NIEUWS UIT HAARLEM-NOORB.
DE VERKEERSMIDDELEN.
DE OPENLUCHTSCHOOL
HAART EM'S DAGBLAD
VIERDE BLAD
DONDERDAG 16 OCTOBER 1930
De N. Z. H. T. M. wil de tramlijn doortrekken tot de Jan Gijzenvaart.
Langs den Rijksstraatweg en door de Timorstraat
Het Soendaplein waar nu de tramlijn ophoudt.
Ij hebben reeds eenige dagen gele
den medegedeeld, dat de directie
der N.ZH.T.M. een verzoek bij
het Haarlemsche gemeentebe
stuur heeft ingediend om de
tramlijn door te trekken tot de Jan Gijzen
vaart.
D§ verkeersmiddelen in Haarlem-Noord vra
gen dus bij vernieuwing de aandacht van
het gemeentebestuur. Haarlem-Noord breidt
zich steeds uit. Als wij de grens trekken bij
Klopper- en Schotersingel, dan herbergt
Haarlem-Noord bijna 40.000 inwoners, dus een
derde van onze geheele gemeente.
Nadat de stadsbussen zijn gaan rijden zijn
'de verkeersmiddelen voor de bewoners van
Haarlem-Noord, die reeds lang veel te wen-
schen overlieten, wel wat verbeterd. Alle drie
de autobuslijnen brengen de passagiers in
Haarlem-Noord. De eindpunten zijn de Zaa-
nenlaan, Spaarnhovenstraat en Maasstraat.
Eerst liepen den autobuslijnen heel anders
maar de practijk heeft geleerd, dat zij alleen
kunnen bestaan, als zij een groot gedeelte
van de passagiers uit Haarlem-Noord opslok
ken.
Het ls te begrijpen, dat de directie van de
N.Z.H.TM. deze autobusverbindingen met
Haarlem-Noord steeds met leede oogen heeft
aangezien, omdat daardoor heel wat dubbel
tjes aan de tram ontgingen. Van de Groote
Markt af loopen de autobuslijnen vrijwel pa
rallel aan de tramlijnen, zoodat vandaar reeds
de concurrentie begint. Daarbij komt nog, dat
de autobus die uit het Slachthuiskwartler
komt de passagiers voor het stratencomplex
brengt dat oostelijk van den Schoterweg ligt.
Menschen die op de Groote Markt staan en
die naar de Jan Gijzenvaart moeten, denken
er nu niet meer aan om met de tram naar
het Soendaplein te gaan om verder te loopen.
Alle bewoners uit Haarlem-Noord die dus
Noordelijk van het Soendaplein wonen, geven
dus de voorkeur aan de autobus boven de
tram. Het -bezwaar is evenwel, dat de bussen
slechts om het kwartier rijden.
De Tramdirectie had reeds lang plannen om
te trachten aan de autobus-concurrentie een
einde te maken door de tramlijn door te
trekken naar de Jan Gijzenvaart.
Eindelijk is het evenwel tot een offTcieele in
diening der plannen gekomen.
De plannen der
N. Z. H. T. M.
Aanvankelijk ls het de bedoeling van de
N.Z.H.T.M. geweest een electrische tramlijn
aan te leggen Alkmaar-Haarlem-Leiden-
den HaagScheveningen. De lijn Leiden
den HaagScheveningen is gereed. De elec-
trificatie van de stoomtram Heemstede-Hille-
gom is in een vergevorderd stadium van voor
bereiding, terwijl binnen enkele jaren ook
de electrische verbinding tusschen Hillegom
en Leiden wel tot stand zal komen.
Maar wij gelooven niet, dat er veel kans
bestaat, dat wij het nog beleven zullen, dat
de electrische tram ons ook naar Velsen en
Alkmaar zal brengen. Bij het asphalteeren
van den rijksweg tusschen Haarlem en Vel
sen is niet meer op een tram gerekend.
Blijkbaar was men aan het departement van
Waterstaat van meening, dat toen de stoom
tram HaarlemVelsenAlkmaar den strijd
om het bestaan tegen de autobussen had op
gegeven, er van elect-rificeeren ook niets meer
zou komen.
Een groot bezwaar voor de lijn Haarlem-
Alkmaar is ook het Noordzeekanaal te Vel
sen. In den ouden tijd reed de stoomtram
wel over de pont, maar dat gaf toch altijd
veel bezwaren. Meestal werd het dan ook
overstappen voor de passagiers. Toch ge
looven wij, dat een goede electrische tram
verbinding HaarlemVelsen veel passagiers
te vervoeren zou krijgen. Wel hebben wij nu
de electrische trein Haarlem—Velsen—
IJmuiden, maar het station Velsen ligt nog
al ver van de rijksstraatweg af. De 'bewoners
van Santpoort en de naaste omgeving van
den rijksweg en de Pont te Velsen, blijven
nu geheel aangewezen op de autobussen.
De directie der N.Z-H.T.M. wil nu de stads-
lijn HeemstedeSoendaplein doortrekken tot
in de nabijheid van de Jan Gijzenvaart.
De bedoeling is om de tram van het Soen
daplein door de Flores-, Timor- en Hudson-
straat te laten loopen. Deze straten loopen
parallel met den Rijksstraatweg. Aan het
einde van de Hudsonstraat zou de tram links
de Minahassastraat ingaan, om van daar op
den Rijksstraatweg te komen, op nog geen
honderd meter afstand van de Jan Gijzen
vaart.
Op dit oogenblik loopt de Minahassastraat
nog op een stuk weiland uit, zoodat daar nog
geen rijdend verkeer van en naar den Rijks
straatweg kan plaats hebben. Er is evenwel
ruimte genoeg, om de trambaan met een
wijde bocht naar den Rijksstraatweg te
leiden en er eventueel -een flink wachthuis
te bouwen.
Het voornemen is om de tram langs den
Rijksstraatweg naar de stad terug te laten
rijden.
Er zijn evenwel tegen uitvoering van deze
plannen nog verschillende bezwaren, zoodat
het in elk geval nog wel eenigen tijd zal du
ren voor aan een begin van uitvoering ge
dacht kan worden.
Wij hebben namelijk vernomen dat er
veel kans is, dat door het rijk bezwaar ge
maakt zal worden om de tram op den Rijks
straatweg toe te laten.
Bezwaren van den
Rijkswaterstaat?
Aan den hoofdingenieur van den Rijks
waterstaat in het arrondissement Haarlem,
ir. P. J. van Voorst Vader, hebben we hier
over nadere inlichtingen gevraagd. Deze zei
ons, dat hij in de laatste drie of vier jaar, dus
sedert de asphalteering van het gedeelte tus
schen het Soendaplein en de Jan Gijzen
vaart, van deze plannen niets meer gehoord,
heeft. .Persoonlijk ben ik tegen het leggen
van elke trambaan op deze gemoderniseerde
rijkswegen", aldus zei de heer Van Voorst
Vader, „Deze Rijksstraatweg is slechts twaalf
meter breed. De moeilijkheid zit natuurlijk in
het feit, dat dan één van de rijwielpaden voor
de nieuwe trambaan zou moeten worden op
geofferd en voor de automobielen is het juist
zoo aangenaam, dat de wielrijders niet meer
op den rijweg mogen komen. En tegen het
leggen van een trambaan op één der fietspa
den bestaan trouwens nog meer bezwaren.
De leveranciers, die per wagen of auto hun
klanten langs den Rijksstraatweg bedienen,
zouden dan genoodzaakt zijn, hun wagen
telkens op den rijweg te laten staan, waarmee
weer een gevaarlijke toestand geschapen
wordt. Over het leggen van een trambaan
midden in den geasphalteerden rijweg be
hoeft eigenlijk niet eens van gedachten te
worden gewisseld, want dat zou veel te veel
geld kosten. Vroeger, toen de stoomtram naar
Alkmaar daar nog reed, was de toestand nog
heel anders. Maar nu die verdwenen is en de
grond weer eigendom van het rijk is gewor
den, kunnen we deze aangelegenheid te zij
ner tijd weer wat van een ander stand
punt bekijken. Doch daar zijn we nog niet
aan toe," aldus eindigde de heer Van Voorst
Vader, „want zooals ik u reeds opmerkte, is
mij op dit oogenblik van de nieuwe plannen
der tramdirectie nog niets bekend."
Waf de bewoners
wenschen.
Wij hebben aan eenige bewoners van den
Rijksstraatweg hun meening gevraagd over
de verkeersmiddelen. De eerste, die een rij
wielzaak bij de Maasstraat heeft, wenscht
honderd maal liever een tram, dan een auto
bus, en wel om twee redenen. Ten eerste om
dat men telkens een kwartier op een auto
bus moet wachten. „Want wij mogen niet
altijd met de bussen mee, die naar de buiten
gemeenten gaan", aldus onze zegsman. „Dat
hangt heelemaal van de stemming van den
bestuurder af. Een paar dagen geieden wilde
mijn vrouw in de bus van Alkmaar stappen,
maar de chauffeur zei: „Neen. passagiers
voor de stad kan ik nou niet meenemen."
Mijn vrouw is toen naar het Soendaplein
gaan loopen om daar op de tram te stappen.
Dergelijke ervaringen zou men natuurlek met
de tram niet hebben.
Maar ook uit een oogpunt van veiligheid
heb ik liever een tram, dan een autobus. Je
houdt soms je hart vast van angst, dat er een
ongeluk gebeurt. Onophoudelijk stuift hier
een autobus of andere auto in woeste vaart
voorbij, zonder dat de bestuurders er ook
maar even aan denken, dat er nog rijdend
verkeer uit de Maasstraat kan komen. En
daar komt o.a. elk kwartier een stadsautobus
uit. Dezer dagen heeft hier trouwens nog
een ernstige botsing plaats gehad. Ook voor
mijn zaak verwacht ik meer voordeel van
tram-, dan van autobusverkeer."
Dit laatste zei ook een sigarenwinkelier op
een ander gedeelte van den Rijksstraatweg.
„Ik vind een tram in alle opzichten beter en
doelmatiger dan een autobus", zoo ver
klaarde hij. „Je kunt op autobussen eenvou
dig niet vertrouwen. Het gebeurt immers wel
eens, dat een bus defect is en daardoor heel
lang wegblijft, terwijl de passagiers ongedul
dig bij een halte staan te wachten. En dan
heeft men nog het risico, dat een autobus
zóó vol is, dat men er niet meer bij kan, zoo
dat op een volgenden dienst gewacht moet
worden. Dat heeft men bij de tram niet. Het
is tenminste een zeldzaamheid, als een
passagier er niet meer bij kan. ook omdat er
meestal nog een groote volgwagen meerijdt
en bovendien vertrekken de trams om de 5
minuten. En zij. die 's morgens vroeg naar de
stad moeten, kunnen nog veel beter naar het
Soendaplein wandelen en daar op de tram
stappen, want de tram rijdt veel vroeger, dan
de autobus. Wij snakken hier naar het door
trekken van de trambaan, want men zit ook
rustiger in een tram."
Tot zoover deze bewoners.
De interlocale bussen
Er loopen per dag heel wat autobussen
Haarlem—Velsen—IJmuiden en Haarlem
Velsen—Be verwij k—Alkmaar door Haarlem-
Noord.
Daaraan hebben onze Noordelijke stadsbe-
wonders evenwel niets. Ook al moet men bij
de Jan Gijzenvaart of denVergierdenweg zijn,
Hoe een gewone houten hulpschool veranderd wordt in een openluchtschool
die aan alle eischen voldoet.
De voorbereiding heeft wel lang geduurd,
maar toen eenmaal door den gemeenteraad,
in het midden van Februari 1930 op voorstel
van B. en W. besloten was in de houten
hulpschool aan den Middenweg in Haarlem-
Noord te verbouwen tot een dag-openlucht-
school, heeft Openbare Werken er alle spoed
mede betracht.
Als er geen tegenvallers komen Is de kans
zeer groot, dat de openluchtschool begin
Januari 1931 geopend zal kunnen worden.
Met veel belangstelling hebben wij op het
terrein tusschen den Rijksstraatweg en den
Middenweg achter 't Parkherstellingsoord
van het Roode Kruis een kijkje genomen
Aanvankelijk heeft bij velen de meening be
staan, dat van deze houten hulpschool nooit
een openluchtschool kon worden gemaakt die
aan de eischen voldoen zal. Maar die pessi
misten zullen over eenige maanden hun on
gelijk moeten erkennen. De verbouwing is,
al werd naar beperking van uitgaven ge
streefd, vrij grootsch opgezet. Openbare
Werken maakt van de school en het terrein
wat er van gemaakt kan worden. Natuurlijk
kan men degenen die een openluchtschool
liever in een groot bouw- of op een duin
terrein zouden hebben, geen ongelijk geven,
maar de ervaring op het vroegere lighalter-
rein van de TH.C. vereeniging (thans het
Parkherstellingsoord) heeft toch geleerd, dat
de lucht in deze omgeving zuiver is. Boven
dien heeft het veel voordeelen, dat de open
luchtschool in de nabijheid van de stad staat
aan een grooten verkeersweg. Eiken dag toch
moeten de kinderen gaan en komen!
De voor eenige jaren gebouwde houten
hulpschool aan den Middenweg leende zich
Het gebouw waarin de
en de keuken fcoerf,
uitstekend om een onderdeel te vormen van
de openluchtschool. Er zijn 7 flinke leslokalen
ruime gangen en goede toiletten. Alles is zoo
modern mogelijk ingericht, alleen de wanden
zijn van hout en niet van steen. Eenig be
zwaar is daaraan niet verbonden, het na
deel is alleen, dat steen duurzamer is, maar
in de eerste 10 of 12 jaar merkt men
daarvan niets.
De lokalen hebben een vriendelijk aanzien
de in lichte kleuren geschilderde houten
wanden winnen het van de wlt-gepleisterde
muren van steenen schoolgebouwen.
Er zal nog een en ander aan de school
veranderd worden om het karakter van
buitenschool aan te dikken. Elk lokaal, dat
reeds veel openslaande ramen heeft, krijgt
nog openslaande deuren bovendien.
Er wordt nog overwogen welke school-
meubelen het meest geschikt zullen zijn voor
dit speciale onderwijs. Elke leerling moet een
licht werktafeltje en een stoel gemakkelijk
kunnen verplaatsen, want als het weer het
eenigszlns toelaat, moet het onderwijs buiten
gegeven worden. Alleen als het weer ongun
stig is, zal toevlucht in het schoolgebouw
gezocht worden. Daar evenwel het weer in
ons land nog al afwisselend is, moet die ver
huizing van de klasse zonder bezwaren zijn!
6 klassen zullen nooaig zijn voor het ge
wone onderwijs. Het 7de lokaal wordt inge
richt voor sloyd.
Elke klasse is berekend voor 25 leerlingen.
De school zal dus 150 jongens en meisjes kun
nen plaatsen.
De groote lighal die aan den kant van den
Middenweg gebouwd wordt biedt ook ruimte
voor 150 kinderen. Deze lighal heeft een
afmeting van 30 bij 11 Meter. Daarin zijn
ook opgenomen: een kamer voor den dokter,
een wachtkamer, een kamer voor het onder
wijzend personeel, een droogplaats voor de
kleeding (als de kinderen met natte kleeren
op school komen, krijgen zij drooge kleeren
terwijl de natte kleeren gedroogd worden)
en een bergplaats voor dekens, enz.
Voor de lighal komt een oppervlakte van
ongeveer 1500 M2. Daar kunnen de kinderen
als zij niet rusten of onderwijs ontvangen,
zich wat vertreden. De eigenlijke speelplaats
is voor het schoolgebouw aan den Middenweg,
zoover mogelijk van bet Parkherstellings
oord verwijderd.
De eetzaal is aan den Rijksstraatweg ge
bouwd. De oppervlakte is 25 1/2 bij 8 1/2 M.
Daar kunnen 150 (als het moet zelfs 160)
kinderen tegelijk eten. De zaal heeft drie
wanden met ijzeren ramen, die op een ver
nuftige wijze zoo geopend kunnen worden,
dat men als het ware in een groote waranda
zit die aan 3 kanten open is. Er is dus wel
op gerekend dat zooveel mogelijk zon en
frische lucht kunnen toetreden.
Verder zlja ia dit gebouw nog een
een koelcel, een kamer voor de zuster, berg
plaatsen en toiletten opgenomen.
Het is nu op het terrein nog hier en daar
een chaos, maar als alles klaar is en het
terrein door den Hout en de Plantsoenen
aangelegd zal zijn, zal alles een vriendelijk
aanzien hebben.
Openbare Werken heeft van den raad een
crediet van f 78.500 gekregen. Het zou even
wel aanbeveling verdienen om dit wat te ver-
hoogen om het schoolgebouw, dat nu slechts
door asphaltpapier afgedekt is, een dak van
pannen of leien te geven.
Asphalt-papier heeft teveel het karakter
van tijdelijk, van een hulpmateriaal. Nu de
houten hulpschool een onderdeel van de open
luchtschool vormt, zal zij nog vele jaren op
diezelfde plaats staan, zoodat het tijdelijke
cachet wel verdwijnen mag.
Het is wel een voordeel dat alles van hout
is, omdat het nu nog niet te voorzien is hoe
de ontwikkeling van Haarlem-Noord bijvoor
beeld over 10 jaar zal zijn. De mogelijkheid
is niet uitgesloten, dat het gewenscht is om
dan de geheele school naar elders te ver
plaatsen.
dan mag men toch niet in een van die bus
sen die op de buitengemeenten rijden, stap
pen. Die bussen mogen alleen passagiers ver
voeren die ten minste naar Santpoort moe
ten, Die bepaling is gemaakt om aan de
stadsautobussen geen concurrentie aan te
doen.
Een van de chauffeurs van een interlocale
autobus verklaarde ons:
„Toch gebeurt'het wel eens. dat een reizi
ger voor twintig cent een kaartje naar Sant
poort vraagt om meegenomen te worden. Bij
den Vergier deweg of op een andere
plaats trekt hU dan aan het stopsignaal om
uit te stappen; hU wil dus liever méér beta
len. dan op een s;ads-autobus wachten".
Een andere bestuurder deelde ons naar
aanleiding daarvan mede, dat hij in dit ge
val zulk een passagier niet zou toestaan oin
zijn wagen te verlaten. „Het zou mij m'n be
trekking kunnen kosten, als mijn directie
wist, dat ik passagiers voor een korten af
stand meenam." aldus verzekerde hij.
De Rivieren- en de
Vogelbuurt.
Even ten noorden van de Jan Gijzenvaart
zijn aan den Rijksstraatweg twee groote
volkswijken verrezen, Oostelijk de Vogelen-
buurt en Westelijk de Rivierenbuurt.
Het aantal huizen bedraagt daar:
In de rivierenbuurt:
Maastraat 52
Rijnstraat 106
Waalstraat 18
Merwedestraat 38
IJselstraat 8
Lekstraat 12
Scheldestraat 36
In het vogelenkwartier:
Nachtegaalstraat 98
Vinkenstraat 35
Kanariestraat 100
Leeuwerikstraat 160
Meesstraat 4
Lijsterstraat 70
Zwaluwenstraat 52
Totaal: 789
Als men nu nog rekent, dat een gezin ge
middeld uit vier personen bestaat, dan komt
men tot een totaal van 3156 zielen. Dit ge
tal zal natuurlijk wel aan den lagen kant
zijn, want het is ons niet bekend hoe groot
het aantal zoogenaamde dubbelbewonlngen
is. Voeg hierbij het aantal bewoners van den
Rijksstraatweg. Middenweg en Vergierden-
weg, en de wijken die even ten Zuiden van
de Jan Gijzenvaart liggen dan komt men
tot 10.000 bewoners die eiken dag verlangend
uitzien naar betere verkeersmiddelen.
Feitelijk ls een tramverbinding, die een
kleine 100 Meter ten Zuiden van de Jan
Gijzenvaart ophoudt nog niet afdoende. De
lijn zou doorgetrokken moeten worden door
de verlengde Hudsonstraat naar de Jan Gij
zenvaart. Daar zou dan een brug moeten ko
men en een weg aangelegd die via de Voge-
lenbuurt naar den Rijksstraatweg zou loooen.
Dan waren alle bewoners van de Vogelen-
buurt en de Rivierenbuurt afdoende gehol
pen.
Natuurlijk zouden de bewoners ook ombaat
zijn als de autobuslijn No. 3 ln de Maas
straat (Rivierenbuurt) zijn eindpunt heeft
niet om de 15. maar om de 5 of 7 1/2 minuut
reed en dat er dan voor gezorgd werd. dat er
als er veel passagiers waren volgbussen inge
steld zouden kunnen woden.
De Openluchtschool krijgt een ingang aan
den Rijksstraatweg.
Zooals men weet krijgen de kinderen voe
ding op school (brood en melk). Daarvoor is
per jaar op de exploitatie-rekening een be
drag van niet minder dan f 30.000 uitgetrok
ken. De kinderen die ver van de school wonen
zullen per autobus of tram vervoerd worden.
Het tekort op de exploitatierekening der school
is op f 38.000 per Jaar geraamd.
Er kunnen zooals onze lezers weten 150
kinderen op de school geplaatst worden. Het
is natuurlijk moeilijk te zeggen hoe lang
de kinderen daar zullen zijn. Als wij even
wel aannemen van gemiddeld een half jaar
dan kunnen er per jaar dus 300 kinderen ge
plaatst worden.
Er zijn nu bij .het openbaar- en bijzonder
onderwijs ruim 15000 kinderen. Rekent men
dat alle kinderen 7 jaar op school zijn, dan
komen dus in een periode van 7 jaar op elke
100 kinderen 14 kinderen gedurende een haif
jaar naar de dag-openluchtschool.
Voor schoolbaden kan gebruik gemaakt
worden van het nieuwe badhuis in de Es
monds traat.
Z>e lighal wordt djgetimmerd.
