INDRUKKEN VAN DE JAARBEURS.
De Man aan 't Venster
HAARLEM'S DAGBLAD
DINSDAG 9 SEPTEMBER 1930
Ondanks crisistijd de gebouwen vol.
De „Philigraaf" de clou van deze Jaarmarkt.
(Van een onzer redacteuren).
De Jaarbeurs is ais een warenhuis.
Zij heeft niets van een beurs en weinig van
een jaarmarkt, maar den winkel, waar alles
te koop is, komt zij in alle opzichten nabij.
Rondom de lichthallen groepeeren zich de
afdeelingen op alle verdiepingen en in den
dikken catalogus vindt ge een veiligen gids.
Het verschil met het warenhuis is alleen het
ontbreken van de cassa.
De cassa van de jaarbeurs is onzichtbaar
en de baten, die er in vloeien zijn 's avonds
niet materieel te realiseeren. De kas wordt
opgemaakt, lang nadat de beurs gesloten is,
zoo tegen oude jaar misschien, bij de ver
gelijking van- de verlies- en winstrekening
van een jaar zonder Jaarbeursdeelneming
en een jaar mét een stand op de Utrechtsche
foire.
Op den dag vóór de opening is dit waren
huis wat rommelig.
De eerste indruk, dien ge ontvangt is die
van een radio-tentoonstelling. Radio is over
al. Dit is inderdaad een wetenschappelijke
definitie van het begrip aether, de stof, die
alles doordringt, maar nergens bemerkt men
dé juistheid daarvan zoo als op de Jaarbeurs.
De tonen der radio zijn tusschen kapstokken
en presenteerbladen, bed- damasten, satin,
stores, medailles, sport-lnsignes, en theemeu
bels. Zij zijn op alle verdiepingen en in alle
hoeken tot in het restaurant toe.
Het is niet doenlijk om overal kennis van
te nemen, maar wij gelooven zeker, dat er
in al deze radio-stands veel nieuws en veel
verbeterds zal zijn tentoongesteld. Philips
brengt eenvoudige goedkoope wisselstroom-
toestellen van een nieuwe type, uitgevoerd
in „Philite" aan de markt, R. S. Stokvis Han
delmaatschappij -getuigt met radio-gramo-
foons van het vernuft, dat, bijna niet meer
in staat om zich te spitsen op de ongeveer
geperfectionneerde enkelvoudige apparaten,
zich werpt op combinaties.
En zoo zijn er zooveel merken en firma's
meer, te veel om op te noemen, zoo het al
mogelijk ware ze alle te bezoeken.
Behalve radio zijn er duizend andere din
gen in dit warenhuis.
Voor wie zich niet specialiseert is het on
mogelijk om op alle zaken in te gaan, want
dan zou het groote gebouw aan het Vreeburg
voor hem de beteeken is krijgen, die het La
byrinth van Koning Minos voor Theseus zou
gehad hebben, als Ariadne hem de draad niet
gegeven had.
De gangen en portalen op vijf verdiepin
gen zijn vele en op een dag als deze kan het
bovendien voorkomen, dat in den hoek van
de huishoudelijke artikelen een barricade is;
opgeworpen van kisten en doozen en planken
gestoffeerd met houtwol en dat ge in de sec
tie van de kinderspeelgoederen de beschik
bare parkeerruimte ingenomen vindt door
vliegende Hollanders en autopeds en stoom
machinetjes. Als ge dit alles overwonnen
hebt komt ge tusschen de advocaat en de
boerenjongens en de fragmenten van schil
derijlijstjes en de waspoppen en de kinder
loos- en prentenboeken en de aardbeziën-
essence en de toffees.... zei ik het niet,
dat de dingen op de Jaarbeurs duizenderlei
zijn?
De buffetten op elke verdieping zijn een
oase op den dag voor de beurs, maar van
daag zult ge niet eens merken, hoe hard er
gisteren nog gewerkt is, want de drukte van
dezen dag heeft al weer plaats gemaakt voor
de bezigheid van het verkoopen en demon-
streeren.
Want nadat dit warenhuis zijn étalages
opgemaakt heeft is het aan het zaken doen
toe.
De „Philigraaf" heeft ons van alles op de
Jaarbeurs het meest getroffen. De Philigraaf
is het door het Philips laboratorium gecon
strueerde toestel, waarmee men zelf gramo-
foonplaten kan opnemen. Het eenvoudige
apparaat bestaat uit een microfoon op een
statief, welke verbonden is met een electri-
schen „pick-up", die het vast te leggen geluid
door middel van een stalen naald overbrengt
op een aluminiumplaatje. De diameter van
het plaatje is zoo gering, dat het gemakke
lijk is een speciaal daarvoor vervaardigde
enveloppe met de post als brief verzonden
kan worden. Waarna het plaatje op iedere
gramofoon, mits men een bamboenaald ge
bruikt, kan draaien. Het werd gedemon
streerd; een collega heeft gesproken en een
ander heeft gezongen, het was verbluffend
eenvoudig en verrassend duidelijk. De collega
heeft zijn stem in aluminium in zijn porte
feuille gestoken en wellicht zal het eens een
serenade zijn. Anderen hebben een metalen
brief geschreven met den klank hunner
stem. Wij hebben vol bewondering de kleine
studio verlaten waar de uitvinder zijn pro
duct demonstreerde. Welk een mogelijkheden
opent dit procédé, mogelijkheden, waaraan
Jules Verne weliswaar reeds gedacht heeft,
maar die na hem reeds lang vergeten waren.
Een aluminiumplaatje kost niet meer dan
een dubbeltje, het toestel zelf, bestaande uit
een microfoon en een weergever zal niet duur
zijn, over eenige maanden komt het in den
handel.
Deze 23ste jaatbeurs is er een, die midden
in den crisistijd valt. Daarop vestigde de se
cretaris van het Jaarbeursbestuur, de heer
W. Graadt van Roggen in een uitvoerige rede
tijdens de persconferentie van Maandag de
aandacht. Maar niettemin zijn de gebouwen
vol en is deze beurs niet minder bezet dan de
najaarsbeurs van verleden jaar. De Oosten-
rij ksche groep is weer present en er is een
kleine Hongaarsche groep, als nieuwe ver
schijning ter jaarbeurze. Voor inkrimping
van het aantal beursdagen, zooals te Leipzig
in verband met de. economische omstandig
heden heeft plaats gehad, achtte het Jaar
beursbestuur geen reden aanwezig.
Wegens het ook op deze najaarsbeurs ge
bleken gebrek aan expositieruimte heeft het
Jaarbeursbestuur zich dezer dagen tot het
gemeentebestuur gewend voor het openen
van onderhandelingen voor een tweede uit
breiding van het Jaarbeursgebouw, met de
bedoeling, dat deze voor 1 Januari 1932 zal
kunnen worden tot stand gebracht. Dan
keert de Koloniale Afdeeling terug die thans
achterwege is gebleven, wegens drukke werk
zaamheden van het Handelsmuseum van het
Koloniaal Instituut te Amsterdam voor de
Koloniale Tentoonstelling te Parijs.
En mettertijd hoopt' ïpen voor het secre
tariaat, dat verdwijnen moet van de plaats
bij den ingang wegens schouwburgplannen
een goed onderkomen te vinden.
De heer Graadt van Roggen deed ook me-
dedeelingen over de .Koloniale Jaarbeurs".
Het Jaarbeursbestuur heeft eenigen tijd
geleden, het initiatief genomen om bij de Re
geering aan te dringen op eene demonstratie,
ten einde den Nederlandschen uitvoer naar
Nederlandseh-Indië te bevorderen. Dit initia
tief heeft geleid tot de instelling bij Kon.
besluit van 14 Mei 1930 van een Commissie
tot bevordering van den Nederlandschen Uit
voer naar Ned.-Indië onder voorzitterschap
van den voorzitter der Jaarbeurs, den heer
Fentener van Vlissingen en bestaande o.m.
uit verschillende Indische specialiteiten op
het gebied van industrie en handel. Deze
commissie heeft einde van het vorige jaar
reeds haar taak aangevangen door het uit
zenden van den heer Van Goor naar Indië
met de opdracht aldaar zooveel mogelijk
monsters te verzamelen van bultenlandsche
goederen in Indië gangbaar, benevens van
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN a 60 Ctt. per regel.
MEUBELEN
Levering direct aan particulieren, Dressoir, tafel. 2 fauteuils, 4 stoelen moquette, theemeubel, spiegel
2 schilderijen, samen f118.—. Q. A. Buffet met bolle deuren f 62.50
Huis-, Salon-, Slaapkamermeubelen, Bedden. Dekens, enz.
Alles MET DRIE JAAR SCHRIFTELIJKE GARANTIE. PRIMA AFWERKING.
NED. MEUBEL-INDUSTRIE „NEMI". Modelkamers voor Haarlem: KONINGINNEWEG 18
gegevens op die goederen betrekking heb
bende. Eenige weken geleden ts de heer Van
Goor met een belangrijke collectie thuisge-
varen, De demonstratie, waaromtrent binnen
zeer korten tijd nadere bijzonderheden ge
publiceerd zullen worden, zal in October of
November in het Jaarbeursgebouw worden
gehouden.
Het aantal deelnemers aan de Jaarbeurs
bedraagt nu 1012, op de vorige Najaarsbeurs
was het nog 890. Sommigen beschouwen de
Jaarbeurs als redmiddel in den tijd van de
pressie, maar de heer Graadt van Roggen is
van meening, dat de Jaarbeurs geen wonde
ren verricht, in tijden van voorspoed niet en
in tijden van crisis en terugval nog minder.
Wie buiten de Jaarbeurs niet mee kan, kan
het ook niet- op de Jaarbeurs. De aanstonds
volle bezetting heeft de Jaarbeurs te danken
aan een algemeener doordringen van het in
zicht, dat Jaarbeursdeelneming regelmatig
moet plaats hebben. Een bevredigend bezoek
aan de Jaarbeurs wordt dan ook veiwacht.
De heer Graadt van Roggen heeft! zich in
deze rede wel eenigszins beklaagd over de
houding van den Algemeenen Nederland
schen Zuivelbond, die de Jaarbeurs in zijn
boycotactie wilde betrekken en met de be
richten daarover de beurs in buitenlandsche
oogen bij voorbaat reeds veel schade heeft
gedaan.
En de secretaris heeft er nog eens den na
druk op gelegd, dat het Jaarbeursbestuur het
principieel ten eenenmale in strijd acht met
het door de Nederlandsche regeering erkende
internationaal karakter van het jaarbeurs
instituut, om buitenlandsche goederen te
weren.
Het zou in strijd zijn tevens met wat door
alle eeuwen heen de kracht en sterkte, de
werkelijk internationale be teekenis der oude
jaarmarkten is geweest: den marktvrede en
de marktvrijheid, die zelfs aan onderdanen
van vijandelijke staten en van landen, waar
mee men in oorlog lag, vrijgeleide en onge
stoord marktverkeer waarborgden.
Zoo staan dan de hooge gebouwen aan het
Utrechtsche Vreeburg gedurende acht dagen
weer in het centrum van het Nederlandsche
en Internationale handelsleven. En Utrecht
maakt zich op om de gasten waardig te ont
vangen. Er zal een Iichtweek zijn en de be
volking zal blijkbaar het feest van den han
del mede vieren. Want op het Janskerkhof
zagen wij vele kramen opgesteld. Utrecht is
weer heelemaal stad van de Jaarbeurs en
het is het met eere.
STADSNIEUWS
BEGRAFENIS H. J. VAN DER GOES.
Maandagmiddag twaalf uur werd aan den
schoot der aarde toevertrouwd het stoffelijk
overschot van den heer H. J. van der Goes,
mede-oprichter van de mannenzangvereeni-
ging „Kunst na Arbeid". Later wijdde hij zich
aan de hengelsport. Tal van jaren was hij
voorzitter van het vlschcollege „Tusschen 't
Riet". Toen de kist in de groeve was neer
gelaten, trad de heer J. van der Horst naar
voren, om namens dit college hartelijk dank
te zeggen voor alles wat hij voor deze ver-
eeniging had gedaan. Een familielid bedank
te voor de betoonde belangstelling. De baar
was gedekt met vele kransen.
„JACOB VAN LENNEP".
De Kon. erkende tooneelvereenlging „Jacob
Van Lennep" zal het komend seizoen deel
nemen aan de nationale tooneelwedstrijden
der Rederijkerskamers „Nicolaas Beets", te
Utrecht en Litteris Sacrum te Leiden, waar
voor zij bereids uitgenoodigd was. Het be
stuur heeft gemeend, mede in verband met
het feit dat in het a.s. seizoen negen avon
den voor de leden gegeven zullen worden en
om overlading van het programma te voor
komen voor de uitnoodiging tot deelneming
aan den nationalen tooneelwedstrijd van
„Hier na Beter", te Koog Zaandijk te moeten
bedanken.
CONCERTGEBOUW „MODERN".
De Zomer bereidt zich alweer ten afscheid
voor en de tijd, waarin het cabaret hoogtij
viert, staat op het punt zijn intrede te doen.
Concertgebouw „Modern", het intieme ca
baret aan de Raaks heeft het winterseizoen
dezer dagen reeds geopend en de vele bezoe
kers die er in de afgeloopen week hun vrijen
avond doorbrachten, zullen zich ongetwijfeld
in geen enkel opzicht te beklagen hebben ge
had.
De directeur, de heer Van Aken weet haar
voordracht dan ook naar waarde te schatten,
het geen tot uiting komt in het hartelijk ap
plaus dat deze „Stimmungssangerln" na ieder
nummer te beurt valt.
Een prettige sfeer, goed publiek, aantrek
kelijke muziek en een welverzorgd variété
nummer, ziedaar de voornaamste indrukken
die de bezoeker mee naar huls neemt.
HET GROOT VOLKSTOONEEL
TE HAARLEM.
Men schrijft ons:
Het „Groot Volkstboneel" is een stichting
die haar ontstaan dankt aan twee jeugdige
spruiten van de Nederlandsche Arbeidersbe
weging, namelijk de V. A. R. A. en het Insti
tuut van Arbeiders-Ontwikkeling. De behoefte
om tot een eigen tooneel te komen, was reeds
lang aanwezig, doch pogingen in die richting
ondernomen, stuitten steeds op groote moei
lijkheden. Echter met de uitbreiding van den
zendtijd van de V. A. R. A. voelde men de
noodzakelijkheid van een eigen tooneel voor
de verzorging van- tooneel-studio-opvoerin-
gen; men zocht samenwerking met die krin
gen welke reeds eerder pogingen in het werk
gesteld hadden met als resultaat, dat het
„Groot Volkstooneel" geboren werd.
Voor het eerste jaar is een contract aan
gegaan met het gezelschap Bouber, dat de
spelers zal leveren voor de op te voeren stuk
ken. Als artistieke leiders van dit gezelschap
treden op Herman Bouber en Ben Groene-
veld. Het stuk waarmede dit gezelschap
Vrijdag 12 September in den Stadsschouw
burg te Haarlem zal debuteeren, is een werk-
loozentragedie van Richard Duschinsky „Geef
ons Arbeid", een gegeven van geweldige tra
giek. De verwilderde, zenuwsloopende invloed
van langdurige werkloosheid op den geest,
die langzaam aan drijft tot levensmoeheid,
wordt hier geschilderd.
UITSLAG VEILING.
Uitslag der veiling gehouden in het alge
meen verkooplokaal aan de Nieuwe Gracht,
op Maandagavond.
Drie aaneengebouwde heerenhulzen, erve
en tuin, gelegen te Aerdenhout, Gem. Bloe-
mendaal aan de Houtvaartlcade:
Het heerenhuis genummerd 34, f 10200, J.
R. de Hond.
Het heerenhuis genummerd 32, f 9000, O.
Smit qq.
Het heerenhuis genummerd 30, f 10450, J.
Ph. Peper qq.
Drie heerenhuizen met erve, tuin en schuur
gelegen te Heemstede aan de Aster kade,
genummerd 24, 25, en 26.
Gecombineerd f 22475, Corn. Kwak qq.
Een burgerwoonhuis met erf en tuin te
Haarlem aan de Reitzstraat 81. f 3355 S.
Feenstra.
Een burgerwoonhuis met erf te Haarlem
aan den Rijksstraatweg 352. en een per
ceel bouwterrein te Haarlem aan den Rijks
straatweg. Gecombineerd f 10050, W. Kop
pen qq.
Het landhuis met erf en tuin te Santpoort
gem. Velsen aan den Duinlustparkweg 59, ge
naamd „Sunny Home" f 6250, H. Brou
wer qq.
Vijf heerenhuizen, erven en tuinen met
garages te Heemstede aan de Jac. van Ruys-
daellaan, genummerd: 34, 36, 38, 40 en 42.
Gecombineerd f 60.000, Fa. Geb. v. d. Pol.
Een heerenhuis, met erf, tuin en garage te
Heemstede aan de Zandvoortschelaan 61.
Opgehouden.
Een perceel bouwterrein en water, waarop
een bootenhuis te Heemstede aan den Glip-
perweg, bij eindpunt electr. tram en nabij de
Van Merlenvaart en een perceel bouwterrein,
gelegen naast het voorgaande perceel.
Gecombineerd: f 7700, E. Honderdors qq.
Het heerenhuis met voor- en achtertuin en
garage te Heemstede aan de Overboschlaan
18.
Opgehouden.
Een woon- en winkelhuis met afz. opgaan
de bovenwoning en erf te Haarlem aan de
Lange Boogaardstraat 12 zwart en rood.
f 6495. G. Schrader.
BRANDSTICHTING.
Vaz Dias meldt ons uit Apeldoorn:
Den 3en dezer maand is in Den Haag de
heer R. gearresteerd. Deze aanhouding ge
schiedde in verband met het afbranden op
6 Mei 1.1. van een villa te Nieuw-Millingen,
onder Apeldoorn, waarin voor ruim 100.000
aan schilderijen was verzekerd. Naar de me
de helpers van R. wordt gezocht. Verdachte is
naar Zutphen overgebracht.
KLEUTERSCHOOL „REHOBOTH".
Het bestuur der vereeniging „Rehoboth"
heeft autoriteiten uitgenoodigd tot bijwo
ning van de officieele opening der Kleuter
school „Rehoboth", gelegen aan de Patrimo
niumstraat no 19A, op Zaterdag 13 Septem
ber 1930, des namiddags 3 uur.
Deze bijeenkomst wordt gehouden in de
gymnastiekzaal der „Dr. A. Kuyperschool".
HAERLEM.
De oudheidkundige vereeniging „Haerlem"
bereidt een uitstapje voor naar het Muider-
slot en wel op Zaterdag 13 September.
Heen en terug wordt de tocht per autobus
gemaakt.
De burgemeester van Muiden, de heer J. L.
de Raadt is wel zoo vriendelijk, als slotvoogd
de dames en heeren in het kasteel rond te
leiden en de noodige toelichting te geven.
Indien de tijd zulks toelaat, zal de geres
taureerde Hervormde Kerk te Muiden ook nog
bezichtigd worden.
DIRECTIE-WISSELING BIJ DE
KON. HOLL. LLOYD.
HET TEKORT IN 1929 ƒ801.794.
In het verslag van de Koninklijke Hol.
landsche Lloyd over 1929 wordt dit jaar
evenals het voorafgaande zeer ongunstig
noemd.
De bedrijfsrekening sluit met een belang,
rijk verlies, hetwelk in hoofdzaak een ge.
volg is van de zeer lage vrachtenmarkt.
Het passagiersvervoer bleef, wat het kajuit,
vervoer betreft, slechts weinig achter bij dat
van 1928.
Gememoreerd wordt de samenwerking: met
de Norddeutsche Lloyd en Wm. H. Müller ea
Co.
De directie schrijft verder:
Hoewel de toestand van de scheepvaart be.
narder is dan ooit door onze Mij. werd bijge.
woond, zoo hebben wij toch alle hoop, dat"de
met den Nordd. Lloyd aangegane overeen-
komst een eerste stap is op den 'weg tot ge.
zondmaking van de vaart op Zuid-Amerika,
die daaraan alleszins behoefte heeft.
Daar bovengenoemde samenwerking met
den Norddeutschen Lloyd is tot stand geko-
men door bemiddeling van de firma Wm. ft
Müller Co.. zal u in uwe gewone jaarlijk.
sche algemeene vergadering een voorstel be-
reiken de directie in hare handen te leggen,
Ondergeteekenden zijn bereid hunne mede!
werking daartoe te verleenen en ook verder,
zij het in anderen vorm, hunnen arbeid ten
dienste der vennootschap te blijven stellen.
In verband met een en ander zullen eenige
wijzigingen der statuten noodig zijn, waartoe
eveneens een voorstel zal worden gedaan.
De bedrijfsrekening sluit met een verlies
van 801.794 (v.j. 1.414.201). Het nadeeli?
saldo is gestegen tot 4.635.173 (v.j.
3.326-729).
MISLUKTE SCHILDERIJEN.
DIEFSTAL.
DIEF TE AMSTERDAM OP HEETERDAAD
BETRAPT.
De politie heeft te Amsterdam een man
aangehouden, die op het eind der vorige •sveek
een poging heeft gedaan om eenige schil
derijtjes uit de Kon. Academie voor Beelden
de Kunsten aan de Stadhouderskade te stelen,
Hij had de doekjes afgenomen, ingepakt e«
het pak reeds onder den arm genomen, toen
diefstal ontdekt werd, meldt het Hbld. ba
mam bemerkte, dat men de diefstal ontdek;
had; hij wist het pak nog neer te werpen
en weg te loopen. Een paar dagen daarna is
hij evenwel gearresteerd, mede in verband
met den diefstal van een tooneelkijker ui
een perceel aan de Heerengracht. De dader
een ruim dertigjarige recidivist, is ter be-
schikking van de justitie gesteld.
VELSEN
PERSONALIA.
In de vacature van wijkverpleegster bij het
Witte Kruis, ontstaan door het bedanken van
Zuster v. d. Hoek, is benoemd Zuster I. G.
Postema, wijkverpleegster te Leens (Gro
ningen).
In Velsen heeft zich een comité gevormd,
dat gelden inzamelt, ten einde Zuster v. d.
Hoek bij haar vertrek een souvenir aan te
bieden.
MELK DUURDER, BOTER GOEDKOOPER.
Met ingang van j.l. Maandag is de prijs
van de melk met 1 ct. verhoogd, die van de
boter echter met 5 ets. verlaagd.
IJMUIDEN
LIJKJE OPGEHAALD.
Hedenmorgen is nabij de bootsteiger in het
Noordzeekanaal het lijkje opgehaald van liet
6-jarig zoontje van den heer K., dat sinds
Zaterdagmiddag werd yermist,
VISSCHERIJ-OPBRENGST.
DE BESOMMINGEN.
Heden waren aan den Rijksvischafslag 19
stoomtrawlers en 1 logger. De besommingen
waren:
Luther f 4000, Shamrock f 2100, Freya
f 2800, Derika 7 f 900, Zaanstroom IV f 4400;
Bergen f 6400; Rijnstroom f 1900; Turquoise
f 2300, Johanna f 1600, Friesland f 1900;
Rijnmond f 3400; Poolzee f 3000; Mascotte
f 1800; Ada f 1500; Protinus f 3500; Avila
f 3400; Donald f 3700, Walrus f 3200, Derika 2
f 3935 (pekelharing, gedeeltelijke lading).
Logger: K.W. 41 f 5502.
FEUILLETON
Drie Avonturen van den Franschcn
Meester-Delective
MARC MICHEL.
6)
Prachtig. Het briefje dat u mij gegeven
hebt, komt me voor heel belangrijk te zijn.
Waarschijnlijk zal daarin wel de oplossing
van het raadsel liggen, maar tot mijn spijt
heb ik het geheimschrift niet direct kunnen
ontcijferen. U moet mij het briefje nog
maar even hier laten. Over een paar uur
tjes zal ik er wel achter zijn wat er in
staat. Het is niet het eerste document dat
er op het eerste gezicht vrij onverteerbaar
uitziet dat ik onderhanden krijg. Met vol
doend combinatievermogen en geduld is
tenslotte leder geheimschrift dat uit letters
bestaat en waarvan de text is gesteld in een
taal die men kent, te ontcijferen. Gaat u
nu maar rustig naar huls, monsieur Sabin;
overdag zal er wel niets .bijzonders gebeu
ren; daar ben ik zeker van. Daarentegen
kan Lk u voor den komenden nacht met'ta
melijke zekerheid nieuwe avonturen voor
spellen. Hebt u 's nachts geld van de zaak
of van uzelf in huls of in de fabriek?
Neen; hoogstens een heel klein bedrag
je. Het geld dat binnenkomt, breng ik des
middags altijd naar de bank. Overigens
hebben we deze gewoonte pas een paar we
ken geleden Ingevoerd. Vroeger was het an
ders en hadden we steeds groote bedrag-en m
huis Tot op een keer mijn collega, dc com
mercieels directeur van de fabriek, bU een
kasopname een tekort van 35.000 francs
had Hij verklaarde dat dit geld gestolen
moest zijn; hij had er geen idee van hoe het
tekort anders kon zijn ontstaan.
Koesterden de commissarissen geen
verdenking tegen hem?
Neen; hij genoot groot vertrouwen.
Maar mijn collega, monsieur Langon
werd wel ontslagen, maar daar de verdwij
ning van het geld al eenigen tijd geleden
moest hebben plaats gehad en iedereen
overtuigd was dat er een onnaspeurlijke
diefstal was gepleegd, zag men er van af
om aangifte tc doen. Bovendien vonden de
commissarissen het voor den naam van de
zaak minder gewenscht om aan zoo'n ge-
heimzinnigen diefstal ruchtbaarheid te ge
ven. We hebben een vrij belangrijke reser
ve voor verliezen,
Hebt u uw collega na zijn ontslag
nog ontmoet?
Een maal. Een dag of drie geleden
kwam hij bij mij; het was de 21ste Augus
tus, 's avonds tegen zevenen. Hij vertelde
me dat hij een uitstekende positie had ge
kregen bij een kachelfabriek en interes
seerde zich blijkbaar buitengewoon voor
zijn nieuwe branche. Hij legde me met veel
Ijver en zaakkennis verschillende geoc-
trooide constructies van zijn firma uit.
De detective keek zijn bezoeker met veel
belangstelling aan: Op welke wijze gaf
monsieur Langon die uitleggingen?
Hij opende de deuren van de groote
kachel in mijn slaapkamer, liet mij er in
kijken en toonde me hoe de kachels van
zijn firma van de mijne afwijken in den
bouw van de vuurpotten en in de luchtcir-
culatie en de stookgaten.
Marc Michel stond op. Ik kom in den
loop van den avond bij u. Hoe laat kan ik
u nog niet precies zeggen. Maar in elk geval
hoeft u niet bang te zijn; als er gevaar is,
ben ik bij u. Op welk nummer woont u?
Rue St. Fargeau no. 170.
Mocht ex. in den loop van den dag wat
gebeuren, stelt u mij dan telefonisch op de
hoogte. Als ik er niet ben, ls er in elk ge
val een betrouwbaar en kundig assistent
hier. Overigens, wanneer bent u uit de tro
pen teruggekomen?
De fabrieksdirecteur keek den detective
stom verwonderd aan. Was deze man dan
een toovenaar of gedachtenlezer. Hij had
hem nooit te voren ontmoet, kende zelfs
zijn naam niet en toch wist hij blijkbaar dat
hij in de tropen was geweest. De roem van
den meester-detective scheen inderdaad
alleszins verdiend te zijn!
U was toch immers langen tijd in het
Verre Oosten, ging Marc Michel onver
stoorbaar door.
Ik ben inderdaad verscheidene jaren in
Tonkin geweest. Maar hoe weet u.... stamel
de monsieur Sabin
Wel op uw handen zie ik vlekken, die
op hevige malaria wijzen. Bent u heelemaal
genezen. Gebruikt u nog kinine?
De directeur zag Marc Michel met iets
eerbiedigs in den blik aan. Maar dat ls
gewoonweg verbluffend, mompelde hij.
Ik ben zoo goed als heelemaal hersteld.
Maar als voorzorgsmaatregel neem ik af en
toe nog kinine.... Dus tot vanavond, mon
sieur Michel. Adieu.
Toen monsieur Sabin dien avond om acht
uur aan het souper zat ging de bel van de
voordeur. Hij deed open en op den drempel
stond Marc Michel, die met een rustigen
glimlach de vestibule binnenstapte.
Hebt u iets ontdekt, monsieur? was
de vraag waartnee de heer Sabin zijn gast
begroette.
Waar is uw slaapkamer, monsieur Sa
bin? klonk snel de wedervraag, van den dc^
tective, die vlug de vestibule en de gang door
liep. Ik wilde wel graag direct de kachel
zien, waaraan uw vroegere collega, monsieur
Langon, u de constructies van zijn nieuwe
firma demonstreerde.
Hoogst verbaasd ging de fabrieksdirecteur
zijn bezoeker voor en opende de deur van
een kamer, waarin een bed stond. De detec
tive stapte terstond op de kachel toe. opende
de deur ervan, haalde den roest en den rom.
mei eruit en onderzocht zorgvuldig den gedeel
telijk^verkoolden inhoud, die van den winter
nog was blijven liggen en zich in den zomer
uit het rookkanaal van den schoorsteen daar
in nog had verzameld. Wat hij uit de kachel
haalde, wierp de detective successievelijk om
gegeneerd op den vloer, waarover monsieur
Sabin zich niet weinig verwonderde. Plot
seling diepte Marc Michel uit het binnenste
van den vuurhaard een klein kistje op, dat
hij met een lichten kreet van voldoening
ontdeed van het papier dat er om heen ge
wikkeld was en dat hij vervolgens open
de.
En hier, waarde heer, heb ik het ge
noegen u de 35.000 francs aan te bieden
die uw collega monsieur Langon gestolen
heeft!
MonsieuT Sabin keek met wijd-geopende
oogen naar den detective en daarop naai
den bundel bankpapier die hij te voorschijn
had getooverd en vroeg met een stem die
van opwinding heesch klonk en trilde:
Maar hoe komt dat geld in vredesnaam
in mijn kachel?
Dat is niet moeilijk te verklaren. Toen
monsieur Langon het geld wegnam, was hij
er niet absoluut zeker van dat er geen ver
denking op hem zou vallen, al kon hij er bij
de ook hem bekende opvattingen van uw
commissarissen in dezen en bij het buiten,
gewone vertrouwen dat hij schijnt genoten
te hebben, er wel op rekenen dat hij niet
bijzonder veel gevaar liep. Maar in elk geval,
was het tot een huiszoeking bij hem geko
men, dan moest het geld zich niet op zijn
terrein bevinden. De overweging dat uw
kachel in den zomer niet gestookt wordt en
bovendien een slaapkamerkachel in het na<
jaar gewoonlijk later ln gebruik genomen
wordt dan een kachel in een huiskamer, ver-
eisehte geen bijzondere scherpzinnigheid. Ten
slotte had uw brave collega nog het voor
deel dat, gesteld dat iemand op het idee
was gekomen om u te verdenken, wat theo
retisch toch mogelijk was geweest, nietwaar?
en men het onderzoek tot uw slaapkamer
kachel had uitgestrekt, hij in elk geval buiten
schot was gebleven, al had hij de vruchten
van zijn diefstal dan niet kunnen plukken-
Maar zooals ik al zei: hij kon het riskee-
ren.
Een prettig kereltje, zuchtte monsieur
Sabin.
Waarschijnlijk ging hij als huisvriend
uw huis in en uit, dat hij zijn schat daar kon
begraven?
We waren heel goed bevriend en hij liep
hier binnen als hij wilde.
Op een goeden dag verstopte hij bet
geld dus in uw kachel en verklaarde bij de
kasopname dat het gestolen moest zijn. wat
hij inderdaad niet loog! Hij is vermoedelijk
van plan geweest de schat op te graven op
een moment dat u voor eenigen tijd van huls
was. maar hij maakte een misrekening door
dat die omstandigheid zich tegen zijn ver
wachting niet voordeed. Tenminste, ik ver
onderstel dat het zoo is gegaan.
Inderdaad. Door allerlei omstandighe
den en groote drukte in de zaak, ook al door
dat ik tijdelijk een deel van het werk van
Langon bij mijn eigen werk moest nemen
want zijn opvolger is wel benoemd maar nog
niet in functie getreden ben ik al dien
tijd 's avonds en zelfs Zondags thuis geweest
en van vacantie was heelemaal geen sprake.
Overdag was mijn huishoudster er altijd, die
ook wel wist dat hij ontslagen was en hem
zeker niet alleen in huis zou hebben laten
rondscharrelen.
(Wordt vervolgd),
