STADSNIEUWS
STRIJDENDE ZIELEN.
HAARLEM'S DAGBLAD
ZATERDAG 13 DECEMBER 1930
VRIJZINNIG-DEMOCRATISCHE
JONGEREN ORGANISATIE.
DE KWESTIE DER NATIONALE
ONTWAPENING.
Voor de afdccling Haarlem van de Vrijzin
nig Democratische Jongeren Organisatie
sprak Donderdagavond mr. N. Peereboom uit
Amsterdam over het onderwerp „De Vrijzin
nig Democratische Bond en zijn standpunt
inzake nationale ontwapening."
De voorzitter der afdeeling. de heer D. J.
A. Geluk hield een korte inleiding, v/aarin
hij de aandacht vestigde op de belangr^k-
hcid van deze kwestie. Daarna was het woord
aan den heer Peereboom.
Volgens spreker Is een groot deel van de
ihedendaagsche jongeren, zoowel in het bui
tenland als ln Nederland, sterk milltairlstisch
gezind. Daarom deed het spreker genoegen,
dat de Haarlcmsche V.D.J.O.'ers zoo'n actief
vereenlgingslcven voeren en o.a. voor iedere
maand een lezing op hun programma hebben
staan. De propaganda voor de Idee van de
ontwapening is vooral van belang, omdat in
1931 de algemcene ontwapenings-conferentie
zal worden gehouden. Mocht die mislukken,
dan ls dat natuurlijk koren op den molen
van de uiterst rechtsche partijen, die daar
natuurlijk alle aanleiding in zullen vinden
met hun propaganda voor den dag te komen.
De Vrijzinnig Democratische Bond stelt
zich op het standpunt, dat landsverdediging
bij den huidigon stand van zaken geen nut
meer heeft. En wel om drieërlei reden, n.L uit
technische overwegingen, politieke overwe
gingen en tenslotte motieven ontleend aan
aigemeene zedelijkhekhopvattingen.
Wat de technische overwegingen betreft,
hierbij merkte spreker op, dat het karakter
van den oorlog zich totaal gewijzigd heeft.
Inundatie van het land bijvoorbeeld kan bij
de tegenwoordige oorlogstoerusting geen be
scherming meer bieden. Wij moeten, aldus
spreker den oorlog zien. zooals die in de toe
komst zal worden gevoerd. Wanneer wij ons
inderdaad op een modernen oorlog willen
voorbereiden, indien dat althans mogelijk is,
zullen er enorme sommen voor moeien uit
gegeven worden. Bovendien zal een land van
de afmetingen als het onze toch zoo goed als
niets tegen de groote mogendheden kunnen
uitrichten. Spreker critiseerde voorts de
dubbele doelstelling van de marine, n.l. als
oorlogsmateriaal en voor politie-doeleinden.
Landsverdediging ter bescherming der neu
traliteit is eveneens overbodig geworden, om
dat er, als gevolg van het pact, bij een even
tueel conflict geen sprake meer is van neu
traliteit.
Tenslotte kan men. van ethisch oogpunt
beschouwd, den modernen oorlog absoluut
niet meer accepteeren. Een strijd van man
tegen man bestaat niet meer, het is een
strijd tegen geheele bevolkingen, waarbij van
de gruwelijkste middelen gebruik wordt ge
maakt. Spreker protesteerde ten sterkste
tgen de bewering, o.a. door prof. De Louter
gelanceerd, dat de moderne oorlog niet in
humaner 20u zijn dan de vroegere.
Spreker merkte ten slotte op, dat de Vol
kenbond zich ook- vóór ontwapening heeft
uitgesproken.
Hierna was er gelegenheid tot gedachten-
wisseling. De heer Gobits, sprekende namens
den Bond van Jonge Liberalen merkte op,
dat er vrijwel geen verschil meer bestaat
tusschen de V.D.J.O. en de Jonge Liberalen,
daar beide organisaties immers yveren voor
internationale samenwerking.
Het eenlge verschil zit in de wijze waarop
beide vereeniglngen tot dit doel willen ko
men. De Liberalen willen dit niet door
middel van eenzijdige ontwapening, maar
door internationale, moreele en economi
sche ontwapening.
Spreker bestreed voorts de meening dat
Nederland milltairistisch georiënteerd zou
zijn: de Jonge Liberalen zijn hei althans
niet. Spreker was voorts van meening, dat
inundatie inderdaad nog steeds doeltreffend
is. Ook het handhaven van de neutraliteit is
volgens dezen spreker in de toekomst mo
gelijk.
De strijdmiddelen zijn inderdaad zeer af
schrikwekkend. maar zij wijzigen de hou
ding van de Liberalen tegenover het vraag
stuk der ontwapening geenszins. Spreker
betwistte eveneens de opvatting, dat de vloot
een tweeledige taak zou vervullen.
De heer Neuteboom meende dat een vloot
vooral voor Indië onmisbaar is. Er moet re
kening worden gehouden me. de mentaliteit
van den Javaan, die allesbehalve ontwape-
naar is. Spreker was voorts van oordeel, dat
de oorzaak van het militairlstische in de he-
dendaagsche jeugd moet gezocht worden in
de wijze waarop het onderwijs zoowel op de
Middelbare als op de Lagere school, gegeven
wordt.
De laatste debater, de heer Scheer, was
van oordeel, dat de ontwapening voor de
Vrijzinnig Democraten hoofdzakelijk een
gevoelskwestie was. Hij betwijfelde het ech
ter of zij voorstanders van de ontwapening
in Nederlandsch-Indlë waren.
Na re- en dupliek, die een zeer levendig
karakter droegen, sloot de voorzitter deze
drukbezochte vergadering.
Nog zij vermeld dat <le adviseur der afdee-
ling, de heer A. G. Boes, op deze bijeenkomst
aanwezig was.
GEMEENTELIJK ORGEL-
CONCERT.
MET MEDEWERKING VAN HeL^NE CALS.
Mejuffr. HéLèNE CALS
Op Dinsdag 16 December as. is er een Gem.
Orgelconcert, te geven door den stadsorganist
den heer George Robert.
Als soliste zal Hélène Cals haar medewer
king verleenen.
Van 1921 tot en met 1920 bezocht Hélène
Cals het Conservatorium te Amsterdam, waar
zij leerlinge was van Rose Schönberg. In 1926
behaalde zij het einddiploma. Daarna trad
zij op onder Vranken, Cuypers, Tierie en
Monteux. Zij gaf ook Uederenavonden met
Leydensdorf en Zlmmermann.
Groote populalrltelt verwierf zij door haar
optreden voor de Radio.
Hélène Cals heeft ook een vast engagement
bij de Odeon Gramofoon Mij.
Het volgend programma zal worden uitge
voerd:
1. a. Prelude
b. Musette J. Pth. Remeau
c. Air majestueux
orgel.
2. a. Aria uit „Stabat Mater", Pergolese.
b. Ave Maria Cherutoini.
zang.
3. Fantasie C maj. C. Franck.
orgel.
Pauze.
J. S. Bach.
J. S. Bach
4. Pastorale
orgel.
5. a. „Seufzer, Tranen"
b. Aria uit het Weihnachts-
oratorium J. S. Bach.
zang.
6. Sonate da Chiesa H. Andriessen.
orgel.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
a 60 Cts. per regeL
HET WETSONTWERP OP DEN
GEDISTILLEERD-ACCIJNS
De Minister van Financiën stelt in een
tweede nota van wijziging nader voor, het
wetsontwerp tot Yerhooglng van den accijns
op gedistilleerd, wet geworden, in werking te
doen treden, niet op 15 Januari, doch op 1
Februari a.s.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN a 60 Ct». per regel.
MEUBELEN
Levering direct sau PARTICULIEREN
Moderne EIKEN EETKAMER compleet 170.-
HUISKAMER AMEUBLEMENT, compleetƒ90-
Hl'IS-, SALON-, SLAAPKAME MEUBELEN, BEDDEN, DEKENS enz., alles met 3 jaar schrif
telijke garantie. Prima afwerking. Nederl. Meuoel-industric .NEMI", Modelkamers voor HAARLEM
KONINGINNEWEG 10 TELEFOON I286S
»ce,< c'
.P'"*' va" 'IT
i,.. °"o«'n ge°T
duiter"**" "t,0ine "eden-
rut.-
werk «iet*»*0
VEREENIGING VAN HUIS
VROUWEN.
MEJ. TONY DE RIDDER OVER
KRISTIN LAVRANSDOCHTER.
Voor de leden der afd. Haarlem van de
Vereeniging voor Huisvrouwen sprak mej.
Tony De Ridder, uit Oosterbeek, Donderdag
middag in de Tulnzaal van het Gem. Con
certgebouw over het boek waarmede Sigrid
Undsett den Nobelprijs behaalde: „Kristin
Lavransdocli ter".
Er was buitengewoon veel belangstelling
voor deze voordracht, een belangstelling die
alleszins gerechtvaardigd was. want mej. De
Ridder heeft veel te genieten gegeven, niet
alleen door haar boelende voordracht, maar
ook door het diepe inzicht dat zij in het be
handelde letterkundig werk gaf en door de
wijze levenslessen nauwkeuriger gezegd:
huwelijkslessen die zij door haar lezing
heen vlocht.
Sigrid Undsett-, zoo zette mej. De Ridder
uiteen, toont in haar boek ..Kristin Lavrans-
dochter" een zeldzame begaafdheid. Het boek
trilt van menschelijkheid en wie het leest,
krijgt het gevoel, nooit zóó te hebben hooren
spreken over het leven en de liefde. Of de
geschiedenis speelt in de 13e of de 19e of
20e eeuw doet er niets toe; de ziel der men-
sclien is door alle eeuwen heen dezelfde.
Voor mej. De Ridder is de hoofdgedachte
uit het boek: wie een vaas breekt, blijft met
de scherven zitten, m.a.w.: het leven van
Kristin wordt beheerscht door de onverbidde
lijke en rechtvaardige wet van oorzaak en
gevolg. Het is dwaas, hier van een „straf" te
spreken; 't is alles logisch en rechtvaardig
De bijzonderheden betreffende het leven in
Zweden der 13e en 14e eeuw, zeden en ge
woonten, zijn buitengewoon belangrijk maar
moeten beschouwd worden als bloemen en
oude shawls die een tentoonstellingszaal ver-
mooien.
Prachtig zijn de hoofdfiguren geteekend:
Kristin, de sterke, nobele vrouwenfiguur, die
heerlijke oogenblikken beleeft, maar toch
haar geheele verdere leven, nadat zij haar
bestaan heeft verbonden aan dat van Erlent,
in steeds drukkender mate de gevolgen van
die daad ondervindt; Erlent, de groote, dap
pere man en tegelijk de groote jongen, die
nooit Kristin's zielennood vermoedt en haar
liefde en trouw als zand door zijn vingers
laat glippen. En dan Lavran, de prachtige
vaderfiguur.
Het derde en laatste deel ls het moeilijkst,
maar spr. is het niet eens met hen, die het
langdradig vinden. Uit dit deel spreken de
hartstocht en de gedragenheid der middel
eeuwen.
Zelden ls onder de menschen de vrouwe
lijke ziel zoo dicht benaderd als in „Kristin
Lavransdochter"; dit boek wordt gedragen
door groote liefde voor het leven en een diep
besef van de uiteindelijke, goddelijke gerech
tigheid.
Namens de talrijke aanwezigen dankte mevr.
Beunders mej. De Ridder voor haar boeiende
voordracht die zoo vol levenswijsheid was.
SCHOUWBURG JANSWEG
Van Woensdag 17 December af zal het Ne-
derlandsche Operette Gezelschap van den
Casino Schouwburg te Rotterdam, in den
Schouwburg Jansweg een serie voorstellin
gen geven. De eerste operette welke wordt ge
geven is „Prof. Witkiel" tekst van Hans Nes-
na. muziek van Louis Noiret. De hoofdrol
len hierin worden vervuld door de dames
Emmy Arbous, Louise Fleuron, Mla Castelli.
Corry Couvreur en de heeren Svlvaln Poons
Jan C. de Vos Jr., Jacq. Ryt, C. Permane e a.
Deze operette ging 4 achtereenvolgende
weken met groot succes te Rotterdam.
GEVONDEN VOORWERPEN EN DIEREN
Boon, Koudenhom 50. kinderarmbandje,
Hessels, Arnulltstraat 38, armbandhor.ege.
De Neef, Wagenweg 142, bal, Zwlers, Cheri-
bonstraat 18, bankb.ljet. Vader, Sparrestraat
28, Brilledoos. Smits, Kloppersingel 95. cein
tuur, Raaphorst, Klarenbeekstraat 55zw..
dekens, Post. Aagje Dekenstraat 14. duif, De
Graaf Saracenenstraat 13. handbeschern.er
Tork, v. Oosten de Bruijnstraat 105. hand
schoen, OUdolf, Oranjeboomstraat 76, kin
derhandschoen, Hies, Allanstraat 72. k n_er-
handschoen, Termets, Schotervoetpad 6. kin-
derhar.dschcen. Preenen, Waldeck Pyrmcnt-
straat 19, handschoenen, v. Kessei. Merovin-
genstraat 44. handschoenen. Kennel Fauna,
jonge herder, geel-wit hondje, Kion. J. v.
Zurenstraat 8. Hol!, herdershond. Vcog, Schre-
veliusstraat 41, kist met inhoud, Venneyer,
Wagenweg 66, zakmes. Vermeeren Godfr. v.
Bouillonstraat 17, overall, Nobels Dufcbe.e
buurt 45 zwart, pomp. Zomerdijk, Vreden-
hofstraat 19, portemonnaie met 'inhoud, v.
Keulen, Brouwersvaart 68, portemonnaie m.
inhoud. Nachtweh, Sophiastraat 4. perte-
monnaie met inhoud, Klomp, Gen. de Wet
straat 50, portemonnaie met lnr.oud, Bur. v.
Politie, Smedestraat klnaerportemonnaie m.
inhoud, Tack, Wagenweg lrd. portefeuille,
Boschlooper, v. d. Meerstraat 33, vulpot.ood
De Nijs, Rustenburgerlaan 53, zakdoeken. De
Bruin, Zomervaart 148 rood, rozenkrans,
Evers, Merkmanstraat 15, r0wieIbelastir.g-
plaatje, Brands, Bandcengstraat 19, idem,
Roode, PijlsLaan 122, idem, v. Leeuwen, Witte
Heerenstraat 6, idem, RJjkeboer, Deckerstraat
39, idem. v. Gent, Meidoornplein 14, ring,
Jansen, Nlc. Beetsstraat 3, schoen, v. Sloot.n
Olycanstraat 35, stekker met sneer, Hcoijjn,
Krelagestraat 6, tlenrittenkaart N. Z. H. T.
M., Spol, Duvenvoordestraat 5, taschje met
Inhoud, Bur. v. Politie, Smedestraat, Idem,
Florijn, Ruljsdaelstraat 11 rood. Idem. Quee,
Zwaardstraat 24, autodóp, Morsels. Hofdijk-
straat 20, actetasch met inhoud. Mok, KI.
Houtstraat 54, idem, Dekker Reitzstraat 72,
bankbiljet, Verzijlberg, L. Vlamingstraat 20,
bankbiljet, Kome, Grebbestraat 38, hand
schoen, Kennel Fauna, gele hond en w.t-
zwarte hond, v. Honschoten, Rollandstraat
19, kinderhandschoen, Bur. v. Politie, Smede
straat, handschoen, portemonna;e met in
houd, Kennel Fauna, grijze kat cn grijs
witte kat, Theel, Bellamystraat 9, kindermuts
Dieteweg, Saenredamstraat 30 rd. rijwielbe-
lastingplaatje, Tromp. Reguliersstraat
idem. Bakker, Zomerluststraat 24, rozen
krans, Jansen, Leidschestraat 116, sokken,
Meijer. Molukkenstraat 28, portemonnaie m.
inhoud, Moor, Pijlslaan 6, vulpen.
CHRIST. HIST. JONGEREN ORGANISATIE.
De Groep Haarlem van de Christelijk His
torische Jongeren Organisatie heeft Vrijdag
avond ln het wijkgebouw der Noorderkerk
een vergadering belegd, waarop de heeren H.
Kok en W. J. Wiers over de kwestie der ont
wapening hebben gesproken.
De voorzitter, de heer R. Smit Jr. sprak
een inleidend woord, waarna als eerste spre
ker de heer Kok het woord voerde. Deze zette
in zijn rede de twee begrippen „oorlog" en
Christendom naast elkaor. Volgens spreker
kunnen deze begrippen onmogelijk samen
gaan, want Christus heeft geweld en kwaad
steeds verafschuwd. Spreker wil ontwape
ning bereiken langs den weg der evolutie en
door haar tot internationale gedachte te
maken. Overigens is spreker van meening
dat de groote mogendheden zich niet voor
ontwapening zullen uitspreken en wel hoofd
zakelijk met het oog op het gevaar, dat van
Rusland uit dreigt. De pogingen om tot In
ternationale ontwapening te komen, kunnen,
volgens den heer Kok, dan alleen succes heb
ben, wanneer zij op de leer van Christus ge
grondvest zijn.
De heer Wiers stelde vast, dat de twee
moeilijke punten bij de kwestie der ontwa
pening Indië en het Bolsjewisme zijn. Wan
neer wij uit Indië onze legers terugtrekken,
zal de revolutie er de overhand krijgen en
bet ideëele leven totaal verwoest worden.
Hetzelfde gebeurt bij een eenzijdige ontwape
ning in eigen land. Het Bolsjewisme krijgt in
dat geval immers een prachtig terrein om
zijn vleugels uit te slaan. Bulten het feit, dat
deze leer verstoring van de maatschappelijke
orde predikt staat zij bovendien vierkant
tegenover ieder geloof. Daarom is het noodig,
dat er een weermacht aanwezig ls hetzij in
den vorm van een burgerwacht, hetzij in de
gedaante van een kader landstorm niet in
de eerste plaats ter bescherming van huls en
haard, maar bovenal van het ideëele leven
der gemeenschap.
Nadat enkele aanwezigen met de inleiders
van gedachten gewisseld hadden, dankte de
voorzitter de sprekers voor hun uiteenzettin
gen en de vergadering voor de goede opkomst.
De avond werd met een gezellig samenzijn
besloten.
(Onderstaande berichten zijn reeds ln een
deel van de vorige oplaag opgenomen.)
DE HEER OUDEGEEST EN
SAMENWERKING MET DE
A. V. R. O.
ONTSTEMMING BIJ HET VAR.AA
BESTUUR.
Het hoofdbestuur van de V.A.R.A. heeft In
zijn Woensdag gehouden vergadering de wijze
besproken, waarop de heer Oudegeest is op
getreden ter zake van de betrekkingen tus
schen de A.V.R.O. en de V.A.R.A. (De heer
Oudegeest had gemeend dat er een grondslag
was voor besprekingen binnen het raam van
het zendtijdbesluit van 15 Mei).
Het bestuur betreurt, aldus de N.R.C., dat
de heer Oudegeest zonder zich van de In
stemming van het V.A.R.A.-bestuur te heb
ben overtuigd, zijn artikel in Het Volk van
Maandag over dit onderwerp heeft geplaatst
en daardoor de bezoldigde V.A.R.A.-bestuur-
ders heeft gedwongen in het openbaar te ge-
tulgen van de afwijkende meening van het
ware bestuur.
De heer Oudegeest spreekt twijfel uit over
de bereidwilligheid van de VA.R.A. tot sa
menwerking met de andere omroepen, ook
met de A.V.R.O, De heer Oudegeest begaat
hier een onbehoorlijkheid, te erger, omdat hij
weet, dat deze twijfel ongerechtvaardigd is.
Ieder kan dit constateeren uit het bloote
feit, dat de VA.R.A. sedert lange Jaren op
verschillend gebied samenwerkt met K.R.O,
N.C.R.V. en V.P.R.O.
Ook weet de heer Oudegeest, dat de V.A.
R.A. de A.V.R.O. de samenwerking meer
malen heeft aangeboden, zoowel op zender-
gebied als op dat der programma-samenstel
ling, als ten opzichte van de radio-censuur;
maar dat de A.V.R.O. deze samenwerking
weigert, althans daaraan onvervulbare voor
waarden verbindt. Het hoofdbestuur vestigt
er dan verder o.m. de aandacht op, dat het
verschil tusschen den heer Oudegeest en de
V.A.RA. niet hierin zit, dat'de heer Oudegeest
samenwerking wil, en de V.A.RJV. niet. maar
dat de heer Oudegeest daarvoor een belang
rijk offer wil brengen en de VAUA. daarto*
onder geen beding bereid ls.
Het groote bezwaar tegen den heer Oude
geest is juist, dat hij de duidelijke verkla
ring van de A.V.R.O. een grondslag acht voor
een bespreking omtrent samenwerking, ja,
zelfs een „tegemoetkoming", zoodat hij dus
de voorwaarde van de A.V.R.O, voor zulk een
bespreking, bereidverklaring tot wijziging
van het zendtijdbesluit (ten voordeele van de
A.VE.O.)blijkbaar wil aanvaarden; het
V.A.RA..-bestuur wil van zulk een bereidver
klaring echter niet weien.
Het V.A.RA..-bestuur zegt niet, dat het
geen wijziging wenseht van den door het
zendtijdbesluit geschapen stand van zaken.
Hij wil deze echter slechts wijzigen door
samenwerking op voet van gelijkheid van de
vier groote omroepvereenigingen, „ten voor
deele" van deze allen, niet „ten voordeele van
de A.V.R.O." alleen.
ZIEKENGELD VOOR EEN DAG
ARBEID PER WEEK.
De Centrale Raad van Beroep te Utrecht
heeft, naar de Tel. meldt, beslist, dat een
arbeider, welke één dag per week ln een
onderneming werkzaam is en de overige
dagen arbeid verricht welke buiten de ziekte
verzekering valt, recht heeft op ziekengeld.
Hij bevestigde daarmee een uitspraak van
den Raad van Beroep te Groningen en ver
nietigde de uitspraak van den Raad van Ar
beid te Leeuwarden.
VERSCHERPTE PASSENCONTRÖLE IN
DUITSCHLAND.
Onlangs werd het Dultsche douaneperso
neel aan de Ned.-Duische grens ln de streek
van Aken met vijftig man uitgebreid. Met in
gang van 1 Januari zal er thans ook meer
grenspolitie komen, die hoofdzakelijk belast
is met het nazien der passen van buitenlan
ders. Bij informatie bij een der hooge politie
ambtenaren in een Duitsch grensplaatsje,
deelde deze het „Limb. Dagblad" mede, dat
ingaande 1 Januari de passencontróle ook
voor Nederlanders zeer zal worden verscherpt.
Het blad raadt den Nederlanders en vooral
de grensbewoners daarom aan, zich te voor
zien van een paspoort of wel van een bewijs
van Nederlanderschap, willen zij geen gevaar
loopen onaangename ervaringen op te doen.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN a 60 Ct». per reed.
FEUILLETON.
ROMAN VAN HUGO BETTAUER.
(Nadruk verboden).
PV
Krause zat in de elegant gemeubelde wacht
kamer van de Berlijn sche Her old" en bla
derde ln do leggers der laatste maanden,
waarin hij hier en daar, maar uiterst zelden,
een feuilleton of een novelle ontdekte, welke
imet de Initialen T. H-g. onderteekend waren.
Flinke, geestrijke, diepzinnige opmerkingen
over een modem onderwerp of een evenement.
Humor, een scherp verstand en goedigheid
waren ln deze pregnante opstellen melk
baar. Krause trok de wenkbrauwen op. Daar
stond waarachtig een zin. die iets van per
soonlijke ervaring en psycho-analyse had.
Van is het slechts een speelsche. schert
send opkomende gedachte, welke beslissend
is voor het geheele leven en Iemand tot een
apostel, moordenaar, martelaar ct' inbreker
maakt. Een onmetelijk en onweegbaar zaad
korreltje zet zich in de hersenen vast er. ont
kiemt tot een machtigen, vreesaanjagenden of
verderfelijken staat.
J.a, m'n jongen, dacht Krause bi) Eten
zelf, jij ioopt te vlug. jij gesticuleert, zwaait
met jc becnen, jij bent niet realistisch ge
noeg: een fantast. O wee, wanneer derge
lijke menschen het goede pad verlaten!
Krause liet zich den wag wij -<ui naar
de secretaresse van de redactie, mejuffrouw
Lotte Frölicb en stond spoedig daarop voor
een alleraardigst Jong meisje, welke goud
bruin. ln het midden gescheiden haar een
blank voorhoofd van zeldzame schoonheid
omlijstte. De eigenzinnige, welgevormde mond
met den iets te korte bovenlip liet bij het
spieken cn rij parelwitte, krachtige en gave
tanden zien. de groote grijsblauwe oogen
schenen wel vaak, al naar stemming en be
lichting, van kleur te veranderen en zouden
zeker evengoed kunnen branden en schit
teren ais zij nu koel en gelaten, den bezoeker
vragend aankeken.
Mijn naam is Karl Rocker. Ik ben een
trouw lezer van de „Herold" en interesseer
me bijzonder voor een van uw medewerkers,
die zijn bijdragen met T. H.-g. teckcnt. Zoudt
u mij wellicht zijn vollcdigen naam en adres
kunnen meodcelen?
Juffrouw Fröhllch bloosde en Ln haar oogen
lichtte het plotseling. Met een handbeweging
noodigde ze den bezoeker uit., plaats te nemen
en antwoordde daarop levendig:
Zeker, de schrijver van deze artikelen
heeft nooit den wonsch te kennen gegeven,
anonym te willen blijven, waarvoor hij ook
trouwens geen reden heeft. Hij heet Thomas
Hartwlg cn woont in de Ncvallsstraat nommer
10.
Mij hebben verschillende in zijn artike
len weergegeven gedachten geboeid en ik
zou hem daarom graag leeren kennen. Denk.
u. dat ik dat zonder moeilijkheden zou kun
nen klaarspelen?
Zeer zeker, meneer Recker! Ik twijfel
er niet aan of Hartwlg zal het bijzonder op
prijs stellen kennis met u te maken.
"tfu. dan zal Sk hem vandaag nog op
zoeken. Grooterc dingen heef: meneer Hartwig
zeker nog niet geschreven?
O ja, zeker! antwoordde de redactie
secretaresse snel. Eenlge maanden geleden
ls er een roman van hem onder den titel
„Strijdende zielen" verschenen. Helaas bij een
onbekenden uitgever, n.l. bij de firma Merker
In Brunswljk, welke firma niet in staat Ls
een boek te lanceeren, waarschijnlijk ook
niet over noodige m iddelen daartoe beschikt,
zoodat het boek nog zoo goed ais geheel on
bekend is. Maar wanneer u er zich werkelijk
voor interesseert heb ik wel een exemplaar
voor u hier!
Ea reeds had juffrouw Fröhliöh een lade
van haar schrijfbureau opengetrokken, waar
uit zij een boek in een smakeloozen band
opdiepte,
Wanneer het u bevalt en u daar prijs op
zoudt stellen, is meneer Hartwig zeker wel
bereid er een opdracht in te schrijven.
Toen Krause vriendelijk bedankt had en
op het punt stond de kamer te verlaten,
slaakte het meisje plotseling een diepen zucht
haar gezichtje kreeg een bezorgde uitdrukking
en de groote kinderoogen werden bijna zwart.
Hartwig heeft ook een voortreffelijk
tooneeispel geschreven, maar hij kan het niet
aan den man brengen! Hij behoort nu een
maal niet tot de clique en is niet in staat zich
zelf en scène te zetten en een protector tc
vinden.
Merkwaardig! Hij is toch medewerker
van de groote en invloedrijke „Herold?"
Juffrouw Frölich trok de schouders op
Medewerker? zyn betrekkingen met de Herold
zijn slechts heel losjes en bestaan alleen
daarin, dat men zoo nu en dan een bijdrage
van hem neemt. En er zijn hier genoeg heeren
die hem zelfs dat niet gunnen en bij de
theater-directies zeker eender tegen dan vóór
hem zouden pleiten, wanneer zij wisten, dat
hij een stuk had aangeboden.
Krause, met den deurknop reeds ln de hand
relde op een toon van eerlijke deelneming:
Dan gaat het dien armen meneer Hartwig
zeker niet bijster voor den wind?
Het gelaat van de Jonge dame werd plotse
ling steenhard. Zij wierp het hoofd in den
nek en zei uit de hoogte: Ik ben niet bekend
met het privé leven van meneer Hartwig!
Maar eenmaal op straat. glimlachte
Krause stil en zijn hersenen begonnen met
koortsachtige snelheid te werken, tc combi
neeren en op te bouwen.
Het was elf uur ln den morgen, toen
Krause in de omgeving van het station
Friedrichsstrasse een café binnenging en een
plaatsje zocht Ln een box om op z'n gemak
het boek „Strijdende Zielen" te lezen. Vijf
uur later was hij aan het eind van de laatste
pagina gekomen en verliet hij het café weer.
om zijn kamer in do NovalLsstraat op te zoe
ken.
Geen mensch scheen zich in de woning
van juffrouw Armbruster op te houden; de
deur naar de kamer van Hartwig was open.
Een specifiek Berlijnsch gemeubileerde
kamer. De gebruikelijke sofa. een wankeie
fauteuil, een kiok aan den muur. die nooit
den juisten tijd aangaf, een versleten vloer
kleed. maar ondanks dat alles een groot
schrijfbureau en aan de wanden een paar
goede teekeningen, orlgineele met opdrach
ten in handschrift, niet aan de weduwe Arm
bruster. maar aan „m'n besten vriend", „den
scherpzinnigen criticus" enzoovoorts. Op de
schrijftafel een rijtje boeken, op den achter
grond ln lijst en achter glas een mooie foto
van juffrouw Fröhllch.
Krause nam zijn zakmes en boog aan den
achterkant van ce lijst een paar spijkertjes
cm. zoodat hij de foto er uit kon nemen. In
steil, eigenzinnig schrift stonden daar de
woorden: .Steeds de jouwe! Lotte".
Krause pleegde een oogenbllk overleg, ging
toen naar het portaal, sloot de deur van de
woning af en liet den sieutel ln het slot steken,
zoodat. de weduwe Armbruster of Hartwig bij
eventueelen terugkeer zouden moeten bel
len Nu was hij tegen elke onwelkome storing
gevrijwaard.
Een klein lederen foudraal, dat hij uit z'n
binnenzak haalde, werd nu van zijn inhoud
bestaande uit een aantal miniatuur werktui
gen. ontdaan en kort daarop was de eene
lade van de schrijftafel na de andere ge
opend. Manuscripten, tabakzakken, half leege
sigarettendoosjes, prentbriefkaarten, foto's en
documenten werden over de tafel verspreid.
Het onderste, grootste vak was gevuld met
brieven. In ware bundels lagen zij daar op-
gestapeld, dozijnen, honderden, vele nog onge
opend, maar al!e aan Idylle aan de Havel,
Administratie van de Generalanzeiger, ge
richt.
Het gelaat van Krause verried geen ver
rassing; slechts een lichte flikkering ln zijn
oogen bewees, dat de zaak hem geweldig in
teresseerde. Gelaen nam hij de brieven uit
het vak. zette zich aan de schrijftafel, als be
vond hij zich in zijn eigen kamer en begon
dan bliksemsnel van den inhoud der ge
opende brieven kennis te nemen, terwijl hij
de nog ongeopende terzijde legde. Daarmee
verliep een ha'.: uur. tien:a'.'.en couverts lagen
opeen gestapeld, alle mogelijke en onmogelijke
luchtjes stegen uit den berg postpapier op,
het begon ln ce kamer naar oude vrijsters,
armoede, kommer, viooltjes en lavendel te
ruiken. En terwijl hij las. luisterde hij scherp,
vernam door de open deur elk geluid, elke
schrede op de trappen, steeds bereid binnen
een paar seconden alles weer in orde te
brengen en uit dc kamer van Hartwig naar
die van zichzelf te sluipen.
(Wordt vervolgd.).
