H. Franken Jr. Het woord is aan. Een zaak van overwicht Het Belangrijkste. H. D. Puzzle No. 8 48e Jaargang No. 14576 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Dinsdag 30 December 1930 HAARLEM S DAGBLAD Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM. UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM. ABONNEMENTEN;per weck ƒ0.2754, met Geïllustreerd Zondagsblad 0-32 Per 3 maanden: Haarlem en plaatsen waar een agent gevestigd is (kom dei gemeente) 3.3754- .Franco per post door Nederland f 3.8754. Losse nummers ƒ0.06. Geijl. Zondagsblad per 3 maanden 0-3754. franco per post. Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12 Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15G54 Redactie 10600 Administratie 10724, 1482S Drukkertf 10122, 12713 Postgiro 38810 ADVERTENTIëN: 1—5 regels 175. elke regel meer ƒ0J5- Reclame* ƒ0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels ƒ0.6<X elke regel meer ƒ0-15. buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentje* (iedcren dag) 14 regels f 0.25, elke regel meer 0.10, uitsluitend i contant. Gratis Ongevallenverzekering voor Weekabonnés. üitkeeringen: Levenslange ongeschiktheid en Overlijden 1600.-, Verlies van Hand, Voet of Oog 1400.-, Duim 1250.-, Wijsvinger 1150.-, Elke an dere vinger 150.-, Arm- of Beenbreuk 1100.- DIT NUMMER BESTAAT UIT TWAALF BLADZIJDEN. EERSTE BLAD HAARLEM, 30 December. Volkstelling. Een stroom van gele, witte, oranje, rose en groene kaarten Ls over het Nederlandsohe volk uitgestort, met de bedoeling de Elfde Volkstelling te houden. Als wij niet medewer ken, als wij de voorschriften van de wet van 22 April 1879. gewijzigd bij wet van 26 Aprii 1918, niet nakomen, worden wij gestraft mee. hoogstens 14 dagen hechtenis of geldboete van hoogstens 100 gulden. Dit is de inleiding. Zoo is de Overheid nu eenmaal. Gelukkig klinkt de rest (minder grimmig. Zij geeft zelfs gelegenheid tot een nieuw ge zelschapsspelletje op Oudejaarsavond: het invullen van de telkaarten, met oplossing van eenvoudige raadseltjes enz. incluis. Maar eigenlijk mag er pas aan begonnen worden te middernacht, want naar den toestand op dat tijdstip moet gehandeld worden. Aangezien wij een volk zijn dat de gewoonte heeft de wetten des lands na te leven, zij het dan ook met veel (en soms gerechtvaardigd) gemop per, ziet mijn verheugd gedachtenoog nu reeds de gansche Natie in het nachtelijk uur over deze kaarten gebogen, ingespannen zwoegend. En af en toe grinni kend. Zoo ls de Natie nu eenmaal. Op sommige vragen wist de Overheid zelf het antwoord al, en dat heeft zij dan ook be reids ingevuld, met roode inkt, in keurig stadhuis-handschrift. Daar ben ik haar dank baar voor. Het is een attentie, die wij bü haar andere formulieren nimmer ondervin den. Op schier alle overige vragen had zij het antwoord zelf ook kunnen geven, als zij mijn belastingbiljetten las. Maar blijkbaar leest zij die niet behalve dan het gedeelte dat zooveel geld kost. Het is een eigenaardig ding, zoo'n Volkstelling. „Woont gij in een huis, schip, ark. woon wagen of woonkeet?" vraagt de Overheid, en ruit zelf in mijn geval in: Huis. „Wat ls een ark?" hebben ze mij thuis gevraagd. Ziedaar moelijkheld nummer één, die dé Overheid zichzeive ncodeloos 'bezorgt. Wij noemen zoo'n ding allemaal een woonschip. Dat is natuurlijk niet officieel genpeg en ©ee-ft aanleiding tot verwarring" met een „be woond schip" u ziet het, de lectuur heeft mijn officieelen hersenkronkel' in werking gebracht maar het was beter geweest het woord ark met de toevoeging „(woonschip)" te verduidelijken. De meeste menschen, en zeer zeker vele eenvoudige lieden die arken bewonen, zijn geneigd dit soort vaartuig alleen aan Noach toe te dichten. En toen die het bevoer, was er geen Overheid. Zij was verdronken. Men weet precies op welken datum en waar ik geboren ben, want dat is ingevuld, maai leeftijd, onderdeel van gemeente, provincie en land zijn onzeker, ondanks mijn herhaalde verzekeringen daaromtrent bij vorige belang stellenden informaties. Mijn nationaliteit daarentegen, is bekend. Vraag la: Leeft hij in een gezin? Ja of neen? „Ja", antwoordt de Overheid zelf. Vraag 1 b: Leeft hij afzonderlijk? Ja of neen? De logica van deze vraag, na 1 a, ontgaat mij. De Overheid zeif snapt haar blijkbaar ook niet, en blijft het antwoord schuldig. Ik heb er maar „neen" achter gezet, ofschoon ik eigenlijk moest wachten tot Oudejaars nacht. Met belangstelling verdiep ik mij daarop In de reeks kerkgenootschappen en kerkelijke gemeenten, dewelke der Overheid officieel bekend zijn. De lijst is lang, ofschoon de be kendheid van de Overheid met buiteniand- sche religies niet meevalt. Maar de binnen- landsche zijn, in haar tientallen schakeerin gen, vrijwel alle aanwezig, van de Zevende Dagr, Adventisten tot de Harsteld Apostolische Zendingsgemeente in de Eenheid der Aposte len toe. Goedig legt de Overheid uit, wat „een af zonderlijk levend persoon" is. Namelijk: „hij. die geen deel uitmaakt van een gez.n of huis houding onder la bedoeld, dus hij, die ge heel alleen een woning of een gedeelte eener woning bewoont of die op een kamer of kamers afzonderlijk woont, ook al wordt zijn voedselvoorziening verzorgd door hen bij wie hij de kamer of kamers gehuurd heeft en al heeft hij met dezen huiselijk verkeer, zooals onder goede buren gewoonte is". Dit moge, uit litterair oogpunt beschouwd, zwak wezen. Maar het is knus. gezellig, aarts vaderlijk. Wie eruit afleidt dat Diogenes geen afzonderlijk levend persoon was, heeft gelijk maar is een kniesoor. Diogenes is trouwens allang dood. Verder gaat de Overheid. Zij vraagt of mijn twee-jarige zoon hoofd des ge zins is. en ge heel ongerechtvaardigd mag de vraag niet heeten. Hoe gaat het veelal met twee-jarige zonen? Gelukkig kan de knaap nog niet lezen. Maar of hij al of niet afzonderlijk leeft betwijfelt de Overheid blijkbaar weer, en met belangstelling informeert zij naar eventueeie diploma's van Hooger Onderwijs, door hem en zijn zes-jarigen broeder behaald. Zijn zij directeuren van Naamlooze Vennootschappen of coöperaties? Waren zij in den nacht van 31 December op 1 Januari thuis? Of op zee? Of in" dienst als milicien? Het doet mij genoegen dat de Overheid reeds zooveel van mijn zonen verwacht, op hun nog zeer jeugdigen leeftijd, en zelfs vraagt of zij aan het hoofd staan van een machinefabriek, een leerlooierij, een post- en telegraafbod rijf, een weeshuis, een zieken fonds, een universiteit, een warenhuis, een sigarenwinkel of een autoverhuurder ij. Blijkbaar ziet de Overheid alle mogelijk heden in hen, behalve Overheidspersonen (met uitzondering dan van de directie van het postkantoor). Over het geheel genomen, dat moet ik eerlijk zeggen, valt de Volkstelling mee, Zij is lang niet zoo moeilijk als de belastingen. Al leen haar groene formulier vervult mij met eenige zorg. Dit moet Ik invullen als bedrijfs- hoofd. Het geeft uitleggingen over de vraag, welk bedrijfshoofd wèl en welk bedrijfshoofd niet de telkaart invult. Tot dusver begrijp ik ze nog niet. Het veiligste zal zijn het maar wèl te doen. In ons bedrijf moeten we al die d'mven altijd wèl doen. Welnu dan: hoeveel personen in loon dienst?hoeveel mannelijke en hoeveel vrouwelijke?.... hoeveel windraderen, wind molens, waterraderen, watermolens, gasmoto ren, olie- en benzinemotoren, electromotoren, personen-automobielenhoeveel rijtuigen, motorbooten, zeilschepen, sleepschepen hoeveel paarden, ezels en muilezels, honden gebruik ik in het bedrijf? En tenslotte: hoe veel andere trekdieren (met name te noe men)? Dit laatste doet de deur dicht. Welke an dere trekdieren zouden wij nog kunnen ge bruiken in een dagbladbedrijf en handels drukkerij, als wij er paarden, ezels, muilezels en honden in toepastenen hoe zouden wij ze noemen? Eniin. ia. ncop dat de Overheid zich amu seeren zal met de Volkstelling. Zij is onge twijfeld zeer nut:ig, ofschoon wij haast al die dingen al zoo vaak aan haar hebb:n me degedeeld. Maar als zij het allemaal nog eens nadrukkelijk apart weten wil met genoe gen, hoor. Liever, Ln elk geval, dan veertien ciagen subs, honderd gulden. Zoo staat de verwezenlijking van het ee-ste goede voornemen voor 1931 dan reeds v'.al- voor de deurzoo ligt het materiaal voor de schoone daad thans reeds voor ons uitge spreid, in geel. wit, oranje, rose en groen... Maar wat zei minister De Geer toch ook weer over zuinigheid? Hoeveel zou dit wel kosten?. Laten we er liever niet aan denken. R, P. ARROND. RECHTBANK. UITSPRAAK. W. A. v. D. te Amsterdam, die terecht stond, verdacht ven het maken van inbreuk op het octrooirecht van een ander, door een machi ne voor het reinigen van biergeleidingen te vervaardigen, waartoe hij volgens den oc trooihouder niet gerechtigd was werd door de Arrondissements-Rechtbank ontslagen van rechtsvervolging. De eisch was f 200 boete geweest. I Stefan Zweig: Want het voorbeeld is de sterkste band op aarde, die de menschen bindtelke daad wekt in anderen den wil tot gerechtigheid, dat hij opspringt uit den sluimer van zijn droo- men en met de daad de uren vult. fEen Amerikaan heeft aan den burgemeester van een Engel- sche stad schriftelijk verzocht in kennis te worden gebracht met een jonge icelopgcvoede dame, niet zioaarder wegende dan 120 pond. teneinde een huwelijk met haar aan te gaan). Toen mijn lieve Amarinda Dit merkwaardig nieuwtje las, Gaf zij, als 'k het zoo mag zeggen, Aan haar woede volop gas. 't Is schandalig, zei ze ziedend, Hoe zoo'n man de vrouw verlaagt, 't Lijkt wel of hij een offerte Voor een kalf of zooiets vraagt. Ja, ze moet welopgevoed zijn, Maar niet al te welgevoed. Als ze overwicht op hem heeft, Is het arme wicht niet goed. Wegen vrouwen soms de mannen Ooit zoo op een goudschaal af, Als dat waar was, gingen jullie Allen ongetrouwd in 't graf. 'k Zie dien burgemeester strakjes Al naar een jong meisje gaan, Met de vraag, of zij eens even Op de weegschaal wil gaan staan. En als haar gewicht dan boven Honderdtwintig ponden is, Hoort ze dat ze veel te zwaar en Dus te licht bevonden is. Wat 'n branie van dien vlegel Met zijn weegschaal ideaal, Aldus sprak mijn Amarinda. Bah, ik vind het een schandaaL Maar geliefde, zei Ik sussend, Toen ze iets was gekalmeerd, Heusch, die Yankee ls geen vlegel. Je begrijpt die zaak verkeerd. Als een man een vrouw gaat zoeken, Dat lees ik uit dat bericht, Vindt hij, net als ik toen 'k jou vroeg, Dat een.... kwestie van gewicht. P. GASUS. DE WERKLOOSHEID. EEN PROCLAMATIE VAN DEN BURGE MEESTER. De burgemeester, de heer C. Maarschalk heeft de volgende proclamatie doen versprei den: De Burgemeester van Haarlem. In aanmerking nemende de heerschende werkloosheid, Spoort de ingezetenen aan: lo. Slechts in gevallen van uiterste nood zaak personeel te ontslaan. 2o. Door bij vervroeging werkzaamheden te laten uitvoeren, die anders tot het voor jaar of den zomer zouden worden uit gesteld, personeel in dienst te houden en zoo mogelijk meer personen te werk te stellen. 3o. De voorkeur te geven aan goederen van Nederlandsch fabrikaat en. zoo eenigs- zins mogelijk, de leverantie op te dra gen aan Haarlemsche firma's A.V.R.O.-CONCFRT DOOR HET DAJOS BELA-ORKEST. - Het beroemde Dajos Be la-orkest zal. onder auspiciën van de A.VE.O voor de luistervin ken dezer organisatie een concert geven op Zondag 4 Januari as. in het Gem. Concert gebouw te Haarlem. Het concert wordt ln de zaal omgeroepen door den heer WeitzeL „KUNST ZIJ ONS DOEL". Winterlandschap. Een fraaie foto van avondlijke en wtntersche stemming. VOOR HET STEUNFONDS. Naar wij vernemen is de verloting van de kunstwerken voor het steunfonds, aanvanke lijk vastgesteld op einde December van dit jaar, uitgesteld tot einde Februari 1931. De juiste datum zal nog bekend gemaakt wor den. Om iedereen in de gelegenheid te stellen de verschillende werken a'snog te bezichtigen, zullen deze tentoongesteld worden in het Waaggebouw a. h. Spaarne van 10 Januari af af tot en met 25 Januari 1931. Loten zijn nog verkrijgbaar aan het secre tariaat Wagenweg 6. ZIJN ZOON GEDOOD. Te Zeeland bij Uden waren Maandagmid dag de heer N. Mandes met zijn broer en zijn 15-jarigen zoon op Jacht. N. M. stuikelde. het schot van het geweer ging af en trof den Jongen fn de zijde onder het hart met het gevolg, dat de knaap bijna onmiddellijk overleed. DE ONBRUIKBARE ZENDER. Wederom heeft de V.A-R.A. Maandagavond de uitzending over Hilversum moeten staken, wegens de hevige storing op de 298 M. golf. BEZUINIGING BIJ HET LAGER ONDERWIJS. RAPPORT DER COMMISSIE-RUTGERS GEREED. Naar de Tel verneemt is de Stnatscommis- sie-Rutgers. welke belast is met het Instellen van een onderzoek naar een goedkoopere toe passing van de Lager Onderwijswet 1920, zon der het beginsel der gelijkstelling van open baar en bijzonder onderwijs te schaden, ge reed gekomen met haar werk en is het rap port aan de Koningin door de leden ge tee kend. Naar het blad weet te melden zijn de leden op verschillende belangrijke punten niet tot eenstemmigheid kunnen komen en zijn dien tengevolge niet minder dan vijf minder heidsnota's aan het rapport toegevoegd. Het rapport wordt nu a3n de Koningin toe gezonden met. den wensch dat het Haar moge behagen het rapport met de bijlagen te doen openbaar maken en algemeen verkrijgbaar te stellen. HEVIGE STORMEN AAN FRANKRIJK'S NOORDKUST. SCHEPEN IN NOOD. Parijs, 30 Dec (NT.A.) Sedert gisteren heerschen aan de Noordkust van Frankrijk zware stormen. Van een trrIer zijn twee man over boord geslagen en rdronken. Tahijke schepen moesten ui de havens vluchten. Uit verscheidene plaatsen zijn reddhigs- booten vertrokken om naar schipbreukelingen te zoeken. AANBESTEDING BIJ DE GENIE. Hedenmorgen werden in de voormalige infanterie ka ze me aan den Koudenhorn aan besteed twee bestekken namelijk het bou wen van een douchebadinrichting op het ka zerneterrein van den motordienst te Haar lem (raming f 7750) en het doen van voor zieningen aan gebouwen van het kazerne- ment van dezen motordienst. Laagste in schrijver voor beide bestekken was J. van der Meulen te Amsterdam, voor resp. f 6980 en f 3495. DOODELUK ONGELUK IN AMSTERDAM'S POSTKANTOOR. AMSTERDAM, 30 December (V.D.) In het nieuwe postkantoor is hedenmorgen een ernstig ongeluk gebeurd. Een 21-jarige Jonge man, die op de bovenverdieping van het ge bouw bezig was met het schoonmaken van de machine van de steeds doordraaiende liften, is tusschen deze machine bekneld ge raakt en verpletterd. WEER EEN ROOFOVERVAL IN HET RIJNLAND. MAINZ, 30 Dec. (W.B.) Hedenmorgen werd een actenman met 90 000 Mark door twee mannen, die uit een auto sprongen aan een tweetal beambten ontrukt. Een der roovers nam de tasch terwijl de andere een aantal revolverschoten loste, die echter geen doel troffen. Zij verdwenen met groote snel held in de auto, welke door een aantal andere auto's werd achtervolgd. Het resultaat van de Jacht ls nog niet bekend. De beide roovers droegen maskers. Men neemt aan. dat het dezelfde personen zijn, die Maandagavond twee menschen die geld incassereden. overvielen en een be drag van 20 Mark roofden. Ook toen ont kwamen de roovers, zonder te zijn herkend. INGEZONDEN MEDEDEEL1NGEN De laatste dagen van het jaar wordt FRANKEN niet vergeten door hen, die nog van 't vorig jaar, zijn keur van lekkers weten Z'n appelbollen, z'n beignets, croutons en kalfsvleesdhbroodjes, verlichten, ook dit Oude Jaar, dc laatste zware loodjes. N.V. Electrische Luxe Broodfabrieken Haarlem Heemstede Bloemendaal Kantoor Lange Margarethasfraat 15 AANSLAG OP EEN TREIN IN CHINA. ROOVERS MAKEN TAL VAN SLACHT OFFERS. PEKING, 30 Dec. (N.TJV.) In Noord-China hebben bandieten een trein doen ontsporen, waardoor deze in een rivierbedding viel. Eeni ge personen zijn gedood en een veertigtal gewond. De roovers plunderden den trein en vluchtten toen soldaten verschenen. JOFFRE BIJ BEWUSTZTJN GEBLEVEN. EEN PAAR WOORDEN GESPROKEN. PARIJS, 30 December (B T.A.) Een hedenmorgen 8 uur uitgegeven bulletin zegt, dat maarschalk Joffre den nacht kalm heeft doorgebracht. De zieke is niet in den dood slaap teruggevallen. Hij heeft een paar woorden gesproken en eenig voedsel tot zich genomen. De ademhaling ls echter nog on regelmatig. Dc toestand blijft ernstig. De uitbarsting van den MerapL (le blad, 2e pag.) Joffre stervende. Hitier eischt (le blad, (2e blad. 3e pag Een reisje door den Balkan: Venlzelos' han dige politiek. (2e blad, 3e oag.) Het N.V.V. jubileert. (3e blad, 3e pag.) Uit Beverwijk: Raadsvergadering. (3e tiiad, 2e pag.) ARTIKELEN, ENZ. R. P.: Volkstelling. (le blad. le pag.) Uit den strijd tegen de misdaad, door A. Heeroma, commissaris var. politic te Am sterdam: „Mijn studietijd". v (2e blad. le pag). D, Z.; Naar de Friesche Zuiderzeewerken. (2e blad, le pag.) Jhr. J. C. Mollerus: De economische toestand. Een terugblik op 1930. (2e blad, 2e pag). A. H.: Langs de Straat„Plein-schandaal". (2e oiaa. le pag;. (Laatste berichten 2e pagina le blad.) In de opgaaf van Puzzle No 8 ln ons blad van Maandagavond ls een zetfout gcslo en. Voor de 63 hokjes zijn slechts 62 letters opge geven. Dc meeste lezers zullen dit r. ods .c'.f ontdekt hebben. Ter verduidelijking deo'.en wij evenwel mede. dat er niet twee maai drie maal een s. in opgenomen moet worden. POSTZEGELTENTOONSTELLING JEUGDRUBRIEK. Het is vijf jaar geleden dat de eerste ten toonstelling werd gehouden. Behalve dat het aantal rubrieken veel grooter Ls geworden, zijn nu de inzendingen over het algemeen van beier gehalte. Vooral het aanta! zelf opgezette verzamelingen neemt gestadig toe. Tentoongesteld werd een verzameling Po len en wat losse bladen van keurige zelf ge maakte verzamelingen De prijsuitreiking en verloting trok vee.l belangstelling onde- de Jeugd; tenslotte ging leder met een prijsje huiswaarts. Verzamelingen die vermelding verdienen waren van P. Anema, A. Hazevoet. Joh. Kraak, D. Baas, H. v. Aken, Fr. Erwich, H. Ferwwda, B. Hazelaar, J. Voetelink, A. Baas, J. Kfmp, E. Strlezenou. DE BRAND IN DE BARTELJORISSTRAAT. VERDACHTE VRIJGESPROKEN. IV 4Tor-*!*sements-RechtbTV tr^rVm heeft heJcnmorzen vrij res** roker d«r» v-oe- -eren directeur van het *:et Centrum" van de NV, Aurum HJB *ie te recht gestaan heeft, verdacht van brand stichting ln het perceel d'er NV. in de Bar- fe'Jorisstraat, in den Kerstnacht van het vo rige jaar. De Rechtbank achtte de ten gelaste geleg de opzettelijke brandstichting niet bewezen. De door den verdediger, mr. J. A. P. C. ten Bokkel opgeworpen nietigheid van de dag vaarding verwierp de rechtbank. De eisch was geweest twee en een half Jaar gevangenisstraf.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1930 | | pagina 1