LOOPT U MOEILIJK?
CABARET MODERN
PIET LEENHOUTS
Het woord is aan
Gevlogen.
Frankrijk.
Het Belangrijkste.
48e Jaargang No. 14527
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Vrijdag 31 October 1930
HAARLEM'S DAGBLAD
tpiroctie: P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER
Hoofdredacteur? ROBERT PEEREBOOM.
lABONNEMENTENper week /02754, met Geïllustreerd Zondagsblad /0.32
,Per 3 maandenHaarlem en plaatsen waar een agent gevestigd is (kom der
gemeente) 3.57)4. Franco per post door Nederland 3.8734. Losse nummers
/0.06. Geïll. Zondagsblad per 3 maanden 0-57)4, franco per post.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Administratie 10724, 14825 Drukkerij 10122, 12713 Postgiro No. 38810
ADVERTENTIEN: 1—5 regels 1.75, elke regel meer 035. Reclames
ƒ0.60 per regeL Reductie bij abonnement Vraag en Aanbod 14 regels 0.60
elke regel meer ƒ0.15. buiten Arrond. dubbele prijs. Onre Groentjes (Dinsdag,
Donderdag en Zaterdag) 14 reg. ƒ025. elke regel meer /0.1O uitsl i contant.
Gratis Ongevallenverzekering voor Weekabonnés. Uitkeeringen: Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f 400.-, Duim f 250.-, Wijsvinger f 150.-, Elke andere vinger f 50.-, Ann- of Beenbreuk f 100.-
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VIERENTWINTIG BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
HEVIGE AARDBEVING IN
MIDDEN-ITALIë.
REEDS 25 DOODEN.
Rome, 30 Oct. (V. D.) Volgens de laatste
berichten over de aardbeving in Midden-
Italië waren er tot dusverre 25 doodcn en 90
gewonden. Deze getallen zijn echter voor uit
breiding vatbaar. Bevestigd wordt; dat de
haard van de aardbeving bij Senigallia moet
liggen, waar ongeveer 20 personen gedood
werden en aanzienlijk materieele schade werd
aangericht. De aardbeving werd in tal van
provincies waargenomen en zij was bijzonder
hevig in de provincies Ancona, Posaro en
Macerata.
Afgezien van de groote schade zijn er in
Ancona 2 dooden en 50 gewonden en in de
gemeente Cassaro 1 doode en 2 gewonden.
Te Fornetto werden twee personen gedood.
In niet minder dan 13 andere plaatsen in de
provincie Ancona werd schade aangericht.
Troepen en Milizia zijn voor het reddings
werk gerequireerd. Er wordt reeds aan het
herstel van de beschadigde telefoon- en tele
graafverbindingen gewerkt. Het spoorwegver-
beer is nergens gestagneerd. Wel werd er door
verzakking der rails nabij Senigallia en Mon-
temarciano vertraging veroorzaakt.
Ook te Triëst en Napels werd de aardbeving
waargenomen; hier werd echter geen schade
veroorzaakt doch ontstond wel een paniek.
100 gewonden.
Groote schade.
ROME, 30 Oct. (V. D.) In het ziekenhuis van
Ancona werden tot hedenavond laat meer
dan 100 gewonden opgenomen. Het militair
•hospitaal moest ontruimd worden, daar het
door de aardbeving beschadigd was. De zie
ken werden in tenten ondergebracht. De ge
bouwen van het Provinciaal Bestuur, het Pa
leis van Justitie en tal van kerken werden
eveneens beschadigd, evenals de bureelen
van de „Corriere Adriatico".
Ernstig geteisterd werd de gemeente For
netto, waar de meeste groote gebouwen scha
de hebben geleden. De pier in de haven ver
toont tal van scheuren. Een Amerikaansch
stoomschip werd door de zeebeving, die op de
aardschokken volgde, tegen de kade gewor
pen. Vliegtuigen maken verkenningsvluchten
boven de geteisterde gebieden.
Mussolini laat zich voortdurend op de hoog
te houden van het verloop der bergingswerk
zaamheden.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
koop dan een paar steunschoenen bi<
PRESBURG, Gr. Houtstraat 88, Haarlem
en 't leed is geleden.'
RAAKS HAARLEM
VANAF ZATERDAG 1 NOVEMBER
Optreden van
Hollandsche Humorist.
GROOTE INBRAAK TE
VOORBURG.
Voor tonnen aan effecten
gestolen.
DE SLEUTEL LAG BIJ DE BRANDKAST.
In den nacht van 24 of 25 Ocotober is ten
huize van den heer Wilton te Voorburg inge
broken. Thans blijkt, naar het Corr. Bureau
meldt, voor een waarde van eenige tonnen te
zijn gestolen, voor het meer en deel effecten.
De Haagsche correspondent van het Alg.
Handelsblad verneemt hierover nog het vol
gende:
De daders hebben niet veel moeite gehad
om den begeerden buit te bemachtigen.
Immers in een weliswaar afgesloten
lade van een schrijfbureau van den heer des
huizes lag de sleutel van de brandkast. Met
behulp hiervan was het als het ware kinder
werk om de brandkast te openen en de effec
ten, welke tezamen een heele vracht vorm
den, mede te nemen. De dieven achten den
inhoud van de brandkast blijkbaar voldoen
de, want al wat van waarde in huis was zoo
als tafelzilver en sieraden hebben zij onaan
geroerd gelaten.
De inbrekers hebben vrijwel geen spoor
achtergelaten.
Weliswaar is de buit aan effecten zeer
groot, de waarde is echter niet in verhou
ding daarmede. Immers de inbrekers kwamen
slechts in het bezit van de mantels der effec
ten. De bijbehoorende coupons zijn elders. In-
tusschen vonden zij nog wat Fransch, Bel
gisch en Engelsch bankpapier, alsmede eeni
ge gouden tientjes, welke alle tezamen een
waarde vertegenwoordigen van ongeveer dui
zend gulden.
De Voorburgsche politie heeft natuurlijk
haar handen vol aan deze inbraak. Daarbij
komen nog twee inbraken, te Veur en te
Voorschoten gepleegd welke de politie met
elkaar in verband brengt.
Deze beide inbraken zijn onbeteekenend,
vergeleken bij die, gepleegd ten huize van den
heer Wilton te Voorburg. De Voorburgsche
poütie heeft zich met de Haagsche politie in
verbinding gesteld, welke laatste eenige re
chercheurs heeft aangeboden, Aangezien
vrijwel geen sporen van braak zijn gevonden,
wordt het vermoeden geuit dat de inbrekers
goed met de situatie op de hoogte zijn ge-
In tussch en vernamen wij nog, dat de po
litie aan alle bankinstellingen in ons land
een lijst heeft gezonden van de vermiste man
tels der effecten, echter zonder vermelding
der nummers. Deze zijn wel bekend. In bank-
kringen te 's-Gravenhage, waar wij hiernaar
vroegen, heeft dit wel groote verwondering
gewekt.
NOODLANDING VAN EEN
'VLIEGTUIG BIJ ESSEN.
DE PASSAGIERS ONGEDEERD.
ESSEN, 30 Oct. (V. D.) Het verkeersvlieg
tuig C.H.-161, een driemotorige Fokker van
de Zwitsersche Balair. die te ongeveer half
tien van Schiphol vertrok met aan boord een
bemanning, bestaande uit den piloot Berch-
thold, den tweeden piloot Sterle en den mar
conist Wagner en met als passagiers aan
boord twee Hollandsche heeren uit Den Haag
en een Engelschman. moest tengevolge van
den dichten mist hedenmorgen tegen half
twaalf nabij Essen een noodlanding maken.
Door den nevel gedwongen, daalde het toe
stel op een stuk land, waarbij met een der
vleugels het dak van een schuur werd ge
raakt, waardoor het toestel, dat in de nabij
heid van Meisenburg was neergekomen, be
schadigd werd. De passagiers bleven onge
deerd, "maar de bemanning hep lichte ver
wondingen op. Berchthold werd gekwetst aan
den schouder. Sterle brak een arm, terwijl de
marconist Wagner vrij ernstige snijwonden
opliep.
De stoomketel van de firma Cohen en Van der Laan. die te water naar_ Hendrik-ldo-
Ambacht zal getransporteerd voorden.
DE VERBREEDING VAN HET
NOORDZEEKANAAL.
WERKZAAMHEDEN NABIJ ASSENDELFT
GEREED.
Men schrijft ons uit Velsen:
Een belangrijk werk, behoorende tot de
plannen tot verbreeding van het Noordzeeka
naal is dezer dagen gereed gekomen, n.l. de
nieuwe oever nabij Assendelft. Op deze plaats
het kanaal een vrij sterke bocht- die zeer hin
derlijk was voor de scheepvaart. De oever is
over een lengte van ongeveer 1000 M. tot 50
M. achteruit gelegd, achter den ouden oever
Deze moet nog weggegraven worden,
waarmede naar wij vernamen, spoedig een
aanvang zal worden gemaakt.
De algeheele verbreeding zal aan den zui
delijken oever geschieden. Over een groot
deel zal die oever op betrekkelijk korten af
stand van den nieuwen weg Amsterdam-
Velsen komen, daar het kanaal op sommige
plaatsen wel 100 M. verbreed zal worden. Het
is nog niet bekend, wanneer met dit groote
werk begonnen zal worden, doch daar de
gemeente Amsterdam bij haar subsidie-ver
leening de voorwaarde heeft gesteld, dat het
werk in 1934 gereed moet zijn, zal dit niet
lang meer kunnen duren, temeer daar door
de verschillende aanvaringen enz. die in den
laatsten tijd op het kanaal plaats vonden,
men van reederskringen wel op spoedige uit
voering der plannen zal aandringen.
In den loop der jaren zijn reeds vele ver
beteringen tót stand gebracht. Ouden van
dagen, die het kanaal in den toestand kort
na de opening hebben gekend, met de oude
voetbrug te Velsen, in het begin dezer eeuw
vervangen door het pontveer, kunnen lange
verhalen doen over den primitieven toestand
van weleer. Het kanaal werd geleidelijk ver
beterd, zoodat thans de bodembreedte is op
gevoerd tot 50 M. bij een diepte van ongeveer
10 M. Volgens de thans bestaande plannen
zal het kanaal een bodembreedte verkrijgen
van 75 M. bij een diepte van 15 M., terwijl
men er met de onteigening der gronden langs
het kanaal rekening houdt met een toekom
stige verbreeding tot een bodembreedte van
100 M.
Omtrent de verbetering van het gedeelte
tusschen het pontveer en de spoorbrug
schijnt nog geen definitief plan te bestaan.
Hier stuit men dan ook op vele moeilijkheden
Ongetwijfeld zal men ook hier de verbetering
aan den Zuidkant moeten zoeken met het
oog op de aanwezigheid der papierfabriek
aan den Noordkant. De noodzakelijkheid
hiervan springt nog meer naar voren als men
weet, dat ook de Veiser spoorbrug een be
langrijke wijziging zal ondergaan, daarin
bestaande, dat de brug twee doorvaartope-
ningen zal krijgen.
Maar eer het zoover is, zullen er nog wel
heel wat schepen passeeren.
Het Pontveer bij Assendelft.
Het pontveer bij Assendelft, dat thans nog
met handkracht wordt bediend, is bij de te
genwoordige drukke vaart op het Noordzee
kanaal absoluut onhoudbaar. Het komt meer
malen voor. dat een voor vertrek gereedlig
gende pont een kwartier of langer moet
wachten, alvorens van wal te kunnen gaan.
omdat de staaldraad, waarlangs de pont
wordt voortbewogen, voor een passeer end
vaartuig gevierd moet worden.
Ook hier zal in den loop van het volgend
Jaar een aanzienlijke verbetering tot stand
komen. De handkracht zal door stoom wor
den vervangen, en in plaats van de kleine
pontjes komen er flinke ponten, die een aan
zienlijke capaciteit krijgen.
Het veer zal ca. 150 M. Oostwaarats wor
den verlegd, op welke plaats ook de pontha
vens zullen worden aangelegd. Het is n-1. de
bedoeling, het nieuwe veer aan te leggen in
den loop van den provincialen weg Haarlem-
Alkmaar, die ten Noorden van het Noordzee
kanaal reeds voor een deel gereed is en voor
een ander deel reeds is uit-gezet.
Aan de Zuidzijde komt de weg tot Spaarn-
dam te liggen langs de Oost-zijde van Zijka
naal C en wel over den best-aanden weg.
Deze weg zal echter 7 M. verbreed worden.
Men verwacht, dat als het veer te Assen
delft alsmede de daarop aansluitende wegen
gereed zijn, het pontveer te Velsen aanzien
lijk ontlast zal worden.
DE ONTVLUCHTE GEVANGENE
UIT DE JOH. DE DEO.
TE LAREN AANGEHOUDEN.
In ons vorig nummer deelden we mede,
dat de Duitscher Franz Nickel, die Dinsdag
avond uit het Ziekenhuis Sint Johannes de
Deo (waar hij verpleegd werd) ontvlucht was.
Donderdagmorgen te Maarn aangehouden zou
zijn. Bij onze informatie aldaar werd ons
echter medegedeeld, dat daar niets van een
aanhouding bekend was. Vermoed werd, dat
de aanhouding in een plaatsje van een on
geveer gelijkluidenden naam was geschied.
Dit laatste is nu juist gebleken, evenals onze
mededeeling, dat de verdachte even te voren
in Lochem gesignaleerd was. Door de Haar-
lemsche politie werd ons vanmorgen mede
gedeeld, dat Nickel Donderdagmorgen te
Laren bij Lochem ïs aangehouden.
Nader vernemen we van de politie te
Lochem het volgende: Nickel was vroeger
werkzaam bij het werk aan de Twente-Rijn-
kanalen. Van den aannemer van dit werk had
hij altijd nog eenig loon te goed. Toen Woens
dagavond in Lochem het radiobericht van de
politie werd opgevangen, vermoedde men, dat
de vluchteling wel naar Lochem zou gaan
om daar het geld in ontvangst te nemen. De
politie zette daar dus een pos; uit. Inderdaad
meldde Nickel zich daar Donderdagmorgen
elf uur aan; hij werd toen onmiddellijk ge
arresteerd. Zonder tegenstand te bieden liet hij
zich naar Haarlem terugbrengen.
André Lichtenberger:
„Gedistingeerd": dat enge en bekrompen
begrip, dat van een zoo essentieel burgerlijk
snobisme is. omdat het toebehoort aan een
individudat zijn heele leven lang een kleur
loos, precies omlijnd, versteven bestaan heeft
geleid, dat nooit de grenzen van het geijkte
heeft overschreden en waarin nooit een enkele
ademtocht van iets hoogers is doorgedrongen.
(De. politie te Oslo vervólgt een
Noorsch ingenieur-vlieger. Hel-
lesen genaamd, die failliet is
gegaan, maar telkens als men
hem ivil arresteeren, in zijn
vliegtuig opstijgt en ontsnapt.
Dat bij een faillietverklaring
Al het geld gevlogen is,
Mag geen nieuw verschijnsel heeten
In onze geschiedenis.
En er Is ook niets bijzonders
In de vlucht van een failliet,
Maar zoo letterlijk als deze
Deed een ander het nog niet.
Telkenmaal als de politie
Dacht, dat zij hem snappen kon,
Was hij alweer opgestegen
Met bestemming Noorderzon.
Zocht hij letterlijk zijn toevlucht
In het wijde luchtdomein
Waar wel wolken en gevaren,
Maar geen crediteuren zijn.
En al doet ook de politie
Nog zoo nauwgezet haar plicht.
Op zoo'n zeer opvliegend werkje
Is ze nog niet ingericht.
Somber in de hoogte starend
Slaakt de crediteur een zucht,
Of hij ooit zijn geld zal krijgen,
Nou, dat hangt nog in de lucht.
Vliegtuig neergestort.
Drie doodentwee gewonden.
LONDEN, 30 October (V.D.) Een toestel
van de „Imperial Airways" op weg van Le
Bourget naar Croydon is, ten gevolgen van
den dichten mist, in een veld ongeveer 10
mijlen van Boulogne gelegen, neergestort.
Een passagier en twee employé's der maat
schappij werden gedood, de beide andere
passagiers werden gewond.
„De Tel." meldt nog:
Arbeiders, die" na het etensuur naar het
werk terugkeerden, hoorden het eerst van
het ongeluk. Zij kwamen namelijk een der
gewonden tegen, die zich van de plaats van
het onheil moeizaam door den mls.t sleepte,
om den weg te bereiken en hulp te halen.
Dc politie ui het plaatsje bracht de drie over
levenden-naar het ziekenhuis en door de
politie van Boulogne werd onmiddellijk een
onderzoek ingesteld naar de oorzaak van de
ramp. Men veronderstelt, dat de vlieger ge
tracht heeft een noodlanding te maken, doch
ten gevolge van den mist tegen een kleinen
heuvel is gebotst, waardoor het toestel over
den kop is geslagen. Er is gebleken, dat het
vliegtuig, nadat het den grond raakte, nog
50 meer verder is geschoven. Brand is er
echter niet uitgebroken.
Alle inzittenden waren Engelschen. Een
der passagiers, een monteur en een agent
der Imperial Airways werden gedood, de pi
loot- en twee andere passagiers gewond. De
bestuurder, wiens linkerbeen hedenavond ge
amputeerd moest worden, is zeer zwaar ge
wond en gevreesd wordt, dat hij ook een
schedelbreuk heeft opgeloopen. De twee
andere gewonden bevinden zich eveneens in
zorgwekkenden toestand.
ERNSTIG MIJNONGEVAL BIJ
CHARLEROI.
TOT NOG TOE VIJF DOODEN.
BRUSSEL. 30 Oct. (V. D.) In de kolenmijn
Montigny bij Charleroi vond hedenmorgen
een ernstige myngas-ontploffing plaats. Tot
nog toe konden vijf dooden geborgen wor
den.
GEWELDIGE WOUDBRANDEN
IN CALIFORNIA
NEW-YORK, 30 October (V. D.) Ten ge
volge van de voortdurende droogte zijn in
Californië geweldige woudbranden uitgebro
ken. Het grootste deel van de plattelandsbe
volking neemt deel aan het blusschingswerk,
dat te urgent ls. aangezien zich in de nabij
heid olievelden bevinden.
Er bestaat gevaar dat het vuur hierop zal
overslaan.
Tot dusverre zijn acht personen het slacht
offer geworden terwijl buitendien talrijke
personen gewond werden.
De aardbeving in Italië. Dooden en gewonden,
(le blad, le pag.).
Ernstig vliegtuigongeluk in Frankrijk.
(le blad, le pag.)
Het onderzoek naar de ramp van de R 101.
(le blad, le pag.).
Baldwin's zonderlinge positie.
(2e blad, le pag).
De winkelweek in Haarlem-Noord. Winkelver-
eeniging „Eendracht maakt Macht''. De ont
wikkeling van Haarlem-Noord.
(5e blad, le pag.)
De Gcmeentebegrootlng. Een rede van het
Raadslid G. Wolzak.
(le blad, 2e pag.)
Heemstede: Raadsvergadering.
(3e blad, 2e pag.)'
Raadsvergadering in Bennebrock.
(3e blad, 2e pag.)
ARTIKELEN:
R. P.: Ons orkest.
(le blad, le pag.)
Georges Scaptni (De blinde Fransche afge
vaardigde) Eenige voordeden van blind
heid.
(4e blad, le pag.)
Jhr. J. C. Mollerus: Prijsopdrijving (1),
Kartels.
(4e blad, le pag.)
Intimus: Staten Generaal. Tweede Kamer.
(4e blad, 2e pag.)
(Voor de laatste berichten zie men de 2e pag.
van het lc blad.)
HAARLEM. 31 October.
Ons Orkest.
Die twee woorden gebruiken we tegen
woordig met bijzondere trots. En daarom
stemmen wij ook dadelijk in met die leden
der Tweede Kamer, die in het voorlooplg
verslag over de onderwijsbegrooting hun ver
bazing te kennen geven, omdat de H. O. V.
ontbreekt in de lijst der voorgestelde sub
sidie-verhoogingen.
De H. O. V. heeft op het moment een rijks
subsidie van 5000. Alle andere gesubsi
dieerde orkesten krijgen veel meer. Het Am-
sterdamsche wordt van rijkswege gesteund
met 11O.000 a 12'.000. het Residentie
orkest met 25000, het Utrechtsche met
f 18000, het Arnhemschc met 15000, en
het Groningsche met 16000. De regccrlng
stelt nu voor het Amsterdamsche 7i 00 meer
te geven, het Haagsche 540 het Utrecht
sche 4400, het Arnhemsche 3600 en het
Groningsche 2600.
De H. O. V. had 5000 meer gevraagd,
hetgeen in vergelijking met de bodragen die
Utrecht, Arnhem en Groningen al ontvangen
toch hcusch nog maar een bescheiden ver
zoek is, en krijgt van de regeering nul op
het request.
Waarom? De reden ls onbekend. Het H. O.
V.-bestuur weet niot waarom het verzoek is
geweigerd.
Van harte hoop ik. dat de verbazing van
die enkele Kamerleden zich epidemisch zal
uitbreiden in het parlement, en tot resul-
taat hebben dat de subsldieverhooging voor
het Haarlemsche orkest nog op de begroo-
tlng wordt gebracht.
Want ons orkest, zijn dirigent en zijn be
stuur verdienen dat tenvolle. In moeilijke
omstandigheden hebben zij prachtige resul
taten bereikt
Wie eigen oordeel als leek niet voldoende
vertrouwde heeft de deskundige crltiek der
laatste jaren slechts behoeven te volgen, om
zijn indrukken daarin volkomen bevestigd te
vinden. De meeningen der critici over het
orkest geven een voortdurend crescendo aan.
De jonge dirigent, Eduard van Betnum, heeft
zich ais een waarachtig kunstenaar doen
kennen, en weerklank van zijn Intenties bij
het orkest gevonden. Het is onder zijn lei
ding gegroeid tot een gelukkige familie,
waarin met geestdrift de muze geëerd wordt,
en waarin onvermoeid wordt gestreefd om
nieuwe werken te brengen en toch het klas
sieke repertoire zijn volle recht te doen we
dervaren. Van Beinum heeft zich doen ken
nen als een kunstenaar met een ruime visie:
als een van die weinigen die hun bewonde
ring voor het werk van de werkelijke figuren
onder de moderne componisten niet ten na-
deele van hun vertolking der klassieken doen
komen. Hij is niet eenzijdig, geen doordrij
ver in de eene of de andere richting, hij
staat daarboven als musicus.
Onze critici hebben zich al zoo vaak in
woorden van de hoogste lof geuit over het
geen hij artistiek heeft bereikt met dit toch
in bezetting kleine orkest, dat lk die woorden
niet behoef te herhalen. Een der bekendste
leden van het orkest heeft mU nog dezer
dagen met enthousiasme zitten vertellen hoe
er gewerkt wordt, hoe iedere repetitie voor
het orkest onder dezen leider tot een vol
doening wordt. Van Beinum. weet de waarde
van zijn menschen te erkennen, geeft hun
gaarne de kans om hun persoonlijkheid en
nun opvattingen te uiten waar da-, kan Ls
voor hen allen de leider die het ensemble
bezielt. ,,U zult eens zien wat hij nog in
zijn carrlere bereiken zal", profeteerde mijn
zegsman, zelf een dier Jonge kunstenaar»