Het woord is aan
Rechts houden!
Het Belangrijkste
LOOPT U MOEILIJK?
48e Jaargang No. 14462
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Zaterdag 16 Augustus 1930
HAAPLI
PWtk P. W. PEEREBOOM
•Q ROBERT PEEREBOOM.
EM S DA
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER
GBLAD
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTEN: per week 0-27^$, met Geïllustreerd Zondagsblad ƒ0.32
Per 3 maandenHaarlem en plaatsen waar een agent gevestigd is (kom der
gemeente) 3-57J4. Franco per post door Nederland f 3.87J4. Losse nummers
ƒ0.06. GeïlL Zondagsblad per 3 maanden /0-57K» franco per post.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaame 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Administratie 10724, 14825 Drukkerij 10122, 12713 Postgiro No. 38810
ADVERTENTIEN: 15 regels 1.75, elke regel meer 035. Reclames
/0.60 per regeL Reductie bij abonnement Vraag cn Aanbod 14 regels 0.6<\
elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrond. dubbele prijs. O ure Groentjes (Dinsdag,
Donderdag en Zaterdag) 14 reg. ƒ0.25, elke regel meer ƒ0.10, uitsL a contant.
Gratis Ongevallenverzekering voor Weekabonnés. Uitkeeringen: Levenslange
ongeschiktheid en Overlijden 1 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f 400.-, Duim f 250.-, Wijsvinger f 150.-, Elke andere vinger f 50.-, Arm- of Beenbreuk f 100v
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ZESTIEN BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
GEWELDIGE BRAND TE
JORWERD.
Vier boerderijen in de asch
gelegd.
ZIEKE VROUW NOG TIJDIG GERED.
Men meldt ons uit Jorwerd d.d. 15 Aug
Door onbekende oorzaak ontstond heden
middag brand in de boerderijen, bewoond
door S. van der Hem en D. Okkema te Jor-
werd.
In een oogenblik tijds stonds alles in lichte
laaie. Door den harden wind was blusschen
schier onmogelijk, zoodat beide panden tot
den grond toe afbrandden. De vlammen sloe
gen over naar eenige kleinere perceelen, die
ook gedeeltelijk in vlammen opgingen. Het
vuur werd bestreden met vier brandspuiten,
waaronder de motorspuiten van Leeuwar
den en Barradeel. Thans, om half drie, woed
de de brand nog voort. Er bestaat nog ge
vaar voor uitbreiding, daar de wind naar het
dorp Jorwerd toe is.
Omtrent de schade valt nog niets te zeggen
Omtrent den brand te Jorwerd wordt nog
het volgende gemeld: De brand is ontstaan
door kortsluiting in de boerderij van den
heer Van der Hem, eigendom van Mevr. C.
M. ten Cate te Hilversum. Zeer snel stond
de boerderij in lichter laaie, het meubilair
ging totaal in vlammen op. Vele gouden en
zilveren kostbaarheden verbrandden. Een
zieke vrouw kon men nog tijdig uit het
brandende huis brengen. Door den sterken
wind sloegen de vonken over op een 200 Me
ter verder gelegen boerderij van den heer De
Groot. Ook dit huis stond spoedig in lichter
laaie. Het meubilair kon worden gered. Ver
volgens greep het vuur het boerderijtje aan
van den heer Greidanus. dat ook door het
vuur verwoest werd. Schuin tegenover de
boerderij van Van der Hem ligt de boerderij
yan den heer Okkema, in eigendom aan de
„Corneliastichting" te Beetsterzwaag. Het
meubilair kon worden gered, alles is verze
kerd. Ook deze boerderij werd een prooi der
vlammen. Momenteel, half zes in den middag
woedt de brand nog voort in het hooi. De
motorspuiten uit Leeuwarderadeel, Barradeel,
Mantgum zetten nog steeds hun blusschings-
werk voort.
Onder de bevolking was een ware paniek
ontstaan.
I
PROEFNEMINGEN OP
16000 METER HOOGTE?
KOPENHAGEN, 15 Aug. (VD.) Een Deen-
sche firma heeft opdracht gekregen van
Prof. Piccard van de Universiteit te Brussel
tot het vervaardigen van een droge batterij
met een zeer hooge voltage, die in staat zal
moeten zijn een electro-motor van 2000 volt
te drijven. Prof. Piccard zal dezen motor ge
bruiken bij zijn proeven en waarnemingen,
die hij op zeer groote hoogte hoopt te doen.
Daartoe wordt een ballon van buitengewoon
grooten omvang vervaardigd, waarmee de
Belgische hoogleeraar e enhoogte van 16000
Meter hoopt te kunnen bereiken. De cabine
zal hermetisch gesloten zijn, en reeds ln den
loop van de volgende maand hoopt Prof. Pic
card zijn waarnemingen te doen.
Lieven de Keil in gips. Hoe de beeldhouioer
hem „de pen op de neus zet". Metingen in het
beeldhouwersatelier aan de Groote Houtbrug,
waarover wij gisteren schreven.
Aardbeving bij Florence.
ROME, 15 Aug. Bij Florence, ln Castelfio-
rentino is Donderdag een aardbeving waar
genomen, die zich golfsgewijze voortplantte
en verscheidene seconden duurde. De bevol
king kwam met den schrik vrij .Groote mate-
rieele schade werd niet aangericht. Tegelij
kertijd zijn in de Abruzzen, in de omgeving
van Teramo aardschokken waargenomen,
welke begeleid werden door hevige onweders.
In verschillende dorpen is de bliksem in de
huizen ingeslagen, waardoor aanzienlijke
schade werd toegebracht. Uit de provincie
Briest en Briesin komen berichten over stor
men en wolkbreuken, evenals over ongewoon
lage temperaturen.
DE BESLISSING VAN HET
RIJKSKABINET.
Botercontract met Finland
niet opgezegd.
NIEUWE ONDERHANDELINGEN.
De berichtgever van het Alg. Hbld. te Ber
lijn telefoneerde gisteravond:
Zag het er gisteren nog naar uit dat minis
ter Schiele de meerderheid van het Kabinet
zou weten te winnen voor een opzegging van
het Duitsch-Finsche handelsverdrag, van
daag komt het verheugende bericht dat hij
daar vooralsnog niet in is geslaagd. Het ka
binet heeft besloten nieuwe besprekingen met
Finland te openen en te dien behoeve een
Duitschen gedelegerde naar Helsingfors te
zenden.
Het is de bedoeling van de Duitsche regee
ring het handelsverdrag niet op te zeggen,
maar te trachten van Finland gedaan te krij
gen dat het toestemt in een verkorting van
den in het aanvullende bedrag vastgelegden
geldigheidsduur van zeven jaar voor het bo
ter en van vijf jaar voor het kaastarief. In
dien Finland zich hiertoe bereid verklaart,
zonder in ruil daarvoor compensatie van de
soort van de fatale particuliere overeenkomst
„te eischen", zouden alle moeilijkheden van
de baan zijn en ook voor Nederland geen
reden tot ontevredenheid meer bestaan.
Inmiddels is het aanvullende verdrag tus-
schen Duitschland en Finland, dat de Rijks
dag nog kort voor zijn ontbinding had aan
genomen, in het „Deutsche Gesetzbladt" ge
publiceerd. Dit verdrag, waarin Duitschland
de mogelijkheid wordt geboden het boter-
tarief van 27.50 op 50 Mark te verhoogen,
treedt onmiddellijk na de uitwisseling van de
ratificatie-oorkonde in werking. Men mag
aannemen dat de ratificatie thans wel met
bekwamen spoed haar beslag zal krijgen.
Alles hangt thans af van den loop der
nieuwe onderhandelingen met Finland. Ont
wikkelen deze zich bevredigend, d.wjz. zooda
nig dat zij het uitzicht openen op een over
eenkomst, waartegen ook Nederland rede
lijkerwijze geen bezwaar kan maken, dan zou
daarmede een onverkwikkelijke periode van
de Duitsche boterpolitiek tot het verleden
behooren en de thans voorloopig gestaakte
Nederlandsche boycotbeweging definitief ge
liquideerd kunnen worden. Mochten de be
sprekingen met Finland echter andermaal
op niets uitloopen, dan zouden wij weer even
ver zijn als twee weken geleden, en ander
maal ernstig rekening moeten houden met de
opzegging van het Duitsch-Finsche verdrag.
OVERSTROOMINGEN.
Men meldt ons uit Lage Zwaluwe: Donder
dagavond is tijdens een kort doch hevig on-
weder en de daarbij opkomende vloed de Sint
Louis en Kwisgeldpolder in totaal 40 H A.
weiland, doordat 't Hollandschdiep buiten zijn
oevers was getreden, geheel overstroomd.
Honderd stuks in die polders grazend hoorn
vee, waarbij eenige paarden, konden nog bij
tijds in veligheld worden gebracht.
Nabij de aanlegplaats der Thorbooten wer
den vier boomen door den hevigen wind ont
worteld.
Naar men uit Zwartsluis aan de Tel. seint,
wordt aldaar de scheepvaart ernstig belem
merd door den zeer hoogen waterstand, een
gevolg van den opstuwenden Noord-Westen
wind. Schutten behoort tot de onmogelijk
heden. Een ongekend groot aantal schepen
ligt voor den wal.
De Wold-Aa is boven Meppel buiten haar
oevers getreden en heeft taltrijke landerijen
blank gezet. Ten gevolge van de vele regen en
storm kan de graanoogst in Z.-W. Drente als
mislukt worden beschouwd. De korrels kiemen
ïn de aren te velde reeds weer uit.
De Vecht is te Maarssen buiten de oevers
getreden.
JACKSON EN O'BRIEN NOG
STEEDS IN DE LUCHT.
NEW-YORK, 15 Aug. (V. D.) De Amerikaan-
sche duur-vliegers Jackson en O'Brien dit
met hun vliegtuig „Grreater Sint Louis" het
wereldrecord van de gebroeders Hunter ge
broken hebben en 1000 uren in de lucht wil
len blijven, bevonden zich heden te 14.11 uur
M.E.T. nog steeds in de lucht. Zij hebben
medegedeeld, dat hun motor noe steeds on
berispelijk loopt.
Albert Schweitzer
Groeit zóó in uwe idealen in, dat het leven
ze u niet ontnemen kan.
Vrienden, voortaan opgepast,
Houdt steeds rechts in Haarlem's straten
Anders krijg je zeker last,
Want men houdt je in de gaten.
't Is een logisch juiste wensch
Van de Haarlemsche politie,
Want het spreekt van zelf, een mensch
Vindt slechts rechts zijn rechtspositie.
Linksche menschen zijn voortaan
Zondaars op de steedsche wegen,
Of ze moeten loopend gaan,
Dan heeft niemand er wat tegen.
Baby in zijn majesteit
Is ook* boven alle wetten.
Als hij links zijn wagen rijdt,
Zal hem niemand dat beletten.
't Is een gunst die hier en daar
Hem nog kwalijk wordt genomen,
Gun hem nou dat pretje maar.
Ook zijn tijd zal spoedig komen.
Ridders, rijders van de fiets,
Denk er nu aan rechts te houden,
Laat links links liggen want niets
Maakt je voortaan zoo verkouden.
't Is in onze straten druk
En je kunt. door rechts te rijden,
Niet alleen een ongeluk,
Maar een boete ook vermijden.
P. GASUS.
DE MIJNRAMP BIJ PRINCETOWN
NEW-YORK, 15 Aug. (V. D.) Voor den in
gang van de mijngroeve te Blakeburn bij
Princetown in Britsch-Columbia, waar nog
steeds 44 arbeiders ingesloten zijn. spelen zich
hartverscheurende tooneelen af. De hoop op
redding van de ingeslotenen, heeft men reeds
opgegeven. De ongeluksmijn is volgestroomd
met kooloxyde-gas. Het reddingswerk, dat dag
en nacht wordt voortgezet, wordt hierdoor
ernstig bemoeilijkt.
BRAND IN EEN BULGAARSCH
DORP.
SOFIA. 15 Aug. CVD.) In het Bulgaarsche
dorp Jarawitza. heeft een hevige brand ge
woed, die een groot deel van het dorp heeft
verwoest. Men vermoedt, dat de brand door
een ontvluchten misdadiger Is aangestoken.
Tijdens de afwezigheid van de ouders, zijn
vier jonge kinderen verbrand.
AUTO-BOTSING OP DEN
HAARLEMMERWEG.
Vrijdagavond laat kwam een auto. die uit
de richting Haarlem kwam op den Haarlem
merweg te Amsterdam in botsing met een
ter hoogte van het Kruithuis stilstaanden
auto. Door den schok sloeg de uit Haarlem
komende wagen over den kop, met gevolg,
dat de inzittende passagier een kaakfract-uur
bekwam en de chauffeur een lichte hersen
schudding opliep. Door den schok vloog de
stilstaande auto tegen het Kruithuis aan. De
gekwetste passagier werd per auto van den
G. G. D. naar het Binnengasthuis vervoerd,
terwijl de chauffeur naar Halfweg werd over
gebracht.
DE ONTHULLING VAN HET JAN DE
BAKKER-RAAM
Vrijdag is in de Groote Kerk te 's Graven-
hage het Jan de Bakker-gedenkraam onthuld
en aan kerkvoogden overgedragen.
Tot de aanwezigen behoorden vertegen
woordigers van de Synode, het Provinciaal
kerkbestuur, kerkeraadsleden uit Den Haag
en omligeende gemeenten. B. en W., de Evan
gelische Maatschapqij. .Protest-ant-sch Neder
land" en afgevaardigden van andere kerkge
nootschappen.
De voorzitter van het Nationaal Comité
Herdenking Jan de Bakker, dr. J. P. de Bie,
hield een toespraak, waarin hij de wensche-
lijkheid van een gedenkraam behalve te
Woerden ook te Den Haag uiteenzette, om
dat in die stad uitgekomen is de volharding
van Jan de Bakker. Spr. vestigde er de aan
dacht op. dat het raam geen hetze tegen
Rome bedoelt te zijn, maar alleen de positieve
getuigenis van een historische gebeurtenis en
de bewaring van een jfend, dat ons is toe
vertrouwd.
De president-kerkvoogd, mr. Caesar Voute
nam hierop namens kerkvoogden het raam
over.
CUXHAVEN ONDER WATER.
KUXHAVEN. 15 Aug. (V. D.) De sterke
Noordwester storm heeft ook te Kuxhaven
danig huisgehouden. De vloed heeft de haven
emplacementen overal onder water gezet. In
de stad stonden straten en tuinen blank. Van
gisteravond tot hedenochtend is er niet min
der dan 80 milimeter regenwater gevallen. De
brandweer Is den geheelen dag in touw ge
weest om assistentie te verleenen waar dit
noodig was.
Brand in de haven van
Kopenhagen.
KOPENHAGEN, 15 Aug. (V.D-) Hedenmor
gen te half vier is in het havenkwartier van
Aarhus een zware brand uitgebroken, welke
zich in een oogwenk tot verschillende pak
huizen heeft uitgebreid. De storm blies een
waren vonkenregen over de omliggende stads-
deelen; met veel moeite gelukte het de
brandweer, welke met veel materiaal werkte,
verdere uitbreiding van den brand te voor
komen. Groote voorraden graan zijn ver
brand. De schade bedraagt meer dan een
millioen kronen.
AUTOBOTSING TE LISSE.
Vrijdagmiddag te ongeveer vijf uur heeft
op den Heerenweg te Lisse een autobotsing
piaats gehad. Een vrachtauto, die uit een der
zijstraten kwam, werd gegrepen door een
autobus van de Brockway Maatschappij. Alle
ruiten van de bus werden verbrijzeld. De
vrachtwagen werd in elkaar gereden. Per
soonlijke ongelukken hebben niet plaats ge
had. De politie heeft proces-verbaal van het
gebeurde opgemaakt.
VERKEERSONGEVALLEN.
Te Haarlem.
Vrijdagmiddag te half vier had op het
Frans Halsplein, hoek Frans Halsstraat een
aanrijding plaats tusschen een tram en een
auto, die van den Schoterveg kwam.
De bestuurder van den auto. A. G.. hoorde
de tram niet en probeerde op het laatste
oogenblik door het stuur om te wenden, een
aanrijding te voorkomen, hetgeen hem niet
geheel gelukte. Er had toch nog een aan
rijding plaats met het gevolg, dat een band
van den auto sprong cn een portier vernield
werd.
De tram was slechts licht beschadigd.
HET CONFLICT DER
STUCADOORS.
Naar wij vernemen zal heden een confe
rentie plaats vinden tusschen de hoofdbestu
ren van den Alg. Ned. Stucadoorsbond en den
R.K. Bouwvakarbeioersbond „St. Jozeph"
eenerzijds en de firma die bij het conflict
aan den Harmenjansweg betrokken is. bijge
staan door mr. T. A. M. A. van Lóben Seis.
De gedachte is dat er op deze conferentie een
oplossing gevonden zal worden waardoor het
conflict tot het verleden zal behooren.
HET DISTRICT-SPORTFEEST.
WEGENS HET SLECHTE WEER
UITGESTELD.
Als gevolg van de slechte weersomstandig
heden heeft het bestuur van den Arbeiders
Sportbond besloten het sportfeest a.s. Zondag
niet t-e laten doorgaan, doch tot nader aan
kondiging. waarschijnlijk midden September,
uit te stellen. Het voetbalelftal in Duitsch
land is telegrafisch niet dit besluit in kennis
gesteld.
Voor het bestuur van den Arbeiders Sport
bond is dit een groote teleurstelling, daar de
deelneming aan de wedstrijden buitengewoon
groot was.
DE STADS-AUTOBUSSEN.
EISCHEN VAN HET PERSONEEL DER
BROCKWAY.
De besturen van den Centralen bond van
transportarbeiders en den Ned. R.K. bond
van transportarbeiders en den Ned. R K.
bond van transportarbeiders hebben aan het
personeel werkzaam bij de Brockway bus
maatschappij een brief gezonden, waarin o.a.
staat:
De vorige week werd door onze hoofdbestu
ren de situatie besproken waarin wij thans
verkeeren ten opzichte uwer arbeidsvoor
waarden .in verband met het feit, dat niet
werd voldaan aan de toezegging om voor
datum 1 Juli j.l. aan ons voorstellen te doen
toekomen. Het is bekend dat wij reeds gerui-
men tijd terug uw voorstellen tot- wijziging
der arbeidsvoorwaarden aan de directie on
aan B. en W. der gemeente Haarlem hebben
toegezonden, welke echter tot op heden, door
de directie werden afgewezen. Op de laatst
gehouden vergadering werd het ontvangen
schrijven bevattende het verzoek om dc ar
beidsvoorwaarden opnieuw tot 1 Januari a s.
ongewijzigd te handhaven door de gehouden
druk bezochte vergadering met algemeene
stemmen afgewezen.
Wij hebben thans besloten een vergadering
te houden welke zal plaats vinden in den
nacht van Donderdag 21 op Vrijdag 22 Augus
tus a.s.. Op deze vergadering zal nagegaan
worden welke stappen wij thans hebben te
verrichten om tot inwilliging van uw billijke
en redelijke voorstellen te komen.
DE KONINKLIJKE FAMILIE IN
ZEEUWSCH VLAANDEREN.
Hedenochtend 8 uur is de Koninklijke fami
lie gearriveerd te Vlake. vcor het aange
kondigde bezoek aan Oostelijk Zeeuwsch
Vlaanderen, het z.g. „Vrije District", ter ge
legenheid van het 750 jarig bestaan van Hulst
als stad.
Toestand nabij Peshawar critiek. Staat van
beleg afgekondigd.
(2e blad, le pag.).
Geweldige brand in de haven van Kopen-
hagen.
le blad, le pag.)
Aardbeving in Florence.
(le blad, le pag.)!
Jackson en O'Brien zijn nog steeds in de
lucht.
(le blad, le pag.)
De winst uit de gemeente-bedrijven. Prae-
advies van Jhr. Mollerus voor het midden
standscongres.
(2e blad, 2e pag.)!
Geweldige brand te Jorwerd. Vier boerderijen
in dc asch gelegd.
(le blad le pag.)!
ARTIKELEN
J. H. de BolsVan Kunst en Kunstenaars.
(3e blad, 2e pag.)
Aga: Zonder geld door Zuld-ltalië.
(4e blad, le pag.)
P. J. Zürcher Vit vergeelde Paperassen. (Uit
dc geschiedenis van Ncd.-Indië).
(4e blad 2e pag.)
Biographieën in een notedop: Van Speyck.
(4e blad 2e pag.)
Corry DommerlngEen avontuur van Bertini.
(4e blad, 2e pag.)
Fanny Hurst: De mooiste.
(4e blad 3e pag.
Jan G. A. van Zijst: Een brokje Japan.
(4e blad 3e pag.)
S. B.: Langs de straat,Augustus".
(2e blad, le pag.)
(Voor de laatste berichten zie men dc 2e pag.
van het lc blad).
INGEZONDEN MEDEDEEI.INGEN
koop dan een paar steunschoenen bij
PRESBURG, Gr. Houtstraat 88, Haarlem
en 't leed ia geleden!
C. C. KROUWELS
Moderne Lampen
Koninginneweg 6 Tel. 14024
SUCCES VOOR DE EXPEDITIE-
PH. C. VISSER.
Reuter seint uit Srinagar, dd. 15 Aug.: De
Nederlandsche Karakoroeru-expeditic onder
leiding van dr. Visser is vandaag behouden te
Srinagar aangekomen. De expeditie heeft met
groote moeilijkheden te kampen gehad
wegens de stormen, zware koude en sneeuw.
De eerste poging om den Karakoroempas
over te trekken mislukte, wegens eht niet op
tijd aankomen der levensmiddelen, zoodat de
expeditie genoodzaakt was naar China terug
te keeren.
Dc tweede maal had de expeditie echter
succes, waarbij zü een nog zeer gevaarlijke
glctscherstreck ln het. Westen van Kasjlmlr
bezocht, cn ln kaart wist te brengen. Talrijke
glctschers werden in oogenschouw genomen,
zoodat het 2-jarig program volkomen is af
gewerkt.
Ook de Kopdlmgletscher werd bezocht,
waarbij de expeditie de vorming van een
nieuw meer constateerde. Zij vreesde dat dit
nieuwe overstroomingen in het district zou
teweegbrengen, aangezien het water voort
durend wies.
Wegens de vele hindernissen moest de ex
peditie op haar terugtocht een omweg maken
van 60 mijl.
S. O. S.-SEINEN.
LONDEN. 16 Aug. (N.T.A J In het Engel-
sche Kanaal woedt een hevige storm. Talrij
ke schepen hebben S. O. S.-seinen uitgezon
den.
SCHIP GEZONKEN.
STOCKHOLM, 16 Aug. (N.T.A.) Aan de
Noordkust van Zweden is gisteravond een
Zweedsch schip aan don grond geloopen en
gezonken. De kapitein en de bemanning kon
den zich zwemmend redden.
DE R. 100.
LONDEN. 16 Aug. (N.TJU Het Engelschc
luchtschip R 100 bevond zich hedenmorgen
om kwart vóór 4 op een afstand van 30 K M.
van de Iersche Zuidkust. Het luchtschip zal
rechtstreeks op Cardington aanhouden om
in den loop van den morgen daar te landen.
De tocht heeft een zeer gunstig verloop.
VREEMDE STERFGEVALLEN.
In het dorpje Hoogland, bij Amersfoort, zijn
uit hetzelfde gezin twee kinderen plotseling
overleden. Nadat de familie Zondag het
middagmaal had gebruikt, is eenige uren
later een 4-jarig zoontje gestorven. Den
anderen dag overleed een kind van anderhalf
jaar. Een derde kind Is nog steeds niet bulten
levensgevaar. Het vierde is reeds bijna her-