DE BILT
Heusch vriendlief
als je mijn man was
zou je Chief Whip
moeten rooken,
want dat is de beste
sigaret voor je ge
zondheid k,
VIRGINIA
Ook met kurk en goud.
Goud-Double Lorgnetten f 3.25
BURGERLIJKE STAND
UIT DE OMSTREKEN
HAARLEM'S DAGBLAD
ZATERDAG 27 SEPTEMBER 1930
HERINGA WUTHRICH
HAARLEM
EXIDE BATTERIJEN
OOK REPARATIES
(Adv. Ingez. Med.)
honderd. En de rest, die aan een arbeids-
plaatsje blijft plakken; vroeger afgebeuld,
tien twaalf uur; daarna te werk gesteld,
acht uur; straks aan 't werk gehouden, vijf,
zes uur!
En dan nog zal iedere werklooze hygiëni
scher badwater in zijn volksbadhuls vinden
dan waarin de Zonnekoning ooit poedelde;
en beter licht zal over zijn boek opstralen als
hij slechts aan een knopje draait, dan de
Zonnekoning in zijn troonzaal had; en be
tere lucht zal hij in zijn huis kunnen ade
men.
Het einde der welvaart? Misschien? Maar
ieder einde is het begin van wat „anders".
De meeste scholen van economen trachten
ons duidelijk te maken, dat het stormt, en
doen vergeefsche pogingen om te verklaren,
waarom. Over dit laatste punt vechten zij
in hoofdzaak. De school-Ford evenwel slaat
een nieuwe richting in en zegt dat de storm
geen storm is, en de orkaan straks geen or
kaan zal zUn.
Met alle* eerbied voor het organisatie
vermogen, de wereldproductie en sommige
sociale maatregelen van den econoom Henry
Ford geloof ik, dat hij er tegenwoordig ver
schrikkelijk naast is. Met school en al. Eco
nomen falen steevast, als zij de economie
als exacte wetenschap beschouwen en langs
den weg van loglsch-wetenschappelijke rede
neering hun slotsom bereiken, omdat de
verschijnselen die zij verklaren willen in zoo
sterke mate beïnvloed worden door massa
psychologie en door allerlei tegenstrijdighe
den in de menschelijke natuurdoor fac
toren die men niet wetenschappelijk vast
leggen kan, die zich voortdurend wijzigen,
die alleen op zekere oogenbllkken begrepen
kunnen worden door iemand met een ge
niaal inzicht en daarbij even geniaal geloof-
in-zichzelf. Door een Grooten Leider, zooals
Engeland er een zoekt, en Duitschland.
Overigens zijn er zekere oude waarheden,
die ondanks haar hLnderlijke afgezaagdheid
hardnekkig stand blijven houden, en waar
mee iedereen rekenen moet die oordeelen
wil. Daartoe behoort het feit, dat het men-
schelijk geluk veel meer bepaald wordt door
den arbeid dien men verricht, de moeilijk
heden die men overwint en de zelfvoldoening
die men uit een en ander put, dan door meer
of minder mate van ma teriëele welvaart.
Meent de econoom Henry Ford, dat hij het
werkloozen-probleem in Amerika opgelost
zou hebben als hij alle millioenen werkloo-
zen een hoogc wclvaartsnorm laat ons b.v.
zeggen een ultkeering van 100 per week
per gezin gewaarborgd had? Als hij dat
in ernst meent, en het schijnt wel zoo, is
zijn menschenkennis droevig verminderd en
zijn werkelijk contact met zijn arbeiders
verbroken. Zijn materiëel-welvarende werk-
loozen zouden veel ontevredener zijn dan als
zij allen hard moesten werken voor dertig
gulden per week.
Er zijn grooter dingen die de wereld be-
heerschcn dan welvaarts-theorieën, uitge
drukt In dollars en in de verschrikkelijke il
lusie: ieder zijn eigen Ford. De mate, waar
in dit laatste ideaal zijn vervulling reeds be
reikt heeft, met de verkeersproblemen die
er in de geheele wereld door ontstaan zijn,
geeft een beeld van den toestand, waartoe
de theorie „het is niet noodig dat wij alle
maal werken" zou voeren.
Ik begrijp dep man die zei: „Een groot deel
van den aardbol is nog onbewoond en on
ontgonnen. Wij moeten aan 't volksverhuizen
gaan". Maar ik begrijp niet den econoom
Henry Ford, die de menschelijke natuur ge
moedelijk negeert.
R. P.
UIT DUITSCHLAND.
BELANGRIJK BESLUIT.
BERLIJN, 26 September (V.D.) De nieuwe
Rijksdagfractie van de Economische Partij
heeft hedenmiddag een fractie-zitting ge
houden, waarin de politieke toestand bespro
ken werd.
De verkiezing van het bestuur van de frac
tie werd voorloopig uitgesteld.
Later hield de Rijkscommissie van de Eco
nomische Partij een zitting, waaromtrent het
volgende wordt medegedeeld:
De Rijkscommissie van de Economische
Partij, bestaande uit vertegenwoordigers uit
alle doelen des Rijks, op 26 September 1930 te
Berlijn bijeen, hield zich bezig met een be
spreking over den uitslag der verkiezingen,
de Rijksregeering en de te voeren politiek.
De meening der Rijksdagfractie is niet deel
te nemen, aan cenige regeering welke direct
of indirect onder invloed staat van de Sociaal
Democraten, noch actief noch passief.
De partij zal haar goedkeuring of steun
aan een nieuw te vormen regeering afhanke
lijk stellen van de eischen welke in het be
lang van de Volkswelvaart moeten gesteld
worden.
Ten aanzien van de te voeren buitenland-
schc politiek zal oen herziening van het Ver
drag van Versailles en het Young-verdrag
worden geëischt.
AUTO DOOR EEN TRAM
VERBRIJZELD.
PASSAGIERS DOOR HET DA KOP DEN WEG
GESLINGERD.
Vrijdagmiddag is een auto uit Moddergat
op de plaats waar te Leeuwarden de tram
baan den I-Iarllngerstraatweg kruist, tegen
een bagagewagon van een tramtrein gereden,
lezen wij in het Hbld. Deze wagen liep uit de
rails en de auto werd tusschcn den wagen en
een boom verbrijzeld. Zes passagiers worden
door het dak van de auto op den weg gelin-
De chauffeur kwam met den schrik vrij.
WILLE?,I DE IIAAN f
Onze landgenoot Willem de Haan. die lan
ge jaren hofkapelmeester is geweest, is naar
do N. R. Ct. meldt te Berlijn overleden in den
ouderdom van 81 jaar.
DE POSTTROMMELDIEVEN.
Omtrent, de arrestatie van twee Amsterdam
mers. verdacht van den diefstal van een post-
trommel uit. oen postauto kan hot, Hbld. nog
mededcelon. dat do beide verdachten ter be
schikking van de justitie gestold en naar het
Huis van-Bewaring overgebracht zijn.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN a 60 Ct.. per regel.
ONTDUIKING VAN ACCIJNS.
HET PROCES TEGEN S. VOOR HET
HAAGSCHE HOF.
Zooals men zich herinneren zal is de vroe
gere Haarlemmer J. C. E. L. S. eenige jaren
geleden door de Haarlemsche rechtbank ver
oordeeld tot betaling van 296.861.40 boete
wegens ontduiking van den accijns op gedis
tilleerd.
In begin van 1928 werd dit vonnis door het
gerechtshof te Amsterdam vernietigd en de
zaak verwezen naar het hof te 's-Graven-
hage.
Dit hof zal nu de zaak behandelen op
Woensdag 22 October.
UIT FRANKRIJK.
ERNSTIG ONGELUK BIJ EEN GASFABRIEK.
VIER ARBEIDERS GEDOOD, VIER ZWAAR
GEWOND.
PARIJS. 26 Sept. (V. D.) Bij de gasfabriek
te Nanterre heeft zich gistermiddag een ern
stig ongeval voorgedaan. Bij de fabriek wor
den groote cokes-ovens gebouwd, en men is
op het oogenblik bezig nv*t het ophoogen van
den grond, waarbij talrijke arbeiders aan het
werk zijn gezet. Aangezien de te bouwen
ovens van groote afmetingen zullen worden
is het grondwerk zeer omvangrijk en zijn in
den opgehoogden grond diepe bouwputten
uitgegraven. Waarschijnlijk tengevolge van
den regen heeft de grond zijn vastheid ver
loren en terwijl gisterenmiddag tegen vier
uur het werk in vollen gang was, begon de
grond te schuiven. De arbeiders redden zich
in overhaaste vlucht, doch vier hunner wer
den in een instortende bouwput bedolven,
terwijl vier anderen spoedig weer onder de
aardmassa vandaan gehaald konden worden
en ernstige verwondingen opliepen. De brand
weer van Nanterre en ook uit Parijs verleen
de assistentie en hielp bij de uitgraving van
de vier slachtoffers, drie Algerijnen en een
PcoL
SCHEEPSBRAND TE
ROTTERDAM.
500 TON PALMPITTEN VERLOREN.
Vrijdagavond omstreeks 11 uur is brand
ontdekt in een van de achterste ruimen van
het stoomschip „Storness", dat aan de pa
len 11 en 13 in de Rijnhaven te Rotterdam
ligt.
De brand liet zich in den beginne vrij
ernstig aanzien, zoodat drie havendienstboo-
ten werden uitgezonden.
Omstreeks 12 uur werd gemeld, dat deze
drie booten ieder met- eenige stralen werkten
zoodat in totaal met 8 stralen water werd ge
geven.
Nader wordt gemeld, dat het schip enkele
dagen tevoren was aangekomen met een la
ding palmpitten en andere tropische produc
ten die het in Lagos op de Westkust van
Afrika had ingenomen. Het schip was te Am
sterdam gedeeltelijk gelost en zou te Rot
terdam verder gelost worden.
Om half elf in den avond werd door haven
arbeiders brand ontdekt in ruim 4 welke
brand door een tekort aan stoom niet door de
brandweer van het schip kon worden ge-
bluscht. De hulp van de Rotter da msche
brandweer werd ingeroepen welke naar gelang
van de binnenkomende berichten verschillen
de drijvende stoomspuiten uitzond.
Om l uur werd de fel brandende vuurhaard
bespoten met 11 stralen, waarbij het ruim
onder water werd gezet. Naar het zich liet
aanzien, zou de brand tegen drie uur geheel
beheerscht zijn. In het ruim lag een lading
van 500 ton palmpitten, welke verloren is.
Ruim3 was leeg, hetgeen overslaan van het
vuur naar de bunkerruimten verhinderd
heeft, Verschillende autoriteiten waren bij
den brand aanwezig.
INKRIMPING VAN DE VLOOT
OP INDIë.
De wekelijksche maildienst op Neder-
landsch-Indië van de Stoomvaart-Maat
schappijen „Nederland" en „Rotterdamsche
Lloyd" zal met ingang van Juni 1931 een zoo
danige verandering ondergaan, dat deze in
plaats van met veertien, met twaalf mail
schepen kan worden ondehouden. Voor de
„Nederland" zullen dan varen de motor
schepen „Marnix van Sint Aldegonde", „Jo-
han van Oldenbarnevelt", „Chr. Huygens",
„P. C. Hooft" en de stoomschepen ,.J. P. Coen"
en „Johan de Witt". Voor den Rotterd. Lloyd
zijn dit de motorschepen „Dempo", „Baloe-
ran", „Sibajak", „Indrapoera" en de stoom
schepen „Slamat" en „Patria".
De snelheidscapaciteit van de ,,P. C. Hooft",
„Indrapoera" en „Slamat" zal dientengevolge
worden vergroot.
Verschillende maatregelen zijn genomen
om deri reisduur te bekorten.
De reisduur over het mailtraject, t.w.
GenuaMarseille naar Batavia en omge
keerd, wordt gebracht op 20 dagen, behalve
voor de schepen „J. P. Coen", „Johan de Witt"
en „Patria", die dit traject zoowel op uit- ais
thuisreis in 22 dagen zullen afleggen. Het
traject BelawanGenua/Marseille vordert 17
dagen, zoodat een brief, verzonden van Bata
via per vliegmachine, mailboot en boottrein,
na 18 dagen reeds in Nederland bezorgd
wordt.
BELANGRIJKE ARRESTATIE
TE BARENDRECHT.
De politie te Barendrecht heeft een goede
vangst gedaan met de arrestatie van een
inbreker, die met een kameraad aldaar van
nacht een huis was binnengedrongen en een
poging tot diefstal deed. De bewoner verraste
de ongenoode gasten echter, door met een
revolver in de hand te verschijnen. De in
brekers gingen op de vlucht en wilde onder
het rolluid door, dat zij opengeschoven had
den. Toen de eerste er echter uit was viel
het rolluik dicht en de tweede zag zich ge
vangen. Op het „hands up" van den bewoner
kon hij niet anders doen, dan zich overgeven.
De bewoner belde de politie te Barendrecht
en te Rotterdam op, die spoedig verscheen en
den inbreker inrekende. De man gaf belang
rijke aanwijzingen over een reeks van in
braken, die den laatsten tijd te Barendrecht
en omgeving gepleegd zijn. Verwacht wordt,
dat er heden te Rotterdam meer arrestaties
zullen plaats hebben.
MUZIEK IN DEN HOUT.
Het programma van het namiddagconcert
op Zondag 28 September te 2 u. 30 in Den
Hout, te geven door de H. O. V. onder leiding
van Marinus Adam, luidt:
1. Kriegsmarsch „Athalia" Mendelssohn-
Bartholdy.
2. Lustspiel Ouverture Kóler Béla.
3. Estudiantina (wals) Waldteufel.
4. Selection from „the Geisha" S. Jones.
5. Ouverture „Nakiris Hochzeit", P. Lincke.
6. Künstlerleben (walzer) J. Strauss.
7. Fant. de l'Opera „Rïgolette" Verdi.
DE INBREKERS VAN DE KF.IZERS-
GRACHT.
De beide recidivisten G. en K. die, naar
men weet, gepakt zijn op de daken van een
.huizenblok op de Keizersgracht te Amsterdam,
na hun mislukte poging tot inbraak bij de
firma Jullien, zijn gisterochtend naar het
Hbld. meedeelt, naar het Huis van Bewaring
overgebracht. Gebleken is, dat zij met de
inbraak bij fa. Berkemeijer op hetRokin niets
uitstaande hebben gehad.
NED. REISVEREENIGING.
(Zie ook elders in dit nummer).
Naar wij in de Tel. lezen heeft ook de af-
deeling Rotterdam de Haagsche motie in haar
geheel overgenomen.
De vergadering te Rotterdam besloot tevens
aan het hoofdbestuur te verzoeken om aan
een penningmeester opdracht te geven op
de algem. vergadering op 4 October de ba
lans van de Ncderlandsche Reisverceniging
over te leggen, vergezeld van een accountants
rapport. en ook om den accountant zeif aan
wezig te doen zijn.
meldt:
Hoogste barometerstand 772,2 m.M. te
Stornoway.
Laagste barometerstand 752.5 mJM. te Jan
Mayen.
(waarnemingen verricht in den morgen van
27 September, medegedeeld door het Kon.
Ned. Met. Inst. de Bilt)
en voorspelt:
zwakke tot matigen wind, uit Oostelijke rich
tingen, nevelig tot half bewolkt, waarschijn
lijk droog weer, iets warmer.
Barometer
Stand van hedenmorgen 10 uur 760 m-M.
(veranderlijk).
Stand van gisteren 758 m.M.
Neiging: Vooruitgang.
Opgave van CAREL v. HUIZEN.
KI. Houtstraat 13, Telefoon 14112.
Thermometer
27 September.
Hoogste gisteren 61 F.
Laagste heden nacht 48 F.
Hoogste heden tot .10 uur 51 F.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
a 60 Cts. per regeL
ALLEEN ZIJLSTRAAT 97
Opticien*
Haarlem, 27 September. 1930.
Getrouwd 26 Sept. J. P. Brosi en I. Blanke'
naar.
Bevallen 24 Sept.: D. E. HeemskerkLüd-
decke, z. en d., 25 Sept.; C. Kettingde Jong,
z„ W. D. Koel—Witte, z. en d J. Ym otter-
Kaan, z.; C. W. de JongKarstens, d.; A. J.
EnnikSchuring, d.; J. A. M. J. Berkhout
Jonai, d 26 Sept.: J. Bouwhuisv. Galen,
d.; G. B. ScholsBenoist, z-; T. J. J. M. Hur-
kensHeere, z.
Overleden 25 September: W. v. d. Schrier
Peschier, 75 j., Jansstraat.
R.-K. ZIELSZORG VOOR DUITSCHE
MEISJES
De Duitsche Seelsorger voor Haarlem en
Omstreken, rector F. Müller, Spaarne 87.
deelt ons mede, dat de R.K. godsdienstoefe
ningen voor de R.K. Duitsche meisjes hier
ter stede zullen worden gehouden iederen
Zondag te 9 uur in de kapel der eerwaarde
zusters Carmelitessen, in het Kinderhuis.
Zijlvest, te beginnen 5 October, en dat hij
gaarne zou zien, dat de werkgeefsters de R.K.
meisjes in de geledenheid stelden om allen
hierbij tegenwoordig te zijn.
NIEUWE OLIEBRON IN
DUITSCHLAND ONTDEKT.
MET RECORD-PRODUCTIE.
BERLIJN. 26 Sept. (Wolff). Uit Hannover
wordt gemeld, dat de Elserath-maatschappij
te Nienhagen een nieuwe oliebron heeft aan
geboord. Deze nieuwe bron is zoo sterk, dat
ondanks de afsluiting met de nieuwste tech
nische middelen een aanzienlijke hoeveelheid
wegstroomt. Per uur levert de bron 16 ton. Op
den eersten dag werd reeds 400 ton olie ge
wonnen. een productie, die tot dusver in
Duitscliland nimmer bereikt is.
HONGAARSCHE PANDBRIEVEN.
NEDERLANDSCHE BELANGEN
VERWAARLOOSD
Bij de onderhandelingen omtrent de valo
riseering der Hongaarsche pandbrieven zijn
moeilijkheden ontstaan. Er zijn n.l. 40% van
alle in omloop zijnde pandbrieven destijds uit
gegeven door twee banken, die het hypo-
theekbedrijf niet meer uitoefenen en ten
deele niet in staat zijn, overigens echter niet
bereid zijn aan de valorisatie deel te nemen,
aldus het Hbld.
Volgens het vredesverdrag heeft b.v. de
Ungarische Hypotheken Creditbank. met
steun der regeering, de in Frankrijk geplaat
ste pandbrieven omgeruild tegen aandeelen.
Hierdoor is de bank geheel in Fransche han
den gekomen en de Fransche aandeelhouders
bekommeren zich niet om het belang van de
overige houders van pandbrieven.
In Nederland, waar alleen 200,000.000 kr.
pandbrieven in omloop zijn, waarvan
150,000,000 der bedoelde pandbrieven, wenscht
men een algemeene regeling en geen afzon
derlijke.
Bankiers zijn daarom va nmeening, dat een
algemeene regeling de taak van den staat
is, die ook aan de daaruit voortspruitende
lasten zal moeten bijdragen. De onderhande
lingen hebben slechts langzaam voortgang.
P.T.T. NEEMT PROEVEN MET TELEVISIE.
Naar wij vernemen zal de Rijkstelegraaf
dienst binnen enkele weken proeven nemen
met draadlooze beeldtelegrafie naar Neder-
landsch-Indië.
IJMUIDEN
N.A.S. EN FEDERATIE.
Vrijdagavond vond in de kleine zaal van
Thalia een huishoudelijke vergadering plaats
van leden van de IJmuider federatie, uitge
schreven door de Ned. Transportfederatie.
De voorzitter, de heer E. Bouman, zette het
standpunt van het N_AB. uiteen en bestreed
de door de heeren Brandsteder en Blaas ver
strekte mededeelingen omtrent de afschei
ding van de IJmuider federatie van het
N.A.S.
De vergadering werd door ongeveer 150
personen bezocht.
Naar wij nog vernemen ligt het in de be
doeling der Transportfederatie om a.s. Dins
dagmorgen een vergadering te beleggen voor
de zeelieden.
HEEMSTEDE
TERAARDEBESTELLING C. W. BREED
Onder veel belangstelling had heden. Za
terdagmorgen op de R.K. begraafplaats aan
den Heerenweg alhier, de teraardebestelling
plaats van het stoffelijk overschot van wijlen
den heer C. W. Breed.
Onder de velen die zoowel in de kerk als op
het kerkhof tegenwoordig waren merkten wij
o.m. op Jhr. J. w. W. van Doom, burgemees
ter, Wethouder Dr. E. A. M. Droog, den heer
N. Vos, gemeentesecretaris, Jhr. R. W. P. F.
von Mühlen, gemeenteontvanger, bijna alle
leden van den raad, Ir. Duinstee, directeur
van de gasfabriek. De regenten van huize St.
Bavo en ook het R.K. Armbestuur waren ver
tegenwoordigd door de heeren C. A. M Jonck-
bloedt, A. van der Weiden, J. van der Weiden
en Van Empelen.
Nadat een 2-tal stille H.H. Missen voor de
zielerust van den overledene waren opge
dragen, waarvan één door pastoor Reynen-
berg uit Haarlem, werd om kwart vóór 9 een
plechtige H. Mis en requiem opgedragen door
pastoor H. A. V. IJzermans daarbij geassis
teerd door de beide kapelaans der parochie.
Het knapenkoor zong de gebruikelijke re
quiemmis. Na deze Mis had de beaarding
plaats door pastoor Reijnenberg, die een
speciale vriend was van den overledene,
daarbij geassisteerd door de genoemde ka
pelaans. Er was een fraaie krans van den
Bond van Waschindustrieelen waarin de
overledene langen tijd een leidende functie
bekleedde.