Het woord is aan
48e Jaargang No. 14451 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Maandag 4 Augustus 1930
HAARLEM S DAGBLAD
ROBÉRT pe^SSom. UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER robert peereboom.
ABONNEMENTENper week 027J4, met Geïllustreerd Zondagsblad ƒ0.32
JPer 3 maandenHaarlem en plaatsen waar een agent gevestigd is (kom der
(gemeente) 351Y*. Franco per post door Nederland 3.87)4. Losse nummers
0.06. GeïIL Zondagsblad per 3 maanden 0-57J4, franco per post.
BureauxGroote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Administratie 10724, 14825 Drukkerij 10122, 12713 Postgiro No. 38810
ADVERTENTIEN15 regels 1.75, elke regel meer ƒ035. Reclames
f 0.60 per regeL Reductie bij abonnement. Vraag en Aanbcd 14 regels 0.60t
elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrond. dubbele prijs. Onze Groentjes (Dinsdag;
Donderdag en Zaterdag) 14 reg. f 035, elke regel meer 0.10, uitsl. contant.
Gratis Ongevallenverzekering voor Weekabonnés. Uitkeeringen: Levenslange
ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f 400.-, Dnim f 250.-, Wijsvinger f 150.-, Elke andere vinger f 50.-, Arm- of Beenbreuk f 100.-
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
Virginia Woolf:
HOE DE BRAND OP DE
„SUMATRA" WOEDDE.
DE „CITY OF NEW-YORK" VOOR
EEN WERELDVLUCHT GESTART
EN IN HARBOUR GRACE VERNIELD.—
NEW YORK, 2 Augustus (V.D.) De Ameri-
kaansche wereldreiziger John Henry Mears
is heden om 6.40 Oost Amerikaansche Zo
mertijd (11.40 M.E.T.) gestart voor een
nieuwe vlucht rond de wereld, ten einde
te trachten het record, dat op naam staat
van „Graf Zeppelin" met rond 21 dagen, te
verbeteren.
Mears vliegt met een Lockheed-Vega-
vliegtuig, de „City of New York". Mears
wordt vergezeld van den Amerikaanschen
piloot Henry J. Brown.
NEW YORK, 2 Aug. (VJ>.) De wereld-
vliegers Mears en Brown zijn hedenavond
te 20.45 uur te Harbour Grace op New
Foundland geland en hebben dus het eer
ste traject van hun wereldvlucht op succes
volle wijze afgelegd. Van hier begeeft zich
de „City of New York" naar Dublin.
Het vliegtuig neergestort.
HARBOUR GRACE, 3 Aug. Het vlieg
tuig „City of New York", dat bij zijn voor
genomen vlucht om de wereld alhier een
tusschenlanding had verricht, is hedenoch
tend vroeg bij de poging om verder te vlie
gen (naar Ierland) vernietigd. Het toestel
startte in het donker, bij kunstlicht, met
groote snelheid. Doordat het onderstuk van
het vliegtuig brak, geraakte het in een
groep boomen, waarbij het totaal werd ver
nield. De vliegers, John Henry Mears en
Henry Brown, bleven ongedeerd.
Mr. J. D. PASTEUR.
Met leedwezen vernemen wij dat de Presi
dent van de Rechtbank, Mr. J. D. Pasteur,
ongesteld is en dat verwacht wordt dat deze
ongesteldheid nog wel eenigen tijd zal aan
houden. Van harte wenschen wij he>m een
spoedige algeheele beterschap toe.
CHARLES KING IN HAARLEM.
DE MAN VAN DE HOLLYWOOD-
REVUE IN „PALACE",
Een verrassing voor het publiek dat In
^Palace" naar de Hollywood-revue was ko
men kijken. Zaterdagavond stond plotseling
Charles King met familie en gevolg op het
tooneel van het theater en begon zijn lied
jes te zingen: You where meant for me"
en „Singing in the rain", nadat hij eerst
een aardig speechje had gehouden. Het be
zoek was min of meer onverwacht gekomen.
Vrijdagavond had de heer Daudey, de direc
teur van .Palace" den filmacteur in Am
sterdam ontmoet en van hem de toezegging
gekregen dat hij als het eenigszins kon wel
eens zou komen. Wel eens. Wanneer
zou dat zijn? De verbazing was dus nogal
groot toen het gezelschap eensklaps, als
verrezen uit den grond, in de hall van het
theater stond. Dat Charles King een vlotte
kerel is heeft het publiek dat toen de voor
stelling bijwoonde, ondervonden. Onder
groot enthousiasme zong de gevierde man
zijn succesnummers
Het moet een bijzonder aardig intermezzo
geweest zijn.
Eeuwen lang hebben de vrouioen gediend
als spiegels, die de wonderlijke en lang niet
onaangename capaciteit bezaten om de ge
stalte van den man op twee maal zijn na
tuurlijke grootte terug te kaatsen.
MODERNE BOOMKRUIPER.
(De nieuwste recordwoede in
Amerika is het zoo lang mogelijk
in boomen zitten).
Toen Darwin met zijn theorie,
Dat menschen stammen van de apen
De wereld in verbazing bracht,
Toen dacht hij stellig niet aan knapen
Die in het groot Amerika,
Dat graag Europa wil beleeren,
In een verdwaasde jacht naar roem
Tot apen zouden wederkeeren.
Nooit heeft de zwartste pessimist,
Veronderstel Ik, durven droomen,
Dat het zelfs in deez' vreemden tijd
En zelfs daarginds zoover zou komen.
Hier zit zoo'n jeugdig dwaas product
Reeds weken in zijn boom gewrongen,
Hier zit zoo'n „hoop des vaderlands",
Hier zit zoo'naap van een kwajongen.
Nooit groeide nutteloozer vrucht
Aan den alouden Boom der Tijden,
Nooit zal de Boom der Kennis zich
In deze onrijpe vrucht verblijden.
Wat kan bij zoo'n wormstekigheid
Reeds in de jeugd, men nog verwachten,
Hoe moet dit ooit een voorbeeld zijn
Voor nog weer latere geslachten.
Een nuchter mensch staat dag aan dag
Verwonderd over veel in 't leven,
Maar dit is toch de gekkigheid
Finaal ten top (des booms) gedreven.
P. GASUS.
ZANDVOORT
MULO-EXAMENS.
Van de Muloschool (school A) slaagden nog
voor diploma A. J. v. Hollenberg, Nico Padt
en Adron v. Moppes. zoodat alle leerlingen
(6) van school A geslaagd zijn.
Blusschen slechts met
handkracht mogelijk.
HET VUUR NOG JUIST OP TIJD
BEDWONGEN.
Een Aneta-telegram uit Batavia meldt
thans nader over den brand aan boord van
den kruiser „Sumatra". Hieruit blijkt hoe he
vig het vuur heeft gewoed en hoe hachelijk
de toestand aan boord geweest is.
De Marinestaf meldt officieel dat HM.'s
kruiser „Sumatra" na op den 26sten Juli j-1.
een zeer geslaagde vollekrachtsproef te heb
ben beëindigd met een matige vaart is opge-
stoomd naar Soerabaya. In den nacht van
26 op 27 Juli daaraanvolgend werd, toen het
schip zich op 20 KM. beoosten het lichtschip
van Westervaarwater van Soerabaya be
vond, ten 2.20 uur plotseling brand gecon
stateerd op stookplaats 3, de eenige op dat
oogenblik te-werk-staande. Door het wacht-
doend personeel werd getracht met de be
schikbare brandbluschmiddelen den brand te
beteugelen.
Het heele schip in donker.
Nadat door „overal maken" de rest van
den etat-major en van de equipage bij de
hand was, werd tot uitgebreider maatregelen
overgegaan. Men trachtte door het afsluiten
van de compartimenten den brand te locali-
seeren, terwijl het desbetreffende comparti
ment onder water werd gezet en uit voorzorg
bovendien de belendende ketelruimen n en
IV. De laatste echter slechts tot geringe
hoogte. Door het zeer heftige karakter van
den brand moest het bedienend personeel
snel de stookplaats verlaten, zoodat alras de
stoomtoevoer niet meer voldoende was en
de dynamo om 2.30 afsloeg, en het geheele
schip donker was. Weliswaar werd direct de
nooddynamo, welke zich aan het dek be
vindt, aangezet, doch deze levert alleen
stroom voor de radio-hut, de navigatie-lich
ten en het opperdek, zoodat het geheele be
nedenschip in het duister gehuld bleef.
Dynamo's niet te gebruiken.
De blusschlngswerkzaamheden werden
door deze omstandigheid ten zeerste bemoei
lijkt. De stoomdynamo's en de stoombrand-
pompen konden niet worden gebruikt, zoo
dat getracht werd de Dieseldynamo aan te
zetten, die zich ongelukkigerwijs echter juist
boven de brandende stookplaats bevond. Bij
het aanzetten van de laatste werd zooveel
last ondervonden van reeds in gas omgezette
oliedampen, dat eenige ontploffingen ont
stonden, welke het afzetten van de Diesel
dynamo noodzakelijk maakten. Het blus-
schingswerk moest dientengevolge met hand
kracht geschieden. De manschappen schaar
den zich aan dek in een rij, waarna emmers
water, van buitenboord opgeslagen, werden
doorgemand en in de vuurzee geworpen.
Toen na eenigen tijd een overzicht werd
verkregen van alle moeilijkheden, waarmede
men had te kampen en daarbij bleek, dat nog
twee ketels konden worden aangestoken in
het eenige resteerende ketelruim, werd di
rect getracht stoom te stoken voor het me
chanisch pompen. De stoompompen konden
echter slechts heel kort te werk staan en al
ras was men weer op handkracht aange
wezen.
Ondertusschen was de brand zoo fel ge
worden, dat door gloeihitte de belendende
compartimenten door het vuur werden aan
getast. Vooral de monteurswerkplaats had
zeer veel te lijden. Ieder belendend compar
timent was gevuld met dikken rook. terwijl
de brand zich steeds meer uitbreidde. De
ijzeren schotten waren niet langer in staat
weerstand te bieden en langzaam maar ze
ker breidde de brand zich uit over steeds
meer compartimenten. Om 4.30 uur was de
toestand aan stuurboord en bakboord zeer
hachelijk. Men moest voetje voor voetje
trachten de brandende ruimten te verkleinen.
De sloepen gestreken.
Ondertusschen was de toestand zoodanig
geworden, dat het gewenscht was de sloepen
te strijken, hetgeen met handkracht moest
geschieden, hetwelk vele moeilijkheden me
debracht. Nadien werd ook van buitenboord
af water door de patrijspoorten in de bran
dende compartimenten geworpen, waarna
men langzamerhand succes had met het
harde zwoegen Vele deuren, schotten en
poortjes waren door gloeihitte ontzet, zoodat
door forceeren en rammen toegang tot de
diverse compartementen moest worden ver
kregen. Eerst om 6.30 uur was men den brand
meester en het gevaar geweken.
Kalm en doordacht werk.
De equipage heeft na het uitbreken van
den brand kalm en doordacht werk verricht-
Door Hr. M.'s mijnenlegger „Krakatau" werd
de „Sumatra"' naar Soerabaya opgesleept,
terwijl een sleepboot achteruit vastmaakte
om stuur in het schip te houden. De schade
is aanzienlijk.
De eskader-commandant heeft een com
missie benoemd, teneinde een onderzoek in
te stellen naar de oorzaak van den brand,
zoomede naar de oorzaak van de snelle uit
breiding daarvan, welk onderzoek titans nog
gaande is.
KINGSPORD SMITH BLIJFT NOG
Naar wij vernemen zal de heer Klngsford
Smith nog enkele dagen In Nederland ver
blijven om uitvoerige plannen te bespreken
met Van Dijk, betrekking hebbende op een
wereldvlucht, die het volgend jaar door hen
zal worden gemaakt.
BRAND IN HOTEL „DES INDES"
TE 's-GRAVENHAGE.
Spoedig bedwongen, doch veel
waterschade.
HET HOTELBEDRIJF NIET
GESTOORD.
De ruïne op den zolder van hotel „Des Indes"
te 'sGravenhage na den brand.
In den nacht van Zaterdag op Zondag heeft
brand gewoed in het bekende Haagsche hotel
„Des Indes".
Naar de Crt. meldt, ontdekte te vijf minu
ten over half drie een hoofdcontroleur van
den Nachtveiligheidsdienst, dat de vlammen
uit de zolderverdieping aan de zijde van het
Voorhout sloegen. Op het alarm volgde een
algemeene verwarring in het hotel doch zeer
spoedig was een viertal motorspuiten en een
ladderwagen ter plaatse.
Het bleek, dat de brand woedde op de
zolders van den middenvleugel en wel aan
de linkerzijde, van den straatkant gezien.
Deze middenvleugel is het oude gedeelte van
het hotel en zijn gevel vormt het front aan
het Voorhout. De twee zich links en rechts
bevindende nieuwere zijvleugels zijn door den
brand in het geheel niet en door het water
slechts weinig beschadigd. De brand woedde
alleen op de zolders, waar hij gretig voedsel
vond in de opgeslagen meubels en de stof-
feerderij.
Hier heeft het vuur zich een uitweg ge
baand door het dak, waarna het gelegenheid
kreeg ook de houten kroonlijst en balustra
des vlam te doen vatten. De taak van de
brandweer was vooral in den beginne verre
van gemakkelijk, het uitleggen van de slan
gen over de trappen en corridors tot de
hoogste verdieping was een moeilijk en tijd
roovend karwei. Toch was reeds vóór half
vier, toen tien stralen hun water in den vuur:
poel wierpen, van een rooden gloed weinig
meer te bespeuren, en het is ongetwijfeld voor
een groot deel aan het doortastend optreden
der brandweer te danken, dat het vuur tot
dit deel van den zolder en de plafonds van
een viertal daaronder gelegen kamers be
perkt bleef.
De waterschade was echter zeer groot, en
de brand veroorzaakte onder de gasten heel
wat onrust. In de hall, die droop van het
water, zaten de gasten, half gekleed, bij in
allerijl meegenomen bagage. De meeste kamer.;
waren verlaten en het is slechts aan het be
zadigd optreden van den directeur, den heer
Henri Ray, te danken dat er geen paniek ont»
stond. Het gezelschap in dit hotel is steeds
zeer internationaal en men hoorde dan ook
in alle talen verzuchtingen slaken.
De salon en een viertal kamers, die Juist
nieuw ingericht waren, zijn totaal bedorven,
de eerste door water, de kamers ook door
vuur.
Het electrlsch licht ls overal blijven bran
den. schelinrichting en telefoon zijn echter
voortdurend aangeslagen, aangezien het water
contact in de geleidingen veroorzaakte.
Te half vijf moest een deel van de houten
kroonlijst met balustrades nog weggehakt
worden. Een half uur later kon men zeggen,
dat de brand bedwongen was. Beihalve de vier
kamers onder den zolder hebben nog vier
kamers op de derde étage schade geleden.
Zij zijn onbewoonbaar. De oorzaak is onbe
kend. Vermoed wordt, dat een der leden
van het personeel, die naar gebleken is. over
den zolder is binnengekomen, een eindje
brandende sigaret of een lucifer heeft weg
geworpen.
De directeur heeft de bedrijfsstoornls tot
een minimum weten te beperken. Reeds te zes
uur konden allen hun kamers weer betrek
ken, de hall was 's middags reeds weer in
orde, en de onder water staande vleugel dacht
de heer Ray reeds binnen drie dagen klaar te
hebben. Op acht kamers na is het geheele
hotel bewoonbaar en het verblijf van den
Japanschen prins Nobuhito Takamatsu in het
hotel gaat dan ook door. Iemand van he'.
gevolg heeft een inspectie gemaakt en het
hotel voor den prins alleszins bewoonbaar
bevonden.
Het bedrag van de schade kon nog niet
geschat worden.
Het Belangrijkste
Een cycloon boven Voorne en Putten. Groote
schade aangericht.
(Ie blad 2e pag.).
Ernstige berichten uit China.
(2e blad le pagj;
Rijksweg Amsterdamf Goof geopend.
(2e blad 3e pagJT
De Ncderlandsche kampioenschappen:
AthletiekTennis en Wielrennen.
(Sport en Spel),
Een mislukte wereldvlucht.
(le blad, le pag.)
Brand in Eötel des Indes in den Haag.
(le blad le pag.)
ARTIKELEN, ENZ.
R. P.: Zeekasteelen.
(le blad, le pag.);
Letting aFinanciëelee Kroniek.
(le blad, le pag.)|
C. J. Groothoff: De wereldkampioenschappen
te Montevideo.
(Sport en Spel),
(Voor de laatste berichten zie men de 2e pag.
van het le blad en de le pag. van het 2e
blad).
HAARLEM, 4 Augustus.
Zeekasteelen
De Cunard Company, een van de belde
grootste Engelsche stoomvaartmaatschap
pijen in den dienst op Amerika, kondigt
aan dat zij van plan is, twee reusachtige
nieuwe Oceaan-schepen te laten bouwen.
Elk schip zal ongeveer zes millioen pond
sterling, dat is dus 72 millioen gulden, kos
ten. Het eerste zal gebouwd worden op de
werven van Messrs. John Brown and Cy.
Ltd. te Clydebank bij Glasgow. Het zal
als de Duitschers, Amerikanen, Franschen
en Italianen, die ook allen op het vinke-
touw zitten, niet tijdig iets ondernemen
het grootste schip ter wereld zijn. Het
nieuwe zeekasteel zal een waterverplaat
sing hebben van 75000 ton, bij een lengte
van 300 M. De lengte van de Mauretanla,
die zoo lang het snelheidsrecord over den
Oceaan op haar naam hield en deswege
de vermaarde Blauwe Wimpel voerde, is
ruim tweehonderd meter. De lengte van
het Duitsche schip Bremen Is 266 M. Dan
zal de vervaarlijke nieuwe Cunarder een
snelheid moeten bereiken van 28 tot 30
knoopen, een bemanning hebben van 800
en vier a vijfduizend passagiers kunnen
vervoeren. Er zuilen nieuwe constructies
van waterdichte compartimenten in de
geheele romp worden toegepast, waardoor
het schip zelfs na een aanvaring volkomen
zeewaardig zal blijven. Andere technische
vindingen stellen in uitzicht, dat het zelfs
bij zijn hoogste snelheid volkomen zonder
trilling zal varen. Door zijn reus.v ie
afmetingen zullen rollen en stampen van
de boot. en daarmee zeeziekte bij de passa
giers, tot een nieuw record-minimum be
perkt worden.
En dan de luxe aan boord! Een theater,
een bioscoop, een danszaal, een zwembad,
een gymnastiekzaal, liften inplaats van
trappenja. de Cunard Line belooft zelfs
„winkelstraten". Dit wordt geen drijvend
hotel meer, maar een drijvende stad. En
men hoopt dat het tweede Cunard-zeekas
teel onmiddellijk na het eerste op stapel
gezet zal kunnen worden, op de scheeps
werven aan de Tijne, bij Newcastle.
De bouw van dit eerste schip zal twee
drie jaar duren, en werk verschaffen
met inbegrip van de erbij verwante takken
van nijverheid aan minstens tienduizend
man. Natuurlijk is dit een voor de Engel
sche regeering hoogst belangrijke zijde van
het plan. Er zijn weliswaar meer dan twee
millioen werkloozen in Engeland twintig
procent van de bevolking moet nu in „doles"
(werkloosheids-toeslagen) ondersteund wor
den en tienduizend vormt daarvan maar
een heel gering, fractioneel percentage.
Maar voor de scheepsbouw-industrie op zich
zelf is het een reddend vooruitzicht. De re
geering heeft er dan ook ln toegestemd dat
een groot deel van de verzekeringspremie
voor staatsrekening zal komen. Er moet
daarvoor een wetsontwerp bij het parlement
ingediend worden, maar de aanneming
daarvan is bij voorbaat verzekerd, zoodat dit
alleen als een formaliteit wordt beschouwd.
Met de Southern Railway Company is de
Cunard nog in onderhandeling over de nood
zakelijke uitbreiding van de dokken te
Southampton,
Aldus komt de groote Internationale strijd
op de Atlantische Oceaan-lijnen weer ln een
nieuwe phase. Voor de Engelschen is dit een
ideaal onderwerp van publieke belangstel
ling. Het sportieve element paart zich direct
aan het zakelijke, en wat willen zij liever?
Hun nederlagen op tennis-, voetbal-, cricket
en ander sportgebied trachten zij tegenwoor
dig voortdurend te excuseeren met de be
wering, dat zij hun sport minder serieus op
vatten dan de Continentale naties dat doen
(niet dat de Continentale naties daar een
woord van gelooven). Maar dit argument
kan met geen mogelijkheid aangevoerd wor
den bij den strijd om den Blauwen Wimpel
van den Oceaan. Die hangt mot zuiver za
kelijke belangen samen, en het heeft de
Engelschen wel erg dwars gezeten dat zij
den Wimpel verloreneerst aan het Duit
sche schip Bremen, later nog aan een
tweede Duitsche „liner", de Europa, die
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN a 60 Cts. per regel.
APELDOORN—ARNHEM.
Door 't mooiste gedeelte van Gooi en Gelderland.
MAANDAG, DINSDAG, WOENSDAG, DONDERDAG. Garage BOUCKAERT, Rozenstraat
Nos. 7913, Telefoonnummer 14903.
Nog eenige plaatsen vrij voor onze mooie 5-daagsche toer door België op 10 Augustus.
Krisnamnrtl spreekt in het Sterkanvp te Ommen. Geheel rechts dr. Annie Besant.
