Het woord is aan
TELEFUNKEN EN PHILIPS RADIO
C. C. KROUWELS
Me, 'n „SCHLEUDERFREI"
Het Belangrijkste.
48e Jaargang No. 14540 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Zaterdag 15 November 1930
HAARLEM S DAGBLAD
[pir«ct>e: P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER
ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTEN: per week 0.27)4, met Geïllustreerd Zondagsblad /0.32
Per 3 maandenHaarlem en plaatsen waar een agent gevestigd is (kom der
gemeente) 7 3.57)4. Franco per post door Nederland 3.8754. Losse nummers
ƒ0.06. Gcïll. Zondagsblad per 3 maanden f 0-5754. franco per post
Bureaus: Groote Houtstraat 93 DrukkerijZuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos.Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Administratie 10724, 14825 Drukkerij 10122, 12713 Postgiro No. 38810
ADVERTENTIEN1—5 regel* 1.75. elke regel meer f035. Reclames
ƒ0.60 per regeL Reductie bij abonnement Vraag en Aanbcd 14 regel» /0.6<X
elke regel meer 0.15. buiten Arrond. dubbele prijs. Ome Groentjes (Dinsdag,
Donderdag en Zaterdag) 14 reg. 70.25. elke regel meer 0.10. uitsl. i contant-
Gratis Ongevallenverzekering voor Weekabonnés. Uitkeeringen: Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog 1 400.-, Duim f 250.-, Wijsvinger f 150.-, Elke andere vinger f 50.-. Arm- of Beenbreuk f 100w>
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VIERENTWINTIG BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
NA DE RAMP TE LYON.
REEDS 42 DOODEN!
(Zie ook de fotopagina).
LYON, 14 Nov. (V.D.) Het opruimings-
tverk te Lyon wordt met kracht voortgezet.
Achter de door de politie aangebrachte af
zettingen verdringen zich duizenden mcn-
schen, die in groote spanning het op rui -
mingswerk gadeslaan. Er is nog altijd ge
vaar dat ook het ziekenhuis zal instorten.
Hedenmorgen vroeg werden twee lijken van
het vrouwelijk geslacht geborgen. In het zie
kenhuis zijn twee zwaar gewonden gestorven;
anderen worstelen nog met den dood.
Volgens de laatste berichten zijn er thans
.42 dood en.
De opruiming van de door de aardver
schuiving verwoeste gebouwen vordert slechts
langzaam. Gisteravond werd het dak bloot
gelegd van het ingestorte hotel en men ver
wacht hieronder tien slachtoffers te vinden.
DE
„DO-X" HEEFT BORDEAUX
NIET BEREIKT.
'I,
f i
PARIJS, 14 Nov. (VD.) Volgens hedenavond
4e 10 uur MJS.T. ontvangen berichten is de
vliegboot Do X in je nabijheid van Rochefort
(aan de Charente) op het water gedaald.
Volgens andere berichten zou de daling heb
ben plaats gevonden ten Zuiden van Les
Sables d' Olonne, ongeveer 100 kilometer ten
Noorden van Rochefort.
Over de ooraak van deze tusschenlanding
is op het oogenblik nog niets bekend. Aan
genomen wordt dat de aanbrekende avond
de piloten genoopt heeft, geen landing in
het donker op onbekend water te wagen.
„DO X" bij La Rochelle
geland.
LONDEN, 14 Nov. (VD.) Alhier Is be-
richt binnengekomen, dat de Do X bij La
Rochelle op het water is neergestreken. Wan
neer de weersomstandigheden het toelaten
zal morgen de tocht naar Bordeaux worden
voortgezet. De passagiers blijven aan boord.
De landing had plaats te 6.25 uur nam. De
vliegboot is volkomen in orde.
De Do X heeft, na bij Les Sables d'Olonne
gedaald te zijn, veertig K.M. over het water
getaxied en is 's avonds om negen uur be
houden bij La Rochelle aangekomen.
BORDEAUX, 14 Nov. (Reuter) De vlieg
boot Do X is nabij La Rochelle vastgelegd.
BORDEAUX, 15 Nov. (N.TA.) Over de
vlucht en de landing van de Do X kan nog
het volgende gemeld worden:
Tengevolge van nevel boven het Kanaal
kon de vliegboot eerst laat starten en, daar
men met sterken tegenwind te kampen had,
was het onwaarschijnlijk, dat men Bordeaux
nog vóór het invallen van den nacht zou
kunnen bereiken. Daarna werd de machine
bij het vallen der duisternis te La Rochelle
op het water neergezet, na een vlucht van 5
uur. De bemanning en passagiers zijn aan
boord gebleven.
Hedenmorgen vroeg zal de vlucht worden
voortgezet en men hoopt in den loop van den
voormiddag Bordeaux te bereiken.
GEMEENTE-AVOND REM. GER.
GEMEENTE.
DECLAMATIE DOOR KOMMER KLEYN.
De Remonstrantsch Ger. Gemeente al
hier had voor haar eerste Gemeente-avond
van dezen winter den bekenden acteur Kom
mer Kleyn uitgenoodigd om voor de leden
der gemeente op te treden.
Het kerkgebouw bevatte zeer vele belang
stellenden, toen de voorganger der Remon-
strantsche Gemeente alhier, Dr. A. H. Haen-
tjens, den avond met een kort inleidend
woord opende, waarin hij den heer Kommer
Kleyn al bij voorbaat dank zegde voor het
kunstgenot dat hij schenken zou.
Dit was geen waagstuk van Dr. Haentjens;
de Remonstrantsche Gemeente had bij vorige
gelegenheden al zulke gunstige ervaringen
met Kommer Kleyn opgedaan dat het ver
trouwen. dat de inleider uitsprak, volkomen
gewettigd was.
Uiteraard gaf de declamatie ernstige kunst.
Hij begon met Psalm 130 en Psalm 139. waar
na hij ae toehoorders vergastte op het taai-
feest van Vondels Scheppingsreien. met veel
6chakeerlng en liefde voor Vondels rijke taal
gezegd.
Vervolgens vertolkte Kommer Kleyn Bre-
dero's verlangen naar God. uitgezongen op
zijn ziekbed, na een leven, waarin hij „te
blind en al te zeer de dingen die hem
schaadden had bemind."
Van twee verzen van onze grootste dichteres
Henriëtte Roland Holst—van der Schalk
kwam vooral tot zijn recht: „Eén daad is er,
die staat geheel alleen
Toen volgde wat de voordrachtkunstenaar
terecht „een monument van Nederlandsche
poëzie" noemde: Boutens' „De sproke van
Beatrijs", de mooie legende, met zoo'n tref-
fenden eenvoud en zuivere klaarheid door
den dichter weergegeven.
Na de pauze het weelderig rhythmisch pro
za van „Het Loflied" van Aert van der
Leeuw, waaraan Kommer Klyn alle recht
deed wedervaren. Hij gaf dezen avond inder
daad veel schoons te genieten. Zijn kunst
vormde een waardig begin voor de serie ge
meenteavonden, die voor dezen winter zijn
voorbereid.
NED.
SCHILDERSGEZELLEN.
BOND.
25-JARIG BESTAAN.
Op 21 December a.s. zal het 25 jaar geleden
zijn dat de afdeeling Haarlem van den Ne-
derlandschen Schildersgezellenbond werd op
gericht.
Door het bestuur is besloten dit feit niet
onopgemerkt voorbij te laten gaan, er zal op
20 Dec. een groote fêestavond plaats vinden
in het Gemeentelijk Concertgebouw, des mid
dags wordt eerst door het bestuur een recep
tie gehouden in hetzelfde gebouw.
Daar de Nederlandsehe Schildersgezellen-
bond een goede plaats inneemt in de rijen
der vakvereenigingen en deze organisatie
zeer veel in het belang van haar leden wist
te bereiken, is het aan te nemen, dat bij het
jubileum veel belangstelling zal worden ge
toond.
ACTIE BAKKERSGEZELLEN.
ONDERHANDELINGEN OVER LOON- EN
ARBEIDSVOORWAARDEN.
Door de afdeeling Haarlem van den Alg.
Ned. Bakkersgezellenbond wordt op Dinsdag
a.s. een buitengewone ledenvergadering ge
houden in De Nijverheid. Reeds sinds Januari
loopen er onderhandelingen tusschen het
bestuur van deze werknemersorganisatie en
den Patroonsbond, ten opzichte van de loon-
en arbeidsvoorwaarden, als gevolg van het
feit, dat de afdeeling Haarlem de voorstellen
van de patroons, in tegenstelling met de an
dere organisaties van werknemers in het
bakkersbedrijf, niet heeft aanvaard en dien
tengevolge geen overeenkomst heeft willen
angaan. De onderhandelingen die hierna
gevoerd zijn, hebben tot gevolg gehad, dat
op de vergadering van a.s. Dinsdag de
Bondsvoorzitter A. Hillebregt verslag zal uit
brengen van de gehouden bijeenkomst der
Centrale Bedrijfscommissie en het resultaat
der onderhandelingen hierbij zal mededee-
len.
UIT DE STAATSCOURANT.
BELASTINGEN.
Benoemd is tot tijd. adj. accountant der
dir. bel. te Maastricht H. Folkerts te Am
sterdam.
SPOORWEGEN.
Op verzoek is eervol ontslagen met ingang
van 1 Januari as. en met dank E. Gerst te
Utrecht als rijksinspecteur der spoorwegen.
LANDMACHT.
Benoemd zijn bij het res.-personeel der
Landmacht, bij het personeel van den Ge-
neesk. Dienst tot res.-off. van Gezondh. 2e
kl. H. Heyster en J. A. van Krieken, beiden
arts.
ZEEMACHT.
Met 1 December 1930 Is kaoitein ter zee
L. M. J. Gregory eervol ontheven van betrek
king van ondercommandant de»* Marine te
Vlissingen en van het bevel over H.Ms.
Wachtschip aldaar en is als zoodanig belast
met waarneming dier betrekking en van dat
bevel kapitein-luitenant ter zee M. Jolles.
AUDIëNTIES.
A.S. Maandag geen audiëntie door den mi
nister van Financiën.
Willem Bilderdijk
Hollands taalschat uit te storten is mijn
glorie, niets dan dit.
ORDEVERSTOORDERS IN
AMSTERDAM'S RAAD.
De gemeenteraadsvergadering van Amster
dam was op 7 Mei bezig met de debatten
over Kindervoeding op school. Van de pu
blieke tribune af werd door eenige personen
tijdens de rede van wethouder Polak ge
ïnterrumpeerd o.a. met de woorden Je moest
er zelf maar eens van moeten leven" en
„daar komen wij communisten tegen op".
Tegen de twee daders werd Vrijdag voor
de Amsterdamsche Rechtbank 14 dagen ge-
eischt. Eveneens werd 14 dagen gevorderd
tegen twee andere ordeverstoorders die tij
dens de behandeling van de politieverorde
ning betreffende het kenteeken aan station-
neerende motorrijtuigen hadden geroepen
tegen den burgemeester: Je hebt er zelf be
lang bij, je bent zelf de grootste aandeelhou
der van de Rijtuigmaatschappij".
GEM. ORGELCONCERT.
SOLIST CHRIS DE VOS.
Het derde Gem. Orgelconcert In dit sei
zoen zal piaats vinden op Dinsdag 18 Novem
ber in de Gem. Concertzaal. De populaire
zanger Chris de Vos zal zijn meaewerking
verleenen.
HILLEGOM
BURGERLIJK ARMBESTUUR.
EEN REORGANISATIE.
De heer G. Marinus, voorzitter-lid van het
Burgerlijk Armbestuur verzoekt met ingang
van Januari 1931 wegens vergevorderden leef
tijd ontslag.
De heer J. Brussee penningmeester-lid van
het Burgerlijk Armbestuur verzoekt met in
gang van 1 December 1930 ontslag wegens
gezondheidsredenen.
B. en W. stellen voor beide ontslagen eer
vol te verleenen met dank voor de aan de
gemeente bewezen diensten.
In verband hiermede wordt aangeboden een
nieuw reglement op het B. A.. waaruit de
voornaamste bepalingen zijn, dat de voor
zitter in het vervolg door B. en W. wordt be
noemd, ten einde meer voeling met dit be
stuur te kunnen houden en omdat dit met
andere bed rij fsc om missies ook geschiedt; ver
der dat de leden bij het bereiken van den
65-jarlgen leeftijd moeten aftreden, terwij!
tenslotte de functies van secretaris en pen
ningmeester worden opgeheven om ie worden
opgedragen aan een administrateur. Dit laat
ste, volgens de toelichting van B. en W. wij',
de arbeid hoe langer hoe meer is toegenomen
en beter door een ambtenaar kan worden
verricht, die geheel op de hoogte is met de
bepalingen en beslissingen inzake de Armen
wet. Diens salaris zal niet hooger zijn dan
dat van den secretaris onder het thans gel
dende regiment of wel f 300 per jaar.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
TECHNISCH BUREAU
KONINGINNEWEG 6 - TELEF. 14024
SLIPT UW AUTO NOOIT!
Agent Haarlem en Omstreken
G. VRIES Zn., Overveen, Telef. 10380
DE SOCIAAL-DEMOCRATEN EN
MOBILISATIE.
EEN PERTINENTE VRAAG.
In de Tweede Kamer heeft de minister
president Vrijdagmiddag tot de sociaal-demo
craten de uitdrukkelijke vrasy gericht, of
zij van plan zijn, om. indien de Regeering
onverhoopt ter verdediging van ons grond
gebied en ter handhaving onzer onafhanke
lijkheid tot mobilisatie zou moeten over
gaan, daartoe hun loyale steun te verleenen.
Men zie het Kamerverslag.
GEEN SALARISVERBETERING
VOOR RIJKSPERSONEEL.
BESLISTE WEIGERING VAN DEN
MINISTER.
De minister van financiën heeft Vrijdag
middag in de Tweede Kamer alle vragen tot
salarisverbetering van het Rijkspersoneel met
beslistheid afgewezen.
Naar zijn overtuiging kan op het oogen
blik, met het oog op den toestand, noah aan
salarisverhooging, noch aan vermindering van
pensioenbijdragen worden gedacht.
Men zie het Kamerverslag.
INSTELLING VAN EEN
ECONOMISCHEN RAAD.
REORGANISATIE VAN „ARBEID".
In de Tweede Kamer heeft de minlstr-
president Vrijdagmiddag medegedeeld, dat
teneinde de Regeering in staat te stellen
haar crisistaak naar behooren te vervullen
er een reorganisatie zal plaats hebben van
het Departement van Arbeid, Handel en Nij
verheid.
De afdeeling Handel en Nijverheid zal in
het bijzonder worden georganiseerd. Aan he;
hoofd van deze afdeeling komt een direc
teur-generaal.
Verder zal worden ingesteld een Economi
sche Raad, die geregeld van advies zal die
nen.
Men zie het Kamerverslag.
ERNSTIGE AANRIJDING DOOR
DEN HAARLEMMERMEERTREIN
OP EEN ONBEWAAKTEN OVERWEG.
Vrijdagavond te on geve e- half acht heeft
op den onbewaakten overweg bij den Leg-
meeröijk te Amstelveen een ernstig ongeval
plaats gehad. De melkrijder P. van der Bijl,
wonende te Amstelveen, reed met zijn melk-
auto. waarin ook zijn vrouw gezeten was. van
den Legmeerdijk in de richting Amstelveen.
Op het moment, dat hij den onbewaakten
overweg passeerde, naderde juist de trein,
die om 7 uur 16 van Aalsmeer vertrekt naar
Amsterdam. Vermoedelijk is de melkwagen
in het midden gegrepen. De bestuurder werd
uit den auto geslingerd en in het gras ge
worpen. Zwaar gewond werd hij opgenomen
en nadat dr. Middeldorp uit Amstelveen de
eerste hulp had verleend, werd het slacht
offer door den inmiddels gearriveerden G. G.
en G. D. naar een der ziekenhuizen ln de
hoofdstad overgebracht. De vrouw van Van
der B. werd wonder boven wonder slechts
licht gewond. De auto werd totaal vernield.
De trein had ongeveer een kwartier vertra
ging. De marechaussée was onmiddel'ijk ter
plaatse, er wordt een onderzoek ingesteld.
Het uitzicht, ter plaatse is goed. in ieder
geval heeft de bestuurder den trein moeten
zien aankomen.
DRIE INSTALLATIES BIJ DE
RECHTBANK.
IN DE ZITTING VAN DINSDAG.
Dinsdagmorgen ongeveer elf uur zal ln de
civiele zitting van de Arrondissements Recht
bank te Haarlem de installatie plaats hebben
van mr. G. Sluis, thans vice-president, als
president der Rechtbank, Mr. Th. Maassen.
thans rechter, als vice-pres. en mr. Th. Raedt,
thans substituut-griffier bij de Rechtbank te
Amsterdam als rechter.
Ingenieur M. Tomin (links), is de eerste die een luchtschip voor de Sovjet (rechts) bouw de. Het is bestuurbaar en draagt den naam
Komsomolskaja Prawda",
Alle voorstellen omtrent beperking van be
wapening door de voorbereidende commissie
verworpen.
(4e blad, le pag.)
De Belgische kabinetscrisis opgelost.
(4e blad, le pag.)
De DO. X dicht nabij La Rochelle. na 40
K3I. over water getaxied te hebben, in
behouden haven aangekomen.
(le blad, le pag.)
De instorttngsramp te Lyon.
(le blad, le pag.)
Raadsvergadering in Zandvoort.
(6e blad, le pag.)
ARTIKELEN, ENZ.
R. P.: Een moderne Zeeroover.
(le blad, le pag.)
ff. D. Puzzles: De prijswinnaars van No. 1.
(3e blad, le pag/).
P. Gasus: Het Boek (géillustreerdl.
(2e blad, le pag).
De Boekendag. J. ff. de Bols: De kunst van
lezen.
(2e blad, le pag).
E. TierieHogerzeü: Meisjeslectuur.
(2e blad, le pag.)
Karei de JongRadio-muztek der week.
(Se blad, le pag.)
Dr. W. G. N. v. d. SleenNaar de bronnen
van den Rijn.
(5e blad, le pag.)
Aga: Bij Mussolini.
(5e blad, 3e pag.)
A. G-: Canadeesche Brieven.
(5e blad, 3e pag.)
De Glorie van de City. (Van onzen Londen-
schen correspondent).
(5e blad, 2e pag.)
B. B.: Vogelrevue in Herfsttuin.
(5e blad, 2e pag.)
Biographiecn in een notedop: Kepler.
(5e blad, 2e pag.)
L. A.; Langs de StraatVincent.
(5e blad, le pag.)
(Voor de laatste berichten zie men de 2e pag.
van het le bladj
HAARLEM, 15 November.
Een Moderne Zeeroover
Er is ln Dordrecht een makelaar gearres
teerd. die verduisteringen voor een totaal
bedrag van zoowat vier ton heeft gepleegd.
Dat is tenminste de eerste schatting. Zijn
methodes beschrijft de Tel. aldus:
„Op verschalende werven te Dordrecht
en ln de omgeving liet hij schepen bou
wen voor zijn rekening. Waren deze ge
reed dan nam hij groote hypotheken bij
Nederlandsche scheepshypotheekbanken
op onder eerste verband, wat meestal
vlot ging op nieuwe schepen Met dit geld
betaalde hij geheel of gedeeltelijk de be
trokken scheepswerven. Daarna evenwel
kwam pas de clou. Was dit alles geregeld
dan vertrok de makelaaT met de schepen
naar het buitenland, hoofdzakelijk naar
België en Frankrijk, en liet in vreemde
havens den naam van het schlo en al'e
bijzondere kcnteevenen met bekwamen
spoed verdwijnen Een nieuwe naam werd
op het schln aangebracht en onder 'een
naam werd het sch'.o onnieuw in de
scheepsrechters ingeschreven. Voor dit
aldus gemotnmorph^P^rde schip -tot
niet eemakkellik te herkennen was.
zoe.ht L. vervelens enn koo-tor v en hij
het schip als geheel onbezwaard ver
kocht.
Men verzekerde ons dat op deze wllze
bijna veertig schenen door de handen
van den makelaar zijn n "-ia-van
de nomen een of meermalen zlln ver
wisseld. De verschillend Neder'andcche
hypotheekbanken zlten nu met den strop
en kunnen trachten beslag te leggen op
schenen, die alle of zoo goed als .alle ln
het buitenland in de vaart zijn. Boven
dien zal het niet meevallen te bewijzen,
dat de betrokken banken juist aansnraak
hebben op die schepen die haar aange
wezen worden of die zij zelf vinden, want
door de manipulaties van den bewusten
makelaar zal de Identiteit waarschijnlijk
zeer moeilijk vast te stellen zijn Hoeveel
precies verduisterd Is kon nog niet wor
den vastgesteld, evenm'n is bekend wit
L. met het zlc htoegeëlgende geld heeft
gedaan".
Moderne zeerooverli dus. Mod/>-ne 7ee-
rooverij. zonder de wilde romantiek zonder
de waaghalzerij van de n'raten der historie.
Maar we! moet de Dordts~he make'aa- zich
op hun daden hebben g°ïnsr>ireerdP'ach-
ten zij niet Ln de dagen toen hun beroep
hoogtij vierde en zij alle zeeën onveilig maak
ten. zoodat ze1 fx admriaa's er met hr-rie vlo
ten op uit trokken om hen te vervolgen en
te vernietigen, het stelsel der vermomming
toe te passen?
De Engelsche auteur Richard Hughes heeft
een dergelijke enisode nog pas beschreven in
een boek. dat ik zelf vertaald heb zoodat ik
mijn herinnering niet op de zeerooversboeken
