BUITENLAND
HET KABINET PILSOEDSKI GEVORMD
HAARLEM'S DAGBLAD
DINSDAG 26 AUGUSTUS 1930
INGEZONDEN MEDEDEEt-INGEN i 60 Cu. per rejet.
Het spel kan beginnen.
Nieuwe botsingen in de Indische grensgebieden.
De toestand in Peru critiek.
Militaire regeering ingesteld.
HET BELANGRIJKSTE NIEUWS.
Gisteren berichtten wij, dat het Poolsche
kabinet Slawek was afgetreden omdat de
heer Slawek overwerkt was. Wij zetten uit
een, dat dit aftreden een manoeuvre was van
PiLsoedski en zijn aanhangers, die ten doel
heeft paal en perk te stellen aan de groeiende
oppositie van links en het centrum; thans
vernemen wij, dat de Poolsche staatspresi
dent het benoemingsdecreet reeds heeft on
derteekend, waarbij Pilsoedski wordt be
noemd tot ministerpresident en minister van
Oorlog. Zaleski blijft minister van buiten-
landsche zaken. Pilsoedski's rechterhand
•kolonel Beek, wordt minister zonder por
tefeuille, zooals door den maarschalk was ge-
eischt. De reactie op het groeiend verzet van
links en het centrum heeft dus wel spoedig
haar beslag gekregen. Het spel kan thans be
ginnen. Men behoeft niet te verwachten dat
de tegenstanders van de regeering thans af
zullen zien van de door hen aangekondigde
maatregelen. De regeering is echter slagvaar
dig en men kan er van op aan, dat Polen
•weer een veelbewogen tijdperk te wachten
staat. Pilsoedski's regie is de waarborg voor
een spannende vertooning.
2Vietave botsingen in Britsch-
Indië.
LONDEN, 25 Aug. (V.D.) Aan de Indische
N.W. grens, ten Zuiden van Peshawar kwam
het opnieuw tot botsingen tusschen Britsche
troepen en opstandelingen, waarbij een Brit
sche kapitein en acht manschappen werden
gedood en 10 man werden gewond. De op
standelingen zouden 32 dooden en 14 gewon
den hebben achtergelaten, terwijl 70 hunner
werden gevangen genomen. Ook op andere
punten is 'het opnieuw tot botsingen geko
men. Een groep van 400 opstandelingen deed
een aanval op de grensplaats Kharlachi,
waarbij zij evenwel door de daar gelegerde
manschappen werden afgeslagen. Na aan
komst van troepenversterkingen uit Kurrum
kan dan de opstandelingen uiteen worden
gedreven.
Naar verluidt zijn hun verliezen' zeer groot.
Door de oproerige stammen werden nieuwe
pogingen ondernomen, vrij sterke troepen
machten bijeen te brengen.
De opstand in Pent
NEW YORK, 25 Aug. (Reuter). Volgens "dé
•Jongste berichten uit Lima hebben officieren
uit het Peruaansche leger, voor het meeren-
deel jonge mannen, een militair bewind in
gesteld. Zij verzochten president Leguia om
af te treden.
NEW YORK, 25 Aug. (Reuter)'. Leguia,
de president van Peru, heeft zijn ontslag aan
geboden en is'na zijn aftreden aan boord van
een kruiser naar Panama gevlucht.
Een militair kabinet heeft de regeering in
handen genomen. Het wordt gepresideerd
door generaal Sarvniento, die tot dusver mi
nister van oorlog was.
De zeer schaars binnenkomende berichten
uit Lima over den opstand in Peru, welke
elkaar gedeeltelijk tegenspreken, komen in
zoo verre met elkaar overeen, dat de opstan
delingen over de geheele linie successen heb
ben behaald.
In de meeste steden zijn de regeerings-
troepen overgeloopen naar de zijde der op
standelingen.
Te Cuzes zijn de regeerlngstroepen door de
'bevolking ontwapend.
Generaal Sarmiento heeft het presidium
yan een voorloopigen Raad op zich genomen.
Aan de beurs te Ney York hebben de ge
beurtenissen in Peru groote ongerustheid
teweeg gebracht. Peruaansche leeningen uijn
met 41/2 gedaald.
Een op Sidky Pasha beraamde
aanslag verijdeld.
LONDEN, 25 Augustus (VD.) Te Caïro
werd een Soedanees gearresteerd onder ver
denking een aanslag te hebben beraamd
tegen den Egyptischen premier Sidky Pasha.
Een politle-detective kreeg op een wande
ling argwaan tegen een Soedanees, die ge
kleed was als kellner van een restauratie
wagen.
Bij zijn fouilleering bleek, dat de gearres
teerde een scherp geslepen bijl onder zijn
kleeding droeg, waarmede hij, naar men aan
neemt van plan was Sidky Pasha te dooden.
De aanslag welke, naar is komen vast te
staan, beraamd is tegen Sidky Pasha geeft de
regeering de gewenschte gelegenheid op te
treden tegen de Wafd Party en haar door een
ikiesrechthervorming te verzwakken.
De gearresteerde staat in nauwe betrekking
tot de Wafdïsten.
Men verwacht dat nieuwe arrestaties en
huiszoekingen zullen worden uitgevoerd. In
het land heerscht voorloopig rust,
Nog eens de onlusten in
Palestina
GENèVE, 25 Aug. (V. D Hedenmorgen
heeft de Permanente Mandatencommissie
van den Volkenbond haar rapport aan den
Volkenbondsraad gepubliceerd. Het rapport
bevat o.a. een uitvoerige beschouwing van
de onlusten in Palestina in Augustus en
September van het vorige jaar, alsmede de
geoefende critiek van de mandaatlanden op
de door de Mandatencommissie gevoerde po
litiek Dit gedeelte bevat o.a. een Britsch
memorandum dat heden tegelijk met het
rapport gepubliceerd wordt.
Het Britsche memorandum geeft een ana
lyse van de in het rapport gemaakte opmer
kingen over de troebelen in Palestina. Het
eerste deel handelt over den aard der onlus
ten en de houding, door het mandaatland
voor en tijdens het uitbreken ervan aange
nomen. Het tweede deel beschouwt de door
het mandaatland getroffen maatregelen om
de orde te handhaven terwijl het derde deel
zich bezig houdt met de in de toekomst te
volgen politiek.
Uit het tweede en derde deel blijkt, dat de
door het mandaatland. i.e. Engeland, geno
men maatregelen om de orde te herstellen,
de stilzwijgende instemming hadden van de
Mandatencommissie en dat de commissie
met bevrediging heeft geconstateerd, dat
deze maatregelen voor de toekomst waarbor
gen, dat de orde niet licht kan worden ver
stoord. Eveneens bevredigend wordt het in
het Britsche memorandum geacht, dat de
Commissie van meening was, dat de beper
king van sommige immigratie-bepalingen
geen aanleiding behoefde te zijn voor vrees
in Joodsche kringen ten aanzien van een
verbod van immgratie van Joden in Pa
lestina en van de vestiging in Palestina van
een Joodsch Nationaal Tehuis De Commissie
ontheft de Britsche regeering van elke be
schuldiging, haar plicht te hebben verzaakt
met betrekking tot de verplichting om in Pa
lestina te komen tot. zelfregeering.
Dit alles betreft het tweede en derde deel
In het eerste deel van het rapport schijnt
echter ernstige critiek te worden geoefend
op het mandaatland ten aanzien van zijn
bewind in de afgeloopen vijf jaar. De ern
stigste beschuldiging in dit deel is wel de
opmerking, dat het mandaatland. i.e. Enge
land, in deze periode zijn plicht heeft ver
zaakt om de verhouding der beide bevol
kingsgroepen van Palestina. Arabieren en
Jod^n, te regelen, en deZe nalatigheid wordt
een der voornaamste oorzaken van de on
lusten genoemd. Speciaal wordt de nadruk
gelegd op de fout, gemaakt bij het beloven
van een program van uitbreiding van het
onderwijs, agrarische ontwikkeling en uit
voering van publieke werken, waardoor de
samenwerking tusschen Arabieren en Joden
moest worden bevorderd, maar die een groo
te teleurstelling werden voor het Arabische
deel der bevolking, Het Britsche memoran
dum merkt op, dat deze critiek al zeer ver
rassend is Het Britsche regime heeft alles
gedaan om ook de Arabische belangen te be
vorderen evenals de samenwerking tusschen
de beide bevolkingsgroepen. De commissie
schijnt zich geen goed denkbeeld te kunnen
vormen van de moeilijkheden, die de ver
houdingen in Palestina voor het mandaat
land met zich brengen, aldus het Britsche
memorandum.
„Ma" Ferguson verpletterend
verslagen.
NEW YORK, 25 Aug. (V.D.1 tilt Dallas te
den staat Texas wordt gemeld, dat bijna alle
uitslagen van de gouverneursverkiezing voor
dezen staat binnen zijn. Uit de ontvangen cij
fers blijkt, dat de millionair, oliemagnaat, en
uitgever Ross Sterling de bekende Mrs. Mi
riam A. Ferguson, bekend als ,Ma" Fergu
son, verpletterend heeft verslagen. Men heeft
thans de uitslagen van 241 van de 253 kies
districten. Sterling heeft 449.792 stemmen
en Ma Ferguson slechts 358.465 stemmen. De
verkiezingscampagne was een der verbit-
terdste die men ooit in Texas heeft meege
maakt.
Het voedselptan der Sovjets.
KOWNO. 24 Augustus. (V.D.) Naar
thans in een bericht uit Moskou gemeld
wordt is de stand der uitvoering van het al
gemeen voedselplan op 20 Augustus onge
veer 33.9 pet. geweest van het eigenlijke
plan, zoodat, terwijl 2/3 van de maand ver-
loopen zijn nog niet veel meer dan 1/3 van
het noodige graan is binnengekomen. Er
wordt de nadruk op gelegd, dat dit getal
volkomen ontoereikend is en dat het ge
vaar voor een noodlottig tekort blijft be
staan.
Ook het verloop van den herfstzaai
geeft aanleiding tot ernstige klachten. Het
commissariaat van landbouw heeft een ver
ordening uitgevaardigd waarin de dorps
autoriteiten met de strengste maatregelen
bedreigd worden, wanneer deze uitzaai niet
het gewenschte resultaat heeft. Een groot
aantal dezer autoriteiten is van zijn functie
ontheven.
't Resultaat der Internationale
te Zuerich.
De bijeenkomst der socialistische inter
nationale heeft haar' werkzaamheden ge
eindigd. Zij nam met algemeene stemmen
een resolutie aan, waarin geëischt wordt
dat zoo spoedig mogelijk een socialistische
wereldconferentie zal worden gehouden,
waartoe ook organisaties der arbeidersklasse
kunnen worden uitgenoodigd, die niet tot de
Tweede Internationale behooren, en die
een gelijktijdige internationale actie voor
de doeleinden der arbeidersklasse moet in
zetten.
Met algemeene stemmen werd een reso
lutie aangenomen, waarin tegen de Finsche
Lappo-beweging wordt geprotesteerd, die
aanvallen heeft gedaan op de democrati
sche rechten en de burgerlijke vrijheden,
terwijl de Finsche regeering deze wets-
schendingen heeft getolereerd.
Inzake de Koerden kwestie werd een reso
lutie aangenomen, waarin o.a. staat, dat de
Turksche regeering den Koerden hetzelfde
lot wil bereiden als den Armeniërs.
Bij het debat over den algemeenen poli-
tie ken toestand wees de voorzitter de
Brouckère op de beteekenis van het nog niet
opgeloste Saar-vraagstuk, dat een oorzaak
van wrijving tusschen Duitschland en
Frankrijk beteekent. Een commissie uit de
Duitsche en Fransche socialistische partijen
zal pogen, practlsche voorstellen te doen ter
oplossing van deze kwestie.
Met betrekking tot de Indische kwestie
werd met algemeene stemmen (slechts de
Britsche delegatie onthield zich) een re
solutie aangenomen, waarin de verwach
ting wordt uitgesproken, dat de arbeiders-
regeering in ,Groot Brit-tannië er in zal sla
gen aan de eischen der Indische volken i.z.
zelf-regeering, fce voldoen.
Op voorstel van den rapporteur ir. Albarda
werd besloten tot een program van actie i.z.
de ontwapening, waarin o.a. het secreta
riaat der Internationale de opdracht krijgt
vóór de bijeenkomst der ontwapeningscom
missie in November a.s.. demonstraties voor
vrede en ontwapening te organiseeren, dio
een Internationaal karakter moeten dra
gen.
De volgende conferentie zal Juli 1931 te
Weenen worden gehouden.
De „bedevaart" naar de User.
Van Dixmuiden uit werd de jaarlijksche
bedevaart naar de Yser gehouden, waar een
50 meter hooge toren, uitsluitend door Vla
mingen opgericht voor tijdens den oorlog ge=
sneuvelde Vlamingen, werd onthuld. Het was
vrijwel onmogelijk de geweldige menschen-
menigte te schatten, die daarbij aanwezig
was. Niet minder dan 29 speciale treinen der
spoorwegen en 4 van de buurtspoorwegen
waren ingelegd en in de omgeving stonden
honderden auto's en bussen geparkeerd aldus
de Tel.
Na een in, open lucht gecelebreerde mis op
de Groote Markt trok de optocht naar het
monument, waar door verscheiden Vlaam-
sche sprekers het woord werd gevoerd en op
gewekt werd tot den strijd voor de Vlaam-
sche gevoelens en tegen den oorlog. Ook de
Nederlander Lod. Simons en de Zuid-Afrikaan
der dr. J. D. Bosman zouden het woerd voe
ren, doch naar ons medegedeeld werd was
hun de toegang tot Belgisch grondgebied
ontzegd.
Het slot van den dag werd door ernstige
incidenten vertroebeld. Uit een vliegtuig wer
den Belgische vlaggen en gedrukte biljetten
geworpen, waarin de menigte werd .aange
spoord „zich niet te laten misleiden door
slechte herders, die van de bedevaartgangers
gebruik maken om de scheidings- en haat-
gedachte te verspreiden". Door de menigte
werd een krachtige tegenbetooging gehouden.
Belgische vlaggen werden verscheurd of ver:
brand en de Vlaamsche Leeuw werd aan
geheven. Verder werden de Belgische vlaggen
op de nabijgelegen oude loopgraven der Mi-
noterie weggehaald.
Bij den terugkeer op de Groote Markt ont
stonden relletjes tusschen bedevaartgangers
en een detachement van dertig marechaus-
sée's. Eenige jonge deelnemers hadden ge
tracht van den burgemeester van Dixmuiden
te verkrijgen, dat de Belgische vlag, die naast
de Leeuwenvlag van het tsadhuiswaaide, zou
worden ingehaald. De marechaussée's stelden
zich op om een gewelddadig weghalen van de
vlag tegen te gaan. Er. werd daarop met alles
wat den betoogers onder handen kwam naar
de mareehaussée's geworpen, die een charge
uitvoerden, waarbij twee van hen van de
paarden werden getrokken.
Tusschen beide opgewonden partijen dreig
de een geregeld gevecht te ontstaan; ten
slotte wisten de leiders van de bedevaart
echter te verkrijgen, dat geen verdere
charges zouden worden uitgevoerd. De
menigte bleef echter nog geruimen tijd joelen
en fluiten.
EEN BELANGRIJK OORDEEL
VAN DEN HEER VAN SANDICK.
OVER ONTSLAG, KOELIE-AANSLAGEN EN
RUBBER-RESTRICTIE.
Het lid van den raad van Indië, de heer
Van Sandlck, afgetreden gouverneur d?r
Oostkust- van Sumatra, heeft in een onder
houd met Ancta meegedeeld dat vooraan
staande personen uit Nedcrlandsch-Indlsche
handelskringen in Nederland de oeconomi-
sche structuur van Indië heel wat pessimis
tischer inzien dan men dit in Ned.-Indië doet.
Men verwacht daar den grooten krach eerst
in 1931, als de gevolgen der slechte bedrijfs-
uitkomsten aan het licht zullen treden. On
der den druk van zulk pessimisme is er sterke
aandrang naar personeelsinkrimping, bezuinl,
ging, goedkoopex werken, bedrijfsinkrimplng.
'n Selectie van personeel.
Zoo worden dc personeelsformaties dit
geldt zoowel koelies als assistenten gelei
delijk ingekrompen. Dc ontslagen assisten
ten worden meestal echter op kosten der be
trokken maatschappijen naar Nederland
teruggezonden, zulks in het besef, dat de ge
voelige koloniale verhoudingen nopen tot het
voorkomen van pauperisme onder de Euro
peanen. Een lichtpunt is daarbij, dat de aldus
uitgestootenen over het algemeen niet be
hooren tot de meest gewenschte werkkrach
ten. Menig employé en tal van arbeiders van
twijfelachtige geschiktheid of werkkracht dan
wel behept met minder gewenschte karak
ter-eigenschappen, tevoren uit medelijden of
personeels-gebrek aangehouden, behooren
thans tot de eersten, die worden ontslagen.
De beteren en de allerbesten, aldus de meest
productieven, blijven over, zoodat de geheele
bedrijfsorganisatie op een hooger peil komt.
Anderzijds vindt er ook een zuivering en
selectie plaats onder de ondernemingen,
waarvan de zwakste, de minder goed geor
ganiseerde en de te duur werkende, zullen
afsterven en verdwijnen, hetgeen economisch
gesproken een voordeel is, aangezien daar
door de algemeene productie goedkooper
wordt en de ondernemer wordt gedwongen
tot nog grooter wetenschappelijkheid.
Wie slaat wordt
ontslagen.
Het euvel der aanslagen vergelijkt de heer
van Sandick bij de Atjeh-moorden. Het is een
kwestie van individuen en geenszins een maat
schappelijk verschijnsel. Men moet met koel
hoofd de feiten onder de oogen zien. Weg
zending van alle ongunstige elementen is
het aangewezen middel. De ondernemers
nemen allerlei maatregelen, o.a. onverbid
delijk ontslag van assistenten die slaan; maar
al te strenge toepassing van deze maatregel
zou hun zoo noodzakelijk zelfvertrouwen aan
tasten. terwijl juist versterking van dit zelf
vertrouwen noodig is om weerstand te bieden
aan den druk van boven.
Geen heil in
rubberbcperking.
Van de rubber-restrictie verwacht de heer
Van Sandlck niet het minste heil. Dc ver
mindering van den uitvoer In Mei en Juni is
geen bewijs voor de medewerking van de in.
landsche rubberplanters. Dc Lap kan op
grooter schaal hebben plaats gehad met gc.
ringer verkoop, zoodat er mogelijk groote on
zichtbare voorraden zijn, welke bij de minste
prijsstijging plotseling op de markt zullen
komen, daarmede wellicht het heele succes
der z.g. restrictie teniet doende.
Volgens het oordeel van zegsman kan al«
leen een zoodanige terugbrenging der pro
ductiekosten, dat zelfs bij lage prijzen de cul
tuur nog loonend is, redding brengen. Pro
ducenten, die daaraan niet zullen kunnen
voldoen, zijn gedoemd de rubbor-cultuur vaar
wel te zeggen.
VRACHTAUTO MET MEISJES IN EEN
RAVIJN.
Aneta seint uit Soekaboomi:
Een vrachtauto, waarin zich dertien thee-
pluksters bevonden. van de onderneming
Ramawatie, is bij Ngalindoeng in een ravijn
gestort, waardoor 5 pluksters zwaar- en de
overigen lichtgewond werden.
RIETBRAND DOOR KWAADAARDIGHEID.
Aneta sefnt uit Madloen: Vrijdagmiddag
heeft een hevige rietbrand groote schade aan
gericht op de suiker-onderneming Kanigoro
van de N.V. Cultuur-Maatschappij Kanigora
te Amsterdam. De felle wind wakkerde het
vuur dermate aan, dat blusschen onmogelijk
was. Als gevolg daarvan zijn 45 bouws riet
vefnleld. De oorzaak is vermoedelijk kwaad
willigheid. Door de veldpolitie wordt een on
derzoek ingesteld.
OPZICHTER IN EEN RAVIJN GESTORT.
Aneta seint uit Koetaradja dd. 23 Augustus:
De opzichter B. D. W. Rooze, werkzaam bij
den aanleg van den weg van Moulaboh naar
Sigli, Is in een ravijn gestort en daarbij om
het leven Bekomen.
GEARRESTEERDE ONTVLUCHT.
Aneta seint uit DJ emberIn verband met
den moordaanslag, welke in den nacht van
den 19den op den 20sten Augustus j.l. fs ge
pleegd op den agent van de automobiel-firma
Fuchs Reus alhier, den heer Boon, is zekere
Herman, onerkend zoon van een Europeaan,
gearresteerd. De man wist echter te ont
vluchten.
EEN RADJA GESCHORST.
Aneta seint uit Koepang: De resident van
Timor en Onderhoorigheden heeft den radja
van Mollo, den zelfbestuurder van het district
Mollo in dc onderafdeeling Zuid-Midden-Ti-
mor geschorst, in verband met diverse klach
ten van de bevolkingen over misdragingen,
waaraan deze zelfbestuurder zich zou hebben
schuldig gemaakt.
zal k
