-„FESTSPIELE" TE MÜNCHEN EN SALZBURG.
Tiende Internationaal Congres voor Strafrecht en
Gevangeniswezen te Praag.
UIT DE NATUUR.
HAARLEM'S DAGBLAD
ZATERDAG 6 SEPTEMBER 1930
ZESDE BLAD
REISBRIEVEN.
Helene Thimlg als Het Geloof in Jedermann.
k e passiespelen te Oberammergau en
de Festspielc te Bayreuth hebben de
activiteit te München en Salzburg
dit jaar verhoogd. Men kon voor
zien, dat Oberammergau dezen zo
mer zeer vele vreemdelingen zou trekken
en vooral München hiervan voordeel zou
hebben. En de bestuurders van de Festspiele
te Salzburg hadden er voor gezorgd, dat een
gedeelte van den vreemdelingenstroom van
Oberammergau werd geleid naar de stad van
Mozart door een aparten au to dienst te or-
ganlseeren, die de bezoekers der Passiespelen
als het ware uitnoodigde om de route over
Oostenrijk te nemen.
München en Salzburg kunnen eiken zo
mer op een bezoek van duizenden vreemde
lingen rekenen en ze zijn daardoor in Juli
en Augustus de centra van kunstenaars ge
worden. Wat deze twee steden gedurende de
zomermaanden aan kunst 'bieden, Is voor- i
al voor een Nederlander, die buiten het win
terseizoen eigenlijk niet vraagt naar theater
en muziek nauwelijks te gelooven. Maar
de Duitschers, voor wie tooneel en opera een
levensbehoefte geworden ls, vinden ook op
reis des avonds den weg naar den schouw
burg.
De opera te München komt in beteekenis
onmiddellijk na Berlijn en Weenen, Ja
eigenlijk kan men wel zeggen, dat zij er
naast staat. Aan het Beiersche Staatsthea
ter zijn artisten als Maria Ivogün, Maria Olz-
jewska, Carl Erb, Paul Bender en Herman
Nissen verbonden, zangeressen en zangers
met een wereldnaam. München heeft lederen
zomer zijn Festspiele, zooals ook Salzburg die
sinds 1920 na de opening van het Mozar-
teum geregeld geeft. München concurreert
met. zijn Wagner-opvoeringen in het beroem
de Prinz-Regenten Theater dat vrijwel
een copy van het door Richard Wagner ont
worpen FestspieLhaus is onmiddellijk met
Bayreuth, maar uit het feit, dat de opvoe
ringen te Bayreuth reeds maanden te voren
uitverkocht waren, blijkt wel. dat deze con
currentie de stad van Wagner allerminst
schaadt. Doch München behoeft zich niet
uitsluitend zooals Bayreuth tot Wagner
te beperken en het geeft daarom ook gere
geld een heelen cyclus van Mozart-opvoerin-
gen. Voor die Mozart-opvoeringen heeft de
hoofdstad van Beieren een uitgezochte ge
legenheid in het oude Residenz Theater, een
exquis, klein schouwburgje, een voorbeeld
van een precieus rococo-theater uit de 18de
eeuw, dat aan niet meer dan 600 bezoekers
plaats biedt. Voor dat Residenz-Theater
heeft Mozart zijn Idomeneo gecomponeerd
en hij heeft er ook zelf een. opvoering van
deze opera geleid.
Men geeft in dit intieme zaaltje de opera's
▼an Mozart nog geheel in den oorspronkelij-
ken vorm, met een klein orkest dus, dat tot
de ware, door den componist gedachte ver
houdingen is teruggebracht. Hierdoor komt
de muziek van Mozart er veel beter tot haar
recht dan in de tegenwoordige, doorgaans
veel te groote orkest-bezetting. Wij hebben
het voorrecht gehad te München dezen zomer
een opvoering te mogen bijwonen van ,Dle
Entführung aus dem Serail". Reeds de klank
van het orkest was een weidaad op zich
zelf! Hoe heb ik genoten van de voortreffe
lijke opvoering van deze komische opera met
haar van geest tintelende, van levenslust
overvloeiende, fijne aldoor aristocratische
muziek! Zeer sterk heb ik daar in München
weer gevoeld, hoe veel wij, Hollanders, die de
muzikaal-dramatische kunst vrijwel geheel
moeten ontberen, op dit gebied feitelijk te kort
komen.
Behalve de Wagper- en Mozart-opvoeringen,
!dic eiken zomer weer te München worden ge
geven, had het Beiersche Staats-theater voor
deze bijzondere Festspiele dit jaar in het
National Theater een Schiller-cyclus geor
ganiseerd. Wie mocht meenen, dat München
met deze opera's en klassieke treurspelen in
den zomer overvoerd was met muziek en
tooneel, vergist zich terdege. Want buiten en
behalve de officieele programma's van de
Festspiele bood München nog meer keus om
uit te gaan dan de grootste steden in ons
land in het midden van het winterseizoen.
Zoo werd elke week drie maal een groot mas*
kerspel Das Totenmal vertoond,met
orkest, spreekkoren en dansgroepen, gaven
Albert en Elsa Bassermann, Werner Kraus,
Pallenberg en Marg. Thelmann er afwisse
lend gastvoorstelllngen, zong Richard Tauber
er heel de maand in Las Land des Lachelens.
traden dc 3 Frattelini avond aan avond in
een Variété op en zag ik nog verschillende
operettes en blijspelen door kleinere gezel
schappen geannonceerd.
Dit alles geldt München. het centrum van
het vreemdelingenverkeer in het jaar van de
Oberammergauer Passiespelen zal men mis
schien opmerken. Maar wat dan te zeggen van
het volgende programma, dat het kleine Salz
burg de stad heeft niet meer dan 30000
inwoners op den dag, toen ik er was
Zondag 17 Augustus den vreemdelingen
bood? Des morgens om 11 uur concert van
het Weensche Philharmonlsch orkest onder
leiding van niemand minder dan Bruno Wal
ter, om half 12 orgelbespeling mot zang
en viool in de Domkerk, om 5 uur opvoe
ring van Jedermann met Moissi in de titelrol,
op het Domplein, des avonds 8 uur Victoria
van Somerset Maugham onder regie van
Max Reinhardt in het Stads-theater, een
concert van den beroemden Italiaanschen
bariton Urbano van het Scala-theater te
Milaan in de groote zaal van het Mo-
zarteum en om half 9 uitvoering van motet
ten en psalmen van Mozart met orkest, orgel,
koor en 4 solisten in den Dom. Zes uitvoerin
gen dus op één dag, waarvan de twee, welke
ik bezocht, tot de laatste plaats waren uit
verkocht.
Salzburg is, sinds men daax begonnen is
mét geregeld eiken zomer Festspiele te or-
ganiseeren, in Juli en Augustus een cen
trum van Kunstenaars geworden. Oor
spronkelijk opgezet met het oogmerk den
Salzburger Meester in de stad van zijn
geboorte te eeren, is men hiervan al spoe
dig afgeweken en heeft men te Salzburg
al blijft de opvoering van Mozart's werken
eerste en voornaamste doel ook aan an
dere componisten een belangrijke plaats in
de Festspiele ingeruimd. Niet alleen aan de
klassieken maar ook aan de modernen. De
Festspiele te Salzburg zijn dus veel minder
exclusief dan te Bayreuth. En men heeft
zich in deze Oostenrijksche stad ook niet
alleen tot de muziek beperkt. De Salzbur-
gers hebben niemand minder dan Max
Reinhardt die in den zomer een kasteel
in de buurt van Salzburg bewoont voor
hun Festspiele weten te interesseeren. Het
was te Salzburg, dat Reinhardt met
steun van de Katholieke geestelijkheid
Jedermann op het Domplein als openlucht-
voorstelling heeft kunnen geven en hij zelfs
in 1922 in een kerk de Kollegien-Kirche
voor het eerst na de middeleeuwen
een geestelijk spel Das Salzburger grosze
Welttheater door Von Hofmansthal bewerkt
naar Calderon's beroemde werk heeft
kunnen opvoeren. Elk jaar weer krijgen
de Festspiele te Salzburg voor een belang
rijk deel hun^ beteekenis door de medewer
king van Reinhardt. Reinhardt bepaalt
ziah daarbij niet meer uitsluitend zoo
als in het begin tot geestelijke middel-
eeuwsche spelen, maar hij doet te Salzburg
ook stukken opvoeren, die in den loop van
den afgeloopen winter te Berlijn of Wee
nen een doorslaand succes hebben be
haald. En ook al weer volstrekt niet al
leen klassieke werken. Zoo stond o.a. de
zen zooner naast Kabale und Liébe van
Schiller ook Victoria op het repertoire, een
tooneelstuk van den Engelschen schrijver
Somerset Maugham, dat in het komende
seizoen door Cor van der Lugt Melsert ook
in Holland zal worden gebracht. Zoo zijn de
Festspiele te Salzburg, waarvan kunste
naars als Reinhardt, Bruno Walter, Clemens
Kraus en Schalk de leiding hebben en
waaraan het Weensche Philharmonisch or
kest, de Weensche staatsopera en eerste
tooneelkrachten uit Weenen en Berlijn
zooals een Moissi en Helena Thimig hun
medewerking verleenen, elk jaar weer ar
tistieke gebeurtenissen en omdat zij niet
enkel den cultus van één componist be
oogen, zijn ze voor de kunst ook van veel
grooter belang dan die van Bayreuth.
Van alle te Salzburg gegeven opvoeringen
heeft die van Jedermann zich het langst ge
handhaafd. Om de vertooning van Jeder
mann op het plein voor den Dom van Solari
te zien, komen eiken zomer weer duizenden
vreemdelingen naar deze oude aan de Salzach
zoo wonder-mooi gelegen Oostenxij'ksche stad.
De Dood in Jedermann.
Zoo poot is de belangstelling voor deze ver
tooning, dat men, om de vele bezoekers bij
slecht weer niet telkens te moeten teleur
stellen Salzburg is berucht om zijn vele
regen de oude rijschool aan den voet van
den Capuziner berg voor de opvoeringen van
Jedermann tot Festspielhaus heeft ingericht.
Van de vertooning van Jedermann had ik
van vorige bezoeken aan Salzburg in 1921
en 1922 een diepen en onvergetelijken in
druk meegenomen. Deze opvoeringen bleven
in mijn herinnering als een kostbaar iets be
waard en toen ik te Salzburg Jedermann
weer als openluchtvoorstelling geannonceerd
zag, heb ik geen oogenblik geaarzeld en heb
mij dien middag nogmaals onder de toe
schouwers geschaard om het wonder van
Reinhardt's machtige regie te ondergaan.
En zoo mogelijk nog grooter dan de eerste
maal was de indruk, dien de vertooning
welke ik indertijd uitvoerig in ons blad heb
beschreven wederom op mij maakte. Wat
mij ditmaal nog sterker dan den vorigen keer
trof, was de geniale wijze, waarop Reinhardt
de domkerk in het spel heeft betrokken. Het
imposante bouwwerk is niét enkel achter
grond van het spel, het maakt er deel van
uit. Wanneer Jedermann, bereid om te ster
ven, in zijn witte boetekleed in het donkere
voorportaal van de kerk zichtbaar wordt en
langzaam in het licht naar voren schrijdt,
beginnen de klokken te beieren en ruischt
vanuit de hooge gewelven van den Dom orgel
muziek aan. In haar blauw-witte kleed staat
het „Geloof" en daarnaast in het pure
wit de „Goede Werken". Achter Jedermann
aan schrijden twee aan twee de engelen en
deze religieuse groep wordt met de kerk als
achtergrond tot een zoo mooi, stemmig ge
heel, dat diepe ontroering ons aangrijpt,
van te grooter werking na de weelderige
pracht, die Reinhardt daarvoor in het feest
had ontwikkeld.
Vele Haarlemmers zullen zich waarschijn
lijk nog de opvoering van Jedermann, die
Moissi eenige jaren geleden in onzen Stads
schouwburg heeft gegeven, herinneren. En
kelen der spelers, die indertijd te Haarlem
naast Moissi optraden zooals Raoul Lange,
Eduard Winterstein en Frida Richardt zag
ik te Salzburg terug. Doch nieuw voor mij
was In dit spel Helene Thimig als het „Ge
loof". Wat Helene Thimig gaf in deze
rol met haar blanke stem en schoone standen
was van een zoo serene reinheid, zoo heilig,
zoo ver van al het aardsche, dat deze opvoe
ring voor mij meer het spel van het „Geloof"
dan van Jedermann werd. Aan Helene Thimig
dank ik een der diepste en zuiverste schoon
heidsontroeringen van mijn leven.
J. B. SCHUIL.
II.
We zijn bijzonder feestelijk ontvangen in
de prachtige zalen van het hooggelegen ex-
koninklijke kasteel van Praag door den mi
nister van Justitie Dr. Meiszner en zijn
echtgenoote; de Duitsche en vooral de reus
achtige Spaansche zaal leenen zich uitste
kend voor een receptie van ruim achthon
derd menschen. Ondeir de Hollanders merk
ten wij op Mr. J. R. H. van Schaik en Mr.
Frida Katz, resp. voorzitter en lid van de
Tweede Kamer der St. Generaal, Mr. P. M.
F. Bauduin en Mr. A. Brants, advocaat-ge
neraal bij de gerechtshoven te Amsterdam
en 's-Gravenhage, de professoren Bonger,
Pompe en Vry, de doctoren van Mesdag,
Postma en Bakker.
Er heerschte een goede stemming; nieu
we kennismakingen werden gevormd, en
oude bekenden van vroegere congressen
vond men terug.
Den volgenden ochtend had de plechtige
opening plaats Van het congres, dat gehou
den wordt in het vroegere gebouw voor
muziekuitvoeringen (RudoLfinum), na den
Umstürz tot Parlementsgebouw ingericht.
Achter den voorzittersstoel een beeld van
den hoogbejaarden, zeer populairen Rijks-
president Masarijk en daarboven het
Tseohoslowakijsche wapen met de spreuk
PRAVDA VITEZI, dat is: de waarheid, over
wint. Eerst schijnt voorgesteld te zijn de
wat zonderling klinkende woorden; „Niet ste
len, niet vreezen!"
De voorzitter van het congres, Dr. Miriizka,
Professor in het Strafrecht aan de universi
teit te Praag, opende de zitting en gaf het
woord aan den soc.-democr. Minister van
Justitie, Dr. Meiszner, die in het Fransch een
lange rede hield, waarin hij er op wees dat
de criminalogie een wetenschap van betee
kenis geworden is en dat men meer en meer
geschoold personeel zoekt voor hen, die met
gestraften in aanraking komen. In Tsjecho-
slowakije bestaat een theoretisch-practische
cursus vooir de opleiding van gevangenbe
waarders. Hij wees er op dat het in het be
lang der maatschappij noodig is een studie
te maken van de oorzaken der criminali
teit; niet alleen het opleggen van straffen
is noodig, maar vooral het trachten om het
plegen van misdaden te voorkomen. „In het
bijzonder voor de jeugd behoort de straf een
uiterste middel, een opvoedingsmiddel tot
verbetering en tot voorbereiding voor een
behoorlijk leven hoofdzaak te zijn". Daarme
de komen wij op het gebied van de „Sociale
Fürsorge". In Tsjechoslowakije bestaat een
afzonderlijk ministerie voor dezen tak van
dienst). De minister wees er op dat juist op
dit gebied de medewerking van gewone per
sonen, niet-juristen dringend noodig is en in
het nieuwe ontwerp - kin derre ch spraak voor
T. SI. is hiermede dan ook rekening gehou
den.
De volgende zinsneden uit zijn rede ver
wierven veel bijval:
De misdaad is een maatschappelijke ziekte
waarvan men, al is men nog zulk een groote
optimist, slechts verwachten kan dat zij
minder krachtig zal optreden doch nooit dat
zij verdwijnen zal. Door een systematisch,
doeltreffend werken kan echter veel kwaad
voorkomen worden. Daar het een ziekte der
maatschappij betreft is noodig dat de ge-
heele maatschappij samenwerkt, menschen
uit alle standen en rangen behooren zich er
voor te interesseeren. De deskundigen heb
ben tot taak de oorzaken dezer ziekte vast
te stellen en deze met de hun ten dienste
staande middelen te doen verdwijnen, maar
de niet-deskundigen moeten hieraan krach
tig meewerken".
De rede, in het Fransch uitgesproken, ver
wierf veel bijval, al waren velen teleurge
steld dat er geen Duitsche vertaling van
gegeven werd.
De talenkwestie treedt op dit congres
sterk op den voorgrond. Vooreerst heeft
De bebouwing van den Zeeweg.
Het standpunt der natuurbeschermers nog eens toegelicht.
n Haarlem's Dagblad van 29 Augustus
kwamen weer een aantal berichten voor
over bovenstaand onderwerp en over het
behoud van natuurschoon in de gemeente
Bloemendaal.
In de eerste plaats het bericht, dat Bloe
mendaal, ondanks de reserve indertijd door
Gedeputeerde Staten bij de goedkeuring van
het raadsbesluit gemaakt ten opzichte van
de bebouwing van den Zeeweg, zich vrij acht
om stukken duin aan den Zeeweg als bouw
terrein te verkoopen, op grond van een vroe
gere goedkeuring van de bouwverordening.
Hiermede valt, indien Gedeputeerde Sta
ten ziph tenminste niet verzetten, wat mij
waarschijnlijk lijkt de laatste belemme
ring om te gaan bouwen en de eerste stap
kan gezet worden op het pad, dat volgens de
natuurbeschermers tot verknoeiing van de
zoo prachtige duinen aan den Zeeweg moet
leiden.
Verder wordt opgemerkt dat deze bebou
wing op zoodanige wijze uitgevoerd zal wor
den dat deze, naar het Bloemend a alsche ge
meentebestuur meent, „een sieraad" zal zijn
der omgeving.
Hier zit nu juist de kneep. Het landschap
van onze duinen nu ls van dien aard. dat dit
door iedere bebouwing ontsierd wordt. Wie
dit niet voelt beseft de schoonheid niet van
onze duinen en sluit bovendien zijn oogen
voor het gevaar, dat deze bebouwing steeds
verder het landschap in gaat waardoor het
grootste en mooiste nog ongerepte complex
duinen tusschcn Katwijk en Bergen voor
eeuwig bedorven wordt.
Zeker, men sust gaarne met de opmerking,
dat dit laatste zoo'n vaart niet loopen zal,
maar we hebben momenteel geenerlei ga
rantie daartegen. Het vraagstuk van bebou
wing en niet-bebouwing in onze duinen mag
niet op deze wijze, nl. incidenteel, opgelost
worden. Er behoort een uitbreidingsplan te
komen, waarin nu reeds veilig gesteld wor
den die gedeelten, waarvan de waarde als
natuurmonument, reservaart en recreatie
terrein het grootst is. De gedeelten, die zich
aansluiten bij bestaande spoor- en tramwe
gen of bestaande bebouwing en waarvan de
waarde als natuurmonument ed. minder
groot ls, kunnen dan voor bebouwing be
stemd worden.
Dit is het geval met de duinen langs de
spoorbaan naar Zandvoort (gelegen binnen
de grenzen van Zandvoort) en met de gron
den tusschen het Kinheimpark en het Ken-
nemer Lyceum (gemeente Bloemendaal).
Het is niet a priori noodzakelijk, dat de
Zeeweg bebouwd wordt Het voor de gronden
betaalde bedrag is weliswaar zeer hoog, doch
dit behoeft geen reden te zijn om in een vol
gende fout te vervallen.
Een krachtige druk van de publieke opinie,
vooral in Bloemendaal, tegen de wel zeer
dreigende bebouwingsplannen, is nu wel op
zijn plaats.
Verder werd door den zegsman die het
standpunt der gemeente Bloemendaal ver
dedigde opgemerkt, dat de natuurbescher
mers indertijd tegen den aanleg van den
Zeeweg hebben geprotesteerd. Dit is een ver
gissing; wel waren enkele natuurbescher
mers persoonlijk tegen den Zeeweg, maar
geen enkele organisatie heeft geadresseerd.
Door dezen weg is een prachtig stuk duin
voor het groote publiek zichtbaar geworden
en het Bloemendaalsche strand heeft duizen
den gelegenheid gegeven tot buiten leven.
Al was het motief indertijd „werkverschaf
fing" met den aanleg heeft Bloemendaal te
gelijk duizenden Haarlemmers en Amster
dammers iets moois gegeven. Met het toe
staan van bebouwing blijft het strandleven
mogelijk, tenminste zoolang er geen bebou
wing komt aan het strand, maar het duin
landschap als zoodanig zal door bebouwing
geschonden worden.
Verder vind ik van dezen zegsman nog de
opmerking, dat het niet aangaat nu pas met
bezwaren tegen bebouwing te komen nadat
de gemeente Bloemendaal zoo'n groot bedrag
voor den weg uitgegeven heeft.
Dit is onjuist. En in de pers, èn ln adres
sen aan de gemeente, heeft de Ned. Natuur
historische Vereeniging bijtijds tegen bebou
wing geprotesteerd. Bovendien kon Bloemen
daal uit de uitlatingen der Gewestelijke Com
missie al lang weten, dat vrijwel alle natuur
beschermers in onze streek tegen bebouwing
waren. Zeker, de gemeente kocht de gronden,
tot het behoud van natuurschoon, en tegelijk
met de bedoeling te bouwen, doch Gedepu
teerde staten behielden juist hun toestem
ming voor ten opzichte van de bebouwing,
daar de aankoop zelf wel in het belang van
de gemeente was en de uitgaaf de draag
kracht der gemeente niet te boven ging. Aan
het slot vinden we nu de meer hoopvolle uit
lating dat er geen bezwaar tegen bestaan zal
om voorloopig alleen aan de zuidzijde van
den Zeeweg te bouwen, zoodat in de toekomst
de mogelijkheid blijft de noordzijde (onder
schadeloosstelling) onbebouwd te laten. Maar
ik herhaal hier weer: welke waarborgen
hebben we, dat de gemeente niet van denk
beeld verandert en, wanneer een kooper dit
beslist wenscht, toch aan de noordzijde laat
bouwen?
In een ander bericht in hetzelfde nummer
wordt de verwachting uitgesproken, dat er
met succes een initiatief uit zou kunnen gaan
van de Ned. Natuurhistorische Vereeniging,
de Ver. tot Behoud van Natuurmonumenten,
of de Gewestelijke Commissie, om tot een
samenwerking te komen op het gebied van
het bewaren van natuurschoon te Bloemen
daal.
Ik kan wel verklaren, dat dit zeker op den
weg van Natuurmonumenten zou liggen, die
reeds elders met zooveel succes groote ter
reinen gekocht heeft.
Hoewel hier in uitstel gevaar ligt, heeft
deze vereeniging blijkbaar nog geen gunstig
oogenblik gevonden voor een zoodanig initia
tief. Minder ligt dat op den weg van de Ned.
Natuurhistorische Vereeniging, die wel lei
ding geeft aan de publieke opinie in kwesties
als deze, doch, niet over kapitalen beschik
kend, niet in de eerste plaats met een der
gelijk initiatief kan aankomen.
Wanneer echter Bloemendaal bebouwing
toestaat aan den Zeeweg, rijst de waarde van
de duinen in de buurt, wordt de aankoop
daarvan een steeds kostbaarder geschiedenis
en de kans op resultaat steeds minder. In
dien Bloemendaal inderdaad voelt voor een
dergelijk initiatief, zal het zich van de fatale
eerste bebouwing aan den Zeeweg hebben te
onthouden en het zou de gemeente sieren als
zij, als eerste belanghebbende, dit initiatief
nam. En Bloemendaal heeft na de bebouwing
van het Naaldenveld in dezen wel iets goed
te maken tegenover de gemeenschap.
Doch Bloemendaal wenscht blijkbaar geen
initiatief te nemen blijkens het bericht en
dan rest ons de provincie, die in het Gooi
met succes bezig is een groot reservaat te
stichten. Zal na het Gooi ons Kennemerland
de aandacht hebben van de provincie? Ik
hoop het van harte, want gerust ben ik niet.
(en het gebeurde in het Naaldenveld geeft
dubbele reden tot ongerustheid), dat we een
tweede jammerlijke bebouwing te zien zullen
krijgen in onze omgeving. En dit terwijl het
Naaldenveld voor de helft nog onbebouwd is
en tusschen het Kinheimpark en het Kenne-
mer Lyceum nog tientallen Hectaren gronden
liggen, waar zonder schade voor het natuur
schoon gebouwd kan worden.
C. SIPKES.
men het sterke antoganisme tusschen Duit
schers en Tsjechen, vervolgens willen, vooral
in de sectievergaderingen, de Engelschen en
Amerikanen dat elke in het Fransch uitge
sproken rede in het Engelsch, de Duitsch
sprekende leden, dat zij in het Duitsch ver
taald zou worden, wat geweldig belemme
rend werkt. Dikwijls treden enkele Hollan
ders als vrijwillige vertalers op, tot veler ver
bazing.
Na de gebruikelijke slottoespraak (met
vriendelijkheden) van den voorzitter werd
de even gebruikelijke photographische groep
gemaakt van de congresleden, opgesteld op
de trappen van het Parlementsgebouw. (We
worden ontzaglijk dikwijls „gekiekt" hier).
Juist even voor het kritieke moment van
„stilstaan nu!" kwam de Zeppelin zeer laag
boven ons hoofd vliegen wat bij de Gennano-
philen een geweldig enthousiasme verwekte,
's Middags woonde ik de vergadering van
IVe sectie (jeugdbelangen) bij, die onder de
leiding van Professor graaf Conti,
Hoogleeraar in het Strafrecht te Pisa ge
houden werd. De volgende punten zouden
behandeld worden.
1. Hoe behooren kinderrechtbanken te
worden samengesteld? Hoe moeten de hulp
diensten daarbij worden georganiseerd?
2. Is het wenschelijk aan de gewone
rechtbanken de bevoegdheid te geven jeug
dige overtreders (meerderjarigen uit een
strafrechtelijk oogpunt, maar civiel minder
jarigen) in een inrichting of in een bepaalde
afdeeling er voor te interneeren? Zoo ja,
moet dan die inrichting voor opvoeding of
voor het ondergaan van straf dienen?
3. Hoe moeten de bedragen, die aan
minderjarigen worden uitgekeerd, hetzij als
loon, hetzij als gratificatie of anderszins be
heerd, benut en gebruikt worden terwijl zij
in afwachting zijn van een strafvonnis?,
Kunnen de gerechtskosten van deze bedra
gen worden afgehouden?
Maar het schoot niet op. 'De Engelschen
en Amerikanen voelen niets voor uitsluitend
beroepsrechters en nemen een geheel afzon
derlijk standpunt in, ook ten opzichte van
den alleenrechtsprekenden kinderrechter; de
voorzitter verstaat noch Duitsch noch
Engelsch en kan de debatten niet leiden! Wel
verslag van den rapporteur prof. Kolato, die
een overzicht geeft van de verschillende refe
raten, is daarentegen helder en duidelijk.
Hetzelfde onderwerp werd, afgescheiden
van het Congres, mede behandeld door de
Duitsche journalistieke-sociologische club, die
op 26 Augustus daartoe een vergadering hield
in het mooie, nieuwe gebouw van het Mini*
sterie voor Sociale belangen; de voorzitter
noodigde een paar Hollandsche leden waar
onder schrijver dezes, welwillend uit dezq
vergadering bij te wonen.
Na de sectievergaderingen van Dinsdag,
groote rondrit door het prachtige Praag in
een aantal touring-cars.
In de algemeene vergadering van Dins*
dag sprak de minister van Buitenlandsché
Zaken, Dr. Benes, Professor in de Sociologie,
over de toenemende misdadigheid na den
oorlog, de noodzakelijkheid om haar meti
kracht te bestrijden en verklaarde een voor"
stander van de doodstraf en een tegenstan
der van de afschaffing ervan te zijn! Tob
mijn verbazing waren er tal van congresleden
die dit 'deel van zijn rede toejuichten, al ont
braken de protesten niet. Op verzoek werd
deze belangrijke rede in het Engelsch, echter
niet in het Duitsch vertaald, waardoor zij
door velen niet begrepen werd.
Dinsdagavond waren vele Duitschers, Hol
landers, Engelschen, Amerikanen, uitge-
noodigd door de hierboven genoemde „Deut
sche journalistisch=soziologische Klub" voof
een avondfeest in een sprookj es-ach tig ver
lichten, gedeeltelijk hellenden tuin, door een
der leden welwillend ter beschikking gesteld
en waar wij bijzonder hartelijk ontvangen
werden en goede muziek te hooren kregen.
Woensdag geen vergadering maar per extra-
trein naar Pilzen voor een bezoek aan de
groote strafgevangenis van Bory, die 52 jaar
oud, maar in vele opzichten modern inge
richt is. Zoo wordt er b v. voor de gevangenen
veel werk van luchttherapie in de zon ge
maakt. Daarna kon men kiezen tusschen
een bezoek aan de reusachtige bier
brouwerij, de wapenfabriek van Skoda, of het
Kasteel Karlslein. Was het pacifistische nei
ging of verlangen naar het bier op dezen
heeten dag? Ik weet het niet, maar wel dat
verreweg de meeste congresleden verkozen de
brouwerij waar een koude maaltijd met bier
ad libitum ons aangeboden werd. In een
geestige speech dankte dr. Laquis, een der
sectie-presidenten, de brouwerij-directie voor
haar hartelijke ontvangst en zei-de o.m. dat,
hoewel wij in het algemeene den alcohol be
strijden, een weinig alcohol in dei; vorm van
bier toch sterk bijdraagt om de verschillen
de natiën te verbroederen. En dat was inder*
daad waar!.
Dr. J. WACKCE EYSTEN,
DALEN PER PARACHUTE.
Vooral in Engeland zijn in den laatsteri
tijd heel wat proeven genomen met het da
len per parachute uit een vliegmachine. Kan
men de deskundigen gelooven, dan heeft het
valscherm nu zulk een graad van volmaakt
heid bereikt, dat er aan deze wijze van „uit
de lucht komen vallen" zeer weinig gevaar
verbonden is. De parachutist is door sterke,
breede banden onder de armen, om het mid
del en om de dijen aan het valscherm ver
bonden. Op het beslissend oogenblik springt
hij en telt. „Negen, tienen dan geeft
hij een krachtigen ruk aan een ring. Dan
volgt onmiddellijk een geluid als van een
donderslag (veroorzaakt door het plotseling
opengaan van het scherm) en daarna wordt
dadelijk de snelle vaart vertraagd tot een
„glijvlucht". Zoodra de parachutist den
„donderslag" hoort, kan hij genist zijn: dan
is alles in orde.
Vroeger was de parachute absoluut onbe
stuurbaar, de „passagier" moest de plaats,
waar hij zou neerkomen, geheel aan het lot
overlaten. En de wind kon hem dan naar
zeer gevaarlijke plaatsen voeren! Hierin is
thans voorzien. De parachutist kan nu, door
aan touwen te trekken aan de oppervlakle
van een deel van het scherm aan de wind-
zijde een anderen vorm geven, zoodat de
wind er minder invloed op heeft.
Een andere verbetering is dat men bij de
landing de parachute onmiddellijk kan doen
samenvouwen, zoodat de parachutist, zoodra
hij vasten grond onder de voeten heeft, niet
meer wordt heen en weer geslingerd.
