden van een verzwak king der solidariteit tusschen de volken, waarop de Volkenbond is gegrond. Als een zoodanig gevaar wordt genoema, dat de vor ming van een continentale groepeering, zoo als in het Fransche memorandum voorge steld, zóu kunnen leiden tot de vorming van andere groepen, waardoor de organische een heid van den Volkenbond wordt verbroken. In elk geval spreekt de regeering zich uit tegen het plan bij de Europeesche unie het Volkenbondsorganisme na te bootsen, met een Assemblëe en een Raad, welke beperkt is tot enkele staten. Zij is van meening, dat alle staten, groote en kleine, een gelijke rol moe ten spelen in de functionneering der unie en alle een permanenten zetel in den raad moeten hebben. De regeering van Italië betwist het nut er van om als basis van eenig plan voor een Europeesche unie het denkbeeld der Veilig heid te plaatsen. Volgens haar moet de unie, ten einde in het kader van den Volkenbond te passen, dezelfde politieke premissen heb ben als het pact, dws. beperking der bewa peningen, garanties tegen aanvallen en vreedzame regeling van internationale ge schillen. Dit systeem moet harmonisch wor den ontwikkeld. Veiligheid zonder ontwapening Is niet solide gegrondvest. Er bestaat thans een systeem van veiligheid in de drievoudige garantie van het Volkenbondspact, het Kellogg-pact en het verdrag van Locarno. Ten einde vooruitgang te bereiken is ontwapening noodig. Het antwoord besluit met de opmerking, dat het principe der ontwapening, naar de meening der regeering, het fundamenteele beginsel moet zijn bij eiken doeltreffenden arbeid voor moreele eenheid onder de volken, voor de ontwikkeling van het veiligheids probleem en voor een plan tot stichting van een Europeesche federatie. In Parijs heeft men den indruk, dat het antwoord van Italië zeer critisch ge stemd is en neerkomt op den eisch tot re visie van verscheiden verdragen. De bewoor dingen zijn echter voorzichtig gekozen en men verwacht blijkbaar, dat Frankrijk zal antwoorden op de voorstellen, die in het Ita liaansche antwoord vervat zijn. Het Duitsche ministerie heeft Zondag een zeer langdurige zitting gehouden om het Duitsche antwoord op het memorandum van Briand te bespreken. AMERIKA EN HET VLOOT - VERDRAGVAN LONDEN. HOOVER ZEGT: „HET IS EEN STAP NAAR ONTWAPENING EN WERELDVREDE". 58 Senatoren (dat wil zeggen 9 meer dan het vereischte quorum) hebben zoo wordt ons uit Washington geseind deelgenomen aan de zitting van den Senaat ter bespre king van het vlootverdrag van Londen, welke ratificatie door president Hoover in een spe ciale boodschap verzocht was. In zijn ver klaring zeide Hoover oa. het volgende: ,.Het is in de eerste plaats noodzakelijk het vloot verdrag te ratificeeren om de foutieve ge ruchten en interpretaties, die verspreid zijn tegen te gaan. Wanneer wij thans niet kun nen komen tot een beperking en verminde ring der vlootbewapeningen. zullen wij ach teruit gaan, in plaats van verder voort te schrijden op den weg van den vrede. Wij verwachten natuurlijk tegenstand van den kant- van die groepen, die een groote mili taire kracht voor het Amerikaansche volk voorstaan. Wij zullen denzelfden tegenstand te overwinnen hebben, als geboden werd in Groot-Brittannië en Japan, maar ik ben er van overtuigd, dat de meerderheid van het Amerikaansche volk zich zal verzetten tegen de meening van de groepen, die vijandig staan tegenover het verdrag. Het eenig alter natief (aldus Hoover) dat overblijft, is over te gaan tot vlootaanbouw, met al de daaraan verbonden onzekerheid, haat en rancune, welke tenslotte tot rampen leiden. Het is dwaasheid te denken, dat wij, omdat wij het rijkste volk zijn, alle andere landen kunnen overtreffen. De andere volkeren zullen alle mogelijke offers brengen om hun verdedi gingsmiddelen op peil te houden met de onze en wij zullen in dat geval niet anders doen, dan al hun haat en rancune te voegen bij den militairen last, die wij hun zouden opleggen. Wij behoeven slechts onder oogen te zien, hoe de toestand was in 1914, om een voldoende bewijs te vinden voor de nutte loosheid van bewapeningswedloop. Geen en kel criticus heeft nog aangetoond, dat wij met onze militaire en luchtmachten en met de maritieme macht gelijk deze in het ver drag staat omschreven, benevens met alle hulpbronnen van het land, onze verdediging niet zouden kunnen verzekeren. Het vloot verdrag beteekent een groote stap naar de ontwapening en naar den wereldvrede. DE ONDERHANDELINGEN OVER HET SAARGEB1ED. DE BESPREKINGEN AFGEBROKEN. Uit Parijs wordt ons geseind: De onderbre king van de onderhandelingen over het Saar- gebied, is thans een feit geworden. Er zal een officieele mededeeling worden gepubliceerd, volgens welke de Duitsche en de Fransche delegaties in haar besprekingen van de laat ste dagen hebben geconstateerd, dat evenals voorheen ernstige meeningsverschillen be staan. Men heeft derhalve in onderling over leg besloten de onderhandelingen te onder breken. De regeeringen zullen de pauze in de onderhandelingen gebruiken om te onder zoeken hoe in de kwestie der mijnen en in die der douaneregeling een oplossing kan worden gevonden. De onderhandelingen zouden in October as. hervat worden. Na de ontruiming van het Rijnland. Het reeds aangekondigde bezoek van den Franschen Ambassadeur te Berlijn bij den Rijksminister van Buitenlandsche Zaken Dr. Curtius heeft Maandagavond plaats gehad. Een nota heeft hij, naar verluidt, niet over handigd, maar wel heeft hij mondeling ver klaard, dat de separatisten-incidenten na het vertrek der Franschen, niet in overeen stemming zijn met de te Den Haag gemaakte afspraken. Van Duitsche zijde werd er op gewezen, dat er eigenlijk geen aanleiding tot deze démar che bestond, daar door Duitschland, overeen komstig de getroffen accoorden, alles gedaan wordt om dergelijke Incidenten te verhinde ren. De Duitsche politie is echter niet krach tig genoeg, om iedere plotselinge actie tegen de Separatisten te beteugelen. Duitschland's financiëele moeilijkheden. In den Rijksdag heeft de Rijksminister van Financiën Dr. Dietrich bij de beraadslaging over de begrooting voor zijn Departement en de daarmede samenhangende eerste lezing over de dekkingsvoorstellen, medegedeeld, dat het ongedekte defiit van de begrooting 485 millioen Mark bedraagt.. De verdere ver vulling van zijn functie stelt hij afhankelijk van een daadwerkelijke besparing op de uit gaven van een bedrag van 100 millioen Mark. Krasse onthullingen van Agabekow. Agabekow, de resident van de G.P.Oe. voor Turkije, Griekenland, Syrië, Palestina en Egypte, die zijn standplaats Konstantinopel verlaten heeft, naar Parijs was gegaan en zich daar openlijk aan den kant van de te genstanders van het sovjet-regime heeft ge schaard, legde o.a. de volgende verklaring af aldus het Hbld.: Toen te Moskou het telegrafische bericht was gekomen over de vlucht van Besedowsky, werd ik bij Trilisser, den chef van de buiten landsche afdeeling van de G.P.Oe., geroepen. Ik was toen benoemd tot resident in Britsch- Indië, waar ik den arbeid van de G.P.Oe. zou moeten organiseeren. U zult een omweg moeten maken, zei Trilisser tegen mij. U zult naar Parijs gaan en Besedowsky liquideeren („liquideeren" be teekent vermoorden). Ik zei: Goed. Wat kon ik anders doen? Een weigering zou tot mijn onmiddellijke arrestatie en terechtstelling hebben geleid. Ik maakte me reisvaardig. Den volgenden dag werd ik opnieuw bij Trilisser ontboden. Het bleek, dat het Politbureau intusschen de zaak Besedowsky nog eens besproken had en besloten van zijn „liquidatie" af te zien. Besedowsky had toen reeds zijn onthullingen gepubliceerd; zijn „liquidatie" zou dus het schandaal niet meer kunnen voorkomen, ter wijl een moordaanslag op hem tot ernstige diplomatieke verwikkelingen met Frankrijk zou kunnen leiden. Het bevel werd Inge trokken. Op de vraag, of hij geen repressies van den kant van de sovjet-overheid vreesde, ant woordde Agabekow het volgende: „Het ge vaar bestaat natuurlijk. Doch door mij te vermoorden zullen zij niets bereiken. Mijn boek is reeds klaar en aan de vertalers af geleverd. Of ik in leven blijf dan wel ver moord wordt, mijn onthullingen zullen toch verschijnen, maar het gevaar is voor mij niet buitengesloten," 10.000 Koerdische lingen. opstande- KONSTANTINOPtX, 7 Juli IN. T. A l Aan de Perzisch-Koerdische grens hebben Turk- sche vliegtuigen Koerdische opstandelingen gebombardeerd Door het berglandschap was het moeilijk het resultaat te beoordeeJen. Het aantal opstandelingen wordt op 10.000 geschat. Verscheidene nomaednstammen, die in den regel op Perzisch gebied rondtrek ken hebben zich bij hen aangesloten. Drie Turksche vliegtuigen werden bij den laa*- sten aanval naar beneden geschoten. Het ge rucht, dat de Turken bij vervolging van op standelingen de Perzische grens zouden heb ben overschreden wordt van Turksche zijde tegengesproken. Naar de „Times" uit Konstantinopel ver neemt heeft Turkije een scherpe nota aan de Perzische regeering overhandigd, waarin wordt aangedrongen op de onmiddellijke doorvoering van energieke maatregelen om te voorkomen, dat Koerdische stammen de Turksche grens overschrijden. Hoe het interview met den Duitschen keizer in 1908 tot stand kwam. Men zal zich nog wellicht herinneren dat de Daily Telegraph, op 28 Oct. 1908. een in terview heeft opgenomen, waarin de Duitsche keizer zich had uitgelaten over Engeland en de vijandschap van de Engelschen jegens hem. Thans komt de vroegere eigenaar van de Daily Telegraph, lord Burnham aldus de N.R.C. op de zaak terug. Hij onthult dat het artikel als volgt was ontstaan. De toenmalige kolonel Stuart Wortley had een reeks gesprekken gehad met den Keizer en ze telkens na afloop nauwkeurig opgeschre ven. Stuart Wortley (later generaal-majoor S. W.) dacht, dat publicatie een gunstigen invloed zou kunnen hebben op de toen zeer gespannen verstandhouding tusschen Enge land en Duitschland. Een redacteur van de Daily Telegraph, J. B. Firth, kreeg opdracht de gegevens van Stuart Wortley persklaar te maken. Van deze bewerking door Firth wer den twee exemplaren getypt met wijde marge voor correcties of aanvullingen. Een ervan werd aan Stuart Wortley gegeven ter voor legging aan den Keizer. Na een paar weken kwam de kopy terug. Zij was door den Keizer zelf geteekend en er was een eigenhandig geschreven zinnetje van den Keizer aan toe gevoegd, waarin deze de hoop uitsprak, dat de publicatie de betrekkingen tusschen de beide landen zou verbeteren. Merkwaardig is dat Burnham toen niet voorzag hoe falikant die poging zou uitko men; hij had tot publicatie besloten omdat hij evenals trouwens de betrokken ver antwoordelijke personen meende dat de wereldvrede er dooqr zou worden verzekerd. Dat het Duitsche volk zich naar aanleiding van die publicatie zoo scherp tegen den Keizer zou keeren had hij, Burnham, niet gedacht. Koning Carol en prinses Helena. Naar aanleiding van een door het blad „Lupta" gepubliceerd bericht omtrent een op handen zijnde verzoening tusschen koning Carol en zijn gemalin Helena meldt de _A.de- verul" volgens „de "Tel.": Uit gezaghebbende bron wordt medegedeeld, dat de kwestie der nietigverklaring van de scheiding van het koningspaar wel overwogen wordt, doch dat het voorbarig is, te zeggen, dat men reeds tot een definitieve oplossing zou zijn gekomen. Inzonderheid is het niet juist, dat reeds de datum van de behandeling der zaak voor de rechtbank zou zijn vastgesteld. Koningin Helena en haar zoon, de groot-wojwode Michael zijn naar hun zomerverblijf te Si- naia vertrokken. DE PLANNEN VAN EVERT VAN DIJK. Alvorens zich per vliegtuig naar Kansas City te begeven, verklaarde Van Dijk, dat hij plannen voorbereidt voor een vliegtocht om de wereld onder NedeTlandsche vlag. Hij wei gerde echter naderer bijzonderheden mede te deelen, aldus „De Tel". NOODWEER IN FRANKRIJK. Een zwaar onweer heeft in Zuid-Frank rijk enorme schade aangericht. Te Lyon maakte een wervelwind in nauwelijks tien minuten de vlieghaven tot een ruïne. Ver scheidene hangars stortten in. Ze^ vlieg tuigen werden zwaar beschadigd. EEN POSTBEAMBTE BEROOFD. In de Londensche City werd een brieven besteller een postzak met aangeteekende brieven ter waarde van 1000 ontroofd. Zij wisten ongehinderd te ontkomen. Een ach tervolging, die door een aantal burgers op touw werd gézet, bleef zonder resultaat. PRINS DAMRONG VAN SIAM. HET LEVEN VAN ONZEN VORSTE- LIJKEN GAST. Prins Damrong van Siam, die een bezoek aan ons land brengt, is een oom van den to- genwoordigen Koning van Siam. n.l. Z. K H Somdech krom Phia Damrong Rajanuchab. halfbroeder van Koning Chulalongkorn, die in 1896 Java bezocht. Zijne Koninklijke Hoogheid, kortweg Prins Damrong genoemd, is in zijn eigen land als buiten Siam algemeen geacht en bemind. Hij ontving een militaire opleiding in de gelede ren van het lijfgarde-regiment en bekleedde later den rang van commandeerend luite nant-kolonel. Vervolgens werd hem de moei lijke taak opgedragen het onderwijs in Siam te reorganiseeren. Aan zijn bemoeiingen, aan zijn energie en aan het geven van zijn gehee- le persoonlijkheid is het dan ook te danken dat de eerste steen gelegd werd van het hui dige onderwijssysteem. Geklommen tot den rang van Generaal- majoor in het leger, werd hij tevens belast met het toezicht op het onderwijs, totdat er een ministerie van onderwijs werd ingesteld. Door Koning Chulalongkorn werd Prins Damrong naar Europa, Egypte en Ned. In- dië gezonden, teneinde do verschillende on derwijsmethoden in die landen te bestudee- ren. Bij zijn terugkomst werd hij benoemd tot Minister van Binnenlandsche Zaken. Koning Chulalongkorn belastte Prins Damrong met de regeling en voorbereiding zijner reizen, ook was hij een der raadslie den van de Kon in gin-Moeeier van Siam, toen deze tot. Regentesse werd aangewezen, gedu rende de afwezigheid en het verblijf van den Koning in Europa. Zijn overgaan van het ministerschap tot de positie van President van den Raad van Vajiranana. Nationale Bibliotheek en van den Archeologisch en Dienst werd algemeen toegejuicht en de uit breiding van de beide instellingen en de verkregen bekendheid is uitsluitend te dan ken aan zijn onvermoeid pogen de litteraire voortbrengselen van Siam vast te leggen en belangstelling op to wekken voor het verle den. Prins Damrong wordt beschouwd als de beste kenner van Siam's geschiedenis en vele van zijn voordrachten aan de Chulalongkorn Universiteit voor het Sfameesch onderwij zersgenootschap, voor het Siam-genootschap en voor de Rotarians zijn in druk versche nen en vormen interessanto bijdi-agen tot de geschiedenis van dit Oostorsche Koninkrijk. Prins Damrong reist in gezelschap van zijn beide dochters Poon Diskul en Pilai Dis- kul. Phya Vijitavongs, den Gezant van Siam te Parijs en den Generaal-Majoor Phya Re- j intra. Naar wij vernemen zal Z.K.H. ontvangen worden door den Senaat der Hoogeschool to Leiden en door het Instituut Kern aldaar, waarna waarschijnlijk bezoeken zullen wor den gebracht aan de Zuiderzeewerken, de nieuwe sluizen te IJmuiden, het Koloniaal Instituut, het Rijksmuseum en de Diamant slijperij van de Firma I. J. Asscher te Am sterdam DE BEURSKOERSEN. BESLISSING DER ALG. PROPAGANDACOMMISSIE. De Algemeene Programma-Commissie voor den Radio Omroep van den Radio-Raad heeft aan het Persbureau Vaz Dias to Amsterdam een brief gezonden omtrent haar beslissing inzake de beurskoersen. Zij zegt hierin o.a.: ,De Commissie is overtuigd, dat het aantal luisteraars naar deze koersen niet gering is. Tegenover dezen kring van luisteraars staat echter een veel grootore groep, die in de beurs koersen niet alleen geen belang stolt, maar voor wie de beurskoersen zelfs een onge- wenschto onderbreking vormen van het Ra dio-programma Tenslotte meent de Commissie, dat het vol doende is, indien de beurskoersen op één zendstation worden uitgezonden, waarvoor de mogelijkheid blijft bestaan, omdat het Al gemeen Programma telkens slechts op één station wordt uitgezonden. Op grond van deze overwegingen heeft de Commissie geen aanleiding gevonden op haar besluit tot afwijzing van de beurskoersen als onderdeel van het Algemeen Programma terug te komen". JAN HAMDORFF TE LAREN 70 JAAR. Naar de Tel. meldt wordt de populaire heer J. Hamdorff te Laren, eigenaar van het ge reputeerde hotel en wethouder tor plaatse 11 Juli zeventig jaar. Er wordt een grootsche huldiging voorbereid. DE KONINGIN IN NOORWEGEN. Men seint uit Bessheim aan het Ned. Corr. Bur.: De koningin, de prinses en haar reisge zelschap zijn Zaterdagavond na twee flinke marschdagen te Bessheim aangekomen. De afstand werd afgelegd te voet, per spoor, per auto, te paard en per rijtuig. Alles is wel. INGEZONDEN MEDEDEELINGEN a 60 Ct«. per regel. Stofzuigerhuis MAERTENS BARTELJORISSTRAAT 16 TELEFOON 10756 Het Woolicorth gebouw met zi,in 63 verdie pingen heeft zijn trotschen titel van hoog ste huis ter wereld" moeten afstaan aan het dezer dagen voltooide Chrysler gebouw, eveneens te New-York dat wij hierbij af beelden. Deze nieuwe recordhouder heeft 73 verdiepingen. DE „VORST VAN GELEEN" VEROORDEELD. MAASTRICHT. 7 Juli (V. D.) Mr. Leufkens, zich noemende „Vorst van Geleen", werd he den veroordeeld wegens huisvredebreuk en vernieling tot 20 boete of 20 dagen hech tenis. De stok. waarmede de ruit van het kastje was ingeslagen, werd verbeurd verklaard uit vrees voor herhaling. DOODELIJK ONGEVAL TE WAGENINGEN. WAGENINGEN, 7 Juli (V. D.) Te Wage- ningen reed Zondagmiddag de 32-jarige juf frouw M. Wien, toen zij den Harnjesweg langs fietste, met een kind op de fiets bij het oversteken van den grintweg togen den auto van den heer D. M. Bolkestoin uit Rotterdam aan. Zij kwam zoo ernstig to vallen, dat zij met een schedelfractuur in het ziekenhuis moest worden opgenomen, waar zij heden ochtend is overleden. Het kind bleef onge deerd. De automobilist heeft geen schuld aan het ongeval. HONDERDDUIZEND BIJVALS BETUIGINGEN. AAN HET ADRES VAN „DE VRIJE LUISTERVINK". Voor den Hilversumschen zender hoeft dr. Max Juda uit Amsterdam gisteravond mede gedeeld, dat bij hem in de afgeloopen week meer dan 100.000 adhaesiebetulgingen zijn ingekomen met het adres, dat, de vereeniglng „De Vrije Luistervink" hoeft gezonden aan de Koningin, waarin geprotesteerd wondt to gen het zendtijd-besluit van minister Rey- mer. Deze adhaesiebetulgingen zoo vertel de hij komen uit alle rangen en standen des volks, zoowel boven als beneden den Moerdijk. Er zijn lijsten bij met namen van personeel aan groote instellingen, fabrieken, banken, ministeries, benevens van zieken huizen en sanatoria op verschillenden gods- dienstlgen grondslag. JONGEN OP DE FIETS VERONGELUKT. Zondagavond heeft men op den Driel- schendijk het lijk gevonden van een 16-jari- gen jongen uit Velp, die daar tor plaatse met zijn rijwiel verongelukt schijnt te zijn. Het rijwiel lag althans boven op hem. De politie stelt een onderzoek in. ONGELUKKEN OP EF.N KERMIS. In den nacht van Zondag op Maandag had op de kermis te Woensel een doodelijk ongeluk plaats. De 23-jarlge arbeider J. K. v. d. Riet kwam naar het Volk meldt in een hypodrome van een paard te vallen, waarbij hij van het beest een trap op de borst kreeg en onmiddellijk overleed. Omstreeks half tien viel een jongen uit den zweefmolen .Hij is ernstig gewond naar 't gasthuis overgebracht. Petroleum die voor haar tijd ontvlamde. Een beeld van den geweldigen petroleum- brand, die een groote hoeveelheid materiaal en gebouwen van den Pennsylvania Spoor weg te Kearney, (Ver. St.j verwoestte. DINSDAG 8 JULI Groote Kerk: Orgelbespeling 8.15—9.15 u. Palace: „De strafzaak Bellamy". Tooneel: The two Stones. 8.15 uur. Luxor Theater: „Een huwelijk op proef", en .Slaven van onzen tijd". Tooneel: Aki- motos. 8.15 uur. Rembrandt Theater; „Wenn du einmal dein Herz verschenkst". Tooneel: Hans Graf Trio, 7 en 9.15 uur. Velsem, Raadsvergadering. 7 uur naan. WOENSDAG 9 JULI Prinsenhof (Statenzaal) Raadsvergadering 1.30 uur nam. Bioscoopvoorstellingen 's middags en des avonds. Teyler's Museum. Spaarne 16. Geopend op werkdagen van 11—3 uur, behalve !s Maan-, daga, toegang vrij.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1930 | | pagina 9