Hei wandelpark in Velsen
N. S. F. EN PHILIPS-RADIO
VICTORIA-WATER
UIT DE OMSTREKEN
N.V.KELLER&MACDONALD
DE CENTRALE
KINADRUPPELS
HAARLEM'S DAGBLAD ZATERDAG 8 NOVEMBER 1930
DERDE BLAD
VELSEN
dat B. en W. den Raad roorsteflen te koopen.
Nog een mooi hoekje. Op den achtergrond Spaamhetcvel, het huis van notaris Dolleman.
De Harddraverslaan.
INGEZONDEN MEDEDEELÏNGEN i 60 Ct». per regel.
HOOFDAGENTSCHAP:
MARKT 14 TELEFOON 14049.
VRAAGT DEMONSTRATIE MET DE NIEUWSTE TOESTELLER.
mm
DE ZWEMINRICHTING.
EEN VERSCHUIFBAAR DAK?
Men schrijft ons utt Veloenc
Het is een publiek geheim, dat de plan
nen tot het stichten van een zweminrichting
in hoofdzaak daarom geen voortgang vin
den, omdat de betreffende commissie, ge
vormd door een aantal raadsleden onder
voorzitterschap van den wethouder voor So
ciale aangelegenheden, zich nog steeds niet
heeft uitgesproken. over de vraag of de te
stichten inrichting open dan wel overdekt
dient te zijn. Algemeen bekend is eveneens,
dat de „Sportfondsen-commissie" zich be
ijvert om te komen toe de stichting van een
overdekt Sportfondsenbad.
Wij vernamen nog, dat er tn den boezem
der gemeentelijke commissie twijfel bestaat
aan de mogelijkheid van een exploitatie, zoo
als die door de Sportfondsencommissie wordt
voorgesteld. Laatstgenoemde commissie laat
nochtans geen poging ongemoeid, om tot
haar doel te geraken.
Zij heeft thans aan de Raadscommissie
mededeeling gedaan van de resultaten van
liaar jongste onderzoek betreffenre een ver
schuifbaar dak. De commissie maakte een
project, volgens hetwelk het geheele dak ter
hoogte vap de kamertjes in z*n geheel wegge
schoven kan worden en wel door middel van
een 5 PK. motor. De commissie heeft de
firma de Vries Robbé te Gorinchem offerte
gevraagd. Volgens de berekening zal de ijzer-
constructie, met inbegrip van de bokken,
waarop het dak, nadat het in de lengte weg
geschoven is f 2500 kosten, terwijl voor extra-
betonversterking eveneens nog f 2500 noodig
zal zijn. Indien dus, meent de commissie, de
gemeente Velsen zou kunnen besluiten, op
dezelfde wijze een grooter terrein voor de in
richting beschikbaar te stellen zou voor f 5000
maer dan de oorspronkelijke berekening,
een inrichting verkregen kunnen worden,
die des zomers geheel open te maken zou zijn
De Sportfondsencommissie vond dit cijfer
en deze geheele kwestie zoo belangrijk, dat
zij de Raadscommissie verzoekt ernstig reke
ning met deze nieuwe vinding te houden. Zij
meent voorts, dat een groote gedeelte der be
zwaren van de voorstanders van de open in
richting tegen de overdekte door dit nieuwe
project uit den weg geruimd worden.
Hoewel met deze vinding wellicht aan
een deel der bezwaren tegemoet is gekomen,
blijft altijd nog het grootste bezwaar bestaan,
nL dat een overdekte inrichting des zomers.
wanr.°er de behoefte aan een frisch bad het
grootst is. de ruimte niet voldqpnde is. om
alle liefhebbers te bergen, waarvan het gevolg
zal zijn. dat er voor „populair" zwemmen
geen voldoende tijd over zal blijven. Voor een
gemeentelijke inrichting is het juist van veel
belang, dat ieder ingezetene van de inrich
ting kan profiteexen.
VELSEN IN DE RIJ DER GROOTE
GEMEENTEN.
Belangrijke cijfers voor
geboorte en sterfte.
EEN LAAG STERFTECIJFER VOOR VELSEN
TO. het door het Centraal Bureau voor de
Statistiek uitgegeven overzicht van geboorte.
Sterfte en huwelijken over September 1930.
zijn heel wat interessante bijzonderheden op
te diepen.
Allereerst, dat het aantal tn wooers van ons
land op 1 September tot 7.905.879 gestegen
was. Sinds 1 Januari van <fit jaar was het- in
wonersaantal met ongeveer 73 000 vooruitge
gaan, aoodat aan te nemen is. dat de 94.121 die
nu nog aan de 8 xnillioen ontbreken, omstreeks
1 Januari 1932 aangevuld zullen zijn. Het zal
evenwel niet mogelijk zijn om de(n) 8.000.000
ste Nederlander te huldigen, want het zal wel
tot de onmogelijkheden behooren om precies
uit te zoeken waar hij het levenslicht aan
schouwt. Bij een stad is dat anders, omdat
men daar slechts met één bureau van den
burgerlijken stand heeft te maken!
Nederland heeft 1080 gemeenten. Slechts 42
gemeenten hebben meer dan 20.000 inwo
ners. Onder die 42 is de gemeente Velsen
wat inwoner-aantal aangaat nummer 23
Velsen had op 1 September 40.687 inwoners
Haarlem was No. 5 met 118.892. Zooals we
reeds mededeelden verwacht Haarlem nog
dit jaar de 120.000ste inwoner.
Velsen groeit zeer snel, voorat omdat 2Öch
in die gemeente zooveel van elders vestigen.
Het is dus aan te nemen, dat Velsen in de
komende Jaren vele van de 22 gemeenten
die nu meer inwoners hebben, voorbij zal
stevenen, om nog een eervoller plaats in te
nemen in den rij van de groote gemeenten
in ons land.
De 5 grootste steden van ons land (Amster
dam 753.980, Rotterdam 584.116. den Haag
439.819, Utrecht 153.976 en Haarlem 118.8921
hebben tezamen 2.050.783 inwoners, dus meer
dan een kwart van het geheele land.
De pioniers Noord- en Zuid-Holland tellen
1.500.940 en 1.951.417 inwoners, tezamen dus
3 452.357 inwoners, op 100.000 na dus evenveel
als de andere 9 provincies bij elkaar.
Drenthe is het slechtst bevolkt, die pro
vincie heeft slechts 221.486 inwoners. Dan
volgt Zeeland met 248.190 en Friesland met
400.404.
Onder de 42 gemeenten die meer dan 20 000
inwoners tellen is ook Haarlemmenm.eer, met
28.999. Die gemeente nadert dius wel de
30.000.
Voor de gemeente Velsen ontüeenen wij
aan deze statistiek nog de volgende gege
vens.
In de maand September werden 23 huwe
lijken gesloten. Dit was per 1000 inwoners
per jaar 6.9
In Haarlem zijn de menschen blijkbaar
trouwilustiger, want daar was het cijfer 9.7
Daarentegen kwam Zaandam slechts tot 5.9,
hetgeen dus weer veel lager is dan. Vel
sen.
In de Septembermaand werden te Velsen
86 kinderen geboren. Het geboortecijfer was
25.7 per 100 inwoners per jaar. Het- geboor
tecijfer voor Haarlem was 19.3.
In Velsen overleden in die maand 18 per
sonen, of 5.4 per 100 per jaar. Dit cijfer was
voor Velsen zeer gunstig, voor heel Noord-
Holland was het 7.2. Voor Haarlem eveneens
7.2. Onder de overledenen te Velsen waren 4
kinderen beneden 1 jaar.
VEREEN'IGING VAN VRIJZINNIG
HERVORMDEN.
Voor de Vereeniging van Vrijzinnig Her
vormden Velsen-Umuiden, houdt Donderdag
14 November as. ds. F. Kleyn, den Haag een
lezing over: „Godsdienst, Materialisme en
Socialisme".
De lezing wordt gehouden tn het lokaal
aan den Groene Weg te Umuiden.
ERNSTIG ONGELUK OP EEN BOUWWERK
Vrijdag is een timmerman, B. G. genaamd,
wonende te IJmuiden van het ongeveer 9 M.
hooge dak van een in aanbouw zijnde villa
a ati de Verloren van Themaatlaan gevallen.
Met een gekneusde ruggegraat werd de man
naar het Antonius Ziekenhuis te Umuiden
overgebracht.
OP UITKIJK NAAR DE DO X.
„De DO X komt over Velsen". Dit kleine
berichtje heeft Vrijdag heel wat onrust ver
oorzaakt in dat deel der gemeente, dat in de
nabijheid van het Noordzeekanaal ligt Het
vliegwonder van Dr. Dornier zou toch, indien
de berichten, dat het een proeftocht naar
Scheveningen zou maken, juist waren, zeer
zeker z'n route over het Noordzeekanaal
kiezen. Duizenden ingezetenen stond dus het
buitengewoon groote voorrecht te wachten,
het luchtschip, waarvan ze zooveel gelezen
hadden, met eigen oogen te aanschouwen.
Tegen elf uur Vrijdagmorgen stond een
groote gToep menschen bij de pont op den
uitkijk. Men tuurde naar het Westen, kijkers
werden gericht op den wazigen hemel boven
de hoofdstad.
Nu en dan veroorzaakte een onbestemd
motorgeronk een kleine opschudding onder
de kijkers. „Daar Is-ie". Maar dan bleek het
een doodgewoon vliegtuig te zijn, of een auto,
die voortsnelde over het asphalt van den
nieuwen weg.
De ongeduldigen gaven spoedig den moed
op en zetten hun dagtaak voort. Anderen,
die meer tijd en meer geduld hadden bleven.
En tuurden steeds maar in de richting van
de hoofdstad, waarvan men langs de boerde
rijen en de boomgroepen en over de ruggen
van enkele nog-niet-op-stal-gezette koelen
flauw eenige sporen kon ontdekken.
Het geduld der geduldigen werd ten slotte
toch nog beloond. Want omstreeks half een
ontdekte men het gevaarte in de lucht, zich
flauw afteekend tegen den bedekten hemeL
Zelfs met het bloote oog was de DO X te zien
Zij die in het gelukkige bezit van een goeden
kijker waren, konden ondanks dat de machi
ne op ongeveer 20 KM. afstand vloog, den
vorm zeer duidelijk onderschelden. Toen
men de vllegboot voor het eerst fcag vloog ze
in Noordelijke, later in Noord-Oostelijke
richting „tusschen twee boompjes in den
polder". Een kwartier later was het geestes
kind van Dr. Dornier weer uit het gezicht
verdwenen.
Maar men was tevreden.
SANTPOORT.
WINKEL VEREENIGING
Alhier is na een gehouden vergadering in
het Stationskoffiehuis te Santpoort-Station
opgeTicht een winkeliersvereeniging. Tot be
stuursleden werden gekozen de heeren W.
Joosten voorzitter, H. A. v. d. Velden (secre
taris), A. A. Comegge (penningmeester), A.
Tabemai en J. Bruinooge. Besloten werd te
gen St.-Nicolaas wederom een winkelweek
uit te schrijven. Het kassaldo van de Eerste
Santpoortsche Winkelweek werd in de kas
der nieuwe vereeniging gestort.
LEZING Ds. WERNER
Voor een talrijk gehoor sprak Donderdag
avond Ds. Werner over „Prof. Schweitzer en
diens werk".
Prof. Schweitaer aldus de spr. kwam
voort uit een predikan's-gezin. Op 15-jari-
gen leeftijd deden 2 gebeurtenissen hem zich
zelf zeer gelukkig gevoelen: Door een erfe
nis verbeterde de financieele i>ositie zijner
ouders en zijn vader herstelde van een
langdurige ziekte. Niet lang echter duurde
zijn geluk, want weldra verduisterde de he
mel, doordat hij zich afvroeg: „Waarom ben
ik zoo gelukkig in deze wereld van elle-nde?"
Hij dacht diep over deze vraag na en ten
slotte was zijn besluit genomen: Van zijn
20ste tot zijn 30ste jaar zou hij zich wijden
aan de studie, om zich dan te geven aan
een werk van practische menschenliefde.
Toen hij dus op 30-Jarigen leeftijd het be
sluit nam zich naar Afrika te begeven, was
dit geenszins een overijld besluit, wat ook
trouwens in 't geheel niet in de lijn van het
karakter lag van dezen grooten, klaren den
ker.
Dat hij Juist Afrika koos, was een gevolg
van het feit, dat hij voelde dat op de schou
ders der blanken een groote schuld rustte.
Zij toch hadden de middelen om vele onder
de negers lieerschende ziekten te genezen en
zij deden het niet. Hij voelde de schuld van
anderen als de zijne en wilde daarvoor nu
boeten. Niets en niemand kon hem van be
sluit doen veranderen. Hij zou en moest zich
geven aan een werk van dienende men
schenliefde.
Op 30-jarigen leeftijd zette hij zich neer
om den 3den doctorstitel te behalen. In 1913
op 38-jarigen leeftijd scheepte hij zich
in naar de Fransche Congo, waar hij spoe
dig met zijn heilzaam werk aanving. Lang
duurde dit niet, want in 1914, bij het uitbre
ken van den wereldkrijg, werd hij gevangen
gezet in zijn eigen woning. In 1917 werd hij
met nog andere gevangenen naar Frankrijk
getransporteerd, om in 1918 vrijgelaten te
worden. Hij moest echter weer naar Afrika
terug, teneinde de negers te genezen van
de slaapziekte, infectie-ziekten enz. Hij had
echter groote financieele slagen gekregen
en moest een groote schuld aflossen. Spe
ciaal in Zweden vond hij grooten steun. Zon
der zijn vrouw, wier gezondheid zulks niet
toeliet, doch met andere medische hulp ver
trok hij in 1920 ten tweeden male. Bergen
van moeilijkheden heeft hij daar verzet,
honderden zieken geholpen. Wat hij gedaan
heef» is eigenlijk met geen pen te beschrij
ven. Zelfs de overigens mooie lantaarn
plaatjes gaven daar geen beeld van.
Onder groote aandacht en bijna eerbiedige
stilste eindigde Ds. Werner zijn rede met het
verzoek wèl belangstelling te willen hebben
voor het werk van dezen edelen menschen-
vriend, die ook nu nog hi Afrika handerden
menschen van de vreesdijkste pijnen verlost.
BLOEMENDAAL
GEVONDEN VOORWERPEN EN DIEREN.
Terug te bekomen bij: P. de Wilde, Rijper -
weg 4, Bloemendaal, een metalen beursje met
inhoud; Prenen, Dompvloedslaan 5, Overveen,
een ijzerzaag; Beek Calkoen, Tollenslaan 15,
Aerdenhout, een tamme ekster; Kennemcr
Lyceum, Adriaan Stoopplein, Overveen, een
moerasschildpad; Holster, Adriaan Stoopplein
24 Overveen. een zilveren broche (Zeeuwsche),
J. Windig, Plataneniaan 87, Bloemendaal, een
autoped; aan den politiepost te Aerdenhout,
twee imitatie colliers; aan het bureau van
politie te Overveen, een Lipssleutel B.K.S. No.
04582, een schoolagenda t. n. van H. Cruijf,
een schoen, een ceintuur van een manteltje,
een enveloppe inh. kaarten v. d. Maatschap
pij tot bevordering van Toonkunst, een rij
wielkussentje, een kinderportefeuille, een
lichtbruine kinderhandschoen.
INGEZONDEN MEDEDEELÏNGEN
a 60 Cts. per regel.
Nederlandse*» levenwer-
xekerlngjlnttellingen It „De
Centrale" Méér nog. Zij la
levens een der steunpilaren
van de moderne arbeider»'
beweging, waaraan rij elk
jaar groote bedragen
schenkt. Tot heden meer
/TN dan S65.000Daaronv
modem georganiseerde. Is
y/V/V het Uw levensverzekering.
RUNSTRAAT DEN HAAG
INGEZONDEN MEDEDEELÏNGEN
a 60 Cts. per rcgeL
MIJNHARDT'.
Hoofdpijn-Tabletten 60
Kiespijn-Tabletten 60
Laxeer-Tabletten60 d
Zenuw-Tabletten... 75
Maag-Tabletten. 75
Bij Apoth. en Drogisfen
HILLEGOM
BEGRAAFPLAATS.
Door B. en W. is besloten in te treftoken hun
besluit waarbij de Alg. Begraafplaats -voor het
publiek is opengesteld des Maandags en te be
palen dat de begraafplaats in het vervolg
zal kunnen worden bezocht des Zondags van
2 tot 4 uur.
BOTSING.
In de Hoofdstraat botsten bij de Meer
straat twee auto's tegen elkander. Beide voer
tuigen werden licht beschadigd, doch per
soonlijke ongelukken hadden niet plaats. De
politie onderzocht de schuldvraag.
EEN VERBETERING.
B. en W. hebben het plan oen op de Mar-
grleteniaan een gasverlichting te laten aan
brengen.
SUBSIDIE.
Door B. en W. zal aan den Raad worden
voorgesteld goedgunstig te beslissen op hot
door de Harmoniekapel ingediende verzoek
om over het Jaar 1931 wederom in het genot
te worden gesteld van een subsidie van
f 250.
KINDERKOOR.
Het Kinderkoor .Flora" zal op 32 Novem
ber onder leiding van den heer J. Past, een
zanguitvoering goven. Opgevoerd zal worden
de kinderoperette „Goudhaartje" van Geertr.
van Vladeracken. Daar de heer Part. In Haar-
lemsche koorkringen een goede bekende, kort
geleden met deze operette te Haarlem groot
succes behaalde, twijfelen wij niet of deze
energieke dirigent zal ook hier ter plaatse
het publiek op iets moois vergasten.
COLLECTE.
De Chr. Meisjesvereeniging „Dorcas" heeft
toestemming verkregen tot het houden van
een collecte.
VERLICHTING RIJKSSTRAAT
WEG
VAN HILLEGOM TOT SASSENHEIM-
Zooals reeds werd gemeld heeft een confe
rentie plaats gehad met de gemeentebesturen
van Lisse en Sassonheim inzake de verlich
ting van den Rijksstraatweg. Naar wij ver
nemen is nu door de gezamenlijke gemeente
besturen in principe besloten tot een aan
merkelijke verbetering van deze verlichting
over te gaan. Men is nu doende de noodige
berekeningen en becijferingen te maken en
zoodra deze uitgewerkt .zijn, zullen voorstel
len dienaangaande den gemeenteraden ter
behandeling worden aangeboden.
Dit is oen zeer toe te Juichen besluit;
de verlichting kan hier en daar maar nauwe
lijks voldoende genoemd worden en wanneer
nu het lange eind straatweg door deze drie
gemeenten volgens een uniform systeem
wordt verlicht, zal dit ongetwijfeld én door
de omwonenden èn weggebruikers ten zeerste
worden gewaardeerd.
HAARLEMMERMEER
ZIEKENHUISFONDS.
Dat het zlekcnhulsfonds voor Hoofddorp
en omstreken in een dringende behoefte
voorziet. Is gedurende den tijd van z'n bestaan
ruimschoots bewezen. De eerste 9 maanden
van 1930 werden reeds 77 personen verpleegd
met een gezamenlijke ultkecring van ruim
A'A duizend gulden.
EEN NIEUWE TOONEELZAAL TE
HOOFDDORP.
De heer Krielen te Hoofddorp heeft een
nieuwe groote tooneelzaal doen bouwen,
welke aan meer dan 200 personen ruimte
biedt van centrale verwarming zal worden
voorzien. Aan deze zaal wordt de naam ge-
gegeven van „Olympia".
INGEZONDEN MEDEDEELÏNGEN
a 60 Cts. per retd
Dr H.MANNING'S
gnu5H)PWEKKEHD /I30p.q
INGEZONDEN MEDEDEELÏNGEN k 60 Ct.. per regel.
OSCMANNSTCIN
Heerlik en gezond Natuurlijk Bronwater
Voor het behoud eener goede gezondheid wordt het als dagelijksche tafeldrank
bijzonder aanbevolen.
