texfum PUROL BINNENLAND UIT HET PARLEMENT. EERSTE KAMER. GEMENGD NIEUWS HAARLEM'S DAGBLAD ZATERDAG 12 JULI 1930 DERDE BLAD Den Haag, 11 Juli 1930. De particuliere wegen, gifgassenoorlog. De Op de agenda van de vergadering van de Eerste. Kamer van heden had de voorzitter op het laatste oogenblik met een aantal an dere kleinere ontwerpen ook geplaatst de goedkeuring van het Protocol nopens den chemischen en bacteriologischen oorlog. Er was eindverslag over uitgebracht en de voor zitter had vooruit aangekondigd, dat hij op de agenda zou plaatsen alles wat in staat van wijzen was. De Vrijzinnig-democratische senator Prof. van Embden, liet een protest hiertegen hooren: het was een soort van overrompeling en verscheidene leden, die ongetwijfeld gaar ne over de zaak hadden gesproken, waren afwezig. Hij stelde dus aanhouding voor. De voor zitter weigerde aan het verzoek gevolg te geven. Een min of meer onvriendelijke dis cussie ontstond hieruit, doch tenslotte had de voorzitter gewonnen spel: met 20 tegen 12 stemmen werd het voorstel tot aanhouding verworpen. Na de aanneming zonder discussie of stem ming van een tiental wetsontwerpen, waar onder dat betreffende de kosten van het nachtelijk luchtverkeer, kwam het eerste der belangrijke voorstellen aan de orde: de wij ziging van de Wegenwet. Nagenoeg uitsluitend over één punt heeft de gedachtenwisseling geloopen, nl. over de vraag, of het wel in den haak is, dat een particuliere weg, die dertig jaar in gebruik is zonder dat de eigenaar zich daartegen heeft verzet, zonder dat hij door eenige daad heeft getoond zijn eigendomsrecht over den weg te willen handhaven, automatisch tot open baren weg wordt gepromoveerd. Tegen dien verjaringstermijn van dertig jaar had men eenig bezwaar, maar nog meer had men er op tegen, dat de wet had bepaald, dat die regeling terugwerkende kracht zou hebben. Er wordt nl. bepaald, dat de verjaringster mijn werd gerekend te zijn aangevangen der tig jaar vóór de wet in werking zou treden. Gesteld dus, dat de nieuwe regeling tot wet verheven, door de regeering op 1 Juli 1931 in werking zou worden gesteld, dan zouden alle wegen en paden, welke op 1 Juli 1901 door den eigenaar voor het verkeer wa ren opengesteld, en waarvan hij nooit had getoond eigenaar te'zijn, automatisch her schapen worden in openbare paden of open bare weg. Minister Reymer heeft de heeren kunnen tevreden stellen. Hij heeft verzekerd, dat wanneer een eigenaar van een weg de ver jaring van zijn eigendomsrecht wil voorko men, hij volstaan kan met de wegen, die hij in openbaar gebruik heeft gegeven gedu rende slechts één dag met een hek af te slui ten, tenzij hij er de voorkeur aan geeft een jaar voor de verjaring door middel van bord jes of iets dergelijks den volke kond te doen, dat de weg, welken men betreedt, particu liere weg is. Zoo heel veel moeite heeft men er dus niet mede om zijn eigendomsrecht te handhaven, maar men heeft er bovendien ruimschoots tijd mede. De discussie over dit onderwerp had zoo lang geduurd, dat het quorum al niet meer aanwezig was, waarom de voorzitter de stem ming over het ontwerp verdaagde tot een volgende vergadering. Hetzelfde is het geval geweest met het voorstel tot goedkeuring van het Protocol nopens den chemischen en bacteriologischen oorlog van 17 Juni 1925. De heer Van Embden las daarover een rede voor van ruim anderhalf uur. Het was een ontwapeningsrede, waarin de verschrikkin gen van den oorlog weder werden geschil derd. De spreker vond, dat met dit staatsstuk aan het gifgas zijn rechtspositie was gege ven en achtte het een stap achteruit, omdat er in zoo sterke mate wederzijdsch wan trouwen uit spreekt. Hij noemde een gemo raliseerde oorlog een anomalie en beweerde dat al dergelijke afspraken, als puntje bij het paaltje komt, toch niets geven. Sinds het Kellogpact is tot stand gekomen is trou wens 'n dergelijke afspraak ook de dwaasheid tei top gevoerd. De spreker stak verder den draak met de dubbele consciëntie van den mensch en den staatsman, waarop onder meer het lid der Tweede Kamer Van Dijk (A.R.) zou hebben gewezen en hij stelde de waag, waarom de regeering wel het pact op het punt van den chemischen oorlog wil on derteekenen, doch zich omtrent den bacte riologischen oorlog niet wil binden. Nadat de heer Oudegeest (S.D.A.P.) op ver ontwaardigden toon had verklaard over de zaak niet te willen spreken, nu de leden die in den morgen de behandeling hadden door gedreven, in den middag alweer waren ver dwenen, heeft de heer Anema (A.R.)die ten stelligste ontkende, dat de zaak veel om het lijf had, omdat in oorlogstijd het protocol toch niet zal worden nagekomen, den heer Van Embden onder het oog gebracht, dat hij den heer Van Dijk niet begrepen en in ieder geval zeer onbillijk had beoordeeld. Deze heeft alleen willen zeggen, dat het indivl- dueele geweten iets anders is dan het geweten van een natie en hij zette uiteen, dat dit een volkomen juist standpunt is. Ook minister Deckers heeft in zijn ant woord aan den heer Van Embden met na= druk er op gewezen, dat men op dit punt staat en individu niet over één kam mag scheren. Vervolgens heeft hij op uitvoerige wijze diens eenzijdige ontwapeningstheorieën gecritiseerd, uiteengezet, dat het thans ter tafel liggende verdrag, dat reeds door 25 staten is geratificeerd, waarlijk niet zonder beteekenis is en ten betooge hiervan her innerd aan gebeurtenissen in den wereldoorlog waaruit zou zijn af te leiden, dat de burger bevolking niet direct behoeft te vreezen voor de chemische strijdmiddelen, welke in den modernen oorlog kunnen worden gebruikt. Dat onze regeering zich op het punt van den bacteriologischen oorlog van onderteeke- ning van het protocol wil onthouden, vloeit voort uit de omstandigheid, dat wij ons wel verbinden willen om van geen chemische middelen in den oorlog gebruik te maken zoo.- lang ten minste de vijand het ook niet doet, maar dat we onder geen enkele omstandig heid den oorlog met bacteriologische midde> len zouden willen voeren, zoodat we ons tot niets behoeven te verbinden. Daar het aantal aanwezigen onder het debat nog meer was ingekrompen toon aan den wensch van prof. Van Emibden om over het voorstel te stemmen geen gevolg worden gegeven, zoodat ook hierover in een volgende vergadering de beslissing zal vallen. Hoe deze zal uitvallen, is niet onzeker. Wanneer de Kamer nogmaals bijeenkomt tot afdoening van zaken, staat nog niet vast, vermoedelijk eerst over een paar weken. HET TEXTIELCONFLICT TOCH EEN LOONGESCHIL? RATIONALISATIE BRENGT LOONS VERLAGING MEE. In antwoord op wat mr. TT. C. van Ec.k, secretaris van de Twentsch-Geldersche Fa- brikantenvereeniging geschreven heeft om trent de oorzaak van de staking van de bontwevers bij de N. V. Katoenfabrieken v.h. Arntzenius Jannink Co. te Goor, deelt de voorzitter van den Algemeenen Bond van Textielarbeiders „De Eendracht" de heer Rengelink mede, dat mr. Van Eek slechts een gedeelte der waarheid heeft gegeven. De heer Rengelink geeft een uiteenzetting, waaruit blijkt, dat uit de invoering van het 6-getou- wenstelsel een tariefloonverlaging van 25 pet. volgt. Het weven op 6 in plaats van op 4 getouwen brengt meer werk met zich mee en bij het weven op vier getouwen staan de ge touwen minder stil. De toekomst zal moeten leeren of hier al of niet van een loonsver laging kan worden gesproken. De organisatie verzet zich niet tegen invoering van het 6- getouwenstelsel, indien dit technisch moge lijk is, doch eischt, dat overleg wordt ge pleegd, omtrent de voorwaarden, waaronder op 6 getouwen zal gewerkt worden. AMSTERDAM—MADRID DOOR DE LUCHT. EEN NIEUWE VERBINDING. De Fransche luchtvaartmaatschappij Aerpostale is thans definitief overgegaan tot het openen van een luchtlijn naar en van Bordeaux, Biarritz en Madrid, in aansluiting op den dienst naar en van Parijs en van de K.L.M.. De vluchten Parijs—Madrid worden uitsluitend des Maandags uitgevoerd en Madrid—Parijs uitsluitend des Zaterdags. Naar en van Bordeaux en Biarritz wordt de verbinding dagelijks tot stand gebracht met dien verstande, dat op 25 Juli a.s. de eerste vluchten plaats hebben. Reizigers, welke des ochtends per K.LM. om 8.Amsterdam en om 8.45 Rotterdam verlaten, komen reeds om 15.15 te Bordeaux, om 16,30 te Biarritz en 19.— te Madrid aan. Ook in omgekeerde rich ting sluiten de diensten van de Aeropostale zeer goed op deri avonddienst van de K.L.M. Parijs-Rotterdam-Amsterdam aan. De dienst is niet alieen voor passagiers, doch ook voor vrachtgoederen, opengesteld. DE KINDERMOORD TE 's-GRAVENHAGE. DE VROUW NAAR EEN KRANKZINNIGENGESTICHT. De vrouw, die Donderdagochtend te 's Gra* venhage in een vlaag van verstandsverbijste ring haar zevenjarig pleegdochtertje doodde, is gisteravond naar het gesticht „Oud Rozen burg" overgebracht. INGEZONDEN MEDEDEELINGEN 60 Cts. per regel Hol Dooriiilon bij Wielrijden on eon door do Zon Verbrande Huid, veriacht en gonoosl men met Dooi JO-60. T»tx 40 ct. Bn Apodv. «o Drogutto COMMUNIST WORDT SOCIAAL. DEMOCRAAT. MAAR HIJ BLIJFT RAADSLID. Het communistische lid van den Raad van Almelo, de heer A. J. Frederiks heeft zich bij de SDA.P, aangesloten. Als reden geeft hij op de onderlinge verdeeldheid van de Communistische Partij Holland en het- wei nige dat dientengevolge voor de arbeiders tot 5tand komt. Volgens hem bestaat er na de opheffing van de Wijnkoop-groep in de C P. H. reeds weer een nieuwe oppositie, gevormd door vroegere leden van die groep. De heer Frederiks stelt zijn raadszetel niet ter be schikking en hij motiveert dit door te zeg gen, dat zijn werken voor de Almelosche arbeiders hem in den Raad bracht en niet zijn communist zijn. De communisten verlie zen er dus een zetel bij. KINDERVERLAMMING BREIDT ZICH STEEDS UIT. EEN NIEUW STERFGEVAL. Een tweede geval van kinderverlamming doet zich thans voor in het in de. onmid dellijke nabijheid van Vrlezenveen gelegen Vroomshoop. Een leerling van de Ned. Herv. school is thans door de ziekte aangetast, meldt de Tel. In de Rijnstreek breidt de kinderverlam ming zich langzaam uit. Te Alphen en Bos koop zijn nieuwe gevallen geconstateerd bij jeugdige kinderen, die naar het ziekenhuis te Leiden zijn overgebracht. Te Reeuwijk bij Gouda heeft zich een derde geval van kinderverlamming voorgedaan dat bovendien een doodelijken afloop had. Het betreft hier een meisje van vijf jaar, dat een dag na het optreden van de ziekte overleed. De Reeuwijksche bewaarschool is gesloten. DE BUITENLANDSCHE HANDEL VAN ZWITSERLAND. De invoer van Zwitserland bedroeg gedurem de de eerste vier maanden van 1930 onge veer 640 mSllloen, tegenover 627 millïoen ge durende de zelfde periode van het vorig jaar, De uitvoer (463 inillioen) is iets verminderd; toch was ze grooter wat de maohine-industrie de instrumenten en toestellen, de scheikun dige producten, stroo en schoenwerk betreft. BAZEL, DE HOOFDSTAD DER CHEMIE. Het internationaal scheikundig congres, dat te Milaan bijeen was, heeft Bazel aangewezen als voorloopige zetel van de internationale chemische bond voor de textiel- en kleur stoffenindustrie. DE N.V.'s IN ZWITSERLAND. Het nominale kapitaal van 12542 Zwitser- schc naamlooze vennootschappen bedroeg aan het einde van 't jaar 1929 ongeveer 1.877.000.000 Zwiteersche franken; de ingeschreven toe. name was dus in één jaar grooter dan 800 millioen. De kapitaal-actie in Zwitserland is sinds 3914 oneer dan tweemaal zoo groot ge worden. DE „OVERGROUND". (Van onzen Londenschen correspondent) De „Underground" van Londen is wereld vermaard. Het vooruitzicht is nu dat Enge land binnen niet te langen tijd ook een be langwekkende „overground" zal hebben, volgens een nieuw stelsel van constructie. Een Britsch ingenieur George Bennie heeft een nieuw voertuig ontworpen, dat aan wie len aan een bovengrondsche rail hangt. Het voertuig heeft den vorm van een torpedo of, zoo men wil, van een dik luchtschip. Aan beide uiteinden bevindt zich een lucht- schroef van vliegtuigmodel. Twee motoren, elk van 60 PK., zorgen voor de draaibewe- ging dier schroeven. De ontwerper verklaart dat. zijn voertuig gemakkelijk een snelheid kan bereiken van 120 mijl per uur. Het nieu we transportmiddel, dat reeds, met een sec tie bovengrondschen aanleg, gereed is, heeft bij deskundigen geestdrift gewekt. Men heeft reeds besloten de eerste lijn spoedig aan te leggen. Die zou loopen van Blackpool naar Southport-, de twee vermaarde zeeplaatsen aan de westkust, waar de menschen van het nijverheidsgebled in het midden van het, land hun vacanties doorbrengen. De afstand tusschen die plaatsen is 2v4 mijl. En de „overground" zal er de delta van de rivier de Ribble overbruggen. De verbinding tus schen de twee plaatsen zal er bijna een uur door worden bekort. Een groot voordeel van het nieuwe vervoersysteem is, volgens den ontwerper, dat het veel goedkooper is van aanleg dan de bestaande stelsels. Een spoorweg, in dubbelspoor, kost van aanleg van 45000 tot 60000 pond sterling per mijl, Ondergrondsche spoorwegen dn Londen) •an dubbele tunnels voor op en neer gaand verkeer komen op 800.000 pond sterling per mijl. En een stadstrambaan kost. tennaas- tenbij 27500 pond sterling per mijl. De nleii- we ..overground" zou daarentegèn slechts 19000 pond sterling per mijl kosten. In dien de voertuigen in massa-productie wor den vervaardigd, met ruimte voor 50 reizi gers. zouden ze niet meer dan 3000 pond sterling behoeven te kosten. WIE ZIJN DE RIJKSTE ENGELSCHEN? Engeland, waar. zooals over de geheele we reld, wordt geklaagd over de slechte econo mische toestanden, telt 561 millionnairs. En men vergete daarbij niet, dat zij millionnairs in ponden zijn. De rijkste Engelsche families zijn Wills en Coats. Sir George Wills, die kort geleden is gestorven liet een vermogen na van 200 millioen pond. De familie Coats telt 10 multimilliormairs, eZs leden van deze fa milie bezitten ieder minstens 100 tot 150 mil lioen pond. De tabakkoning. Bernhard Ba ron, is door het toenemende rooken door de vrouwen, een van de rijkste lieden van En geland geworden, evenals zijn broeder Cor- tauld, die z'n rijkdom aan de verbreiding van de kunstzijden kousen heeft te danken, On der de rijkste vrouwen staat Lady Houston aan de spits, die, overigens, over een vermo gen van slechts 7 millioen beschikt. Een an dere zelfstandige millionnaire Is lady Rhond- da, die twintig maatschappijen op aandeden controleert. Zij werd indertijd, bij het torpe- deeren van de „Lusitanla" op een rieten stoel drijvende, uit het water opgehaald. Lord Rothschild, bezitter van een paleis in Picca dilly, maakte er aanspraak op als de rijkste vrijgezel van Engeland te worden beschouwd, terwijl lord Rothermere, de eigenaar van de „Daily Mail" zich er op beroemt, de rijkste kranteneigenaar van Groot-Brlttannië te zijn. Zijn grootste concurrent is Lord Boa- verbrook, de eigenaar van de „Daily Express" wiens inkomen buitengewoon groot is. Andere dagbladmagnaten zijn lord Rlddell, de uitgever van „News of the world", die elke week in 4 millioen exemplaren verschijnt, evenals Sir William Berry en zijn broeder Gomer, aan wie de „Amalgamated Press" toebehoort. Als whisky-koningen zijn bekend lord Bewar. lord Woolavington, en Bu- channan. De diamantenkoning Sally Joel zou fabelachtig rijk zijn en kan zich de luxe per- mitteeren voor zijn jacht „Eileen" elk jaar 200.000 pond uit te geven. Van de Engelsche aristocraten kan de hertog van Portland als de rijkste worden beschouwd. Hij bezit, in zijn slot Welbeck Abbey een onderaardsche bal zaal, die zonder pijlers is gebouwd. De her tog houdt zich, gewoonlijk, in zijn onder aardsche kamers op. Viscount Lascelles, de schoonzoon van koning George is bezitter van een groot particulier vermogen. Hij erfde twee millioen van een oom. die. daar hij zich nooit waschte, als een groote origineel kan worden beschouwd. ALWEER EEN NIEUWE POLITIEKE TOESTAND. De partijpolitiek in Engeland wordt meer en meer beheerscht door machtige invloe den van buiten-af. Men weet dat. de twee groote krantenmagnaten, Beaverbrook en Rothermere er geleidelijk in zijn geslaagd den Conservatieven te leiden, hoe hard deze ook heeft gestreden om aan hun Invloed te ontkomen. En nu is er aan het einde van de vorige week een „manifest van bankiers" uit gegeven, dat het werk van de perslords Balwin te dwingen een volledige politiek van Bescherming te aanvaarden blijkbaar heeft voltooid. Dit „manifest van bankiers" is in werkelijkheid een resolutie, aangeno men in een vergadering van eenige conser vatieve handelslieden, onder wie zich ook eenige bankiers bevonden. Het „manifest" zegt, dat Groot-Brittannië, indien het uit zijn economischen nood wil geraken (men spreekt voortdurend van economischen nood maar 't is aan gerechtigde twijfel onderhe vig of die nood zoo hoog is als hij wordt voor gesteld) zal moeten overgaan tot heffing van beschermende invoerrechten op alle invoeren uit het buitenland, uitgezonderd die uit de verschillende deelen van het Britsche Rijk. Het is duidelijk dat hier werd gevraagd om dien „Rijksvrijhandel", waar voor de krantenlords zoo hevig ijveren. En de INGEZONDEN MEDEDEELINGEN i 60 Ct«. per regel. SPAARDE HAARLEM, GR. HOUTSTRAAT 1 BEVERWIJK, BREESTRAAT 148 AMSTERDAM, DAMRAK 60 Deposito's Spaarbank met rente vergoeding Rekening-Courant .IIOT! kranten dezer lords haastten zich de voorstel ling te geven dat dit „manifest" den dood steek had toegebracht aan de oude vrijhan delsbeginselen van het land en dat de „Rijkskruisvaarders" of de „Vereer.igde Rijks partijers" (het onderscheid bestaat alleen in naam, de kruisvaarders zijn Beaverbrooks mannen en de anderen zijn recruten van Rothermere) thans in hun streven den steun hadden gekregen van de groote hee ren der financicele wereld, „die altijd hun vingertoppen op den polsader des handels hobben en dus bij uitstek bevoegd zijn den economischen toestand te beoordeelen." Dit „manifest der bankiers" heeft de wat ont moedigde heeren in het conservatieve hoofd kwartier een hart onder den riem gestoken en zij zijn onder den invloed van dat klinkend manifest terstond aan het werk gegaan met een motie van wantrouwen lit de regeering omdat deze zulke voordehand lig gende middelen tot bestrijding der werk loosheid, als Bescherming" en een belas ting op voedsel (die van volledige Bescher ming onafscheidelijk Is) niet in overweging wilde nemen. De kranten der lords kondig den daarop met de vetste letters aan dat Baldwin bakzeil had gehaald en voeaselbe- lasting als een deel van het program der conservatieve partij had aanvaard. Die motie van wantrouwen zal vandaag of morgen in het Lagerhuis in debat en vervolgens in stemming komen.... en er naar men mag aannemen worden verworpen. Hiermede is uitgelegd wat dit manifest der bankiers heeft uitgewerkt. Hot is beurte lings gekenschetst als een „politleken bom" en als een „brutale bedriegerij". Liberale en Labourbladen vestigen er de aandacht op iat tet minstens genomen vreemd is dat do bankierswereld, die in 1926 in een manifest getuigde van de behoefte aan vrijhandel en den zegen van dit economisch stelsel, thans uitdrukking geeft aan een gansch tegenover gestelde meeaing, (hoewel het manifest be gint te verklaren dat uitbreiding van liet vrijhandelsgebied in de wereld wenschelljk zou zijn.) De publicatie van het manifest wordt ook en met reden in verband ge bracht met de a.s. tusschentijdsche verkie zing te Noordnorfolk, voortvloeiend uit de benoeming tot pair van den Labour-minister van Landbouw Noel Buxton. De Candida ton in die verkiezing zijn de echtgenoote van dien minister (Labour) en Mr. Cook (Conserva tief 1). De laatstgenoemde is een vurig „rijksvrij- handelaar" en heeft in de campagne den persoonlijken steun ontvangen van Lord Bea verbrook, die ln het district o.a. In een rede heeft verklaard dat het „manifest der ban kiers" een verbazingwekkende „revolutie" tengevolge had gehad, die de gansche con servatieve partij had verecnigd in strijd voor den „rijksvrijhandel". Zoodra Beaverbrook zijn peroratie klaar had ging de Foreign Secretary Ar thur Henderson op een handkar staan om detail voor detail de argumenten van Bea verbrook te vernietigen. Hij daagde Beaver brook uit te bewijzen dat zijn bewering (dat 200 Labour-Lagcrhulsleden klaar stonden rijksvrijhandel te aanvaarden) op waarheid was gegrond. Henderson stelde vast dat nog geen 40 Labourmannen Beaverbrook zouden volgen. Baldwin, die zich door de politieke wervelwinden in alle richtingen laat draaien, schreef aan den candldaat van Beaverbrook, dat hij weliswaar in zijn inzichten het offi cieel program der Conservatieven voorbij streefde maar dat hij in elk geval streed voor een economische rijkseenheid, die se dert Joseph Chamberlain het conservatie ve ideaal is geweest en dat hij daarom hoop te dat Cook zou worden gekozen. Met dat al blijft het manifest der ban kiers een verrassend en wat onverklaarbaar ding. De manchester Guardian heeft de ver schijning er van toegeschreven aan lafhartig heid of „defaitisme", een soort paniek-gebaar dus. Andere liberale bladen hebben ver klaard dat de onderteekenaars waarschijnlijk veel geld hebben belegd in nijverheidsou,ier nemingen. die er slecht aan toe zijn en die protectie daarom willen helpen foreeer n om die ondernemingen weer een kans te geven. Snowden, kampioen-vrijhandelaar van Groot Brittannlc, heeft het manifest geken schetst als een onbeschaamd stuk dat even min de meeningen in de financieele wereld vertegenwoordigt als de historische petitie van de kleermakers van Tooley Street. (In het begin van de 19de eeuw zonden drie kleermakers, wonend in de onaanzienlijke Tooley Street eens een petitie aan de re geering, beginnend met de woorden: „Wij, het volk van Engeland"). 1) De Labourman is Intusschcn al gekozen. In Finland is een geestelijke opgetreden die een veldtocht is begonnen tegen de commu nisten. De man is voer geen kleintje vervaard en deinst voor drastische middelen niet terug. Zijn actie staat bekend onder den naam Lappo-actie en boeren zijn over het algemeen zijn volgelingen. Links 't automobielpark bij Hclsingfors, waar twaalfduizend Lappo-boc- ren onder aanvoering van den geestelijke Kares samen kwamen. Daaronder een picnic in de bosschen bij H eising fors. Rechts de de Finsche Mussolini dien bijnaam heeft hij zich reeds verworvenop het, spreekgestoelte.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1930 | | pagina 9