UIT DE PERS
De gebeurtenissen tijdens de Zinkwitstaking
J. Lottgering
VAMPYR Stofzuigers f98.-
IN „DE WITTE ZWAAN"
HAARLEM'S DAGBLAD
VRIJDAG 15 AUGUSTUS 1930
BINNENLAND
,,Het Volkpubliceert het rapport.
Het was slechts ter visie gelegd voor de Kamerleden.
Zooals onze lezers weten heeft de regeering
na de vragen Van de heeren Vliegen en
Wijnkoop in de Tweede Kamer onlangs een
zeer korte samenvatting overgelegd van de
conclusies van den advocaat-generaal bij het
Gerechtshof te 's-Hertogenbosch, die een
onderzoek instelde naar de gebeurtenissen
bij de staking aan de Zinkwitfabriek te
Maastricht, waarbij op 16 October 1929 ge
durende ?en treffen tusschen de stakers1 en
de politie, waarbij ook andere burgers be
trokken waren, een staker, Becker, en een
agent van politie, Houben, door schoten ge
dood werden.
De conclusie stelde den burgemeester in
gebreke en berispte den commissaris van po
litie, doch verdere mededeelingen deed de re
geering niet.
Het dossier met de rapporten werd echter
ter inzage gelegd voor de Kamerleden.
In „Het Volk" van Donderdagavond pu
bliceert thans het sociaal-democratische Ka
merlid de heer W. Drop een overzicht uit
deze niet voor het publiek bestemde rappor
ten. De heer Drop zegt dit te doen in het
algemeen belang, dat ver uitgaat boven even-
tueele bezwaren die tegen de publicatie moch
ten bestaan.
De schrijver deelt dan mede, dat het on
derzoek zeer uitvoerig is geweest. Het rap
port van den advocaat-generaal is 44 pa
gina's folio getypt, terwijl in 12 pagina's een
opsomming wordt gegeven van alle hande
lingen, verhooren enz. Tien lijvige dossiers
bevatten de gevoerde briefwisseling, de op
genomen verklaringen van. getuigen en an
dere stukken. Er zijn gehoord 130 personen
en alleen voor de vaststelling van hetgeen
cp 16 October 1929 is gebeurd zijn verhooren
afgenomen van 50 burger-getuigen, 17 agen
ten van politie, 1 adjunct-inspecteur van po
litie, 4 personen behoorende tot de militaire
politie, en 2 rijksveldwachters. De advocaat-
generaal deelde zijn onderzoek in een tiental
punten In.
Eenige der belangrijkste conclusies volgen
hier:
1. De werkwilligen en hun gezinnen heb
ben bloot gestaan aan ernstige molestaties,
waarbij niet alleen de stakers de schuldigen
waren, doch ook hun aanhang, bestaande in
hoofdzaak uit het kwaadwillend deel der
Maastrichtsche bevolking. Op haar rust in
hoofdzaak de verantwoordelijkheid voor alles
wat gedurende de maanden Juli, Augustus,
September en October 1929 in Maastricht is
voorgevallen.
2. Het politiecorps en zijn leiders de ad
junct-inspecteurs Seelen en Boersma treft
geen blaam, behalve voor wat hun opti-eden
betreft nadat hun in den avond van 16 Oc
tober 1929 de verwonding van hun collega
Houben was bekend geworden.
4. Dat op den avond van 16 October 1929
het eerste schot niet is gelost door een burger,
noch dat eenige ernstige aanwijzing bestaat,
dat dien avond door een burger is geschoten.
En dat de fatale schoten zijn gelost door de
politie zelve. Hier noemt de advocaat naam
en functie van een lid der militaire politie.
Deze heeft tevens drie andere personen
(Daer, H. Beckers, en Scheerders), verwond
en een der agenten heeft een persoon (Wil-
lems), gewond, alles door te schieten.
Punt 5 behelst de bekende bezwaren tegen
den burgemeester en den commissaris van
politie.
De 6de conclusie rechtvaardigt de arresta
tie van den heer Pieters. Inzake de geboeide
overbrenging van Pieters in het publiek
wordt den commissaris echter weinig smaak
en tact verweten.
Partijdigheid bij de politie?
De heer Drop concludeert nu, ten eerste,
dat er bij de autoriteiten gebleken is niet
voldoende kennis te bestaan van de moderne
arbeidersbeweging. Anders zou een besliste
scheiding zijn gemaakt tusschen de stakende
arbeiders en een op relletjes belust publiek.
De heer Drop citeert vervolgens de rede
die de heer Hermans 24 October in de Kamer
heeft gehouden ten voordeele van de R.-K.
vakorganisaties, voor welke hij de verant
woordelijkheid afwijst. Daartegenover stelt
de heer Drop, dat van eenige schuld van de
moderne arbeidersbeweging uit het rapport
niets blijkt.
Op dien bewusten 16en October zaten, vol
gens het rapport, de menschen tusschen twee
politiemachten in, zonder dat die twee poli
tiemachten van elkanders bewegingen op de
hoogte waren. Er is harder geslagen dan
noodig was vóór 16 October, maar op dien
avond zijn 9 politiemannen bij de vesting
werken verdekt opgesteld, met de afspraak,
dat twee alarmschoten het sein zouden zijn,
om „den aanval in te zetten" op het publiek,
dat de werkwilligen begeleidde. De commis
saris van politie en de burgemeester wisten
van dat plan om er nu „een einde aan te
maken", niets af. Het politiebureau gaf na
het bekend worden van de verwonding van
den agent Houben een beeld van zenuwach
tigheid en overspanning, waarbij elk kalmee
rend element ontbrak.
De advocaat-generaal stelt dan den com
missaris van politie ernstig in gebreke, om
dat hij geen dieper onderzoek instelde.
Den burgmeester wordt er een verwijt
van gemaakt, dat hij in den Raad niet een
besluit uitlokte, waaruit de politie kon weten
waar zij zich aan te houden had. Ten aan
zien van het gebruik van een militaire ver
sterking had de burgemeester geen plan, in
de zich ontwikkelende moeilijkheden.
De heer Drop gaat verder:
Het schijnt allesbehalve in orde bij de
Maastrichtsche politie. Een inspecteur heeft
een hartkwaal, doet bijna alleen bureau-
dienst. Een andere is te oud, niet geschikt
bij avond-surveillance. Een adjunct-inspec
teur was overspannen door zwaren dienst,
een andere, die de leiding had op den be
wusten avond, jong en onervaren. De zeven
hoofd-agenten genieten geen vertrouwen,
twee gaan weldra met pensioen. De agenten
gingen zonder geleide uit, waren niet ge
oefend op het gebruik van vuurwapens.
Bovendien kreeg de advocaat-genreal den
indruk, dat de politiebeambten, die iets zou
den kunnen verklaren uit collegialiteit niets
willen zeggen.
De advocaat-generaal komt tot de conclu
sie, dat de schoten op Beckers moeten gelost
zijn door een ervaren schutter. Hij noemt bij
name dengeen, die naar zijn overtuiging, blij
kens een zeer nauwkeurig onderzoek door een
ongelukkig toeval den agent Houben en den
marechaussée Scherders trof, doch die, zoo
als de advocaat-generaal moet aannemen,
opzettelijk zijn wapen richtte op H. Beckers,
dien hij tweemaal trof, hoewel er twee per
sonen vlak tegen Beckers aanstonden. Dat
kan geen toeval zijn geweest.
„Hiertegenover staat zijn ontkenning,
waaraan ik geen waarde hecht. Hij is iemand
die er niet tegen op zal zien op zijn mede-
menschen te schieten, maar die er evenmin
tegen op ziet, zijn daad te ontkennen".
In dit geval te zwijgen, noemt de heer
Drop voor den minister van Justitie wel heel
kras, en hij vraagt zich af, of de betreffende
persoon bij de militaire politie te handhaven
is. Volgens den lieer Drop, die daarmee de
berichten in de R.-K. pers weerlegt, staat het
dus vast. dat in de ontwikkeling van de ge
beurtenissen de moderne arbeidersbeweging
geen rol speelt. Het bewijs, dat het bloedbad
door de politie en vooral door de militaire
politie is aangericht, is onweerlegbaar.
De heer Drop vraagt zich nu af, wat de
oorzaak kan zijn van de geheimzinnigheid
der regeering met dit rapport. De eigenlijke
reden zegt hij te kunnen vermoeden en hij
citeert daarvoor brieven van den commissa
ris van politie aan den advocaat-generaal,
waarin deze een en ander meedeelt uit de
verhoudingen in de vakbeweging. De adjunct
inspecteur Boerma zou bijvoorbeeld van R.-K.
zijde bewogen zijn om de agenten gelegen
heid te geven op de stakers los te slaan. Hem
was het leeraarschap van een R.-K. cursus
in het vooruitzicht gesteld en dit heeft hij
intusschen ook gekregen. Dit zou ook kunnen
verklaren, de spontane aanbieding om vrij
willig dienst te doen van agenten, die overi
gens om hun dienstijver nimmer uitmuntten
en eveneens het ongewone verzoek van de
R.-K. Agentenvereeniging, om allen door den
advocaat-generaal te worden gehoord, waar-
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
a Cts. per regel.
verkwikt Lichaam en Geest!
door zij gelegenheid kregen, hun hardhan
dig optreden te vergoelijken, met den toe
stand als uiterst kritiek voor te stellen en om
de schuld van hen zelf af te schuiven op de
leiding.
De commissaris is nooit gezwicht voor de
verzoeken van katholieke zijde, o.a. van ka
pelaan Russel, om geweld te gebruiken.
In een tweeden brief heeft de commissaris
aan den advocaat-genera al medegedeeld, dat
ofschoon het ongaarne door de betrokkenen
zal worden toegegeven het niettemin een
feit is, le dat de aalmoezenier Steegmans
herhaaldelijk heeft aangedrongen op krach
tiger maatregelen en dat Zijn Eerwaarde
heeft verzocht, om 50 marechaussées voor
machtsvertoon, waarvan sprake was bij de
conferentie met den devisie-commandant der
Kon Marechaussée, waarvoor de aalmoeze
nier mede als argument aanvoerde dat voor
de katholieken bij deze staking alles op het
spel stond
2. Dat de kapelaan Russel mij op 17 Aug.
te kennen gaf, dat, wanneer er geen strenge
re maatregelen genomen werden, de positie
van den burgemeester en van mij groot ge
vaar liep.
3e. dat aan de Maasbode een stuk is aan
geboden, vermoedelijk van kapelaan Russel
afkomstig, hetwelk te tendentieus gebleken
is om op te nemen.
4e. Dat het aandringen van agenten, om
bewapening met sabels en om een automo
biel ter beschikking te hebben, ten einde on
verwachts op de plaats der relletjes te kun
nen verschijnen, duidelijk wees op den
wensch, om maar krachtig te kunnen op
treden.
5e. Dat de plaatselijke bladen alleen vol
lof waren, als de politie geweld gebruikt had.
6e. Dat de dienstijver van de agenten niet
zoo groot was, of zij vroegen betaling van
extra uren.
Voorts deelt de commissaris mede, dat de
hinderlaag geënsceneerd was door de ka
tholiek georganiseerden den hoofdagent Van
Wieringen en den adj.-inspecteur Boersma,
en dat niet-katholiek georganiseerde agen
ten naar elders verwezen werden, dien
avond.
De voorzitter van „St. Michael" heeft ver
der volgens den brief in een vergadering de
politie verdacht gemaakt en krachtiger
maatregelen toegezegd.
In een nader rapnort acht de advocaat-
generaal de beschuldigingen echter niet be
wezen.
In de zaak Pieters betreurt de schrijver in
het Volk het, dat de regeering zich niet tot
een volledige erkenning van ongelijk en tot
een royale uitspraak daaromtrent heeft kun
nen opwerken.
BINNENLAND
ITALIAAMSCHE AUTODIEVEN
IN DEN HAAG.
ZIJ WAREN MET EEN TASCH MET
WERKTUIGEN GEKOMEN.
Twee Italianen, de 30-jarige S. P. en de 31-
jarige L. G., in Den Haag zijn aangehouden,
verdacht van diefstal van een koffer met
instrumenten, ter waarde van f 400 uit een
auto van dr. v. H„ welke voor het gebouw
van de Volharding op den Ged. Burgwal
stond.
De Italianen waren Woensdagochtend uit
Parijs naar Den Haag gekomen, naar hun
zeggen om hier werk te zoeken. Zij hadden
hun koffers aan het Holl. Spoorstation ach
tergelaten.
Toen zij zich te 4 uur in den middag op
den Ged. Burgwal bevonden, werd hun op
onthoud bij den auto opgemerkt door twee
werklieden in een werkplaats aan de overzij
de, zonder dat de Italianen er erg in had
den, dat zij werden bespied. Deze werklie
den (broers) zagen, dat de door hun uiter
lijk reeds opvallende vreemdelingen het por
tier van den auto opengooiden, een tasch of
koffer uit den wagen haalden en daarop
hun weg vervolgden.
Zij liepen in de richting Boekhorststraat
en werden gevolgd door de beide werklieden,
die, toen zij een paar agenten ontmoetten,
dezen onmiddellijk op de hoogte stelden van
het geen zij hadden waargenomen. Zoo kon
den de Italianen, terwijl zij de koffer van
den dokter nog bij zich hadden, worden gear-
IRGEZONDEN MEDEDEELINGEN a 60 Cts. per regel.
MEUBELEN
Levering direct aan particulieren, Dressoir, tafel, 2 fauteuils, 4 stoelen iroquette, tlieemeubel, spiegel
2 schilderijen, samen f 118.-. Q. A. Buffet met bolle deuren f 62.50
Huis-, Salon-, Slaapkamermeubelen. Bedden, Dekens, enz.
Alles MET DRIE JAAR SCHRIFTELIJKE GARANTIE. PRIMA AFWERKING.
NED. MEUBEL-INDUSTRIE „NEMl". Modelkamer» voor Haarlem: KONINGINNEWEG 18
resteerd en naar het hoofdbureau van politie
overgebracht, waar zij na voorloopig verhoor
in voorloopige bewaring werden gesteld.
Donderdagochtend heeft de betreffende
commissaris, geassisteerd door mej. Van
Veen, leerares in het Italiaanse!* als beëedig-
de tolk, het verhoor voortgezet.
De bagage van de beide Italianen, die aan
het station door de politie is gehaald, bleek
o.m. een volledige collectie inbrekerswerktui
gen te bevatten.
Thans wordt van politiezijde onderzocht of
en in hoeverre zij mede schuldig zijn aan
een paar andere Woensdag vóór vier uur
nam. gepleegde en ter kennis van de politie
gebrachte soortgelijke diefstallen nl. een
van een handkoffer met lijfgoederen uit een
auto, welke omstreeks half twee in de Groote
Marktstraat onbeheerd stond en eveneens
een van een koffer, inhoudende luxe lederwa
ren enz. uit een auto, welke omstreeks kwart
over twee in de Wagenstraat onbeheerd heeft
gestaan.
SODALITAS MEDICORUM.
POLITIE-ONDERZOEK IN VOLLEN GANG.
De Haagsche hoofdinspecteur van politie
de heer Simon, die eenigen tijd in Boedapest
heeft vertoefd in verband met het politio-
neele onderzoek in de Sodalitas medicorum-
zaak is, naar het Haagsche correspondentie-
bureau meedeelt, Woensdagavond te 's-Gra-
venhage terug gekomen.
In verband met den huidigen stand van het
onderzoek konden geen verdere inlichtin
gen worden verstrekt; wel kon worden mede
gedeeld, dat het onderzoek in Hongarije in
vollen gang is. De Hongaarsche politie zet het
thans voort.
ZAL ROTTERDAM GENOEG
KALI KRIJGEN?
VOLDOENDE OM EEN INSTALLATIE TE
BOUWEN?
Omtrent de nieuwe berichten over een kali
overeenkomst, waarbij ook met de belangen
van Rotterdam (of mogen wij nog zeggen met
de contractueele aanspraken van Rotterdam)
rekening schijnt te zijn gehouden, in zooverre
dat de S.C.P A. over Antwerpen als jaarlijksch
minimum de hoeveelheid der laatste twaalf
maanden zoo verschepen, en eventueele over
schotten tusschen Antwerpen en Rotterdam
zou verdeelen, schrijft de Rotterdamsche cor
respondent van het Alg Hbld.
Hoe groot dat overschot zal zijn, valt na
tuurlijk niet metz ekerheid te zeggen. De
overeenkomst van Lugano heeft weliswaar
aan de Fransche maatschappij 50 pCt. ver
zekerd van gemeenschappelijken uitvoer van
het Dui'tsch Kali-syndicaat en de Fransche
uitvoer-organisatie, en dit zou volgens de
Berlijnsche „Börsenzeitung" een geleidelijke
stijging van den uitvoer door de S.C.P.A. (dus
ook van het bedoelde overschot) tengevolge
hebben. Maar of het Rotterdamsche deel van
dit overschot voldoende zou zijn om den aan
bouw in Rotterdam van kostbare nieuwe
kaden en opslagplaatsen te rechtvaardigen
moet nog blijken. Evenals nog te bezien staat
of Rotterdam het gesloten contract zal willen
verdedigen, dan wel voorkeur zal geven aan
een nieuwe overeenkomst, bij gebrek aan
beter, omdat onze politieke invloed in Parijs
niet zoo groot is als die van Brussel.
In Rotterdam wil men zich te bevoegder
plaatse ook hierover nog niet uitlaten. Maar
de geruchten tegenspreken doet men even
min. En zoo mogen wij misschien dan nu den
staart van de Kali-muis weldra verwachten.
JACK HYLTON NOGMAALS IN ONS LAND-
Jack Hylton en zijn Boys zullen Zaterdag
23 Augustus voor één enkel concert naar ons
land komen en in het Kurhaus te Scheve-
ningen optreden. Een tweede avond is on
mogelijk, daar Hylton 24 Augustus te Ostende
en 25 Augustus reeds weer te. Londen speelt.
TEGEN KORT MEISJES-HAAR.
De kerkeraad der Chr. Ger. Gemeente te
's-Gravenizande heeft aan de gemeente be
kend gemaakt, dat meisjes'1 met afgeknipt
haar niet meer op de belijdenis-catechisatie
worden toegelaten, terwijl tevens aan die
genen de-kerkelijke huwelijksbevestiging zal
worden onthouden.
Verven Stoomen
Stoppage Hoeden vormen
Groote Houtstraat 5a
1III1111
NEDERLANDSCHE ARBEIDERS
IN DUITSCHLAND.
250 MAN ONTSLAGEN.
Aan ongeveer 250 veenarbeiders uit Oos
telij k-Drente, die werkzaam zijn bij de ver
veningsmaatschappijen over de grens, is met
ingang van Maandag ontslag aangezegd. Bij
sommige firma's sohijnt het bedrijf geheel of
gedeeltelijk te worden stopgezet; andere fir
ma's zullen bijna uitsluitend doorwerken met
Duitsche werkkrachten.
Dit ontslag komt, zoo schrijft men aan de
N.R.Ct. voor de arbeideas zeer ongelegen,
daar het aardappelrooien nog niet algemeen
begonnen is. Ook is de oppervlakte aardap
pelen belangrijk kleiner dan voorgaande ja
ren. Vele arbeiders zullen dan ook op de
werkverschaffing zijn aangewezen. De Ne-
derl. Landarbeidersbond heeft daarom den
minister van binnenlandsche zaken en land
bouw verzocht, de werkverschaffingen tij
dens de aardappelcampagne niet stop te
zetten.
Het bericht meldt niet of het ontslag een
gevolg is van economische represailles.
HET ONDERZOEK NAAR
„MATAFTO".
WAT DR. FRENKEL TE ONDERZOEKEN
KREEG.
In een onderhoud dat het Hbld. had met
dr. H. S. Frenkel, den nieuw benoemden direc
teur van het Staatsveeartsenij kundig Onder
zoekingsinstituut, die zijn functie 1 Septem
ber aanvaardt, heeft deze omtrent het hem
opgedragen onderzoek naar Matafto, het
middel tegen mond en klauwzeer, verklaard,
dat de minister hem slechts verzocht heeft
een onderzoek in te stellen naar de resultaten
die anderen met het middel hebben verkre
gen, zoodat hij, althans voorloopig, zelf geen
proeven zal nemen. Hiertoe denk ik contact
te zoeken met allen, zoowel in binnen-als
buitenland, die ervaring hebben met het Ma
tafto, aldus dr. Frenkel. Ik zal dus niet slechts
besprekingen voeren in ons land, maar ook
naar Duitschland en Spanje reizen, waar ik
een persoonlijke enquête zal instellen naar de
experimenten. Mijn bezoek kondigde ik op
eht Int. Veterinair Congres te Londen reeds
aan bij prof. Waldmann uit Duitschland,
wiens naam in dit verband herhaalde malen
genoemd is en die d e mond- en klauwzeer-
deskundige bij uitnemendheid van Duitsch
land geacht wordt. Ook Beieren en het
Reichs Gesundheitsambt te Berlijn staan op
het promramma.
Het onderzoek zal waarschijnlijk eenige
maanden duren, de conclusie zal in een
schriftelijk rapport ter kennis van den minis
ter worden gebracht.
S. BONN OVERLEDEN.
In den nacht van Woensdag op Donderdag
is naar het Volk meldt, na een langdurige
ziekte öp 49-jarigen leeftijd de socialistische
dichter S. Bonn overleden.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
a 60 Cl», per regel.
Stofzuigerhuis MAERTENS
BARTEL JORI5STRA AT 16
TELEFOON 10756
HAARDEN
Fa. GEBRs. BRAKEL
SOPHIAPLEIN 6-12 TEL. 10533
FEUILLETON
Uit het Duitsch
van RUDOLF HER ZOG.
19)
Toen liep ze Dores, die dienst deed als por
tier, voorbij en ging langzaam de trap op,
die naar het woonhuis leidde.
Heinrlch had geen behoefte meer aan con
versatie. Toen hij op zijn kamer was, kleedde
hij zich dadelijk uit en ging naar bed en hij
trachtte de gebeurtenissen van den dag te
overdenken.
Doch de gezonde slaap der jeugd verbrak
zacht de draden der herinnering. Plotseling
richtte hij zich op. Hij zag Barenfeld's ge
zicht over zich gebukt; zijn oudere vriend zat
op den rand van zijn bed en keek hem strak
aan.
Heb ik je wakker gemaakt? Neem me
niet kwalijk, waar ben je vanmiddag ge
weest?
Bij Vilma, antwoordde Heinrich slaap
dronken.
Dores, die mij opendeed, zei, dat je met
Juffrouw Lisa samen was thuisgekomen.
Nu was Heinrich klaar wakker.
O, meneer Barenfeld, bent u daar?
Hij ging heelemaal rechtop zitten. Een
kwartier later wist Barenfeld elk woord, dat
Lisa en Pfalzdorf hadden gesproken.
Goeden nacht, amice!
Maar Heinrich wilde nog verder over Vilma
praten. En Bürenfeld luisterde geduldig naai
en jeugdig gedweep.
HOOFDSTUK IX.
Graaf Joseph Schoner zat op zijn redactie
bureau en bladerde in een lijvig manuscript.
Een maand lang bekleedde hij nu al de func
tie van kunst- en feuilleton-redacteur, daar
zijn voorganger zijn verlof gebruikt had om
eigenaar van een kleine krant aan den Bo
ven-Rijn te worden. Schoner, die deze functie
eerst ad-interim had waargenomen en wien
dit meer geregelde leven wel beviel, had bij
de directie naar deze goed-gehonoreerde be
trekking gesolliciteerd en hij had haar ge
kregen.
Hij leunde behaaglijk achterover in zijn
stoel en rookte een sigaar, want zijn eigen
lijke dagtaak was afgeloopen. Een paar maal
draaide hij zijn hoofd om, om den groet te
beantwoorden, die zijn collega's, die naar
huis gingen, door de open deur van zijn ka
mer riepen; verder had hij druk werk, om
den meesterknecht, de ziel der technische
afdeeling, copy voor de volgende ochtend
editie te verschaffen en om drukproeven van
den drukkersjongen in ontvangst te nemen.
Hij poeierde de menschen, waar hij an
ders meestal een grapje mee maakte, van
middag zoo gauw mogelijk af en verdiepte
zich weer in zijn lectuur.
Er werd geklopt.
Binnen! riep Schoner en hij keek vol
spanning naar de deur.
Ah, juffrouw von Wald. komt u alsu-
blieft binnen. Wilt u hier gaan zitten? En
hij maakte een stoel vrij door een stapel
kranten met 'n nonchalant gebaar op den
grond te gooien. En hoe gaat het met u?
Gertrud von Wald dankte hem voor zijn
moeite en nam plaats.
Hoe het met mij gaat? vroeg ze en ze
kreeg een kleur. Ik geloof dat dat ten
nauwste samenhangt met uw oordeel over
mijn roman.
Hm, meende Schoner en hij ging op een
stoel tegenover haar zitten, daar proef ik
zoo iets als een verwijt in Maar werkelijk,
het is niet mijn schuld, dat u zoo dikwijls
voor uw roman hebt moeten hier komen.
Toen ik deze functie kreeg, vond ik zulk een
stapel werk, dat ik niets anders kon doen dan
alles volgens datum behandelen. Wat mij
overigens het genoegen verschafte, af en toe
een kwartiertje met u te mogen babbelen,
voegde hij er met een lichte buiging aan toe.
U ziet, alles heeft zijn goeden kant.
En als ik daar nu eens een andere op
vatting over had? schertste de jonge dame.
Zoo? vroeg Schoner quasi boos. Wilt u
daarmee zeggen, dat, als ik het prettig vind
dat u hier komt, u er niets om geeft? Drom
mels, dat is nog een manier .om iemand te
kennen te geven, dat je niets van hem heb
ben moet!
Neen, neen, verdedigde Fraulein von
Wald zich, zoo tragisch moet u het niet
opnemen.. Ik bedoel alleen maar, dat ik. nu
ik graaf Schoner al zoo dikwijls als mensch
heb leeren kennen, er naar verlang, ook eens
in zijn kwaliteit van redacteur een onder
houd met hem te hebben.
Ah, ha, zei Schoner glimlachend en hij
nam met een bewonderenden blik het fijne,
flinke meisje nog eens op. Een volmaakte
schoonheid was ze niet in elk opzicht, maar
haar gezicht drukte zooveel zielsbeschaving,
geestkracht en reinheid van hart uit, dat dit
ruimschoots opwoog tegen een enkel onregel
matig trekje.
Onder zijn blik sloeg ze haar oogen neer.
Als u zoo goed wilt zijn niet meer zoo
somber te kijken, zult u nu ook den redac
teur leeren kennen, vervolgd^ hij
Aan dat gevaar zal ik me dan maar
blootstellen.
Welnu, mejuffrouw....
Meneer de redacteur?.
U was zoo vriendelijk onze courant het
eerste romanmanuscript van uw hand ter le
zing te zenden. Het vertrouwen, dat u in ons
oordeel stelt, vereert ons. Uit uw werk heb
ik de overtuiging gekregen, dat de schrijfster
een knap stel hersens heeft, maar meer nog
een medelijdend hart voor alles wat arm en
berooid is.
Is die laatste tirade ook red actie-stijl?
Zeker maar ik heb er nog méér uit
geleerd; dat het karakter van iemand, die
zulk een boek heeft geschreven, veel te goed
is, om zich door critiek van de groote massa
te laten besmeuren of belachelijk maken. En
dat zou gebeuren als ik niet uw vriend was
en dit zou voorkomen. Want de roman is,
wat zijn tendenz en zijn uitgangspunt betreft
onjuist. U hebt geschreven wat uw goed hart
u ingaf, in plaats van rekening te houden
met de miserabele menschheid. Ziet u, voor
deze soort sociale schrijverij is een zekere
moed noodig, rutalitelt zelfs. En ik ben blij,
dat ik zeggen kan. dat u dien moed niet be
zit. absoluut niet bezit, daarvoor bent u te
veel, wat ik in uw sexe het meeste waardeer
en hoogacht: een liefdevolle vrouw
Hij stond op, en vervolgde: Dit is nu de
redacteur, die tegen u gesproken heeft.
Getrud von Wald zat zwijgend op haar
stoel. Ze had zooveel van haar werk ver
wacht en ook zoo gerekend op financieel
succes, dat zij, nu ze haar verwachtingen
vernietigd zag, bijna in tranen uitbarstte.
Haar gemoedstoestand ontging Schoner niet
en hij ging naast haar staan.
U gelooft toch, dat ik het goed met u
meen?
Ja, antwoordde ze bijna onhoorbaar.
Ik zou uw roman wel uit louter vriend
schap kunnen publiceeren, ging hij verder,
maar wat zoudt u dan aan uw honora
rium hebben? U zou blij zijn als u door het
terug te betalen uw naam kon beschermen
tegen het gepraat van de menschen. Ik ben
uw vriend ik hoop, dat u dat gelooft en
daarom ben ik verplicht u een welgemeenden
raad te geven. U hebt een goed hart, een
rijke fantasie en een onmiskenbaar talent.
Als u roeping voelt om te schrijven, neem
dan uw materiaal uit uw eigen omgeving,
al schijnt die ook niet zoo be
langrijk als dat verschrikkelijke sociale
vraagstuk. Een vrouw is nooit mooier en lie
ver dan wanneer ze zich volkomen als vrouw
geeft.
Hij gaf haar de hand.
Dus, waarde juffrouw von Wald, u
brengt me spoedig eens wat anders, om me
te toonen, dat u het vertrouwen in uw vriend
Schoner niet verloren hebt. Wilt u?
Ze was nog bleek en haar oogharen waren
verraderlijk vochtig. Ze stond op en stak hem
met een weemoedig lachje de hand toe.
U zult uw zelfbeheersching wel weer
den? zei ze zacht. Omdat ik me voor uw
oogen bijna niet kon beheerschen.
U zult uw zelfbeheerschink wel weer
gauw terugkrijgen, kalmeerde Schoner vrien
delijk. Gaat u nog niet direct naar huis,
maakt u eerst nog een kleine wandeling.
Vindt u goed. als bewijs dat u geen wrok te
gen me koestert, dat ik met u meewandel?
Misschien worden we onderweg geïnspireerd
door een motief, dat u beter „ligt" dan so
cialisme en communisme. De uitwerking van
een ander motief door uw kundige handen
zie ik binnenkort als een waardevolle bij
drage voor ons blad, gaarne tegemoet. Nu,
wat denkt u er van? Wilt u mij vandaag als
metgezel accepteeren?
Gertrud von Wald was getroffen door de in
nemende manier waaroo hij haar de bittere
pil verguldde.
(Wordt vervolgd).
