Zk/ikcud&& Q/v&&& (Be&cAuct ff o£&.
STADSNIEUWS
NOG EENS DE RATIONALISATIE.
De Man aan 't Venster
HAARLEM'S DAGBLAD
WOENSDAG 3 SEPTEMBER 1930
Bestaat er voldoende koopkracht?
In mijn artikel: „Rationalisatie" heb ik dit
middel tot verbetering van den toestand in
zeer algemeenen zin aan een korte beschrij
ving onderworpen. Het is m.i. evenwel van
zeer veel belang om het daarbij niet te laten
en naar aanleiding van publicaties van gezag
hebbende personen iets dieper op het vraag
stuk der Rationalisatie in te gaan. Zoowel in
ipdustriëele als in handels- en landbouw-
kringen wordt propaganda gemaakt voor de
samenvoeging van kleinere bedrijven, waar
door meer rationeel geproduceerd zou kun-
en worden. Daarbij dient opgemerkt te wor
den, dat men dan van de nog niet bewezen
stelling uitgaat, dat het groot-bedrijf billijker
produceert en men bij verdere uitbreiding
van het bedrijf het volgende beeld zal zien:
hoogere ondernemerswinst, meer zekere be
hoef tenbevrediging van de consumenten, uit
breiding van het consumentenaantal. Diep
gaande onderzoekingen hebben duidelijk aan
getoond, dat de uitbreiding van een onder
neming, door samenvoeging van kleinere be
drijven, slechts tot op zekere hoogte voort
gezet kan worden, wil men nog voordeel heb
ben van de concentratie.
In het werk: „Wirtschaftslehre der Unter-
nehmung" van Prof. Leutner komt in dat
verband een publicatie voor over den gang
van zaken bij het bekende warenhuis van
Leonhard Tietz A.G, in Keulen, welke zeer
belangwekkend is. Zij volgt hieronder:
Omzet in mill. Mark: 1905: 24.1906: 25-7,
1907: 27,85, 1908: 28,61, 1909: 35.67, 1910: 39,93.
Inkomsten in mill. Mark: 1905: 6,93, 1906:
7,66, 1907: 5,71. 1908: 7,67, 1909: 9.68, 1910:
10,93.
Onkosten In mill Mark: 1905: 5,27. 1906:
5,40, 1907: 5,71, 1908: 5,77, 1909: 7,48, 1910:
8.42.
Brutowinst in mill. Mark: 1905: 1,66, 1906:
2,20, 1907 2,02, 1908: 1,90, 1909 2,20, 1910:
2,51.
Omzet onkosten bruto winst in pet.
van den omzet:
1905: 100.00 100,00 6,9
1906: 107,08 103,60 8.6
1907: 116,05 108,40 7,3
1908: 119,20 901,50 6,7
1909: 148,60 141,90 6.2
1910: 166,40 159,80 6,3
Uit deze cijfers blijkt o.a., dat op een zeker
oogenblik de kosten sterk stijgen en de bruto
winsten dalen, een omstandigheid, waarop
Henry Ford reeds wees in zijn: „Das grosze
Heute, das gröszere Morgen", waarin hij o.m.
opmerkt: „Die Produktionskosten in den
kleineren Werken sind geringer. Jede Aende-
rung der Methode, die höhere Kosten be
dingt sie mag bei oberflachliger Betrach-
tung noch so sehr im öffentlichen Interesse
liegen ist schlecht".
Het groot-bedrijf is van nature minder be
weeglijk, dus minder elastisch en zal zich niet
zoo gemakkelijk kunnen aanpassen bij
nieuwe behoeften, ais het middel- of klein
bedrijf. Daarbij komt, dat de kosten van om
bouw grooter worden, naarmate de rationali
satie verder is voortgeschreden. Voor de be
drijven, welke sterk onderhevig zijn aan
mode, en welke vlugger dan andere nieuwe
technische vindingen moeten invoeren enz.,
zullen bij hun calculatie daarmede rekening
moeten houden, nog daargelaten, dat ieder
bedrijf in den tegenwoordigen tijd moet be
denken, dat onophoudelijk kosten gemaakt
moeten worden voor verbeteringen enz., al
was het alleen maar om aan de ver doorge
voerde concurrentie het hoofd te kunnen Vye-
den. Karl Kautsky merkte dan ook reeds in
1918 in de „Sozeal-Democratlsche Bemerkun-
gen zur Uebergangswlrtschaft" op, dat: „Der
Zeitpunkt wann elne Maschlne anfangt
für unbrauchbar zu gelten, hangt
indes nicht blosz von technischen, sondern
auch von ökonomischen Erwagungen ab. Eine
Maschine kann noch so iiott laufen und
trotzdem ökonomisch unbrauchbar werden,
wenne eine neue erfunden wird, die die alte
in Schatten stelt."
Zoo zijn'de onkosten, welke voor den fa
brikant kunnen ontstaan als gevolg van een
verandering in smaak, dikwijls buitengewoon
groot. Hoogt merkwaardige cijfers zijn daar
over gepubliceerd door enkele medewerkers
aan de Ford-fbarieken. De eventueele strijd,
dien men zou willen voeren tegen rationali-
seering'en wat daarmede nauw samenhangt,
is dikwijls gedoemd om geen resultaat op te
leveren. Rationaliseering is geen kwestie van
willekeur of van toeval, maar een gevolg van
de maatschappelijke ontwikkeling, dikwijls
een voldongen noodzakelijkheid, waarvan da
voltrekking feitelijk een eisch is. Het is alleen
onvoorzichtig, misschien wel gevaarlijk, om
ratlonallseering te beschouwen als het eenlge
en het altijd-werkende geneesmiddel. Onge
twijfeld zijn er voordeelen mede te bereiken,
maar dat zal alleen het gevolg zijn, wanneer
de omstandigheden zich daarvoor leenen.
In het algemeen wordt de rationaliseering
beschouwd als een zuiver technisch probleem;
het kan niet ontkend worden, dat de voort
schrijdende techniek de verwachtingen voor
een zeer groot gedeelte In vervulling heeft
doen gaari, maar dat alles neemt niet weg,
dat zij eerst als een technisch vraagstuk be
schouwd mag worden, wanneer zij zich vol
trokken heeft. Vóór alles ligt de kern van dit
probleem op economisch terrein. De ratio
naliseering wordt mogelijk gemaakt door de
ontwikkeling der techniek. Wil zij evenwel
een blijvende gunstige uitwerking hebben,
dan gaat het vraagstuk van de afzetmogelijk
heden een rol medespelen. Indien dan ook
tenslotte door de rationaliseering de- afzet
niet in eenigszins beduidende mate gestegen
is, dan valt als het ware een zeker wantrou
wen over de rationaliseeringgedachte. Van
daar dan ook, dat het niet voldoende is om
vast te stellen, dat de goederen verbruikt
zouden kunnen en. dus geproduceerd moeten
worden, neen, de groote vraag is: bestaat er
voldoende koopkracht? Immers een der
symptomen der crisis is. dat de producten
niet gekocht worden, niettegenstaande er
behoefte aan bestaat.
MOLLERUS.
EXAMENS.
MIDDELBARE TECHNISCHE SCHOOL.
Op 2 September hadden de herexamens
plaats.
Sedert de vorige opgave (19 Julï j.l.) wer
den toegelaten tot het eerste studiejaar:
Afdeeling Bouwkunde en Weg- en Water
bouwkunde: A. Bessem, s'-Gravenhage; A.
Holman, Alkmaar; Th. G. F. Keuning, H. B.
Luns, Amsterdam; L. van der Made. 's-Gra-
venhage; J. P. Olivier. Leiden; H. J. Th. Smits,
's-Gravenhage; S. Sijbrandy, Exmorra (Fr.);
P. van den Wijngaard, Leiden.
Afdeeling Werktuigbouwkunde en Electro-
techniek: F. A. Bakker, W. Balfoort, Th. W.
Box, Haarlem; W. K. Brederode, Warmond;
A. India, IJmuiden; A. Kroes, H. J. Landsber
gen, Bloemendaal; G. Koenderink, Amster
dam; J. Bessem, 's-Gravenhage; G. Lutje
Schipholt, Hengelo (O); F. C. J. Margadant.
Alkmaar; J. Raap, Anna Paulowna; J. C. A. E
Stuifmeel, Haarlem; L. A. H. Vermeulen, Alk
maar; H. van der Waals, Leiden; P. A. te
Wechel, Hellendoom; G. G. Slob, Hoofddorp,
C. E. J. Slik, Breda.
Tot het tweede studiejaar werden nog toe
gelaten of bevorderd:
Afdeeling Bouwkunde: M. P. Blaauw, St.
Maartensbrug (N.-H.); B. L. Bouwman, IJs-
brechtum .(Fr.); J. H. Bouwman, Drachten.
Afdeeling Weg- en Waterbouwkunde: F. J.
M. Kampmeyer, Haarlem.
Afdeeling Werktuigbouwkunde: G. J. Aber-
son, Olst; Th. W. Bosman, Heemstede; Chr.
A. H. Ebbinge Wubben, ^-Gravenhage; A. C.
W. J. Hoyer, Haarlem; J. W. Klop, Doesburg;
H. P. van Meer Rotterdam; H. G. Polman
Mooy, Berli.jn; W. M. Teensma, Bussum; J. H.
Versteeg, Oegatgeest; J. de Vries, Alkmaar;
M. P. de Wilde, Nieuwe Tonge (Overflakkee).
Afdeeling Electrotechniek: D. J. Braak,
Rijswijk (Z.-H.); R. Y. Drost, 's-Gravenhage;
L. Th. Kentgens, Haarlem.
Bevorderd van het tweede studiejaar tot
het practische'leerjaar:
Afdeeling Weg- en Waterbouwkunde; T. A.
van der Klip, Halfweg.
Afdeeling Werktuigbouwkunde: A. H. An-
dréa, Haarlem; W. H. Reilingh, Zutfen; G.
J. Krijgsman, Delft; L. F. J. Pommé, Oegst-
geest.
Bevorderd tot het laatste studiejaar:
Afdeeling Bouwkunde: J. J. Brugman, G. H.
H. van Groningen, L. van Halm, H. de Rijk,
Amsterdam; P. Rosenhart, Haarlem; J. Slivis,
Heemstede.
Afdeeling Weg- en Waterbouwkunde: A.
C. Asjes. Alkmaar; S. van Beyeren, Spaam-
dam; J. D. G. Blankenstein, Amsterdam; J.
Bungener, Uitgepst; c. Burger, Wljdenes; P.
Daalder. Alkmaar; D. Hagtingius, Boven-
kanspel; J. Helder, Warmenhuizen; P. Holt
huis, E. de Jong, Amsterdam; J. van de Kerk,
Haarlem, J. W. Kpiper, Amsterdam; W. Krijn,
Hilversum; D. H. Langenbach, 's-Graven
hage; P. A. de Lijster, -Haarlem; G. A. P. Ooy-
kaas, Alkmaar; J. A. Pet, 's-Gravenhage; F.
H. Preyer, Alkmaar; F. van Rossum, Haar
lem; C. Schaling, Amsterdam; L. K, Tempel
man Kluit, Mr. .Comelis (Java)J. Zuidhof,
Heemstede.
Afdeeling Werktuigbouwkunde: H. M.
Bakker, Stompetoren; J. C. Bom, Haarlem;
B. ten Bruggen.Cate, Almelo; J. P. Bruynzeel,
Veur; J. A. Haan, Hengelo (O).; J. Hardonk,
Deventer; J. P. J. M. Hollants, Leiden; H. F.
de Jonge, Willemstad (Cur.)G. F. Kooiman,
Haarlem; L. A. de Lange, Leiden; B. M. Lind
ner, Haarlem; A. Nijhoff, Hengelo (O.); G-
Siliakus, HaaHem; M. J. Veenemans, Apel
doorn; J Veth, Zandvoort; W. Wisman,
Santpoort; J. J. van der Worff, 's-Graven
hage; J. D. Boerkoel, Delft; G. J. Davidson,
Amsterdam; D. Schaddenhorst, Alkmaar; W.
L. Vervest, Eindhoven; W. J. Wyrdeman,
's-Gravenhage; L. A. Selleger, Nijmegen.
Afdeeling Electrotechniek: A. Bartstra, Aer-
denhout; J. Th. Brouwer, H. A. van Dijk,
Haarlem; J. Engelman, 's-Gravenhage; B. O.
M. Gall, Aerdenhout; G. J. M. Govers, Haar
lem; K. de Haan, Velsen; P. Kiel, J. Luyten,
Haarlem; J. Meyling, Bloemendaal; J. P.
Posthuma, Haaksbergen; A. R. Riem Vis,
's-Gravenhage; H. van Riessen, Bloemendaal;
E. Ruys, Haarlem; N. G. Sipman. Alkmaar;
J. A. A. Verhoeven, 's-Gravenhage; H. H. de
Wal, Oegstgeest; P. Wielart, Haarlem.
Afdeeling Scheepsbouwkunde: C. Grinwis,
Velsen; J. H. Krietemeyer, W. F. L. Stamer,
Haarlem.
EXAMEN HANDENARBEID.
Haarlem 1 en 2 September. Geëxamineerd
11 candidaten. Geslaagd de heeren C. H. Smit
Bergen N.H.; Th. van der Waarde, L. Tourné,
J. C. M. Spithoven, allen te Utrecht; A. J. van
Veen, Hilversum.
EXAMEN HOOFDAKTE.
Haarlem, 2 September. Geëxamineerd 7 can
didaten.
Geslaagd de heeren R. R. Tjon Aman, Am
sterdam; G. van der Hoesen, Zaandam; B.
J. van der Eerden, Amsterdam.
ORGELBESPELING
in de Groote of St. Bavokerk te Haarlem op
Donderdag 4 September 1930 des namiddags
van 34 uur, door den heer George Robert.
Programma:
1. Dorische Toccata J. S. Bach.
2. Twee koraalvoorspelen J. Kuhnau
(1660—1722)
a. Ach Herr, mich armen Sünder.
b. Auf meinen lieben Gott.
3. Pastoral-Sonate J. Rheinberger.
Pastorale
Intermezzo
Fuge.
4. Preludium G gr. t. F. Mendelssohn
Bartholdy.
5. Melodia Max Reger.
6. a. Wer nur den lieben Gott
lasst walten
S. Karg-Elert.
b. Lobe den Herren
REVUE „TURF IN JE RANSEL!"
Louis Bouwmeester's Revue „Turf in je
ransel" werd ook Dinsdagavond weer met
buitengewoon groot succes en voor een volle
zaal opgevoerd.
Buziau speelde zijn verschillende sketches
weer met groot talent en hij werd herhaal
delijk luide toegejuicht. Ook Nieuwenhuyzen
hield zijn goeden naam van uitmuntend
Hollandsch' komiek hoog. En verder was de
bewondering van het publiek groot voor de
mooie lichteffecten en de schitterende mon
teering van de revue.
FAILLISSEMENTEN
Door de Arrondissements-Rechtbank te
Haarlem zijn de volgende faillissementen
uitgesproken op Dinsdag 2 September:
1. H. Vuyst, plaatwerker, wonende te IJmui
den, gem. Velsen, Zeestrand 33. Curator Mr.
A. W. Hellema, wonende te IJmuiden;
2. G. Daalhuizen, veehandelaar, wonende
te Wijk aan Zee en Duin, Rijksstraatweg.
Curator Mr. L. Ali Cohen, wonende te Haar
lem.
3. H. H. Hoogesteyin, zich ook wel noemen
de B. Hoogesteyin, bloemist, wonende te
Bennebroek, Rijkstraatweg. Curator Mr. G.
W. C. Pliester, wonende te Haarlem.
4. J Backer, winkelier, wonende te Haar
lem, Kamperstraat 64. Curator Mr. F. J. D.
Theyse, wonende te Haarlem.
5. do Handelsvennootschap onder de firma
C. J. B. Verheydt en Chr. Smits, electrisch
Aannemersbedrijf, gevestigd te Haarlem,
Riouwstraat 37, en hare leden C. J. B. Ver
heydt, wonende te Haarlem, Riouwstraat 37
en Chr. Smits, wonende te Haarlem, Timor -
straat 68. Curator Mr. Dr. F. A. Bijvoet te
Haarlem.
Rechter-CommissarLs in al deze faillisse
menten Mr. S. J. Pit.
Geëindigd is door het verbindend wor
den der uitdeelingslijst het faillissement van
S. B. van der Schuit, schilder, wonende te
Haarlem. Curator Mr. G. W. C. Pliester, wo
nende te Haarlem.
PERSONALIA
Dinsdag werd als advocaat en procureur
bij de Haarlemsche Rechtbang beëedigd de
heer Mr. J. H. van Gelderen te Haarlem.
DE GROOTE HOUTBRUG EN HET PLEIN.
De doorvaart aan de Groote Houtbrug is
thans ongeveer hersteld. De afdammingen
van de werkput zijn weggenomen en ook de
houten hulpbrug is geheel verwijderd, zoodat
de schippers weer doorvaren kunnen van het
Spaarne naar de Leidschevaart zonder den
omweg door de Nieuwe Gracht te maken. Al
leen staan er nog enkele palen in het water.
Wanneer er nog wat gebaggerd is bij de brug
zal ook de doorvaart voor grootere schepen
dan er nu passeeren hersteld kunnen wor
den. Aan het brugdek wordt weinig meer ge
daan. De openstelling voor het verkeer moet
toch wachten op het .gereed komen van
het Plein.
Nu op het Plein de boomen weg^zijn komt
de wijdte van de nieuwe verbinding eerst
goed uit. Men kan van het Proveniershuis tot
Dreefzicht doorblikken.
Met de trottoirs op het Plein schiet het
flink op, de vorderingen met de rails zijn
echter wegens de uitgebreidheid van het
werk, niet zoo snel. Het blijkt, dat de rails
ten opzichte van de Dreef anders komen te
liggen dan vroeger, hetgeen verband houdt
met de te wijzigen wegindeeling van de Dreef
waarbij de trambaan in het midden van den
rijweg zal komen te liggen.
DE CONCERTEN IN DE BUITENWIJKEN.
Programma voor het concert te geven
door de muziekvereeniging „Harmonie-
Crescendo" directeur H. W. Hofmeester, op
het Kastanjeplein op Woensdag 3 Septem
ber:
1. Semper Fideles, marsóh, Sou sa.
2. Ouverture Dragons de Villars, Maillart.
3. Diamant (polka de cornet), J. Reijnaud.
(Uit te voeren door het lid A. Wenstedt).
4. Les Patineurs, wals, E. Waldteufel.
5. Through Bolts and Bars, marsch,
Urbach.
6. Preciosa, ouverture, E. M. de Weber.
7. Scène de l'Opéra, M. Berson.
(Luise de Montfoort) solo clarinet, uitte
voeren door het lid P. Houtgraaf.
8. Espana, wals, E. Waldteufel.
OEFENING ROODE KRUIS TRANSPORT
COLONNE.
De Roode Kruis Transportcolonne voor
Haarlem en Omstreken zal op Zaterdag 6
September 1930 een oefening houden, die een
spoorwegongeval voorstelt op het zijspoor
der spoorlijn Haarlem-Zandvoort, toegang
gevende tot de terreinen der. Haarlemsche
Waterleiding te Overveen.
De oefening begint op dit terrein om half
3 en eindigt ongeveer om 5 uur in de Infan-
terie-Kazerne Koudenhorn Haarlem.
Mr. Dr. W. F. VAN LEEUWEN.
De toestand van mr. dr. W. F. van Leeuwen.
oud-vic.epresident van den Raad van State,
was Dinsdagavond laat nog onveranderd.
HAARDEN
Fa. GEERs. BRAKE E,
SOPHIAPLEIN 6-12 TEL. 10531
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN a 60 Cts. per regel.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
60 Cts. per regel
INVAL IN EEN BOEKHANDEL.
In een perceel aan den Singel te Amster
dam waarin een boekhandel is gevestigd, a
een inval gedaan, waarbij circa 200 porno,
grafische boeken in beslag zijn genomen.
In verband hiermede zijn een 24-jarig
koopman en een 32-jarige man, die zich jour
nalist noemt, naar het bureau geleid. Hij
had Frahsche romannetjes vertaald.
EEN GEHEIMZINNIGE DUITSCHER.
De Duitsche politie te Aken heeft in arrest
gesteld een Duitscher, die in het bezit werd
gevonden van twaalf Nederlandsche bank
biljetten van f 1000 en over de herkomst van
dit bankpapier een zeer geheimzinnige ver
klaring heeft gegeven. Deze Duitscher ver
telt nl. dat het bankpapier afkomstig is van
een diefstal, die op 12 Mei van dit jaai* i;
de buurt van Rotterdam heeft plaats ge
had. De man, wien het geld ontstolen is, kan
'niet meer spreken, heeft de Duitscher op
zeer geheimzinnige wijze verklaard. Hij wei
gerde echter nadere mededeelingen omtrent
den diefstal te doen. De politie vermoedt,
ook in verband met zijn houding, dat hij de
dader of mededader van dezen diefstal is.
De Nederlandsche politie heeft deze zaak
thans in onderzoek.
VIJF GEZINNEN DAKLOOS.
Te Groesterbeek zijn twee huizen af ge.
brand, waardoor vijf gezinnen met samen
19 kinderen dakloos werden.
A.V.R.O.-VLAGGEN OF NIET?
De H.T.M. heeft aan de A.V.R.O. meege-
deeld, dat de bevlagging van de Haagsche
tram op 3, 4, 5 en 6 September naar aan
leiding van de protestmeeting niet kan
doorgaan.
Daar de zaak echter bij reclame-contract
was vastgesteld, hebben naar het Hbld,
meedeelt mrs. De Vrieze en Wierstra te Am
sterdam do H.T.M. gesommeerd de reclame
wel aan te brengen daar anders in-gebre-
ke-stelling en een actie tot schadeloosstel
ling zal volgen.
De reclame is al betaald.
FEUILLETON
Drie Avonturen van den Fransehen
Mcester-Detective
MARC MICHEL.
DE MAN AAN 'T VENSTER.
1)
Monsieur Marc Michel keek verwonderd op,
toen reeds even na acljten de bel van de
voordeur over ging.
Dat zal zeker voor een dringende zaak
zijn, zei hij halfluid enfin, we zullen zien.
Hij liet de bezoeker in zijn kantoor en noódig»
de hem met een korte handbeweging uit om
plaats te nemen. Het, was oen aristocratisch
uitziend man, een weinig bleek en midden
dertig. De manier waarop hij in de club
fauteuil plaats nam, bewees, dat hij heel moe
was.
Waaraan heb ik het genoegen te dan
ken? vroeg Marc Michel.
U zult wel verwonderd zijn, dat ik zoo
vroeg in den ochtend al bij u kom. Monsieur
Michel.
Ik veronderstel, antwoordde de aange
sprokene, dat u daarom zoo vroeg komt, om
dat u wellicht staatsambtenaar bent en om
negen uur op een of ander bureau moet
Do bezoeker keek den beroemden detective
verbaasd aan en antwoordde zacht:
Inderdaad. Ik kom met een merkwaar
dige aangelegenheid bij u, monsieur Michel.
Er°is mij iets heel merkwaardigs overkomen.
Iets dat ik niet verklaren kan. Ik twijfel er
piet aan, dat iemand als u, die de duisterste
problemen ontward heeft, mij van dienst zal
kunrfen zijn.
De detective maakte een bescheiden-af
werend gebaar en vroeg:
Met wien heb ik het genoegen?
Mijn naam is Henry Thiroin en dat ik
direct van mijn huis naar u toe ben gegaan,
bewijst wel
Waarom zegt u mij niet de waarheid,
viel de detective hem in de rede. Als u
niet van den aanvang af in elk opzicht open
kaart met mij speelt, spijt het mij, dat ik u
niet van dienst kan zijn.
Niet de waarheid? zei de ander en
keek den detective met een stom/verbaasd
gezicht aan.
Ja. U heet niet Henry Thiroin en u komt
niet van huis. In tegendeel, u hebt vannacht
in hot Hotel des Champs Elysées gelogeerd.
De bezoeker sprong uit zijn stoel op en
staarde den detective aan alsof hij een won
derdier zag: Maar dat is fabelachtig! riep
hij uit.
U bent verwonderd, dat ik dat weet?
Het is toch heusch heel eenvoudig. Uit de
versche krijtcijfers die ik onder aan de zolen
van uw schoenen zie u bent zoo vriendelijk
geweest de boenen over elkaar te slaan
leid ik af. dat u in een hotel gelogeerd hebt.
Waarom 't juist het hotel des Champs
Elysées moet zijn? wel, op uw schoenen staat
no 446. Het eenige hotel in Parijs, dat zoo
veel kamers heeft, is het hotel des Champs
Elysées. En wat uw naam betreft? Dat is nog
veel eenvoudiger. In den rand van uw hoed,
die u naast u op den grond hebt gelegd, zie
ik de initialen J. M.
U hebt gelijk, monsieur Michel. Maar
uit den aard van mijn positie was ik een
een beetje gegeneerd, ik geef toe, dat het
kinderachtig is om u mijn naam te noemen.
Ik ben de rechter van instructie bij de twee
de correctioneele rechtbank vair Parijs en
mijn naam is Jean Malterre. En het is een
ernstige en raadselachtige geschiedenis waar
(Onderstaande berichten zijn reeds in eer
van de vorige oplaag opgenomen.)
DE DéBACLE VAN „AMSTEL-
RUST".
BESTUURDEREN GENOTEN GEEN
VERGOEDING.
Een der bestuursleden van het Sportpark
„Amstelrust" heeft het volgende communique
gezonden aan het persbureau Vaz Dias:
Naar aanleiding van het door de firma
Strengholt en de Lange verspreide bericht,
dat zij bereid is haar medewerking te ver-
leenen tot Intrekking van het faillissement
van het „Sportpark Amstelrust", o.m.
voorwaarde, dat bestuurderen of commissa
rissen alle bedragen, door hen genoten, ten
behoeve der crediteuren terugstorten, deelt
men ons van de zijde van het bestuur mede,
dat geen zijner leden ooit eenige remuneratie
vacantiegeld of geldelijk voordeel in welken
vorm ook heeft genoten.
BOUWVERBOD GOEDGEKEURD.
Het hoofd van het gemeentebestuur van
Haarlem brengt ter kennis van de ingezete
nen dat de verordening tot het leggen van
een bouwverbod op strooken grond aan de
zuidzijde van de Antonlestraatvastgesteld bij
raadsbesluit van 25 Juni 1930. door Gedepu
teerde Staten der provincie Noord-Holland
is goedgekeurd bij besluit van 20 Augustus
1930.
40-JARIG JUBILEUM.
Maandag herdacht de heer J. Woldendorp,
directeur van de schristelijke Lan-dbouwwin-
terschool te Hoofddorp, den dag waarop hij
voor 40 jaren geleden zijn arbeid bij het
bijzonder onderwijs aanvaardde.
De vele blijken van belangstelling, die de
jubilaris van verschillende zijden mocht ont
vangen, leverden duidelijk het bewijs, dat
hij zich de achting en vriendschip o.m. van
leerlingen, oud-leerlingen en landbouwers
heeft verworven en het door hem in het be
lang van den landbouw gegeven onderwijs
steeds op hoogen prijs werd gesteld.
voor ik bij u kom.
Marc Michel stak een van zijn gewone
zware regie-sigaretten aan zooals hij altijd
deed als zijn patiënt zijn „biecht" aflegde
en leunde achterover In zijn bureaustoel.
Vertelt u alstublieft.
Ik heb op het oogenblik een heel ernstige
strafzaak onderhanden. Een Apache, die tot
een uitgebreide bende behoort en pas een week
of drie geleden van de deportatie in Nieuw-
Caledonië is_ teruggekomen, heeft een roof
moord gepleegd. In den volgenden dag heb
ben we hem al kunnen arresteeren.
U bedoelt Marvelli?
Inderdaad; ik mag ook eigenlijk wel
veronderstellen, dat u van de sensationeèle
strafzaken op de hoogte is. Maar om ons tot
de zaak te bepalen is het absoluut niet twij
felachtig of Marvelli schuldig is. Niet alleen
is het horloge van den vermoorden antiquair
op hem gevonden, maar hij is ook in het be
zit van 24.000 francs, over de herkomst waar
van hij geen behoorlijke inlichtingen kan
geven.
Bovendien is hij den bewusten nacht in
de buurt van de plaats van het misdrijf ge
zien. Maar Marvelli houdt zijn onschuld vol.
Ik mag in ale bescheidenheid zeggen dat ik
een keten van aanwijzingen om hem heen-
gesnoerd heb, want bij een verhoor heb ik
hem zoo in het nauw kunnen drijven, dat
hij telkens antwoorden gaf die elkaar te
genspraken. Maar toch is het mij nog niet
gelukt een bewijs te leveren waar absoluut
niet aan te tornen is.
Marc Michel keek den bezoeker onderzoe-
kend-critisch aan en vroeg:
Wenscht u mijn advies in deze kwestie?
Neen, monsieur Michel. Het betreft een
persoonlijke aangelegenheid, die intusschen
wel met de zaak-Marvelli samenhangt.
Ik luister met belangstelling.
Terwijl ik gisteren voor den derden keer
Marvelli een verhoor afnam, kwam er een
expresse-brief voor mij. Het was 's middags
ongeveer zes uur. Toen ik de enveloppe open
de vond ik dit briefje.
Marc Michel las het papiertje dat de rech
ter hem overreikte.
Den rechter van instructie Malterre wordt
in zijn eigen belang dringend aanbevolen te
zorgen, dat de onschuldig in hechtenis geno
men Jacques Marvelli onmiddellijk in vrij
heid wordt gesteld. Als de Malterre dit bevel
niet opvolgt, zal hij binnen drie dagen ge
dood worden.
De detective betastte het papier, hield het
tegen het licht en vroeg daarop:
Hebt u Marvelli goed in de gaten ge
houden, terwijl u het briefje las?
Ja. Hij keek mij rustig aan; naar het
mij voorkwam een beetje hoonend.
Kreeg u den indruk, dat hij wist of ver
moedde wat in het briefje stond?
Ja.
Wat deed u daarop?
Ik liet Marvelli in de cel terugbrengen
en gaf last hem scherp in het oog te houden.
Prachtig. En daarna?
Daarop ging ik naar huis.
Waar woont u?
Avenue de Neuilly, niet ver van het Bois
de Boulogne.
Bent u ongetrouwd?
Ja. Ik heb het huis van mijn ouders ge-
erf d en woon er alleen met mijn bediende.
Is er in uw huis nog iets bijzonders
voorgevallen?
Ja; iets wat mij aanleiding gaf om
's nachts niet thuis te blijven, maar in een
hotel in de stad te gaan overnachten.
Wat gebeurde er dan?
Ik had nog een paar boodschappen te
doen en kwam tegen negen uur 's avonds
thuis. De bediende wachtte al op me met het
souper. Zooals gewoonlijk zette hij een flesch
wijn voor me klaar en wenschte mij goeden
nacht. Hij ging naar zijn kamer, die gelijk
vloers ligt, terwijl mijn eetkamer op de eer
ste verdieping is.
Aan de straatzijde?
Neen, aan den tuinkant. Ik had mij aan
tafel gezet en wilde juist een stukje brood
nemen, toen ik opeens onder de broodschaal
een kaartje ontdekte. Hier is het.
Hij gaf de detective een cartonnetje met
een rouwrand er om heen en met de woor
den er op:
NEEMT U IN ACHT!
Vroeg u uw bediende om inlichtingen?
Direct. Hij was even verwonderd als ik
en verklaarde beslist dat het kaartje er een
kwartier te voren nog niet gelegen had. En
er was ook niemand behalve hij zelf in de
kamer geweest.
Is uw bediende te vertrouwen?
Absoluut. Hij is al dertig jaar bij ons
in huis en hoort om zoo te zeggen tot de
familie.
Gebeurde er verder nog iets?
Ja. Zooals u wel begrijpt bracht deze
vondst mij aan het nadenken. Nadat ik een
paar happen gegeten had, merkte ik dat
mijn eetlust heelemaal weg wasik ging
daarop naar mijn studeerkamer, die naast
de eetkamer ligt; zette mij aan mijn schrijf
tafel en verdiepte mij nog eens in het dossier
van de zaak-Marvelli, dat ik mee naar huis
had genomen. Opeens kreeg ik het vreemde
gevoel, dat iemand mij aankeek. Ik tuurde
in de richting van het venster en zag.
Wat zag u?
Een gezicht. Voor het venster. Het staar
de mij onafgebroken aan. Toen ik opsprong
verdween het. Ik trok het venster open,
maar er was niets meer te zien; daaroo 011-
drezochfc ik de vensterbank.
(Wordt vervolgd),
