BBSS
BINNENLAND
TWEEDE KAMER.
EERSTE KAMER
INGEZONDEN
HAARLEM'S DAGBLAD
WOENSDAG 17 SEPTEMBER 1930
.„Geen onvervulbare verwachtingen"
De Tijd (R.K.) oordeelt:
„Het sympathieke in deze Troonrede is,
dat zij de nuchtere feiten onder de oogen
brengt, de betrekkelijke machteloosheid
van den Staat om economische wereld
vraagstukken op te lossen volmondig er
kent en derhalve geen onvervulbare ver
wachtingen wekt."
Van directe staatshulp behoeft men, wat
betreft de crisis, niet veel te verwachten,
meent het blad en het herinnert aan den ruk
naar rechts in Duitschland, waarvan de Ne-
derlandsche landbouwexport niets te ver
wachten en alles te vreezen heeft..
De Tijd vraagt zich af of het geen aanbe
veling verdient, de invoering van een gewij
zigde cursuswet gepaard te doen gaan met
ietwat ruimer subsidieering van het nijver
heidsonderwijs en met een niet al te karige
toelage voor de R. K. Handelshoogeschool.
Het blad vraagt een onderzoek naar de
onderwijzerssalarissen en zoonoodig een be
tere salarieering.
Het orgaan besluit:
„Wordt aan deze redelijke wenschen
voldaan, dan zal de Regeering voor het
behoud van het financieel evenwicht
een eisch overigens van het katholiek
verkiezingsprogram op onzen steun
kunnen rekenen."
Teleurstelling.
De Nederlander (C.-H.) is ©enigszins
teleurgesteld.
Hij vindt „De Troonrede" belangrijk, om
hetgeen er in wordt uitgesproken en ook voor
hetgeen er in wordt gemist.
„De economische en de internationale
paragraaf, hoe ernstig ook in haren op
zet ademen een geest van vrede, vertrou
wen en gelocf, welke niet anders dan in
vloed ten goede kan oefenen op het ge
heel© volk.
In de financieel© paragraaf spreekt het
vooruitziende beleide, dat het kenmerk is
van den wijzen bestuurder. Dat de Troon
rede geen woord bevat over de uitbrei
ding van het Landbouwonderwijs dat
zelfs de dringend-noodige verbetering der
ouderdomszorg niet wordt genoemd
het is alles zonder twijfel het gevolg van
den dreigenden financieelen nood. Maar
deze wetenschap vermag de teleurstelling
niet terug te dringen.
16 September.
Beginnende zitting.
Alle begin is moeilijk.
Behalve het begin van de Kamerwerk
zaamheden van het nieuwe zittingsjaar, dat
liep van een leien dakje.
De staatsbegrooting werd overhandigd
door minister de Geer, met het gebruike
lijke zinnetje.
De voorzitterskeuze leverde ook geen
moeilijkheid op.
Het praesldium van verleden jaar werd
weer op de nominatie geplaats, die morgen
aan de Koningin zal worden overhandigd
door een commissie bestaande uit de heeren
Marchant, Krijger, Bierema, J. Vos, v. d. Bilt,
Zijlstra, Severijn en Mevr. Itallie-v. Embden.
De, als voorzitter terecht zoo gewaardeerde
heer van Schaik kwam met niet minder dan
85 stemmen uit de bus, van de 96 stemmen.
Bij de eerste stemming kreeg de heer Heems
kerk 2, de heer Schokking 1 stem en werden
er 8 blanco-stemmen uitgebracht.
De heer Schaper'wist bij de tweede stem
ming 63 stemmen op zich te vereenigen. 22
kreeg de heer Beumer waarschijnlijk van
de a-r. en c.h. fracties en 9 stemmen wer
den er weer in blanco uitgebracht. De blanco-
stemmen zullen wel stemmen geweest zijn
der kleine fracties.
Met een vrijwel gelijk aantal stemmen,
als zich vereenigden op den Jieer Schaper,
met 62 stemmen werd de heer Beumer tot
derden voorzitter aangewezen. Drie stemmen
kreeg Dr. Lovink, 1 de heer Heemskerk en
27 stemmen werden in blanco uitgebrcaht.
Van wie die geweest kunnen zijn? Van de
kleine groepen en een gedeelte der Prot.
rechtsche groepen waarschijnlijk, die immers
gaarne een lid hunner fracties tot 2den voor
zitter aangewezen hadden gezien, reeds ten
vorigen jare.
Dat zal een mooi jaartje worden!
Nu reeds zijn er drie interpellaties aange
vraagd.
De eerste door den heer Vliegen, die op
nieuw over Maastricht wil interpelleeren.
De tweede door den heer Cramer, die spre
ken wil over een e.v. opheffing van het
boven-Digoel kamp.
De derde door den heer Albarda, die het
hebben wil over het toezicht op de radio
uitzendingen.
Ja, van radio-discussies blijven we van het
jaar heusch niet vrij!
Donderdagmiddag is er weer Tweede
Kamer.
'Ook de
heeft vergaderd.
Vorzitter de Vos van Steenwijk hield zijn
gebruikelijke openingsrede. Opnieuw tot
president benoemd, vroeg hij opnieuw den
steun der Kamer. Met gerustheid nu, na de
welwillende medewerking, die in het vorig
zittingsjaar zoo ruimschoots zijn deel werd.
De president van den Senaat is zich steeds
bewust van de gewichtige functie, die de
Eerste Kamer in ons staatsleven heeft en
aan die bewustheid gaf hij weer uiting. Af
gezien van de vraag of 't wel wenschelijk is,
altijd maar de lof van de Eerste Kamer te
verkondigen men zou gaan denken, dat
't noodig was! voor belangrijke beslissin
gen zal de Kamer eerstdaags zeker geplaatst
worden. Noemen we slechts de wet op de
winkelsluiting.
De voorzitter heeft met kracht aangedron
gen op beknoptheid der besprekingen.
Hopen we, dat 't veel uitwerkt.
De Kamer besloot (zonder discussie) tot
het zenden van een adres van antwoord op
de Troonrede aan H-M. de Koningin. De
Kamer besloot daartoe met 3212 stemmen.
De heer Wibaut vroeg stemming. Tegen
waren twee vrijzinnig-democraten en 10 soc.
democraten. De beide V.D. waren de heeren
Westerdijk en Kranenburg. De beide andere
V.D. stemden voor: de heeren Slingenberg
en van Embden.
Morgen zal het Adres van Antwoord „ter
tafel" worden gebracht in den Senaat. Een
ietwat formeele betooging.
intimus.
door een stier overvallen
Dinsdagmorgen begeleidde iémand, wo
nende te Nijeveen (Dr.) per auto een stier
naar de veemarkt te Groningen. Toen hij
het dier aan een hek wilde vastbinden,
sprong het boven op hem. waardoor de man
tegen het hek werd gedrukt. De politiedokter
liet hem naar het ziekenhuis overbrengen,
waar bleek dat de man een hersenschudding
had bekomen, een nekwervel had gebroken
en verschillende andere verwondingen had
opgeloopen, aldus het Hbld. Zijn toestand is
levensgevaarlijk.
ingezonden mededeelingen
a 60 Cts. per regel.
ma
NIEUWE ONTHULLINGEN
OVER „MATAFTO".
DE HEER VAN DEN BERG DE UITVINDER
NIET?
Het Volk bevat geheel nieuwe onthullin
gen betreffende het middel tegen mond- en
klauwzeer „Matafto". In een uitvoerig arti
kel wordt aangetoond, dat de heer J. van
den Berg Hzn. niet de uitvinder van het
middel is, doch dat de aanspraak daarop be
rustte bij den heer Julianus van der Toom,
schilder en behanger te Maarssen aan de
Vecht. Hij is eenige jaren geleden vrij arm
gestorven, zonder van zijn uitvinding noe
menswaardig profijt te hebben getrokken.
Hij hield ook eenige koeien, en toen deze
in 1920 door mond- en klauwzeer werden
aangetast, zon hij op een middel daartegen.
Hij trok zijn conclusies uit de' goede wer
king van weegbree op blaren bij menschen
en gaf zijn beesten een aftreksel van weeg
breeblad. Zij werden beter. Daarbij zij echter
opgemerkt, dat millioenen koeien genezen
ook ronder weegbreeblad. Het was echter de
eenvoudigste samenstelling van „Matafto".
De heer Van der Toom schilderde in die
dagen voor den heer D. W. van Wulften
Palthe te Hengelo, die hem bij een goede ex
ploitatie van zijn middel rijk worden voor
spelde. Met diens zoon, den chemisch en in
genieur A. van Wulften Palthe, kwam een
samenwerking tot stand, en er werd een
nieuwe fabriek gebouwd, „Vanor" te Hilver
sum. De heer Van Wulften Palthe exploi
teerde te Zuilen met den heer J. van den
Berg Hzn. een zeepfabriekje en van de nieuwe
fabriek traden als directeuren op de heeren
A. van Wulften Palthe, J. van den Berg Hzn.,
en de partner en technische adviseur van
den heer Van der Toom, de heer A. W. Ver-
vloet uit Rotterdam.
De heer Van den Berg, oud-apothekers
assistent, die in Zuid-Afrika gewerkt had.
zorgde voor eenig reclame-cachet van de
zaak. Het middel werd aangeprezen als af
komstig van de Zoeloe-kaffers.
Zoo geraakte J. van der Toom op den
achtergrond, en verscheen de heer Van den
Berg op het eerste plan. De drie directeuren
van „Vanor" kregen echter oneenigheid en
de heer Van den Berg ging er uit.
Blijkens een gezegeld protocol had er In
1924 een samenkomst plaats van eenige ge-
interesseerden, „om een weg tot exploitatie
te vinden, welke alle loyale medewerkers in
de zaak hun winstaandeelen, waarop zij
recht hebben verzekert". Het waren de heer
Van der Toom, de heer Vervloet, zijn mede
werker tot exploitatie van het middel W.
Baron van Voorst tot Voorst te Mden bij
Arnhem, en zijn partners, E. L, Baron van
Voorst tot Voorst, te Nunspeet en F. A. J. C.
Baron van Voorst tot Voorst te Den Haag,
zijn medewerker in dezelfde zaak, de heer
P. van Pezold te Arnhem.
In het contract werd de heer Van der
Toom als de uitvinder aangewezen, aan vele
anderen echter rechten toegekend, de heer
Van Pezold zou van 1 Januari 1925 af het
uitsluitend recht van exploitatie krijgen.
Het artikel in Het Volk zal worden voort
gezet.
BROOD MET AARDAPPEL
MEEL.
TOEGELATEN NIET ALLEEN, MAAR
OOK VERPLICHT?
In vervolg op het inmiddels verschenen
Koninklijk Besluit, waarin toegelaten ge
steld wordt de verwerking van aardappel
meel in brood, weet het Handelsblad te mel
den, dat het in de bedoeling -moet liggen
om eerlang als crisismaatregel, te komen t-ot
een verplichting voor de bakkerij om een zeker
quantum aardappelmeel in brood te verwer
ken.
Uit de kringen der bakkerij vernam het
blad, dat men er daar niet aan denkt aardap
pelmeel in brood te verwerken, als het niet
wordt verplicht. Het brood zal niet goedkooper
worden, daar aardappelmeel op het oogeru
blik zeker niet goedkooper is dan zuiver tarwe
meel en de qualiteit zal achteruitgaan.
Een verplichting zouden de bakkers zeer
ongaarne zien. Zij zouden er slechts onte
vreden klanten door krijgen.
60 MTT.T..TOEN SCHATKISTPROMESSEN.
Op 23 dezer wordt, ten kantore van den
agent van het ministerie van financiën te
Amsterdam, de bijbank van de Nederlandsche
Bank te Rotterdam en het agentschap der
Nederlandsche Bank te 's-Gravenhage, de In
schrijving opengesteld op schatkistpromessen
en 4 pCt. schatkistbiljetten tot een totaal be
drag van ten hoogste f 60 millioen.
een leerstoel in het japans ch.
Naar „Aneta" verneemt is aan het fonds
ten behoeve van Indologische studiën aan
de Rijksuniversiteit te Utrecht bij K. B. toe
stemming verleend om een bijzonderen leer
stoel te vestigen in de Japansche taal en
letterkunde. Curatoren van het fonds heb
ben als hijzonder hoogleeraar voor dezen
leerstoel benoemd dr. J. L. Pier son Jr.
RUZIE OVER EEN KIP.
WEGENS DOODSLAG 8 JAAR GEëlSCHT.
Voor de rechtbank te Roermond is Dins-
iag de zaak behandeld tegen den slager
H. H. te Stramproy, die in Januari j.l. naar
aanleiding van een kwestie over een kip
den zoon van den landbouwer Donders al
daar een doodelijken messteek heeft toege
bracht en diens vader ernstig heeft ge
wond, meldt de N, R. Ct.
Dr. Schim van der Loeff uit Venray had
een rapport uitgebracht omtrent de geest
vermogens van verdachte en diens al of niet
toerekenbaarheid. Het rapport zegt o.m.,
dat verdachte geen psychopaat is. HIJ is
niet ontoerekenbaar en ook is van een min
dere toerekeningsvatbaarheid geen sprake.
Wel heeft H. op het Oogenblik van de daad
geleden onder een alcohol-in toxica tie door
het drinken van Belgisch bier.
Eisch 8 jaar gevangenisstraf.
Mr, P. Tripels pleitte verzachtende om-
standigheden en vroeg een lichtere straf.
Uitspraak 30 September.
DE KLEERMAKER VAN
H. THOLEN.
HEEFT HET PROCES GEWONNEN.
Dinsdag heeft de president van de recht
bank uitspraak gedaan in het kort geding
tusschen den heer Tholen als eischer en een
kleermaker als gedaagde. De kleermaker was
gedagvaard daar hij een reclamefilm ver
toonde, zonder toestemming van den heer
Tholen, waarop hij bekend maakte, costumes
voor egn revue te hebben geleverd, waar
Tholen in optrad.
De dagvaarding was op 10 September uit
gebracht, op 11 Sept. werd de voorstelling
van film en reclamefilm beëindigd.
De president achtte zich bevoegd, doch
iedere aanleiding ontbreekt, aldus oor
deelde mr. Conlnck Westenberg, om nu nog
een onderzoek in te stellen naar vermeen
de onrechtmatigheid. Eischer werd niet
ontvankelijk verklaard en veroordeeld in de
kosten van het geding.
een late brief van mr. patijn.
De burgemeester mr. J. a. n, Patijn heeft
thans aan den gemeenteraad van Den Haag
een volgenden brief gericht:
Ik heb de eer u te berichten, dat ik aan
H. M. de Koningin verzocht heb niet in aan
merking te komen voor herbenoeming tot
burgemeester na het verstrijken van mijn
tweeden ambtstermijn.
Hiermede heeft de heer Patijn voor 't eerst
den raad offioieel van zijn heen gaan in ken
nis gesteld.
de gestrande „edera" weer bemand.
De bemanning van de op de Hinderribben
gestrande „Edera", die Maandagavond van
boord gehaald is, is Dinsdagmorgen door de
sleepboot „Blankenburg" teruggebracht,
meldt het Hbld.
Goereesche schepen zijn druk aan het los
sen.
DE „MARNIX" VOOR HET EERST NAAR
INDIë.
Het nieuw motormailschip van de Stoom
vaart Maatschappij Nederland de Marnix van
St. Aldegonde zal zijn eerste reïs naar Ned.
Indië op 7 October aanvangen.
....de halve honderdduizend.
In de Staatsloterij is de prijs van f 50.000
gevallen op no. 4788.
wijziging van de visscherijwet.
Verschenen is de Memorie van Antwoord
op het Voorloopig Verslag over het wets
ontwerp tot nadere wijziging der Vlsscherij-
wet.
Wat de vischakten betreft, kan de mi
nister niet toegeven, dat een verhooging
van f 2.50 tot f 7.50 zooais ïn het ontwerp
wordt voorgesteld, geen doel zal treffen en
het aantal vischakten er niet noemens
waard door zal verminderen.
In een Nota van Wijzigingen wordt voor
gesteld ook een kleine vischakte beschikbaar
te stellen voor het visschen met één hengel
geaasd met visch.
Na uitvoerig onderzoek en op grond o.m.
van de omstandigheid verder, dat de hen
gel geaasd met visch, evenals de sleephen-
gel en de peur, een vischtuig is, dat uitslui
tend of in hoofdzaak door liefhebbers wordt
gebezigd, heeft de minister gemeend, even
als zulks ten aanzien van het visschen met
den hengel geaasd met visch als eisch te
stellen, dat hij die daarmee vischt, voor
zien moet zijn van een kleine vischakte. Ir.
verband daarmede is voorgesteld in artikel
16, lid 3, letter c, op te nemen: één hengel
geaasd met visch.
LANDBOUW-ONDERWIJS.
Op verzoek is eervol ontslagen met dank
met ingang van 1 October a.s. D. W. Colen
brander, te Varsseveld. gem. Wisch, als lid
der commissie van toezicht op de Rijksland
bouwschool te Winterswijk, en Is als zoodanig
benoemd J. G. Wisselink, te Westendorp, gem
Wisch.
mishandeling door een politie
agent.
J.l. Zaterdag speelde een groepje kinderen
in de parken, aangelegd in de oude vesting
werken aan de Tongerschepoort te Maas
tricht. Toen een agent naderde verstopten
zij zich in het struikgewas. Daarna heeft
volgens Het Volk de agent W. het 9-jarig
zoontje van den heer Magnee een trap met
den hak van zijn schoen tegen het hoofd
gegeven, waardoor het jongeje tot twee
maal toe bewusteloos neerviel. Hevig bloe
dende aan het linkeroog is het jongetje door
den G. G. D. verbonden.
De vader hoeft van deze ernstige mishan
deling aangifte gedaan. Er is proces-ver
baal opgemaakt.
ingezonden mededeelingen
a 60 Cts. per regel.
IS
POOR'S MOSTERD
UIT DE STAATSCOURANT.
rechterlijke macht.
Benoemd is tot onbezoldigd deurwaarder
bij het kantongerecht te Sneek en bij de arr.
rechtbank te Leeuwarden ter standplaats
Sneek, D. Schoor, notarisklerk, wonende te
Maarssen.
octooiraad.
Benoemd zijn met I Sept. jl. tot plaatsver
vangend lid van den Octrooixaad mr. J. J. de
Reede, juridisch ambtenaar 1ste kl. bij dien
Raad; tot ingenieur bij den Octrooiraad de
heeren H. J. Be verdam, A. J. v. d. Hoeve, R.
Tuinzlng, W. A. J. de Weerd en O. A. C. Zoet
hout.
middelbaar onderv. js.
Wederom tijd. benoemd tot .o ar aan dc
RjjaS H.B.S. te Amersfoort -.1 Baa;v. -ó.
VOLKS GEZONDHEID.
Op verzoek eervo. oiumagen ©.ut
as. dr. H. Fiênkel, us „.vióicl vu.i co vete
rinaire aiueoüng van het centraal iauorato-
rium voor de VOiSsgezonehcal en benoemd
ajs zoodanig dr. F. van Heeisbergen te
Utrecht.
zeemacht.
Met ingang van 16 September is benoemd
tot officier van gezondheid 2e kl. bij de zee
macht, arts E. A. Hasse.bach.
de directiewijziging bij de kon.
holl. lloyd.
De directie van de Koninklijke Holland-
sche Lloyd deelt mede, dat na cie wijziging
in de directie de heer J. Foudraine als tech
nisch adviseur aan 'de maatschappij ver
bonden zal blijven, de heer L, A. Hissink,
wordt voor benoeming als commissaris voor
gedragen, na de statutenwijziging ligt liet
in de bedoeling hem als gedelegeerd com
missaris aan te wijzen, te samen met den
heer J. F. van Hengel, directeur der Stoom
vaart Maatschappij „Nederland".
De heer Hissink zal verder als commer
cieel adviseur de directie ter zijde blijven
staan. Wat het lid der directie den heer M.
H. de Beaufort betreft, laatstgenoemde zal
gezamenlijk met den heer N. v. d. Roemer
door de comm. venn. Wni H. Müller Co.
met de dagelijksche leiding der vennoot
schap worden belast.
Voor den inhoud dezer rubriek stelt ilc Redactie
;.ch me? verantwoordelijk.
Van ing-czonden stukken, geplaatst of niet
geplaatst, wordt de kopij den inzender niet terug»
gegeven.
DE NATIONALE VAANDEL-
HULDE AAN DE KONINGIN.
STOET VAN DUIZENDEN BRENGT
EEN GROET.
Na de opening van de Staten Generaal,
Dinsdagmiddag 3 uur heeft voor het Huis
ten Bosch te 's Gravenhage de nationale
vaandelgroet aan de Koningin plaats gehad.
De leden van ongeveer 400 oranjevereni
gingen waren voor deze plechtigheid naar
Den Haag gekomen, zij vormden een onaf
zienbare stoet, van ongeveer 13.000 personen.
Reeds lang tevoren werd de optocht opge
steld op het Malieveld. De roodbruine en
gouden vaandels leverden een prachtig ge
zicht op. Bovendien waren vele groepen in
bijzondere kleedij gestoken, er was een eere-
waclit van padvinders te paard, er waren
padvinsters, gymnastiekvereenlgingen in het
gebruikelijke costuum. er waren zelfs ven-
delzwaaiers uit Noord-Brabant met hun
groot© vaandels. De hulde was inderdaad na
tionaal en een mooi bewijs, dat- er nog een
heid is in het Nederlandsche volk, er namen
Roomsch-Katholieke, Christelijke en Jood-
sche organisiaties aan deel.
Te drie uur kwam de stoet van het Malie
veld opgemarcheerd naar het Haagsche
Bosch. Voorop ging het groot© muziekkorps
van de Holla'ndsche Kunstzijde Industrie te
Breda, daarop volgde de Kon. Oranjebond en
de Bond van Rotterdamsche zangverenigin
gen, die tezamen de huldebetooging georga
niseerd hadden. Vooral de Rotterdammers
waren sterk vertegenwoordigd. Daarachter
kwamen 1500 zangers en zangeressen
Vervolgens kwam in den stoet een prachtig
versierde auto met de nationale bloemen
hulde, Het groote bloemstuk, het Nederland
sche wapen geflankeerd door de oranje en de
rood wit blauwe vlag op een veld van oranje-
rozen met de jaartallen 18801930.
De stoet bestond uit afgevaardiglden van
alle provincies, te beginnen met Gelderland
en gesloten door Noord-IIolland.
De weerbaarheidscorpsen der Leidsche en
Utrechtsche studenten hadden een keurige
eerewacht geformeerd.
Een indruk van de lengte van den stoet
kan men krijgen, wanneer gereleveerd wordt,
dat er achttien muziekkorpsen aan deelnamen
en dat het voorbijtrekken na de zanghulde
meer dan een uur duurde.
Tegen halfvijf begon de zanghulde. Zij werd
geopend met het Wilhelmus. De Koninklijke
Familie was op het bordes van het paleis ver
schenen. De heer A. C. Verbeek, voorzitter
van het comité hield een toespraak tot de
Koningin, waarbij hij het groote bloemstuk
aanbood. De 1500 zangers en zangeressen zon
gen het voor deze gelegenheid door den heer
M. den Engelsman te Middelburg gedichte
Koninginnelied, op muziek gezet door den
heer A. J. de Maare te Rotterdam.
Vervolgens werd gezongen Hulde aan H.M.
de Koningin" van Joh. Breevoort op muziek
van G. Kruis, welk lied door den componist
geleid werd.
Onder leiding van den heer P. H. Kwaker-
naat, directeur van het muziekkorps van de
Kunstzijde Industrie, werd tenslotte gezongen
„Wilt heden nu treden" uit Valerius" Ge-
denckklanck ,.Nun danket allen Gott" en
„Dat 's Heeren zegen op U daal". Daarna had
een demonstratie vendelzwaaien plaats,
waarop het défilé begon.
Onder de deelnemers bevond zich ook oud
minister dr. J. Th. de Visser.
Militaire Taptoe.
's Avonds werd op het Plein 1813 een mill-
taiire taptoe gehouden, aan de burgerij aan
geboden door den minister van Defensie, dr.
Deckers. Deze en minister Terpstra, woonden
de taptoe bij. Zij werd uitgevoerd door de
Kon, Militaire Kapel, de Marine Kapel uit
Den Helder, de tamboers en hoornblazers der
Grenadiers en Jagers de tamboers en pijper#
der Mariniers en ten slotte de trompetters
van de in Den Haag in garnizoen liggende
regimenten cavalerie en veldartillerie. De
Huzaren hadden ook een detachement man
schappen geleverd die de fakkels droegen.
De drukte was enorm, de volte herinnerde
aan de Haagsche lichtweek. De taptoe stond
onder leiding van de kapelmeesters Boer en
Leistikow.
Tot slot werd het Wiliholmus gespeeld. Het
waren plechtige oogenblikken. De Marineka
pel trok daarna in opt-ocht langs het huLs
van burgemeester Patijn naar het station,
gevolgd door vele honderden.
Het was een waardig slot van den derden
Dinsdag in September, die dit jaar wel bij
zonder luisterrijk is geweest.
bestaat er voldoende koopkracht?
Deze vraag stelde da heer Mollems in zijn
artikel „Nog eens de rationalisatie" in
„Haarlem's Dagblad" van 3 September 1.1. De
heer M. noemt dit de groote vraag, maar
'nat er direct achter volgen: „Immers een
r symptomen der crisis is, dat dc predue-
kocht worden, niettegenstaande
v.oeite aan bestaat'.
Votgons mij is het toch duidelijk dat als
het vo'.k behoefte heeft aan producten, maar
uiat kcopt, de middelen ontbroken om in de
b*hoci.e te voorzien. De winkeliers trachten
nu nog kooper-s te trekken door elf maan
den van het jaar met suggestieve reclame
opschriften te werken als daar zijn: Groote
Seizoen ui tv er koop, Voorjaars-, Najaars-, Ba
lans-, Restantenopruiming enz. enz. Die
snorkende reclames zouden niet noodig zijn
ais de groote massa des volks, dat is de ar
beidersklasse, op normale wijze kon koopen,
hoewel aanprijzen van de koopwaar te allen
tijde onontbeerlijk is. Alleen zij die het
meest de aandacht op zich weten te vesti
gen, of speciaal-artikelen verkoopen, hebben
nog niet te klagen. Men loopt op de koopjes
laat den gewonen seizoen ver koop voorbij
gaan en wacht op de zeker komende oprui
ming. Waar werkelijk koopjes te halen zijn
wordt gekocht.
Dat. dit op den duur spaak moet loopen,
staat wel vast. Van een geregelden omzet is
geen sprake meer, niettegenstaande de over
volle magazijnen en groote behoefte. De af
betalingsmagazijnen zullen het 't langst
kunnen volhouden, daar een groot percen
tage arbeiders bij deze instellingen noodge
dwongen terecht is gekomen, vooral als een
groot bedrag bij aankoop van een artikel ge
moeid is, zooals aanschaffing van een bed,
als het gezin grooter wordt. Dergelijke uitga
ven kosten in een arbeidersgezin zeer veel
hoofdbrekens. En dit is maar één uit vele
behoeften. Met de afbetaling wordt het
dikwijls niet zoo nauw genomen, de idee
leeft: hierna zal ik wel weer zien.
Als de groote massa koopen kon wat zij
noodig heeft zou van overproductie nog geen
sprake zijn.
Het kwaad heeft zichzelf gestraft.
in de eerste na-oorlogsche Jaren, toen er
nog geen overproductie was en de koop
kracht door hoogere loonen grooter, kon in
ons land van hoog-conjunctuur worden ge
sproken, niettegenstaande de arbeidstijd was
ingekort. De betrekkelijke welvaart van de
arbeidersklasse was velen een doorn in het
oog. Alles wat reactionnair dacht was het
plotseling met elkander eens: dc productie
moest worden opgevoerd, de loonen omlaag,
de arbeidstijd verlengd. Hierdoor zouden de
prijzen van de producten omlaag gaan en
grooter welvaart komen. De crisis werd ge
suggereerd. De productie is opgevoerd, de
loonen zijn verlaagd, de arbeidstijd is ver
lengd. Ook dikwijls met medewerking van de
arbeiders zelf. En wat is het resultaat?
Er is thans overproductie, de werkloosheid
la grooter dan ooit te voren en de groot©
massa des volks is niet in staat door haar
mindere koopkracht evenwicht in het pro
ductiestelsel te brengen. De werkende arbei
der evenmin als de werklooze, die in het ge
heel geen koopkracht bezit.
De klap op den vuurpijl is echter dat het
eindproduct niet of niet noemenswaardig in
prijs is gedaald. Hier zit de oorzaak van de
verminderde koopkracht van ons volk. Als er
voordeel in lag om de productie op te voe
ren, de loonen t© verlagen, den arbeidstijd te
verlengen, waar is dan de winst gebleven?
Zijn het niet enkelen die hiervan hebben
geprofiteerd, terwijl de groote massa moet
ontberen? Deze enkelen gaan nochtans voort
een nieuwe crisis te suggereeren en willen
ons volk nog dieper In de put helpen door
loonsverlaging en arbeidstijdverlenging als
middel voor te stellen tot bestrijding van het
zieke zakenleven. Een staaltje hiervan geeft
de heer Ed. G. Schürmann in zijn rede, voor
het 27ste Nationale Middenstandscongres ge
houden.
Ik vraag echter: waarom geen hoogere
loonen zonder prijsverhooging van het pro
duct.? Hierdoor grooter omzet en niet zoo
makkelijk overproductie, dus meer arbeid,
grooter welvaart en de winsten per slot van
rekening toch in 't zelfde laadje. Het eind
product is immers toch niet noemenswaard
in prijs gedaald?
Er zal een andere koers moeten worden
ingeslagen om tot doelmatiger verhoudingen
in ons land te komen, terwijl ook inter
nationaal in die richting gestreefd kan
worden. Als het den heer Schürmann c.s.
ernst is, als zij aglteeren en zeggen dit te
doen voor het welzijn van ons gchcele volk,
zal eerst tot andere gedachten moeten wor
den gekomen en gebroken met de oude, af
gezaagde leuzen. Doen zij dat niet dan zal
de tijd niet verre meer zijn dat zich andere
maatschappelijke verhoudingen voltrekken
en aan den heer Schürmann c.s. in de aller
laatste plaats advies zal worden gevraagd in
deze.
Misschien wil de heer Mollerus in de aan
gegeven richting medewerken de koopkracht
van de groote massa des volks te verhoogen
nu ik duidelijk heb aangegeven: er is geen
koopkracht.
b.
Bijschrift:
Een beantwoording der vele vraagstukken,
welke in het artikel van den heer B. voorko
men, is niet mogelijk in een kort onder
schrift. Toch wil ik gaarne onderstaande op
merkingen maken: beschouwd uit midden
standsoogpunt en ik neem aan, dat dc
schrijver zulks wenscht is het omlaag
brengen van salarissen en loonen hoogst na-
deellg. In den tijd van hoog-conjunctuur,
waarop de heer B. wijst, ging het den mid
denstand goed en waren salarlsson en loo
nen, in algemeenen zin gesproken, hoog. In
die jaren werden er zaken gedaan, doch ik
meen eveneens dat er in dien tijd door velen
vergeten is, dat er gewoonlijk na de vette
jaren magere jaren komen. Menigeen heeft
zich ingeschoten op een te hoog levenspeil.
Dat kon zich niet anders dan wreken.
Ongetwijfeld spelen het reclame-wezen,
het afbetalingsstelsel en vele andere facto
ren daarbij een belangrijke rol. Toch zou het
tn.i. niet juist zijn zich door pessimisme te
laten lelden. Te veel wordt daaraan geof
ferd en ik zie in een sterk ontwikkeld aan
pakken over de geheele linie, met gebruik
making van de vele kansen, welke onbenut
gelaten worden, een der best© middelen om
een moeilijke periode te doorworstelen.
MOLLERUS.
ingezonden mededeelingen
a 60 Cts. per regel.
SpOOr'S Zw l'sVr s c h Vk
