l/eAAac&ó CteamövacAehó
N.V. DE KENNEMER BANKVEREENIGING
HOUTPLEIN 8, TELEFOON 13829UEN) VREEMD GELD
V.A.R.A.-uitzendins; niet doorgegaan.
Het verdwenen Huis
HAARLEM'S DAGBLAD
MAANDAG 15 SEPTEMBER 1930
Ondanks slechte cijfers en feiten
blijft New-York vrij vast. Ber
lijn in herstel, maar zonder zaken
evenals Londen. De nadering van
het natuurlijk einde der rubbercri
sis. Groote suikervoorraden en
verminderd verbruik. Het inter
view met Philips. Het uitblij
ven van officieele publicaties bij
onze groote concerns. Een nieu
we beleggingsmaatschappij te Am
sterdam. De ruime geldmarkt.
Na een vrij scherpe koersbeweging ge
durende de laatste week van Augustus en
de eerste week van September, is de Amster-
damsche beurs weer in een toestand van
lethargie vervallen. Begrijpelijk is deze
toestand, omdat in den feitelijken toestand
buiten de beurzen geen verandering is ge
komen, althans geen verbetering. Het is
nu een jaar geleden, dat de eerste sympto
men der crisis aan den dag traden en
thans zitten we er nog midden in. Hoover
en Foid, de beide optimisten van de nieuwe
wereld voorspellen binnen twee maanden
de grooten omkeer. Maar de beurzen loopen
er niet op vooruit, want de cijfers en feiten,
welke worden gepubliceerd, wijzen aller
minst op verbetering. De uitkomsten van
bijna alle bedrijven in de Vereenigde Staten
toonen over het eerste halfjaar een bedui
denden achteruitgang van ontvangsgten; dat
geldt van de spoorwegen, van de staalin
dustrie, van de automobielindustrie, van de
kopermaatschappijen. van de olieonderne
mingen, het geldt sinds de laatste maanden
ook van de groote warenhuizen, de zg.
„chain-stores", welke thans hun afzet zien
verminderen. Zoo dringen de gevolgen der
groote prijsdaling op de productenmarkten
overal door en het zal de vraag zijn, of dit
jaar ons het einde van de crisis zal brengen.
Het spreekt wel' vanzelf dat hier en daar
tot dividendverlaging wordt overgegaan.
Twee kopermijnen, de Kennecott en de
Nevada hebben opnieuw de uitkeering ver
minderd. Meer verlagingen zulleln vol
gen en het is de vraag of de New-Yorksche
beurs haar betrekkelijk vaste stemming zal
kunnen handhaven. Tot dusver biedt zij aan
de aanvallen der contramine goed weerstand.
Op de andere buitenlandschè beurzen is het
voornamelijk de groote zakenloosheid, welke
aandacht trekt. De Berlijnsche beurs heeft
zich de laatste weken van een langdurige
koersdaling kunnen herstellen, te Londen
hebben de revolutionaire bewegingen in de
Zuid-Amerilcaansche staten op den gehëelen
fondsenhandel een drukkenden invloed, wijl
groote Engelsche kapitalen in die staten zijn
vastgelegd. Nu zijn revoluties in die landen
doorgaans de gebruikelijke manier om van
regeering te wisselen, zoodat men zich als
crediteur van die staten niet al te bezorgd
behoeft te maken. De nieuwe regeering is
vaak niet minder slecht dan de oude en men
Ós wel zoo verstandig om aan de buitenland-
sche schulden niet te tornen. Overigens lijdt
de Londensche beurs ook onder de flauwe
stemming voor de tropische producten, wel
ke ook de Amsterdamsche beurs deze week
heeft beinvloed,
Er was de laatste dagen eenig herstel op
Be afdeeling der Rubberaandeelen, maar bij
het begin der week scheen het alsof we de
rubber straks cadeau zouden krijgen. Een
prijs van minder dan 4 d. beteekent ca. 20 ct.
per 1/2 K.G., zoodat de rubbermaatschap
pijen er minstens evenveel moeten bijleggen.
Geen wonder dat tal van rubbermaatschap
pijen hun aandeelen het nulpunt zien nade
ren. Er blijft voor de ondernemingen, welke
geen geld meer hebben, niets anders over
dan de productie te staken. Op den duur moet
dit de oplossing van het vraagstuk brengen,
maar voorloopig is ze er nog niet. Wel staat
thans vast, dat van een algemeen restrictie
plan, door te voeren met behulp van de Ne-
derl.-Indische en de Britsch-Indische regee
ringen, niets zal kernen. Vast staat ook dat de
Snlandsche rubber-producenten tot dusver nog
steeds met produceeren zijn voortgegaan,
zoodat bij een aanmerkelijk verminderd rub-
berverbruik, de productie niet noemenswaard
is verminderd. De financieel sterke maat
schappijen zullen na verloop van tijd het
voordeel van dit uitziekingsproces genieten.
Het is echter verklaarbaar, dat er thans ook
voor de beste rubberaandeeleh geen kooplust
te ontdekken is.
Met de Suikeraandeelen staat het precies
eender. Het bericht, dat de Visp een groote
partij suikertot 7 per quintaal zou hebben
verkocht, is niet bevestigd, maar is waarlijk
niet onaannemelijk. Van den Javasuikeroogst
die doorgaans om dezen tijd van het jaar
verkocht is, was op 1 Augustus nog 1 mil-
lioen ton aanwezig, waarvan niet minder dan
931.000 ton in de eerste hand. Naar het
schijnt is de onrust onder de bevolking in
het Verre Oosten aan het verbruik van sui
ker niet bevorderlijk; een feit is in elk geval
dat het suikerverbruik den laatsten tijd is te
ruggegaan.
Voor Tabaks- en Mijnaandeelen, zoomede
voor Scheepvaartaandeelen zijn de vooruit-
ziohten niet gewijzigd. Van de laatste heb
ben de koersen zich deze week iets kunnen
herstellen, nadat van verschillende zijde op
de aantrekkelijkheid dier aandeelen gewe
zen was.
Men was deze week ook de confidenties
Yan Dr. Philips over de Philips Gloeilam
penfabrieken al weer vergeten. Zoo'n inter
view maakt in eerste instantie op de beurs
eenigen indruk en werkt den koers der aan
deelen wat omhoog, maar blijkt bij nadere
beschouwing toch weinig nieuws te leveren
Over de winsten en over het dividend laat
de heer Philips zich niet uit. De omzetten
zijn grooter dan het vorig jaar, maar het
staat wel vast dat er heel wat minder wordt
verdiend. Het blijft te betreuren, dat groote
maatschappijen als Philips niet de Ameri-
kaansche gewoonote volgen om halfjaarlijks
een inkomstenrekening te publiceeren. Van
de Amerikaansche ondernemingen weten we
thans in de meeste gevallen reeds de uit
komsten over de eerste zes maanden. Men
had de vorige week hoop, dat de Margarine
Unie met een publicatie zou komen, maar
'die hoop is deze week weer vergaan. Ook een
interim-dividend blijft uit. Juist in dezen
tijd van onzekerheid zouden zulke officieele
publicaties het publiek voor al te groote
angst en angstverkoopen kunnen behoeden.
Dat die publicaties uitblijven is een bezwaar
temeer tegen de groote concerns, waarin
zoovele millioenen van het volksvermogen
zijn samengebracht en op welker bedrijf nie
mand een kijk heeft, dan die in de onmid
dellijke nabijheid zijn. Wordt dit niet an
ders, dan gaan we onvermijdelijk met onze
groote concerns in de richting van staats
controle. Hier zou nog wel meer over te zeg
gen zijn, maar we hebben al weer lang ge
noeg gepraat. Releveeren we nog even" dat
er te Amsterdam een groote beleggingsmaat
schappij is opgericht voor aandeelen van ver
schillende nationaliteit. Voor elke groep van
die aandeelen worden eigen aandeelen der
maatschappij uitgegeven. We komen op deze
maatschappij nog wel eens terug. We vol
staan ditmaal met te zeggen, dat tegen deze
beleggingsmaatschappij weinig bezwaren zijn
omdat bekend is en bekend blijft, welke fond
sen door haar worden gekocht. Op die wijze
wordt het doel der beleggingsmaatschappijen
n.l. risicoverdeeling, nagestreefd, zonder dat
daar nieuwe en gtootere gevaren tegenover
staan.
Op de Geldmarkt blijft de vraag gering,
zoodat Prolongatie beneden 2 pet. wordt ge
noteerd en met de uitgifte van 4 pet. obli
gaties weer een begin gemaakt is (Leiden).
Ons staan vermoedelijk dit najaar nog heel
wat conversies te wachten.
LETTINGA.
REGEERINGSSTEUN VOOR DEN TULN-
BOUW GEVRAAGD.
De burgemeesters van Ter Aar en Nieuw-
veen hebben zich tot den minister van Bin-
nenlandsche Zaken en Landbouw gewend
met een verzoek om steun aan de plat-glas-
cult-uur in die gemeenten, aangezien de
nood er zoo hoog gestegen is, dat hij tot
een debacle dreigt te leiden. Gevraagd
wordt credieten op langen termijn te ver
strekken, bij voorbeeld voor ten minste zes
jaren.
KAREL MENGELBERG.
Onze landgenoot, de jonge dirigent Kavel
Mengelberg, is door de Reichs-Rundfunkge-
sellschaft te Berlijn benoemd tot haar eer
ste Toruneister. Totnogtoe bestond de taak
van deze mechanische directie slechts bij
de klankfilm-ondernemingen en het is voor
het eerst dat ook een radiozendstation on
der leiding van een speciale tone-mixer
komt te staan.
PRINS HENDRIK EN DE HEIDEMAAT
SCHAPPIJ.
Het was 12 September 25 jaar geleden,
dat de Prins der Nederlanden het be
schermheerschap van de Nederlandsche
Heïde-Maatschappij aanvaardde. Ter her
innering aan het feit, werd Prins Hendrik
dien dag den gouden medaille van de Maat
schappij aangeboden.
HET GEMEENSCHAPPELIJK
VLIEGVELD DEN HAAG-
ROTTERDAM.
BEHEER DOOR EEN N.V.
B. en W. hebben thans aan den raad
voorgesteld in beginsel te besluiten tot
stichting en exploitatie, gemeenschappelijk
met de gemeente Den Haag, van een
luchtvaart-terrein, bezuiden de gemeente
Delft aan den nieuwen Rijksweg Den Haag-
Rotterdam, door middel van een op te rich
ten N.V.
In de overeenkomst tusschen Den Haag
en Rotterdam is vastgelegd, dat de N.V. aan
Rotterdam vergoeden zal de kosten van
aanleg en exploitatie van Waalhaven en de
nadeelige exploitatie-saldi tot en met 1930.
welke te zamen bepaald zijn op f 1,285.000.
Ieder der partijen draagt de inbreng bij
de Vennootschap voor de helft. Aan de
N.V. zal met ingang van 1 Januari 1931 de
exploitatie van het vliegveld Waalhaven
worden opgedragen. Zij zal de liquidatie
van het vliegveld beheeren.
Het maatschappelijk kapitaal der N.V.
wordt gesteld op f 40.000. Partijen verbin
den zich haar aandeelen niet te verkoopen.
De N.V. zal worden bestuurd door een
Raad van Beheer, terzijde gestaan door een
commissie van advies.
DE EERSTE INDIë-VLUCHT
25 SEPTEMBER.
MET VAN DIJK. WIERSMA EN
BUITENHUIS?
Nu de staking der piloten van de K.L.M. is
opgeheven, zal de eerste Indië-vlucht op
den daartoe reeds bepaalden datum, t.w. 25
September, doorgaan. De piloot Evert van
Dijk, die thans nog in het buitenland ver
toeft, zal naar de Tel. verneemt vermoede
lijk tegen dien tijd terug zijn, zoodat ook in
de samenstelling der bemanning waar
schijnlijk geen verandering zal komen.
Het tweede vliegtuig vertrekt op 2 Octo
ber en vervolgens gaat er 's Donderdags om
de veertien dagen een vliegtuig naar Indië.
De vluchten uit Indië naar Nederland van
gen aan op 17 October; vervolgens des Vrij
dags om de veertien dagen.
NEDERLAND EN DE ZUID-AFRIKAAN-
SCIIE DIAMANTINDUSTRIE.
De Zuid-Afrikaansche minister Fourie,
heeft Vrijdagavond in het Carltonhotel
te Amsterdam aangezeten aan een maaltijd,
aangeboden door het gemeentebestuur van
Amsterdam. In een rede, ter beantwoording
van die van 'den waarnemend burgemeester
dr. F. M. Wibaut, heeft hij zeer belangrijke
dingen gezegd.
Volgens de Tel. merkt hij op, dat wan
neer Nederland belang heeft bij de Zuid-
Afrikaansche diamant-industrie dat belang
voor Zuid-Afrika honderdmaal grooter is.
Zuid-Afrika zal Nederland dus niet het
mes op de keel zetten.
Minister Fourie legde den nadruk op de
noodzakelijkheid om de productie te beper
ken. teneinde de kostbare steenen op prijs
te houden.
Spr. heeft den heer Asscher verzocht om
naar Zuid-Afrika te komen. Als hij zwakke
plekken aanwijst, zal spr, die versterken. Er
kan in dezen geen conflict van belangen
zijn tusschen Nederland en Zuid-Afrika.
HERMAN VAN HEEK t
Zaterdagmorgen is te Enschedé overle
den 53 jaar oud, de heer Herman van Heek,
directeur van de textielfabrieken Van Heek
Co., commissaris van de Twentsche Over
zeehandelmaatschappij en de Stoomblce-
kerij.
De overledene was officier in de orde van
Oranje Nassau.
De begrafenis zal Dinsdag plaats hebben.
EEN DAKTUIN OP HET CARLTON-HOTEL.
In een te Amsterdam gehouden persconfe
rentie heeft de directie van het Carlton-hotel
meegedeeld, dat er plannen bestaan om een
daktuin te maken op het hotel, waarin 1200
a 1600 personen zouden kunnen vertoeven.
Men hoopt te bouwen van Februari tot Juni
van het volgende jaar. Dr. H. P. Berlage heeft
tegen de plannen geen aesthetische bezwaren.
De controle-commissie gaf niet toe.
Beroep op den minister zonder succes.
Een rede van den voorzitter af gebroken
Zaterdagochtend heeft het V.ARA.-be
stuur nog het volgend telegram aan de Ra-
dio-contróle-commissie gezonden:
„Wijzen u in nader antwoord op uw tele
gram van gisteren en in aansluiting op het
onze op de in congres toe te lichten uitvoe
rige resoluties, die gepubliceerd zijn in dag
blad „Het Volk" van Donderdagavond. Ver
wachten dat uwe commissie daarmede ge
noegen kan nemen".
De secretarissen van N.V.V. en S.D.A.P.
hebben Zaterdagmorgen het volgende tele
gram aan minister Reymer gezonden:
Bestuur N.V.V. en SD.A.P. en sprekers blij
ven weigeren te voldoen aan door Radio
Controle-Com missie gestelde eischen inzen
ding tekst redevoeringen. Voor lederen Ne
derlander, derhalve ook voor leden Radio
Contróle-Commissie, kan duidelijk zijn, van
welken aard de te houden redevoeringen zul
len zijn, aangezien resoluties welke op de
redevoeringen betrekking hebben staan afge
drukt in „Het Volk" en „Voorwaarts" van 11
September '30 Avondblad. Waar met Radio
Controle-Commissie verder onderhandelen
onmogelijk blijkt ,doen wij nu een beroep
op Uwe Excellentie. Blijkens uw antwoord
aan den heer Boon in de Tweede Kamer op
27 Mei 1930 wordt gemis aan adviesinstantie
bij beroep op beslissingen Radio Contróle-
Commissie gevoeld. Waar in dit gemis in
middels nog niet is voorzien, blijft Uwe Ex
cellentie beslissende instantie, weshalve wij
dringend beroep op u doen in overeenstem
ming met den geest van de Gronwet te beslis
sen, dat redevoeringen Demonstratief Con
gres ongecencureerd zullen kunnen worden
uitgezonden".
Te half twee Zaterdagmiddag trad de
V.A.R.A.-omroeper voor de microfoon om aan
te kondigen, dat de uitzending van het de
monstratief congres in Den.Haag die op dat
tijdstip zou beginnen, niet zou doorgaan.
Van de Radio-omroep-contróle-commLssie
was namelijk het volgende telegram ingeko
men:
„Aangezien gij de radlo-omroep-contróle-
commlssie niet in de gelegenheid hebt ge
steld uw programma te onderzoeken, kan op
grond van artikel 7 van het radlo-contróle-
reglement niet tot uitzending van het de
monstratieve congres hedenmiddag worden
overgegaan.
Namens de radlo-omroep-contróle-com-
mlssie,
WEBER
De V.A.R.A.-omroeper deelde vervolgens
mede. dat hiervan mededeeling gedaan was
aan het congres In Den Haag. dat er wel het
zijne over zeggen zou. Bovendien was een
telegram aan den minister gezonden van den
volgenden inhoud:
„Onder verwijzing naar aan uwe Excellen
tie toegezonden afschrift van telegrammen-
wisseling, doen wij een dringend beroep op
uwe Excellentie deze beslissing ongedaan te
maken. V.A.R.A.-bestuur heeft contröle-com-
missiè gewezen op in pers gepubliceerde re
soluties. waarvan de redevoeringen de toe
lichting zullen vormen, zoodat de geest daar
van bekend mag worden geacht".
w.g. bestuur V.A.R.A.
Op dit telegram kon natuurlijk nog geen
antwoord binnen gekomen zijn.
De omroeper vestigde er nog de aandacht
op, dat het'conflict er geen is tusschen de
V.A.R.A. en de omroepcontrólecommissie, om
dat de weigering niet uitging van de V.A.R.A.
maar van de sprekers, afgezien van de vraag
of de V.A.R.A. de inzage ook niet geweigerd
zou hebben.
De omroeper gaf vervolgens een uiteenzet
ting van het bekende standpunt der sprekers
die zich zonder controle verantwoordelijk
genoeg achten voor wat zij zeggen en die
niet willen ingaan op het bewijs van wan
trouwen dat de commissie hun geeft.
De V.A.R.A. heeft den tijd verder gevuld
met een gramofoonplatenprogramma vaa
socialistische liederen en een voordracht van
Willem van Capellen. Ook werden de resolu
ties van het congres voorgelezen.
Later op den middag sprak de V.A.R.A.-
voorzitter de heer A. de Vries voor de micro
foon.
Hij gaf een overzicht van wat op het con
gres in Den Haag werd besproken. Bij elk
punt medezeggingschap, vacantle. arbeids
tijd, ouderdomspensioen, ontwapening, vroeg
hij of dit gevaarlijk was voor de veiligheid
van den taat, de openbare orde of de goede
zeden.
Ingaande op de weigering van de sprekers,
zei de heer De Vries, dat deze terecht was.
De V.A.R-A. was bereid tot uitzending. Zij
zag in de onderwerpen niets, dat de veilig
heid van den Staat, de openbare orde of de
goede zeden in gevaar bracht.
Integendeel, door het militarisme te bestrtj
den verhoogt men de veiligheid, bevordert
men orde en de goede zeden.
Het jaar 1914 heeft geleerd wat het mllt-
tairisme voor de veiligheid der Staten betee-
kende.
Toen de heer De Vries zoo ver gekomen;
was. werd de uitzending plotseling afgebro
ken. De stem kwam nog even terug en toen
deelde de Nederlandsche Seintoestellenfa-
briek mede. dat de rad locon tróle - com m Isste
gelast had de uitzending te verbreken tot na
een half uur.
Van half vijf tot vijf uur heeft de V.A.RA.
toen gezwegen. Op verzoek van de VA.R.A.
werd de termijn iets verkort.
Toen de uitzending hervat werd klonk ge
fluit en gesis en lawaai,
De omroeper zei: „U hoorde de groote ver
ontwaardiging van de hilsteraafs, waaruit de
Internationale opbloeide",
In het daarop volgende praatje over het
binnenhuis maakte de causeur, de heer T.
Land ré nog eenlge opmerkingen over de
oorlogsverschrikkingen. Hij werd echter niet
afgebroken.
De V.A.R.A. heeft Zaterdagmiddag van mi
nister Reymer een antwoord-telegram ont
vangen waarin deze meedeelt dat aangezien
een beroepsinstantie als indertijd mr. Boon
in zijn vragen heeft bedoeld nog niet is tot
stand gekomen, de minister van meening
blijft, dat hij zich van tusschenkomst betref
fende beslissingen van den radio-omroep-
contróleraad moet onthouden.
De heer W. Vogt heeft aan het Handels
blad verklaard, dat de A.V.R.O. in dit geval
natuurlijk aan de zijde van de V.A.R.A. staat.
MOORDENAAR GEARRESTEERD EN
UITGELEVERD.
Indertijd werd door de Heerlensche recher
che de Italiaan M. V. gearresteerd, verdacht
van een groot aantal valschq guldens en
kwartjes te, hebben gemaakt, welke bij zijn
aanhouding op hem werden bevonden.
In de maand Juli van dat jaar werd te
Athus in België de Itallaansc^e fotograaf
Tremenzolli doodgeschoten. Na het tijdstip
van dezen moord had V. zijn intrek genomen
in een hotel te Heerlen. Bij een contróle
bleek de tlaliaan tijdelijk verdwenen te zijn
met achterlating van zijn bagage. Toen hij
in den avond van 7 Juli terugkeerde kon tot
zijn arrestatie worden overgegaan. Op hem
werd gevonden een browningrevolver en een
aantal scherpe patronen. Verder bleek de
verdachte in het bezit te zijn van een krant
in de Italiaansche taal, dat het verslag be
vatte van den moord te Athus en waarin hij
als verdachte verschillende malen werd ge
noemd. Tevens bleek, dat hij lid van de
Fransche Communistische Partij was.
Thans Is V.. op last van de Nederlandsche
regeering aan de Belgische regeering uitge
leverd als verdacht van nioord op dcn.Ita-
liaanschen fotograaf T.
INGEZONDEN MEDEDEEL1NGEN i 60 Ct«. per regel.
(Adv. Ingez. Med.)
FEUILLETON
door
THOMAS MR. MORROW.
Vertaling van Christine Kamp.
1)
„Cognac, mijnheer?" Billy Davigne schud
de neen, hoewel hij de vooroorlogsche zeker
heid van den kellner kon bewonderen. Er
waren twee redenen, waarom hij g§en glaasje
van signor Antonio's Hamburger cognac wilde
hebben en de voornaamste was, dat. hij geen
goed gevulde beurs had en er niet aan kon
denken geld uit te geven, dat niet absoluut
noodzakelijk was. Hij stak een slechte sigaar
van vijf centen op, vouwde de handen over
zijn maag, waar het diner, dat hem een dollar
had gekost, warmte en kracht moest aan
brengen en keek met onverschillig gelaat
naar de dame met een donker hondje en een
beetje versleten bontkraag.
Hij meende haar te kennen en kon zich
haar toch niet herinneren; waarschijnlijk
had hij zelfs eenige malen met haar ge
sproken. Ook meende hij, dat hij de twee
laatste maanden, toen hij op reis was geweest
voor de firma Byrne en Vallon, in hydrau
lische pompen, dikwijls aan haar had gedacht.
Hij was juist dien dag van de reis thuis ge
komen. Het leek prettiger aan haar te den
ken dan bij voorbeeld aan hydraulische pom
pen.
Zij scheen zijn blik te voelen, keek hem
aan met grijze oogen, knikte en glimlachte
vroolijk. Hij knikte verheugd terug en wilde
al zijn stoel wegschuiven om naar haar
tafeltje te gaan. Maar dan bedacht hij, dat
het beter was te wachten tot hij zijn diner"
had betaald. En dan, dat hij daarna nog
wilde wachten, tot ook zij haar rekening
had voldaan. Tot zulk een laagheid hadden
de niet te verkoopen pompen van Byrne en
Vallon hem gebracht. Misschien kende hij
haar goed en zou zij met hem gaan praten j
over oude tijden en kennissen. Hij zou zich
voelen als een oudere broeder en dan zou de
kellner met haar nota komen. Nu was het
nog tijd om ergens anders naar te kijken met
'n air van verstrooidheid.
Er was nog iets anders in het restaurant
van signor Antonio in de 10e straat, dat
Billy een gevoel gaf van een oude. half ver
geten kennis en dat was een brandgeschildcixi
raam, dat de binnenplaats afsloot. Hij keek er
aandacht naar.
Zijn blauwe oogen verwijdden zich van
hevige belangstelling; hij stond op en liep
slenterend tot aan het einde van het lange,
smalle vertrek en bekeek het venster lang
en aandachtig. „Wel sapperloot!" riep hij uit-
Aan een tafel ernaast zat Signor Antonio,
een groote, magere, olijfkleurige man. Hij
keek Billy aan en zag naar het raam en ge
voelde zich gevleid. Billy keek naar de ge
stalte van den jongen ridder, die onder een
dorren en stoffigen boom lag en dan naar het
glanslooze gezicht van een jong meisje. Billy
wist, dat zoodra de zon in het raam zou
schijnen, de ridder opeens vol leven zou zijn
dat zijn gezicht blozend zou worden, de boom
groen als smaragd en dat jeugd en schoon
heid zouden uitgaan van het ziekelijk eruit
ziend meisje. Billy wist dit, omdat- hij dat
zoo dikwijls gezien had van een dergelijk
raam.
„Waar heeft u dit van daan, signor An
tonio?"
,Dit is uit de veertiende eeuw, afkomstig
uit Florence", antwoordde de man heel ge=
wichtig. „Dat is in Italië, mijnheer. Het is
wat zij noemen Renaissance. Het is niet ge
schilderd, maar heelemaal uit glas vervaar
digd".
„Wel, hoe interessant. Maar waar heeft u
het gekocht?'.'
„Het is afkomstig van mijn overgroot
vaderbegon signor Antonio, een gemak
kelijke houding aannemend om eens gezellig
te babbelen. Maar juist werd hij naar de
keuken geroepen en nu zei hij snel.: „Mijn
heer, ik heb het raam gekocht bij Berger,
den antiquair op de elfde Avenue en voor
slechts dertig dollars. Een koopje, vindt u
niet? O, Antonio weet wel wat hij doet! Daar
maak ik minstens honderd van!"
Billy wendde zich met een verwonderd
hoofdschudden af van het raam. Hij wist,
waar het evenbeeld van dat raam te vinden
was, maar hij had nooit vermoed, dat er twee
dezelfde bestonden. Als kind had hij in een
bibliotheek gespeeld, waar juist precies het
zelfde raam gekleurd licht wierp over den
vloer. Dat venster bevond zich in een ge
sloten huis in de 93ste- straat. Dat was eens
zijn ouderlijk huis geweest en hij had het
geërfd van zijn vader. Het was vreemd, haast
niet te geloovcn, dat precies hetzelfde venster
zich bevond in een stoffig restaurant van
Greenwich Village.
Terwijl Billy het- raam bekeek was de jonge
dame met den donkeren hoed heengegaan.
Zij was nergens te zien. Hij had er achteraf
spijt van, dat hij toch maar niet haar reke
ning had betaald. Haastig betaalde hij de zijne
en ging naar buiten, maar ook daar zag hij
haar niet meër....
Tegen vier uur in den morgen werd Billy
wakker in zijn gemeubelde kamerhij
woonde niet in het huls van de 93ste straat,
want hij had er een hekel aan een huishoud
ster te nemen.
Hij dacht na over dat raam, dat maar niet
uit zijn gedachten wilde gaan. Die donkere
vlek in het kleed van het jonge meisje, waar
net origineel gebroken scheen 'en bijgewerkt,
hetgeen niet erg goed gelukt was!kwam
hem voor den geest. Hij meende het venster
weer voor zich to zien en opeens riep hij uit:
„Wel, sapperloot, het is mijn raam!"
Dat was een ontdekking. Ja, het was hoog
tijd, dat hij eens naar zijn huis ging kijken.
Hij had gehoord, van looddieven, die alles
stalen, wat niet spijkervast was, maar het
was toch iets ongehoords om in to breken en
weg te wandelen met een raam zes voet hoog.
En toch, het leek dat een ondernemende
kerel het gedaan had gekregen. En iemand,
iemand, die zoo iets kandoen, dien moest
men bewonderen!
Billy's ergernis was niet alleen een gevoel
van beleedigd eigendomsrecht, Dat huis was
alles, wat hij bezat. Niet, dat de bezitting
van zoo'n mooi onroerend goed in New York
zoo voordeelig is, want een onbewoond huis
is een verlies aan rente en toch de belastin
gen ervoor moeten betaald worden. Hij had
tevergeefs geprobeerd om het te verkoopen
Zijn vader had er indertij-d twee en vijftig
duizend doller voor betaald en dat was het
ook waard geweest, maar in die buurt werd
er niet meer gevraagd naar hulzen voor een
enkel gezin en de ruimte was te klein om
er een fiatgebouw op te richten. Het was als
een witte olifant, maar het had kostbare
reparaties hoog noodig.
Hij was dien morgen de eerste aan de
ontbijttafel en de eerste, die het pension
verliet. Snel ging hij naar de Ondergrondsche
en kwam tot aan de 86sto straat, vanwaar
hij zich haastte langs Lexington Avenue en
zoo naar het hem welbekende blok.
Hij knikte goedkeurend, toen hij een stalen
geraamte aan den hoek der straat zag. Een
steiger ervoor was bezet met metselaars, die
vlug voortwerkton onder het vroolijk geraas
van snerpende hijschtoestellen, helklinken,
de hamers op ijzeren drijfnagels. Er was
iets te doen in de oude buurt er was leven
gekomen en daarmede zou er ook wel kans zijn
om zijn mooi baksteenen huis met drie ver
diepingen en een hardsiéenen stoep te ver
koopen. Zijn hoop werd levendig. Ja. als hij
het eens goed liet repareeren en dat raam zou
trachten terug te krijgen, zou hij er wel een
goede prijs voor kunnen maken.
Hij bleef staan voor een ledige ruimte. Mooi
zoo! Een groot flatgebouw op den hoek en
hier naar alle waarschijnlijkheid een ander.
Toen hij het laatst hier was geweest, was de
rij van allemaal dezelfde baksteenen huizen
van ouderwetsch maaksel niet onderbroken
.geweest.
HU keek naar het nummer van het huls
naast het afgebroken perceel.
In zijn hand had hij den ouden, veel ge
bruikten sleutel van zijn huisdeur. Hij keek
naar het huis aan den anderen kant en dan,
beteuterd naar de welbekende huizen aan de
overzijde. De sleutel viel uit zijn vingers. Hij
bukte en grabbelde er naar, aldoor niets be
grijpend. Er was werkelijk geen reden om
dien sleutel te zoeken, hij had dien niet noo
dig en zou dien nooit meer noodig hebben.
Er was geen huisdpur, er was geen huis,
waar men kon binnen gaan. Hier had zijn
huis gestaanop deze fondamenten langs
het trottoir. Daar was de vloer van den kel
der, schoon geveegd, behalve dan een hoop
rommel In een hoek. Daar op den muur van
het naburige huis was een spookachtige
schaduw van Billy's huis. de kamers duide
lijk afgetoekend door het behangsel, de trap
pen langs de wanden.
Er was geen brand geweest. Een baksteenen
huis brandt niet af zonder ruïnes over to
laten. Zijn huis was eenvoudig gestolen.
(Wordt vervolgd.)
