H. Franken Jr. Een hoofdzaak. Het woord is aan... Het Belangrijkste. 48e Jaargang No. 14566 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Dinsdag 16 December 1930 HAARLEM S DAGBLAD Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM. UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER Hoofdredact cor: ROBERT PF~REBOOM, ABONNEMENTEN: per week f 0.2754, met Geïllustreerd Zondagsblad Z0.32 Per 3 maanden: Haarlem en plaatsen waar een agent gevestigd is (kom der gemeente) f 357$$. Franco per post door Nederland t 38754. Losse nummers /Ö.06 Geïil. Zondagsblad per 3 maanden /0-57V4. franco per post. Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkery: Zuider Buitenspaarne 12 Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 150§4 Redactie 10600 Administratie 10724, 14825 Drukkerij 10122, 12713 Postgiro No. 38810 ADVERTENT1EN: 15 regels 1 73. elke regel meer 0.35. Reclames ƒ0.60 per regeL Reductie bij abonnement. Vraag en Aanbcd 14 regels 1 0rt<X elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onre Groentjes fiederen dag) 1—4 regels 0.25. elke regel meer 010. uitsluitend i contant. Gratis Ongevallenverzekering voor Weekafconnés. Uhkeeringen: Levenslange ongeschiktheid en Overlijden l 600.-, Verlies van Hand, Voet ol Oog l 400.-, Duim I 250.-, Wijsvinger l 150.-, Elke andere ringer l 50.-, Arm- of Beenbreuk I I00.. DIT NUMMER BESTAAT UIT TWAALF BLADZIJDEN. EERSTE BLAD Zij, die zich voor aanvang 1 Januari 1931 als kwartaal- abonné opgeven ontvangen de in December nog te verschijnen nummers gratis. ADMINISTRATIE HAARLEM'S DACBLAD INGEZONDEN MEDEDEEI.IN'GEN Voor 't Kerstfeest in de Spaarnestad, is FRANKEN'S BAKKERIJ het BESTE adres, reeds jaren lang, voor prima lekkernij. Tulband, Kerst-kransen en Kerst-brood, .bereidt men nergens zóó! Ze zijn, zelfs voor de fynste smaak een HEERLIJK Kerst-cadeau! N.V. Electrische Luxe Broodfabrieken Haarlem - Heemstede - B!oemendaal Kantoor Lange Margarethastraat 15 POINCARé ERNSTIG ONGESTELD PARIJS, 15 December (V.D.) Hedenmor gen is een communiqué gepubliceerd, waarin wordt medegedeeld, dat de voortdurende zwakheid van Poincaré heeft geleid tot een ernstige ongesteldheid'. Poincaré is Zaterdag avond onwel geworden. In zijn toestand is 6edert dien geen verandering gekomen. Zijn toestand bedenkelijk. Poincaré heeft Zaterdag een flauwte ge had, die waarschijnlijk verband houdt met de operatie, welke hij indertijd ondergaan heeft. Hij moest op advies zijner gensesheeren on middellijk het bed houden. Zijn toestand is vrij bedenkelijk. te Sedert hedenochtend worden ziektebulletins uitgegeven, die de noodige bezorgdheid wek ken, aangezien de patiënt reeds in zijn 71ste levensjaar is. De zwakte van Poincaré is sedert Zaterdag niet verminderd. De koorts houdt aan. PARIJS, 15 December (V.D.) Omtrent de ziekte van Poincaré doen geruchten de ronde, volgens welke de verergering in zijn toestand het gevolg zou zijn van een attaque. Onmid dellijke overbrenging naar een groot zieken huis alhier zou worden overwogen. ERNSTIG SPOORWEGONGELUK TE AGRAM. RANGEERENDE TREIN OP PASSAGIERS INGEREDEN. WEENEN, 15 December (VD.) Uit Agram !n Kroatië wordt gemeld, dat op het station aldaar gisteren een ernstig ongeluk plaats vond. Vele Beiersche boeren en boerinnen hadden deelgenomen aan de speciale Zondagsmarkt, die te Agram werd gehouden. Terwijl een groo aantal bezoekers en marktkooplieden met hun koffers en manden op het station stonden, werden zeven wagons van den gereeds taanden trein eruit gerangeerd. Terwijl zich nog on geveer 40 menschen op de rails bevonden kwam de rangeertrein weer in volle vaart het sta:ion binnenrijden en reed op de groep menschen in. Drie personen werden gedood en velen zwaar gewond. Men hoorde een ont zettend gegil. De machinist kon de machinc- niet direct tot stilstand brengen en men zag hoe de machine drie vrouwen meesleurde. Mannen en vrouwen werden bloedend op zij geslingerd en een onbeschrijfelijke paniek ontstond in het station. Behalve den gewon den moest de eerste hulp, die spoedig ter plaatse was, nog dertig andere personen bij stand verieenen, die alleen door het zien van het afgrijselijke schouwspel onwel waren ge worden. Spoedig verscheen ook de directeur der spoorwegdirectie te Agram, het hoofd der politie te Agram, om een onderzoek in te stel len. De rangeerchef van het hoofdstation en zijn plaatsvervanger werden gearresteerd. Uit het onderzoek zou gebleken zijn. dat net siationspersoneel aan de ramp schuld heeft. Noch de stationschef, noch de onderchef, be vonden zich toen het ongeluk gebeurde, op het station, hoewel het in hun diensttijd plaats vond. ONGEVAL IN ZUID-SLAVIë. BELGRADO, 15 Dec. (V.D.) Bij den bouw van de groote brug, die Belgrado met Semlin zal verbinden, is een stellage ingestort, waar door 13 arbeiders in de diepte stortten. Zeven werklieden bekwamen zwaar letsel. Zes andere worden vermist; men vreest, da4>zij in de Save verdronken zijn. Het nieuwe Fransche kabinet. Eerste rij van links naar rechts: Chautemps, Painlevê, Steeg (minister-president)Briand (Buitenla ndsche Zaken), Leyges Binnenlandsche Za ken), Chéron (Justitie). Tusschen Steeg en Briand Loucheur (Hcmdel). (Terwijl vacatures voor hoofd van lagere scholen in verscheidene plaatsen in Friesland den laatst en tijd niet konden ver vuld worden, wegens uitblijven van sollicitantenhebben zich voor dezelfde betrekking in Nieuw Lekkerland 47 sollici tanten aangemeld). Dat is vreemd, uit welken hoofde Heeft geen hoofd gereageerd Op die Friesche vacatures, Staat het hoofd daar 't hoofd verkeerd? Hebben zij daar zco'n zwaar hoofd in, Staat het hoofdhoofd daar niet naar, Is een v^ees voor Friesche hoofdpijn Hier in hoofdzaak het benwaar. Daar wordt, hun het hoofd geboden En geen hoofd b'edt er zich aan. Neen, zij bieden 't hoofd aan Fries'and, Dat toch op zijn hoofd moet staan. Zooveel hoofden zooveel zinnen. Maar geen enkel hoofd heeft- zin, Wat voor zin dat toch kan hebben, Wil er in mijn hoofd niet in. Friesland wordt te licht in 't hoofd zoo, Want het hoofd loopt Friesland om En het wil graag hoofden tellen, Ieder hoofd is wellekom. 't Kan toch zoo onthoofd niet blijven, 't Legt het hoofd niet in den schoot. Het. mag dan niet wel bij 't hoofd zijn, 't Blijve toch niet hoofd-ontbloot. Zie. Nieuw Lekkerland bewijst nu. Dat daar geen moeite had En dat is, meen ik te weten, Ook nou toch geen were'dstad. Neen, als leek moet ik bekennen, Dit gaat boven mijn verstand En ik kan alleen vermoeden: Elk land is geen Lekkerland. P. GASUS. MR. J. H. VAN DOORNE EN DE A. V. R. O. Verweer van den geroyeerde. EEN EERE-RAAD VERZOCHT. Mr. v. Doorne heeft een communim'é aan de Nederlandsche pers verstrekt, waarin hij het volgende meedeelt: Voor zoover ik uit de achter elkaar door den voorzitter op de bestuursvergadering af- ge'e-xen g of 7 pagina's ..acte van beschu'di- ging" heb kunnen onthouden, is mijn roye ment a's lid van de A.V.R.O. gegrond op de volgende feiten: 1. Ik zou het plan van Vogt tot samenwer king met de V.A.R.A. oo ongeoorloofde wijze in de wielen gereden hebben en mij aldus hebben schuldig gemaakt aan handelingen in strijd met de eestie van het bostuur. 2. Ik zou debet zijn aan de oobllcaties in de „Ge'deriander" betreffende de verhouding van de A.V.R O. tot een benaald persorgaan, voortvloeiende uit de financ'eele verhouding waarin enkele leidende personen in de A.V.R O. tot dit orgaan zouden staan. 3. Ik zou mij hebb°n srhu'dig gemaakt aan het „verraad van A.VR.O. geheimen aan de Katholieke pers. Voorloopig volsta ik met de volgende op merkingen: 1. Dat ik Vogt in zijn samenwerking met de V.A.R.A. steeds heb dwarsgezeten, zoo erg dat hij mij ter vergadering van het dageiijksch bestuur heeft uitgescholden voor „socialis tenvreter". Of dit op ongeoorloofde wijze Is geschied, dient niet uitgemaakt te worden door een aantal Vogt-vereerders die door een handig in elkaar gedraaide voorstelling van zaken tegen mii zijn ongezet, doch door een zakelijk onpartijdige commissie. Ik voor mij ben over- Spanje wordt op het oogenblik door zeer hoort men de namen van Berenguer, de mini om de orde te handhaven, en van Alfonso, de oogenblik wel zeer wankel schijnt te staan, cahdidaat voor een eventueele republiek en de man van de daad, die met zijn metgezellen boven Madrid heeft gevlogen en naar Portu escadrille regeeringsvliegtuigen. De romantiek ernstige troebelen geteisterd. Herhaaldelijk ster-president, die wanhopige pogingen doet koning en diplomaat wiens troon op het Onder ex-minister Zamora, de republlkeinsche naast hem de vlieger of ficier majoor Franco, in vier, met bommen geladen vliegtuigen gal is gevlucht, achterna gereten door een is voorwaar de wereld nog niet uit. George Bernard Shaw: Het bewustzijn dat hij niet volmaakt is, is een van de voordeelen van een man van mid delbaren leeftijd. tuigd het belang van de A.VR.O. gediend te hebben. Dat „Het Volk" juicht dat de .scherpslijper buiten de deur is gezet" spreek boekdeelen! 2. Dit spreek ik met de meeste stelligheid tegen. Van de publicaties in de „Gelderlan der" weet ik slechts af. voor zoover ik daar van uit de pers heb kennis gehomen. Wel heb ik er steeds op aangedrongen, dat on derzocht zou worden of en we'ke financieele banden 'enkele leidende personen in de A.V.R O. aan meergenoemd persorgaan zou den binden, en dat er onmiddellijk dementi van de oublicat'es Sn de „Gelderlander" door de A.VR.O. zouden plaats vinden. 3. Wat deze beschuldiging betreft, deze is zoo verregaand infaam en daarbij zoo diep grievend, dat ik geen woorden kan vinden om mijn afschuw hierover tot uitdrukking te brengen, vooral wanneer men weet dat deze beschuldiging voornamelijk gebaseerd is op mijn contact met een vroeger R.-K. hoofd redacteur van de „Telegraaf", ln wien Vogt de schrijver van de artikelen in de „Gelder lander" zag, welk contact door mij is gezocht op nadrukkelijk verzoek van den heer Vogt ze'f, teneinde den schrijver te bewegen de voor hem (Vogt) zoo onaangename publica ties te staken. Ter vergadering werd mij geen gelegenheid gegeven mij te verdedigen; mij werd eenvou- d:g het woord ontnomen. Ik ben heengegaan met de woorden: „Een moordenaar voor den rechter heeft meer rechten dan ik hier". Ik kan de houding van den voorzitter, Dr. Mol- huysen en van de opgezweepte vergadering slechts qualificeeren als „fatsoenlijke lieden onwaardig". Ik vertrouw dat mijn verzoek tot het in stellen van een onpartijdigen eereraad. die als commissie van onderzoek met de ruimst mogelijke bevoegdheden zal fungeeren. on dersteund zal worden door tienduizenden Nederlanders. Mijn verleden als onverdacht strijder voor de positie van Vo'gt in de A.V.R.O en voor de be" an gen van de AVRO. geven mij daar op recht. Ook al zou het tenslotte gaan om het aanblijven van Vogt zelf. De verhoud'ng A.V.R.O. Vrij Nederland. Aan het Hbld is nog het volgende meege deeld: Het Centraal Werkcomité, waarnemende al de rechten en verplichtingen van het hoofd bestuur van het Genootschap „Vrij Neder land", in spoedvergadering bijeen op Zondag 14 December te Amsterdam, ondersteunt ten sterkste het verzcek van hun lid mr. van Doorne, aan de A.V.R.O. gedaan, waarin door hem ten zeerste wordt aangedrongeh tot het instellen van een Commissie van Onderzoek, en verzoekt daaraan gevolg te willen geven; en tevens al de besprekingen en conclusies van deze commissie van onderzoek de grootst mogelijke openbaarheid te verieenen. Voorts kennis genomen hebbende van de mededeelir.gen in ditzelfde perscommuniqué door de A.VR.O. gedaan, waarin het orgaan van het Genootschap „Vrij Nederland" beti teld wordt als zijnde gevaarlijk voor de A.V.R.O., verzoekt het Genootschap de A.V.R.O. ten spoedigste te mogen vernemen, waarop deze uitspraak gegrond is. ONTPLOFFING IN DE GAS- FABRIEK TE LAKEN. EEN ARBEIDER GEDOOD. Poincaré ernstig ongesteld. BRUSSEL. 15 December (V.D.) Heden vond Ln de gasfabriek te Laken bij Brussel een hevige ontploffing plaats door het sprin gen van een meter in de controlezaal der fabriek. Een in de zaal aanwezige arbeider werd tegen den muur geslingerd, terwijl een ge deelte van het gebouw instortte. Tengevolge van de ontploffing ontstond een begin van brand, dat echter na hard werken gebluscht kon worden. DE ENGELSCH-RUSSISCHE STRUBBELINGEN. EEN ONDERHOUD TUSSCHEN OVEY EN LITWINOFF. KOWNO, 15 December (VJD.) De Brit- sche Ambassadeur te Moskou Ovey heeft een langdurig onderhoud gehad met den Volks commissaris van Buitenlandsche Zaken Lit- winoff over de houding van de Engelsche regeering ten aanzien van het Ramsin-pro- ces. Ovey verklaarde bij die gelegenheid dat het- Russische antwoord op het Engelsche protest tegen de in het Ramsin-proces door de justl ie tegen Engeland geuite beschuldi gingen, te Londen geen satisfactie heeft ge geven. De Engelsche regeerlng wenscht derhalve nogmaals antwoord op haar nota. Litwinoff zou naar verluidt aan den Ambassadeur ver klaard hebben, dat er in den loop van het proces geen beschuldigingen zijn geuit tegen de Britsche regeering of tegen de Engelsche autoriteiten in het algemeen. Indien bekende Engelsche onderdanen, zooals Churchill of Kolonel Lawrence, zich «door de uitlatingen van de Justitie gekrenkt meenen te achten, dan kunnen zU langs gerechtelljken weg tegen de Sovjet-Unie optreden, zedde Litwinoff. (Ie blad, le pag.) De toestand in Spanje ernstig. (3e blad, 3e pag.) Mr. Van Doorne en de A.V.R.O. (le blad, le pag.) Ernstig spooncegongcluk in Agram. (le blad, le pag.) ARTIKELEN, ENZ. R. P.: Tegen de crisis. (le blad, le pag.) De Strijd tegen de Misdaad. In dit nummer, op pag. 1 van het 2e blad, beginnen wij met een reeks artikelen onder dezen titel. De schrijver is de heer A. Heero ma, Commissaris van Politie te Amsterdam, die na een 34-jariae werkzaamheid bif de politie in de hoofdstad binnenkort den dienst met pensioen zal verlaten. Hij behoort tot de bekendste politie-auturiteiten des lands: zeer velen zullen zich zijn naam herinneren, o.a. in verband met het onderzoek in de gerucht makende Begeer-zaak. Wij bieden hiermede dus onzen lezers een serie zeer boeiende artikelen aan. geschreven door iemand die deskundige is en een talent vol venvoerder bovendien. „Sensatie" hoj'den zij niet in. Zij geven de scherpe opmerkingsgave en de velerlei erva ringen weer van iemand, wiens intense be langstelling voor menschen en dingen hem in de grootste en interessantste stad van ons land zooveel heeft doen beleven. De artikelen in deze serie worden met teekeningen geïllustreerd. Jhr. J. c. MoUerus: Bedrijfswinsten en tarieven. (3e blad, 4e pag.) Laatste berichten 2e pagina le blad.) HAARLEM, 16 December. Tegen de Crisis. De Amerikanen doen krachtige pogingen om het crisis-pesslmlsme in hun land. s.eeda verder doorwerkend na een malaise van meer dan een Jaar, te bezweren. Bekend ls hun insigne „Business is good", waarvan één enkele firma, die het vervaardigd had. ln enkele dagen 200.00.i stuks ve-kocht. Dit be wijst niet alleen, dat zelfs uit een wereld crisis profijt getrokken kan worden. Het toont ook hoe machtig de invloed van wijlen Emile Coué, den ecnvoudigen dokter uit Nancy, zich nog steeds doet gelden. Want wat is het „De zaken gaan goed"-inslgne an ders dan een zuiver staaltje van Couéïsme? Maar de Amerikanen laten het daar niet bij. Een officiëele staatscommissie zelfs houdt zich bezig met het uitgieten van optimisme over de voiksmassaas, en de pers laat zich ook lang niet onbetuigd. Op mijn tafel lig gen vanmorgen twee exemplaren van de „Chicago Tribune", een der grootste dagbla den van de Vereenigde Staten, waarin volle pagina's, met helroode koeienletters bedrukt, aan crisis-bezwering gewijd zijn. Hier volgt de vertaling van zoo'n anti- crisis-tekst: DE BESTE SOORT PHILANTROPIE. De beste phllantropie is van het soort, dat philantrople overbodig maakt. Het brengt geld in omloop, stimuleert za ken doen, schept nieuwe betrekkingen en plaatst er menschen in. Zulke phllantropie begint bij ons allen thuis door het daar genomen besluit, dat wij weer op normalen voet zullen gaan koo- pen voor onze normale behoeften. Dit geldt voor ieder wiens inkomen vast blijft. De menschen vragen niet om liefdadig heid, zij vragen om werk. Gij kunt het mogelijk voor hen maken dat werk te krijgen, door uw normale lnkoopen voor persoonlijke en huishoudelijke behoef ten te hervatten. Als er regelmatig gekocht wordt ls de zakenwereld ook regelmatig. Daar vloeit automatisch een uitbreiding van de arbeidsmarkt uit voort. Kerstmis is nog maar weinige dagen van ons verwijderd. Koop er nu voor! Het zal ertoe bijdragen dat velen weer aan het werk worden gezet. Vooruit Chicago! Er op uit! De andere „roode pagina" betoogt hetzelf de, in andere bewoordingen. Toevallig ontving ik dezer dagen reeds een artikel uit Amerika waarin de schrijver, een Hollander, op economische g-onden deze Amerlkaansche methode aanviel. IliJ vond het riskant de menschen op deze wijze tot koopen aan te sporen, vooral omdat zoovelen in Amerika in de Jaren van hoogconjunctuur boven hun krachten gekocht hadden, en dus ..meer dan gedekt" waren. Hetgeen ln zoo verre juist is, dat degenen die zich door liet ampzalige afbetalings-stel9el in moe 'ijkhe- den hebben gebracht, nu vaak niet in slaat zijn de malaise het hoofd te bieden. Hij had nog meer economische redeneerin-en. en keurde de Amerlkaansche aan-porlngen tot koopen vierkant af. Dat doe ik niet. en daar om heb ik zijn artikel niet geplaatst. De aanbevelingen van de Chicago Tribune, om nu maar bij dit voorbeeld te blijven, be treffen normaal koopen voor normale behoeften door menschen wier inkomen vast is gebleven. Die het dus kunnen doen. Daartoe aan te sporen, heeft in dezen tijd zeker veel nut. Een crisis, tijdelijke abnor male toestand, in het zakenleven lokt onver-

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1930 | | pagina 1