JAM
TAMINIAU'9
De Proveniershuisjes.
Het woord is aan...
Rehabilitatie.
Het Belangrijkste.
48e Jaargang No. 14564
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Zaterdag 13 December 1930
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM
en ROBF.RT PEEREBOOM.
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER
H~.fdr~U.tmn ROBERT PF"REBOOM.
ABONNEMENTEN per week 10.27*4. met Geïllustreerd Zondagsblad f0 32
Per 3 maanden: Haarlem en plaatsen waar een agent gevestigd is (kom der
gemeente) t 3«57V4- Franco per post door Nederland 7 38754- Losse nummers
ƒ0.06 Geïll. Zondagsblad per 3 maanden /0-57J4. franco per post.
Bureaus: Groote Houtstraat 93 DrukkerijZuider Buitenspaame 12
Telefoon No».: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Administratie 10724, 14825 Drukkerij 10122, 12713 Postgiro No. 38810
ADVERTENTlENl 1—5 regels 1-75. elke regel meer f 0-35. Reclames
70.60 per regeL Reductie bij abonnement. Vraag en Aanbcd 14 regels t 0ft(\
elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes
(iederen dag) 14 regels f 0.25. elke regel meer 0-10, uitsluitend contant.
Gratis Ongevallenverzekering voor Weekabonnés. Uitkeeringen: Levenslange ongeschiktheid en Overlijden 1 600.-, Verliea van Hand, Voet of Oog f 400.-, Daim f 250.-, Wijsvinger I 150.-, Elke andere vinger t 50.-, Arm- of Beenbreuk f 100.-
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWINTIG BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
„HET LEKKERSTE"
DE BEDRIJFSBELASTING TE
AMSTERDAM.
WORDT AFGESCHAFT PER 1 JANUARI.
Nadat onlangs de motie-Romme, tot af
schaffing van de zakelijke belasting op het
bedrijf door den Raad van Amsterdam was
aangenomen, kwamen Vrijdag B. en W. met
een voordracht om per 1 Januari uitvoering
aan deze motie te geven, dus de betref
fende verordeningen te doen vervallen. Dit
vooretel is aangenomen met 18 tegen 11
stemmen. De Vrijzinnigdemocraten, die te
gen de motie-Romme gestemd hadden slo
ten zich thans bij de meerderheid der ver
gadering aan en gaven hun stem aan de
voordracht. Een aantal sociaal-democraten
was tijdens de stemming niet aanwezig.
DE OPSTAND IN NOORD-SPANJE
EEN REGIMENT REGEERINGSTROEPEN
OVERGELOOPEN.
(Zie ook elders in dit nummer).
MADRID, 12 December (VJD.) De op
stand te Jaca schijnt ernstiger gevolgen te
hebben dan men aanvankelijk verwachtte.
Volgens berichten uit Huesca is het daar in
garnizoen liggende regiment infanterie, dat
tegen de opstandelingen moest optreden en
onder aanvoering staat van den in de Ma-
rokko-oorlogen bekend geworden generaal
Dolla, naar de opstandelingen overgeloopen.
De generaal en de bisschop van Jaca werden
door de opstandelingen gevangen genomen.
Een kapitein en een eerste luitenant der re-
geeringstrooepen werden te Husca neerge
schoten.
De verbindingen met Saragossa zijn ver
broken.
Men vreest, dat ook in Bilbao, Vittoria, en
Burgos opstandige bewegingen zullen uit
breken.
In republikelnsche kringen rekent men eT
op, dat Zaterdag in geheel Spanje de alge-
meene staking zal worden afgekondigd, wel
ke dan een zuiver revolutionnair karakter
zou dragen. De bekende leiders der linkspar
tijen zijn uit Madrid verdwenen.
Bij de revolutionnaire beweging te Jaca
zijn als leiders getrokken de generaals Gal-
lan en Rubio.
Het schijnt, dat Spaansche republikeinen
die reeds geruimen tijd in Frankrijk toeven,
de Spaansch-Fransche grens hebben over
schreden, om zich bij den opstand aan te
sluiten.
HET BITTERTJE WORDT
DUURDER.
ACCIJNS OP GEDISTILLEERD WORDT
VERHOOGD.
De Tweede Kamer heeft Vrijdag het wets
voorstel ter verhooging van den accijns op
gedistilleerd aangenomen met 57 tegen 33
stemmen.
Tegen hebben gestemd de sociaal- en vrij
zinnig democraten, de communisten en de
katholieken Kortenhorst, Moller en Vart
Vuuren.
Minister De Geer had de portefeuille
kwestie gesteld.
Men zie het Kamerverslag.
BUSSUM HEEFT EEN
GEMEENTE-TROUBADOUR.
DE HEER J. P. J. H. CLINGE DOORENBOS.
De Tel. meldt:
Het gemeentebestuur te Bussum heeft een
functie geschapen, weike wel de eerste van
dien aard in den lande zal zijn. Het heeft
n.l. den heer J. P. J. H. Clinge Doorenbos
tot gemeente-troubadour benoemd. Burge
meester De Bordes heeft hiervan mededeelin?
gedaan ten overstaan van het gemeenteoer-
soneel. dat door het echtpaar een gezellieer,
avond was aangeboden. De heer Clinge
Doorenbos heeft de benoeming, welke de ge
meente geenerlei financieele aansprakelijk
heid oplegt, aangenomen, omdat hij hiermede
hoopt'bij te dragen tot het wegwerken van
verschillen. De eerste gemeentelijke opdracht,
een gedicht op den 25.000sten inwoner, welke
de burgemeester hem gaf, heeft de heer
Clinge Doorenbos in enkele minuten met
buitengewoon succes uitgevoerd.
Is er nog kans op behoud?
Een verklaring van den Kring Haarlem van
den Bond van Nederlandsche Architecten.
De kring „Haarlem" van den Bond van
Nederlandsche Architecten schrijft ons:
„De kwestie van de verbouwing der Prove
niershuisjes is besproken in onzen kring.
Ofschoon reeds in een officieel adres van
het bestuur van den Bond van Nederland
sche architecten adhaesie was betuigd met
de adressen, die wijzen op het groote belang
van het behoud der Proveniershuisjes aan
het Heiligland, maakte deze aangelegenheid
op de laatste vergadering een punt van ern
stige bespreking uit in den kring Haarlem
van den B.N.A. Voor menigeen is het wel
licht van belang te vernemen het oordeel
van een groep bouwmeesters, die zich bewe
gen op het gebied der hedendaagsche bouw
kunst, aangaande de vraag: w~at mag en
wat moét met dit historisch monument ge
beuren.
Welnu: zonder uitzondering was men van
gevoe'en, dat een dergelijk prachtoverblijfsel
uit onze Hollandsche Renaissance, dat de
belangstelling heeft van stadgenoot en vreem
deling, een méér dan gewone bescherming
verdient. Geen vraagstuk, hoe belangrijk ook
mag die bescherming doen verslappen. En
wanneer de bezittere van deze huizengroep in
hun ijver en aandacht voor andere belangen
ook al uit het oog verloren hebben, dat het
hier gaat om een van de meest karakteris
tieke overblijfselen uit het verleden, dan zal
het hun nu wel duidelijk geworden zijn, dat
het volk in den ruimsten zin des woords hier
mede allerminst instemt. Degenen, die de
verantwoordelijkheid dragen voor de belan
gen van de kranke menschheid en daarom
uitbreiding van het St. Elisabethsgasthuis
ter hand nemen, kunnen en mogen niet rus
ten, vóór zij er in geslaagd zijn dit te doen
op een wijze, die waarborgt dat deze Prove
niershuisjes in hun geheel gespaard blijven.
Zij mogen niet volstaan met het sparen van
de „platte gevels" alleen. Foto's van de Gast-
huisvest en Singel af genomen toonen over
duidelijk aan. hoe aantrekkelijk dit rijtje
hulzen is als ruimte-object, als architectuur-
massa, dus met voor-, zij- en achtergevels te
zamen. Stel u voor die ragfijne suitsen met
de geestige raam-indeeling, die fijne groe-
peering van gelijk- en gelijkvormigheden,
voornaam van eenvoud met als achtergrond
de logge prismavormige massa van het Gast
huis. halverwege in de huizen gedrongen! Nu
redeneert men zoo: de huizen zijn bouwval
lig en slechts met de grootste moeite te be
houden. Maar met groote stelligheid spreekt
de Kring uit. dat restauratie door bekwame
hand het behoud van het huidige aanzien,
voor eeuwen waarborgt.
De bewering dat de wijze van gebruik der
woonruimten geheel in tegenspraak is met
het uiterlijk, is helaas jammerlijke waarheid.
Apotheek, dokters- en verpleegsterskamers,
heele groote ruimten achter twee gevels door
loopend inderdaad: de woningen zijn aan
hun oorspronke'ijke bestemming onttrokken.
Maar dit- mag geen aanleiding zijn om te zeg
gen: dat hebben we nu al eenmaal zoover
veranderd, we kunnen nu wel verder gaan!
Neen. want hoe jammer het ook moge zijn,
dat het geen gewone woningen voor oudjes
gebleven zijn, ze hebben aan uitwendige aan
trekkelijkheid maar weinig verloren. Maar
wat nu dreigt te gebeuren zou den laatsten
luister er aan ontnemen en ze degradeeren
tot zielloos schabloon. Dit moet voorkomen
worden en het moet ook mogelijk zijn aan
het Gasthuis te geven, wat noodig is, zonder
deze verminking.
Er rijst ten aanzien van die uitbreiding nog
een andere vraag, die de Kring niet wil be
antwoorden. doch die gesteld moet worden
ter overweging aan hen, die de toekomst van
het Gasthuis onder oogen hebben te zien. Is
wel zoo héél zeker, dat het Elisabeths Gast
huis daar ter plaatse, ondanks de daaraan
bestede sommen geld, ooit een ziekenhuis zal
worden, dat kan voldoen aan de behoeften
van een grootstad als Haarlem eerlang zal
worden? Zou het niet veel beter zijn in een
tijd van zoo snelle ontwikkeling als de onze.
om tijdig uit te zien naar een betere plaats
voor een waardiger en volledig naar de
eischen des tijds Ingericht gebouw? Indien
men de uitbreiding blijft zoeken in de lengte
en in de breedte loopt men onherroepelijk
vast en zit het geheele gebouw straks ge
kneld in een buurt van kleinere straten en
stegen midden in de bedenkelijke stadsat-
mosfeer, terwijl buiten ófomhoog de
reine lucht is! Het gaat niet zonder groote
offers, neen natuurlijk niet, maar deze offers
zijn de moeite van het brengen ruimschoots
waard. En hier in de eerste plaats, aangezien
daardoor het behoud van dit bijzondere mo
nument verzekerd zou zijn, iets. waaraan tal-
loozen grootere waarde hechten, dan men zoo
aanvankelijk wel denken zou. Tot die talloo-
zen behooren ook zij, die gTOote eerbied heb
ben voor datgene, wat de medische wereld
in het belang van de zieken doet en ook zij.
die aan de verzorging van die rieken gaarne
veel willen offeren M?.ar dit offer is te zwaar
in het oog van duizenden.
Wat zou men er b.v. van denken, Indien
om utiliteitsredenen de V'eeschhal geheel of
gedeeltelijk gesloopt zou worden? H'erover
zou toch terecht maar één me'ening zijn: nl.
vandalisme! Welnu, dit geval hier is niet
minder ernstig.
Het spreekt wel vanzelf dat wij dit betoog
met groote instemming plaatsen en de hoop
uitspreken, dat het zijn uitwerking moge
doen gelden, door alsr.og de Proveniershuis
jes van den ondergang te redden De Raad
heeft zich daarvoor niet willen Interessee
ren. Maar er is nog geen uitvoering aan de
zaak gegeven, zoolang de huisjes nog staan is
er nog hoop, en zouden Regenten
van het Gasthuis door dit ernstige betoog
van de beste adviseurs, wier raad men In
deze kan krijgen de architecten tot een
wijzig'üg in hun houding bewogen worden.
Men kan een groep moderne bouwmeesters
niet verwijten dat zij behooren tot diegenen,
die door overmaat van conservatisme of door
sentimentaliteit geneigd zijn, al het oude
persé te willen bewaren. Op dit punt zijn de
architecten onverdacht. Wij trouwens ook. Ik
behoef maar te herinneren aan onze actie
om de „Dobbelsteenen" aan de Groote Hout-
brug te doen verdwijnen. De schoonheid van
die dingen hebben wij nooit kunnen inzien.
Zij waren alleen maar meer dan een eeuw
oud.
Maar in het geval van de Proveniershuis
jes betreft het een der allerschoonste archi
tecturale kostbaarheden der stad. Terecht
vraagt de Kring: „Wat zou men er van den
ken. indien om utiliteitsredenen de Vleesch-
hal geheel of gedeeltelijk ges'oopt zou wor
den?Welnu, dit geval hier is niet minder
ernstig".
Mogen Regenten zich nog eens zeer ernstig
beraden eer zij overgaan tot een daad. waar
van men naar onze overtuiging later diep be
rouw zal hebben. Laterals de onvermij
delijke reactie op de huidige zooveel gehul
digde opvattingen, die gevoelsoverwegingen
als een soort van vermakelnke naïvieteït be
schouwen. zal zijn ingetreden.
Bij herhaling is al getuigd van het feit.
dat vreemde'ineen* d:e onze stad bezoeken
buitengewoon getroffen zijn door de schoon
heid van de Proveniershu'sjes. Die uitlng-in-
het-algemeen zij gestaafd met een enkel
voorbeeld. Toen kort geleden de vermaarde
Pransche pianist Robert Casadesus op een
Bach concert was opgetreden, werden hem
de schoonheden van Haarlem's oude kunst
getoond. Na een bezoelt aan het Frans Hals
Museum, aan Teyler's Museum enz. verzocht
hij, vlak vóór zijn vertrek, zijn gastheer om
hem nog een keer de Proveniershuisjes te
laten zien. En getuigde: .Zooiets moois als
deze rij huisjes bestaat nergens ter wereld
meer"Waarbij hij. steeds reizend kun
stenaar. belangstellend in velerlei kunst en
overal speurend naar haar gingen, door
vergelijkingen met andere steden in Europa
toonde, hoezeer hij tot oordeelen in staat
was.
Zoo'n getuigenis, zoo'n wensch tot- een her
haald bezoek bij een zoo kort verblijf, moe
ten toch wel even tot ernstig nadenken stem
men.
Het plan voor deze uitbreiding van het
Gasthuis is al jaren oud. en er is aanvanke
lijk geen ernstig verzet, tegen geopperd. Nu
is het gekomen te elfder ure. Dat- is jam
mer, maar het. is geen reden om een vernie
tiging van een prachtig stukje oud-Haarlem
nu maar door te zetten.
Uit de verklaring van de architecten blijkt,
dat een andere oplossing mogelijk is. Zij ge
ven haar duidelijk te verstaan: laat men de
oplossing, inplaats van in de lengte of in de
breedte, in de hoogte zoeken. Het door hen
aangeduide voordeel: een gezonder atmosfeer
voor de patiënten op een ziekenzaal, die
niet tusschen de straatjes en steegjes van de
stad zit bekneld, is ook niet te onderschat
ten Het vervoer van patiënten naar een bo
venverdieping levert toch inderdaad bij de
moderne techniek in liftenbouw geen bezwa
ren meer op. Hoe zou men anders moderne
ziekenhuizen in de wereldsteden met uitste
kend resultaten kunnen bouwen!
Omtrent het plan tot sparen van de gevels
en stukken van de daken heb ik het mijne al
eerder gezegd. De architecten noemen 't re
sultaat „een zielloos schabloon". M.i. zou men
de Proveni^rshuisjes nog beter geheel kun
nen sloopen dan ze aldus tot de rol van
straatdécor te ver'agen.
Maar laat ons hopen dat Regenten nog op
hun besluit zullen willen terugkomen.
R. P.
INSTORTINGSRAMP IN EGYPTE.
ACHT DOODEN, ZES GEWONDEN-
CAIRO. 12 December (VD.) Te Benissuef
Is gisteravond een muur van een huis inge
stort, tengevolge waarvan een man onder he:
puin bedolven werd. Terwijl een afdee'.inr
brandweerlieden bezig was te trachten het lijk
:e bergen, stortte een tweede muur in. waar
door zeven personen, waaronder 2 brandweer
lieden gedood werden, terwijl nog zes anderen
verwondingen bekwamen.
GRONTNGFN*S NUTSSPAARBANK
BETAALDE 1 1 2 MILLIOEN.
De Nutsspaarbank te Groningen heeft Vrij
dag tijdens den run ongeveer anderhall mil-
linoen gulden uitgekeerd.
Paul Valéry:
„Mijn reputatieMtfn re-pu-ta-tle!
Wat is dat anders dan de treurige aaneen
schakeling van pogingen, die ik iederen dag
doen moet.
(Een afstammeling van Rem
brandt's zwager zal een eisch
indienen, dat de rehabilitatie, die
na het faillissement van den
schilder nooit is gevolgd, thans
alsnog zal worden uitgesproken).
Rembrandt ging drie eeuw geleden
Op een kwaden dag failliet,
En zijn rehabilitatie
Volgde tot op heden niet.
Daarom gaat een verre naneef,
Met Justitia's zwaard omgord,
In een elsch dat die omissie
Thans alsnog verbeterd wordt.
Het is tamelijk lang geleden,
Dat ik over Rembrandt las,
Welk een reus der „schilderkonste",
Welk een groote geest hij was.
En ik weet nog van den molen,
Waarin Rembrandt heeft geleefd,
En ik ken zijn meesterwerken,
Die het Rijksmuseum heeft.
'k Heb een boek met reproducties
Van zijn heele werk compleet.
En nu is er iets van Rembrandt,
Dat ik eerst sinds gister weet.
Tjonge jonge, onze Rembrandt
Ging ook op z'n tijd failliet.
Neen. dat wist ik tot op heden.
Moet ik eerlijk zeggen, niet.
En ik moet erbij bekennen,
'k Blijf er onbewogen van,
Is het mogelijk,,waarde lezer,
Dat het u wat schelen kan?
Van geen schilder in de wereld
Werd de roem nog ooit zoo groot,
Geen mocht zulk een eerbied oogsten.
Zij 't voornamelijk na zijn dood.
In de hoofdstad staat zijn standbeeld.
Op het plein, naar hem genoemd:
Holland wordt als ..Land van Rembrandt"
Door den vreemdeling geroemd.
Als één Nederlander leefde,
Waar wij allen trotsch op zijn,
Is dat toch wel. zou ik zeggen,
Rembrandt Harmenszoon van Rijn,
En die naam, reeds door geslachten
Vol respect en trots vereerd.
Wordt nu, volgens de berichten
Straksgerehabiliteerd.
Nou, wanneer hij bij zijn leven,
Weieens is failliet gegaan.
Als hij toen zijn mêdemenschcn,
Geldelijk heeft tekort gedaan;
Dan vergeeft hem deze zonde
Het geslacht dat heden leeft.
En het dankt hem voor de schatten,
Die hij nageiaten heeft.
P. GASUS.
EINDELIJK HET H'LDEBRAND-
MONUMENT?
CONTRACT MET PROF. BRONNER BIJNA
TEN EINDE.
In de vergadering van het Nationaal
Comité voor het Hildebrandmonument, werd
het dagelijksch bestuur opnieuw samengesteld.
Tot voorzitter werd verkozen de heer J. de
Breuk Lzn., en als secretaris en penning
meester respectievelijk de heeren Mr. Julius
Hoag en A. C. A. Baron van Decern. De
voorzitter herdacht zijn voorganger Jhr. A.
W. G. van Riemsdijk en alles wat deze voor
het tot standkomen van het monument heef:
gedaan. De voorzitter herinnerde er voorts
aan, dat ln Februari 1931 de met Prof. Bronner
geconstateerde oplevernigstermljn verstreken
zal zijn en zeide te hopen, dat dan tenspoe-
digste met de plaatsing van het monument
begonnen zal kunnen worden.
OUD-NOTARIS VEROORDEELD.
De Reoht-bank te Amsterdam heeft den
oud-notaris A. M. uit Hilversum, wegens op
lichting veroordeeld tot een gevangenisstraf
van zes maanden, waarvan vier maanden
voorwaardelijk. Verd. had aan verscheidene
notarissen steunkwitanties doen aanbieden,
z.g. voor een in nood verkeerend notarisge
zin; hiermee bedoelde hij echter zijn eigen
gezin.
GEMENGD KOOR „POLYHYMNIA".
Het Gemengd Koor „Polymymnia". met het
Vnderkcor onder leiding van den heer Willem
Hespe, zal op Zondag 14 dezer des avonds 8
uur een Concert geven ln de Gemeentelijke
Ccncertzaai.
Als solist zal optreden de heer Luc. Louman
bariton, alhier.
Mej. Emmy vtn Eden zal aan den vleuge
den solist en de koren begeleiden.
Door het kinderkoor za! o.m. worden uitge
voerd „De Schoonste Feestdag" (Moeder
verjaardag) van Cath. van Rennes. Door het
Gemengde Koor a.a. „Lenteboodschap" van
Niels W. Gade en het 8-stemmig koorwerk
..Adstant Angelorum Chori" van Ant. Aver-
kamp.
Opstand in Spanje? Ernstige berichten uit
het Noorden van het land.
(Ie blad. Ie pag. en 2e blad, le pag.)
De Proveniershuisje. Is er nog kans op be
houd? Een verklaring van den Kring Haar
lem van den Bond van Nederlandsche
Architecten.
(le blad le pag.)
Het wetsontwerp tot verhooging der drank
accijns aangenomen.
(le blad. le pag.)
Tweede Kamer: Een Waierstaatnacht en
andere zaken. Minister De Geer stelt de
portcfeuillekwestie.
(4e blad le pag.)
Vergadering van den Haarlemschen Ge
meenteraad.
(6e blad, le en 2c pag.)
ARTIKELEN. ENZ.
R. P.: Uit den Raad.
(le blad. le pag.)
H. D.-Puzzles. Winnaars en oplossing van
nummer 5. Puzzle no. 6.
(3e blad. le pag.»
Afgrijselijkheden ln Joegoslavië. Marteldood
m de gevangenissen.
(5e blad, le pag.ï
Karei de JongRadiomuziek der week Een
voorbespreking.
(3e blad. le pag.)
J. B. Schuil: Dreigende wereldoorlog. Een be
langrijke brochure van Generaal Ludcn-
dorff (lil).
(2e blad. le pag.)
Dr. A. Charasch: Een rivaal van Stalln:
Woroshilow.
(5e blad. 2e pag.)
J. B. Schuil: Louis van Gasteren 25 jaar
tooneelspeler.
(5e blad. 2e pag.)
W. S.De verbinding AmsterdamHaarlem
in vroeger jaren.
(5c blad, 3e pag.)
L. A.: E. A. Dupont's film „Zwei Welt en".
(5e blad, lc pag.)
Blographlecn in een notedop: Olivier van
Noort.
(5e blad, 2e pag.)
Zandvoortsche causerie: De Gemeentebe-
grooting.
(3e blad. 2e pag.)
A. H.: Langs de Straat: „Gerechtigheid".
(5e blad, 3e pag.)
(Laatste berichten 2e pagina
le blad.)
HAARLEM, I 3 December.
Uit den Raad.
Charivarius en de Groote Kerk
klok. Een lang Onderwijs
debat. Volgend jaar voortzet
ting van de bcg rooting.
Charivarius zou, als hij zich gisteren ten
Prinsenhove begeven had. een ontroerend
oogenbllk hebben beleefd. Er w.iren een paar
raadsleden die nog meer kerkklokken clec-
trlsch wilden verlichten. Wethouder mr.
Gerritsz gaf daarop te kennen, dat hij voor
de verlichting van de Groote Kerk-klok al
niets voelde. Zijn partijgenoot Joostcn ver
rees, bleek er al even afkeerig van te zijn
en vroeg B. en W., of zij ermee door w lden
gaan. De burgemeester bevestigde dit. Toen
deed de heer Joosten een voorstel om er een
eind aan te maken. Het had natuurlijk geen
kans; het werd met 288 stemmen verwor
pen. Zes sociaal-democraten, de heer Loo-Jcs
en mr. Bijvoet namen het op voor de on
gereptheid van den grijzen ouden toren. Ik
voorspel dat er binnen de vijf Jaar een meer
derheid voor zal zijn. In dit geval Is de aan
tasting van het oude niet alleen uit schoon
heidsoogpunt verwerpelijk, maar nog over
bodig ook. Vrijwel iedereen heeft een horloge,
en er zijn „beneden" openbare klokken ge
noeg, tenminste ln het centrum.
De Raad is er niet ln geslaagd de begroo
ting af te maken, en zal in Januari 1931 er
mee door moeten gaan.
Het hoofdstuk Onderwijs bleek het strui
kelblok. Vermoedelijk zou 't hot niet ge-
werst zijn, als er het volgend Jaar gèen ver
kiezingen waren. De aloude, schoon gepacifi
ceerde tegenstelling tusschen openbare en
bijzondere school lokte een lang d bat ln
tweede Instantie uit. Het was niet vinnig,
zooals vroeger. Het was soms bijna statig. De
heeren Seholl en Reinalda (S.D.A P.) ter
eene en Loerakker en Van Liemt (R.K.) ter
andere zijde vielen elkaar behoedzaam en
hoffelijk aan, Wethouder Roodenburg was
nuchter en voorzichtig in zijn uitlatingen
als immer en liet zich niet uit zijn tent lok
ken toen de S, D. A. P. het zijn plicht noem
de voor de openbare onderwijzers, die aange
vallen waren, op te komen, en zei dat zij
hem zijn positie niet benijdde.
De Historie van den Schoolstrijd he-leefde,
toen de heer Reinalda er het 8. D. A. P -
congres van 1903 bijhaalde. Het Heden werd
eraan gekoppeld met een recent geval van
de opening eener openbare school, waarbij
een heel gezelschap vertegenwoordigers der
politieke rechterzijde optrad en een dominé
zich niet zeer hartelijk over de openbare
school uitliet. Tenslo'te kwam deze zaak
neer op een toezegging dat B. en W. voiriaan
de redevoeringen bij de-gelijke fees' lljkhc-
den meer in overeenstemming met de om
standigheden zuilen doen zijn, als ik het zoo
maar uitdrukken mag.
Natuurlijk was er nog veel meer. De be
volking van de openbare school daalt, d e van
de bijzondere neemt toe. Bekend feit. met
debat over de oorzaken. De heer Van Liemt
haalde er het blad „Haarlem's Onderwijs"
bij, de heer Reinalda elsch te feiten. De heer
Reinalda zei dat van rechts geestelijke
dwang werd uitgeoefend op het doen groeien
