BUITENLAND BALDWIN'S ZONDERLINGE POSITIE. Duitscüilaind. s de beste IA cent sigaret voor Uwe gezondheid, zij is zeer zacht en U krijgt Zmeer LETTEREN EN KUNST MUZIEK HET TOONEEL VAMPYR Stofzuigers f98.- VERVEN STOOMEN J. LOTTGERING Schoenen verven Hoedenvormen Stoppage AGENDA. HAARLEM'S DAGBLAD TWEEDE BLAD VRIJDAG 31 OCTOBER 1930 In geheime stemming 116 stemmen tegen zich. In openlijke stemming slechts 1. Geen vleiend resultaat. het belangrijkste nieuws. Gisteren hebben wij uitvoerig geschreven over het relletje in de Engelsche conserva tieve partij, dat ontstaan was, door de pu blicatie van een bericht, volgens hetwelk 44 conservatieve parlementsleden een resolutie van afkeuring in Baldwin's beleid hadden on derteekend Dit bericht werd onmiddellijk ge dementeerd. Wij schreven, dat het voor het prestige van de Partij noodzakelijk was. dat de indruk van dit conflict zoo spoedig moge lijk weggenomen werd. Gisteren nu is bij de geheime stemming over Baldwin's leiderschap een resultaat bereikt dat niet vleiend is voor den eersten man van de Partij. Vaz Dias seint namelijk: Bij de geheime stemming over het leider schap van Baldwin ïn de Conservatieve Partij werden 462 stemmen voor- en 116 stemmen tegen Baldwin uitgebracht. Uit dit telegram blijkt, dat de minderheid, die tegen Baldwin's aanblijven gekant is, grooter is dan aanvankelijk verwacht werd- Nu is dit resultaat in de openbare vergadering een stemming weliswaar te niet gedaan, doch dit neemt niet weg, dat een groote groep in derdaad genoeg heeft van Baldwin. Hoe is toch de gang van zaken geweest? Baldwin heeft in een groote en enthousiaste rede zijn beleid verdedigd. Hij kwam op voor het historisch recht van den leider, om zelf het programma op te maken. Hij zeide niet van zins te zijn af te treden, tenzij de ver gadering zulks wenscht en dan zou hij zich uit het politieke leven terug trekken. Tenslotte gaf de vergadering met slechts één stem tegen (die van Lord Beaverbrook) Baldwin het gevraagde mandaad! Terwijl Baldwin het gevraagde mandaat! Terwijl nooten tegen zich vereenigd zag, slonk de oppositie bij de openbare stemming dus in tot 1 stem. Er blijft maar één gevolgtrekking mogelijk: De oppositie heeft zich neergelegd bij de meerderheid en veeleer uit trouw aan de partij dan uit liefde voor den leider, haar stem aan een mandaat voor Baldwin ge geven. L. A. Engeland De rede van Baldwin. LONDEN, 30 October (VD.) In zijn he den in aanwezigheid van 700 conservatieve parlementsleden en candidaten uitgesproken redevoering zeide Baldwin o.a. het volgende: Het is altijd voorbarig om te lang voor de algemeene verkiezingen een politieke verga dering af te leggen en er zijn vele punten welke nog niet besproken waren of konden worden besproken. De conservatieven staan op een politiek standpunt van zeer gedegen safeguarding, doch hij weigerde de partij te binden totdat, hij in staat was den kiezers mede te deelen, wat zij zouden krijgen voor een eventueelen Rijksvrijhandel of voedsel belasting. Wat de imperieele politiek betreft was hij atijd van meening geweest, dat het voor een partijleider ïn hooge mate voorbarig zou zijn een uitspraak te doen, zonder af te wachten wat het resultaat van de Rijkscon ferentie zou zijn. Er was aandrang op hem uitgeoefend om af te treden. Dit voorstel zou hij evenwel niet in overweging nemen. Wanneer de partij echter een anderen leider wenschte zou hij zich zonder bitterheid uit de politiek terug trekken. Hierna werd met algemeene stemmen een motie van vertrouwen in Baldwin als partij leider aangenomen. Met 462 tegen 115 werd daarna een besluit aangenomen, waarbij geen verandering in het leiderschap zou worden aangebracht. Ernstige politieke botsingen in Tirol. INNSBRUCK 30 October (VX>.) Gister- avond ontstond na afloop van een sociaal democratische vergadering te Hoetting een ernstige vechtparij met leden, die terugkeer den van een Christelijk-sociale vergadering. Er vielen eenige schoten, waardoor drie personen gewond worden, terwijl verscheide ne deelnemers aan de vechtpartij messteken hebben opgeloopen. De gendarmerie moest met de blanke bajonet een einde aan de vechtpartij maken. Ver scheidene personen worden gearresteerd- Het werk in de metaalindustrie wordt hervat. BERLIJN. 30 Oct. (VU.) Bi) de heden plaats gehad hebbende stemming heeft zich de meerderheid der Berlijnsche metaalarbei ders voor hervatting van den arbeid ver klaard. Aan de stemming hebben 72,278 arbeiders deelgenomen, van wie er 40.431 vóór hervat ting van den arbeid stemden, terwijl 32,847 zich voor voortzetting van de staking ver klaarden. Aan de stemming werd door Sie mens, A. E. G. en andere groote bedrijven met meer dan 62.000 niet deelgenomen, aan gezien de vertrouwenslieden dezer arbeiders zich reeds Woensdag voor hervatting van den arbeid hadden uitgesproken. De werkhervatting in haar vollen omvang zal Vrijdag a-s. plaats hebben. Griekenland. Samenzwering verijdeld. ATHENE. 30 October (V.D.) Te Athene zij,n in den loop -van heden meer dan 100 per sonen wegens revolutionnaire samenzwering gearresteerd. In den afgeloopen nacht verza melden zich ongeveer 100 burgers en offi cieren in een particulier gebouw in de hoofd stad om onder leiding van den vroegeren dictator Pangalos over een staatsgreep te be raadslagen, die nog denzelfden nacht een aan vang zou nemen. De samenzweerders werden evenwel reeds geruimen tijd door de geheime politie in het oog gehouden en denzelfden nacht nog gearresteerd. Tegen alle beschul digden zal onverwijld een proces wegens hoogverraad aanhangig worden gemaakt. De Fransch-Italiaansche onderhandelingen. ROME, 30 October (VJ3.) Hugh Gibson, de Amerikaansche ambassadeur te Brussel, wien Hoover verzocht heeft pogingen in het werk te stellen een overeenkomst tusschen Frankrijk en Italië inzake vloolont/wapening te vergemakkelijken, bevondt aiah sedert gis teravond, naar heden uitlekte, te dezer stede. Hij is volkomen incognito gearriveerd en is de gast van den Amerikaansoiien ambassa deur. Heden heeft Gibson een lang onderhoud gehad met den Italiaanschen minister van Buitenlandsche Zaken, Grandi. Bijzonderheden over dit onderhoud zijn ech ter niet verstrekt. Wel gaan echter geruchten, dat Gibson Vrijdag een bezoek zal brengen aan Musso lini. Ofschoon de Amerikaansche pogingen hier groote waardeering vinden, blijft men een pessimistische houding handhaven aangaan de het resultaat. Algemeen is men van gevoelen dat Frank rijk niet zal toestemmen in Vlootparitedt waar Italië niet van kan afstappen. Spanje, Bloedige botsingen. MADRID, 30 October (VD.) In Badelona in de provincie Barcelona, is het tot bloedige botsingen gekomen tusschen werkwillige ar beiders van een metaalfabriek en communis ten. Van beide zijden werd geschoten. Er vielen twee dooden en talrijke gewonden. WILDE JACHT OP EEN VLUCHTELING. TIJDENS ZIJN ARRESTATIE UIT HET RAAM GESPRONGEN. Dezer dagen is te Rotterdam de 18-jarige los werkman S. v. V. toen hij naar het Huis van Bewaring werd overgebracht er in ge slaagd zich los te rukken van een rechercheur en te vluchten. Hij was gearresteerd onder verdenking van samen met den 21-jarigen zeeman G. J. de K. een inbraak te hebben ge pleegd in de Garage van Termyn aan den Coolsingel, waar f 1600 werd gestolen. De K. is in het Huis van Bewaring opge sloten. Donderdagmiddag zijn drie rechercheurs gegaan naar de woning van Van V. aan de Leeuwenlaan. Twee van hen gingen naar boven, de derde bleef buiten wachten. De twee eersten troffen Van V. inderdaad in de woning aan, doch terwijl zij met hem praatten, sprong hij ineens uit het geopende raam van de eerste verdieping op straat. De daar staande rechercheur wierp zich op hem. doch Van V. dook onder hem door en vluchtte. Een wilde achtervolging begon, waarbij de man er in slaagde zich te verrbergen. Korten tijd daarna vond de politie hem echter op het Spui, waar zij hem opnieuw arresteerde. Hij is thans veilig opgesloten. Er is nog een derde verdachte voor dezen inbraak aangehouden: de 45-jarige koopman M. B. M. ,die echter alle schuld ontkent. Ook hij is ln bewaring gesteld. INGEZONDEN MEDEDEELINGEN a 60 CL. p«r regel. PERRiEUX INGEZONDEN MEDEDEELINGEN a 60 Cts. per regeL LIEFDADIGHEIDSCONCERT. „Zalig zijn de barmhartigen". Onwillekeurig kwamen de schoone woorden der Bergrede mij Donderdagavond voor den geest, op het concert, dat in de Gemeente lijke Concertzaal door en ten bate van de blinde verpleegden van het St. Henricus-Ge sticht te Grave werd gegeven. Een week te voren zong Franck's diepgevoelde muziek ze ons toe; nu was het de werkelijkheid, die we voor oogen haalden: de Barmhartigheid, be lichaamd in die eenvoudige Broeders, die het voorbeeld van den grooten Meester volgen door de zwaar belasten tot zich te doen ko men en hen te steunen op hun moeilijk le venspad Doch ik zou over muziek schrijven: het was immers een „concert"! Ja het was ook, en zelfs grootendeels een concert; er werd ge musiceerd door een harmonie- en door een strijk-ensemble, maar die muziek heeft mij lang niet zóó overtuigd en ontroerd als de demonstraties die tusschen de muzieknum- tt f mers in werden gegeven. Italië. Meent daarom niet dat de uitvoeringder muziek slecht was of dat zij het ontroerende moment miste; dat zij geen bewondering af dwong. Integendeel: vooral het harmonie ensemble klonk uitstekend: zuiverheid en samenspel lieten niets te wenschen over: de sappige sonore klank, b.v. in de aria's van Micaëla die in de Carmen-fantasie verwerkt waren, viel zonder voorbehoud te prijzen; de soli voor cornet-a-piston en trombone wer den zeer goed geblazen: alles reden tot te vredenheid. Daarin mengde zich ontroering 'wanneer we al die onbestemde als in de leegte sitarende of wel geheel geloken oogen aan schouwden; de bewondering kreec de over hand wanneer we overwogen welk een toe wijding en geheugen door de blinde uitvoer ders. welk een geduld en liefde door den broe der-onderwijzer in de schaal gelegd moeten zijn om den evenaar der kritiek zóó naar den goeden kant te doen doorslaan: om dit re sultaat te bereiken! Welk een voortreffelijke eenheid in het samenspel; die in alle rubato's en tempowisselingen ongeschonden bewaard bleef, al gaf geen dirigent eenige verdere aanwijzing dan bij den aanvang van een stuk! Ook in het strijkersensemble dat o.a. een aardige en zeer correcte vertolking van de Ouverture „Der Calif von Bagdad" gaf waren deze eigenschappen op te merken; de technische uitvoering stond niet geheel op dezelfde hoogte als bij het harmonie-orkest en onder de uitvoering van het ingelaschte solonummer, de Cavatine van Raff, door den aanvoerder der eerste violen met begeleiding van piano, voelden we den wensch ookomen dat den speler een meer speciaal-violistische scholing ware te beurt gevallen. Wellicht is het nog mogelijk zijn streek en zijn appllca- tuur, die tot veel onnoodige portamenti aan leiding geeft, in de goede richting te ont wikkelen. Zoo was eT dus ïn de uitvoering van de muzieknummers heel wat verheugends en treffends ook. Maar ik zei reeds dat het be langrijkste deel van het concert voor mij. dat was. dat tusschen de muziekstukken als de monstratie van het onderwijs werd gegeven. Wat we te zien kregen was verbluffend en moest de grootste bewondering wekken. De broeder, wien het onderwijs opgedra gen was, gaf te voren een korte uiteenzetting daarvan en liet vervolgens een drietal leerlin gen van verschillenden leeftijd voorlezen uit in Braille-schrift gedrukte boeken; de vlot heid van het vinger-lezen verbaasde; de plotselinge ombladeringen door den broeder gaven soms een komisch effect, wanneer het vervolg op het voorafgegane in het geheel niet paste. Maar de oudste der drie. een knaap van veertien, vijftien jaar kon nog meer: hij las vlot en met voortreffelijke uit spraak stukken in het Fransch. Engelsch, Duitsch en Esperanto, en gaf in deze laatste taal ook antwoord op eenige door den on derwijzer gestelde vragen. Dat deze demonstraties met hartelijk ap plaus beloond werden spreekt van zelf; de bijval vermeerderde nog na de schitterende cijfer-demonstra tie: wie van onze ziende leerlingen werkt vlugger met cijfers dan die knaap met zijn koperen plaat en staafjes? Een vermenigvuldiging die tot over het mil- lioen liep was in een oogwenk geschied; het gebruik van de op bijzondere wijze gevormde staafjes was vooraf verklaard. Een proef met machlneschrijven gaf even mooie resultaten, nog mooiere zelfs: want toen de onderwijzer, die opzettelijk of bij toeval en ondanks zijn later gebleken aardrijkskundige kennis, tot tweemaal toe onze stad in Zuid-Holland ge plaatst had. het dictaat, voorlas bleek de leerling „Noord-Holland" geschreven te heb ben! Groote vroolijkheid in de zaal over deze gepaste correctie. Voor de aardrijkskunde diende een reus achtig0. in relief gemaakte globe. De te ma ker reis werd door Z. D. H. den Bisschop van Haarlem, die het concert door zijn tegen woordigheid vereerde bepaald en ging eerst van Amsterdam naar de Philippijnen. van daar naar Rio de Janeiro, vervolgens naar Spitsbergen, om ten slotte naar Grave terug te keeren. Dit respectabele stuk globe-trotterij werd ln een minimum van tijd feilloos op de globe volbracht met opnoeming van alle tusschen- stations; de reis door ons land werd geheel „uit het hoofd" geiaan. waarbij bleek we!k Ie en juiste voorstelling de leerlingen van de kaart hebben! De overste van het St. Henricus gesticht, fr. Aurellus werd in de pauze gehuldigd met 2ijn 40-jarig ambtsjubileum. De bejaarde. eenvoudige man ontving een mooie bloemen mand en hield toen een geestige rede. waar in hij de stoffelijke belangen der stichting aanbeval ln de gunst der hoorders. „We heb ben 125 leerlingen", zei hij o.a. „en 6 onder wijzers; hebben al gedurende vele jaren vruchteloos om rijkssubsidie gevraagd; einde lijk hebben we nu salarieering van 3 leer krachten. We zijn arm; dat hindert ons niet. maar dat maakt dat we onzen verpleegden niet geven kunnen wat we willen en wat hun toekomt". Spr. rier nog ernstig aan om blin de kinderen zoo jong mogelijk naar een in richting te zenden: alleen dan kan een zoo groote vaardigheid verkregen worden dat de misdeelüen in vele opzichten niet bij de zoo veel meer bevoorrechten behoeven achter te staan. Van de 6000 blinden dïe ons land telt heeft Grave er slechts een klein deel onder zijn hoede. Velen worden door misplaatste liefde van ouders thuis gehouden. Spr. beval ook de collecte aan; ik geloof dat zijn stem niet die eens roependen in de woestijn is geweest. En terecht: wie zou zulk sympathiek liefde werk niet gaarne steunen, werk dat bij zoo veel opoffering zulke heerlijke resultaten geeft. „Vrede en rechtvaardigheid" zij de leus voor allen die iets voelen voor werk van ware barmhartigheid KAREL DE JONG. HET AMSTERDAMSCH TOONEEL. AMPHITRYON. Else Mauhs als Alcmêne in Amphitryon. „Het publiek van tegenwoordig ls niet meer gewend te luisteren! Het heeft er geen geduld meer voor! Vandaar het succes van de film!" zei mij in de pauze van Amphitryon een bekend acteur. Dit gemis aan geduld is waarschijnlijk ook de reden, waarom Amphitryon te Amster dam niet het succes heeft gehad, dat men er oorspronkelijk van verwacht heeft. Wan neer een Duitsch er zich aan de 38ste tooneel- bewerking van de legende van Amphitryon en Alcmene had gezet, zou hij er misschien meer tooneel uit hebben gehaald, maar het zou ook bijna zeker zwaarder zijn geworden. Het parodistisch element zou in uiterlijke effecten zooals in Orpheus in de Onder wereld sterker naar voren zijn gekomen. Giraudoux, de Franschman. heeft het voor namelijk gezocht ln den dialoog, die aldoor licht ên badineerend en soms ook zéér geestig is. Actie zit er in Amphitryon al bitter weinig, het is de spirlueele dialoog, die boeit en amuseert. Maar „gemakkelijk" is die dialoog allerminst. Men moet om er volkomen van te genieten voordurend ingespannen luisteren! Wanneer Elsa Mauhs niet met zoo verrukkelijke charme en zoo prachtige plastiek Alcmene had gespeeld, zouden wij zeggen, dat Giraudoux enkel het oor en niet het oog te genieten geeft! En daarop is i._ juist een publiek van tegenwoordig niet meer ingesteld! Het ls dus verklaarbaar, dat Amphitryon betrekkelijk weinig in de hoofd stad heeft „gedaan"! Ondanks het sublieme spel van Elsa Mauhs' Wanneer ons volk werkelijk van tooneel hield, dan zou de schouwburg eiken avond vol moeten loopen, wanneer deze begenadig de actrice speelt en zeker nu, nadat'zij meex dan een jaar niet in het openbaar is opge treden! In haar gebaren, haar standen, haar heele plastiek herinnert Elsa Mauhs her haaldelijk aan Sarah Bernhardt! Zou één Fransche actrice 'haar Ln gratie en charme overtreffen? Of in fijnheid van spel? Op merkelijk, dat deze tooneelspeelster, die toch van Duitschen oorsprong is. in haar spel zoo zuiver Fransche eigenschappen vertoont! Crttys Voorbergh als Mercurius in Amphitryon. INGEZONDEN MEDEDEELINGEN a 60 Cts. per regel Stofzuigerhuis MAERTENS BARTELJORISSTRAAT 16 TELEFOON 10756 Het was weer een exquis genot Elsa Mauhs in de rol van Alcmene te volgen! Reeds dadelijk met haar verschijning aan het ven ster verovert zij allen door haar Jeugd en bevalligheid. Wij denken even aan de be roemde balkonscène in Romeo en Julia eD een verlangen komt in ons op. haar nog eens als Julia te mogen zien! Welk een voorname distinctie in dit spel van vrouwelijke coquet- :erie! Hoe onaantastbaar rein blijft deze Alcmene in dit frivole stuk! Het is do incar natie van de liefhebbende vrouw, die Elsa Mauhs met deze geest!re en teere Alc mene geeft. Na mijn bespreking van de premiere te Amtserdam mag ik thans kort zijn. Cruys Voorbergh trof ook nu weer door zijn licht spel en zijn fraaie plastiek! Paul Huf scheen mij meer in zijn rol gegroeid te zijn en speelde nu het komische van dezen Jupiter volkomen uit. De tooneeien met Sostas en den trompetter kon ik al evenmin waar- deeren ais bij de eerste voorstelling, al speelt Jo Sternheim den trompetter dan ook met veel fantasie! Het blijft altijd gevaarlijk voor een schrijver Shakespeare te willen imi- teeren! Een fout moet ik nog goed maken tegenover mevrouw Sablairolles! Bij de eenste voorstel ling kon Ik haar „voedster" in Amphitryon minder apprecieeren en ik schreef dit ook in mijn kritiek. Nu ik het stuk gisteren voor de tweede maal zag, vond ik haar spel ln haar over-geëxalteercLheld en haar overdreven verrukking over Jupiter's komst toch wel van zuiver komische werking en ik maak hiervan gaarne melding, omdat ik meen. dat ook een criticus ongelijk moet durven erkennen. Er waren gisteren bloemen voor Elsa Mauhs en aan het slot was er uitbundig applaus, dat zeker in de eerste plaats onze groote actrice gold. J. B. SCHUIL. NIEUWE ZAAK VAN C. FORTGENS Jzn. In het perceel Groote Houtstraat No. 6, tegenover de Spekstraat, waar de firma J. A. Vermeer vele jaren lang een zaak in porcc- lein en aardewerk gedreven heeft, is thans door den heer C Fortgens Jzn. zijn zaak ln goud- en zilverwerk gevestigd. Niet minder dan twintig jaar lang heeft hij die zaak in het perceel Barteljorisstraat 44 gedreven en met zooveel succes, dat hij naar een grootere ruimte moest omzien. Die heeft hij nu in het hooge pand aan de Groote Houtstraat ge vonden. Vóór dat hij er in trok. bleek het echter noodig, den gevel te veranderen, als mede het intérieur van den winkel. De bouw kundigen Gebr. Lol kus te Bloemendaal heb ben den gevel zoodanig vernieuwd, dat hij een sieraad voor de Groote Houtstraat ls geworden. De prachtige étalage wordt door moderne Philips-lampen keurig verlicht. In den winkel is oen geheel nieuwe mahonie houten stijlvolle betimmering gekomen. Tal van stofvrije vitrines zijn aanwezig, waarin de kostbare gouden en zilveren voorwerpen, die in een groote hoeveelheid voorradig zijn, schitteren dat het een lust is om er naar te kijken. Achter den winkel heeft de heer Fort gens een kantoor. Ter gelegenheid van de opening, die Woensdagmiddag plaats had, heeft hij een groot aantal bloemen ont vangen. VERDACHTE DITTSCHER AANGEHOUDEN. Twee rechercheurs van de centrale re cherche te Amsterdam hebben, naar de N R C. meldt, aldaar een ongeveer 24-jarigen Duit- scher aangehouden, die tn gezelschap van een vrouw groote verteringen maakt. Bij onder zoek bleek, dat de man geen paspoort had en zich onder een valschen naam te Amster dam ophield; ook kwam vast te staan dat de Duitsche recherche hem zocht terzake van verduistering van 18.000 mark. te Berlijn ge pleegd. Ongeveer de helft van dit geld en een groote hoeveelheid nieuw gekochte kleedlng- stukken konden worden in beslag genomen. De man is opgesloten. AMERIKAANSCHE BOOTLUN IN ONZE WEST. Het blad „De West", meldt dat er plannen bestaan voor een geregeldcn vrachtdlenst tusschen Suriname en Curasao, uit te voeren door een Amerikaansche stoomvaartmaat schappij. de ..Aluminium Line". Deze maat schappij zou de verbinding tweemaal zoo vlug tot stand kunnen brengen als de K.N-S.M. Er is een proefvaart gemaakt. INGEZONDEN MEDEDEELINGEN a 60 Cts. per regel Heden: VRIJDAG 31 OCTOBER Kloppersingelkerk: Hervormingsdag. Orgel bespeling. Spreke^ ds. W. Seinen. 8.15 uur. Groote Kerk: Evangelische Maatschappij. Hervormingsherdenking. 815 uur. Schouwburg Jansweg: „O! Die joc." 8.15 u. N.V. Fabriek van Óprechte Haarlemmer Olie; algeoneene vergadering. Palace: ..King of Jazz". Tooneel: Opera duo l'Olanda. 8.15 uur. Luxor Theater: „Afpersing" en „Wie van de heeren?"Tooneel Albert! fzanger» 8 uur. Rembrandt Theater: „De zwarte Domino". Tooneel: The Stuarts. 7 en 9.15 uur. Beverwijk: Raadsvergadering. 7.30 uur namiddag. ZATERDAG 1 NOVEMBER Stadsschouwburg: Het Amsterdamsch Too neel. „Zijn tweede ik". 8 uur Bioscoopvoorstellingen 's middags en des avonds. Teyler's Museum. Spaame 1«. Geopend op werkdagen van 11—3 uur, behalve a Maan dags, toegang vrij

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1930 | | pagina 5