Uit den Strijd NOG EENS DE ECONOMISCHE NOOD. BUITENLAND MIJN STUDIETIJD. HAARLEM'S DAGBLAD DINSDAG 6 JANUARI 1931 TWEEDE BLAD door A. HEEROMA, Commissaris van Politie te Amsterdam. We hadden vroeger aan 't bureau Pietersha1 een hond, die Kas heette. Meen niet, dat hei een politiehond van zuiver ras was en op duizend dingen afgericht. Kas maakte geen aanspraak op dien titel en hij was van vee rassen met alle goede en slechte eigenschap pen daarvan. Een agent had indertijd eer. inormel op straat gevonden en meegenomen naar 't bureau en eenmaal daar, dacht het hondekind: j'y suis, j'y reste. Hij doorstond glansrijk alle mogelijke hondenziekten, on verwoestbaar als die veelrassigen zijn en groeide op tot een geel gedierte van respec table afmetingen. Alle pogingen om hem op zitten, pootjesgeven en meer van slavernij getuLgende verrichtingen te leeren, leden schipbreuk op zijn onafhankelijkheidsgevoel; hij werd een selfmade hond, die zich ont wikkelde in de richting, die hij verkoos. En wat bleek? Dat hij geen hooge aspiraties koesterde: hij wilde geen commissarishond. geen inspecteurshond, zelfs geen brigadiers hond zijn; zorgvuldig vermeed hij de ver trekken, waar de autoriteiten zetelden en als hij niet op straat was, was hij in de agentenwachtkamer, waar hij de plaats uit zocht, die hij zelf verkoos. Hij voelde een diepe minachting voor alles wat geen uni form droeg en wanneer de commissaris in de wachtkamer kwam en de agenten jn de houding" sprongen, ging hij ook in de houding staan maar met een onvriendelijk lipoptrek- ken, als of hij wou zeggen; Wat kom jij hier eigenlijk doen? De commissaris, beducht voor zijn beenen, keek hem met een schuin oog aan, waarop een der agenten Kas op een meer eerbiedigen afstand zette. Een bepaalden baas had hij niet, maar hij had een zekere voorkeur voor enkele agenten en wanneer die in de ronde gingen, was hij van de partij. Zoodoende kende hij de ronden op zijn duimpje en wan neer zijn agent lust kreeg een straatje over te slaan, maakte hij halt, keek den man aan als om te zeggen; „vriend, je vergist je". w Kas coat versterking halen Sloeg de man daarop geen acht, dan ging Kas op zijn eentje het straatje in om zich daarna weer bij zijn kameraad aan te sluiten. Rukte de troep uit, b.v. als er op den Dam een afzetting moest gemaakt worden, dan imocht hij niet ontbreken en hij bleef bin nen de afzetting met een koele minachting voor huzarenpaarden en koninklijke rijtuigen; een andere hond had dit spel met den dood moeten bekoopen, maar Kas wist waar hij zich moest bergen en na afloop zou hij zich heusch niet in het detachement vergissen; al waren er agenten uit alle stadsgedeelten, hij volgde de ploeg van de Pietershal. Niet altijd speelde hij een lijdelijke rol; als er wat aan de hand was in de Nes en Kas oor deelde, dat de paar agenten in de war zaten, dan holde hij naar 't bureau en gaf doorr luid geblaf te kennen, dat er versterking moest komen, en hij rende met de versterking terug om met zijn stevige tanden aan den strijd deel te nemen, 'k Heb nooit ge hoord, dat daarover interpellaties in den Raad zijn geweest. Was Kas dus een waarde volle steun, hij had ook eigenaardige knepen, 't Gebeurde 's winters, dat de agenten van oordeel waren, dat 't bij de bakkers (die bakten toen nog 's nachts) warmer was dan op straat en ook gebeurde het, dat de dienaren last van koude voeten hadden en ge weet. wat daartegen een heilzaam middel is. Door dat de meeste agenten oud-matroos of mari nier waren, versmaadden ze dit geneesmiddel niet en zoo kwam het voor, dat ze hun ronde onderbraken om onverstolen een kleinigheidje te gebruiken. Dit nu was allerminst naar den zin van Kas en nooit liet hij zich verleiden bij bakker of schenker binnen te gaan, wat zeer prijzenswaardig was, maar minder goed gezien was 't om voor die inrichtingen op zijn gemak de terugkomst af te wachten en daar alle controleurs Kas en deze eigenaardigheid kenden, werd hij meermalen de stille verklik ker, want als Kas daar zat, waren er frau- deerende dienaren te vinden en menigmaal werd Kas de oorzaak, dat het borreltje duur was. Maar kreeg de agent dan een paar straf - ronden, dan deelde Kas ze trouw met hem. Ook een hond gaat eenmaal dood en er kwam een tijd, dat Kas zijn laatste ronde had geloopen; toen konden de agenten nog niet goed van hem scheiden en zijn geprepa reerde huid werd opgespannen en achter glas in een lijst in de wachtkamer gehangen als daad van piëteit. Het schoonhouden van het bureau was op gedragen aan een brigadier of agent, die zooveel als concierge was. Nu kwam t de eer van de dienaren te na, dat een collega bij hen den boel zou doen en als t revaille was voor de logeergasten, waarbij er geen rekening mee werd gehouden of ze nog wat op de har de legerstee wilden vertoeven, gingen kousen e schoenen uit en werd er gezwabberd, waar bij herinneringen werden gewrocht aan den tijd, dat men aan boord een dergelijk werk tuig hanteerde. En omdat de ex-jantjes zich verbeeldden aan boord te zijn waar "t wate. overvloedig was. was 't zaak uit do buurt te blijven, wilde je niet als 't kind met het wasch water weggespoeld worden. Had een logé zijn slaapkamer gebezigd voor datgene, waarvoor die inrichtingen niet be stemd zijn, dan werden water en zwabber te zijner beschikking gesteld en moest hij eerst schoon schip maken. Er werd gezwabberd. Nog slaapdronken en lichtelijk verfomfaaid, wandelden de lieden, die hun naam niet hadden kunnen opgeven, de trap op en kwa men bij Janus. Wie Janus was? Officieel was hij agent en telegrafist, zoodat hij eigenlijk was aangewezen om het Morsetoestel te be dienen (de bureaux waren namelijk telegra fisch verbonden) maar dit was slechts een van zijn vele functies, want Janus was 't factotum, een Jantje van alles dus. Hij was inspecteur als die heeren goedvonden den nacht een'gs- zins te bekorten door van stoelen een veldbed te maken; hij was het loopend memorandum waar ieder uit putte als men iets' verseten was. >vendien zette hij koffie of bereidde iets eetbaars. Slaap kende hij niet en als er controle kwam, zorgde hij wel, dat die zoo lang werd opgehouden, tot de wachtcomman dant veilig was. Het spreekt dus vanzelf dat het Janus was, die het stelletje nachtverblijvers moest ver werken, wat hij op z'n eigenaardige manier deed want Janus had in zijn heele doen iets bijzonders, wat hem den bijnaam gaf van malle Janus. Maar Janus was om den dood niet mal; alleen wist hij, dat zooals in ouden tijd de hofnar een potje kon breken, grollen en fratsen geschikte middelen zijn om je uit de narigheid te helpen en de waarheid te zeggen. Toen een commissaris eens tegen hem zei: wat doe je daar eigenlijk, stelde hij een lange lijst van werkzaamheden op. schreef er onder: „dit is het werk van Janus die niets doet" en deponeerde 't stuk op de tafel van den commissaris. Hij was ook korporaal bij de mariniers ge weest en nu kwam het korporaals hart weer boven, als alle logeergasten, soms een tien tal, voor hem verschenen. Dan comman deerde hij: geeft acht! Rechts richt u. en dergelijke. „Pak op je uitrusting", was 't als hij ze alle voor de petten en hoeden met in houd geposteerd had en als geconstateerd was dat er niets anders viel te verrekenen dan de pret van den afgeloopen nacht, was het: Presenteert geweer! Ingerukt marsch! en dan sukkelde het stelletje fuifnummers, toonbeelden van elegance, de trap af om op straat de frisscne lucht op te zoeken. „Meheer, me binne schoon voor vandaag", zei Janus tot den inspecteur, snoof in de lucht en zei: „U rookt nog altijd diezelfde ha- vana's waarop de inspecteur lachte en een sigaartje door de lucht liet zweven, dat Ja nus met behendigheid opving. De dikte van zijn wang verdween, een ze kere versnapering werd zoolang opzij gelegd en Janus zat een oogenblik later puffend voor zijn raam. dat in de steeg uitkwam en waartegenover een goedkoop logement was, waar iets uithing dat een tros druiven imi teerde en daarom .,de blauwe Druif" heette. „Goeie morgen" tante Mie, zei Janus als de juffrouw van de zaak voor haar raam verscheen. „Goeie morgen oome Janus," was het wederwoord, want al was de bloedver wantschap maar denkbeeldig, de goede ver standhouding permitteerde een dergelijke be titeling. ,,'t Zit er weer op, tante Mie. ik ga weer naar me vrouw en twaalf kindertjes!" „Nou, oome Janus, zooveel heb je er toch niet!" „Zooveel niet? Nog veel meer!" „Oome Janus heb je nog trek in een boter hammetje?" „Nou, tante Mie, je zegt zoowat." Dan verdween tante Mie even en beves tigde een pakje aan een touwtje, dat Janus' raam met de overzijde verbond en speciaal voor dergelijk transport was aangebracht en waarlangs het boterhammetje werd binnen gebracht. Och. je kon 't Janus niet kwalijk nemen, want de tractementen waren onrustbarend INGEZONDEN MEDEDEELINGEN a 60 Cts. per regeL Stolzuigerhuis MAERTENS BARTEL JORISSTRAAT 16 TELEFOOM 10758 VAMPYR Stofzuigen f98.- klein en vee.l meubileering- kon er op de bo terhammetjes van de agenten niet op over schieten. Oome Janus en Tante Mie zijn ter ziele, het touwtje ls lang verdwenen en van de blauwe Druif rest nog alleen het uithangtee- ken, dat de woeiige Nes heeft overleefd. Janus haalt 't pakje binnen. Want woelig was bet er zeker; daar ver zamelde zich, behalve het uitgaand en her nieuwsgierig of op relletjes beluste publiek de keur der inbrekers, souteneurs, zakkenrol lers en dergelijke waardige leden der maat schappij met hun vrouwelijken aanhang en het is een feit, dat het onder die lieden al zijn ze solidair als het tegen de politie gaat, lang niet altijd pais en vree is. waaraan min nenijd alsmede beroepsnaijver veelal niet vreemd zijn. Er was dan ook al heel weinig noodig om een conflict te doen ontstaan, wat soms bepaald bleef tot de twee rivalen, maar ook veelal zich ontwikkelde tot een al gemeen gevecht, waarbü de dames zich dik wijls niet onbetuigd lieten. Ik heb er een gekend, die op het haar onder de muts een aantal karpetnagels had gelegd, een groot soort punaises, en natuurlijk met- de punten naar boven, toen ze verwachtte met een an dere dame in conflict te komen. kwam met een andere dame in conflict. En die spijkers hebben dienst gedaan, want de tegenpartij sloeg met de volle vuist er op' De heeren liepen bij voorkeur met boksijzers in den zak en het behoeft dus geen betoog, dat er bij het mekaar de waarheid zeggen, soms leelijke deuken en schrammen werden gemaakt en de politie trommelde dan maar in het wilde weg op het stelletje in. Voor nieuwsgierigen was het daar geen ge schikte plaats; niet alleen dat de oorlogvoe renden iederen aanwezigen toeschou wer beschouwden als behoorende tot een der beide partijen, er wa - ren vingervluggen, die een bijzondere belang stelling hadden voor ieder, die in de Nes de wereld om zich heen vergat en de argelooze wandelaar moest vaak ervaren, dat men hem had ontdaan van datgene, waarop hij veel prijs stelde. 't Is niet te verwonderen, dat bij de ern stige vaders en zorgzame moeders het wcord Nes als een verschrikking in de ooren klonk; dat zij er overdag, als er geen levende ziel viel te bekennen, nog niet door durfden en dat zij maar lieven hadden, dat in hun wo ning nooit de naam van die vroolijke straat werd uitgesproken. STEUNT! bij gelijken prjjs en kwaliteit de Nederlandsche Industrie Hiermede dient gij uw land en BESTRIJDT gjj de werkloosheid. Zantt Mie, AGENDA Heden: DINSDAG 6 JANUARI StadsschouwburgGemeente-Volksvoorstel ling: Nathan heeft mazzel", 8 uur Schouwburg Jansweg: Ensemble Jacq. Sluyters. „De big van het 168e". 8.15 uur. Palace: „De zoon der witte bergen". Too- neel: Capt. Huling en zijn zeeleeuw Charlie. 815 uur. Luxor Theater: „Zijn hartekind" en .Het dolle freuletje". Tooneei Joanita en Maupie de Vries- 8.15 uur. Rembrandt Theater: „De groote vijver." Tooneei Clever Henriquez en May Mc. Tensen 2.30, 7 en 9.15 uur. Kille g om: Raadsvergadering. WOENSDAG 7 JANUARI Schouwburg Jansweg: Ensemble Jacq. Sluyters. .De big van het 168e" 8 15 uur. Gem. Concertzaal: H. O. V. Ledenconcert 8-15 uur. Bioscoopvoorstellingen 's middags en des avonds. Teyler's Museum, Spaarne 16. Geopend op werkdagen van 113 uur, behalve 's Maan dags, toegang vrij. De communisten verliezen den strijd. Maar in Engeland is het conflict hardnekkig. Iets nieuws uit Rusland. Wordt het geld afgeschaft? HET BELANGRIJKSTE NIEUWS. Het onderscheid tusschen de stakingen in de kolenindustrie in Engeland en die in Duitsch- land hebben wij gisteren uiteengezet. Terwijl in Engeland het conflict een algemeene strek king heeft en een geleidelijk verloop ken merken de Duitsche oneenlgheden zich door haar incidenteel karakter en het blijkt ach teraf dat de belangrijkste drijfveer van de gebeurtenissen aan gene zijde van den Rijn, het communisme ls En hoewel deze karak teristiek voor de toekomst van Duitschland misschien een bedenkelijk symptoom is. zij bepaalt toch tevens het tamelijk geringe oogenblikkelijke gevaar; de communistische practijk heeft immers nimmer vasten voet kunnen krijgen al zijn eenlge duizenden ar beiders communist in theorie! Deze stakingen zijn dan ook waarschijnlijk gedoemd om te mislukken: Volgens berichten uit alle deelen van het Ruhrgebied neemt de stakingsbe weging overal af. In de geheele Rulirstad ontbraken van de ochtendploeg slechts ongeveer 9000 arbeiders. In het district Recklinghausen is de toe stand zoozeer verbeterd, dat de staking daar als mislukt kan worden beschouwd. In 33 mijnen in het Ruhrgebied. waar werd gestaakt, is het geheele personeel weer aan het werk gegaan. Heel anders is de toestand rn Engeland. De onderhandelingen hebben nog geen resultaat opgeleverd. In aanvulling op de berichten van gisteren kunnen wij thans nog mededeelen. dat de weversstaking te Bumley voorlooplg negen weverijen heeft getroffen. Op het oogenblik staken 4000 man. Ruim 13 600 weefstoelen staan stil! Uitbreiding der staking wordt ver wacht! En dit Is alleen nog maar een locaal con flict-. In Zuid-Wales ligt de geheele mijn industrie stil! L. A. Rusland. Begirt van afschaffing van baar geld? KOWNO. 5 Januari (VX>.) Het Centras: comité der Sovjet Unie en de Centrale Con trolecommissie hebben besloten tot Invoe ring van z.gn. gesloten coöperatieve winkels, die uitsluitend bestemd zullen zijn voor de arbeiders van bepaalde fabrieken en onder nemingen. De waren zullen niet geleverd worden tegen baargeld doch tegen inwisse ling van bons. die gedeeltelijk het arbeias loon zullen vervangen. Deze coöperatieve win kels zullen voorloopig nog slechts worden op gericht voor ondernemingen met minder dan 5000 arbeiders, die voor het Voikscommissa rlaat van Oorlog werken. Met- dit systeem zal voorloopig een proef worden genomen, waardoor men hoopt tegemoet te komen aan de goud- en zilver moeilijkheden. Mocht het systeem slagen, dan overweegt men uitbrei ding ervan. Griekenland. Komitadsji's plunderen een grensplaats. ATHENE. 5 Januari (V.D.) Volgens een bericht uit Saloniki hebben Komitadsjls op Grieksch gebied een inval gedaan en de grensplaats Derden! uitgeplunderd. Zij ont voerden zes personen, die later vermoord wer den. Een detachement grenstroepen achter volgt de Komitadsjl's thans. Hongarije. Communistische samen zwering! BOEDAPEST. 5 Jan. IW. B I De politie ia er in geslaagd een nieuwe communistische samenzwering op het spoor te komen. De leider ls de voormalige hoofdredacteur van het officieuze blad Vör»s UJsag (Roode Courant), dat gedurende de proletarische dictatuur In Hongarije verscheen, Joseph Re- vai. een intiem vriend van Bela Kun. die na den val van het bolsjewisme in Hongarije naar Rusland was gevlucht. Enkele weken geleden was hij uit Rusland naar Hongarije teruggekeerd om een nieuwe communistische samenzwering te organisee- ren. Bij zijn verhoor verklaarde hij reeds drie maal onder deknamen in Hongarije te zijn geweest. Verder werden nog twee jongelieden. Gaj- dos en G'-rög gearresteerd, die na den val van het bolsjewisme in Hongarije als kinde ren met hun ouders naar Rusland waren ge gaan, waar zij later in dienst traden bij de Gpoe. Ook zij waren met een speciale taak naar Hongarije teruggekeerd. De politie hield verder nog 16 personen aan. die leden van de door Revai op touw gezette beweging waren. Bij huiszoekingen in de woningen der ge arresteerden werden groote hoeveelheden drukwerk en geld in bes'ag genomen. Duitschland. Dr. Luther over de herziening van het Young-plan. STOCKHOLM. 5 Jan. VD Onder den ti- tel ..Duitschland laat. zijn schuidelv.hers niet in den steek" bevat het ..Svenska Dugbladet" een onderhoud met den president van de Duitsche Rijksbank, Dr. Luther. .Volgens het blad heeft dx. LuUiet oa. het volgende verklaard: ..Wanneer men nog er gens aan de stabiliteit van het Duitsche geld getwijfeld heeft, dan moet de crisis, die Duitschland thans heeft overwonnen, de we reld wel beter geleerd hebben". Nadat de president van de Duitsche Rijksbank over de moei'ijkheden van de aflossing van leenings- schulden op korten termijn en over de uit voering van een radicaal-economisch pro gram een geruststellende verklaring had af gelegd. sprak hij over het Young-plan Met crooten nadruk moet van "Duitsche zijde be toogd worden, dat voor de invoering van het Young-plan ook de voorwaarden behooren, die door anderen vervuld moeten worden. Duitschland kan zijn jaariyksche betalingen niet volbrengen, wanneer het niet voldoende kan uitvoeren. Het Young-plan is niet door- voerbaar. wanneer Duitschland geen buiten- landsche credlet op langen termijn tegen bil lijke voorwaarden krijgt. Eerst wanneer Duitschland is bevrijd van den druk der leeningen op langen termijn, kan het zijn eigen krachten ontwikkelen. Het is verder nlqt aan te nemen, dat de Internationale toeneming van de koonkracht van het goud ook niet op de schadevergoo- dingsbetalingen van invloed zal zijn. De lei- dende gedachte van het Dawes-plan was. Duitschland niet boven zijn vermogen te be lasten. Dit moet ook voor het Young-plan geiden. Men moet er rekening mee houden, dat de levensstandaard van het Duitsche volk gehandhaafd kan worden De verander de omstandigheden met betrekking bot de waarde van het goud. moeten nieuwe moge lijkheden scheppen". De nieuwe Dantziger regeering DANTZÏG. 5 Jan. (V. D De onderhande lingen over de vorming van de nieuwe Dant ziger regeering hebben tot overeenstemming geleid. De senaat, die vroeger uit 22 senato ren bestond zal thans bestaan uit 12 sena toren, waarvan zes bezoldigd en zes onbezol digd zullen zijn. Het college van bezoldigde senatoren bestaat uit vertegenwoordigers van de coalitiepartijen, namelijk de Dultsch nn- tlonalen, het Centrum en het Nationale Mid- denblok. Voorzitter van den Senaat, tevens belast met de buiten'andsche aangelegerihe- den en den landbouw, wordt de Dultsch-na- tionale Dr Ernst Ziehm: waarnemend presi dent Dr. Wlllibald Wiercinski (Centrum): Blnnenlandsche Zaken Landraad Hinz Dultsch-nationaalPublieke Werken Dr. Hugo Althoff 'Centrum); Financiën Dr Ju lius Hoppenrath (Duitsche Volkspartij); Han del en Verkeer Dr. Kurt Blavler (Economi sche Partij). De offlcleele verkiezing van den nieuwen Senaat zal waarschijnlijk volgende week plaats vinden. Engeland. Rede van Lord Reading. LONDEM, 5 Januari 'V.D.' Lord Reading heeft hedenmiddag In de bijeenkomst dor fe derale sub-commissie een rede gehouden, waarin hij een verklaring aflegde van de hou ding door de liberale groep der Brltsche de legatie Ingenomen ten aanzien van de belangrijkste vraagstukken welke door de sub-commissie worden behandeld. Hij sloot zich aan bij de mecning van Sapru, dat het eenige middel tegen wantrouwen, vertrouwen is. Hij hield verder een pleidooi voor weder- zijdsch vertrouwen tusschen Indië en Brlt- tannlë. LONDEN. 5 Jan. (V.D.) De federale sub-commissie der Ronde-Tafel-Conferentie kwam vandaag tweemaal bijeen en berioot tot vorming van een nieuwe sub-commissie voor de defensie onder voorzitterschap van den minister voor de Dominions. Thomas. De commhsie heeft tot taak te onderzoeken het politieke principe van de defensie, ech ter niet ten aanzien van de constitutioneel® zijde van dit vraagstuk, die valt onder de b>» voegdheid van de uitvoerende macht. Tot de taak der commissie behoort o.a. het onder zoek van het veel omstreden onderwerp eener snellere „indianiseering" van het offi cierscorps. Deelnemer aan de Ronde- Taf el-conferentie overleden. LONDEN. 5 Jan. (V.D.) Een der Brltsch-Indische gedelegeerde ter Rond?-Ta- fel-Conferentie Maulama Mohamld All, Ls gisteren te Londen overleden. Alhoewel reeds ziek voor hij de lange reis naar Londen aan ving hij herinnerde ln zijn rede ln de ple naire zitting aan zijn slechten gezondheids toestand heeft hij nog aan verschillende werkzaamheden der commissies deelgeno men. Bij zijn overlijden waren verschillende verwanten en vrienden aanwezig. Insubordinatie aan boord van de „Lucia"- LONDEN. 5 Januari (V.D De gevallen van insubordinatie aan boord van het Engei- sche moederschip voor onderzeeërs .Lucia" te Plymouth die tengevolge hebben gehad, dat een deel der bemanning werd gearresteerd en aan land gebracht, worden toegeschreven met betrekking tot de Kerst verloven. De man schappen hadden verzocht om hetzelfde ver lof als de Atlantische Vloot, aangezien de .Lucia" de Atlantische Vlooi jaarlijks op verscheidene tochten begeleidt. Er bleef niet temin een verschil van twee dagen bestaan. Toen zij daarop bevel kregen aan het werk te gaan. weigerden de manschappen het commando op te volgen, waarna de comman dant hen van boord liet halen en door andere verving. De Admiraliteit beschouwt dit als een zeer ernstig geval. Het verhoor van de gearresteerde man schappen Ls heden door den te Plymouth ge- stationneerden Admiraal Sir Hubert Brand begonnen. Het verhandelde wordt strict ge heim gehouden. De .Lucia" is het voormalige Duitsche schio .Spreowaid". dat in i?; Jaar 1907 voor de Hamburg-Amerlka-lijn ln Engeland werd gebouwd. Het werd in 1914 door het EngeLsehe oorlogsschip ..Berwick" in be slag genomen en bij de onderzee boo ten vloot ingeluid.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1931 | | pagina 5