Het woord is aan
48e Jaargang No. 14432
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Zaterdag 12 Juli 1930
HAARLEM S DAGBLAD
DIRECTEUR: P. W. PEEREBOOM.
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER
HOOFDREDACTEUR: ROBERT PEEREBOOM
ABONNEMENTENpti week f 0.2734, met Geïllustreerd Zondagsblad ƒ0.32
Per 3 maanden: Haarlem en plaatsen waar een agent gevestigd is (kom der
gemeente) ƒ3.5734. Franco per post door Nederland ƒ3.8734. Losse nummers
ƒ0.06. Geïll. Zondagsblad per 3 maanden f 0-5734. franco per post.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Administratie 10724, 14825 Drukkerij 10122, 12713 Postgiro No. 38810
ADVERTENTIEN15 regels 1.75, elke regel meer ƒ0.35. Reclame»
ƒ0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en Aanbod 14 regels 0.60,
elke regel meer ƒ0.15. buiten Arrond. dubbele prijs. Onze Groentjes (Dinsdag,
Donderdag cn Zaterdag) 14 reg. 0.25. elke regel meer ƒ0.10. uitsl. a contant-
Gratis Ongevallenverzekering voor Weekabonnés. Uitkeeringen: Levens'ange ongeschiktheid en Overlijden 1 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f 400.-, Duim f 250.-, Wijsvinger f 150.-, Elke andere vinger f 50.-, Arm- of Beenbreuk f 100.»
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWINTIG BLADZIJDEN
EERSTE BLAD
ONZE GRATIS ONGEVALLEN-
VERZEKERING VOOR
WEEK-ABONNéS.
Heden keerden wij een bedrag van
HONDERD GULDEN
tilt aan onzen abonné den heer
J. VAN HAREN, Pepijnstraat 3, te Haarlem,
wegens een hem overkomen ongeval
DE ADMINISTRATIE.
DE MIJNRAMP IN
SILEZIE.
De officieele lezing.
NEURODE, 11 Juli (V.D.) Het officieel
rapport van de Ongevallencommissie voor
Neder-Silezië van den MijnveiLigüieidsdienst,
die heden dn de Kurtschacht is bijeengekomen
constateert o.a. dat door de hevige koolzuur*
explosie, die op 9 Juli tegen 16 uur des mid
dags plaats had, 151 man doodelijk veronge
lukten, terwijl er 69 man geborgen konden
•worden. Door de snelle hulpverleening en het
met levensgevaar binnendringen der reddings
brigades konden nog 49 mannen, die reeds be
wusteloos waren, levend worden gered.
Een oordeel over de zaak van de ramp kon
nog niet worden uitgesproken.
Plechtigheid in den
Rijksdag.
In de Vrijdagmiddag gehouden zitting van
flen Rijksdag heeft de rijksminister van ar
beid, dr. Stegerwald, het woord gevoerd over
de mijnramp in Silezië. Hij sprak zijn warme
sympathie uit met de slachtoffers en hun na
gelaten betrekkingen. Wat gedaan kon worden
om hun nood te lenigen, aldus spr-, zal niet
[worden nagelaten.
Afgezien van de reeds door den president
der repitbliek en door Pruisen goedgekeurde
geldmiddelen, is de rijksregeering bereid even
eens gelden ter beschikking te stellen om de
nagelaten betrekkingen te steunen en voor
ellende te behoeden.
Zij zal alles doen om de oorzaak van het
ongeluk op te helderen en voor zoover moge
lijk, herhaling te voorkomen.
De regeeringscommissie van het Saarge*
bied schonk 200.000 francs.
Rouwdienst en ter aarde-
bestelling der dooden.
BRESLAU, 11 Juni (V.D.)' Men Is in den
afgeloopen nacht met het bergingswerk in
de mijn te Hausdorf weinig opgeschoten.
Slechts 14 lijken konden geborgen worden en
dit werk was reeds zóó afmattend, dat de
manschappen na een kwartier afgelost moes
ten worden.
Verschillende commissies en officieele in
stanties zijn met het onderzoek naar de ramp
bezig.
Heden kregen de nabestaanden van de
slachtoffers toegang tot de ziekenhuizen te
Neurode, waar de lijken waren neergelegd, alle
bedekt met witte likëhs, waarover bloemen
zijn gestrooid. De gezichten toonen een vredige
uitdrukking, alsof de mannen, vermoeid van
den arbeid, sliepen.
Later zijn de lijken naar het mijnhuis
Mölke vervoerd, waar zij Zaterdag door de
familieleden weder kunnen worden bezocht.
In den nacht van Zaterdag op Zondag worden
de dooden te Hausdorf opgebaard.
Zondagochtend te acht uur heeft een groote
rouwdienst en daarna de teraardebestelling
plaats.
De dooden die niet uit Hausdorf afkomstig
zijn, worden na afloop van den rouwdienst
naar hun woonplaatsen vervoerd.
PRINS LODEWIJK VAN
BOURBON VEROORDEELD.
HIJ MOET TIENDUIZEND FRANCS
TERUGBETALEN.
PARIJS, 11 Juli (V.D.) De Civiele Recht
bank te Versailles veroordeelde gisteren prins
Lodewijk van Bourbon tot het betalen van
een schadevergoeding van tien duizend francs
aan Madame Heitz te Nice, die hem had
aangesproken voor het terugbetalen vair een
bedrag van drie 'honderd duizend francs, dat
zij hem had voorgeschoten.
Madame Heitz verklaarde, dat zij den Prins
het geld had geleend, wijl hij dat noodig had
voor de procedure in verband met- zijn aan
spraak, wettige erfgenaam te zijn van Lode
wijk de XVIe.
HET VLIEGTUIGONGELUK
BIJ AALSMEER.
DE TOESTAND DER GEWONDEN
GUNSTIG
AMSTERDAM, 11 Juli (VD.) Naar wij
vernemen is de toestand vain den piloot
Guilbaud en den radio-telegrafist Manne, die
bij het vliegongeval van het Fransche toestel
bij Aalsmeer werden gewond, zeer gunstig.
Guilbaud zal morgen per vliegtuig naar Parijs
worden vervoerd. Manne, die in het Wilhel-
TTiina. Gasthuis is opgenomen, zal binnen
jeenigen tijd kunnen worden ontslagen
WEER EEN AFSCHUWELIJKE
KINDERMOORD.
Een vader te Rotterdam doodt
een kind en wondt het andere.
TOESTAND VAN DEN GEWONDE
ZEER ERNSTIG.
Een nog afschuwelijker kindermoord dan
die te 's Gravenhage, heeft Vrijdagavond te
Rotterdam plaats gehad en het dieptragische
is, dat het weer een der ouders was, die den
moord pleegde.
De man gepensioneerd
koloniaal.
In de Rubroekstraat heeft een vader op
zijn zoontje en zijn dochtertje geschoten,
tengevolge waarvan het elfjarig meisje on
middellijk dood was en het jongetje, tien jaar
oud, in zeer zorgelijken toestand in het
ziekenhuis aan den Bergweg moest worden op*
genomen. De dader, een 40-jarige oud-kolo
niaal, P. St. heeft, nadat hij op zijn kinde
ren had geschoten, het pistool op zichzelf
gericht, maar het "wapen ketste, waarna hij
met een pennemes zichzelf eenige onbedui
dende wonden heeft toegebracht.
De man is twintig jaar geleden als titu-
lair-brigadier=muzikant naar Indlë gegaan,
In dit huwelijk werden twee kinderen geboren
die la/ter naar Nederland zijn gekomen. Ge
durende de laatste twee-en-een-half jaar
zijn de kinderen opgenomen geweest in het
kinderhoiis „Welkom" aan de Van Spijk-
straat. Hun vader had hen beloofd ze bij
zich te nemen zoodra hij in Nederland terug
was. Drie a vier maanden geleden is hij
gerepatrieerd. Eerst is hij bij een broer in de
Meidoornstraat gaan wonen, maar kort daar
na nam hij zijn intrek bij oude kennissen
aan de Binnenrotte. Daar heeft hij ook on
middellijk de kinderen bij zich genomen. Om
dat het huis te klein werd, is de familie De
P. waar hij inwoonde, die een negenjarig
kleindochtertje opvoedde, oan hem ter wille
te zijn naar de Rubroekstraat verhuisd, waar
een grootere woning werd betrokken.
De man genoot een pensioen van f 12
en nadat hij eenige weken zonder werk had
geloopen is hij bij een lunchroom gedurende
ongeveer zes weken als portier werkzaam ge
weest. Doordat hij daar 'n kleine aanmerking
van de directie kreeg, heeft hij ontslag ge
nomen, waarna hij weer twee weken zonder
werk heeft geloopen. Nadien heeft hij een
betrekking gekregen bij een fabriek te Hiili*
gersberg, maar omdat hij daar naar zijn oor
deel te weinig verdiende, is hij daar weg ge
gaan.
In zijn kosthuis was niets op den man aan
te merken.
De man was nu ongeveer een week thuis en
den laats ten tijd had hij zich vaak bitter
beklaagd over de maatschappij. Met zijn
pensioen was hij in het geheel niet tevreden
en de verdiensten in zijn betrekkingen waren
hem evenmin voldoende.
Door de financieele moeilijkheden waarin
hij was geraakt, heeft hij zich Woensdag
avond tijdens een bezoek bij kennissen uit
gelaten, dat hij nu wel een eind aan zijn
leven kon maken.
Gistermiddag is hij met de kinderen uit
geweest en in plaats van zes uur thuis te
komen kwam hij pas kwart over zevenen met
de kinderen naar huis.
„Komen jullie maar hier".
Toen juffrouw De P. l[iem vroeg, waarom hij
zoo lang was weggebleven, gaf hij geen ant
woord, maar hij richtte zich tot zijn kinde
ren en zei: komen jullie maar hier. Daarbij
sloeg hij zijn linkerarm om beiden heen en
voordat men er op bedacht was, had hij met
de redhterhand een revolver uit zijn zak ge*
■haald en dadelijk daarop een schot gelost
op het meisje, dat terstond dood neerviel.
Oogenblikkelijk daarna lostte hij ook een
schot op den jongen, die zeer ernstig aan het
hoofd werd gewond. Daarna richtte hij het
wapen op zich zelf, maar het ketste. Vervol
gens is hij in de kamer het drama heeft
zich in de keuken afgespeeld een pennemes
gaan halen. Toen hij in de keuken terug kwam
en zag, dat zijn zoontje nog leefde, heeft hij
het kind met het mes in den borst gestoken.
Het jongetje werd in de hartstreek geraakt.
Daarna heeft hij zich zelf enkele steken met
het mes in den borst toegebracht, maar deze
zijn geen van alle van ernstigen aard.
Een volledige bekentenis.
Verdachte zeer cynisch.
Terstond heeft juffrouw De P. tusschen-
beide willen komen, maar hij snauwde haar
toe, weg te gaan. Zij is daarop de trap afge
loopen om hulp te halen. Een buurman is
de straat opgerend om politie te zoeken. Al
spoedig ontmoette hij twee agenten, die dade
lijk naar boven gingen. Dit is alles zoo vlug
in zijn werk gegaan, dat toen de agenten de
keuken binnen kwamen de man juist trachtte
met het mes de hand aan zich zelf te slaan.
De agenten hebben toen hun revolver ge
trokken en St. ontwapend, waarna de een,
den man in bedwang heeft gehouden en de
ander den Geneeskundigen Dienst heeft ge*
waarschuwd, die spoedig met twee auto's ter
plaatse was. Het jongetje en de main zijn
naar het ziekenhuis aan den Bergweg ver
voerd, waai* eerstgenoemde is opgenomen en
de ander is verbonden. Daarna is St. naar
het politiebureau aan de Meermanstraat over
gebracht, waar hij aan een verhoor is onder
worpen en is opgesloten. Bij diet verhoor
maakte hij een zeer cynischen indruk. Hij
legde een volledige bekentenis af en zei zijn
kinderen nooit meer te willen zien.
Volgens de N.R.C. is op hem een briefje
gevonden, waarin hij afscheid neemt en de
maatschappij de schuld van zijn daad geeft.
Het mes en de revolver zijn in beslag ge
nomen. In den loop van den avond is het
lijkje van het meisje nar het ziekenhuis
vervoerd om te worden geschouwd.
De rechter-commissaris mr. Franken en
de suibstituut*officier van justitie mr. Hoef-
felman waren bij het onderzoek ter plaatse
tegenwoordig.
Gisteravond laat was het jongeje nog in
leven. Zijn toestand was evenwel hoogst zor
gelijk.
DE „ZEPP" OPNIEUW BOVEN
AMSTERDAM.
OOK OVER IJMUIDEN GEKOMEN.
Vrijdagmiddag tien voor half zes heeft de
Graf Zeppelin opnieuw een bezoek aan Am
sterdam gebracht. Het luchtschip kwam via
IJmuiden van Engeland en ging over het
centrum van de stad naar het Oosten.
De belangstelling op het drukke uur was
natuurlijk weer groot.
Te 5,40 uur passeerde de „Graf Zeppelin"
Bilthoven, te 5.50 Doorn en te 6.15 Groes-
beek aan de Nederlandsch-Duitsche grens,
waarna het luchtschip den tocht in Zuide
lijke richting voortzette. Düsseldorf werd te
18.20 (Duitsche tijd) gepasseerd, Keulen te
18.37 (Duitsche tijd).
OVERSTROOMINGEN OP KOREA.
LONDEN, 11 Juli (Reuter). Uit Tokio
wordt gemeld, dat een overstrooming op
Korea een groot aantal dooden heeft ver
oorzaakt. Duizenden huizen werden ver
woest en een groot deel van den oogst is
vernield. Vele verbindingen zijn verbroken.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
5 dagen
5 dagen
Door mooi België
per luxe-auto-car - Vraagt prospectus
GARAGE BOUCKAERT
TELEFOON 14903
5 dagen
5 dagen
Ter gelegenheid van een historisch feest van handelsreizigers in Frankrijk haalde men
uit het museum een locomotief uit het jaar 1837, die weer welgemoed dienst deed
Warwick Deeping:
Voor het meerendeél van ons wordt het
leven zoo moeilijk gemaakt door het feit,
dat we geld moeten verdienen. Voor tce
klaar zijn. Voor we onze kans hebben gehad.
Geld beteekent groei, en tijd om op adem
te komen
HULPBEHOEVENDE CfUDE.
(Op den omslag van een kleurig
biljet van de feesten „Nijmegen
700 jaar stedelijke rechten", mij
toegezonden door de Propaganda-
commissie staat met groote
letters: Please Help! gedrukt).
Ik ben als 't even kan bereid
Een ander in den levensstrijd
Naar kracht te assisteeren;
Ik vind. de menschelijke bêe:
Ik kan het zelf niet, help eens mee,
Die mag je niet negeeren.
Maar bij 't verzoek dat 'k nu ontving
Sta ik toch voor een lastig ding,
Wat hulp moet ik hier geven?
Ik kreeg een kleurig groot biljet
Waar men please help" bij heeft gezet,
Maar daar is 't bij gebleven.
Moet 'k helpen bij het machtig feest:
Nijmegen is een stad geweest
Sinds zevenhonderd jaren?
Moet 'k komen eten bijgeval,
Of komen dansen op een bal?
Dan heb ik geen bezwaren.
Bij uwe zevenhonderd jaar
Ben ik een jeugdig broekje maar
Met zeer beperkt' ervaring,
Maar, voorzoover 'k tenminste kan,
Ben ik toch uw (hulpvaardig) man
Bij deze uw verjaring.
Doch voor ik u ter hulpe kom
Mag ik wel even naar 't waarom
Bescheiden informeeren,
O oude Nederlandsche stad
Hadt gij soms graag mijn hulp gehad
OmNeder landisch te leer en?
P. GASUS.
HET BIJEENROEPEN VAN DEN
MINISTERRAAD.
DE „HOOFDZAAK" JUIST?
Het Alg. Hbld. merkt naar aanleiding van
de officieuse tegenspraak van zijn bericht
omtrent een telegrafisch bijeen roepen van
den ministerraad door de Koningin uit
Noorwegen nog op, dat deze tegenspraak het
geen aanleiding kan geven „om aan de juist
heid van zijn bericht, dat uit zeer goeden
bron kwam, wat de hoofdzaak betreft" te
twijfelen.
Deze „hoofdzaak" is, hoewel het blad het
niet uitspreekt blijkbaar de veronderstelde
verloving van prinses Juliana met een Scan-
dinavischen prins.
„De Tijd" teekent nog aan, dat de minis
ter-president Vrijdagmiddag in Noord-Bra
bant was en dat minister Beelaerts van
Blokland niet in Scandinavië vertoeft, maar
naar Zuid-Frankrijk reisde.
In tegenspraak op blijkbaar ook in het
buitenland verspreidde be'richten over een
aanstaande cerloving van prinses Juliana
met prins Sigvard, den tweeden zoon van den
Zweedschen kroonprins, meldt een Wolff-
telegram uit Stockholm, dat, volgens een
mededeeling van den hofmaarschalk, aan
dergelijke berichten eiken grond ontbreekt.
HET ONDERWIJZERSTEKORT.
EEN BETERE SALARISREGELING.
De Onderwijs Centrale (waarin zitting heeft
het Nederlandsch Onderwij zeers Genootschap,
de Vereeniging van Hoofden van Scholen, die
van Leeraren bij de Lichamelijke Opvoeding,
die van M. U. L. O., de Bond van Onder
wijzeressen bij het Voorbereidend Onderwijs
en de Unie van Christelijke Onderwijzers)
heeft zich tot den Raad van Ministers ge
wend om een billijker salarisregeling.
Zij vraagt o.a. voor volledige bevoegde on
derwijzers een salaris van f 1800f 3800.
Voor leeraren bij het Nijverheidsonderwijs
met volledige taak een salaris op het peil der
U.L.O.-lcerkrachten.
Vrijstelling van pensioensbijdrage.
Een en ander wordt in een Memorie vol
ledig toegelicht.
GOUDUITVOER
Deze weck moet een bedrag aan goud uit
ons land zijn uitgevoerd, vermoedelijk tot
een bedrag van 5 millioen. Het goud vond
zijn weg naar Frankrijk in verband met het
bereiken van het gouduitvoerpunt van den
wisselkoers, dat om en nabij 9.78 1/4 moet
liggen.
Men kan deze goudexport geheel en al
beschouwen als een gevolg van het over
maken van de opbrengst der herstelleening.
Reeds eenlgen tijd heeft men hier een alge-
meene stijging van de wisselkoersen kunnen
waarnemen, die ten nauwste verband moet
houden met deze operaties.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
Het Belangrijkste
De mijnramp in Silezië.
(Ie blad, le pag.)
Tragisch geval in Rotterdam. Een vader
pleegt een moordaanslag op zijn beide
kinderen.
(le blad, le pag.)
Het bijeenroepen van den Ministerraad.
(le blad, le pag.)
De zitting van de Eerste Kamer.
(3e blad, le pag.)
De toestand in Britsch-Indië weer ernstiger.
(2e blad le pag.)
Zonderlinge geruchten omtrent Carol en me.
vrouw Lupescu.
(2e blad. le pag.)
ARTIKELEN, enz.
R. P.; De Torenklok.
(le blad. le pag.)
Dr. NW. Doorn: Een rondgang door Teylefs
museum.
(5e blad, 3e pag.)
Een ambtenaar B. B.: Vit de kroniek van
Poetoes Sibau.
(5e blad, 3e pag.)
L. A.: De bijenmarkt van Veenendaal.
(5e blad, le pag.)
Dr. E. van Raalte: Buitenlandschc Zaken en
de Pers.
(6e blad, le pag.)
Russische toestanden: Een relaas van een
ooggetuige.
Willy van der Tak: Historische figuren. De
graaf van St. Germain.
(5e blad, 2e pag.)
P. J. Zürcher: Uit Vergeelde Paperassen. (Vit
de geschiedenis van Ned.-Indic).
(5e blad, 3e pag.)
Biographieën in een Notedop: Paulus Potter.
(5e blad, 2e pag.)
L. A.: Ivens' Zuiderzcc-film.
(4e blad, le pag.)
(Voor de laatste berichten zie men de 2e
pagina van het Eerste Blad).
HAARLEM. 12 full.
De Torenklok.
In den laten Vrijdagavond stonden wij op
het platte dak van Charavarius' woning aan
de Oude Gracht, cn keken met eenige -ont
zetting naar de elcctrisch verlichte klok van
de St. Bavo of Groote Kerk. Niemand kon
het, bij deze aandachtige beschouwing, ont
kennen: het is mis, hopeloos mis. Het had
nooit moeten gebeuren.
Charivarius had ons opgeroepen om dit
ton zijnent te constateeren. Hij had er al een
rijm aan gewijd. Een van zijn beste rijmen
u vindt het in dit nummer. En nu had hij
de zaak ook nog „commissoriaal gemaakt".
Hij zei dat wel niet, en het was natuurlijk
ook geen officieele Schoonheidscommissie,
maar een van die groepeeringen des toevals,
die per telefoon bijeengeroepen worden en
meteen tot een unanieme uitspraak komen.
Merkwaardig dat officieele commissies dat
vrijwel nooit doen, en dat zoo'n spontane in
stelling, inderhaast op een plat dak vereend,
het zonder moeite bereikt.
Ik was er een beetje stil van, want èr wa
ren drie critici bij, en ik ben maar een een
voudig journalist. Ook was Charivarius op de
H.B.S. al mijn leeraar, en is hij het nog. De
heele Nederlandsche journalistiek zit bij hem
in de klas, en als je niet oppast krijg je
's Zaterdags voor je schriftelijk werk een
vier in de Groene. Soms nog erger.
De critici waren vrij scherp, zooals critici
zijn. Hun woorden vlijmden door den stillen
avond. Als de korte of lange golf van Chari
varius' buurmans antenne ze opgepikt en
doorgezonden had, zouden de inktpotten en
de plechtige stoelen in do vergaderzaal van
B. en W. er van getrild hebben.
Hier stond een plechtiger stoel. Een hou
ten badstoel, neo-gothiek, met een dakje als
van een duiventil. Daarin zit Charivarius, op
schoone zomeravonden, achter een tafeltje
mot een kleurig kleedje er over, en laat zijn
peinzenden blik weiden over de daken Haar
lems, terwijl hij Schopenhauer bewerkt, de
geschiedenis des Vaderlands berijmt en de
Nederlandsche journalistiek zuivert van het
onkruid der gemeenplaatsen te merkwaar
dige berichten en accusatief-nominatief con
structies. Hij ls voornemens er ook een tuin
aan te leggen, gelijk Scmiramls zelve. Ik
twijfel er niet aan dat de schoonste stijl
bloempjes er welig zullen bloeien, en dat zijn
hond hij zegt dat een plat dak de eenige
mogelijkheid biedt om nog een hond te hou
den zal grommen, als een lid van het