HOLLANDSCH ZWITSEPSCHE REEPEN BSrJi BUITENLIND DE IMPERIALE CONFERENTIE TE LONDEN GEOPEND HAARLEM'S DAGBLAD DONDERDAG 2 OCTOBER 1930 VIERDE BLAD De redevoeringen tijdens de openingszitting. Ierland dringt aan op het afschaffen van elke controle. Vervaarde berichten uit Ecuador. Engeland. LONDEN, 1 October (V.D.) De eerste daad van de Imperieele Conferentie, die heden alhier geopend werd, was het zenden van een begroetingstelegram aan den Koning en de Koningin, waarop Ramsay MacDonald als voorzitter der Conferentie eenigen tijd later ©en antwoord van den Koning ontving, waar in deze de conferentie hartelijk dank zegde voor de tot uiting gebrachte gevoelens van trouw en aanhankelijkheid. Rede van MacDonald. Na de gedelegeerden ter conferentie ver welkomd te hebben wees Ramsay MacDonald op het feit, dat vier van zijn mede-premiers evenals hijzelf, thans hun eerste Imperieele Conferentie bijwonen. Overgaande tot het doel dezer conferentie zeide MacDonald, dat de agenda hoofdzake lijk drie aspecten te behandelen heeft der problemen, welke allen betreffen. Het eerste betreft de betrekkingen van de leden van het Britsche gemeenebest onderling op politiek of constitutioneel terrein. De algemeene prim cipes zijn neergelegd in het rapport van de commissie voor inter-imperieele betrekkin gen, ingesteld door ae Rijksconferentie van 1926. Bestuursveranderingen in het Vereenlgd Koninkrijk sedert de conferentie van 1926 maakten geen verschil in de aanvaarding van die principes. „Wij vertegenwoordigen hier aldus spr. de verschillende politieke meeningen, doch gelukkig zijn de betrekkingen tusschen de leden van het Britsche Gemeenebest geen onderwerpen van partijpolitiek, nooh in dit land. noch in een der Dominions". Het is thans de taak der conferentie na te gaan op de basis der ervaring, hoe men practisch uit werking kan geven aan de verklaringen van 1926. Teneinde dit werk voor te bereiden moet de wetteli jke opbouw van het gemeentebest worden nagegaan, teneinde dezen in overeen stemming te brengen met deze verklaringen. Dit is met zorg en aandacht gedaan door een speciale conferentie over de werking van de Dominiale wetgeving. De twee andere aspecten der agenda be sprekende .begon MacDonald met er den nadruk op te leggen, dat inzake buitenland- sche politiek het grooto doel was, om den wereldvrede te verzekeren en te handhaven en den invloed van het Britsche Gemeene best van volkeren in de wereldzaken te handhaven. Sedert 1926 kunnen wij naar ik meen, aldus spr., op drie groote stappen wijzen die wij met dit doel gezamenlijk genomen hebben De eerste is de onderteekenimg van het Kel- logg-pact, welke de plechtige toestemming der voornaamste landen vereischte, ter er kenning van het principe, dat de oorlog niet langer zal worden gebruikt als instrument van nationale politiek. Vervolgens hebben wij samengewerkt ter verzekering der arbitrage, als middel tot het uit den weg ruimen van conflicten, hetgeen wij gedaan hebben door het onderteekenen van de Facultatieve Clausule. Met betrekking tot het nastreven van bewapeningsbeperking als methode ter voorkoming van oorlog, hebben wij dit jaar gezamenlijk het Londensche vlootverdrag onderteekend. Doch er moet nog heel wat meer gedaan worden op beide terreinen door uitbreiding der arbitrageregelingen en het verkrijgen van vollediger en algemeener be wapeningsbeperking. Laten wij op dllt punt volkomen openhartig zijn. De kracht der bewapeningen op de wereld ln deze dagen en de algemeene onwilligheid der regeeringen om de zaak van den beveilig den vrede door vermindering van militair materiaal, zal tenzij gestuit, spoedig leiden tot een nieuwen bewapeningswedloop, het geen niet onverschillig kan zijn aan het vredelievendste der volkeren. Het perspectief is verontrustend, doch wanneer die ramp mocht geschieden, dan zou dit niet de schuld zijn van ons Gemeenebest dat zoowel in woord als voorbeeld de ernst getoond heeft van zijn toewijding voor den vrede. Vervolgens ging MacDonald over tot het bespreken van de economische kwestie. De geheele wereld, aldus ving hij aan, lijdt op het oogenblik onder een acute malaise Ln den handel, waarin wij onvermijdelijker wijze mede betrokken zijn. Het probleem is zoo danig, dat het niet kan opgelost worden door een land alleen. Naar mijn meening is. wat wij nu te overwegen hebben: de practi- sche middelen op te sporen, waarmede wij elkander en zoodoende ons allen kunnen helpen. Rede van den Canadeeschen Premier. De Premier van Canada R. D. Bennett be gon met den nadruk te leggen op den geest van broederschap, die de gedelegeerden hier vereenigd heeft en had het vervolgens over de urgentie en het belang voor het econo misch welzijn van het rijk van de problemen, die thans behandeld moeten worden. Ook in Canada gevoelt men de algemeene wereld- depressie. Men poogt door een geschikt ge bruik van die middelen, die men vermag te gebruiken, een weg te vinden uit de huidige moeilijkheden. Rede van den Australischen Premier. Vervolgens was het woord aan den Premier van Australië Scullin, die doelde op het be langrijke werk. dat de Conferentie wacht. nl. het in harmonie brengen van het werkelijke zelfbestemmingsrecht der Dominions met de wezenlijke eenheid van het Britsche Gemeen best. De organisatie der betrekkingen binnen het Gemeenebest is bezig te evolueeren van den eenvoudigen vooroorlogschen vorm naar iets, dat veel meer ls aangepast aan de hui dige omstandigheden. Het is zeer wel mogelijk een volledige en effectieve autonomie der Dominions te verzoenen met de eenheid van 't Britsche Gemeenebest als geheel. Als vrije vereeniging van volkeren echter kan er niets- gewonnen worden en misschien veel verloren door te pogen de betrekkingen te sterk te kristalliseeren binnen de grenzen van een of ander formeel document. Van de eenheid van het Britsche Gemeenebest kan in zeker tij den van crisis het behoud van den interna tionalen vrede afhangen. De economische zij de besprekende, zeide Scullin; dat het urgente probleem van heden eerder een probleem der markten ls dan een van productie en ingeval- de regeeringen van het Rijk mochten beslis sen tot een definitieve politiek van imperiee le economische samenwerking, dan zal de Australische regeering bereid zijn hiertoe mede te werken. De rede van den Premier van Nieuw-Zeeland. Forbes, de Premier van Nieuw-Zeeland, vervolgens het woord nemende, zeide dat er in het geheele Gemeenebest teleurstelling ge voeld zal worden, wanneer de conferentie niet tot een overeenstemming komt over de een of andere concrete en effectieve en economi sche politiek voor het gezamenlijk welzijn, of minstens definitieve stappen neemt ln de richting van een verhoogden binnenrijkschen handel. Rede van den Premier van Zuid-Afrika. Generaal Hertzog, Premier van Zuid-Afrika gaf uiting aan zijn zienswijze, dat nu de aan hangige constitutioneele kwesties zoo gron dig bestudeerd zijn door de technische con ferentie. het nog slechts noodig is het rap port dier conferentie te sanctioneeren of enkele detail-kwesties nader onder oogen te zien. Wat de economische kwestie betreft, zou INGEZONDEN MEDEDEELINGEN a 60 Ct#. p«r regel. Zuid-Afrika het zeer toejuichen als de mo gelijkheid wordt onderzocht van uitbreiding der economische en handelsbetrekkingen door het aannemen van een overeenkomst betreffende den handel tusschen de leden van het Gemeenebest, welke voorziet in uit breiding van wederzijdsche tarief gunsten op een rechtvaardige en redelijke basis en voor perioden, voldoende lang voor het scheppen van vertrouwen en stabiliteit. De rede van den Ier. De Minister voor Interne Aangelegenhe den van den Ierschen Vrijstaat McCalligan bracht de noodzakelijkheid naar voren thans eindelijk de laatste hinderpalen uit den weg te ruimen op den weg naar een harmonische en gemakkelijke onderlinge verhouding en algeheele onafhankelijkheid. De rede van den leider der Indische delegatie. De leider der Indische delegatie Maharajah van Bikaner verklaarde, dat de vorsten en onderdanen der Indische staten hun trouw aan den Koning en Keizer onverminderd handhaven evenals hun aanhankelijkheid aan het Rijk. terwijl de groote massa van het volk van Britsch-Indië ten zeerste verlangt als land de eer te genieten van een plaats in het Gemeenebest. Wanneer deze aspiratie in vervulling kan gaan. gelijk hij dit geloofde, dan is de toekomst vol beloften. Duitschland. De eisch in het proces tegen de Rijksweerofficieren. LEIPZIG, 1 October <VX>.) In het pro- ces tegen de Rijksweerofficieren uit Ulm, heeft de officier van Justitie tegen alle drie beklaagden een gevangenisstraf van twee jaar en zes maanden geeischt met aftrek van de preventieve hechtenis. Verder eischte hij tegen de beklaafden Ludin en Scheringer ontslag uit den dienst. De beklaagde Wandt is niet meer in dienst van den Rijksweer. Spanje. Aanstaande verloving van den Spaanschen kroonprins? Te Madrid, doen volgens de Tel. geruchten de ronde omtrent de aanstaande verloving van den Spaanschen kroonprins, den prins van Asturië, met prinses Maria Esperanza, dochter van den infant Carlos en de infante Louise van Orleans. De prins is thans 23 jaar oud en aanvankelijk liet zijn gezond heidstoestand te wensohen over; deze söhijnt echter in de afgeloopen jaren aanmerkelijk verbeterd te zijn. Gisteren is de kroonprins te Barcelona aangekomen, waar prins Carlos op het oogenblik vertoeft. Een officieele be vestiging van de verloving is tot dusver echter nog niet ontvangen. Oostenrijk. De Nationale Raad ontbonden. WEENEN, 1 October (V.D.) Bonds- president Miklas heeft hedenavond volgens een besluit van den ministerraad den Natic- nalen Raad ontbonden. De nieuwe verkie zingen zullen waarschijnlijk op 9 November gehouden worden. Volkenbond. De plenaire vergadering. GENèVE, 1 Oct. (VU.) De Assemble van den Volkenbond zal waarschijnlijk Vrij dag a.s. haar werkzaamheden eindigen. Voor het oogenblik wordt nog vergaderd door de Juridische-, begrootings- en budget commissies. De Duitsche Rijksminister van Buitenlandsche Zaken Dr. Curtius, zal Don derdagavond Genève verloten en naar Ber lijn terugkeeren. De overige leden van de Duitsche delegatie zullen tot het einde toe de Assemblée bijwonen. Zuid-Amerika. Dr. Ayora weer in functie?. Zeer verward zijn de berichten uit Ecuador. Het eerste telegram dat wij vanmorgen ont vingen luidt: NEW-YORK, 1 October (V.D.) Naar in Beun os Aires door geruchten bekend woidt 19 M 0b M ikt'"sr -L j De Imperiale Conferentie te Londen werd gisteren geopend. Hierboven een foto van de Locarno zaal in de regeeringsgebouwen te Londen, waar de conferentie plaats vindt. Ge* heel rechts Macdonald, die als voorzitter optreedt. Vervolgens boven links naast elkander de afgevaardigden van Canada, minister president Bennett en Zuid-Afrika (Hertzog). Daaronder links: Squjres, minister president van New-Foundland, Scullin, de af gevaar* digdc van Australië en vervolgens van links naar rechts in het midden onderaan: Benn, staatssecretaris voor Indie, Forbes (Nieuw- Zeeland) en Cosgrave {Ierland). Bij de ope ningszitting sprak echter voor Ierland, afgevaardigde Mc. Gilligan. gemaakt, zou de regeering van Ecuador zijn afgetreden. Volgens het tweede zou de president van Ecuador, dr. Ayora, die zijn ontslag genomen had, op dringend verzoek van vele invloed rijke personen, zijn ontslagaanvrage hebben ingetrokken. Hierdoor zou een algemeene ontspanning in het land zijn ingetreden. RELATIES TUSSCHEN HITLER EN DE SOVJETS? De oud-gezantschapsraad der Sovjet-Unie, Bessedofski, publiceert in „l'Odre" nieuwe do cumenten, waaruit zou blijken, dat er rela ties bestaan tusschen Sovjet-agenten en na tionaal-socialisten o.w. Hitier. Bessedofski beschikt over twee rapporten, twee brieven, die als begeleidend schrijven hebben dienst gedaan en twee brieven, die vertrouwelijke mededeelingen bevatten van Sovjet-functionarissen over de geheime be sprekingen. Het omvangrijkste document wordt door door Bessedofski als het belangrijkste be> schouwd en door hem een „pièce de résistan- ce" genoemd. Volgens dit stuk zou op 16 Juli jl. te Har- tenkirchen in een villa een bespreking zijn gevoerd tusschen Sovjet-agenten en natio- naal-socialisten, waarbij werd overeengekO' men, dat de Sovjet-Unie vijf millioen mark voor verkiezingsdoeleinden aan de nationaal- socialisten zou geven. De nationaal-socialis- ten zouden zekere tegen-prestaties doen, waaromtrent te Linz besprekingen zijn ge voerd. Op 16 Juli zou voornamelijk gespro ken zijn over de wijze, waarop het Russisch geld zou worden overgemaakt. Namens Rusland trad o.a. op de agent Kuk, voor de nationaal-socialisten majoor Schneidhuber uit München, ing. Dorsel uit Berlijn, Ritiimeïster von Detten uit Dres den en dr. Stennes uit Berlijn. EEN FEESTKLEED VOOR HAARLEM. CENTRALISATIE VAN MATERIAAL. Dezer dagen heeft men in onze courant kunnen lezen, dat de versiering van de stad tijdens de Dahlia-tentoonstelling een fiasco geworden is, omdat Openbare Werken geen materiaal beschikbaar heeft. B. en W. had den met een mild gebaar gezegd, dat be schikt kon worden over alles wat de gemeen te bezat, maar toen de schatkameren ge opend werden, bleek de geheele voorraad te bestaan uit.... 10 ietwat verwaarloosde zui len! Daarmede versiert men geen stad, ook niet al wordt in allerijl het versieringsmateriaal nog aangevuld met een 30-tal oranje-geverf de steigerpalen waarop een bakje voor bloe men gespijkerd is. De dienst voor den Hout en de Plantsoenen, die genoeg groen en bloe men beschikbaar heeft om honderden zuilen en palen te versieren, heeft er nog van ge maakt wat er van te maken was, maar de mildste beoordeeler zal moeten toegeven, dat het resultaat Haarlem als bloemenstad on waardig was. Kan uit het gebeurde geen goede les ge trokken worden? Er zijn vele gelegenheden waarbij het ge- wenscht is onze stad in een feestkleed te ste ken. Er is al eerder door ons op gewezen, dat 't gevaar dreigt, dat Haarlem een doode stad wordt. Daarom moet elke gelegenheid die zich voordoet, aangegrepen worden om wat levendigheid en afwisseling te brengen. Toen wij daarover een kort onderhoud hadden met een lid van het dagelijksch be stuur van ..Vreemdelingenverkeer", werd ons medegedeeld, dat ditzelfde onderwerp reeds een punt van bespreking heeft gevormd in het dagelijksch bestuur dier vereeniging, met het resultaat dat in het volledig bestuur zal overwogen worden of het gewenscht is te pogen, het daarheen te leiden dat Vreemde lingenverkeer in zekeren zin een centrale voor toekomstige stadsversiering wordt. In de nog voorloopige beschouwing van dit denk beeld werd het aldus gedacht, dat Vreemde lingenverkeer de medewerking zou zoeken van het gemeentebestuur, de straatvereenigïngen en eventueele andere instanties teneinde een Inventaris van het volledig aanwezige mate riaal op te stellen, dat dan bij toekomstige ge legenheden door Vreemdelingenverkeer in overeenstemming natuurlijk met de bezitters zou kunnen worden bestemd tot versiering. Er zal dan ook werk moeten worden gemaakt van uitbreiding van het materiaal. VERGADERING VAN HET I. V. V.-BESTUUR. EEN NIEUWE SECRETARIS. Dinsdag en Woensdag heeft te Amsterdam een vergadering plaats gehad van het be stuur van het Internationaal Verbond van Vakvereenigingen. In de plaats van den heer Sassenbach werd de tegenwoordige tweede secretaris, de heer Schevenels (België), tot algemeen secretaris benoemd. De heer Sas senbach zal in functie blijven tot een nieuwe tweede sertaris is benoemd. De voorgenomen verplaatsing van het Bureau van het i.v.V. naar Berlijn zal op 1 Juli 1931 geschieden. Anti-oorlogs en anti fascistische actie. In de vergadering was ook aanwezig de heer Friedrich Adler, secretaris van de So cialistische Arbeiders Internationale, met wien besproken werd de regeling van de samenwerking tusschen I.V.V. en S.A.I. In October a.s. zullen gedelegeerden van I.V.V. en S-A.l. te Keulen bijeenkomen ter geza menlijke bespreking van hun sociaalpolitiek program. Ook ten aanzien van de te nemen maatregelen tegen den oorlog zullen geza menlijke besprekingen plaatshebben. Vervolgens werd besproken de toestand in de landen zonder democratie. Ook op dit punt zal met de SA.I. worden samengewerkt. Als begin van deze samenwerking besloot het Bestuur tot toetreding van het I.V.V. tot het door de S.A.I. gestichte Matcotti-Fonds, tot het verleenen van steun aan de anti-fascisti sche actie. Tevens werd besloten een bedrag van 10.000 in genoemd fonds te storten. NASPEL VAN DEN OVERVAL OP CURASAO. Kapitein Borren voor het Hoog Militair Gerechtshof. Hedenochtend heeft het Hoog Militair Ge rechtshof te 's-Gravenhage een begin ge maakt met de behandeling van de strafzaak tegen den kapitein der Infanterie A. F. Borren, destijds commandant van de troepen, op Curasao, thans dienende bij het 14e regi ment infanterie, in garnizoen te Middelburg. Het Hoog Militair Gerechtshof is voor deze zaak als volgt samengesteld: President mr. dr. C. J. H. Schepel; leden: vice-admiraal J. H. O. graaf van den Bosch. Mr. G. van Sloo- ten Azn-, vice-admiraal B. Schreuders, luite nant-generaal M. Belzer en generaal-majoor E. A. D. E. Carp (plaatsvervangend lid). Advocaat-fiscaal: Jhr. mr. J. A. J. van den Brandeler. Griffier: de le luitenant der Jagers mr. J. Tuinstra. Als raadsman van den beklaagde treedt op mr. J. H. Rolandus Hagedoorn. Als getuigen zijn gedagvaard: ir. L. A. Fruytier, hoofdinspecteur van den Arbeid op non-activiteit; J Hulst, eervol onslagen le luitenant der Infanterie; A. P. J. Berger, eerste luitenant der infanterie; A. Hoorweg, gepensionneerd Oost-Indisch hoofdambte- naar (tevens als deskundige); A. H. Benne- witz, gepens. generaal-majoor N.-I. Leger (tevens als deskundige)Mr. N. J. L. Brantjes, officier van Justitie bij de rechtbank te Maastricht: Mr. L. M. Rollin Couquerque, administrateur bij het Dep. van Koloniën; J. C. de Ridder, gepens. luitenant-kolonel N. I. leger (tevens als deskundige). Aan kapitein Borren is ten laste gelegd, dat hij. als bevelvoerend militair, immers als militaire commandant van de te Willemstad op Curacao gelegerde en in garnizoen zijnde militaire troepen, zoomede van het aldaar aan de monding van de St. Anna gelegen ver sterkte, althans militair bezette Waterfort, en als zoodanig verantwoordelijk voor de veiligheid van dat fort, verzuimd heeft doel treffende maatregelen te treffen, ter behoor lijke militaire bewaking en verdediging van hetzelve tengevolge van welke ernstige nala tigheid het fort in den avond van 8 Juni 1929 onbewaakt is geweest en geheel open en on verdedigd heeft gelegen voor een onverhoed- schen vijandelijken overval en het aldus aan zijn schuld te wijten is geweest, dat te om streeks 9 uur van dien avond een aantal in twee trucks vervoerd wordende opstandelin gen, immers aan het Nederlandsch gezag? onderworpen en tegen dat gezag opstandigë personen, onder wie zekere Urbina als aan voerder fungeerde, met groote driestheid in snelle vaart de militair onbewaakte, in elk geval onvoldoend bewaakte, openstaande poort, welke van het Gouvernementsplein toegang tot het Waterfort verleent, is kun nen binnenrijden, vervolgens de in dat fort aanwezige op dat moment nagenoeg onbe wapende militairen heeft kunnen overvallen, met geweld van wapenen heeft kunnen uit eenjagen en gedeeltelijk heeft kunnen over meesteren, en zich van het fort heeft kun nen meester maken, al hetwelk ook inder-' daad heeft plaats gehad. GELOOF EN WETENSCHAP. BERNARD VERHOEVEN OVER GUIDO GEZELLE. Voor de leden der Vereeniging „Geloof èif Wetenschap" voor Haarlem en omstreken sprak Woensdagavond in den Schouwburg aan den Jansweg de heer Bernard Verhoe ven, te Arnhem, over: „Guido Gezelle, Va der van het nieuwe Vlaanderen", ter gele genheid van de Eeuwfeestviering van Guido Gezelles geboorte. De schouwburg was geheel gevuld en de voordracht van den begaafden spreker werd met de grootste aandacht aangehoord. De heer Verhoeven schetste Gezelles jeugd:' hoe hij een kind was van de natuur, de ge schiedenis en het volk. Zoo werd hij de na tuurpoëet van Vlaanderen. Toen hij het Seminarie te Rousselaere be zocht moest hij daar tegelijkertijd de func tie van portier vervullen, om in zijn levens onderhoud te kunnen voorzien. Dat hij daar de maatschappelijk-mindere van zijn mede-studenten was, griefde hem diep. Maar als portier bleef hij ook in contact met het volle, dagelijksche leven en kwam dus niet onder den invloed van de verfransehing. Zoo leerde hij de ruige, schilderachtige schoon heid van de Vlaamsche volkstaal bewonderen Spoedig werd hij leeraar aan hetzelfde se minarie te Rousselaere; aanvankelijk moest hij les geven in koophandel, boekhouden en botanie (de eerste twee waren geen vakken voor dezen slechten financier, het laatste echter des te meer) maar later werd hem het onderwijs in de poëzie opgedragen. In den zachtzinnigen, nederigen Gezelle ontwikkelde zich een manhaftig verweer te gen hen die onbevoegd zijn geboortegrond wilden betreden; hij „wilde onbelogen, onbe- drogen. de wilde waarheid dienen". Zoo kwa men de schermutselingen en de botsingen met het practische leven. Hij doceerde niet genoeg, werd er gezegd en als prediker mo raliseerde hij niet genoeg. Tenslotte mocht Gezelle geen leeraar meer blijven. Na die catastrophe heeft hij een kwarteeuw bijna geheel gezwegen. De leeuwerik zat in de kooi. In het eerste jaar bezong hij nog ijl en etherisch de smart, die hij zoo diep gevoelde; toen zweeg hij geheel. De leeuwerik zat in de kooi. Het kind (dat hij zijn geheele leven gebleven is) was in. hem gewond. Want hij was een kind, geen strijder, geen wijsgeer. In 1882 komt het wonder der resurrectie. Hij komt dan weer te Rousselaere (na in Brugge en Kortrijk geplaat-st geweest te zijn) en hier gebeurt het wonder: de terugkeer van het kind. Hij geeft dan zijn goddelijkste zangen, waarin hij terugkeert naar de pri mitieve onschuld en haar oorsprong: God. INGEZONDEN MEDEDEELINGEN 60 Ct». p.r FOTOGRAFISCH GROOTE HOUTSTRAAT 169 TELEFOON 13472. HAARLEM ATELIER „RICHE" 1 Artistieke Dames- en Heerenportretten 1

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1930 | | pagina 14