Het woord is aan...
De genezing:
Het Belangrijkste.
48e Jaargang No. 14562
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Donderdag 11 December 1930
HAARLEM S DAGBLAD
ro^rt peereboom. UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER Hoofdredacteur! ROBERT PF~REBOOM.
ABONNEMENTEN: per week f 0 27)4. mei Geïllustreerd Zondagsblad f0 32
Per 3 maanden: Haarlem en plaatsen waar een agent gevestigd is (kom der
gemeente) t 3ó/44- Franco per post door Nederland 38744 I-osse nummers
0.06 Geïll. Zondagsblad per 3 maanden 0-5744. franco per post.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaame 12
Telefoon Nos.Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Administratie 10724. 14825 Drukkerij 10122, 12713 Postgiro No 38810
ADVER TENT1EN: 1—5 regels f175. elke regel meer f 0J5. Reclames
fO.GO per regeL Reductie bij abonnement Vraag en Asnbrd 14 regels 0 ftO,
elke regel meer ƒ0.15. buiten Arrondissement dubbele prijs. Onre Groentjes
(iederen dag) 14 regels 0.25. elke regel meer f 0-10. uitsluitend i contant.
Gratis Ongevallenverzekering voor Weekalonnés. Uitkeeringen: levenslange ongeschiktheid en Overlijden 1 600.-, Verlies van Hand, Voet ot Oog 1 400.-
Daim I 250.-, Wijsvinger 1 150.-, Elke andere vmger t 50.-, Arm- ol Beenbreak 1 100.-
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VEERTIEN BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
VERLAAGD AVOND- EN
NACHTTARIEF VOOR DE
TELEFOON.
- de zaak is in studie.
In de Kamer van Koophandel te 's-Graven-
haee is medegedeeld, dat de Kamer naar
aan'eiding van aan haar kenbaar gemaakte
wenschen uit het bedrijfsleven, een schrij
ven gericht heeft tot het hoofdbestuur der
P T. en T„ waarbij zij onmerkte, dat een ge
reduceerd tarief voor intercommunale ge
sprekken tusschen des avonds 20 uur en des
morgens 8 uur aan het bedrijfsleven ten goe
de zou kunnen komen. On verschillende uren
van den dag zijn nl. de lijnen voor intercom
munale gesprekken overvoerd terwijl des
avonds waarschijnlijk het aantal gevoerde
intercommunale gesprekken betrekkelijk ge
ring is. Indien het tarief voor de avonduren
verlaagd zou worden, zou hierin voor velen,
vooral voor particulieren, een prikkel liggen
om hun intercommunale gesprekken uit te
stellen tot den avond. Hierdoor zullen de lij
nen overdag minder belast worden en zullen
de gesprekken tijdens de daguren sneller tot
stand kunnen komen. Een dergelijke maat
regel zou dus inderdaad ook aan de snelle
afwikkeling van zakengésprekken overdag
ten goede kunnen komen.
Het hoofdbestuur deelde de Kamer in ant
woord op dit schrijven mede dat de invoering
van een verlaagd tarief in het inter'ocale
verkeer gedurende de avond- en nachturen
reeds sedert eenigen tijd ten hoofdbesture in
studie is genomen maar dat de beslissing ter
zake eerst genomen kan worden, nadat de
daartoe benoodigde gegevens volledig in be
schouwing zullen zijn genomen.
HOLL. MIJ. DER WETEN-
SCHAPPEN.
NIEUWE DIRECTEUREN.
Naar wij vernemen heeft de Holl. Mij. der
Wetenschappen, alhier, tot haar mededirec-
euren benoemd de heeren: J. C. L. van der
.ande, lid van de Eerste Kamer der Staten-
Jeneraal, te Ubbergen; Ch. E. H. Boissevain
m Dr. H. P. Heineken, beiden te Amsterdam;
Mr. K. van Hinlopen Labbsrton te 's Graven-
hage en Dr. J. van der Hoeven, te Eefde, bij
Zutphen.
DE DIEFSTAL UIT DE KAS VAN
VROOM DREESMANN.
verdachte krijgt 3 maanden.
De Duitsche 32-jarige slagersknecht S. W.,
die terecht gestaan heeft wegens diefstal van
1350.uit de winkelkassa van het maga
zijn van Vroom en Dreesmann in de Korte
Veerstraat en tegen wien 5 maanden gevan
genisstraf was geëhcht, werd door de Arron-
dissements Rechtbank veroordeeld tot 3
maanden gevangenisstraf met aftrek van
preventieve hechtenis.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
Amsterd. Anthraciet Mij
brandstoffen bestelle men s a m
aan een vertrouwd adres A. IV!
Groote Houtstraat 187 Tel. 12504
Ook te Amsterdam, Bussum, Hilversum, Leiden
laval, de Fransche senator die vergeefs ge
tracht heeft een kabinet te vormen. Hij heeft
zyn pogingen op moeten geven.
fZie ook de rubriek Buitenland),
DE STERFGEVALLEN IN HET
MAASDAL.
Onderhoud met Prof. Storm
van Leeuwen.
gassen uit fabrieken?
AMSTERDAM, 10 December. Het Pers
bureau Vaz Dias heeft zich hedenavond om
inlichtingen gewend tot den bekenden spe
cialist op het gebied van asthma Prof. Dr.
W. Storm van Leeuwen naar aanleiding van
de sterfgevallen in het Maasdal bij Luik ten
gevolge van een doodelijken mist.
Prof. Storm van Leeuwen heeft n.l. in het
gebied van de ramp persoonlijk onderzoe
kingen gedaan, na afloop waarvan hij heden
te Leiden is teruggekeerd.
De hoogleeraar verklaarde:
„De sterfgevallen in het Maasgebied zijn
zeker niet veroorzaakt door den mist alleen
Op grond van mijn onderzoek blijf ik bij
mijn reeds te voren geuite meening. dat gif
tige stoffen, afkomstig van de fabrieken, en
die reeds in normale tijden in die streek in
de lucht aanwezig zijn, gedurende de mist-
perlode in geconcentreerden vorm hebben
ingewerkt en daardoor veel menschen en
dieren hebben ziek gemaakt. 63 menschen
zijn overleden. Welke van de giftige stoifen,
die in aanmerking komen,' de meesie schade
heeft aangericht, is thans nog niet met ze
kerheid uit te maken. De hygiënische com
missie te Luik doet daarnaar nog uitvoerig
onderzoek".
Op onze vraag aan Prof. Storm van Leeu
wen of hij het mogelijk acht dat, zoo-
als men in de streek meer en meer geloof:,
de ramp is veroorzaakt door zwaveldioxyde,
antwoordde onze zegsman, dat dit niet mei
zekerheid kan worden gezegd.
„Alle beweringen daaromtrent moeten
voorbarig worden geacht".
HET UITREIKEN VAN DE
NOBELPRIJZEN VOOR DEN
VREDE.
OSLO, 10 Dec. <V.D.) Als inleiding tot
de feestelijkheden ter gelegenheid van het
uitreiken van de Nobelprijzen vond heden
middag in de feestzaal van het Nobel-insti-
tuut te Oslo in tegenwoordigheid van den
Koning en den Kroonprins van Noorwegen
de plechtige uitreiking plaats van den No
belprijs voor den Vrede aan Aartsbisschop
Söderblom en aan den Amerikaanschen oud
staatssecretaris Kellogg. De Noorsche minis
ter-president sprak de feestrede uit. In zijn
antwoord zeide Kellogg, dat er nog steeds
groote moeilijkheden voor den vrede beston
den, die speciaal ook van economischen aard
waren. De staatslieden zijn elkaar echter in
de afgeloopen tien jaren zeer veel nader ge
komen. Kellogg sprak als zijn meening uit,
dat de publieke opinie in de toekomst den
vrede zal kunnen handhaven. Ook Aartsbis
schop Söderblom hield een korte rede. Mor
genmiddag zal hij in de aula van de Univer
siteit zijn groote Nobel-redevoering houden.
ENGELSCH STOOMSCHIP IN
BRAND.
boot van 25000 ton.
LONDEN, 10 Dec. (V.D.) In de haven
van Blyth in Northumberland is het 25X00
ton metende Engelsche stoomschip „Empress
of Scotland" in brand geraakt en staat in
lichter laaie. Men vermoedt, dat het schip
geheel door de vlammen zal worden ver
nield.
Gewapend met gasmaskers wordt het
blusschingswerk door de brandweer verricht
LONDEN. 10 Dec. (V.D.) De groote
brand aan boord van de „Empress of Scot
land" in de haven van Blyth, is nog niet ge-
bluscht. Het 25.000 ton g~oote stoomschip,
dat eens onder den naam „Kaiserin Augus.e
Viktoria" dienst deed op de Hamburg—
Amerika-lijn, staat nog steeds in vlammen
Het vuur heeft de olievoorraden reeds aan
getast .De brandweer is op het land en te
water bezig den brand te bestrijden. Alle
schepen in de haven zijn ter assistentie ge-
requireerd.
De mogelijkheid bestaat, dat de brand
door kortsluiting veroorzaakt is. De brand
brak tegen vier uur uit in de tweede klasse-
afdéeling. De aan boord zijnde wachtsman
kon zich in veiligheid stellen.
De „Kaiserin Auguste Viktoria" werd na
den wereldoorlog aan Engeland uitgeleverd
en vaart de laatste jaren voor de Canadian
Pacific Line.
DE MOORDAANSLAG TE
ZAANDAM.
een veel lagere straf dan de
eisch was.
De Rechtbank te Haarlem veroordeelde den
19-jarigen los werkman F. W. uit Zaandan,
die met een mes uit jaloezie zijn vroeger
meisje gestoken heeft tot een gevangenis
straf van 7 maanden.
De eisch was 3 jaar geweest.
Verdediger in deze zaak was mr. L. J. Ven
huizen te Heemstede,
MINISTER DECKERS OVER
DE VLOOTWET.
Antwoord aan de Eerste
Kamer.
de onderzeeboot het aancewezen
wapen.
Verschenen ls de memorie van antwoord
op het voorloopig verslag der Eerste Ka
mer over het wetsontwerp tot verhooging
van hoofdstuk VIH der Rijksbegrooting 1930,
de vlootwet-Deckers.
De minister komt ten sterkste op tegen de
hem in den mond gelegde verklaring, als
zou hij onze vloot in een eventueelen impe-
rialistischen wereldoorlog w;.len Inschakelen.
In antwoord op de vraag In hoever de Sta-
ten-Generaal in de toekomst- gebonden zul
len zijn, indien zij hun goedkeuring aan dit
wetsontwerp hechten, herhaalt de minister
met nadruk, dat het toestaan van het thans
aangevraagde bedrag van 770.000 aller
minst neerkomt op het aanvaarden van het
geheele schema van aanbouw. De minister
erkent, dat de kern van onze weermacht in
het onderzeebootwrapen ligt. Bij zijn plannen
heeft hij dan ook die machiskern steeds als
uitgangspunt genomen. De overige boven
waterschepen en vliegtuigen moeten er zich
zoodanig bij aansluiten, dat een goed har
monisch geheel wordt verkregen.
Bij de thans te Genève gehouden voorbe
reidende Ontwapeninssconferentie is weer
gebleken hoe zeer ook de groote mogendhe
den me*, de onderzeebooibewapenmg de
kleine maritieme mogendheden rekening
houden.
De regeering acht het flottlelj evaartuig
zeer geschikt voor de taak. welke in West
Indië aan een oorlogsschip moet worden op
gedragen. Het laat zich aanzien, dat deze
stal ionneer ing nog geruim en tijd noodig zal
zijn; e erst wanneer de toestanden in de
landen rondom de Caraibische zee weder ge
heel geregeld zullen zijn, zal overwogen kun
nen worden of die stationneering nog verder
noodig is. Een flottieljevaartuig wordt voor
het gebiedsdeel Curasao, waartoe ook Aruba
en Bonaire zoomede de Bovenwindsche
Eilanden bshooren, voldoende geacht. Over
wogen wordt verder om daarnaast nog eer.
of t-wee kleinere vaartuigen beschikbaar te
stellen.
Op de desbetreffende vraag antwoordt de
minister dat Hr. Ms. „Sumaira" vermoede
lijk in het voorjaar van 1931 weer volledig
voor den dienst gereed zal zijn.
DE ARRESTATIE IN HET
GEBOUW DER KAMER VAN
KOOPHANDEL.
verdachte voor het haacsch
gerechtshof.
Het Haagsche Gerechtshof ze'te de behan
deling voort van de zaak tegen een 44-jari-
gen koopman, thans gedetineerd te Amster
dam, die indertijd gearresteerd is in de Ka
mer van Koophandel alhier en bij vonnis
van de Haagsche rechtbank van 1 Juni j 1 is
veroordeeld tot vijf jaren gevangenisstraf
wegens diefstal met inbraak, tweemalen ge
pleegd.
De procureur-generaal mr. J. de Visser
vroeg vernietiging van het vonnis der recht
bank en veroordeeiing tot zes jaar gevange
nisstraf en ter beschikking stelling van de
Regeering.
HET PROV. ZIEKENHUIS TE
SANTPOORT.
gemeentelijk krankzinnigen.
gesticht voor amsterdam?
Verschenen Is het Rapport van de Com
missie van onderzoek inzake de verplezin:
en verzorging van zenuwzieken, krankzin
nigen en maatschappelijk ongeschikten. van
wege de gemeente Amsterdam. De sterke stij
ging der uitgaven, die ten laste der gemeente
komen ter zake van de verpleging, was de
aanleiding, dat B. en W. in Juli 1926 een
commissie instelden, welke tot taak kreeg de
oorzaken dezer snelle stijging na te gaan en
alle met deze materie samenhangende vraag
stukken te bestudeeren.
In dit rapport worden onder maatschap
pelijk ongeschikten verstaan de geestelijk
abnormalen en geestelijk invaliden, die. niet
krankzinnig verklaard, op grond van eischen
van verzorging of wegens onmaatschappelijke
uitingen in verband met sociale omstandig
heden in inrichtingen of gezinnen worden
ondergebracht.
Betreffende het vraagstuk van een eigen
gesticht voor Amsterdam, zegt de Commissie:
Dit zou kunnen worden opgelost op tweeër
lei wijze: óf door overneming van een der
provinciale gestichten, waarvoor dan he'
Prov. Ziekenhuis nabij Santpoort door zijn
'igging het meest in aanmerking zou komen
óf door den bouw van een nieuw gesticht doo.
de gemeente.
HAART.. TOONEELVFRFTNTOING
„HERMAN HEIJERMANS"
Bovengenoemde Tooneelvercenlglng geef
Dinsdag 16 December een tooneelavond ln
den Schouwburg aan den Jansweg. Opge
voerd wordt „Het Licht in den Nachc'. toe
neelspel in 5 bedrijven van In te Onsman.
het Fransche dagblad ,,Le Matin
Het nieuwe boek van Remarque („Der Weg
zurückwerpt licht op de besten van een
generatie, gisteren nog onderling vijandig, die
zich met haar lijden, haar bloed en den dood
van haar illusies het recht heeft gekocht, de
verheven zaak van den vrede te bepleiten
tegen de vervloekte zaak van den oorlog.
Gapen icordt aanbevolen als een
gezondheidbrengende bezigheid.
Je voelt Je soms vervelend,
In dezen grauwen tijd
Van hagel mist en rc-gen,
Van kou en vochtigheid.
Zoo'n stijve nek begrijpt u,
Een scheutje rheumauek,
Enfin wat onplezierig,
Al is het dan niet zrek.
Dan zoek ik geen genezing
In drankje of in pil.
Dan houd ik voor mijn dokter
Mijn klacht zorgvuldig stil.
jDan ga ik naar een vriend toe,
Wat verder ln mijn straat,
En vraag hem maar eenvoudig,
Of hij wat met me praat.
Ik laat me ln vertrouwen
En in een leunstoel neer
En hoor om te beginnen
Zijn meening over 't weer.
Vervolgens over fouten
In onze pol'tlek.
Hij geeft mij zijn opinie
Vol bijtende crltlek.
De radio en voetbal.
De film en het toóneel,
't Verkeer in onze steden,
Ze krijgen elk hun deel.
Hij praat over zijn klndren,
Zijn werk op het kantoor.
Zijn financieele zorgen,
En zaagt me door en door.
En als ik dan na uren.
Mij dwing om op te staan,
En gapend, alsmaar gapend,
Zeg, dat ik heen moet gaan.
Dan dank lk mijn vriend Jansen
Met star vertrokken mond,
HU heeft het 'm geleverd,
Wat voel 'k me weer gezond.
P, GASUS.
GRATIFICATIE VOOR HET SPOORWEG-.
PERSONEEL.
In de gistermiddag gehouden bespreking
van de directie der Nederlandsche Spoor
wegen te Utrecht met den personeelraad
heeft de directie medegedeeld, dat zij beslo
ten heeft aan het personeel over 1930 een
gratificatie toe te kennen ten bedrage van
twee dagen loon met een minimum van 10.
NIEUWS UIT INDIE
VREESELIJK EINDE VAN
VULKAANBESTUGERS.
In de Merapi door een eruptie
overvallen
redding onmogelijk.
Aneta seint uit Padang d.d. 9 December:
Naar wij vernemen is de heer Bosschaardi
Zondag vergezeld van twee koelies voor een
tocht naar de Merapi vertrokken, doch niet
teruggekeerd. Bevolkings- en veldpolitle-
patroui'.les hebben in drie richtingen gezocht
doch zonder resultaa:. Het onderzoek word.
heden voortgezet.
Het vermoeden bestaat dat de heer Bos-
schaara: den raad van het B. B te Fort van
der Capellen in den w.nd heeft geslagen er.
in den kra:er is afgedaald. Zondag werd daai
een middelsterke eruptie waargenomen. I>
heer Bossehaardt vertoefde ter Westkust van
Suma ra voor een studie van den adat. Af
dwaling in de bosschen wórdt onmogelijk
geacht.
Afdaling ln den krater, om hem te zoeken
was ondoenlijk vanwege de eruptie. Het wordt
vrijwel hopeloos geacht den heer Bosschaard.
terug te vinden. De heer Bossehaardt zond
Zondag in den loop van den dag een koelie
terug omdat deze op bloote voeten was en
zette de beklimming met den overblljvenden
koelie voort. De patrouilles troffen stukjes
blancopapier aan voor de oriënteering bij
den terugtocht. Men vond echter geen spoor
van den dokter en den koelte. De krater
erupties, die meer voorkomen, duren voor'
waardoor onderzoek van den krater onmoge
lijk is.
Hoewel het vrijwel hopeloos wordt geach
den heer Bossehaardt ;e redden wordt de op
•poring zeer krachtig voortgezet.
De ..Locomotief" verneemt nader uit For
•e Koek dat de heer Bo;schaardt Zondag
morgen den top van ae Merapi heeft bereik
waar een der gidsen achterbleef met opirach
te wachten. De heer Bossehaardt en de ander*
gids daalden in den krater af. Een half uu:
later had een erup:le plaats waardoor de
wachtende gids werd gewond. Deze ging
Zondagmiddag den berg af en bracht aan de
veldpolitie rapport uit. Afdaling in den krater
is momenteel onmogelijk tengevolge van de
gassen. Alle hoop op redding is opgegeven.
De practijk van het Duitsch nat ion aal-so
cialisme. Tumult In den Duitschen Rijksdag.
(2e blad, le pag.)
De Fransche kabinetsformateur Laval geeft
zijn pogingen op.
(2e blad, le pag.)
Uit Haarlem's Gemeenteraad.
(2e blad, 2e en 3e pag.)
Uit JJmuidenDe haven te JJmulden Bij
zonderheden over de sluizen en het Noord
zeekanaal. Een onderhoud met den nieuwen
havenmeester, den heer J. Seyffert.
(4e blad, 2e pag.)
Raadsvergadering van VelsenBehandeling
der gemcentebegrooting.
(4e blad, 2e pag.)
ARTIKELEN ENZ.
R. P.: Uit den Raad.
(le blad. le pag.)
J. B. SchuilDreigende icereldoorlog. Een be
langrijke brochure van generaal Lüdendorff
(2e olaa. le pag>.
Intimus: De begrooting van justitie ln de
Tweede Kamer.
(4e blad, le pag.)
(Laatste berichten 2e pagina
le blad.)
HAARLEM. I I December.
Uit den Raad.
De Proven Icrsh u's je* worden
Net Echt. Janskerk aange
kocht voor het archief. Flnrle
van het financieele debat.
Geen stads-rectamenta.it. De
telefoon der raacls'eden.
Openbare Ve'Heheid. Politie
honden bij relletjes. Waarom
Paul Divbel niet mocht ontre
den. De burgentender be
schuldigt dc communisten.
De laatste potrlngen tot redd'ng van do
Proveniershuisjes hebben niet mogen baten.
Ten dienste van de verbouwing van het St.
Elisabeths Gasthuis zlln ze nu def'nltlef door
den Raad ten doode ongeschreven. Eén
blijft, zegt mr. Thlfsven. Regent, maar me
vrouw Maarschall, Regente, amendeerde dat
dadelijk. Wel blijft het intérieur behouden,
maar niet het hee'e gebouwtje
Van de overige Proveniershuisjes znl niets
resten dan de rij gevels en e^ee'ten van de
daken. Fen soort décor dus. Men zal hot wel
erg aardig maken, met nette gordljr'Jes en
zoo. Ik zou advlseeren om achter de ramen
van b.v. drie of vier gevels, die gezamenlijk
het front van «Vn n'euwe zaal uitmaken n'et
dezelfde gordijntjes te hang°n. maar drie
verschillende soorten en ze ook op diverse
termijnen te laten wasschen. Deco-etr dan
b.v. huisje nr. 1 met begonia's, nr. 2 met een
aspidistra en nr. 3 met geraniums. Zet op
éen van die aardige stoepjes c°n bronzen
hondje, en op een ander een steenen poes,
enzoovoorts. Dan ls het of er nog allemaal
verschillende bewoners ln zitten, of het alle
maal heusche huisjes zijn. Dan wordt het
heelemaal „Net Echt", hetgeen, zooals lk al
meer ln deze rubriek heb opgemerkt hot
motto van onzen tijd ls. Het nageslacht zal
er zich later over verwonderen en er om
lachen, net als wij bij voorbeeld over den
Windhandel in Tulpen. Maar wat zal het
ons hinderen? Dan zHn wij alleman' dood.
Toch heb ik nog een flauwe hoop dat Iemand
dan eens in den eeuwenouden legger van
Haarlem's Daeb'ad anno 1930 zal bladeren,
dit Raadsoverzlcht vinden en tijd e«moeg
hebben om mijn ant'eke Nederlandsch door
te zwoegen, zoodat hij ln een lezing zal kun
nen zeceen: ..Nu wij moderne menschen op
dezen tijd terug kijken kunnen wij hem niet
beter quahficeeren dan als de periode van
het „Net Echt" een wonderlijk verschijn
sel in onze historie, dat ons thans met spot
vervult".
Zoo Ls een van onze kostbaarste oude
stukjes architectuur thans ten doode opge
schreven.
De Janskerk werd gekocht voor f 35000,
met beschikbaarstelling van ruim een halve
ton voor restauratie en verbouwing, ten
nutte van het gemeen te-archief. Daar gaat
alleen maar de schoonheid van het intérieur
naar de haaien.
Daarna hervatting van de begrootlngsdc-
batten. Slot van de algemeene beschouwin
gen.
Het begon met een mededeellng van den
burgemeester, dat de volgende week niet
vergaderd kan worden omdat de stenografen
dan niet beschikbaar zijn. Kerstmis vo'et. en
de voortzetting van de bcerootinp zou dus tot
het volgende Jaar verdaagd moeten worden
a's de dames en heeren er deze week geen
°lnH aan maken.
De wethouders mr. Gerrifcsz en mr. si'n-
genberg repliceerden nov als slot van de al
gemeene beschouwingen. De eerste had niet
veel meer te beantwoorden maar de wethou
der van financiën hield nog een uitvoerig
betoog ter beantwoording van zijn socialisti
sche bestrijders.
Natuurlijk had de wethouder weer een aar
dig statlstlekje bij de hand, waarmee hij be
wees dat de gemeenteschuld per Inwoner ln
