Verzoek aan Adverteerders
Het woord is aan...
Het Belangrijkste.
Oorlogsspeelgoed.
48e Jaargang No. 14549
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Woensdag 26 November 1930
HAARLEM S DAGBLAD
iDirectie: P. W. PEEREBOOM
•n ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER
ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTEN: per week 0.2734. met Geïllustreerd Zondagsblad /O 32
Per 3 maanden: Haarlem en plaatsen waar een agent gevestigd is (kom der
gemeente) (3-5734- Franco per post door Nederland 3.8734. Losse nummer»
0.06. Geïll. Zondagsblad per 3 maanden 0-5734. franco per post-
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Administratie 10724, 14825 Drukkerij 10122, 12713 Postgiro No. 38810
ADVERTENT1ENI 1-5 regels 1.73. elke regel meer /035. Reclame.
(0.60 per regeL Reductie bij abonnement. Vraag en Aanbcd 14 regel» 0.6<X
elke regel meer (0.15. buiten Arrond. dubbele prijs. Onze Groentjes (Dinsdag.
Donderdag en Zaterdag) 1—4 reg. (025. elke regel meer 0.10. uiuL k contant-
Gratis Ongevallenverzekering voor Weekabonnés. Uitkeeringen: Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog f 400.-, Duim f 250.-, Wijsvinger f 150.-. Elke andere vinger f 50.-. Arm- of Beenbreuk f 10(L-
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
In verband met dc Sint Nicolaasdrukte
verzoeken wij adverteerders vriendelijk, hun
advertentie-opdrachten en teksten zoo vroeg
mogelijk in te zenden, bij voorkeur op den
dag vóór verschijning van het nummer, waar-
In plaatsing gewenscht wordt.
Zulke vroegtijdige inzending geeft ons de
gelegenheid de grootste zorg aan de sa
menstelling der annonces te besteden en is
daarom tevens in het belang van de adver
teerders zelf.
Late inzending kan in deze dagen van bij
zondere drukte voor onze technische afdee-
ling leiden tot de noodzaak van uitstel der
plaatsing tot het volgend nummer.
DIRECTIE HAARLEM's DAGBLAD.
HOOG WATER IN NEDERLAND.
Dijkdoorbraak bij het
J ulianakanaal
HET WATER VALT.
Te Maasbracht is Dinsdagmiddag de af
sluitdijk tussdhen het Julianakanaal en de
sluis aldaar doorgebroken. Het water stroomt
nu van het geheele pand tusschen Rooste
ren en Maasbracht de Maas in.
Door het wassen van den Rijn is thans ook
de pont te Malburgen onder deze gemeente
Huissen uit de vaart genomen.
Ten Westen van Texel is naar het Hbld.
meldt het zeewater hoog tegen de duinen
opgeloopen, waardoor deze op sommige plaat
sen werden afgeslagen. De pas gevormde
duinen nabij De Koog werden geheel wegge-
slagen. Te Oudeschild steeg het water hoog
tegen de dijken, zoodat de coupure nabij de
haven aldaar gesloten moest worden.
Te Coeksdorp is een dijk bezweken "ten ge
volge van het hoog oploopende water.
Gevaar te Nijmegen
geweken.
De Waal voor Nijmegen is sinds gistermor
gen nog 8 c.M. gewassen en bereikte gister
avond een stand van 12.65 plus NAP. De
aanlegsteiger van de veerpont is wederom
verlengd en nog meer benedenwaarts ver
legd.
Bij Coblenz en Keulen is echter val inge
treden. Bij Lobith en Millingen wast de ri
vier nog slechts uiterst langzaam en ver
wacht men in den loop van den nacht even
eens val.
Zooals de toestand nu is kan het gevaar
voor volkomen inundatie van de Ooysche en
Berlekomsche polders als geweken worden
beschou.rd.
De Maas gevallen.
De Maas is zoo werd gisteravond uit
Maastricht aan het Hbld. vmeld sedert
Dinsdagmorgen zes c.M. gevallen. De stand
was om 4 uur gistermiddag 3.82. Sommige
buurtwegen zijn weer begaanbaar.
De IJssel wast nog.
De Waal heeft bij Loevestein overstroomin
gen veroorzaakt.
De Rijn heeft den weg onder langs den
Wageningschen Berg overstroomd.
In den stand der Merwede Is naar de N.
R. Ct. meldt weinig verandering gekomen; er
wordt echter Woensdag meer was verwacht.
De veeibooten leggen nog op de gewone
plaatsen aan: bij een enkele ligplaats is een
noodbrug aangebracht.
De Linge is zoo gewassen, dat de toegang
tot de stad aan de Arkelpoort reeds voor een
deel is ondergeloopen.
De ponten.
Over den toestand aan de rivierovergangen
w -Jt meegedeeld:
Pont Renkum: Overtooht gestremd.
Lekskensveer (Wageningen)Geregelde
overtocht, mogelijk.
Pont RhenenOvertocht gestremd.
Pont OoheusdenOvertocht gestremd.
Pent Nijmegen: Het veer werd 100 Meter
naar beneden verlegd.
Overtocht is geregeld mgoelijk, doch niet
voor zware vrachtwagens.
Pont Tiel: Overtocht alleen mogelijk voor
rijwielen en voetgangers.
Pont: Z3lt Bommel: Overtocht ieder half
uur van beide zijden.
Het verkeer over de" Rijksweg Rcermond-
M --.richt is gestremd.
Auti-mob' sten kannen ru-*er van Roer
mond over Sittard-Heerlën, Ubadbsijerg Gul
pen en langs den grooten weg naar Maas
tricht
ASPH ALTEERING
Heden is men begonnen met de afohaltee-
rlng van de wegen nabij den Hertenkamp in
den Hout. Dit is een zeer groote verbete
ring, daar deze grintwegen bij regen vrijwel
onbegaanbaar waren.
HAARLEM, 26 November.
Praatkolommen.
Vanmiddag begint de behandeling van de
gemeentebegrooting. Eén burgemeester, ne
genendertig raadsleden, enkele ambtenaren
en een dozijn journalisten zetten zich schrap
en bereiden zich op het ergste voor. De Groo
te Jaar lij ksche Stadsbabbel zal hen allen no
pen een tien of twaalf middagen en avonden
- ik taxeer nog hoopvol - in de Prinsenhoof-
sche pijpenla te slijten en hen verschrikke
lijk belemmeren in hun andere bezigheden.
Weliswaar krijgen wij ditmaal een week
pauze midden in de begrooting, hetgeen iets
nieuws is (de Sinterklaasweek valt er in, en
de burgemeester heeft daar een begrootings-
vacantie van gemaakt) maar het is zeer de
vraag of dit tot bekorting van het geheel zal
leiden.
Het toeval wil, dat juist op dit moment het
jaarboekje „Parlement en Kiezers" ver
schijnt, waaruit onze Haagsche correspon
dent vandaag een bouquetje statistiek haalt.
Ook de gebruikelijke jaarlijksche opgave der
praatkolommen behoort daartoe. Tot waar
schuwend voorbeeld van de Prinsenhoofsche
gemeenschap moge hier nog eens ext$a op
die cijfers gewezen worden.
De Eerste Kamer heeft 950 kolommen van
de Handelingen volgepraat, en de Tweede
3086 kolommen. Totaal dus 4036 kolommen.
De redevoeringen van de ministers zijn niet
meegerekend. Misschien kieschheidshalve
niet, maar het kan ook wezen dat de uitge
ver van „Parlement en Kiezer" ze van te bij
zondere waarde vond om ze naar de quanti-
teit te gaan afmeten.
In de Eerste Kamer spraken de vier V. D.
leden 159 kolom dus bijna 40 kolom per lid.
De V. D.-fractie (waartoe ook onze wethou
der van Financiën behoort) behaalde hier
mee het kampioenschap op den langen af
stand. Geen der andere fracties benaderde
ook maar de veertig kolommen per lid. Twee
de was de S.D.A.P. met 253 kolommen voor 11
leden (23 kolommen per lid), derde waren de
A -R. met 115 kolommen voor 6 leden (19
kolommen per lid), vierde de V. B. met 110
kolommen voor 6 leden (18 kolommen per
lid), vijfde de C.-H. met 119 kolommen voor
7 leden (17 kolommen per lid) en zesde en
laatste de R.-K. (waartoe onze wethouder
voor de Bedrijven behoort) met 199 kolom
men voor 16 leden (dus 12 1/2 kolom per lid).
Het Eerste Kamer-kampioenschap der be
knoptheid is dus door de R.-K. gewonnen,
waarbij in aanmerking genomen dient te
worden dat zij verreweg de grootste fractie
vormen. Dit is trouwens een factor die ook
bij de S.D.A.P. dient mee te tellen.
In de Tweede Kamer is het lange afstands
kampioenschap natuurlijk met gemak ge
wonnen door den heer David Wijnkoop (154
kolommen) gevolgd door den heer Lou de
Visser (103 kolommen). De andere éénlingen
van het seizoen 1929-1930, de heeren Ling-
beek (41 1/2), Floris Vos (20) en Braat (11)
maken er een tam figuur bij.
Onder de meerhoofdige fracties behalen
ook hier de Vrijzinnig-Democraten de eerste
plaats met 356 kolommen voor 7 leden (ge
middeld bijna 51). De Vrijheidsbond, met 8
leden, volgt met een moyenne van 45, de
C.-H. (11 leden) met 35 14. De SDA.P. met
24 leden brengt het niettemin nog tot bijna
32 kolommen gemiddeld, terwijl de A.-R. met
12 leden het tot gemiddeld 27 3'4 brengen, de
Staatk. Geref. (3 leden) slechts tot 22 1/3 en
de R.-K. ook hier het laagste moyenne ver
tegenwoordigen met een gemiddelde van
ruim 16 voor 30 leden. Ook in de Tweede
Kamer vormen zij de grootste fractie; van
onze raadsleden behoort er de heer Loerak
ker toe.
De totalen zijn nog altijd vervaarlijk. Het
zou zeer belangwekkend zijn te lezen, hoe
veel kolommen de gemiddelde Nederlandsche
kiezer er gemiddeld van gelezen heeft, maar
deze statistiek is niet vast te stellen. Alle
optimisme op dit gebied mag evenwel als
zeer overdreven beschouwd worden. De kie
zer bepaalt zich tot de sterk verkorte dag
bladverslagen, liever nog de tot de nog ster
ker verkorte overzichten, en het hardnekkige
gerucht loopt dat hij ze soms'heelemaal niet
leest. Wat de kiezeres betreft - het gerucht
La Rochefoucauld:
De grootste handigheid is zijn handigheid
te kunnen verbergen.
te haren opzichte ls éen en al zwartgallig
heid.
Moge de openbare behandeling van de
Haarlemsche begrooting 1930 een monument
van kort- en bondigheid en zakelijkheid
worden. Tot voorbeeld voor andere gemeen
ten.
R. P.
DE PUBLICATIE VAN
ANDR?E'S DAGBOEK.
DE AANTEEKENINGEN IN BOEKVORM
VERSCHENEN.
STOCKHOLM, 25 Nov. (VD.) De met
groote spanning tegemoet geziene publica
tie van het dagboek van den om het leven
gekomen Zweedschen Poolreiziger Andrée is
gisteren te Stockholm in boekvorm versche
nen. De vertalingen in vijftien talen volgen
zeer spoedig.
Uit de aanteekeningen blijkt, dat de vroe
gere berichten omtrent de vlucht van de bal
lon en de zwerftochten over het ijs gedeel
telijk onjuist waren.
Andrée en zijn begeleiders zijn volgens de
reconstructie van Prof. Lindberg niet door
gebrek aan levensmiddelen, munitie en vuur
onvcoldoende was. Zonder pelzen konden zij
ondergegaan, doch doordat hun kleeding
aan de ijzige stormen geen weerstand bie
den.
Ontroerend zijn de aanteekeningen van
Strindberg, die voor zijn verloofde bestemd
waren.
Van beteekenis zijn de aanteekeningen,
die Andree den 12den Juli, dus den tweeden
dag van de ballonvaart maakte: „Wij heb
ben vandaag weinig ballast moeten uitwer-
ben en hebben niet geslapen. Het stormt
voortdurend en als het zoo doorgaat zullen
wij het niet lang uithouden. Het is wonder
lijk zoo boven de Fooizee te zweven, al zul
len wij misschien op het ijs terecht komen.
Wanneer zullen wij opvolgers krijgen? Ik
kan niet ontkennen dat het een trotsch ge
voel is. dat ons alle drie beheerscht. Wij
gelooven, dat wij thans zouden kunnen ster
ven.
Het rammelen der kettingen, het geluid
der sleeptouwen in de sneeuw en het klappe
ren der zeilen zijn de eenige geluiden die
men behalve het kraken van den ballongon
del hoort."
Wat de eigenlijke aanleiding was. dat
men eindelijk moest landen, vindt men in de
publicatie niet vermeld.
VRACHTREDUCTIES NED.
SPOORWEGEN.
BU1TENLANDSCHE MAATSCHAPPIJ
BEVOORRECHT?
Het Tweede Kamerlid Weitkamp heeft aan
den Minister van Waterstaat gevraagd of het
juist is, dat de Nederlandsche Spoorwegen
aan de N.V. Kali-Maatschappij te Amster
dam bij het vervoer van haar producten
aanzienlijke vrachtreducties heeft toegestaan.
Hij vraagt, of de minister, dar de in nood-
verkeerende, vaderlandsche land- en tuin
bouw geen voorkeurtarieven geniet, een der
gelijke bevoorrechting van een buitenland-
sche maatschappij, mede ook uit nationaal
oogpunt bezien, wel te rechtvaardigen is.
Mocht de minister de eerste vraag wel en
de tweede niet bevestigend beantwoorden,
(aldus de heer Weitkamp) is de minister
dan bereid om beide bovenbedoelde facto
ren bij zijn onlangs aangekondigde overwe
gingen in aanmerking te doen komen?
Dc Berlijnsche brandweer stelt schier wan liopige pogingen in het werk om het kleine
bekoorlijke eiland in dc Havel Lindwerder, in Berlijn-Gatow, dat door overstroomingen
bedreigd wordt, met nooddijken te beschermen
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
BEDRIJFSBELASTING TE
AMSTERDAM AFGESCHAFT.
Met 22 tegen 20 stemmen.
DRIE VOORSTANDERS DER BELASTING
AFWEZIG.
De Zakelijke belasting op het bedrijf, die
een paar weken geleden te Utrecht werd af
geschaft, is Dinsdagavond ook door den Am-
sterdamschen raad met 22 tegen 20 stemmen
afgeschaft. Drie voorstanders van deze be
lasting waren bij deze stemming afwezig.
Niettemin bestaat deze belasting nog
steeds in Haarlem.
Het verslag van de behandeling van het
voorstel-Romme cs. volgt hieronder:
Voor de afschaffing stemden de liberalen,
de christelijk-hlstorlschen, de katholieken,
anti-revolutlonnairen, uitgezonderd de heer
Douwes, en de middenstanders. Tegen, de
sociaal-democraten, de communisten en de
vrijzinnig-democraten, uitgezonderd de heer
Klaas de Vries, die vóór afschaffing was.
Een omstandigheid ten gunste van de af
schaffing, die den doorslag gaf, was dat de
drie communisten Wijnkoop. Visser en Kitsz,
tegenstanders van afschaffing, afwezig wa
ren.
De heer Ketelaar (v.-d.) zei, dat hij en zijn
fractiegenooten, hoewel voorstanders van de
afschaffing van de zakelijke belasting op 1 et
bedrijf, zullen stemmen tegen het voorstel
van den heer Romme, omdat de cijfers, door
wethouder Wibaut gegeven, ten betooge. dat
de gemeente de opbrengst van deze belas
ting niet kan missen, op hen diepen indruk
hebben gemaakt Met te meer overtuiging
zullen zij stemmen tegen het voorstel tot af
schaffing, omdat de heer Romme gezegd
heeft als prijs van die afschaffing in geen
geval te zullen betalen met zijn stem voor
verhooging van het aantal opcenten V~ven
30. Spr. stelt zich echter voor bij het hoofd
stuk belastingen een voorstel in te dienen om
de belasting te verlagen van f 12 op f 8 per
persoon en B en W. te verzoeken telkenjare
na te gaan welke verdere verlaging mogelijk
zal zijn.
Wethouder Douwes (a.-r.) verklaarde dat,
hoewel hij vroeger vóór afschaffing van de
zakelijke belasting op het bedrijf is geweest,
thans tegen het voorstel-Romme zal stem-
m-n omdat hij meent, dat de omstandighe
den thans afschaffing van deze belasting
niet toelaten.
Het voorstel van B. en W. om 50 opcenten
te heffen op de vermogensbelasting werd
aaneenomen met 30 tegen 12 stemmen.
Na de nederlaag van wethouder Wibaut
vroegen sommige leden zich af of de wet
houder van financiën hieraan politieke ge
volgen zal verbinden. Mr. Romme had bo
vendien verklaard, in Aoril in geval ge
noegen te nemen met de verhooging van de
opcenten on ri« -^-'-'ondsbelasting, vol
gens wethouder Wibaut de eenige weg. die
nu nog open bliift om de gaping, die ontstaan
is. aan je vuiler..
De afschaffing der zakelijke belasting on
het bedrijf vraagt van de gemeente een offer
van 12 ton
Voor het voorste1 -Romme cjs. tot afschaf
fing van de zakelijke bedrilfsblasting heb
ben gestemd de leden: Baas. Boissevain. Ca
rets. mej. Crielars. Gottschalk, Ter Haar. Van
Hamersveld. Bruinsma. mej. Kate. mevr.
Koek-Mu'der, Kronman. Van Meerveki, Pe
ters. Romme, Rustige. Rutgers. Solkesz, Vos,
De Vries, Weiss, Wierdels en Woltjer.
Tegen stemden de leden: Abrahams. Van
den Bergh, mevr. Van Blitz-Bonn. Boekman,
Douwes, Gulden, Ketelaar, Van Meurs, Os-
sendorp. E. Polak, W. Polak, Pothuis, De Mi
randa, Sajet, Seegers, v. d. Tempel, mevr.
Tilanus, Wibaut, Woudenberg en mevr. Van
Zelm.
De in den Amsterdamschen P.aad gebrui
kelijke democratische coalitie is door deze
beslissing min of meer uiteengevallen.
REDDTNCBOOT ONVER-
RICHTERZAKE TERUG.
GEEN SCHIP BIJ SCHOXLAND GEVONDEN-
De redd'ngbqpt ..Hilda". kapPe'n Ko k. die
Dinsdagmorgen op last van den p'aat<elij-
ken commandant der Noord- en Zuid-Ho'-
landsche Reddingmaatschappij van Lemmer
was vertrokken op onderzoek naar een ver
moedelijk tusschen Kuinre en Schokland in
nood vsrkeerend schip, is 's middags terug
gekeerd zonder een spoor van een zich ln
nood bevindend of gezonken schip te hebben
gevonden.
De ontslagaanvrage van den Duitschbn
Rijksminister Bredt.
(2e blad, le pag).
Het dagboek van Andrée in boekvorm ver
schenen.
(le blad, le pag.),
Het hoogc water in Nederland.
(le blad, le pag.)!
De zakelijke bedrijfsbelasting te Amsterdam
afgeschaft.
(le blad, le pag.)
Werkloosheidsbestrijding. Haarlemsche Werk-
loozen naar Castricum.
(2e blad, 2e pag.)
De begrootingszitting der Provinciale Staten,
van Noord-Holland.
(2e blad, 2e pag
ARTIKELEN. ENZ.
R. P.: Praatkolommen.
(le blad, le pag.)
Intimus: Tweede Kamer. Tandtechnici op de
Tribune. De vleeschkeurlng en de ge
meenten. Woningwet politiek der regeertng.
Maatregelen voor volksgezondheid.
(3e blad, 2e pag.)
Henry A. Th. Lesturgeon: Het schandaal
Oustric.
(2e blad, le pag).
(Laatste berichten 2e pagina
le blad.J
VIJFDE POSTVLIEGTUIG AAN
HET EINDPUNT.
ZESDE VERTREKT MORGEN.
Het vijfde postvliegtuig de p. H A. G. A. Is
Dinsdag 17.02 uit Batavia vertrokken en te
17.42 te Bandoeng geland-
Donderdag zal het zesde postvliegtuig, de
P. H.-A. g. R. naar Indië vertrekken. De be
manning bestaat uit de vliegers W. M. O. A.
Beekman en C. Blaake en den mecanicien
f. H. A. Naber.
(Dc „Ligue d'Action Féminimem
heeft, een brief gericht tot de
directeuren der groote Fransche
warenhuizen met het verzoek
om alle speelgoed, dat den oor
log voor den geest roept, zoo
als geweren, kanonnen, looden
soldaatjes enz., uit hun verkoop
te houden).
Moeder, zoudt gU aan uw kleuters
Voor hun Jong onschuldig spel.
Ooit een guillotine geven
Zij het dan van klein model?
Zoudt gU ooit uw kleinen jongen.
Als hij zich eens erg verveelt,
Op het denkbeeld willen brengen.
Dat hij moordenaartje speelt?
Zoudt g' er een moment aan denken,
Als uw zoontje jarig was,
Hem een bommenspel te geven,
Met een namaak doodend gas?
Neen niet waar, gij geeft uw jongen
Die gedachten nimmer in,
Een goed mensch moet uit hem groeien,
Krachtig, maar vol naastenmin.
Hij moet in de toekomst helpen.
Zooals wij nu allemaal,
Aan verbroedering der menschen
Als bereikbaar ideaal.
Geef hem nu dan geen soldaatjes.
Geen kanon en geen geweer.
Als wij streven naar den vrede
Past geen oorlossspeelgoed meer.
Laat hem niet aan oorlog denken
Als een spel van ee- en moed.
Want het ls slechts een ellende
Van vergeefs vcrgo.cn b'oed.
Er is veel en prachtig speelgoed
Dat hem zeker zoo bekoort
Als de valsche Imitatie
Van gedwongen maaramoord.
Leer hem oorlog slechts beschouwen
A's verschrikking, als een hel.
Niets op heel de wijde wereld
Staat zoo ver van kinderspel.
P. GASU8.