INDRUKKENVAN_BAYREUTH.
REISBRIEVEN.
BINNENLAND
SPOOR's MOSTERD
HET TOONEEL.
HAARLEM'S DAGBLAD
WOENSDAG 3 SEPTEMBER 1930
Tannhauser onder Toscanini. Parsifal onder Muck.
e enkele zonnige dagen van onze reis
waren voor Bayreuth gereserveerd.
Maar over de stad hing toen reeds de
schaduw van den .naderenden dood
van Siegfried Wagner! Toch merkten
wij, vreemdelingen, hiervan weinig.
De Festspiele gingen gewoon door en
op den heuvel om het Festspielhaus was
eiken avond weer vóór en na de voor
stelling en tijdens de pauzes hetzelfde op
gewekte leven van het talrijke mondaine pu
bliek, dat naar Bayreuth getrokken was om
van Wagner's Kunst te genieten.
Wie meent, dat de belangstelling voor
Wagner langzamerhand, begint te slinken,
behoeft slechts naar Bayreuth te gaan om
van dit dwaalbegrip te worden genezen.
Reeds maanden te voren waren dit jaar alle
plaatsen voor de Festspiele besproken en het
laaiend ent-housiasme na een voorstelling
van Tannhauser onder Toscanini's leiding,
zooals ik meemaakte, schonk mij wel de
overtuiging, dat de liefde voor Wagner's
Kunst bij velen onverzwakt voortleeft. Trou
wens, ook de 1630 opvoeringen van Wagner's
werken in één jaar 1928 zijn daar als
het onomstooteüjk bewijs, dat Wagner voor
de wereld nog verre van „dood" is, zooals
sommige „modernen" wel eens meenen te
moeten verkondigen.
Arturo Toscanini.
Met mijn bezoek aan Bayreuth voldeed ik
aan een reeds lang door mij gekoesterden
wensch. Mijn eerste indruk was er één van
teleurstelling, maar deze deceptie gold meer
speciaal de stad. Bayreuth kan de vergelij
king met het zoo prachtig gelegen Oberam
mergau en het oude, klassieke, wonder
mooie stadje Salzburg ook zelfs in de verste
verte niet doorstaan. Bayreuth heeft zijn
beteekenis enkel aan Richard Wagner te
danken. Wanneer Wagner deze in het Pro-
testantsche Noord Beieren gelegen stad niet
voor zijn Festspiele had uitverkoren, zou ze
ker geen vreemdeling er ooit toe komen
een afzonderlijke reis naar Bayreuth te ma
ken. Een provinciestadje van 30.000 inwoners
met een in barokstijl gebouwd slot en
een vriendelijke „Hofgarten", zooals men in
bijna elke Duitsche stad, die in de 18de eeuw
een markgraaf of een hertog huisvestte,
aantreffen kan, maar verder zonder iets ka-
rakteristiek-eigens. Ook Wahnfried, de villa,
waar Richard Wagner in het laatst van zijn
leven gewoond en gewerkt heeft en Cosima
meer dan een kwart eeuw als een onge
kroonde vorstin over de kunstwereld regeer
de, het pelgrimsoord voor de vele Wagner-
vereerders, imponeerde mij zooals het
midden in de stad is gelegen weinig. Was
het door den bijna legendarischen naam, die
bij mij te groote verwachtingen had gewekt,
dat de werkelijkheid mij tegenviel? Ik miste
daar bij Wahnfried te veel ruimte en licht,
het lag mij te veel gedrongen tusschen an
dere huizen en deed mij onwillekeurig den
ken aan een klein stadsmuseum meer dan
aan een villa, die door een der grootste gees
ten van zijn tijd voor zijn woonplaats was
uitgekozen. Maar toen ik op dien zonnigen
zomermorgen achter het huis stond bij het
hek van den lommerrijken tuin, die onmid
dellijk grenst aan de Hofgarten, met voor mij
den eenvoudigen grafsteen, waaronder Ri
chard Wagner begraven ligt, toen kwam ook
ik onder den indruk van deze voor velen
gewijde plaats. En de naam Wahnfried kreeg
toen eerst werkelijk beteekenis voor mij.
Bayreuth, dat zijn tegenwoordige betee
kenis voornamelijk aan de Festspiele
dankt, heeft niet voldoende accomodatie
om de talrijke vreemdelingen medewer
kers en bezoekers in hotels onder te
brengen. De meeste gasten moeten daarom
bij particulieren logeeren en dit logies is
niet altijd zoo als men dit mag verwachten
in een „Festspielstadt". Mijn ondervinding'
althans was lang niet zoo gelukkig als acht
jaar geleden te Oberammergau, waar ik bij
den vertolker van de Barrabas-rol een wel
primitief, maar veel beter logies trof dan bij
mijn gastheer en gastvrouw te Bayreuth,
die er zooals vele Bayreuthers blijk
baar enkel op uit waren om financieel zoo
veel mogelijk van de tijdelijke inwoners
hunner stad te profiteeren. Dit was voor
mij een reden om buiten het „Wohnungs-
amt" om een ander logies te zoeken, waar ik
het comfort en de gezelligheid vond, die ik
toch waarlijk zonder buitensporige
eischen aan mijn verblijf op reis meen te
mogen stellen.
Maar deze kleine decepties vergaten wij
onmiddellijk toen wij tegen 3 uur den „Fest-
spielhügel" bestegen. Wonderlijke sensatie
om op een warmen zomermiddag onder
het lommer van een laan tusschen vrien
delijk aangelegde plantsoenen door, een
iange rij van dames en heeren per auto,
in rijtuig en te voet in avondtoilet te zien
optrekken. Het décolleté, de rok en de smo
king pasten eigenlijk weinig in dat doorzon
overgoten zomerlandschap. Het trof mij on
middellijk dat de bezoekers te Bayreuth
heel anders dan te Oberammergau en Salz
burg bijna uitsluitend Duitschers waren.
Wij hoorden nu en dan Italiaansch, een en
kelen keer Engelsch, maar toch voorname
lijk Duitsch om ons heen spreken. De kunst
van Wagner dat is mij bij mijn bezoek
aan Bayreuth wel duidelijk gebleken
vindt nog steeds de warmste genegenheid
en liefde onder zijn landgenooten.
Het Festspielhaus is prachtig gelegen op
een heuvel bij Bayreuth. De liefelijke, idyl
lische omgeving zal de bezoekers zeker meer
imponeeren dan het wat logge, architecto
nisch allerminst fraaie, van roode bakstee-
nen opgetrokken gebouw. Ook de zaal zal
hem allerminst in extase brengen. In haar
grauwe eentonige kleur, zonder eenige ver
siering en met de ronde, leelijke ballonlam
pen doet de amphitheatersgewijze aange
legde zaal meer denken aan een reusachtige
concerthal dan aan een Festspielhaus voor
de opvoering van muzikaal-dramatische
werken. In lange, ononderbroken rijen op
ongemakkelijke stoelen, schouder aan schou
der zitten de bezoekers naast elkander. Loges
zijn er alleen maar geheel achter in de zaal.
Maar zoodra de lichten zijn gedoofd en
de muziek opklinkt uit de overdekte orkest
ruimte, komt men tot de ontdekking, welk
een ideaal ingerichte zaal het Festspielhaus
te Bayreuth is. Want er is geen .plaats
van de ruim 1500 van waar men niet
uitstekend ziet en wat hier hoofdzaak is
voortreffelijk hoort. Accoustisch is mis*
schien geen enkele zaal ter wereld met het
het Bayreuther Festspielhaus te vergelijken.
In de volmaakte afstemming der verschillen
de instrumenten-groepen klonk ons de muziek
van Wagner, die wij toch zoo dikwijls in con*
certzalen en theaters hadden gehoord, ons
soms als nieuw in de ooren. Muzikaal waren
de opvoeringen van Tannhauser en Parsifal,
welke /wij te Bayreuth bijwoonden, openbarin
gen voor ons.
Scenisch echter allerminst, althans de op
voering van Parsifal. Wanneer men bedenkt
dat Richard Wagner zijn .Bühnenweih-
festspiel" enkel voor Bayreuth bestemde,
omdat het daar alleen volgens zijn mee
ning geheel tot zijn recht kon komen, dan
is het wel duidelijk, dat er op tooneelgebied
na Wagner zeer veel veranderd is. De op
voering van Parsifal deed mij bepaald ver
ouderd aan. Wij hebben op het toon eel een
te groote evolutie meegemaakt, om met een
opvoering van Parsifal, zooals die thans te
Bayreuth wordt gegeven, genoegen te kun
nen nemen. De realistische boschdecors,
waarin I en m speelden, kunnen een ernstige
kritiek niet meer doorstaan. De „Verwand*
lungscène" werd, zooals wij die te Bayreuth
zagen, gewoonweg belachelijk. Stel u in
dezen tijd n.b.! voor, twee evenwijdige
rijen van geschilderde decorstukken, die
langs rollen op het tooneel aan ons oog
voorbij draaien. Het was een landschap van
karton en doek, dat alle illusie stoorde. Ik
kon niet los komen van de herinnering aan
de Italiaansche draaiorgels uit mijn jeugd,
waarop de gekleurde platen tijdens het
draaien van den orgelman voorbijschoven.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
a 60 Cts. per regel
Wahnfried.
Het was artistiek het comble van leelijkheid
en ik sloot op het laatst maar mijn oogen om
tenminste ongestoord van de muziek te kun
nen genieten. Ook de oplossing van Klingsor's
toovertuin was allerminst gelukkig. Exotische
bloemen aangebracht tusschen tulle en gaas!
Wij hadden niet meer verwacht zoo iets in
den jare 1930 nog op het tooneel te Bayreuth
te zullen zien! En wat te zeggen van de kin
derlijk, onbeholpen wijze, waarop de nage
maakte duif in de graalscène naar beneden
kwam dalen!
Dit alles bedierf veel van den indruk der
opvoering van Parsifal, die wij. ook al we
gens de bezetting van vele rollen hoe
misten wij Urlus in de titelrol onmogelijk
een model-opvoering konden noemen. Nu
konden wij enkel genieten van het orkest on
der de beheerschte wel eens wat al te
rustige leiding van Muck, die sinds wij
hem het laatst op een Bach-concert te Haar
lem zagen dirigeeren. wel twintig jaar ouder
scheen geworden te zijn!
Hoe heel anders was de indruk, dien wij
van Tannhauser kregen! De opvoering van
Tannhauser welke opera in 26 jaar niet
te Bayreuth was gegaan is onder de en
thousiaste, bezielde en meesterlijke leiding
van Toscanini onbestreden dit jaar tot het
evenement der Festspiele geworden. Hoe
frisch en jong leek dit oude werk van Wag
ner in vergelijking met Parsifal! Komt dit
misschien ook. omdat Tannhauser au fond
toch veel dramatischer is dan het Bühnen-
weihfestspfel en het dramatische het op het
tooneel toch altijd het langst uithoudt?
Hoe dan ook, in deze frissche, nieuwe hoe
wel allerminst „moderne" monteering, de
levendige mise en scène, de superieure, dra
matische vertolking, de prachtige stemmen
der solisten, de voortreffelijke koren, maar
bovenal door de niet minder dan geniale di
rectie van Arturo Toscanini werd de Tann
hauser, zóó opgevoerd, ons een openbaring.
Reeds bij de ouvert-ure voelden wij, dat wij
een geheel nieuwen Tannhauser te hooren
zouden krijgen. In het ..bacchanaal" men
geeft te Bayreuth de Parijsche bewerking
van Tannhauser werd muzikaal, choreo
grafisch en scenisch wel het volmaakte be
reikt. Hier waren dans en muziek onder
leiding van Rudolf von Laban en Toscanini
in prachtige décors van een volmaakte
eenheid en wel mochten wy, die dit wonder
op het tooneel beleefden, ons gelukkig prij
zen. dat de Paryzenaars Wagner gedwongen
hebben "een ballet in den Tannhauser in te
lasschen en zijp heerlijke muziek voor dit
bacchanaal te schrijven.
Ook dramatisch was deze opvoering met
Sigismund Pilinsky uit Budapest in de rol
van Tannhauser. Maria Muller uit Berlijn
als Elisabeth, Ruth Scst Arden als Venus en
boven allen nog Uitblinkend Gerhard
Huesch als Wolfram von Eschenbach op
een ongekend hoog peil. Maar het was voor
al de bezieling, welke Toscanini aan het ge
heel wist te geven zou men het beroemde
septet in I en 'de ensembles in II en III
ooit mooier kunnen hooren? die op deze
model-opvoering den stempel van het ge
niale drukte.
De opvoeringen van Tannhauser en Par
sifal verschilden qualitatief te zeer om een
vergelijking te kunnen trekken. In Tann
hauser hebben wij gezien, wat voor moge
lijkheden Bayreuth biedt. Wil men zooals
Richard Wagner, dit wenschte de Parsifal-
opvoeringen tot werkelijke mod el-opvoerin
gen maken, dan zal een modern, geniaal re
gisseur als een Max Reinhardt de sce
nische leiding op zich dienen te nemen en
met alle sleur te breken. Zooals de Parsifal
thans te Bayreuth wordt opgevoerd, komt
Bayreuth een kwart eeuw achter het tegen
woordige theater aan.
J. B. SCHUIL.
DE KOMST VAN DE ZEPPELIN.
18 OCTOBER NIET OP SCHIPHOL?
De Firma Wambersie en Zoon, Hoofdagen
ten voor Nederland voor de Zeppelintochten,
deelt ons mede, dat eèn reis van Friedrichs-
hafen naar Afristerdam wordt overwogen en
wel: afvaart van Friedrichshafen te ongeveer
7 uur v.m. op 18 October, aankomst te Am
sterdam ongeveer 15 uur; terugreis 's nachts:
landing 's morgens ongeveer 7.30"uur te
Friedrichshafen op Zondag 19 October,
Naar wij omtrent dezen tocht van de
„Graf Zeppelin" nader vernemen van het
weekblad „Het Leven", dat deze vlucht orga
niseert. staat het nog niet vast. dat de ..Graf
Zeppelin" op Schiphol zal landen. Met de
autoriteiten worden nog onderhandelingen
gevoerd.
Mochten deze onderhandelingen niet sla
gen. dan wordt overwogen de landing elders
te doen plaats hebben.
CENSUUR OP EEN GEDICHT
VAN BOUTENS.
HET GESCHRAPTE TOCH UITGEZONDEN.
Maandagmiddag heeft de A.V.R.O. het Al
gemeen Programma geheel gewijd aah den
Koninginnedag. Paul Huf heeft de ode gede
clameerd, die dr. P. C. Boutens, een der groot
ste dichters van dezen tijd, vervaardigd heeft,
getiteld ..Morgengedachten op den vijftigsten
geboortedag van Wilhelmina van Oranje-
Nassau. Koningin der Nederlanden".
Edoch, naar later gebleken is. was deze de
clamatie eigenlijk niet toegestaan, en is zij
slechts door een toeval doorgegaan.
De algemeene programma-commissie had
namelijk de volgende strofen verboden:
De 12e:
Gesloten staan de politieke kermiskramen
Waar ieders zure draf smook joeg door
schouw aan schouw;
Verschald zijn al de kleineerzuchtige ij die
namen,
En zuiver proeft de lucht en Ijler welft
zijn blauw.
De 28e en 29e:
Laat dan Uw dienaren wijs en onwijs
bedillen,
Naar inzicht of partij gunst voorschrijft of
beleert,
Vaak het onnoozle doen en het verstand ge
willen,
Daar was en is maar Eén Gij zijt het
die regeert.
Over en met de kern Uws volks, het zout
der natie,
Dat nooit zijn smaak heeft ingeboet voor
valschen schijn,
Dat in zijn midden voert Uw vorstelijke
Gratie,
Als Isrel met zijn Efod toog door de
woestijn
Het telegram, waarin verzocht werd deze
strofen te schrappen is echter op het A.V.
R.O.-kantoor gekomen nadat dit op Ko
ninginnedag gesloten was. En de uitzending
is niet afgebroken. Dat dit ontstellende ge
volgen heeft gehad hebben wij nog niet ver
nomen.
VERLICHTING VAN LÜCHTROUTES.
In de Dinsdag voortgezette vergaderingen
van het Int. Luchtvaartcongres is in de af-
deeling Luchtverkeer een resolutie aangeno
men, welke aan het congres zal worden voor
gelegd en waarin verschillende voorschriften
en studie-objecten betreffende de verlichting
van de luchtroutes en de vliegvelden worden
aangegeven, meldt de TeL
DE VADERMOORD TE BREDA.
De 17-jarige E. W., die Zondagnacht met
zijn vader vocht om zijn moeder voor mis
handeling te vrijwaren, bij welke worsteling
de vader door een val het leven verloor, is
Maandagavond op vrije voeten gesteld, meldt
de Tel.
JONGEN VERDRONKEN.
Te Roosendaal is Zondag bij het baden in
de diepe putten van Kalsdonk verdronken de
15-jarige Schijven. De jongen had zich alleen
In de putten gewaagd.
VLISSINGEN ALS BADPLAATS.
Verleden jaar werd te Vlissingen op 26
Augustus het 40.000ste zeebad genomen; dit
jaar op 31 Augustus het 50.000ste. Mej. M.
Frelier, die'dit bad nam. ontving uit de han
den van den burgemeester een gouden arm
bandhorloge, lezen wij in de NR.C.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
a 60 Cts. per regel
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN a 60 Ct«. p«r regel.
MEUBELEN
Levering direct aan particulieren, Dressoir, tafel. 2 fauteuils, 4 stoelen moquette, theemcubel, spiegel
2 schilderijen, samen f 118. Q. A. Buffet met bolle deuren 162.50
Huis-, Salon-, Slaapkamermeubelen. Bedden, Dekens, enz.
Alles MET DRIE JAAR SCHRIFTELIJKE GARANTIE. PRIMA AFWERKING.
NED. MEU3EL-1NDUSTR1E „NEMl". Modelkamer» roor Haarlem: KONINGINNEWEG 18
KON. NED. MIDDENSTANDS
BOND IN VERGADERING
BIJEEN.
DE ONTVANGST TE GRONINGEN.
Dinsdag en Woensdag heeft te Groningen
de algemeene vergadering van den Konink
lijken Nederlandschen Middenstandsbond
plaats gehad, die Donderdag gevolgd zal
worden door het 27ste Nationaal Midden
standscongres.
Dinsdagavond te half zeven vereenigden
de congressisten zich in „De Harmonie" van.
waar zij zich gezamelijk naar het Stadhuis
begaven, voor de officieele ontvangst door het
gemeentebestuur van Groningen.
Op het Stadhuis werden de deelnemers aan
vergadering en congres ontvangen door den
Burgemeester Jhr. Mr. Dr. Bosch ridder van
Rosenthal.
De Bondsvoorzitter Ed. G. Schürmann.
dankte het gemeentebestuur voor de ont
vangst.
Te half negen ving in de bovenzaal van „De
Harmonie" de algemeene vergadering aan.
Nadat de voorzitter van de „Algemeene
Groninger Winkeliersvereeniging", de heer A
T. Meijer, de leden van het congres had ver
welkomd, opende de heer Ed. G. Schürmann
de vergadering.
Het jaarverslag en het financieel verslag
over 1929—1930, werden goedgekeurd.
Uit het jaarverslag blijkt, dat het aantal bij
den Bond aangesloten organisaties met 20
is vermeerderd, tezamen tellende 11.470 leden,
terwijl afgevoerd moesten worden acht or
ganisaties met in totaal 417 leden. Het aantal
aangesloten vereenigingen bedroeg op het
einde van het verslagjaar 146, met ln totaal
30.653 leden.
In het jaarverslag worden uitvoerig be-
handeld de aangelegenheden van den Bond
in verband met de ziektewet, het werktijden
besluit voor winkels, de internationale ar-
beidsconferentie, het contact met de vereeni
gingen, industrieele films, drankwet, de actie
tegen de personeele belasting, de rijkstele
foontarieven, het middenstandsbankwezen,
goederen-distx-ibutie, cadeaux aan fancy fairs,
enz. en andere onderwerpen.
In behandeling kwam het voorstel van het
Bondsbestuur inzake het instellen van een
nieuwe actie tegen het geven door winkeliers
van cadeaux aan fancy.fairs e.d. en het ge
dwongen plaatsen van advertenties in gelegen
heidsprogramma's.
De directeur van het Bondsbureau, de heer
A. Ingenool Jr. had hieromtrent een rapport
samengesteld.
Dit rapport bevat de meening van een
groot aantal winkeliersverenigingen en Mid-
denstandsvereenigingeti in den lande, waarin
algemeen wordt verklaard dat maatregelen
tegen het euvel moeten worden genomen.
Toch wordt op vele plaatsen dank zij de ge.-
voerde actie een vermindering geconstateerd.
Het voorstel van het bestuur werd aange
nomen.
In behandeling kwam daarna het voorstel
van het bondsbestuur om pogingen aan te
wenden tot het verkrijgen van enkele wijzi
gingen in het werktijdenbesluit voor winkels
en in de Arbeidswet-1919, overeenkomstig de
voorstellen gedaan in h.et rapport over de
practische toepassing van het werktijdenbe
sluit voor winkels, als resultaat, der in
gestelde enquête onder de bij den Bond
aangesloten organisaties en samengesteld
idoor het Bondsbureau.
In den geest van het voorstel werd be
sloten.
De vergadering werd daarop tot Woensdag*
ochtend verdaagd.
Woensdagmorgen kwamen in behandeling
de reeds door ons vermelde rapporten inzake
het verplicht lidmaatschap van vak- en
standsorganisatie en datt met betrekking tot
oneerlijke concurrentie en het uitverkoop-
wezen.
Gedurende het overige gedeelte van den
dag behandelde de vergadering verschillende
voorstellen van aangesloten organisaties,
waarover door het bestuur prae-adviezen
waren uitgebracht.
Woensdagavond heeft een officieele maal
tijd en een avondfeest plaats.
MISHANDELING DOOR DE
POLITIE?
EEN ERNSTIGE KLACHT TE BOXTEL.
Naar wij in Het Volk lezen, heeft G. van
Dungen te Boxtel een klacht ingediend bij
den minister van justitie over mishandelin
gen gepleegd door den gemeenteveldwachter
P. van E. te Boxtel. Deze veldwachter zou
iemand uit Schijndel, B., een bovenkies
hebben stuk geslagen, mej. W. van W. uit
Boxtel, die van de kermis kwam met haar
kinderen, tegen keel en voorhoofd hebben ge
stompt, waarvan zij aangifte gedaan heeft,
en M. L., die wegens verzet tegen de politie
was aangehouden en geboeid naar het politie
bureau te Boxtel gebracht werd, met het
door een sabelhouw bloedend gewonde hoofd
„als een redeloos dier" over de straatsteenen
hebben gesleept. De zuster van den gear
resteerde, die verzocht het bebloede hoofd
van haar broeder met haar zakdoek te mogen
verbinden werd ruw teruggeduwd. Voorts
zouden M. L. en J. L„ door den chef-veld
wachter gehoord zijn na hun ontslag uit de
politie-bewaring, de circulaire van den minis
ter ten spijt, waarbij hun door den veld
wachter niet werd meegedeeld, dat ze niet
tot antwoorden verplicht waren.
Het raadslid Th. de Visser is blijkens het
adres voornemens een interpellatie over de
zaak te houden in den gemeenteraad, De in*
dienéi* van de klacht verzoekt den minister
een onderzoek in te stellen.
DE VERDUISTERING BIJ DE HAAGSCHE
NUTSSPA ARB AN K-
De rechtbank te 's-Gravenhage heeft uit
spraak gedaan in de zaak van den 26-jarigen
gewezen kantoorbediende van de Nutsspaar-
bank J. K. en den 39-Jarigen kantoorbedien
de N. v. E., die terecht hadden gestaan ter
zake van valschheid in geschrifte en oplich
ting, waardoor de Nutsspaarbank voor eenige
duizenden guldens werd benadeeld.
De rechtbank verklaarde beiden schuldig.
Zij veroordeelde, in aanmerking nemende dat
verdachten nog nimmer te voren hebben te
recht gestaan J. K. tot een jaar en zes maan
den en N. v. E. tot zes maanden gevangenis
straf. De eisch luidde resp. twee en een jaar.
MEVR. DE LA MAR—KLEY TE AMSTERDAM
GEHULDIGD.
In het Centraal Theater te Amsterdam is
mevrouw R. de la MarKley Maandagavond
tijdens de voorstelling van „Fliereflulter's
Oponthoud" gehuldigd ter gelegenheid van
haar 60-jarig too nee! jubileum.
De eere-voorzitter van het huldigings
comité, dr. F. M. Wlbaut, hield een toespraak
en bood bloemen aan. Namens „Het Schouw-
tooneel" schonk Jan Musch een enveloppe
Achtereenvolgens voerden nog het woord de
heer Sluizer. directeur van het Centraal
Theater, Rika Hopper, Hans Bruning, ,Lion
van Lier. A. M. de Jong. Vele bloemen en stof
felijke blijken van waardeering werden aan
geboden
HET INTERNATIONALE
LUCHTVAARTCONGRES.
BESPREKINGEN IN DE SECTIES.
Na de opening van het Vijfde Internationale
Luchtvaartcongres te 's-Gravenhage door mi
nister Reymer en de installatie door prins
Hendrik heeft de voorzitter Ir. J. F. de Vogel
Maandag een rede gehouden, waarin hij
vooral deed uitkomen, dat het noodzakelijk
is, dat de congressen zich zullen houden aan
de besluiten van de voorgaande congressen,
hetgeen tot nu toe niet altijd gebeurd ls. Spr.
stelde daarom voor een internationaal per
manent comité te stichten.
Hij stelde voor minister RejTner te benoe
men tot eerevoorzitter van het Congres en
de heeren Van den Berch van Heemstede. E.
Th. de Veer tot vice-presidenten van het
Congres. Voorts stelde hij voor tot dè vijf
presidenten van de secties te benoemen de
heeren prof. dr. Boeke, Plesman, dr. Ir. Wolff,
mr. Wolterbeek Muller en C. Wolff en einde
lijk als buitenlandsche vice-presidenten de 31
eerste gedelegeerden van de ten congresse ver
tegenwoordigde landen. Ten slotte stelde hij
voor den heer Wallaardt Cacrë te benoemen
tot secretaris-generaal. En eindelijk, aldus het
Hbld. verzocht hij om de instemming van
het Congres om namens dit een telegram van
hulde aan de koningin te zenden.
Het Congres ging daarna over tot de be
sprekingen in de secties. In de sectie Verkeer,
waarvan voorzitter Is de heer A. Plesman.
hield de heer P. van Braam van Vloten een
lezing over de verlichting van luchtroutes.
De wetenschappelijke en technische sectie,
vergaderende onder voorzitterschap van dr.
ir. E. B. Wolff zal Donderdag een meteorolo
gische zitting houden onder leiding van prof.
Van Everdingen. Dr. ir. v. d. Maas (Rijks-
studiedienst voor de Luchtvaart) hield een
voordracht over longitudinale stabiliteit. De
heer F. Hacco sprak over het gevaar van
vrille.
De Juridische sectie stond onder leiding van
mr. J. Wolterbeek. De sectie besprak aange
legenheden betreffende de verzekering van
passagiers en het private luchtrecht.
In de medische sectie, staande onder lei
ding van prof. dr. Boeke hield de heer E. C.
Erikson een voordracht over ervaringen met
-een apparaat ter onderzoek van de even-
wlchtsfunctfe. De heer J. Jongbloed hield een
inleiding over den invloed van lange vluch
ten op het physfek van de bestuurders, waar
bij hij de vlucht AmsterdamBatavia behan
delde. De heer G. Ferry hield een inleiding
over den Invloed van de vlucht op bestuur
ders, die zeer lang de practische beoefening
van de luchtvaart hebben onderbroken.
In de sectie voor het luchttoertsmo, gespe-
sidcerd door den heer C. Wolff, president van
de Rotterdamsche Aero Club werd besloten
om den wensch te formuleeren. dat elke ge
meente van meer dan 10.000 Inwoners een
volgens nader te bepalen systeem te constru-
eeren aanduiding zal oprichten, waaruit de
bestuurders den naam van de gemeente zullen
kunnen afleiden.
BRANDJE IN DE NIEUWE KERK TE
DELFT.
Dinsdagavond omstreeks 8 uur ontdekte men
dat rookwolkjes opstegen uit het dak van
den rechter zijbeuk der Nieuwe Kerk te Delft.
De politie-brandweer werd gealarmeerd, die
een onderzoek instelde. In de dakgoot bleek
een plek warm te zijn geworden vermoedelijk
tengevolge van broeiing van vuil. De brand
weer heeft met een straal deze plek flink
natgespoten. Het mag een geluk worden ge
noemd, dat men het brandje bijtijds heeft
ontdekt, daar het anders ernstige gevolgen
zou kunnen hebben gehad.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
a 60 Cts. per regel
Met de talrijke antwoorden op de Kruisra. useis,
kan een Amerikaansche krant hare centrale ver
warming den geheelen winter gratis stoken.
(fudge)
In onze streek kunt U den geheelen winter goed
koop stoken, indien U thans met ons contract
maakt voor levering naar behoefte op Uw afroep.
N.V. HOENDERDOS'
BRAMDSTOFFENHANDEL
Leidsche Plein, Tel. 11979 (2 lijnen)
SpOOr'sZw|?,Vr"M®Kia s
