De uitbarsting van den Merapi. Thans 800 dooden? EEN GESCHENK AAN DE GEMEENTE VELSEN. Het woord is aan... Sneeuw. Hef Belangrijkste. STOKEN LOOPT U MOEILIJK? 48e Jaargang No. 14574 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Zaterdag 27 December 1930 HAARLEM S DAGBLAD Directie! P. W. PEEREBOOM en ROPERT PEEREBOOM. UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER Hoofdredacteor: ROBERT Pr REBO'^M. ABONNEMENTEN: per week t 0.27'si. met Geïllustreerd Zondagsblad f0 32 Per 3 maanden. Haarlem en plaatsen waar een agent gevestigd is (kom der gemeentel t 3-5/J-S. Franco per post door Nederland 387% l-osse nummers f 0.0(i Geïll Zondag-blad per 3 maanden '0 5'V£, franco per post. Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12 Telefoon Noa.: Directie 13082 Hoofdredactie 15C54 Redactie 10600 Administratie 10724, 14825 Drukk rij 10122, 12713 Postgiro No 3881 AD V ER 1 ENT IEN 1- 5 rfjuls '175 elk* regel meer '0.35 Reclames 'i.bt oei regel Reductie bij abonnement Vraag en Aant* «t I 4 regrlt ''IA<X elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs Onre Groentjes (icdcrcn dag) 14 regels 1 C.25- elke regel meer G-1C. uitsluitend i contant. Gratis Ongevallenverzekering voor Weekabonnès. Uitkeeringen: Levenslange ongeschiktheid en Cverlijden f 600.-, Verlies van Hand, Voet o! Oogi400.-, Duim 1250.-, Wijsvinger i 150.-. Elke andere vinger 150.-. Arm- ol Beenbreuk 1100.- DIT NUMMER BESTAAT UIT ZESTIEN BLADZIJDEN. EERSTE BLAD HOTEL IN SAN FRANCISCO VERWOEST. LONDEN, 26 December, (VD.) Een van de grootste hotels te San Francisco is volledig verwoest. De oorzaak wordt teruggebracht tot een ontploffing. Er ontstond daarbij een groote brand die zich met buitengewone snelheid aan de om geving mededeelde. Aan de tegenwoordig heid van geest van een der bedienden is het te danken, dat ongeveer 150 logeergasten tij dig kon worden gered. Brandweerlieden slaagden er ln een groot aantal kinderen, dat in een der zalen Kerst mis vierde, in veiligheid te brengen. AARDBEVING IN ARGENTINIë. STAD VOLKOMEN VERWOEST. LONDEN, 24 December (V.D.) Naar uit de Noord-Argentijnsche provincie Salta wordt gemeld, is de westelijk van de provincie hoofdstad liggende stad Poma door een aard beving volkomen verwoest. Er moeten vele menschen om het leven gekomen zijn. Ear is een hulpexpeditie naar het geteisterde ge bied uitgezonden. Nadere bijzonderheden ontbreken nog, daar alle verbindingen met Poma verbroken zijn. ANTOINE VAN ORLéANS OVERLEDEN. JPARIJS, 24 December (VD.) Te Neuilly is de infant vaii Spanje Antolne, Louis- Philippe-Marie van Orleans en Hertog van Galliera, in den ouderdom van 64 jaar over leden. De overledene was een kleinzoon van Kening Louis Philippe en schoonzoon van de Koningin Isabella van Spanje. NOODWEER BOVEN SARDINIË. MILAAN, 26 December (V.D.) Sinds vier dagen wordt Zuid Sardinië door hevige win terstormen geteisterd. Overstroomingen hebben groote schade aan gericht. Hét spoorwegverkeer is op vele trajecten gestoord. Het hooge water komt thans verder dan ln het voorjaar toen het dorp Uta werd ver woest. DE OCEAANVLUCHT VAN HET ITALIAANSCHE MARINE- ESKADER. ROME. 26 December (V.D.) Het eskader van 14 Italiaansehe marinevllegtulgen, dat onder leiding van dep Italiaanschen Minister van Oorlog Balbo naar Brazilië zal vliegen, heeft gisteren de laatste etape van de vlucht in Afrika afgelegd. Te 7.55 uur plaatselijken tijd vertrok het eskader op Eersten Kerst dag van Villa Cisneros en te half vijf des middags streek het op het water neer te Bo'.ama, de hoofdstad van Portugeesch Guinea. De volgende étape gaat nu, dwars over den Atlantischen Oceaan, naaa: Natal, in Brazilië Dit traject van ruim 3000 mijl zal het moei lijkste gedeelte van den tocht zijn, waarbij aan het eskader de zwaarste elschen gesteld zullen worden. Men schat den tijd, dien het voor dit traject dat over de Fernandez Noronha-eilanden gaat noodig zal hebben op 18 uur. Generaal Balbo wil daarom star ten bij volle maan, en wel indien de weers gesteldheid dit toelaat op 5 Januari as. Elk vliegtuig, met 4 koppen bemanning aan boord zal worden voorzien van 3500 K.G. benzine, 180 KG. olie. 50 K.G. water en levensmidde len voor 4 man. Nuttige hulp met vliegtuigen. Levensmiddelen per parachute. 24000 vluchtelingen. Steunverleening wordt voortgezet. Over de ramp bij den Merapi zijn nog de volgende Apeta-telegrammen binnenge komen: MAGELANG. Een vliegmachine gooide twee zakken met 40 K.G. levensmiddelen, rijst, zout, lucifers, rookartikelen, in de inge sloten desa's. Een dier zakken kwam in een ravijn terecht, de andere op de goede plaats. Het was duidelijk zichtbaar, dat de desa bewoners de goederen dadelijk verdeelden. De vliegmachine is weer opgestegen om nog maals twee zakken levensmiddelen met een parachute neer te laten vanen. Verkenning met vliegtuigen. MAGELANG. Bij Doeken zijn thans drie laharstroomen, n.l. een by Blo.-gkeng, een tweede in het Semowo-ravijn, de derde daar tusschen in met richting Doekoen. Voortdu rend worden ln den Semowo-laharstroom explosies waargenomen. Twee legervliegtuigen verkennen thans het terrein van de ramp. Redding van ingeslotenen. D JOK JA. 24 Dec. Niet-officleele berich ten meiden, dat het aantal slachtoffers boven de 800 is gekomen. Deze berichten kunnen echter niet officieel bevestigd wor den. De inwoners van de geïsoleerde desa's kunnen worden gered door het oversteken van de door de regens gedeeltelijk afgekoelde oppervlakte van de lahar. De Vulcanologische Dienst onderzocht de lahar onmiddellijk nadat zij den krater had verlaten en constateerde een hitte van 1350 graden. Het aantal vluchtelingen heeft nu de 24000 bereikt. De lahar nog heet. MAGELANG. Woensdag heeft de gou verneur van Midden-Java een vliegtocht over het door de ramp getroffen gebied gemaakt en een bezoek gebracht aan de kampten waarin de vluchtelingen zijn ondergebracht en waar thans 24000 personen verblijf houden. De poging van de militairen en het bestuur om de twee dorpen Ken ting en Kenton g, die door de lahar geheel geïsoleerd waren, te be reiken, heeft succes gehad. Zij slaagden er in tot de dorpjes door te dringen en kwamen daar tot de ontdekking dat de bewoners nog voldoende van voedsel en drinkwater waren voorzien en zij zich niet bewust waren van het gevaar waarin zij verkeerden. Niettemin werden zij over het minst gevaarlijke deel van den laharstroom, waar de massa heet zand en modder was uitgevloeid tot een dun laagje en zoodoende was afgekoeld, naar veiliger oorden weggevoerd. Van een merkbare afkoeling van de lahar- massa is nog geen sprake. De lahar rookt en dampt nog overal. De aantallen vluchtelingen in de verschil lende plaatsen zijn: te Magelang 2500, te Sa- wangan 10000, te Moentilan 6000, te Salam 1700 en te Tempel 4000. De berg is vandaag rustig geweest. 01fo De eerste bezitters van het buitengoed „Spaamberg" te Sanpoort. Links de heer Van der Hoop, rechts Mevrouw Van der HoopFontein. Zooals wij reeds ln ons blad d.d. 17 Dec. j.l. mededeelden, ontving de gemeente Velsen van den heer J. Velthoven Sr. te Santpoort voor haar historische verzameling twee por tretten in lijst ten geschenke, voorstellende de heer en mevrouw van der Hoop-Fontein, de eerste bezitters van Spaarnberg, nu her doopt in Burgemeester Rij kens park te Sant poort. Wij reproduceeren hierbij een foto van het door de gemeente in dank aanvaarde ge schenk. Steuncomités. In Indië is een comité gevormd, waarvan voorzitter ls de heer W. P. Hillen, lid van den Raad van Indlë. Uit nadere door den minister van Koloniën van den G.G. ontvangen telegrafische berichten is gebleken, dat ter leniging van den nood in het door de uitbarsting van den Merapi ge teisterde gebied, belangrijke geldelijke steun onontbeerlijk is, meldt het Corr. Bureau. Een dringend beroep wordt derhalve gedaan op de hulpvaardigheid van allen, die in het Moederland tot verzachting van de gevolgen van deze ramp willen medewerken. Een voorloopig comité ls met instemming van den minister gevormd. Buitenlandsche deelneming en hulp. Havas meldt: President Doumergue heeft telegrafisch aan Koningin Wilhelmina zijn deelneming betuigd met de ramp van den Merapi. Het hoofdbestuur van het Nederlandsche Roode Kruis deelt mee, dat betuigingen van deelneming en aanbod van event-ueele inter nationale Roode Kruishulp zijn ontvangen van de Ligue en van het Belgische Roode Kruis. GEEN NIEUW ONHEIL MEER TE VREEZEN. MAGELANG, 26 December (Aneta). Vrij- dagoentend 7 uur werd net voegende ge- meid: In den afgeloopen nacht deden zich geen bijzonaere geoeui ..«nissen voor. De massa scnuilmatenaal is nog niet in beweging ge komen, aangezien de regem niet uoorKomen. Inmiddels worden de indirect bedreigde streken thans ook uoor de bevolkuig ont ruimd, hetgeen op iang^me, ordelijke wijze zonder paniek geschiedt. De Javanen kennen thans ae verraueiiijke kuren van den Merapi, weshalve zij niet ae minste risico meer wil len loopen. De geconstateerde terugkeer der vluchte.ingen naar de verwoeste gebieden is in zooverre juist dat velen des morgens naar hun desa terugkeerden om de schade aan haven en goed op te nemen om echter des avonds te zorgen weder in veiligheid te zijn. De definitieve terugkeer der bevolking wordt door den resident tegengegaan in afwachting van het schriftelijk rapport van de vulcano- logen. De Gouverneur-Generaal gaf den wensch te kennen de getroffen streek te bezoeken, weshalve Z.E. morgen, vergezeld door den Algemeen Secretaris, den Directeur van Binnenlandsch Bestuur en zijn adjudant per vliegtuig van de KNJL.M. naar Semarang vertrekt, alwaar Z.E. zal worden ontvangen door den Gouverneur van Midden-Java. Uit Semarang wordt rechtstreeks per auto naar Magelang gereden. Te Moentilan zullen alle betrokken autori teiten verzameld zijn, inclusief de Gouverne mentsarts Dr. Kramer, de Dirigeerend Offi cier van Gezondheid eerste klasse Treffers, de overige militaire autoriteiten en vulcano- logen. De Gouverneur-Generaal bezoekt ver volgens den passar te Moentilan, alwaar 5000 vluchtelingen zijn ondergebracht, daar na de pa-sar te Salam, waar zich 3000 vluch telingen bevinden. De andere vluchtelingen kampen worden niet bezocht, aangezien ze te ver verspreid liggen. Geraamd wordt, dat totaal 4000 menschen permanent dakloos zullen zijn. Zij zullen minstens gedurende zes maanden moeten worden gevoed. Voorts wordt geraamd dat tusschen de 10 en 15 duizend personen tijde lijk dakloos zullen zijn. Van hen is het nog onbekend hoe lang steun verleend zal moeten worden. Vastgesteld kan worden, dat de ramp thans is afgeloopen en geen verdere tragi sche gevolgen meer zal hebben. Een telegram van de Konigin- Moeder. BUITENZORG. 26 December (Aneta). De Gouverneur-Generaal ontving het volgen de telegram van H.M. de Koningin-Moeder: „Ik gevoel behoefte uiting te geven aan Mijne droefheid over de ontzettende ramp, welke Midden-Java getroffen heeft. Ik ge voel innig mede met de getroffenen. Emma." De Gouverneur-Generaal heeft dit tele gram doorgezonden aan den Gouverneur van Midden-Java te Semarang met opdracht den inhoud daarvan dadelijk te doen bekend maken, bij de bevolking. De Gouverneur-Generaal heeft H.M. de Koningin-Moeder als volgt geantwoord: ..Eer biedig dank voor Uwer Majesteits gevoelvolle deelneming ln de door de uitbarsting van den Merapi veroorzaakte diepe ellende. Ik heb den inhoud van Haar telegram aanstonds aan de getroffen bevolking doen bekend maken". GEHEIMZINNIGE DOOD VAN EEN VROEGERr-N MINISTER. LONDEN, 26 December (VD.) De vroe gere minister der spoorwegen in den Austra- lischen Staat Queensland Caget, is onder geheimzinnige omstandigheden doodelijk ge wond aangetroffen. Dicht bij het lijk heeft men een dolk gevonden. Paul Valéry: Een zekerheid kan een zekerheid vernieti gen; maar een gedachte kan geen andere ge dachte vernietigen. Zij kan de aanwezigheid ervan vernietigenniet de mogelijkheid. Sneeuw! tot aan den verren einder Ligt een mollig zacht tapijt, Over woud en ve.d en weide. Als door reuzenhand gespreid. Alle kleuren zijn verdwenen. Alle hoeken zijn verzacht, Boom en struik slaan stil gebogen Van de zware, tee re vracht, 't Is al reine witte stilte. Vredig, zuiver, een gedicht. Als het ongerepte sneeuwkle». Zwaar op bosch en heide ligt. Sneeuw! het siepert uit de goten, In des wandlaars armen nek. 't Zwarte asfalt is doorschoten Met een enkle witte vlek. Fietsers zijn voor eens voorzichtig, Wandelaars letten op hun stap, Autos malen de substantie Tot een vieze bruine pap, 't Is ai koude, natte vuilnis, Kille brei, goor, lastig glad, Als er sneeuw is neergevallen In het proza van de stad. P. GASUS. SURSéANCE VAN BETALING. TWEE AANVRAGEN. •Bij de Haarlcmsche rechtbank zijn aanvragen om surséance van bctalinc ingekomen van Jhr. H. J. Dcutz van Lennep. te Heemstede, cn van Jhr. Mr- P. Teding van Berkhout, eveneens te Heemstede. Tot bewindvoerders zijn respectievelijk benoemd Mr. M- Toulon van der Koog en Mr. J. H. J. Simons. De schrldeischers zijn opgeroepen tot vergaderin gen in het Palcis van Justitie op Maandag 26 DE WERKLOOZEN. TOESLAG VOOR NIEUWJAAR. Evenals voor de Kerstdagen zal aan de werkloo zen die vanwege den Gemeentelijken Dienst der Werkloosheidsbestrijding, of vanwege het Burger, lijk Armbestuur hun ondersteuning ontvangen, ren toeslag voor den Nieuwjaarsdag worden verstrekt. Deze toeslag is gelijk aan een kwart van het onder steuningsbedrag. DE SNEEUW. MAATREGELEN DER REINIGING. Het is toch nog een witte Kerstmis geworden. Vrijdagmiddag omstreeks 2 uur is het g.an sneeu wen, zoodat weldra alles met ccn witte vlokkcn- pracht overtogen was. Dat geeft een mooien aanblik. Maar 't geeft aan de reiniging veel last, omdat het verkeer schoonc straten en wegen eischtl Vrijdagmiddag 6 uur heeft de reiniging eerst 10 zout- en zandstrooimachincs laten uitrukken cm de binnenstad te pekelen, teneinde de sneeuw te doen smelten. Zoodra de sneeuwval ophield zijn om 10 uur 's avonds 10 groote snceuwmachincs uit gereden, teneinde ook in de buitenwijken vrije baan te maken. Toen de binnenstad voldoende doorgepekeld was, zijn om 4 uur 's nachts 6 auto-volgwagens uit- gereden, teneinde vooral de asphaltwegcn en de winkelstraten van de modderige sneeuwlaag te ontdoen. Om 6 uur hedenmorgen had de reiniging de zaak van het verkeer onder de knie. De werklieden, die Tweeden Kerstdag onverwachts waren opgeroepen, konden toen huiswaarts keeren om zich even te verfrisschen cn te eten- Om 7 uur begon weer de gewone dienst, die, in verband met de feestdagen, ccn zoogenaamde dub bele dag is. Aan het Posthuis in de Lange Lakenstraat wer den 176 sneeuwruimers aangenomen, in het Post huis aan den Schotersingcl 43 en in het Posthuis in de Delistraat 36. Alle werkloozen, die zich heden morgen 7 uur hadden aangemeld, zijn aangenomen. Dezen hebben tot taak de losse sneeuw, die langs de vrijgemaakte wegen geschoven is. op tc ruimen. Om 9 uur hadden zich nog 9 werkloozen aan gemeld. Ook die zijn nog aangenomen. Er zijn dus in totaal 263 werkloozen aangcncmcn. De N. Z. H. T- M. liet Vrijdagmiddag van 4 tot 7 uur pekclwagcns rijden. Het tramverkeer had geen vertraging. PRODUCTIEBEPFWWTNr, TN DE DUMANT- INDUSTRIE. De Aleemeene Juwellersvereenlglng te Am sterdam heeft met on een na algemeene stemmen bes'oten over te gaan tot een pro ductiebeperking van 50 pet. In de week van 4 tot 10 Jamiari zal niet worden gewerkt, de volgende week wel, en zoo vervolgens van week tot week. De uitbarsting van den Merapi. Thans 800 dooden? (Ie blad, le pag.) ItaliëEen Pauselijke redevoering. i2e otad le pag). De oneenigheid tn België om de Gent scha Universiteit. <2e blad, le pagj. ARTIKELEN. ENZ. R. P.: Negentien-dertig. (le blad. 2e pag.) Karei de Jong; Radiomuziek der week. i3e blad. le pag.) C. J. v .T.: De Zeven wereldwonderen (III): Het beeld van Zeus. (4e blad le pag.) J. A. P.: Met de Jlandrianaar Zuid- Amerika. (4e blad, 2e pag.) Dr. A Charasch: Achter dc coulissen van de Het beeld Oe. (4e blad, 3e pag.) L. A:; Jannings' nieuwe film „Liebling der Götter". (3e blad, le pag.) B. B.: Het verhaal dat in de sneeuw stond afgedrukt. (4e blad, 3e pag.) Biographieën in een Notedop: Rh[)nvis Feith. (4e blad. 2e pag.) R. P.: Langs de Straat: „Uw weduwe". (4e Diad. le pag.) (Laatste berichten 2e pagina le blad.) INGEZONDEN MEDFDFEMNGEN is een eenot als U brandstoffen heeft van HOENDERDOS Kantoor: Leidsche Plein 15, Tel. 11979 (2 LijnenJ koop dan een paar s eunschuentn bij PRESBURG, Gr. Houtstraat 88 Haar ea n I <t d n SPOORWEGONGELUK IN CALABRIë. MILAAN. 26 December (VD.) In de na bijheid van het station Pralamare in Calabrië s Kerstnacht een sneltrein ontspoord, waar bij de locomotief, de dienstwagen der poste rijen en twee personenwagens kantelden. De machinist en de stoker werden gedood. Van de passagiers werden acht personen ge wond. DE ROODE JEUGD VAN EUROPA. Voor dc federatie Haarlem van de A. J. C. zal Op Donderdag 1 Januari in het Rembrandt Theater de film „De roode jeugd van Europa" worden ver toond. KERST-INC'DENTEN DUITSCHLAND. IN TIJDENS KERKDIENSTEN. BRFMEN. 26 Decem^r VDTH^epa de ,*odpd!enstoofensng op He'M -) v^rr* Ir den Dom te Bremen vond een Ir^'-'Tt "'nts, doordat bij het begin van drr ri/trie of vier opgeschoten jongelui begonnen te schreeuwen en o.a. riepen! „geef ons werk". Toen de politie arriveerde waren de schuldi gen reeds gevlogen. Een door de communisten aangekondigde werkloozen^emonstratie op don vooravond van Kerstmis was door de politie verboden. Te Passing. onsreveev 8 K.M. ten Wespen van München, had de pastoor van de Katho lieke kerk een dreigbrief ontvangen, waarin hij gewaarschuwd werd dat hij tijdens de Kerstmis van den kansel zou worden afge schoten. De brief werd ln handen gesteld van de politie die er voor zorgde dat. eenige in civiel gekleede politiemannen tijdens den dienst in de kerk aanwezig waren. Toen de dienst begonnen was trachtten eenige Jonge communisten de kerk binnen te dringen. Door kerkgangers werden zij ech ter naar bulten gedrongen, waarbij zij eenige harde klappen opliepen. BERLIJN. 26 December fV D Tn den Ber- lljnschejr Dom vond tijdens de ochten-ifeest mis op eersten Kerkdag een Incident van geheel anderen aard plaats. De 39-jarige evangelist Fritz Schulz, die den dienst bij woonde wierp plotseling een der kerstboo- men om, roepende: „weg met dit heidensch tuig". De man, die in opgewonden toestand verkeerde, werd buiten het kerkgebouw ge bracht en ter beschikking van de politie ge- steld.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1930 | | pagina 1