BUITENLAND
Een Nationaal-socialistische geste.
DE TOESTAND IN SPANJE.
Dogmatiek en bekrompenheid.
PHILIPS' RADIO TOESTELLEN
HAARLEM'S DAGBLAD
DONDERDAG 20 NOVEMBER 1930
TWEEDE BLAD
Demonstratie tegen Joodsche kunstenaars!
De voortzetting van de Ronde-Tafel
conferentie.
De toestand in Spanje.
HET BELANGRIJKSTE NIEUWS.
Het Is noodzakelijk om het nationaal-
gocialisme geheel doorgrond te begrijpen, om
het te kunnen beoordeelen. Zulks is echter
niet noodzakelijk voor het Duitsch-nationaal-
socialisme. Dit moge al als reactionnai- w
schijnsel zeer goed verklaai'baa' aLs
vormgeving van zekere specifiek-Duitsche
gedachtenstroomingen, is het een reeks ge
breken rijk, die ons het recht geven het ten
eenenmale te veroordeelen, zonder ons te
wagen aan een dieper onderzoek. Wanneer een
partij zich te buiten gaat aan een demon
stratie als die welke Woensdagavond ip
Wurzburg heeft plaats gevonden, dan ver
beurt die partij het recht, op iedere welge
meende poging om haar politiek te begrij
pen. Wat toch is het geval:
In het Wurzburger Stadttheater zou Woens
dagavond een vertooning gegeven worden
door de Moskousche tooneelspelers van de
Habima-troep. De nationaal-socialisten die
stelling genomen hadden tegen het optre
den van deze kunstenaars, schoolden in groote
drommen voor het theater samen en jouwden
en floten de bezoekers uit. Eerst omstreeks
10 uur had de politie de straat ontruimd.
De voorstelling kon daarna beginnen.
Door blinde haat tegen het Jodendom
gedreven (De „Habima" is een troep van
Joodsche kunstenaars) en door het ampele
feit, dat deze kunstenaars onderdanen zijn
van' den Sovjet Staat, hebben de Hitlerianen.
zich voor de zooveelste maal het etiquet der
onvergeeflijke bekrompenheid en kortzichtig
heid geschonken.
Wanneer men dit Wurzburgsche feit als een
incident kon beschouwen, dat eenig was in
zijn soort, dan zou dit oordeel voorbarig en
onverdiend zijn. Hier is echter veeleer sprake
van een systeem dan van een incident.
In de vanen der Nazi's staat onder anderen:
„Weg met de Joden". Dit is één der dogma's
die hun program sieren!
Het prijkt naast een jander, dat „mili
tairisme" heet. En militairisme van de ergste
en verderfelijkste soort, een provoceerend
militairisme, dat helaas zoo buitensporig aan
trekkelijk wordt voorgesteld, dat een groot
deel van de Duitsche jeugd er verlekkerd op is.
Men kan met den besten wil van de wereld
geen hoogen dunk krijgen van dat deel der
jonge Duitsche generatie dat zich zoo gemak
kelijk laat opwinden door de holle phrases
van de Hitlerianen, die als blinde dogmatici
om der wille van het Heilige doel, alles ver
geten en stuk trappen wat in hun weg komt,
in de veronderstelling dat zij dan super
vaderlanders zijn, en wegbereiders van een
nieuw Duitschland, van dat deel der jonge
generatie dat zijn heil ziet in de nationaal-
socialistische vaderlandsliefde wier emblemen
een geweer, een revolver en een Hitleriaansch
kneveltje zijn....
L. A.
Spanje.
De politie te Madrid weer op
alles voorbereid.
MADRID, 19 Nov. (YD.) In den afge-
loopen nacht heeft de politie te Madrid me-
dedeelingen ontvangen, dat de communis
ten zouden trachten de staking in de hoofd
stad opnieuw te doen uitbreken. De politie
heeft daarop alle beschikbare krachten en
de marechaussee uit de omliggende provin
cies gemobiliseerd en houdt thans al deze
troepen gereed. Madrid maakt den indruk van
een belegerde stad.
Uit Sevilla
MADRID, 19 Uov. (VD.) Naar uit Se
villa gemeld wordt is aldaar heden de alge-
meene staking afgekondigd. Het is tot talrijke
Incidenten gekomen, waarbij tramwagens en
vrachtauto's in brand werden gestoken. Vele
malen werd de politie aangevallen. De stu
denten hebben de partij van de arbeiders ge
kozen, zoodat de universiteit gesloten moest
worden. Op het station Irun werd een com
munist gearresteerd die 250 revolvers met
munitie in Spanje wilde binnensmokkelen.
Ook aan de universiteit van Salamanca zijn
de studenten in staking gegaan.
België.
De interpellatie van Vos.
BRUSSEL, 19 Nov. (B. T. A.) De Kamer
zette de bespreking van de interpellatie-Vos
voort.
Devèze (liberaal) maakte uit de verklarin
gen van Jaspar, den premier op. dat de re
geering wat het talenonderwijs betreft de
ideeën een evolutie doormaken. In verband
met het bij den Senaat aanhangige wetsont
werp zeide spr. dat de liberalen slechts ge
noegen konden nemen met een oplossing voor
het vraagstuk in zijn geheel gebaseerd op de
vrijheid van het hoofd van het gezin. De re-
geering zou het wetsontwerp derhalve moeten
amendeeren. De gezinshoofden kregen thans
niet de vrijheid om de oprichting van scholen
te verlangen in de taal. waaraan zij de voor
keur geven. Hier brachten de liberalen een
groot offer. Wij willen zeide Devèze, een op
lossing van het vraagstuk zoeken door een
zoo algemeen mogelijke overeenkmst ten
einde een eind te maken aan een toestand
die gevaarlijk kan worden.
Na Devèze kwam Jaspar aan het woord, die
verklaarde, dat de minister van kunsten en
wetenschappen Vaufchier van niemand eenige
aansporing had ontvangen. In volkomen v j-
heid had hij den maatregel voorgesteld, wel
ken de ministerraad zou nemen en die ge
ïnspireerd was door den wensch loyaal de
besluiten van het parlement uit te voeren.
Jaspar verzocht den katholieken en libe
ralen vertrouwen te stellen in de regeering.
Wij zullen niet afwijken, zeide hij. van de
door Poullet en Devèze verdedigde beginselen
en zullen volkomen loyaal handelen.
Een voorstel der socialisten om de discussie
tot morgen uit te stellen, werd met 81 tegen
19 stemmen verworpen.
Carton de Wiart (katholiek) zeide, dat hij
der regeering zijn algeheelen steun zou ver-
leenen.
Frankrijk.
Normale meerdèrheid voor
T ardieu.
De regeeringsmeerdertieid, die gisteren bij
de stemming over de motie van vertrouwen
werd behaald was niet 100 stemmen zooals
foutief in de Kamer werd medegedeeld. Voor
de motie stemden 327 afgevaardigden en te
gen 260, zoodat de meerderheid 61 is. Dit cij
fer geeft veel juister de normale meerder
heid van Tardieu aan en demonsreert tege
lijkertijd hoe weinig de oppositie geneigd is
Tardieu in ernstige moeilijkheden te brengen
aldus de „Tel."
Péret's aftreden.
In een artikel vol lof voor den heenge-
ganen minister van justitie, bespreekt de
Temps het aftreden van Raoul Péret en vindt
daarbij gelegenheid een vinnïgheidje aan het
adres van zijn bestrijders, de socialistische
radicalen en socialisten te plaatsen.
In een overmaat van nauwgezetheid, aldus
stelt de Temps het voor, heeft minister Péret,
die de rechtskundige raadsman is van den in
financieele moeilijkheden verkeerenden ban
kier Oustric, verkozen heen te gaan om rede
nen, welke wij gisteren hier hebben uiteenge
zet.
De Temps zegt dan verder:
Chéron vervangt Raoul Péret. De oppositie,
welke den 17en Februari Chéron heeft omver
geworpen als minister van financiën, heeft
er dus aan gewerkt hem als minister van
justitie weer te vinden Zij kan zelfs niet
meer als voorwendsel aangrijpen, dat Chéron
advocaat is en politiek en balie mengt. De
nieuwe minister van justitie oefent, sinds hij
zijn intrede in het politieke leven heeft ge
daan. geen rechtspraktijk meer uit. Hij geeft
een voorbeeld, dat ongetwijfeld alle socialis
tische radicalen en socialisten, die nog hun
dubbele kwaliteit dooreenmengen en die Vrij
dag tot de gestrengste rechters behoorden,
zich zullen haasten te volgen.
Blum over Tardieu's rede.
Het N. T. A. meldt uit Parijs, dat het so
cialistische Kamerlid Léon Blum in de .Po
pulaire" eenige beschouwingen wijdt aan de
redevoering, welke minister-president Tar
dieu in de afgeloopen week in de Kamer over
de buitenlandsche politiek heeft gehouden.
Blum is van meening, dat de rede van Tar
dieu van groot gewicht is en dat haar uit
werking op de buitenlandsche politiek in de
komende dagen meer en meer zal toenemen.
Aan het slot van zijn betoog heeft Tardieu
bijna plechtig verklaard, dat hij het in alle
essentieele punten met Briands program
eens was, terwijl echter in werkelijkheid het
verschil tusschen beider opvattingen direct
in het oog valt.
Het gaat hier niet om een formeel verschil
in toon, doch om materieele directe tegen
stellingen, zegt Blum. Wat Tardieu over de
in het Verdrag van Versailles vervatte ver
plichting tot ontwapening heeft gezegd, n.l.
dat ontwapening voor Duitschland verplicht,
voor de overwinnaars facultatief is. kan on
mogelijk de meening van Briand zijn. Briand
heeft positief het tegenovergestelde beweerd
van datgene, wat Tardieu over de mogelijk
heid van een revisie der in het Vredesver
drag vervatte bepalingen heeft gezegd. Wan
neer men den tekst van beider redevoe
ringen vergelijkt, dan valt het op dat Tar
dieu veel dichter bij Franklin-Bouillon staat,
dan zijn minister van buitenlandsche za
ken.
Léon Blum besluit: De redevoering van Tar
dieu heeft een meerderheid in de Kamer
gevonden. Het is thans komen vast te staan
dat de regeering-Tardieu er een is van na
tionalistische reactie tegenover het buiten
land.
Engeland,
De Maharadja van Patiala aan
het woord.
LONDEN. 19 NOT. (VD.) BU de voortzetting
van de Algemeene discussies ter Indische
Ronde-Tafel-conferentie voerde de Maha
radja van Patiala het woord en zeide dat
wanneer, zooals hij vurig hoopte Indië bin
nen het Britsche Rijk een gelijke zou wor
den met de andere staten het resultaat zou
zijn een zoodanige vrijwillige en vrije samen
werking tusschen Oost en West als de we
reld nog nimmer had aanschouwd. Als ant
woord op het welsprekend beroep van Sir Tej
Bahadur Sapru, om te erkennen, dat de vor
sten in de allereerste p'aats Indiërs en
daarna pas vorsten waren merkte spr. op, dat
zij door vorsten te blijven, niet minder In
diër behoefden te zijn. Hij voelde zeer sterk
dat de Indische staten het in him macht
hadden niet minder krachtig mede te wer
INGEZOVDEN MEDEDEELINGEN
a 60 Cts. per regel
Stofzuigerhuis MAERTENS
BARTELJORISSTRAAT IS - TEL. 10756
ken aan een Groot-Indië dan Brlt-sch Indië
zelf. De bereidheid der vorsten om voor een
Grooter Indië te werken was reeds gebleken
en het lag er nu maar aan, een weg voor sa
menwerking te vinden. De uitwendige con
stellatie en de vertegenwoordiging naar bui
ten van een gemeenschappelijk blok van
staten moesten echter de inwendige autono
mie niet aantasten.
Vervolgens voerde het woord dr. Moor.je.
die uitvoerig antwoordde op de vragen van
Lord Peel en die verklaarde, dat hij en zijn
Hindoe collega's niet warep gekomen om te
vragen of de Britsche regeering hun der. Do
minion Status zou geven maar dat zij in het
teeken van een langdurige vriendschap geko
men waren om het Britsche volk te vertellen
wat Indië denkt en hoe de huidige situa'ie
is opdat men onafhankelijk zou kunnen oor-
deelen.
Voor de delegaties der Sikhs voerde het
woord Sa dar Ujjal Singh, die eveneens ver
klaarde, dat het standpunt der Britsch-In-
diërs was, dat het de eerste zaak was een
onafhankelijke regeeringsvorm te vinden en
een gelijkberechtigde positie binnen het Brit-
sohe Rijk en een volledige zelfstandige re
geering met autonome provincies onder ver
antwoordelijke centrale regeeringen. Geen
mate van verantwoordelijkheid der provin
ciale regeeringen zou Indië bevredigen wan
neer de Centrale regeering niet op den grond
slag der volledige verantwoordelijkheid rus.te
Dringend verzocht spreker rekening te wil
len houden met de wenschen der Sikhs, die
de ruggegraat zouden vormen van het Do
minion Indië.
Oostenrijk.
Levine schuldig of niet
schuldig?,
WEENEN, 19 Not. (VD.) De politie
heeft het voor-onderzoek naar de valsche
muntersquaestie gesloten. Levine kon tegen
over het belastend materiaal geen overtui
gende bewijzen van zijn onschuld stellen.
Bovendien deed hij verschillende mededee-
lingen, die met elkaar in strijd bleken te zijn,
Vooral is bezwarend zijn mededeellng, dat hij
de munten slechts aan één zijde heeft laten
stempelen, omdat hij aan oe andere zijde
zijn eigen portret wilde laten slaan. Deze
mededeeling Is lijnrecht in strijd met de ver
klaring van den graveur, die verzekert, niets
ervan te weten dat de munten slechts aan
één zijde gestempeld moesten worden.
Bij het huidige onderzoek is het echter ook
niet mogelijk gebleken Levine's schuld te be
wijzen of hem een bekentenis te ontlokken.
De politie heeft daarom de zaak in handen
gegeven van de justitie, die het verdere on
derzoek zal leiden. Ambtenaren van de Parij-
sche recherche zijn naar Weenen vertrok
ken om mede te werken bij het onderzoek.
De „diamant-koningin" Mabel Boll, in wier
gezelschap Levine in hotel „Imperial" had
gewoond, is heden, na daartoe de toestem
ming van de Weensche politie te hebben ver
kregen, naar Parijs vertrokken.
Verder meldt het- Hbld. nog
Men interesseert zich in Parijs begrijpe
lijkerwijs zeer voor dé arrestatie van Levine,
den man, die over den Atlantischen Oceaan
gevlogen is en die thans te Weenen in de
gevangenis zit, beschuldigd van een poging
tot het namaken van Fransche munten.
Naar men hier verneemt, heeft Levine een
graveur te Weenen opdracht gegeven, matrij
zen te snijden voor het aanmunten van ae
bronzen pasmunt, die hier nog altijd in
plaats van de vroegere zilveren munt ge
bruikt wordt. Deze munten dragen het op
schrift: „Chambres de Commerce Fran-
caises", bon pour 2 francs, 1 franc, 50 centi
mes" ,al naar de waarde.
Levine noemt de beschuldiging belache
lijk. Als hij valsche munt wilde maken, zou
hij er een kiezen die meer waard was. heeft
hij gezegd. Zijn vriendin, de Amerikaansche
vliegster Mabel Boll, die zich met hem te
Weenen bevond, heeft daarbij gevoegd, dat
Levine schatrijk is en dus dergelijke dingen
niet behoeft te ondernemen. De beschuldi
ging van den graveur, die de politie gewaar
schuwd heeft, is echter zeer beslist en men
houdt het hier niet voor onmogelijk, dat Le
vine, die altijd allerlei moeilijkheden met de
autoriteiten gehad heeft wegens allerhande
min-scrupuleuze handelingen, door de beurs
er is is een groot deel van zijn vermogen is
kwijt geraakt en daarom een middel zocht
om er weer bovenop te komen.
Dat hij voor het aanmaken van valsche
munt (indien althans de beschuldiging juist
is) de Fransche pasmunt koos. zou daaruit
voortkomen, dat die gemakkelijker te ma
ken is dan zilveren munt en natuurlijk een
oneindig veel geringere intrinsieke waarde
heeft.
Einde der coalitie tusschen
Chr.-socialen en Heimwehren?
De coalitie door minister Vaueoln gevormd
tusschen christelijk-socialen en Heimwehren.
schijnt alweer ten einde te loopen. Minister
Starhemberg heeft tot zijn vrijkorps een rede
gehouden, waarin hij verklaarde, dat nu de
verkiezingen achter den rug waren, alle aan
dacht weer gevestigd moest worden op de uit
rusting en oefening der militaire formaties,
want déérbij en niet bij het parlement, lag
tenslotte toch de beslissing. Zijn jagers waren
de toekomst van Oostenrijk', hij elschte blin
de gehoorzaamheid, daar de dag zou aanbre
ken, waarop het bestaan van goed uitgeruste
formaties noodig zou blijken. De uitslag van
de verkiezingen liet hem kond, de leiding
van de Heimwehren bekommert zich niet om
mandaten, maar verheugt zich alleen over
het feit. dat zoovelen met het huidige stelsel
niet tevreden zijn. Ten slotte kondigde de
minister een bondgenootschap aan met
Hitier.
Deze uiteenzetting komt overeen met het
program, door majoor Pabst na zijn terug
keer te Innsbruck verkondigd, aldus het Hbld.
Meer en meer blijkt het aan te gaan op
een scheuring tusschen christelijk-socialen
en Heimwehren. Volgens de „Stunde" zou
nog een laatste poging tot verzoening wor
den gedaan door minister Seipel onmiddel
lijk na de aankomst van majoor Pabst te
Weenen.
De radicale tendenz, die onder de Heim
wehren weer aan den dag komt. heeft den
Tiroolschen boerenbond reeds gebracht tot
de verklaring, dat de Heimwehren moeten
terugkeeren tot hun oorspronkelijk doel, nl.
handhaving van de orde en het staatsgezag
en onderdrukking van elke terreur dezelf
de overweging dus. welke Indertijd de regee-
ring-Schober deed ingrijpen en Pabst over
De spanning vermindert.
(Bijzondere correspondentie).
MADRID, November
Tegenwoordig is het moeilijker dan ooit
te voren, zich van den politieken toestand
in Spanje een eenlsszins duidelijke voorstel
ling te vormen. Bijna leder van wien men
kan aannemen, dat hij de gebeurtenissen
achter de coulissen kent, heeft een andere
opvatting. Men komt er tenslotte toe. in
het geheel niet meer te gelooven. dat er uit
dezen geheelen bizarren chaos nog ooit iets
verstandigs kan voortkomen. Hoe ernstig
voor het overige door velen de tegenwoordige
beslissinsen. waarvan de toestand van het
land kan afhangen, worden opgevat, blijk,
het best uit de omstandigheid, dat wedden
schappen worden gesloten, of Spanje op een
bepaalden datum een republiek zal zijn.
dan wel of en wanneer eindelijk de ver
kiezingen zullen plaats vinden. Voor aardig
heden van dezen aard ontbreekt het in
Spanje ook niet aan geld. Feitelijk hadden
de verkiezingen, tot snellere uitvoering waar
van destijds het overgangskabinet van ge
neraal Berenguer werd gevormd, in October
of op zijn laatst in November achter don
rug moeten zijn en het valt werkelijk moei
lijk, in te zien, waarom de voorbereidingen
daartoe zoo gecompliceerd moeten zijn. dat
men den termijn telkens weer uitstelt. In
Spanje denkt niemand er aan, dat bij de
toekomstige verkiezingen de uitoefening van
het algemeen kiesrecht werkelijk ernstig
zou kunnen worden genomen. Het resultaat
zal precies als anders volgens een bepaald
recept worden gereed gemaakt. Terwijl dus
de kroon alles liever wil hebben dan een
volksvertegenwoordiging, die in bepaalde
omstandigheden een onpleizierige verrassing
zou kunnen opleveren, is het natuurlijk
geenszins eenvoudig vooruit te zeggen, hoe
de samenstelling van een Kamer zou moeten
zijn, opdat zij een bruikbaar instrument zou
wezen voor een regeering, die men nog niet
kent. Wanneer echter de linksche partijen,
gelijk athans de republikeinen en ook de li
beralen gedreigd hebben, als protest tegen
dergelijke intrigen (ofschoon zij het zelf
niet beter zouden doen) werkelijk de verkie
zingen willen boycotten, zou er ternauwer
nood iets anders te voorschijn komen dan
een surrogaat gelijk de nationale vergade
ring onzaiiger nagedachten was, waar-
•mede dan natuurlijk even weinig te begin
nen zou zijn.
In ieder geval valt niet te ontkennen, dat
de regeering eenige moeilijkheden, die er
kort geleden nog zeer bedenkelijk uitzagen,
althans te boven is gekomen, in zooverre, dat
men op het oogenbllk zelfs eenige vermin
dering van de spanning kan waarnemen. De
opheffing van de censuur en het herstel van
het recht van vergadering en de vrijheid
van meeningsultlng hadden een belangrijke
hindernis voor de ontwikkeling van de revo-
lutionnaire beweging uit den weg geruimd.
Het staat althans vast, dat in de eerste
helft van October het gevaar van een com
plot heeft bestaan, waarvan het doel de al
gemeene staking in Spanje was en waartoe
het initiatief van de communistische cen
trale te Barcelona was uitgegaan, dat de re
geering dit complot echter door tijdige ar
restatie van de raddraaiers kon verijdelen.
Natuurlijk kan een dergelijke poging her
haald worden, maar toch heeft do electri-
•sche spanning in de politieke atmosfeer een
minder gevaarlijk aspect gekregen. In leder
geval is in de openbare republikeinsche ver
gaderingen met haar tienduizenden toe
hoorders bijna het tegenovergestelde ingetre
den van het gevreesde effect, daar de at
tractie van de in hun herhaling vervelende
gemeenplaatsen, die deel uitmaken van de
ideologie van het tijdperk, dat volgde op de
Fransche revolutie, aanmerkelijk is vermin
derd, vooral omdat overtuigende daden op
zich laten wachten, Bijna nog belangrijker
evenwel ls het, dat het gelukt is, de waar
devermindering van de Peseta niet alleen
tegen te houden, maar zelfs in wonderlijk
korten tijd. nadat In October een Spaan -
sche financieele commissie naar Parijs en
Londen was gegaan, een aanmerkelijke en
naar het schijnt duurzame verbetering tot
stand te brengen. Maar er blijft een zeker
wantrouwen bestaan, of het daarbij wel ge
heel zuiver is toegegaan: men vraagt zich
met eenige bezorgdheid af, tegen welke con
cessies of waarborgen dit onverwacht snelle
en onverwachte succes ls gekocht.
Dit gevoel van onzekerheid komt o.m. tot
uitdrukking in het raadsel dat men elkaar
dagelijks opgeeft, namelijk of en hoe lang
generaal Berenguer en zijn regeering zich
nog kunnen handhaven en wie eventueel
nog voor de verkiezingen als zijn opvolger
in aanmerking zou komen. In geval van
ernstig dreigend gevaar zou men vermoede
lijk weer tot een verscherpten vorm van dic
tatuur zijn toevlucht nemen: in dit verband
noemt- men gewoonlijk de namen van ge
neraal Martinez Anido en generaal Barre ra,
van wie de eerstgenoemde onder het mili
taire bewind minister van binnenlanasche
zaken, vice-president en reorganisator van
de politie was, de tweede generaal-kapitein
van Barcelona: nu en dan wordt, behalve
over hen. ook over generaal Saro gesproken,
die zich in den veldtocht in Marokko heeft
onderscheiden. Een andere plossing zou die
van een conservatief kabinet zijn. waar
voor in de eerste plaats de zeer reactlon-
naire graaf Bugallal in aanmerking zou ko
men. die sedert de metamorphose van San
chez Guerra de leiding van de partij op zich
heeft genomen en met hem La Cierva, dia
reeds voor den staatsgreep nu en dan als
minister dictatoriale neigingen bespeurde
en een van de weinige politici van den ouden
stempel was, die deel hebben uitgemaakt
van de door Primo de Rivera gevormde na
tionale vergadering. Daarnaast doen. zoodra
het rad naar hun kant schijnt te draalen,
graaf Romanones. Markies de Alhucemas en
Villanuiva pogingen, de juist door hun toe
doen afgeleefde liberale cliquepolitiek nieuw
leven in te blazen. Het meest bestreden, des
ondanks naar het schijnt weer kansrijke
project is de benoeming van Santiago Alba
in vereeniglng met den echter te Madrid
weinig gewllden Catalonischen financier
Cambó en den hertog van Maura, wiens
naam met hlstorlschen klank misschien dit
triumviraat een zeker relief zou kunnen ge
ven. Het moet vooral een in het koninklijk
paleis invloedrijke camarilla zijn, die sedert
eenigen tijd voor deze oplossing ijvert, ter
wijl het Integendeel door velen als een nau
welijks weer goed te maken vernedering van
de kroon beschouwd zou worden, wanneer
na de rol, die Aiba voor en gedurende den
staatsgreep heeft gespeeld, de koning op het
beslissende oogenbllk. dat thans is aange
broken, juist hem zijn vertrouwen zou moe
ten schenken. Voor den toestand van het
oogenblik beteekent de persoon van generaal
Berenguer in zooverre een waarborg, dat
hij inderdaad vrij is van persoonlijke poli
tieke eerzucht en zich onbaatzuchtig als sol
daat in dienst van don Koning hoeft ge
steld. Al foils XIII echter is. gelijk zelfs veel
van zijn tegenstanders, wanneer zij eer
lijk zijn, moeien toegeven, de eenige politi
cus varr grooten stijl, met wien vooralsnog
in Spanje rekening valt te houden.
(Nadruk verboden).
de grens zette, als tegenactie tegen de radi
caliseering van de burgerwachten en het
groeiende streven naar een dictatuur.
De Tiroolsche boerenbond heeft verder be
sloten om dr. Steidle. die bij de verkiezingen
zulk een zware nederlaag geleden heeft, af te
zetten als commandant van de Tiroolsche
burgerwacht, daar zijn persoon geen vol
doenden waarborg bood. dat aan genoemden
elsch zal worden voldaan. Ook werd het op
treden van den uit Italië teruggekeerden
majoor Pabst afgekeurd, die te groote sym
pathie had doen blijken voor het fascisme,
hetgeen een onwaardige houding werd ge
acht en een slag in het gezicht van het Ti
roolsche volk, dat niet van plan is zich in het
kamp van het fascisme of het nationalisme
te laten dringen. ,De Tiroolsche boeren wij
zen eiken staatsgreep af. die tot de dictatuur
zou voeren, zij houden vast aan de beginse
len der democratie". Een medewerking van
Pabst aan den arbeid van de Tiroolsche bur
gerwacht is onmogelijk geworden.
Duitschland.
Severing stelt gerust.
BERLIJN, 18 Nov. <W. B.) Minister Se
vering verklaarde in een onderhoud met
den vertegenwoordiger te Berlijn van de
..Neue Fr. Presse", dat er zl. op het oogen
blik geen gevaar bestaat voor de openbare
orde.
Wel zijn er den laatsten tijd van commu
nistische zijde herhaaldelijk pogingen ge
daan onlusten te verwekken. Het plan schijnt
op vele punten tegelijk het vuur aan te
wakkeren, opdat dit zich over het heele
land zal uitbreiden, maar tot dusver wis
men er in geslaagd al deze plaatselijke
brandstichtingspogingen te verijdelen, en hij
was overtuigd, dat dit steeds zou gelukken.
Berlijn wordt natuurlijk speciaal met
groote opmerkzaamheid gadegeslagen. Daar
is permanent een aanzienlijke politie
macht geconcentreerd, die zoodanig Ls ge
organiseerd, dat binnen den kortst mogelij
ken tijd een sterke politiemacht naar elk
bedreigd punt kan worden gezonden.
Men mag zic-h evenwel niet bepalen tot
voorzorgsmaatregelen, het kwaad moet in
den wortel worden aangetast, en die wortel
is de werkloosheid.
Moord en brandstichting.
Naar de justitie te Koningsbergen mede
deelt, heeft de onlangs te Berlijn wegens
brandstichting gearresteerde Saffran thans
bekend dat hij en zijn bedrljfschef Kipnick
gezamenlijk een moord hebben gepleegd, met
het doel de beschikking te krijgen over het
lijk. dat gekleed in een costuum van Saffran
werd gelegd, aldus meldt een Woiff-telegram
ten einde te doen voorkomen, alsof Saffran
zeif bij den brand om het leven was gekomen.
Saffran heeft thans bekend, dat hij en Kip
nick in den nacht van 12 op 13 September
op den weg van Stürlack naar Queden een
melker hebben aangehouden en dat Kipnick
den man daarop heeft doodgeschoten. Zij
namen het lijk in hun auto mede en ver
borgen het tijdelijk ir. de artiïlerlekazerne
te Rastenburg. Den volgenden avond haalden
zij het lijk weg. staken het In de kleeren van
Saffran. bego.en het met benzine en staken
het huis van Saffran in brand. Kipnick. die
eveneens gearresteerd ls. houdt vol, dat hij
met de misdaad niets uitstaande heeft ge
had.
Amerika.
Handlanger van Al Capone
gearresteerd.
NEW YORK, 19 Not. Frank Burke. die
beschouwd wordt als de beste mitrailleur-
schutter van Al Capone, ls te Norwalk in
schutter van Al Capone, is te Norwalk in Con-
politie-agent, waarbij deze laatste doodelijk
werd gewond.
Vijf Amerikaansche steden hadden In totaal
een bedrag van 110.000 dollar uitgeloofd voor
Burke's arreetatle.
AGENDA
DONDERDAG 20 NOVEMBER
Wijkgebouw Ged. Oude Gracht 79: Lezing
ds. G. J. Waardenburg. 8 15 uur.
Slnt-Eltzabeth's Gasthuis: Bazar 25 en
79.30 uur.
Palace: ,De vaandrig van den keizer".
Tooneel: Tummers (humorist). 8.15 uur.
Luxor Theater: ..Ridders van den nacht",
en „Hotel „De twee duiven"." Tooneel: Les 4
Serierses. 8 uur.
Rembrandt Theater: „Koning der Konin
gen." 7 en 915 uur.
.Haarlemmermeer: Raadsverga
dering 2 uur nam.
VRIJDAG 21 NOVEMBER
Stadsschouwburg: Concert te geven door
Amalie Verschuyl (cello) en Theo van der
Pas (plano) 8 uur.
Gem. Concertzaal: R.K. Gratoriumvereeni-
glng. JDle Walpurgisnacht" en het declama-
torium „Terwe". 8.15 uur.
Kapel „Nieuw Vredenhof (Johan van Ol-
denbameveltlaan). Zang- en Muziekuitvoe
ring. 8 uur.
Schouwburg Jansweg: De Vereenigde
Schouwspelers. „De Kulsche Josefine". 8.15
Bioscopen. Nieuw programma.
Teyler's Museum, Spaarne 16. Geopend op
werkdagen van 11—3 uur, behalve 'a Maan-*
dags, toegang vrij.
