LOOPT U MOEILIJK?
Het woord is aan... telefonisch vergaderen
Een zwijnenboel.
Het Belangrijkste
48e Jaargang No. 14521
VerschUnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Vrijdag 24 October 1930
HAARLEM S DAGBLAD
DWtio: P. W. PEEREBOOM
e«i ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTEN per week 0.2734, met Geïllustreerd Zondagsblad ƒ0.32
Per 3 maanden: Haarlem en plaatsen waar een agent gevestigd is (kom der
.gemeente) 3-57)4. Franco per post door Nederland 3.87)4. Losse nummers
0.06. Geïll. Zondagsblad per 3 maanden f 0-5734, franco per post.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Administratie 10724, 14825 Drukkerij 10122, 12713 Postgiro No. 38810
ADVERTENT1EN1-^5 regels 175. elke regel meer X 0A5. Reclame*
f 0.60 per regeL Reductie bij abonnement. Vraag en Aanbcd 14 regels 0.6<X
elke regel meer ƒ0.15. buiten Arrond. dubbele prijs. Ome Groentjes (Dinsdag.
Donderdag en Zaterdag) 1—4 reg. f 0-25. elke regel meer /0.10. uitsl k contant-
Cratis Ongevallenverzekering voor Weekabonnés. Uitkeeringen: Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f 400.-, Duim f 250.-, Wijsvinger f 150.-, Elke andere vinger f 50.-, Arm- of Beenbreuk f 1WL-
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ZESTIEN BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
HET ACCOORD IN DE
TYPOGRAFIE.
MEENING VAN DEN A. N. T. B.-
VOORZITTER.
Het Volk heeft over het getroffen accoord
de meening gevraagd van den heer F. van
der Wal, voorzitter van den Alg. Ned. Typo-
grafen-bond, die om. het volgende zeide:
„Gij zult begrijpen, vertelde Van der Wal
ons op onze vragen, dat wij over 't compromis
hetwelk nu getroffen is, niet enthousiast zijn.
Wij hebben veel van onze eischen, die wij
redelijk vonden en nog vinden, moeten laten
vallen en dat is nooit prettig. Ongetwijfeld
zou de strijd indien hij zou zijn uitgebroken,
zeer fel zijn geworden, en dan stond het te
bezien, of na de staking de bedrijfsgemeen-
schap weer zou kunnen worden opgebouwd.
Daarmede zijn zeer groote belangen ge
moeid en wij achtten die van zooveel beteeke-
nis, dat wij na de toezegging der patroons
op het punt van de loonen deze belangen niet
ln de waagschaal meenden te mogen stellen.
Wij vinden in het compromis dus geen reden
tot juichen, maar bij beoordeeling van het
resultaat der onderhandelingen mag niet ver
geten worden, dat de machtsverhoudingen
bepalen wat bereikt kan worden. Daarbij kan
het tot voldoening strekken, dat de macht der
gezamenlijke arbeidersorganisaties de pa
troons heeft gedwongen hun reeks reaction-
naire voorstellen te laten vallen. Ik heb de
vaste overtuiging, besloot pg. Van der Wal.
en vertrouw daarbij op het heldere inzicht
der leden, dat zij zullen inzien, dat er uit
de onderhandelingen is gehaald, wat er uit
te halen viel en zij daarom het compromis
met groote meerderheid zullen aanvaarden".
REFERENDUM ONDER DE
TYPOGRAFEN.
11 NOVEMBER VERGADERING VAN
BEIDE PARTIJEN.
Naar Het Volk verneemt, houdt de Alge-
meene Nederlandsche Typografenbond op 11
November in het N.V.-Huis te Utrecht een
buitengewone bondsvergadering, waarop het
compromis wordt besproken. Wanneer dit op
het congres wordt.aanvaard, wordt het rerlul-
taat der onderhandeling onderworpen aan
een referendum onder de leden.
Ook de patroons zullen op dien datum en
eveneens te Utrecht vergaderen.
HILVERSUM NIET OP DE
LANGE GOLF.
HET BLIJFT 298 M.
Over het bericht als zou Hilversum gaan
zenden op de 1250 M. verneemt het Hbld., dat
dit niet juist is; Hilversum komt niet op de
lange golf; het blijft op de korte golf en
voorloopig zoo niet voor goed blijft deze
korte golf de 298 M.
Hilversum d.w.z. de N.S.F.-fabrieken
hebben in Den Haag geïnformeerd of
het niet mogelijk zou zij op een lange golf
te kunnen zenden. Zulks bleek niet mogelijk.
Waarschijnlijk gedachtig aan het gezegde:
de aanhouder wint, heeft men vervolgens ge
vraagd of men dan niet op de 1250 M. kon
zenden. Op dit verzoek is gisteren in den
laten namiddag geantwoord, dat zulks ook
niet mogelijk is.
De A.V.R.O. staat alzoo geheel buiten het
geval en Hilversum blijft op de korte golf.
DéBACLE VAN DE NIEUWE
BOERHAAVE"?
HET FAILLISSEMENT AANGEVRAAGD.
Naar Het Volk verneemt heeft de raad
van commissarissen op voorstel van de di
rectie van de onderlinge verzekeringsmaat
schappij De Nieuwe Boerhaave te 's-Graven-
hage voor vrije en geneeskundige behande
ling besloten tot liquidatie over te gaan we
gens de moeilijkheden, waarin de maat
schappij verkeert. Het uit te keeren schade-
percentage heeft de inkomsten aan premiën
belangrijk overschreden, zoodat er een tekort
is van f 250.000 a 300.000.
Gedeeltelijk zou, aldus het blad., dit te
wijten zijn aan het feit, dat de doktoren
meer visites maken dan vroeger en dan
hoogere rekeningen aanbieden. Eerst is ge
tracht door middel van een spaarobligatie-
leening van f 250.000 het tekort te dekken,
maar deze poging is mislukt. Blijkens een
mededeeling van de directie zullen bepaalde
contracten kunnen worden overgenomen
door de Cura, welke een aanzienlijk bedrag
in het liquidatie-tekort zal bijdragen. De
rest zal, daar het hier een onderlinge maat
schappij geldt, door verzekerden moeten wor
den bijgestort.
Op vei*zoek van een abonné van het verze
keringsperiodiek De Vraagbaak is, naar ge
meld wordt, door mr. Joan Muller advocaat
en procureur te 's-Gravenhage gisteren het
faillissement aangevraagd van de N.V. Ziek
teverzekering Maatschappij De Nieuwe
Boerhaave, welke maatschappij in weerwil van
herhaalde aanmaningen zou weigeren een
verschuldigde uitkeering aan een der verze
kerden uit te betalen, aldus de N.R.Ct.
Naar voorts vernomen wordt zijn reeds ver
scheiden klachten bij de politie ingekomen
van verzekerden, die in hetzelfde geval ver
keeren.
DE AANSLAG OP EEN
SCHILDER TE ROTTERDAM.
EEN NIEUW SPOOR ONTDEKT?
De Commissaris van politie in de 5e afd.
(bureau Nassaukade) te Rotterdam, deelt;
over den moordaanslag op den schilder Vile-
rius mede, dat Johannes Hendrikus Cornells
Steenbeek, geb. 19 Mei 1905 te Arnhem,
laatst wonende Prinsenstraat 24 aldaar, waar
hij een winkel in oliën en verfwaren dreef
op Zaterdag 11 October j.L ongeveer 3
kwartier na den aanslag zich aan het Bevol
kingsbureau aldaar vervoegde om een bewijs
van Nederlanderschap. Terwijl de betrokken
ambtenaar het hiervoor gebruikelijke on
derzoek instelde, heeft Steenbeek zich ver
wijderd en is niet meer teruggekeerd. Na
sporingen naar hem te dezer stede hadden
geen resultaat.
Daar hij ook in vele opzichten voldeed aan
het signalement van den vermoedelijken
dader van den moordaanslag, acht de Com
missaris van Politie voornoemd het in het
belang van het onderzoek alleszins gewenscht
hem over zijn handelingen, hiervoor om
schreven te hooren en verzoekt daarom on
middellijk bericht, wanneer genoemde per
soon mocht worden aangehouden of op
andere wijze met de politie in contact mocht
komen, of wanneer zijn verblijfplaats be
kend wordt.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
koon dan een paar steunschoenen bi
P R i S B U R G, Gr. Houtstraat 88. Haarleir
en 't leed i« geleden.
De ramp te AlsdorfBoven links: nog steeds icordcn lijken gevonden. Onder links: drie
arbeiders die aan een vreeselijken dood in de mijn ontsiiapten en op het laatste oogen-
blil: uered werden. Rechts: de eerste rij kisten is reeds opgesteld. Er zullen nog tientallen
volgen.
Carmen Syloa:
Men kan maar eenmaal géboren worden en
eenmaal sterven. Men heeft maar één vader
en maar één moeder. Al wat groot is, is
eenig en kan zich niet herhalen.
(ZIE DE FOTOPAGINA).
In de Haagsche dlerengaarde
Kreeg het oude wildzwijn kleintjes
Ons blad bied de portretten
Van dit vijftal wilde zwijntjes.
Ziet eens hoe die Jonge diertjes
Zelfbewust reeds staan te grazen.
Dat er nog een streepje doorloopt
Moet u echter niet verbazen.
Deze strepen zullen later.
Als ze ouder zijn, verdwijnen.
't Gaat vaak omgekeerd bij menschen,
Maar die zijn dan ook geen zwijnen.
Waar ze wel met ons gelijk zijn
Is dat 't jonge zwijn zijn moeder.
Ook beschouwt (getuige t plaatje)
Als de beste zwijnenhoeder.
Het blijft steeds de vraag of dieren
In een dierentuin geboren,
Daar een beestenleven leiden
Dat ze werkelijk kan bekoren.
Je zou zeggen, voor die zwijntjes
Lijkt het wel een prettig leven,
Met hun natje en hun droogje
Fijn tot modder saamgewreven.
En zij moeten 't veilig vinden,
Dat zij zich niet hoeven wagen
In de wreede groote wereld.
Waar de menschen zwijntjes jagen.
Met. dat al zijn zij voor immer
In hun zwijnenstal gevangen
En zij zullen wel bij tijden
Naar het vrije veld verlangen;
Ver van dierentuin en menschen
Met hun voorschriften van orde.
Waar een jong wild zwijn tenminste,
Naar zijn roeping, wild kan worde'.
Waar geen rare houten schotten
Zijn bewegingen begrenzen.
Waar hij wellicht wordt beschoten
Maar niet aangegaapt door menschen.
Apprecieert het wilde zwijntje
Onze voeding, onze zorgen?
In een onverstaanbaar knorren
Blijft het antwoord ons verborgen.
Maar ik kom, bij vergelijking
Van ons leven met het zijne
Tot de vaste overtuiging
Dat wij toch als mensch maarzwijnen.
P. GASUS.
EEN NIEUWE REISVEREENI-
GING?
ONDER LEIDING VAN DE HEEREN
d. FLIER EN BAKKER.
Naar de N.R.Ct. verneemt, hebben de heeren
mr. v. d. Flier en Bakker, op verzoek van
vele oud-leden der N.R.V., besloten tot de
oprichting van een nieuwe Reisvereeniging-
De openbaarmaking van Statuten, Regle
ment, Bestuur, Raad van toezicht enz. is zeer
spoedig te verwachten, alsmede een algemeene
oprichtingsvergadering.
Plan is aan de vereeniging te verbinden een
coöperatief Reisbureau.
AUTOBUSDTENST AMSTERDAM
HAARLEM-ZANDVOORT.
GEEN TOESTEMMING VERLEEND.
Ged. Staten hebben besloten, op het ver
zoek van L. A. Kors. te Andijk. om vergun
ning tot het inwerking brengen van een
autobusdienst van Zandvoort over Haarlem
naar Amsterdam en terug afwijzend te be
schikken.
Ged. Staten overwogen hierbij, dat reeds
voldoende in de behoeften van het verkeer
op dit traject is voorzien en dat de door aan
vrager voorgestelde route langs de Zomer-
vaart voor het verkeer met autobussen on
geschikt moet worden geacht.
EEN MILLIOEN FRANCS SCHADE
VOOR GENT?
HET ONGELUK MET DE SLUIS TE
TERNEUZEN.
Een B. T. A.-telegram meldt uit Brussel:
Volgens verklaringen, door den burge
meester van Gent aan de pers verstrekt, is
het gevolg van het ongeluk, dat onlangs met
de sluis te Terneuzen plaats had. dat de
haven van Gent 106.000 ton aan schepen
heeft moeten derven en aan de stad een
verlies van een millioen francs is berok
kend. Bulten en behalve de aanzienlijke ver
liezen, die de spoorwegen, douane, reeders.
enz. hebben geleden. De burgemeester bracht
lof aan de pogingen van den Nederlandschen
Waterstaat om de sluis te herstellen en wees
op de dringende noodzakelijkheid van den
bouw van een nieuwe sluis, daar een ernstig
ongeluk het havenbedrijf van Gent voor den
duur van verscheidene maanden zou kunnen
NIEUW SUCCES VAN DE TECHNIEK.
Het Haagsch Corr. Bureau meldt:
Tegemoetkomende aan een toenemende
behoefte in kringen van handel, industrie en
bankwezen in Nederland, heeft de technische
dienst van de Rijkstelefoon het zoogenaamd
„telefonisch vergaderen" tot verwezenlijking
gebracht. Men zal dus binnenkort per tele
foon kunnen deelnemen aan een bepaalde
vergadering óf, zelfs zonder te vergaderen,
toch gezamenlijk en gelijktijdig overleg run
nen plegen. Een aantal proefgesprekken,
deels ambtelijke, deels gemengde heeft een
zec-r bevredigenden loop gehad.
Met ingang van 1 November zal deze dienst
thans voor het publiekver keer worden open
gesteld.
Bij de vaststelling van een voorloopig ta
rief voor deze gesprekken, hetwelk nog na
der aan de praktijk zal worden getoetst,
moest vooral rekening gehouden worden met
het voorbereidend overleg: het tot stand
brengen van de meervoudige interlocale ver
binding; de controle op de geluidsovereen
komst, welke reeds vrij veel tijd vereischen,
terwijl intusschen de gebruikte lijnen al dien
tijd geblokkeerd blijven.
Voor de voorbereldlngskosten onafhanke
lijk van den duur van het gesprek, wordt be
rekend:
2 gesprekseenheden van 3 minuten voor
eiken deelnemer.
Ter vergoeding voor de gesprekken:
zooveel maal 50 cent als het aantal een
heden van 3 minuten, vermenigvuldigd met
het aantal deelnemers, bedraagt.
Daar de dienst op het oogenblik is Inge
richt op 36 personen, moet volgens het gel
dend voorloopig tarief worden betaald:
duur 3 pers. 4 pers. 5 pers. 6 pers.
3 minuten 4.50 6.— 7.50 9.—
6 minuten 6.810.12.
enz. enz. enz. enz. enz.
30 minuten 18.— 24.— 30.— 36.—
Deze kosten worden ingevorderd bij den
aanvrager van het telefonisch overleg.
Als centraal verbindingspunt treedt het
telefoonkantoor te Utrecht op: de Utrecht-
sche telefoniste zorgt, dat de opgeroepenen
gewaarschuwd worden zich op een bepaal
den tijd aan het toestel te bevinden, daarna
waarschuwt zij den aanvrager, waarna de
gesprekken kunnen beginnen.
Telefonisch vergaderen geeft een belang
rijke besparing aan tijd en kosten voor de
gebruikers, door de mogelijkheid:
a. van eenvoudig en snel gemeenschappe
lijk overleg of vooroverleg met belangheb
benden in andere plaatsen;
b. om op geregelde tijden gezamenlijke be
sprekingen te houden met filialen in andere
plaatsen
c. gelijktijdig een aantal personen in ver
schillende plaatsen eenzelfde mededeeling of
instructie te geven en zoo noodig toe te
lichten.
DE
GRONDZWENDEL
AMSTERDAM.
TE
DE DADER GEARRESTEERD.
In aansluiting op het bericht van een de
zer dagen dat de justitie een onderzoek heeft
ingesteld naar een groote zwendelaffaire.
waarbij de voormalige assuradeur R. een
rol heeft gespeeld in verband met gefingeer
de grondspeculaties, vernemen wij dat R. van
wien men het vermoeden had dat hij voort
vluchtig was, hier ter stede is gesignaleerd.
De politie van het bureau Singel, dat een
aanvang heeft gemaakt met het lnformato-
risch onderzoek heeft R. verhoord. Het staat
nog niet vast of een strafrechterlijke ver
volging zal worden ingesteld.
Het bedrag dat bij de zwendelaffaire be
trokken is bedraagt ongeveer f 600.000.
DRIE DUITSCHE ZEELIEDEN
VERDRONKEN?
KOPENHAGEN, 23 Oct. <VJD.) Uit
Reykjavik wordt gemeld, dat de Duitsche
trawler „Tarvestehude" uit Cuxhaven de be
manning heeft gered van het motorschip
„Ameta", dat in 7,'nkenden toestand door
de equipage werd verlaten.
De „Ameta" werd toen door den trawler
op sleeptouw genomen. Drie matrozen gingen
aan boord van de „Ameta". Door de woeste
zeeën kon men niet de Westmann eilanden
bereiken en werd getracht het schip naar
Reykjavik te sleepen.
Onderweg evenwel geraakte de „Ameta"
op drift.
Gevraasd wordt dat het schip met de drie
opvarenden verloren zijn.
POLEN.
EEN GEHEIMZINNIGE OOG
ZIEKTE.
VEROORZAAKT DOOR ONDEUGDELIJKE
BRANDEWIJN.
WARSCHAU. 23 Oct. (V.D.) In een
plaatsje bij Lodz zijn talrijke boeren lijdende
aan een geheimzinnige oogziekte, die ln vrij
wel de meeste gevallen blindheid tengevolge
heeft. Naar gebleken is. werd deze ziekte
veroorzaakt door het gebruik van gedenatu
reerde spiritus. Een ingesteld onderzoek
heeft aan het licht gebracht, dat door een
intusschen gearresteerden Pool in bedoeld
plaatsje brandewijn in den handel is ge
bracht, die uit rogge gestookt werd en tegen
lagen prijs aan de landbouwers werd ver
kocht.
De mijnramp te Alsdorf. 255 dooden.
(Ie blad, 2e pag. en 4e blad, le pag.)
Nog eens het Engelsche witboek over Pale
stina.
(2e blad, le pag.)
De nagedachtenis van Stresemann besmeurd.
(2e blad, le pag.)
B. en W. van Haarlem ontraden den raad
thans een beslissing te nemen over het
voorstel der S.D.A-P.-raadsfractie inzake de
salarissen der directeuren.
(le blad, 2e pag.)
Het Belgisch invoerverbod voor herkauwende
dieren.
(le blad, 2e pag.)
De restauratie van de Bakenesserkerk.
(2e blad. 2e pag.)
HaarlemmermeerGemeenteraadsvergadering
(4e blad. 3e pag.)
ARTIKELEN:
R. P.: Mijlpalen.
(le blad, le pag.)
Henry A. Th. LesturgeonHet proces Dreyfus.
(2e blad, le pag.)
J. H. de Bois: De Vrije Haarlemsche Schilder
school onder nieuwe leiding.
(4e blad, le pag.)
Intimus: Staten Generaal. Tweede Kamer.
Nog steeds da Vlootwet Deckers.
(4e blad, 2e pag.i
(Voor de laatste berichten zie men de 2e pag.
van het le blad).
DE RUBRIEK ..ONZE JEUGD" ZAL IN HET
VOLGEND NUMMER WORDEN
OPGENOMEN.
HAARLEM, 24 October.
Mijlpalen.
Het Is al vele Jaren geleden, dat de
auteurs Bennott en Knobloch hun stuk
„Mijlpalen" schreven, dat drie generaties ten
tooneele bracht cn ln dlc vooroorlogsche tij
den een geweldig succes behaalde vanwege
zijn oorspronkelijkheid. Het stuk gaf de te
genstelling in het kortzichtig conservatisme
van den ouderdom en den voorultstreven-
den durf van de Jeugd, in een familie van
scheepsbouwers. En de zoon. die overwint en
stalen schepen inplaats van de verouderde
hout-en gaat bouwen ik meen. dat dit het
probleem in eerste instantie was wordt
op zijn beurt oui en verzet zich tegen ci©
nleuwerwetsigheden, die zijn zoon onderne
men wil.
De drie generaties-opzet is in de laatste
jaren in onze litteratuur opnieuw opgevat.
Mevrouw Van Ammers-Küller heelt er haar
opgang makenden roman ,De Opstandigen"
op gebouwd. Mevrouw Boudler-Bakkcr volgt
thans met „De Klop op de Deur", pas ver
schenen, familieroman ,'n duizend pagina's,
beginnend in 1856 en eindigend in 1921.
Zoo wordt het in ons land zoo dierbare
genre, de familieroman, voortgezet op bree
der basis dan vroeger. Het omvat nu heele
tijdperken, het ontvlucht den engen kring
van het familiegebeuren en behandelt gan-
sche maatschappelijke evoluties. Evenals de
Engelsche schrijver John Galsworthy zijn
hart voorgoed verpand heeft aan de familie
Forsyte, en niet meer kan uitscheiden met
vervolgen op zijn Forsyte Saga, schijnt me
vrouw Van Ammers-Küller zich ganschelijk
aan het geslacht Coornvelt verknocht te
hebben. In „Vrouwenkruistocht" heeft zij
haar lezers opnieuw in de familie gehaald,
tevens opnieuw in de ontwikkelingsperiode
van de vrouwen-emancipatie. En zeker is
zjj nog lang niet uitgeschreven over de
Coornvelts.
Er zUn meer romans-der-generaties denk
baar, dan alleen op het chapiter van de
vrouwen-emancipatie een onderwerp dat
zijn historische rijpheid bereikt schijnt te
hebben, te oordeelen naar de hoeveelheid
litteratuur die erover loskomt. Het zou
maar een man zou dat moeten doen. het is
voorhands nog geen onderwerp voor onze
productieve romanschrijvende dames oen
dergelijk groot-opgezet werk gewijd kunnen
worden afn de arbeidersbeweging in de laat
ste halve eeuw een maatschappelijke evo
lutie die zeker niet minder resultaten heeft
bereikt en zeker niet minder belangrijk is
dan die van de bewustwording der vrouw.
En ook dit werk zou niet vrij van tendenzen
zijn, zou willen betoogen en vastleggen, en
zou door de profeten der zuivere, onbesmet
te litteratuur gewraakt worden, zooals zU
mevrouw Van Ammers' werken wraken en
straks, naar ik vermoed, mevrouw Boudier
zullen aanvallen? Ik vermoed het slechts,
want ik heb nog geen gelegenheid gehad
haar 1000 pagina's te lezen.
De verguizing van de l'art pour l'art men
schen in de litteratuur is niet onbegrip, lijk,
ln zooverre dat iedereen hen gelijk zal ge
ven wat betreft het zuiverheids-criterium.
Maar de woede, waarmee zjj soms te keer gaan
tegen hetgeen daarbuiten valt. doet wel eens
ietwat komisch aan. Men is geneigd te ant
woorden: Nu ja, wat wilt ge dan? Er zijn
genres, er zijn graden in alle kunstuitingen
in de muziek en in de schilderkunst met
name zijn ze zeer talrijk. Zoo is het in de
litteratuur ook. Op haar gebied kunnen al
die genres het voortreffelijke trachten te be
reiken, zonder onderling vergelijkbaar te zijn.
Leo Fall was een groot operette-componist
maar geenszins vergelijkbaar met den opera-
