BUITENLAND De elfde Volkenbondsvergadering. PHILIPS' RADIO TOESTELLEN „Beroepsomvorming". AGENDA HAARLEM'S DAGBLAD DONDERDAG 11 SEPTEMBER 1930 TWEEDE BLAD De economische commissie gepresideerd door Colijn. De geringe vooruitgang inzake ontwapening. INGEZONDEN MEDEDEELINGEN a 60 CtB. per regel. Stofzuigerhuis MAERTENS BARTELJOR IS STRAAT IB - TEL. 107S6 HET VERTREK VAN GRAND1 UIT GENèVE. Het vertrek van Grandi uit Genève. Vertrouwen in de nieuwe Argentijnsche regeering. HET BELANGRIJKSTE NIEUWS. Woensdagmorgen 11 uur Is, zoo wordt uit Genève aan de Tel. gemeld door de voorzit ter van den Volkenbondsraad Zumeta (Ve nezuela) de elfde Volkenbondsvergadering met een plechtige rede geopend. Zumeta herinnerde aan de omvangrijke taak, welke de tiende vergadering voor het afgeloopen jaar had samengesteld en aan de critiek, die thans op de verwezenlijking dezer taak wordt vernomen. Zumea gaf openlijk toe, dat er in het afgeloopen jaar vele te leurstellingen zijn geweest, doch wees er op, dat voor de duurzaamheid van het Volken- bondswerk het spreekwoord „haast u lang zaam" geldt. Spreker was van meening, dat juist de moeilijke tijden, welke de geheele wereld thans doormaakt, den Volkenbond nog tot grooter activiteit zullen aansporen. Hij ves tigde de aandacht op den geringen vooruit gang inzake de ontwapening, de tarieven en de bestrijding van den smokkelhandel in verdoovende middelen en wapenen. Zumeta sprak de hoop uit, dat, nu de basis voor een overeenkomst op vlootgebied gevon den is, ook op ander ontwapeningsgebied een overeenstemming zal kunnen worden be reikt. Zumeta wees er op, dat in het conflict Bolivia en Paraguay de geest van interna tionale verstandhouding heeft getriomfeerd. Hij verklaarde voorts, de bestrijding van den smokkelhandel in wapenen even belangrijk te achten als die in verdoovende middelen en sprak de hoop uit, dat tegen eerstgenoemden smokkelhandel even stdenge maatregelen zouden worden genomen. Uit het rapport der commissie voor de aanpassing van het Volkenbondsverdrag aan Kellogg's pact en aan het tot stand komen van de ontwerp-conventie voor financieelen bijstand leidde Zumera af, dat de wensch naar den vrede de staten reeds tot een ge meenschappelijke interpretatie van de soli- dariteitsverplich tingen heeft gebracht. Na nog gewezen te hebben op de nuttige resultaten van de economische conferentie, al heeft deze ook niet bereikt wat zij zich ten doel had gesteld, begroette Zumeta het plan van Briand, dat de betrekkingen tus- schen de Europeesche landen zal kunnen vergemakkelijken en verklaarde tenslotte, dat de diensten, welke de Volkenbond aan de menschheid zal kunnen bewijzen, onbere kenbaar zijn. Hij eindigde na hulde te heb ben gebracht aan de nagedachtenis van Stresemann, Nansen en lord Balfour, alsme de aan Simon Bolivar, wiens sterfdag thans In geheel Zuid-Amerika wordt herdacht. Uit het rapport van de commissie voor de geloofsbrieven bleek, dat van de 54 staten leden er 52 vertegenwoordigd waren; slechts Argentinië en Honduras ontbraken. Vervolgens werd overgegaan tot de verkie zing van en voorzitter, waarbij Titulescu de eerste gedelegeerde van Roemenië, 46 van de 52 stemmen op zich vereenigde. Hij dankte voor de eer, zijn land en hem bewezen en sprak de hoop uit, dat de besluiten, welke dit jaar genomen zullen worden, daden zul len zijn, welke de menschheid van den Bond verwacht. Woensdagmiddag werd nog een korte ver gadering gehouden, waarin het bureau werd samengesteld. Van te voren hadden de zes commissies haar voorzitters gekozen. De eer ste of juridische commissie, waarin mr. Lim burg Nederland vertegenwoordigt, met prof. Francois als plaatsvervanger, wordt gepresi deerd door Scialoja. De tweede of economi sche commissie wordt gepresideerd door Co- lijn, de Nederlandsche vertegenwoordiger is mr. Trip. Voorzitter der derde commissie is Politis; de Nederlandsche gedelegeerde is prof. Van Eysinga met prof. Francois als plaatsvervanger, terwijl zooals reeds gemeld, jhr. Loudon de voorbereidende ontwape ningscommissie vertegenwoordigt. De vierde commissie koos Carton de Wiart tot voor zitter, mr. Trip en mevrouw Kluyver verte genwoordigen hier Nederland. De vijfde com missie voor sociale zaken komt onder leiding van gravin Apponyi. Nederland heeft hierin den heer Van Wettum en den regent Soe- jona als leden. De zesde of politieke com missie ten slotte koos sir Robert Borden tot voorzitter, terwijl jhr. Loudon hierin als Nederlandsch gedeleerde zitting heeft. De voorzitters der zes commissie zijn te vens vice-voorzitters der Assemblée. Verder werden hedenmiddag tot vice-presidenten gekozen Henderson, Matsoedaira, Briand, Cultius, Quinones de Leon en Costa du Reis. DE DEELNEMERS AAN DE „RONDE TAFELCONFERENTIE De lijst van vertegenwoordigers van Indi sche Staten en vertegenwoordigers van Britsch-Indië, welke door den onderkoning, namens de Britsche regeering zijn uitgenoo- digd om de Ronde Tafelconferentie, welke binnenkort te Londen zal worden gehouden, bij te wonen, is gepubliceerd Het is mogelijk, dat als resultaat van de correspondentie welke thans nog wordt ge voerd, nog eenige namen aan de lijst zullen worden toegevoegd. Op het oogenblik bevat de lijst de namen van 16 vertegenwoordigers van Indische Sta ten en 50 vertegenwoordigers van Britsch- Indië. Tot de vertegenwoordigers der Indische staten behooren bekende Indische bestuur ders en staatslieden, zooals de Maharadja's van Bikanir, Alwar, Patiala en Nawanager. Deze laatste is in Engelsche sportkringen bekend als Ranji, de beroemde cricketer. De Britsch Indische namen zijn, die van verte genwoordigers van alle politieke schakeerin gen, met uitzondering van de Congres Par tij, en alle Indische gemeenschappen, van wie twee vertegenwoordigsters van de Indi sche Vrouwen. Tot de genoodigden behooren: Aga Khan, Jinnah, de prominente Mohammedaansche politicus, die eveneens het vertrouwen ge niet der Hindoes, Sir Bahadu Sapru, de be kende liberale politicus, Sastri, vooraan staand Hindoesch staatsman en Sir Muham- med Shafi, vooraanstaand Moslam-politicus. De „Ronde-Tafel" conferentie zal groote belangstelling trekken. Het voorstel haar te doen houden was van Sir John Simon, den voorzitter der Indische Statutaire Commissie, in diens brief aan Mac Donald. Twee maanden geleden werd de groote opzet hiervan aangekondigd door den on derkoning, in diens voor de Indische wetge vende vergadering gehouden rede. De namen der vertegenwoordigers van Hooger en Lagerhuis zijn nog niet bekend gemaakt. De regeering heeft de leiders der beide oppositiepartijen uitgenoodigdl vertegenwoor digers voor beide Huizen aan te wijzen. Zooals men weet heeft Koning George toe stemming verleend de conferentie in St. James Palace te doen houden. ARCHAEOLOGISCHE VOND STEN OP CYPRUS. Uit het rapport, dat de Zweedsche expeditie naar het eiland Cyprus thans publiceert, blijkt, dat de opgravingen nabij Enkomi op genoemd eiland hebben geleid tot het doen van prachtige vondsten. De expeditie groef een groot aantal ringen op, prachtig be werkte gouden drinkbekers, spiegels, reuk- flesschen en bewerkte staven, die alle drie a vier duizend jaar oud zijn. De meeste van deze voorwerpen werden opgegraven uit de oude graven nabij Enkomi. De lijken zelf zijn indertijd begraven in kostbare kleeren, met goudplaatjes overdekt, gouden tiara's, ringen aan de vingers en in de ooren, kost bare parels en gouden halskettingen. In som mige graven werd ook prachtig bewerkt ivoor snijwerk gevonden. Grandi. De Italiaansche minister van buitenland- sche Zaken Grandi, is Woensdagmorgen naar Rome vertrokken. Van Italiaansche zijde wordt medegedeeld, dat het vertrek van Grandi na het sluiten van de zitting van den Raad van den Volkenbond, van tevoren heeft vastgestaan. Bij de samenstelling van de delegatie is senator Scialoja onmiddellijk als vertegenwoordiger van Italië in de ver gadering van den Volkenbond aangewezen. In welingelichte kringen meent men ech ter, dat het vertrek van Grandi in verband staat met het mislukken der onderhande lingen met Frankrijk inzake de vlootover- eenkomst. De Fransche regeering wenscht onmiddellijk de onderhandelingen te her vatten. Van Italiaansche zijde wordt verder nog medegedeeld, dat Grandi nog In den loop van de maand zal terugkeeren. Nader verneemt V. D. nog uit Rome: De onverwachte terugkeer van Grandi naar Rome, vermoedelijk met het doel om met Mussolini besprekingen te houden, heeft in politieke kiüngen te Rome groote be langstelling gewekt. In dit verband wordt er op gewezen, dat Grandi eerst weinige dagen geleden van Rome naar Genève is vertrokken ter bijwo ning van de zitting van den Raad van den Volkenbond nadat hij van Mussolini alle noodige instructies had ontvangen omtrent de houding van Italië tegenover verschillen de kwesties, die zoowel op de agenda van den Raad als op die van de Volkenbondsver gadering stonden. De Italiaansche minister van Buitenland- sche Zaken zou zeker niet zoo spoedig naar Rome terugkeeren, wordt hierop gemerkt, wanneer hiertoe geen dringende rede was. In sommige kringen gelooft men dat Grandi den Duce rapport zal uitbrengen over de vorderingen der Fransch-Italiaan- sche besprekingen en zelfs wordt aan de mo gelijkheid gedacht, dat Grandi naar aanlei ding hiervan instructies zal krijgen voor definitieve voorstellen aan Briand voor de oplossing van de hangende geschillen tus- schen Frankrijk en Italië. Over het algemeen is men optimistisch ge stemd. ITALIë EN JOEGO-SLAVIë. Het Hbld. verneemt uit Parijs: Aan het departement van buitenlandsche zaken te Parijs maakt men zich vrij onge rust over de gevaarlijke wending, die de Yoego-Slavische betoogingen tegen Italië nemen en de verscherping der Italiaansch- Yoego-Slavische betrekkingen. Men verklaart hier het onverwacht vertrek van Grandi uit Genève met den wensch aan de verplich ting te ontkomen om rechtstreeks met Briand. Henderson en Marinkowitsj over deze aangelegenheid te praten en interventie te aanvaarden. De Ligue des Droits de l'Homme publiceert een krachtig protest tegen de wreedheden der fascistische regeering, die de Slavische terroristen deed terechtstellen, doch het meerendeel der Parijsche bladen, zelfs van de linkerzijde, hebben geweigerd om het op te nemen, daar zij gewaarschuwd werden, dat dit den toestand zou verscherpen. Men herinnerde hen er aan, dat de Servische ter roristen destijds den wereldoorlog hebben uitgelokt en dat het gevaarlijk zou zijn hen in de gelegenheid te stellen tegen Italië het zelfde spel te beginnen als zij in 1914 tegen Oostenrijk hebben gespeeld. MOESTAFA KEMAL EN DE TURKSCHE VOLKSPARTIJ. Uit Ankara wordt gemeld: In antwoord op een open brief, het verzoek inhoudende opheldering te geven in verband met de beweringen, als zouden andere par tijen dan de volkspartij hem als leider op- eischen, verklaart de ghazi, dat hij de leider is van de volkspartij, dat er geen enkele reden bestaat of kan bestaan om zich er van af te scheiden en dat hij niet zal afwijken van de onpartijdigheid, hem opgelegd door zijn tegenwoordige officieele functie, welke aan het eind des jaars een einde zal nemen. Volgens de „Milliet", het orgaan der volks partij, had de brief van Kemal tot resultaat den terugkeer der kalmte, het ophouden der betoogingen en de onderdrukking der libe rale propaganda. DEENSCHE BOYCOT VAN DUITSCHLAND? De Tel. verneemt uit Kopenhagen: In de vertegenwoordigende besturenverga- dering van de zuivelorganisaties van Zuid- Jutland is een resolutie aangenomen, waarin de centrale organisatie van de Deensche zul- velprodu centen, alsmede den Deenschen Landbouwraad verzocht wordt, een boycot van Duitsche waren op touw te zetten, als gevolg van de houding van Duitschland, dat andere landen ten koste van Denemarken begunstigt. MAX HöLZ GEWOND. Wolff seint uit Bad Elster: Op een verkiezingsvergadering, waarop Max Hölz het woord zou voeren, kreeg Hölz twist met een bezoeker van andere politieke richting. Deze twist gaf aanleiding tot een algemeene vechtpartij tusschen de aanwe zige communisten en nationale socialisten, waarbij verscheidene lieden gekwetst wer den. Onder hen bevond zich ook Max Hölz, die, behalve kwetsuren aan hoofd en arm, een hersenschudding opliep. DE TOESTAND IN ARGENTINIë. De voorloopige regeering in Argentinië heeft in een manifest aan het volk verklaard, dat de aanwezigheid van militairen in de re geering geen reden tot vrees behoeft te zijn. De voorloopige regeering zal slechts aan het bewin dblijven zoolang noodig is om de orde te herstellen. Daarna zal zij het bewind over geven aan mannen, die volgens de grondwet het vertrouwen van het volk hebben. In verscheidene provincies, waar de regee- ringsbeambten gevlucht zijn, zijn militairen voorloopig met het bestuur belast Sprekend over zichzelf, zeide Uriburu, dat hij geenszins een politieke loopbaan wenscht. „Ik ben soldaat en patriot, ben nooit politicus geweest en ben ook niet van plan het te wor den. Nu ik drie dagen aan het bewind ben, vraag ik mij af, wat de politici er toe drijft te trachten aan het bewind te komen." Op het oogenblik is in Buenos Aires alles rustig. In de nieuwe regeering wordt alge meen rgoot vertrouwen gesteld, hetgeen o.m. gedemonstreerd wordt door een leening welke door buitenlandsche en plaatselijke banken ten bedrage van 15 millioen pesos ad 5 voor den tijd van zes maanden is verstrekt, zonder eenige garantie. Een redacteur van de „Echo de Paris" heeft een aantal leden der Académie Fran^aise ge vraagd, wat zij zouden doen, wanneer zij door de omstandigheden gedwongen werden van den arbeid hunner handen te leven. De antwoorden zijn verrassend. Maarschalk Lyautey antwoordde: „Ik zou décorateur worden". En dan schetste de maarschalk zich zelf als een soort dictator-directeur van gor- dijnen, stoelovertrekken en divankleeden. Hij zei, dat hij op dit gebied graag een revolutie tot stand zou willen brengen. Wij hopen dus voor het behoudend element in de branche van tulle, cretonne en landhuis- stof, dat maarschalk Lyautey de maarschalks staf niet verwisselt voor de ellemaat. Met het oog op nieuwe inzichten in de bin nenhuiskunst zien wij echter zijn optreden met spanning tegemoet. Wij hopen alleen, dat de revolutie zich niet het propageeren van het kazerne-interieur als het eenvoudigste en meest doelmatige ten doel stelt. De bekende advocaat Henri Robert zei be sloten te zijn, als het met de Balie niets wordt, golf-trainer te worden. Hij meent in dat beroep gemakkelijk zijn brood te kun nen verdienen, omdat het veel gemakkelijker is te zeggen hoe een slag moet worden uit gevoerd, dan het zelf te doen. Hier is inderdaad niets tegen in te bren gen. Deze pleitbezorger beseft hoe hij zijn persoonlijkheid efficient voor de maatschappij kan aanwenden. Want de mededinging is groot in de balie en als mr. Henri Robert er uit treedt, is er zooveel te meer kans voor anderen. Bovendien zal de wereld tengevolge van zijn optreden weldra zooveel geoefende golfspelers meer tellen, zoodat het mes in dit geval van twee kanten snijdt. De hertog De Broglie gaf te kennen, dat hij niet alleen in geval van nood schrijn werker zou worden, maar dat hij dit nu al is. Hij wees met trots op een door hem vervaar digde boekenplank. Wij voorzien een vrucht bare samenwerking tusschen den hertog de Broglie en Maarschalk Lyautey. Wanneer 't dan toch zoo ver is met de maatschappe lijke omwenteling en ik het buiten „Bosch en Hoven" waar ze toch niet af kunnen, be trokken heb, wil ik maarschalk Lyautey en den Hertog wel eens bij mij laten komen. Aangezien er in Haarlem geen arbeidersho tel is, kunnen zij voor mijn rekening in „Groot-Badhuis" logeeren. Ik vertrouw, dat zij zich goed zullen gedragen. Zoo zij er niet in slagen een acceptabel in terieur te scheppen kan ik het toch altijd nog als merkwaardigheid laten zien. Ik geloof, dat ik het zeker doe. Monsieur Baudrlllart meende, dat het heer lijk moet zijn als houtvester of jager over een landgoed te loopen of te rijden. Bij mooi weer zou hij echter liever gaan zwemmen. Het idee van monseigneur Baudrillart is nu niet zoo heel merkwaardig. Houthakken doet de Duitsche keizer ook, en minister Kan zwom overal waar hij kwam. Na het lezen van dit bericht heb ik nog eenige scholieren geïnterviewd. Ik heb gedaan of ik redacteur was van de „Echo de Paris" en hun gevraagd wat zij zouden willen worden als ze niet werden, waarvoor ze opgeleid worden. De eerste zei, dat hij Oceaanvlieger wou worden, Als er dan staking is hoef ik lekker niks te doen, zei hij er bij. Zoo'n jongen toch! De tweede zei: dictator. Waar haalt de jongen hpt vandaan, niet? En toen ik wou weten waarom hij dat nou ambieerde, toen zei die: Nou zóómaar. De derde, die Jan heet, maar die Jack genoemd wordt, omdat Jan zoo gewoon is en omdat hij al vijftien wordt, dacht even na. En toen fronste hij zijn wenkbrauwen en zei met diepe overtuiging: „Dranksmokkelaar, bandiet". Waarom d&t nou?, vroeg ik. Dan vragen alle meisjes om je handteeke- ning en je krijgt van allemaal een kushandje, zei hij. Nou, toen heb ik de andere drie maar niets meer gevraagd.pk. LANGS DE STRAAT. G 1. Op een der raarste verkeerspunten die er zijn op het brugcomplex LangeEendjes poort ontmoetten wij G 1. Het gaf ons een schok. Als een auto een vlag droeg, zooals een schip, zouden wij n.ct de onze gesalueerd hebben. De automobiel naast mij liet zijn sigaret uit zijn mond val len van opwinding en kreet: „Zag je d&t? Zag je dat?..... Daar gaat G 1". Wij konden niet stoppen en niet wenden. Op de Lange Brug kan men niet stoppen of wenden, alleen maar het beste hopen. Wij ke ken wel om, door de achterruit. G 1 kroop voorzichtig, vlak langs het trottoir, de Eend- jespoortbrug op. Het was natuurlijk een oude auto. Ik weet niet van welk merk. Wat doet het er toe? Wie de nummerplaat G 1 voert, heeft geen fabrieksmerk meer van noode. Wat zijn de klanken Hlspano-Suiza, Rolls-Royce, Mer cedes, Isotta Fraschini, Lancia. Delaunay- Belleville vergeleken bij dezen Aristos, wiens suprematie wordt uitgedrukt in de eenvou dige formule G 1? Beseft u wat dat wil zeggen in een tijd, nu „iedereen" auto rijdt, en de nummers der provincie Noord-Holland de 75.000 al over schreden hebben? Niet dat er 75.000 auto's in de provincie zijn niet eens in geheel Nederland maar de nummers die van eigenaar vervallen worden al sinds jaren in getrokken, niet meer aan anderen verleend. G 1, de eerste der Mohikanen, leeft deson danks nog! Misschien is de oorspronkelijke aanvrager van het eerste nummerbewijs in Noordholland er nog de bezitter van. Mis schien want er schijnt indertijd, toen do automobiel populair begon te worden, een soort handel in lage nummers geweest te zijn. In „de wereld van den klaxon" loopen daar allerlei fantastische verhalen over, waarvoor ik niet gaarne zou instaan, maar die niet zoo onwaarschijnlijk klinken als men bedenkt, dat er veel van dien aard, met dergelijk doel, in de wereld geschiedt. Ik keek door de achtertuit naar G 1, zoo lang ik hem zien kon. Menschen bleven staan om hem na te kijken. De verkeersagent had bijna gesalueerd. Hij bedacht zich nog net. G 1 gleed zachtjes de Gasthuisvest op. Ik weet niet. wie zijn eigenaar is, maar wat doet dat ertoe? De hoofdzaak is dat G 1 nog leeft, en zijn lange carrière, die fn steeds stijgende mate een triomftocht moet zijn, blijft voort zetten. Noblesse oblige. G I's eigenaar zal het er. ondanks al de bewondering, niet makkelijk door hebben. Hij loopt overal in de gaten, hetgeen lastig is als men zich eens niet pre cies aan de verkeersregels houdt. Niemand heeft moeite om zijn nummer op te nemen en te onthouden, hetgeen bepaald onaange naam kan zijn. Als G 1 een 10 K.M.-bord na dert moet hij niet probeeren twintig te rij dentenzij misschien de politie hem uit puren eerbied laat gaan. Maar hij heeft ook kans dat een agent-met-gebrek-aan- verbeeldingskracht, hem aanhoudt, en hem vraagt om zijn nummerbewijs, omdat hij dit niet gelooven kan Het i s moeilijk te gelooven. Er zijn van die werkelijkheden des levens, die je als legenden beschouwt, die Je nimmer verwacht te zullen ontwaren. En daartoe be hoort, zeer zeker, G 1 Moge zijn verdere weg voorspoedig zijn. Moge hij ons nog jaren trouw blijven, als symbool van.... nu ja, van wat eigenlijk? dat doet eT ook niet toe. De glimlach der mascottes zij met G 1. den Aristos der met mechanische kracht voortbewogen vierwielige voertuigen, gedomi cilieerd in de provincie Noordholland R. P. DONDERDAG 11 SEPTEMBER Gebouw Protestantenbond: Psycho Syn these: Voordracht. 8.15 uur. Groote Kerk: Orgelbespeling 3—4 uur. Gem. Concertzaal: H. O. V. Laatste volks concert. 8,15 uur. Palace: ,De Vier Jantjes". Tooneel Wulff and Jerome. 7 en 9.15 uur. Luxor Theater: „Kapitein Satan" en ,De belastingontduiker". Tooneel: Mister Braun. 8 uur. Rembrandt Theater: „Trouw met mijn vrouw." Tooneel: Bianca and Henry Liver- more. 7 en 9.15 uur. VRIJDAG 12 SEPTEMBER Groote Kerk: Kerkconcert, te geven door mevr. A. Noordewier-Reddlaigius, sopraan, George Robert, orgel, en M. Noordewier Jr., fluit; 8 uur. Stadsschouwburg: V. A. R. A. en Instituut voor Arbeiders-Ontwikkeling; opvoering van „Geef ons arbeid" door het Groot Volkstoo- neel. 8 uur. Bioscopen: nieuw programma. Teyler's Museym. Spaarne 16. Geopend op werkdagen van 113 uur, behalve 's Maan dags, toegang vrij. Oud en nieuw bij de Nederlandsche Spoorwegen. Wij geven een foto van de oudste en nieuwste sneltreinlocomotieven wélke thans in aébruik zijn. De grootste is het nieuwste type Jumbo terwijl de kleinste reeds sinds 1862 nog steeds haar diensten bewijst De sboopershamer te Haarlem aan het werk. Momenteel is men druk bezig met het afbreken der huizen aan de Damstraat. Zoc als men weet wordt deze straat die steeds een groote belemmering voor het drukke verkeer geweest is, eindelijk verbreed! Niet alleen het verkeersprobleem wordt met deze brekerij opgelost, ook wordt onze stad weer een mooi stadsgezicht" rijker.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1930 | | pagina 5