Uit Haarlem's
Gemeenteraad
HAARLEM'S DAGBLAD
Vergadering van Woensdagmiddag
15 October
(Vervolg)
R.-K. School voor onder
wijs aan zwakzinnigen.
Na de revue van hamerstukken bracht de
heer J o o s t e n het voorstel van B. en
W. om grond aan den Kinderhuissingel
te verkoopen voor de R. K. school voor bui
tengewoon onderwijs, in bespreking.
De gemeente kan twee dingen doen, le
zelf een school bouwen en die aan de ver
eeniging ten gebruike te geven, of 2e de
vereen lging een school laten bouwen met fi-
nancieele medewerking der gemeente. Als de
gemeente nu den grond al verkoopt, wordt
vooruitgeloopen op de beslissing die de raad
later moet nemen.
De heer Roodenburg, wethouder
van onderwijs, betoogde, dat al vroeger be
slist is, dat de vereeniging zal bouwen. De
gemeente heeft zich namelijk voor een ge
deelte van de leen.ing die de vereeniging
moet aangaan, garant gesteld. Daarmede
was beslist, dat de vereeniging zal bouwen.
Er zullen bij de uitwerking der plannen
maatregelen getroffen worden om de be
langen der gemeente afdoende te waarbor
gen.
De heer Roodenburg: de ge
meente is absoluut veilig, want de vereeni
ging kan niet koopen voordat de gemeente
en de provincie het geld beschikbaar stellen.
Het voorstel van B. en W. werd aangeno
men.
Grond in erfpacht.
B. en W. stelden voor grond aan de Wa
genstraat in erfpacht te geven aan de
coöperatieve woningbouwvereniging „Volks
huisvesting" voor woningbouw.
De heer Oversteegen keurde het
af, dat een jaar op dit voorstel van B. en
W. gewacht moest worden. Daardoor is de
woningbouw vertraagd. 4 October 1929 is
namelijk al besloten om medewerking te
verleenen voor den bouw van deze 61 wo
ningen.
Mr. Gerritsz, wethouder van Open
bare Werken, zei, dat de bouw niet ventraagd
is. Dit raadsbesluit had met den bouw als
zoodanig niets te maken, de huizen staan er
al haast.
De heer Oversteegen: mij is to
taal onbegrijpelijk, dat met dit voorstel een
jaar gemoeid was.
Het voorstel van B. en W. werd aangeno
men.
B. en W. stelden voor afwijzend te be
schikken op het voorstel van de heeren Wol
zak en Klein, inzake de subs.'dieering van
het bijzonder voorbereidend onderwijs, wat
betreft de schoolgebouwen.
De heer Wolzak was teleurgesteld
door het praeadvies van B. en W. Spreker is
het niet eens met B. en W., dat men de
gelijkstelling op onderwijsgebied niet kan
doortrekken tot het voorbereidend onderwijs.
In de laatste jaren is de overtuiging alge
meen gegroeid, dat het voorberadend onder
wijs groot nut kan stichten. B. en W. stel
len zich op het standpunt, dat de wet de
gemeente niet tot gelijkstelling verplicht.
Dit mag juist zijn, maar het belet een ge
meente als Haarlem niet om het bijzander
voorbereidend onderwijs toch gelijk te stel
len met het openbaar voorbereidend onder
wijs. Moet men alleen rekenen met wette
lijke dwangmiddelen?
In 1926 hebben B. en W. de gelijkstelling
[vrijwel aanvaard.
B. en W. hebben gezegd, dat gelijkstelling
een bevoorrechting zou beteekenen van het
bijzonder voorbereidend onderwijs. B. en W.
hebben wel berekend, dat het bijzonder
voorbereidend onderwijs in 1930 85.000 zou
kosten en het openbaar voorbereidend on
derwijs slechts 64.327. Daarbij moet men
evenwel bedenken. dat 450 kinderen het
openbaar voorbereidend onderwijs volgen,
tegen 1885 kinderen het bijzonder voorbe
reidend onderwijs. Per leerling zijn de kos
ten: openbaar 190, bijzonder 54. Van
bevoorrechting van het bijzonder voorberei
dend onderwijs is dus nog geen sprake. Am
sterdam, Hilversum en den Haag zijn royaler
met hun steun voor het bijzonder voorberei
dend onderwijs.
De moeilijkheid is, dat besturen van bij
zondere voorbereidende scholen geen hypo
theek kunnen krijgen op de gebouwen. De
gemeente moet in deze helpen.
Bovendien is onbillijk, dat het bijzonder
voorbereidend onderwijs veel minder voor
de onderwijskrachten krijgt dan de gemeen
te aan het openbaar voorbereidend onder
wijs uitgeeft. De ouders hebben wel is waar
offers over voor het bijzonder voorbereidend
onderwijs. Onlangs heeft iemand hier ter
stede nog een gift gegeven van 20.000 voor
het bijzonder voorbereidend onderwijs.
Spreker vroeg alsnog te besluiten, dat bij
zonder voorbereidend onderwijs financieele
medewerking der gemeente zal genieten bij
den schoolbouw, voorts om vergoeding van
den schoolbouw, voorts om de Jaarwedden te
verhoogen en het per snee 1 der bijzondere
voorbereidende scholen op te nemen in het
gemeentelijke pensioenfonds.
De heer Boes verklaarde, dat de Vrij
zinnig Democraten indertijd voor de finan-
c.eele gelijkstelling op het gebied van. het
Lager Onderwijs zijn geweest, omdat dit on
derwijs verplicht is. Ditzelfde geldt
evenwel niet voor het bijzonder voorberei
dend onderwijs. De gemeente opende scho
len voor voorbereidend onderwijs, waar ieder
zijn kinderen kan heensturen. Zijn er nu
ouders die bijzondere voorbereidende scholen
willen hebben, dan moeten zij dat zelf be
kostigen. De verdeeling van ons volk gaat
veel te ver. Ook dat js voor de Vrijz. Demo
craten een reden om niet verder op dien
weg te gaan.
De heer S c h o 1 1 verklaarde, dat de
socè democraten het eens zijn met het prae
advies van B. en W. Als gelijkstelling ge-
wenscht zou zijn, dan zou de rijkswetgever
in deze moeten voorgaan. Nu de heer Wol
zak met een minder verder gaand voorstel
gekomen is, moet de raad in elk geval de
gelegenheid krijgen om dat voorstel nog eens
nader te bekijken.
De heer Klein vond het vreemd, dat
B. en W. in hun praeadvies gesproken heb
ben van het voorstel Wolzak c.s., omdat hij
alleen mede-voorsteller is. Zijn naam is
slechts Kkyn, dus klein, (gelach)
De gang van het voorbereidend onderwijs
te Haarlem is zoo geweest. Er waren vroeger
alleen bijzondere voorbereidende scholen.
Toen is gezegd: er moeten ook openbare
voorbereidende scholen komen. De splitsing
is dus niet uitgegaan van het bijzonder voor
bereidend onderwijs. (Protesten).
De heer Klein: de heeren worden ze
nuwachtig!
Geroep: Wat een wonder onder zóó'n
redevoering!
De heer K 1 e n: ik heb in de redevoe
ringen der vorige sprekers een stem be-
DONDERDAG 16 OCTOBER 1930
1 BLAD
luisterd, dat zij wel iets meer willen doen
dan tot heden op het gebied der subsldiee-
ring van het het voorbereidend onderwijs.
Dit geeft hoop voor de toekomst.
De heer Peper vond het een schande,
dat de heeren opnieuw een aanval op de
openbare kas willen doen. Nergens in Europa
•s het onderwijs zoo slecht en zoo duur als
in Nederland.
Geroep: slechter ook dan in Rus
land?
De heer Roodenburg, wethouder
vam onderwijs, zou als rechts wethouder
liever staan aan de zijde van de heeren Wol
zak en Klein. Maar dit zou niet billijk zijn,
want als dat voorstel zou worden aangeno
men, zou er van gelijkstelling geen sprake
zijn. Het gevolg zou immers zijn, dat als er
maar voldoende kinderen zouden zijn, de
gemeente verplicht zou zijn in alle
hoeken der stad bijzondere voorbereidende
scholen te stichten. De gemeente zelf heeft
d,'e voorbereidende scholen nog niet, het
aantal openbare voorbereidende scholen is
namelijk veel kleiner dan het aantal bijzon
dere voorbereidende scholen. Eerst als de ge
meente ook zooveel openbare voorbereidende
scholen heeft, kan het bijzonder voorberei
dend onderwijs komen om steun om in ge
lijke mate nieuwe scholen te stichten. Dat
Is de billijke gelijkstelling. Er zijn rechtsche
gemeenten waar belangrijk minder gedaan
wordt voor het bijzonder voorbereidend on
derwijs dan te Haarlem.
Het college van B. en W. kan ten opzichte
van de nadere voorstellen tot wijzigin gder
subsidie-regeling geen toezigging doen,
maar willen die subsidieerlng nog wel eens
onder oogen zien.
De heer Wolzak: met die toezegging
nemen wij genoegen.
N.V. tot werkverschaffing.
B. en W. stelden voor Haarlem te doen
delnemen in de Naamlooze Vennootschap
„Ontginningsmaatschappij" voor werkver
schaffing.
De heer Peper: al zullen de werkloozen
van deze naamlooze vennootschap niet pro
fiteered verschillende bestuurders zullen er
ongetwijfeld financieel wel bij varen. Er is
uit de voorbereiding gebleken, dat hier van
werkverschaffing sprake zal zijn, geen
werkverruiming, Dat wil dus zeggen: lage
loonen en allerlei narigheid die daaraan ver
bonden is. Spreker heeft de overtuiging, dat
de vertegenwoordiger van Haarlem niet vol
doende zal opkomen voor de belangen van de
werkloozen. De gegoeden moeten begrijpen,
dat het geld dat deze werkverschaffing zal
kosten, een premie is die betaald moet wor
den voor de rust in de maatschappij, want
veel werkloozen beteekent kans op onrust, en
onlusten. Het komt er dus niet op aan of het
wat meer geld zal kosten. Het werk, dat de
werkloozen zullen verrichten is maatschap
pelijk gezien waardevoller dan het werk van
bijvoorbeeld advocaten, officieren enz.
De raad van Haarlem moet uitspreken, dat
de arbeid van deze N. V. ten goede moet ko
men aan de werkloozen. Spreker stelde voor
bij motie uit te spreken, dat de arbeiders het
loon moeten ontvangen, dat in hun plaats
geldend is.
Deze motie werd alleen door den heer
Oversteegen ondersteund.
De heer Oversteegen: Dus lage loonn!
De heer VanKessel was niet overtuigd,
dat de gemeente nu wat de werkverschaffing
aangaat op den goeden weg is. De uitzending
van werkloozen naar Drenthe is in vorige
jaren een fiasco geworden die ons misschien
f 10.000 of meer gekost heeft en aan de werk
loozen veel ellende heeft bezorgd. Zullen wij
nu, door deze N. V., ook weer arbeiders gaan
uitzenden naar andere streken van Noord-
Holland?
De heer Reinalda achtte het voorstel
van B. en W. van groote beteekenis. mits
men het zoo opvat, dat het meedoen aan
de N. V. een aanvulling is. Haarlem moet
zelfstandig ook maatregelen nemen in het
belang der werkloozen. Het is daarom van
beteekenis, omdat nu de provincie met ge
meentebesturen gaat samenwerken inzake
werkverschaffing. Het grootste gedeelte der
werkloozen haakt er naar om zoo spoedig
mogelijk te kunnen gaan werken voor hun
gezin.
De heer Oversteegen: voor behoorlijk
loon!
De heer Reinalda: het moet de bedoe
ling zijn om gronden die geheel onproductief
zijn productief te maken. Men moet niet de
koude tuinbouwcultuur gaan bevorderen,
want die is dood. Zoo erg. dat kleine tuinbou-
wertjes weer vervallen zijn tot het proleta
riaat dat men sinds 1880 niet meer kende.
Sommigen zijn naar Duitschland getrokken
om daar te gaan werken.
Wat het loon betreft moet er op gestaan
worden, dat het belangrijk hooger moet zijn
dan de steun die thans algemeen gegeven
wordt.
De heer Klei n bracht hulde aan B en W.
voor hetgeen reeds gedaan is op het gebied
van de bestrijding der werkloosheid, blijkens
de nota die aan den raad overlegd is. Toch
heeft spreker den indruk gekregen dat er
meer gedaan is aan regularisatie dan aan
werkverruiming.
De heer Oversteegen: ik kan mU niet
Indenken, dat de sociaal-democraten voor dit.
voorstel van B. en W zullen stemmen, want
het is een poging om de collectieve arbeids
contracten te ontduiken.
Mr. Gerritsz, wethouder van Openbare
Werken, ontkende, dat de uitzending naar
Drenthe een volledig fiasco is geweest. Er
zijn Haarlemmers heen gezonden die daar
door de arbeidsgeschiktheid behielden. Dren
the is geen fiasco geweest voor do gemeente,
maar voor een deel der uitgezonden arbei
ders. In het belang dezer arbeiders zou spre
ker er niet meer van zeggen. Drenthe had
bezwaren omdat de arbeiders uit hun gezin
nen werden gehaald. Er wordt gehoopt, dat
zulke uitzending nu niet noodig zal zijn.
Haarlem heeft wel veel werkloozen. maar in
verhouding is het niet zoo erg. Amsterdam
heeft 15000 werkloozen. In verhouding zou
Haarlem er dus 2000 moeten hebben en er
zijn slechts goed 1000. Dat is een gevolg van
de maatregelen die het gemeentebestuur ge
nomen hebben. Vermoedelijk zullen de ar
beiders die uitgezonden worden, 'savonds weer
te Haarlem terugkomen. Voor Haarlem zal
de N V. een object moeten zoeken, dat ge
makkelijk te bereiken is.
Er is gezegd: „de collectieve loonen moeten
gelden". Maar dat kan niet! Welke collec
tieve contracten moeten gelden? Alle men-
schen die los werk willen verrichten kunnen
niet spitten. Er zijn alle redenen om het loon
afzonderlijk te regelen. De menschen die wer
ken moeten evenwel in hun zak voelen, dat
zij geen steun genieten maar werken. De
bestuurdersbonden zullen bij de uitwerkende
plannen gehoord worden. Men behoeft zich
dus niet angstig te maken. De werkverschaf
fing zal natuurlijk niet rendabel zijn, hoog
stens 10 of 20 pet. van het loon zal er uit
komen. Economisch gesproken is zoo'n werk
verschaffing dus een dwaasheid, maar men
moet rekening houden met de moreele uit
werking op de werkloozen.
De heer Van Kessel heeft gezegd, dat Haar
lem nog achter is op het gebied der werkver
ruiming. Dat moet ontkend worden. Laat de
heer Van Kessel een gemeente noemen waar
zoo systematisch gewerkt is als te Haarlem.
De heer Van Kessel heeft gewezen op Bloe-
mendaal De heer Laan heeft gezegd: ..Bloe-
mendaal heeft geld over en nu zullen wij wat
doen aan werkverschaffing". Wij, Haarlem,
doen dat ook al hebben wij geen geld over.
B. en W. zullen overleggen of het gewenscht
is nog een ambtenaar aan Bouw- en Woning
toezicht aan te stellen om de bouwvergun
ningen te bevorderen. Dit is evenwel een In
terne zaak.
De heer Peper handhaafde zijn bezwaren.
Het voorstel van B. en W werd aangeno
men met de stemmen van de heeren Peper
en Oversteegen tegen.
Verbetering der
Fonteinlaan.
B. en W. vroegen een credlet van f 82.500
voor de verbetering van de Ponteinlaan.
De heer B ij v o e t had met genoegen ge
zien. dat aan deee laan eindelijk Iets gedaan
wordt. Het is evenwel gewenscht dat er o n-
m i d d e 11 ij k iets gedaan wordt, het kan
niet langer wachten, geen dag en geen nacht.
Spreker passeert er allen dag. hij is van zins
een verklaring aan zijn fietsenhandelaar te
geven, dat hij daar 8 dagen gepasseerd is
zonder ongeluk aan zijn fiets. Dit is een goe
de reclame. Met één kar met zand kan heel
wat verbeterd worden.
De heer Van Liemt: het is ook noodig
het pad bij den ingang van de Provinciale
Griffie te verbeteren. Die toestand is ook on
houdbaar.
Mr. Gerritsz. wethouder van Openbare
Werken, deelde mede. dat de Schoonheids
commissie liever een bocht in de laan behou
den zou hebben. Tchnlsch waren daartegen
evenwel bezwaren. In de toekomst zal ook de
aansluiting van de Fonteinlaan en den KI.
Houtweg verbeterd worden.
Later zal ook de weg bij de Prov. Griffie
verbeterd worden.
Het werktijdenbesluit
voor winkels.
Voorstel van B. en W. om niet te voldoen
aan de verzoeken van eenige organisaties van
personeel om een algemeene middagsluiting
vast te stellen voor winkels, ingevolge het
Werktijdenbesluit. Alleen vinden B. en W
aanleiding om zoo'n bepaling in het leven te
roepen voor de kappers- en barbierszaken,
omdat daarover eenstemmigheid bestaat tus-
schen werkgevers en werknemers.
De heer B Ij v o e t vond het Jammer, dat
de onderhandelingen tusschen werkgevers en
werknemers niet tot overeenstemming geleid
hebben. Spreker heeft de overtuiging dat bij
die onderhandelingen van beide kanten fouten
zijn gemaakt. De wéfkgevgra hebben te veel
vastgehouden aan htin eerste standpunt van
geheel vrij te willen blijven, terwijl de werk
nemers te veel hun oorspronkelijken eisch
hebben vastgehouden om een algemeene mid-
dagslulting in te voeren.
Toen de heeren gingen onderhandelen
heeft de voorzitter der bijeenkomst gevraagd
of de partijen hun standpunt handhaafden.
En kon toen alleen bevestigend geantwoord
worden, omdat de vraag onjuist- gesteld was
Een fout was ook, dat vergaderd is onder een
voorzitter die niet bulten de partijen stond.
Elke partij heeft een harnas aangetrokken,
er is te weinig soepelheid betracht.
Moet er nu maar aan den wensch der or
ganisaties voldaan worden en bevolen worden
om de winkels op Donderdagmiddag te slui
ten?
Spreker meent van niet.
Als de organisaties, door deze mislukking
geleerd, nog eens bij elkaar zullen komen
onder leiding van een bekwaam neutraal
voorzitter, dan ls ei", alle kans, dat er alsnog
een vergelijk komt.
Het doel der motie van spreker was inder
tijd, om uit te spreken dat de raad T wensche-
lijk vindt, dat het personeel zooveel moge
lijk een vrijen middag zou krijgen. Er is even
wel niet gezegd, dat het een uniforme mid
dagsluiting zou moeten worden.
Spreker kan zich indenken, dat het winkel
personeel zal zeggen: Wie waarborgt ons de
naleving van zoo'n regeling? Maar spreker
acht de mogelijkheid bestaande om de ge
troffen overeenkomst in een collectief con
tract neer te leggen. Het zal niet gemakke
lijk gaan, maar met goeden wil ls het moge
lijk. Als de raad nu een uniforme slultlngs-
regeling zou invoeren, zou dit in het nadeel
van de winkeliers zijn.
Als er winkeliers zouden zijn die weigeren
met zoo'n collectief arbeidsovereenkomst
mede te gaan. dan zou het mogelijk zijn een
verordening vast te stellen die een verplichte
middassluiting voorschrijft. B. en W. zouden
dan van de naleving dezer verordening vrij
stelling kunnen verleenen aan winkeliers die
de collectieve arbeidscontracten hebben ge-
teekend.
Spreker diende een motie in die inede-
onderteekend is door de heeren Klein, Cas-
trlcum. Loerakker en de Braai, feitelijk door
de geheele rechtsche fractie.
Het is niet de bedoeling te zeggen dat
als de nieuwe onderhandelingen niet zullen
gelukken de verplichte middagsluiting zal
worden ingevoerd, want, dat zou aan een der
partijen een te sterk wapen in de hand geven.
Als het niet gelukt, zal de raad moeten na
gaan waaraan dat mislukken te wijten is
en naar aanleiding daarvan een nieuw be
sluit moeten nemen. De onderhandelaars
kunnen den tijd kragen tot 15 Januari
1931.
De heer De Braai verklaarde overtuigd
te zijn. dat de overgroote meerderheid van
den raad aan het winkelpersoneel graag een
vrijen middag zal geven. Wat zal er gebeuren
als de motie-Peper wordt aangenomen? Zul
len Ged. Staten zoo'n verplichte middag-
sluiting goedkeuren roor Haarlem, terwijl zij
het voor Zaandam geweigerd hebben.
De heer Scholl zei, dat de motie-Bijvoet
niet zoo in eens te beoorceelen is. Het. beste
is de motie to laten drukken en de volgen
de week in de vergadering te behandelen.
Er kan nu al vast het voorstel van B. on
W. aangonomon worden om de verplichte
middagsluiting voor kappers in te voeren.
De heer Roodenburg verklaarde dat
B. en W. daarmede accoord gaan.
Zonder discussie werd daartoe besloten.
Radio-distributie?
B. en W. stelden voor om af te wijzen het
voorstel Peper om over te gaan tot een ge
meentelijke radio-distributie.
De hoer Peper betreurde het dat B. en
W. zoo lang gewacht hebben met hun prae
advies. Spreker was het niet eens met het
'betoog van B, en W. Het geldt hier in hoofd
zaak een arbeidersbelang. De deskundige
van B. en W. heeft de exploitatierekening
te ongunstig opgezet. Er is gerekend, dat in
4 jaar alle kosten afgeschreven moeten wor
den. Maar als die 4 jaar om zijn, zou mén
een groote winst maken.
De heer Reinalda wees er op. dat de
technische adviseur der gemeente enthousiast
is geweest voor de gemeentelijke radio-
distributie B en W. zijn evenwel daartegen.
Dat is eigenaardig. Het is evenwel gewenscht
deze quaes:ie zeer nuchter te bekijken. B. en
W. hebben in hun praeadvies feiten genoemd
waarvan de S.D.A P. de waarde niet zal ont
kennen. Maar een feit is. dat er overal ln
het land behoefte bestaat aan radio-centrales.
Het gevolg van radio-centrales is, dat de
radio-storingen verminderen.
Wie moeten nu de radio-oentrales be-
heeren, gemeenten of particulieren?
Moet de gemeente dit nieuwe element aan
particulieren overlaten? Als wij het doen. dan
moeten wij beperkende bepalingen invoeren,
om de Ingezetenen niet over te leveren aan
de particuliere ondernemers.
Als er voldoende ingezetenen zijn die een
radio-distributie wenschen, dan moet de ge
meente zoo'n exploitatie ter hand nemen.
Wij hebben evenwel geen gegevens daar
over.
De raad zal verstandig doen om nog geen
beslissing te nemen, maar B. en W. op dit
moment een opdracht te geven om bij de
ingezetenen te onderzoeken wie zou willen
deelnemen aan een gemeentelijke radlo-
dlstributie.
Spreker diende in dien geest een motie
in. waarin uitgesproken werd, dat in begin
sel besloten wordt om een gemeentelijke radio
distributie in te voeren, maar waarin tevens
vastgelegd wordt., dat niet tot uitvoering zal
worden overgegaan, voor blijkt, dat er vol
doende ingezetenen zijn, die zich daarbij
willen aansluiten.
Geroep: dus toch al dadelijk zeggen, dat
wij voor een gemeentelijke distributie zijn?
De heer Van Liemt gaf in overweging
ook aan de menschen te vragen of zij soms
liever een toestel ln huur willen hebben
voor een rijksdaalder in de maand. Het ls
aan te nemen, dat de toestellen nog meer in
prijs zullen dalen. In Duitschland heeft mon
al complete toestellen voor 125 mark. De
toestelbouwers zullen voortgaan met te con-
curreeren tegen de radio-centrales.
Wij mogen aan een dergelijk grapje onze
gemeenteflnanciën niet binden.
Geroep: Een grapje!
De heer Van Liemt: Op den duur zal
een centrale nooit tegen de concurrentie van
de toestelbouwers kunnen.
De heer B ij vo e t constateerde, dat het
praeadvies van B en W. alleen afwijzend is,
omdat er geen winst aan zit. Zouden B. eu
W. niet tot een gunstig praeadvies zijn ge
komen als er winst aan zat? Ik ben van mee
ning, dat er hier geen taak voor de gemeen
te is. Men moet dit aan particulieren over
laten. Radio ls dat anders dan water en gas
Eerst als het particulier Initiatief te kort
schiet, mag de overheid te hulp komen. Te
Dordrecht is besloten tot gemeentelijke radio
distributie. Toen de gemeente de kabels zou
gaan leggen, heeft een particulier toestellen
in huurkoop aartgèboden tegen f 0.70 per
week voor de eerste 3 jaar en f 1.50 voor het
vierde jaar. Na 4 Jaar wordt het toestel
eigendom, Die bedragen zijn lager dan de
gemeente Dordrecht in uitzicht gesteld heeft.
In den raad ls toen overwogen de radio-
distributie niet door te zetten. Dat kan even
wel niet meer. omdat de kabels al besteld
waren. Laat Haarlem zoo beslist spre
ker niet in dezelfde val vallen als
Dordrecht.
De heer Visser vond de radio geen le
vensbehoefte. De heer Reinalda heeft in deze
overdreven. Menigeen kan goed leven zonder
radio, maar niet zonder water of licht.
De heer Joost en: De menschen
die in duisternis leven!
De heer Visscher: De geestelijke duis
ternis die de heer Joosten bedoelt, kan niet
verlicht worden door radio. De radio is te
vergelijken met de pers. Moeten wij nu ook
een gemeentelijke pers uitgeven.
Geroep: de Staatscourant!
De heer Visser verdedigde de houding
vair B. en W. om niet tot gemeentelijke dis
tributie over te gaan.
Er is niets op tegen om een onderzoek bij
de ingezetenen in te stellen, wie distributie
wenscht, maar wij moeten ons niet van te vo
ren uitspreken voor gemeentelijke distributie.
De heer Adrian ziet in de volkswijken
mastbosschen van antennes. Er zijn dus vrij
veel radiotoestellen, waaruit blijkt, dat er
behoefte is nan radio. In Berlijn is een leer-
tentoonstelllng gehouden, waar bleek, dat
tengevolge van de radio den omzet der pan
toffels is toegenomen. De menschen worden
hulselijker.
De heer Reinalda: Daarom zijn er zoo
veel pantoffelhelden!
De heer Adrian: De toestellen worden
evenwel veel goedkooper. daarom is het ge
vaarlijk om veel geld in een gemeentelijke
distributie te steken.
De heer Ro o d e nb u r g. wethouder,
deelde mede, dat B. en W. niet getalmd heb
ben met hun onderzoek. De heer Peper heeft
gezegd dat alles in vier jaar afgeschreven
kan zijn. Dit moet evenwel 7 Jaar zijn. Het
zal bovendien wel een Jaar duren voor de in
stallatie klaar ls. Wij moeten dus met een
tijdvak van 8 jaar rekening houden. Het is
juist dat kleine distributienetten winst afge
leverd hebben, maar een gemeentelijk net zou
ongetwijfeld duur worden in de exploitatie.
Twee groote ondernemers die een distributie
net voor de halve stad voor haar rekening
zouden nemen, hebben bij navraag die con
cessie-aanvraag niet gehandhaafd. De tweede
groep, die de andere helft voor haar rekening
zou nemen, heeft dit aanbod gehandhaafd op
voorwaarde dat zij vrijheid hebben om per
sonen, die veraf van het net wonen een toe
stel te leveren op dezelfde voorwaarden. De
particuliere ondernemers zouden ook verdie
nen aan den verkoop van luidsprekers. De
gemeente zou dit voordeel missen.
Bij water hebben wij de verplichte aanslui
ting voor de burgers, bij radio zou natuur
lijk alles vrij zijn.
Te Haarlem zijn 7000 ingeschreven toestel
len. Daar komen nog duizenden personen dié
een toestel hebben en toch niet ingeschreven
zijn. Er zijn ook raadsleden die een toestel
hebben en dit toch niet opgegeven hebben.
Zoo zal het dus ook wel bij niet raadsleden
zijn. Men kan dus gerust zeggen, dat er 10.000
toestellen ln Haarlem zijn.
Als wij nu een enquête houden zijn er mis
schien 6000 die zich bereid verklaren, maar
de laatste zouden pas na 4 Jaar hun aanslui
ting hebben. Zouden die na 4 Jaar nog op
aansluiting prijs stellen. Velen zullen in
dien tijd al zelf een toestel gekocht hebben.
Als de gemeente uit zal spreken, dat de
gemeente niet zelf zal distribueeren. kan de
raad zich nader uitspreken over de particu
liere distributie.
Bij distributie zal men slechts een keuze
hebben uit 4 of 5 stations. Toestelbezltters
hebben een keuze uit 10 of 20 stations.
Gemeentelijke distributie zou een gewaag
de onderneming zijn. Er is kans dat de ge
meente met een strop zou blijven zitten.
De heer Reinalda: Waar haalt men de
mededeeiing vandaan dat de prijzen der
radiotoestellen zoo gedaald zijn. Philips en
de N-S.F. laten nog veel betalen voor een
goed radiotoestel. Er is gezegd „koopen op
afbetaling?" In de Maatschappij voor Han
del en Nijverheid heeft een diepgaand onder
zoek plaats over de noodlottige gevolgen van
het koopen op afbetaling. Ik zit in die com
missie en de haren rijzen ons te berge. Wij
moeten het koopen op afbetaling aanwakke
ren.
Geroep: het is niet aanbevolen, alleen
ls het geconstateerd.
De heer Reinalda wees er op, dat de
heer Bijvoet te veel overgelaten heeft aan
het particulier initiatief. Het standpunt dat
hij verdedigd heeft is niet het algemeene
standpunt der R.K. partij. De motie die
spreker ingediend heeft is zeer logisch. Ff
zijn velen in den raad die een onderzoek
willen. Er is geen zekerheid dat de menschen
die zich opgevon, zich ook zullen abonneeren
op de distributie als die er is Maar ditzelfde
bezwaar was er bij de enquête over de uit
breiding der Ziekenhuisverzekering. Er is
natuurlijk risico, maar als er 10000 menschen
zijn die zich bereid verklaren, er niet meer
dan 20% zal afvallen
Spreker betreurde de radio-ruzie die thans
heerscht. Hij hoopte evenwel, dat die nog wel
eens tot het verleden zal gaan behooren en
dat de zegeningen van de radio ten volle ge
noten zullen worden.
Er bestaat bij het college van B en W. te
veel optimisme over de radio. Er is eer. groote
onderneming te Berlijn die voor Haarlem een
algeheele concessie voor distributie wil aan
vaarden. Er zijn toestelbezltters die hun toe
stel willen verkoopen om zich dan aan te
sluiten bij de distributie.
De heer Peper keurde ook af dat gepleit
is voor huurkoop en afbetaling. De heeren
van Liemt en Bijvoet hebben zich hier ont
popt als pleiters voor huurkoop en afbe
taling.
De heer B ij v o e t: Men doet het toch. met
en zonder gemeentelijke radio-distributie.
De heer van Liemt betoogde, dat men
thans een goed toestel koopt voor 160, wat
verleden Jaar nog 290 was. Wie zal zich met
4 stations tevreden stellen als je er 20 kan
krijgen? Zelfs nu nog maken de fabrikanten
groote winsten, woekerwinsten.
Geroep: een aanklacht.
De heer van Liemt- het 1$ geen aan
klacht. het is een bekend feit. Bij de zieken
huisverzekering was het iets anders, daar
was geen concurrentie. Maar bij de radio is
het anders, de gemeente zal nooit op kunnen
tegen het groot radio-kapitaal. De raad zou
een salto mortale doen als hij besluit tot ge
meentelijke distributie.
De heer Groencndaa 1 wees op het
gevaar van het koopen van toestellen op af
betaling.
Mr. Gerritsz. wethouder van openbare
werken, zei dat hij principieel aan den kant
van den heer Reinalda staat. Maar spreker
vreest, dat er voor een gemeentebedrijf geen
voldoende aansluitingen zullen zijn. Dat zou
dus een gevaar voor de gerheentelijke exploi
tatie zijn. Spreker ls voor het onderzoek dat
de heer Reinalda wil, maar onder beding, dat
er wordt afgezien als er geen voldoende aan
sluitingen komen. Overheidsexploitatie mag
niet op een mislukking ultloopcn.
De heer B IJ v o e t is ook overtuigd van de
kanker der afbetaling. HU zou niet wenschen,
dat de indruk gewekt zou worden, dat hU bet
huurkoopsysteem zou aanbevolen hebben.
De heer Roodenbur g, wethouder,
meende te mogen constateeren. dat het plei
dooi van den heer Reinalda voor de gemeen
telijke distributie, niet zoo warm was als bij
het vroegere debat. Hij ontraadde den raad
nog eens om zich uit te spreken voor gemeen
telijke distributie.
De heer Reinalda zei. dat zyn motie
ten doel heeft om zich uit te spreken voor
gemeentelUke distributie als er voldoende
aansluitingen zijn. Er kan eerst over a ge
stemd worden <ztch uit tc spreken voor de
gemeentelijke distributie) en dan over b .een
enquête te houden).
De motie Peper om zich uit te spreken voor
gemeentelUke radio-distributie werd verwor-
l>en met 22 tegen 12 stemmen. <Voor stem
den de S.D.A.P. en de communisten).
Daarna werd gestemd over b van het
voorstel Reinalda. Dit werd aangenomen met
19 tegen 15 stemmen. Voor stemde de S.D.A.P.
en de communisten, alsook de heeren Klein,
Loerdkker, van de Kamp, Boes, Castricum en
Visser.
Mr. Slingenbe r g: Wat heeft de raad
nu besloten? Moeten wij een enquête houden
als men tegen gemeentelUke distributie is
De heer Joosten: De bedoeling was. dat
als uit de enquête blUkt. dat er vee! gega
digden voor distributie zUn, de raad alsnog
de zaak eens bekUken zal.
De heer van Liemt: wU gaan dan een
enquête houden ten bate van de particuliere
concessionarissen.
De heer Loerakker: ik hoor dat de
heer Sllngcnbcrg gezegd heeft, dat het raads
besluit niet uitgevoerd kan worden. De be
doeling van het voorstemmen was evenwel
om als er voel gegadigden zUn nog eens te
overwegen hoe wij het beste aan die verlan
gens tegemoet kunnen komen.
Ingekomen stukken.
Gesteld werd ln handen van B. en W. om
prae-advies een verzoekschrift van Kerk
voogden der Ned. Hcrv. Oemeente om be
schikbaarstelling van een bedrag als bUdragc
ln de kosten van restauratie der Bakenesscr-
kerk.
Ingekomen was een brief van G Groonc-
veld e.a.. houdende mededeeiing. dat zU bU
Gedeputeerde Staten van Noordholland in
beroep zUn gekomen tegen het raadsbesluit
van 24 September 1930. voor zoover betreft
de onbewoonbaarverklaring van de perceelen
De Witstraat 10 en 12.
Benoemingen.
Benoemd worden:
a. Tot lid der commissie voor de sub
sidies: de heer Baas
sidles:
b. Tot tijdelijk leeraar aan het Gemeente-
lUk Lyceum: B. J. Garssen.
c. Tot tUdelUke leerkrachten aan de H.B.S.
A met 5-Jar. cursus: H. J. Nauta. H. Zanen
en Mevr. J. L. van Sluis—Barbiers.
d. Tot tUdelUk lecrares aan de Middelbare
