Grock neemt afscheid.
Het woord is aan
Vijftig millioen.
Het Belangrijkste
LOOPT U MOEILIJK?
48e Jaargang No. 14503
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Vrijdag 3 October 1930
HAARLEM S DAGBLAD
/Pirectie: P. W. PEEREBOOM
•n ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTEN: per week 0.27J4, met Geïllustreerd Zondagsblad ƒ0.32
Per 3 maandenHaarlem en plaatsen waar een agent gevestigd is (kom der
gemeente) 3.57)4. Franco per post door Nederland 3.87)4. Losse nummers
0.06. GeïlL Zondagsblad per 3 maanden 0-57)4, franco per post.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Administratie 10724, 14825 Drukkerij 10122, 12713 Postgiro No. 38810
ADVERTENTIEN: 1—5 regelj ƒ1.75, elke regel meer 10-35. Reclames
ƒ0.60 per regeL Reductie bij abonnement. Vraag en Aanbod 1—4 regels 0.60,
elke regel meer /0.15, buiten Arrond. dubbele prijs. Onxe Groentjes (Dinsdag,
Donderdag en Zaterdag) 14 reg. f 025. elke regel meer ƒ0.10. uitsl. i contant.
£ratis Ongevallenverzekering voor Weekabonnés. Uitkeeringen: Levenslange ongeschiktheid en Overigden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f 400.-, Duim f 250.-, Wijsvinger f 150.-, Elke andere vinger f 50.-, Arm- of Beenbreuk f 100.-
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWINTIG BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
Grock, 's wereld's grootste clown.
Een paar jaar geleden is hij nog in Carré
te Amsterdam opgetreden en velen onzer
hebben toen voor het eerst met hem kennis
gemaakt en geschaterd om zijn dwaze grol
len, die niet enkel grollen maar ook kunst
zijn. Grock is de nog steeds onovertroffen
clown.
En nu heeft hij er genoeg van. Eerst nog
een afscheidstournee in Frankrijk, dan mis
schien een laatst bezoek aan Londen en
daarmee is het afgeloopen.
Grock klaagt over de concurrentie van de
film, vooral nu zij haar zwijgen heeft afge
legd, maar dat is het niet alleen, hij heeft
letterlijk overal genoeg van. Van het einde-
looze reizen, het eten in hotels, het voort
durend grimeeren. En erg onbegrijpelijk lijkt
het niet.
Hij kan zich de retraite veroorloven want
weinige artiesten hebben zooveel geld ver
diend als deze koning van den lach. En wan
neer zijn afscheidstournee ten einde is gaat
hij naar Oneglia in Italië, waar hij een
kasteel laat bouwen met een uitzicht over
de prachtige baai van Genua. Een machtig
kasteel, zooals hij zelf heeft verklaard eer
geschikt voor een koning dan voor een clown.
Het zal veel meer dan een millioen gulden
kosten, het krijgt 36 kamers, groote terras
sen en een enorm park. Grock's personeel zal
uit 12 personen bestaan, onder wie twee
chauffeurs voor de drie autos van den eige
naar.
Er is aan den lach nog wel wat te verdie
nen, blijkbaar. En als Grock op zijn kasteel
uitrust van een vermoeiende carrière, zullen
duizenden in tal van landen zijn heengaan
betreuren. Maar Grock zal wel eens, op zijn
terras gezeten, stil voor zich uit lachen. En
wie het laatst lacht, lacht het best.
HET PROCES TEGEN „DE LICHTSTRAAL".
In hooger beroep ls Vrijdag voor de recht
bank te 's-Gravenhage behandeld de zaak te
gen de directeuren van de N. V. De Licht
straal te 's-Gravenhage. vervolgd wegens
overtreding van de Loterijwet. De subst.-offi-
cier van Justitie, mr. Rij kens, vorderde ver
nietiging van het vonnis van het kanton
gerecht en veroordeeling van ieder der ver
dachten tot drie maal een maand hechtenis.
Uitspraak 16 October.
KUNST AAN HET VOLK.
DE MADRIC4ALVERFENÏC.TNG IN
GROOTE KERK.
Men schrijft ons:
Dinsdag a.s., 7 October, opent de veree-
niging „Kunst aan het Volk" haar seizoen
met een uitvoering door de Haarlemsche
Motet- en Madrigaalvereeniging onder lei
ding van Sem Dresden in de St. Bavokerk op
de Groote Markt. Deze uitvoering, die ook
voor niet-leden toegankelijk is, belooft een
belangrijke gebeurtenis in het seizoen te
worden. Er is toch te weinig gelegenheid in
onze stad om de meesterwerken der vocale
polyphonie te hooren en voor een volledige
muzikale oriëntatie is dit toch een beslist
vereischte. Het groote succes bij publiek en
critiek, dat het koor verleden jaar bij de
uitvoering in de Gemeentelijke Concertzaal
wist te behalen en vooral ook de inderdaad
b'^fjndere artistieke waarde van de vertol
kingen hebben het bestuur van Kunst aan
het Volk doen besluiten reeds nu weer onze
stadgenooten de gelegenheid te bieden deze
muziek te genieten, welke toch de bron is,
waaruit de muzikale uitingen van later tij
den zijn voortgekomen. Zij zal nu zooveel te
meer tot ons spreken, nu zij kan klinken,
niet in een concertzaal, maar in de kerk,
waarvoor zij toch voor een belangrijk deel
geconcipieerd werd. Het is onnooüig te zeg
gen dat de naam van den eminenten leider,
wiens diepgaande kennis van deze werken
voldoende bekend mag worden verondersteld
een in alle opzichten voortreffelijke uitvoe
ring waarborgt. Dat de Haarlemsche muziek-
vrienden deze gelegenheid niet voorbij mo
gen laten gaan!
MIJNONGELUK IN ENGELAND.
Een hevige ontploffing welke in de
Grove-kolenmijn van de Firma W. Harrison
Ltd. nabij Walsall in Staffordshire plaats
had, heeft aan 14 mijnwerkers het leven ge
kost, meldt de Tel. Onmiddellijk na de ramp
welke plaats greep juist een paar minuten
voor de arbeiders van de namiddagploeg
weer naar boven gingen, zijn reddingsbriga
des aan het werk getogen. Aanvankelijk
konden zij echter niet veel uitrichten, omdat
de mijngangen met kolendamp gevuld wa
ren en voor een deel door het neerstortend
puin waren versperd. De helpers moesten
zich hierdoor een weg banen om de slacht
offers, die zich ongeveer twee en een halven
K.M. van den ingang van de mijn bevonden,
te bereiken.
Het was dan ook eeitst- 1 uur 's nachts voor
de overblijfselen van vijf slachtoffers wer
den gevonden en velen van hen waren zoo
verminkt, dat identificatie onmogelijk was.
In den loop van den acht werden nog de
lichamen van zeven andere mijnwerkers ge
vonden, terwijl van twee andere arbeiders
nog geen spoor is ontdekt. Het is evenwel
uitgesloten, dat zij nog in leven zijn. Als
tragische bijzonderheid wordt nog gemeld,
dat een der omgekomenen bijna op dezelfde
plaats het leven liet als zijn vader 16 jaar
geleden bij een ramp in dezelfde mijn.
De inspecteur van het mijnwezen stelt te
zamen met de directie een onderzoek in
naar de oorzaak van de ramp. Hoewel van
de zijde der directie werd medegedeeld, dat
omtrent de oorzaak nog niets bekend is.
wordt de ontploffing toegeschreven aan het
feit, dat een draad kortsluiting heeft ge
maakt met een electrische snijmachine. Het
mag als een gelukkige omstandigheid ge
noemd worden, dat het gisteren een vacan-
tiedag voor de mijnwerkers was, waardoor
slechts 1/3 van de normale ploeg van 50 man
werkzaam was.
DE EX-KONING VAN GRIEKEN
LAND WEER OP HET TOONEEL
LONDEN, 2 October. De ex-koning van
Griekenland is plotseling weer op den voor
grond getreden door een mededeeling in de
pers, dat hij nog steeds aanspraken maakt
op den Griekschen troon en dat hij er van
overtuigd is, dat het Grieksche volk hem
vroeg of laat toch weer naar Athene terug
zal roepen. De ex-koning verklaarde, dat hij
voor geen enkele politieke partij eenige
voorkeur heeft. Hij zal noch als overwon
nene, noch als overwinnaar terugkeeren. Het
is slechts zijn plicht als koning de nationale
eenheid te herstellen (VD.)
BUITENWIJK-CONCERT.
OP HET EMMA-PLEIN.
Programma van het buitenwijk-concert op
het Emmapiein op Vrijdagavond, 3 October,
8 uur, te geven door de Politie Muziekver-
eeniging, Directeur de heer J. A. Meng.
1. Aux Bords du Rhin, Marsch, J. Martin.
2. Mercedes, Ouverture Fantastique,
M. J. H. Kessels.
3. Donauwellen, Valse, Ivanovici.
4. La Fête au Village, Fantasie,
Fermlant Adricio.
5. Groot Rotterdam, Marsch,
Willy Schootemeyer.
6. Gloria Victis, Ouverture, Felix Boisson.
7. La Jolie Flamande, Valse, D. Bauvens.
8- Gitane, Fantasie, Balfe.
BURGEMEESTER BöSS
VRAAGT PENSIOEN.
Böss.
(Zie ook Buitenlandsch Overzicht)
Berlijns eerste burgemeester Böss heeft
verzocht per 1 November gepensionneerd te
worden. Wordt aan dit verzoek voldaan, dan
zal de burgemeester niet, zooals wettelijk
bepaald is, tot 31 Januari 1931 zijn volle be
zoldiging uitgekeerd krijgen, doch van 1 No
vember af slechts pensioen ontvangen.
FRANSCH VLIEGTUIG NEER
GESTORT.
PARIJS, 2 October (VJD.) Hedenavond
kort voor 7 uur is in de nabijheid van Sa-
vigny op ongeveer 25 KM. ten Z. van Parijs
een uit Orly komend vliegtuig waarin behal
ve de piloot nog drie passagiers gezeten wa
ren, neergestort. De machine boorde zich in
den grond, waarbij de motor explodeerde.
Binnen enkele ooj. "blikken gingen de over
blijfselen In vlammen op. De vier inzitten
den konden slechts als verkoolde lijken ge
borgen worden.
TE GOED VAN VERTROUWEN
Een 32-jarige juffrouw uit Haarlem deed
Donderdag bij de politie een verhaal, waarin
zij zelf niet de slimste rol had gespeeld
In Amsterdam had zij namelijk kennis ge
maakt met een 26-jarig man. dien zij blijk
baar zóó vertrouwde, dat zij hem op zijn ver
zoek al maar dadelijk een gulden leende
Daarna gingen zij genoegelijk samen per
trein naar Haarlem, waar tijdelijk afscheid
genomen werd.
Zij spraken af, om elkaar 's avonds zeven
uur weer te ontmoeten, teneinde de kennis
making voort te zetten en naar een bioscoop
te gaan.
Op het afgesproken uut was de juffrouw
present, maar de nieuwe vriend was er nog
niet. Na eenigen tijd gewacht te hebben,
kwam zij tot de voor haar ontstellende ont
dekking, dat hij niet alleen zijn woord niet
gestand deed, maar dat hij bovendien kans
had gezien, om nog een paar gulden uit haar
taschje te stelen.
Met haar desillusie ging zij toen maar naar
de politie, in de hoop dat die den snoodaard
zal weten te vinden.
DE ZAAK TEGEN KAPITEIN BORREN.
Na de zitting van het Hoog Militair Gerechts hof. Drie vroegere machthebbers op Curagao
verlaten het Hoog Militair Gerechtshof. Van links naar rechts gcp. luitenant-kolonel J. C-
de Ridder, voorganger van kapitein Borren als troepencommandant op Curagao, mr. N.
J. L. Brandjes, voorganger van ir. Fruytier, kapitein Borren. Rechts op den achtergrond
ir. L. A. Fruytier
Georg Hermann s
Ik sta nog steeds op het standpunt, dat
de werkelijke geschiedenis der menschheid
niet de slag b{j Waterloo, maar de negende
symphonie is, niet Sédan, maar Koch, Pasteur
en Lister.
(Volgens de nieuwste statistiek zijn
er thans 50 millioen automobielen
op de wereld).
Vijftig millioen van die automobielen
Loopen er rond op dit aardsch tranendal,
Vijftig millioen, nou ik wil het gelooven,
'k Vind het alleen een verdacht rona getal.
Wat u moogt zeggen, die „stinkende g&uwe"
Is een bijzonder voorspoedige plant.
Tjonge, wat zijn die millioenen getallen
Toch indrukwekkend en interessant.
Dagelijks gevoed met een zee van benzine,
Kunstig herleid tot een voortstuwend gas,
Rennend en jachtend als willooze slaven
Van het onrustige menscheiijk ras.
Vurig door dezen verlangd en aanbeden,
Net even vurig door genen gehaat.
Koning der snelheid op eenzame wegen
En in de drukte dictator der straat.
Prachtlimousine, chauffeur, oude dame,
Glijdend geluidloos, verheven en duur,
Oud model Ford met een rammelend spatbord,
Volgeperst blik met Oom Hein aan het stuur.
Sneller vervoeren van allerlei vrachten,
Luxueus zweven, totaal zonder doel.
Zakelijk gebruik voor het winnen van uren,
Rennen, alleen voor 't sportieve gevoel.
Alles tezamen een jachtende menschheid,
Rollende naar een toekomstig verschiet,
Snorrend symbool van de eeuw van den motor;
Vijftig millioen en we zijn er nog niet!
P. GASUS
EEN GRANAAT GEVONDEN TE
WASSENAAR.
Bij een particulier te Wassenaar is bij het
afbreken van een schuur en het vcrwij eieren
van den vloer een niet gesprongen granaat
gevonden meldt de N.R.Ct. De gemeente
politie heeft het gevaarlijke voorwerp weg
gehaald en aan de militaire politie overgege
ven. Hoe dit voorwerp op een dergelijke
vreemde plaats terecht is gekomen, is een
raadsel.
HULDIGING RABBIJN DE VRIES
Naar wij vernemen zal de huldiging van
Rabbijn S. Ph. De Vries Mzn. door het co
mité dat zich ter gelegenheid van zijn 60en
verjaardag gevormd heeft, plaats hebben op
Zaterdagavond 11 October a.s., ten huize van
den heer De Vries.
Donderdagavond werd de heer De Vries in
lntiemen kring gehuldigd door eenige ver-
eenigingen van godsdlenstigen aard, waarbij
hem geschenken werden overhandigd. Van
verschillende andere zijden ontving de jubi
laris ook nog blijken van belangstelling ln
den vorm van tal van bloemstukken brieven
en telegrammen van gelukwensch en eenige
geschenken.
Onder degenen, die van hun belangstelling
deden blijken, waren ook de burgemeeste.
van Haarlem de heer C. Maarschalk en Prof
G. C. van Walsem.
KINDERVERLAMMING TE HAARLEM
MERMEER.
Blijkens opgave In de'Staatscourant Ls te
Haarlemmermeer in de week van 21 tot en
met 27 September 1 geval van kinderverlam
ming voorgekomen. Andere gevallen van po
liomyelitis deden zich in deze provincie voor
te Edam en te Amsterdam. Het totaal voor de
provincie bedroeg 3, dat voor het Rijk 19. Te
Haarlemmermeer kwamen 2 gevallen van
typhus voor.
VLIEGTUIG MET DRIE
MENSCHEN NEERGESTORT.
CORBEIL, 2 Oct. (B.TA.) Een vliegtuig
waarin zich drie mannen en een vrouw be
vonden ls bij het nieuwe kerkhof van Savigny
sur Orge neergekomen en verpletterd. Het
vliegtuig geraakte in brand. De lijken der
Inzittenden waren geheel verkoold.
COMMUNISTEN IN EEN
BANKIERSVERGADERING.
CLEVELAND, 3 October (Reuter.) Zes
honderd communisten trachtten de zaal bin
nen te dringen, waar president Hoover zijn
rede hield voor de jaarlijksche vergadering
der bankiersvereenlging. Zij werden echter
door de politie teruggedreven.
Er vielen geen ernstige slachtoffers.
HTT.T.EGOM.
INZET.
Donderdagavond had in ..Het Wapen van
Friesland" de inzet plaats van 't woonhuis
met schuur,erf en tuin aan den Stationsweg
78 te Hillegom.
Het werd ingezet op f 6200.
De toeslag heeft Donderdag 9 October
plaats.
Kapitein Borren staat terecht.
(Ie blad, 2e pag.)
De doodelljke aanrijding te Velsen. De zaak
voor de rechtbank.
(2e blad, 2e pag.),
Duitschland's financieel program.
(2e blad, le pag.Jl
Grock neemt afscheid.
(le blad, le pag.X
ARTIKELEN
R. P.: Ons verkeer.
(le blad, le pag.X
Ettore Bugatti (de beroemde auto-fabrikant) i
Zal de auto de vliegmachine verdringen?
(5e blad, 2e pag.)
Wordt het leven goedkooper? Een enquête
levert belangrijk materiaal op.
(4e blad, le pag.).
R. P.: Langs de Straat: ,Jn Aerdenhout".
(2e blad. le pag.)
Voor de laatste berichten zie men de 2e pag
van het le blad).
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
koop dan een paar steunschoenen bi]
PRESBURG, Gr. Houtstraat 88, Haarlea
en 't leed ie geleden
EEN MANIFESTATIE TEGEN
BRIAND.
BIJ ZIJN TERUGKEER IN PARUS.
PARIJS, 3 Oct.. (N.T.A.) Brland en de mi
nister van Handel, Flandin zijn gisteren uit
Genève te Parijs teruggekeerd. Op het Gare
de Lyon, trad, naar Havas meldt, bij aan
komst een man op Brland toe, die hem op
luiden toon verweet dat hl] het weder op een
oorlog met Duitschland aanstuurde. De man
die een 36 jaar oude. voor 65 pet. in den oor
log verminkte architect bleek te zijn, werd
door de politie medegevoerd terwijl Briand
uitriep: „dit kon niet uitblijven". Naar op
den politiepost nader bleek was de architect
met denzelfden trein als Brland uit Genève
gekomen.
Toen Brland het Gare de Lyon verliet had
den zich daar een aantal camelots du roy
verzameld die poogden tegen Briand te ma
nifesteeren. De politie moest verscheidene
personen in arrest stellen.
TWEE VROUWELIJKE ZENDE-
LINGEN VERMOORD.
PEKING, 3 Oct. (Reuter). Volgens een be
richt uit Klenyang aan den Brltschen con
sul te Kiennning bestaat de vrees, dat de
twee Engelsche vrouwelijke zendelingen, die
begin Juli door Chlneesche bandieten waren
gevangen genomen, vermoord zijn. In het be
treffende telegram wordt gezegd, dat de ban
dieten beide vrouwen hebben doodgeschoten.
HAARLEM, 3 October.
Ons Verkeer.
In Amsterdam hebben ze een verkeerstel
ling gehouden, die het statistisch materiaal
der gemeente met een groote hoeveelheid
.verrijken zal, en waarvan overigens te hopen
is dat er geen al te hooge waarde aan zal
worden gehecht. Weinige dingen zijn bedrle-
gelijkcr dan de statistiek. Er kan alles mee
bewezen en alles mee ontzenuwd worden.
Ermee debatteeren is dus tamelijk onge
vaarlijk, als tenminste belde debaters de cij
fers vóór zich hebben. Maar als men de sta
tistiek als basis aanvaardt voor te nemen
maatregelen, zonder er eerst de tallooee
alsen, evenwels en mitsen aan te verbinden,
die er onvermijdelijk bij hooren. is men
veelal op den verkeersweg des verderfs.
De statistiek is als een verlokkende fee,
ondanks haar schijnbare dorheid. Vele man
nen zijn in haar netten verstrikt geraakt, en
denken er met leedwezen aan terug.
Als men in Amsterdam een Jaar lang ver-
keers-telde, eiken dag, zou men uit de gewel
dige cljferzee, die daaruit ontstond, al heel
andere conclusies trekken dan men nu uit
dienen een dag kan halen. Als men het twee
Jaar deed, zouden de vreemdste en onna-
speurlijkste verschillen ln de belde jaren aan
den dag treden. Zoo is het met statistieken
altijd. Enfin, de Amsterdamsche verkeers
regelaars zijn niet van gisteren, hebben
mooie resultaten bereikt met hun werk. en
het ls dus te hopen dat zij, in hierdoor ge
wekt zelfvertrouwen, zich niet van de wijs
zullen laten brengen door hun nieuwe sta
tistische gegevens. Er zij bijgevoegd dat ik
niet zoo onhartelijk over me). Statistiek zou
schrijven als ik in den loop der tijden niet
