STADSNIEUWS
BESTRIJDING VAN GEVOLGEN
DER WERKLOOSHEID.
De wraak der Verdrevenen
HAARIFM'S DAGBLAD
ZATERDAG 10 JANUARI 1931
Wat het Haarlemsche comité beoogt.
De werkloosheid neemt, zooals vrijwel over
al ook te Haarlem nog steeds toe. Thans is
het aantal werkloozen over de 2000 gestegen.
Onze lezers weten uit eenlge berichten
reeds, dat hier ter stede een groot comité uit
de burgerij gevormd ls om de gevolgen van de
werkloosheid zooveel dit mogelijk is te be
strijden.
Hoe het comité tot
stand kwam.
Wij zijn thans in de gelegenheid nadere
mededeel in gen te doen over de voorgeschie
denis, de oprichting en het streven van dit
comité.
In een onderhoud dat Prof. Dr. A. A. van
Schelven, hoogleeraar aan de Gereformeerde
Universiteit te Amsterdam, had met Mgr. J.
D. J. Aengenent, bisschop van Haarlem,
kwam de wenschelljkheid ter sprake, hier ter
stede een comité op te richten, dat zich zou
wijden aan de belangen der werkloozen. Dit
Initiatief leidde er toe, dat een aantal inge
zetenen uit alle kringen der samenleving zich
bereid verklaarde om daarin zitting te ne
men; ook de drie vakcentrales beloofden
medewerking.
Eenige keeren ls reeds door het comité ver
gaderd. Het allereerste werk was om vast te
stellen welke taak het comité op zijn schou
ders zou nemen. Er werd onmiddellijk vast
gesteld. dat men zich niet moest inlaten met
de bestrijding van de werkloorheld zelf.
Daaraan toch wijden zich ander lichamen,
o.a. de Gemeentelijke dienst voor de werk
loosheidsbestrijding. Als taak van het com'té
werd aangenomen: de verzachting en weg
neming van de gevolgen van de werkloosheid.
Slechts in bijzondere
gevallen financiëelen
steun.
Bij de verdere uitwerking der plannen
kwam de vraag naar voren of financieels
en materieele steun aan werkloozen ver
leend zal moeten wor-len. Na een breedvoerige
gedachtenwisseling bleek duidelijk, dat er
geen sprake van kan zijn om op de uitkeerin-
gen aan werkloozen een toeslag te ve^eenen.
Algemeen was men ervan overtuigd, dat men
de steunverleenlng moeft overlaten aan den
Gemeentelijken d'en>=t der werkloosheidsver
zekering en het BureerMJk Armbestuur. Wel
zal via de vakcentrales. wertr'ory^n die
door btkonflfft omstandigheden met. buiten
gewone moeilijkheden te kampen hebben, fl-
Het com'té ls als vo'gt samengeteld:
Moo«ei<rneur J. D. J. Aengenent, BissohoD
van Haarlem. Voorzitter)Prof. Dr. A. A.
van Schelven. Hoozleeraar a d. Vrije Univer
siteit. '2e VoordtterA. Mars. Voo-dtter
v. rt Haartemsehen Ber+uurdersbond. Jhr. J.
C. Mo'leru*. Secretaris Kamer van Kooohan-
del en Fabrieken. (Secretarissen)W, Korvl-
rus. Did v. d. VoogdUraad. Penn'nvm°epter;
Dr M G B'auw, Predikant der Nederd'"t*ch
Hervormde O^m^ente „Schoten": Ir. W J
Bnrcer«dl1'r. Directeur der Neord-Zuid-Hol
landsere T^m: J. P. H. Ca*fcrtcum. Voor
zitter RK. Volksbond: H E Fverard. Voorzit
ter vh. Comité voor Katholieke Act'e: H.
F~nnken Jr.. President K«rkvnn<rd der N°d°rl.
H"rvormda Gemeente: W. J B. van L'emf,
Lid v d R°ad der gemunte Haartem; E.
Overboek. Voorster Cbri^t^Hjken Bestuur
der1 bond: M. A. Relra'da, I.'d v. d. Raad der
gemeente Haarlem: E. J. Stam, Lid v. d.
Paad d°r sreme»nte Haart-un* L. A. A. M.
w°sterwoudt, Plebaan der Kathedraal St.
Bavo.
nancleele steun verleend worden. Die geval
len zullen evenwel Individueel bekeken wor
den. Het Is niet de bedoeling om van die hulp
de ongeorgani: eerden uit te sluiten, maar
deze financieele tegemoetkoming zal toch
vla de besturen der vakcentrales moeten
gaan. Het comité ls van meening, dat onder
de arbeiders de geneigdheid om zich te ver
zekeren tegen de geldelijke gevolgen van
werkloosheid een sociale plicht! zoo
veel mogelijk moet worden aangemoedigd.
Het comité zal binnenkort een oproeping
aan de burgerij om financieelen steun te ge
ven, verspreiden. Het is evenwel te voorzien,
dat geld voor het overgroote deel noodig zal
zijn voor de uitvoering van andere plannen,
zoodat het geld dat beschikbaar zal zijn voor
het verleencn van financieelen steun wel be
perkt zal zijn.
Er ls aanvankelijk aan gedacht een inza
meling van kleeren, goederen, levensmidde
len, enz. onder de ingezetenen te houden. Om
practische overwegingen is daarvan evenwel
afgezien. Bovendien zou men daardoor het
terrein van het „Brokkenhuis" betreden Dat
wil natuurlijk niet zeggen, dat als er winke
liers of handelaars zijn die het comité wil'en
verblijden met bonnen voor kleedlngrtukken,
schoenen of brandstoffen, er nafuurli]k voor
gezorgd zal worden, dat die in goede handen
komen.
Een onwekk'ng tot
werkverruiming.
Bij de gevoerde discussies bleek ook, dat
het voor het comité niet mogelijk is om zich
te begeven op het gebied der werkverschaf
fing. Wel zal .mede als een gevolg van een
artikel in ons fclad alsnog overwogen
worden, een opwekking aan de werkgevers te
richten om, niet alleen zoo min mogelilk per
soneel te ontslaan, maar ook zoo mogelijk
tijdelijke werkkrachten aan te stellen. In
dezen tijd moet overwerk van vast personeel
zooveel n^ogelijk vermeden worden, als liet
eenigszins kan moet dit werk aan tijdelijk
personeel worden opgedragen. Bovendien is
het aan te nemen, dat er verscheidene bedrij
ven zijn waar wel wat personeel voor tijdelijk
aangesteld kan worden om wat bijzonder of
achterstallig werk .te verrichten. Deze werk
gevers zullen zich daardoor zeer verdien te1 ijk
maken tegenover de gemeenschap. De Ar
beidsbeurs wil zich natuurlijk beijveren voor
zulk werk de meest geschikte werkloozen aan
te wijzen.
Waken tegen demorali-
seering.
Het hoofddoel van het comité zal zijn om
zooveel mogelijk te doen om den demoralisee
renden Invloed van een langdurige werkloos
heid tegen te gaan en de menschen van de
straat af te houden. In verschillende ver
warmde lokaliteiten zullen de werkloozen
en zooveel mogelijk ook hun vrouwen oezlg
gehouden worden met ontwikkeling, kun't
en ontspanning. Het gemeentebestuur neeft
aan het comité de beschikking gegeven over
het Gemeentelijk Concertgebouw, het Bron
gebouw en het gebouw van den R K. Volks
bond aan de Jan Gijzenvaart in Haarlem-
Noord. Daar zu'len muz'ek- en toonee^-u't-
voerlngen gegeven worden. Er zijn al bespre
kingen gehouden met de Haarlemsche or-
kestvereen'g'ng Het 1? evenwel nog n1°t be-
■•llst, of de HOV. afzonderlijke concerten
voor de werk?oo~en zal geven of dat de werk
loozen kaarten krijeen voor de gewone con
certen. Wel ls reeds gebleken, dat de HOV.
"enegen ls om mede te werken. Er worden
ook onderhandelingen gevoerd met eenlge
INGEZONDEN MFD^DPri 'Nr-FN a M» Ct», psr re*el.
TELEFOON
No. 10268
RESTAURANT Hl
LDEBRAND
SOUPERS
LEVERT DINERS, DEJEUNERS EN
BIJ U AAN HUIS.
DE CELECENHEID TOT HET CEVEN VAN
PARTIJEN EN FAMILIEDINERS.
INGEZOITOEN MEDEDEFLINGEN
a 60 Cts. per regel.
BIJ EEN DOOS
KLOKZEEP
TWEEMAAL
EEN CADEAU!
tan pak Klokxoep bovatnle»
oilcan eon prachtig cadeau,
maar bovendien hebben de
twee roode klok|e» op de
sluiting waarde voor allerlei
premie».
U bekomt duit
I*. een prachtige verrassing
in de Hoos,
VRAAGT ONZI 2". prachtige promies op de
GE5CHENKENLIJSTI roode klokles.
N.V. ZEEPFABRIEK „DE KLOK"
HEERDE
tooneelgezelschappen o.a. met die van C. v. d.
Lugt Melsert en Jan Musch.
De directeuren der Haarlemsche bioscopen
zullen ook medewerken. Zij zullen speciale
middagvoorstellingen voor de werkloozen
geven. De meening van het comité ls name
lijk, dat er vooral de behoefte gebleken is om
in de middagen iets voor de werkloozen te
doen.
In de bovenbedoelde gebouwen zullen ook
leestafels voor de werkloozen Ingericht wor
den. Daar zal gezorgd worden voor ontwikke-
lings- en ontspanningslectuur en natuurlijk
ook voor couranten.
Het comité zou het ook toejuichen als de
voetbalverenigingen kaarten voor werk
loozen beschikbaar willen stellen.
De distributie van de toegangskaarten zal
ook vla de vakcentrales gaan. Daardoor
hoopt het comité te bereiken, dat propaganda
die onrust onder de werkloozen brengt, kan
worden voorkomen.
Oproeping tot
financiëelen steun.
Zoals wij reeds schreven zal het comité
dezer dagen een oproeping tot de burgerij
pupubliceeren om de plannen mogelijk te
maken door financieelen steun. Wij wekken
reeds nu op, om aan die oproeping gehoor te
geven. Het comité, dat alleen reeds door zijn
samenstelling op het vertrouwen der geheele
burgerij aanspraak kan maken, moet door
financieelen steun in staat gesteld worden,
om zijn plannen te verwezenlijken. Dit toch
is in het belang van onze stad en haar in
woners!
C. J. VAN T.
ALG. NED. VROUWEN
VREDEBOND.
DE VOORWAARDEN VOOR EEN
BLIJVENDEN VREDE.
Over bovenstaand onderwerp sprak Vrij
dagavond Ds. G. W. Melchers, uit Warga
(Fr.) In Het Blauwe Kruis voor de leden der
afdeeling Haarlem van den Alg. Ned. Vrou
wen-Vredebond.
In haar openingswoord wekte de voorzit
ster, mej. Henriëtte De Kruyff, op tot meer
arbeid voor de vereeniging. De leden moeten
niet alles aan het bestuur overlaten. Ver
schillende dingen staan nog op het program
ma: o.m. een avond in Haarlem-Noord en
een teekenwed.trljd vóór kinderen.
Hierna was het woord aan Ds. Melchers.
Spr. begon met er de aandacht op te vesti
gen, dat het opkomend geslacht het vreese-
lijke van den oorlog niet meer zoo voelt. Dit
is een groot gevaar. We zien het in Duitsch
land en in Italië. De stemming in die landen
veroorzaakt onrust in geheel Europa.
Sedert 1846 is er in de economische struc
tuur een groote verandering gekomen. Het
economisch leven is veel ingewikkelder ge
worden, niet alleen in Nederland (dat blij
kens nieuwe gegevens in vele opzichten aan
de spits staat) maar vooral ook bij voorbeeld
in Engeland. Daar ls sedert vele Jaren een
politiek gevoerd om Duitschland, den grooten
concurrent, te handicappen. Achter den
jongsten oorlog hebben dan ook economische
motieven gezeten.
De geweldige ontwikkeling der Industrieën
leidde In alle landen tot overproductie, tot
een overschot. Zoolang de wereld nog ruimte
bood om die overproductie op te nemen, was
het niet erg. Maar tenslotte ging het niet
meer. De moderne staat werd meer en
meer een machtsmiddel om zich afzetgebie
den te veroveren. De Staten onderzochten
voortdurend langs allerlei slinksche wegen
.eikaars machtspositie. En er was een toe
stand van gewapenden vrede, van spanning
tus-chen de volken.
Spr. sprak ah zijn oordeel uit dat de gren
zen tusschen de landen een gevaar zijn. Het
protectionisme leidt altijd tot militairisme.
Dat heeft men In Duitschland gezien. Daar
werd de opbrengst der Invoerrechten ge
bruikt voor uitbreiding van leger en vloot.
In Duitschland wordt nu voortdurend de
landbouw beschermd en aangemoedigd; dat
ls om te maken dat Duitschland in een vol
genden oorlog nooit kan worden uitgehon
gerd. Bescherming zal op den duur leiden tot
#een nieuwen oorlog.
Voortgaande zelde spr. dat de oorlogs
techniek niet heeft stilgestaan. Komt de
spanning, die nu al steeds erger wordt, tot
een uitbarsting, dan zullen de gevolgen
vreeselijk zijn.
Daarom moet er in Europa een reorganisa
tie plaats hebben, die de gangen wegwerkt.
Na de pauze besprak Ds. Melchers eerst den
Volkenbond. Velen zijn over deze organisa
tie slechtte spreken, maar men moet niet ver
geten dat zulke organisaties moeten groeien.
En het is toch van buitengewoon groot be
lang dat goedwillende staatslieden in den
Bond elkaar ontmoeten. De verschillende
commhsles In den Volkenbond doen ook zeer
veel goed, door onderling verkeer te bevorde
ren enz. Nog onlangs hebben verschillende
landen zich vereenigd tot een blok, een ge
heel, waarin vrijhandel wordt aanvaard. Dit
ls een goed begin.
Toch is de Volkenbond nog voor veel verbe
tering vatbaar. De tijd moet komen dat Euro
pa een onderdeel van den Volkenbond wordt,
dat een geheel vormt. De leidende staats
lieden in Europa moeten leeren internatio
naal te denken, zooals Briand doet, zooals
Streremann deed. Van een staatsman zonder
fantasie voor de toekomst kan nooit opvoe
dende kracht uitgaan. Alle verspreide krach
ten moeten op één groot doel gericht worden.
Wanneer het geslacht van nu de dingen van
dezen tijd langs zich heen laat gaan, zal dat
gewroken worden op het nageslacht.
De oorlog moet worden voorkomen. Maar
als Europa verdeeld blijft zal het zeer moei
lijk zijn den strijd te voorkomen. De gecchle-
denis leert dat altijd veel bereikt is, door op
het juiste moment de eenheid te zoeken.
De tijd ls gekomen, dat wij boven het volk
de menschheid moeten zien.
Daarvoor moet worden gewerkt. Nabele ge
voelens moeten worden ln beweging gebracht
voor het geluk van de menschheid.
De voorzit7ter dankte den spr. voor zijn
gloedvolle rede.
Na afloop werden nog eenlge vragen ge
daan. die door den spreker beantwoord
werden.
WAT IS EEN SCHOP?
EEN DUW MFT DEN VOET.
Voor den Politierechter stond Vrijdag nog
terecht een onderwijzer uit Wiik aan Zee en
Duin, verdacht dat hij 00 24 November van
het vorig jaar een leerling opzettelijk had
mishandeld, nl. hem had geslagen en bloe
dend gewond.
Op vragen van den Politierechter ant
woordde de onderwijzer dat hij de k'as van
het hoofd der school had overgenomen om
dat deze in een ander lokaal meest zijn. Een
jongen uit die klas had toen gefloten, waar
op de onderwijzer hem het lokaal had uit
gestuurd. Do Jongen weigerde, te gaan, waar
op de onderwijzer hem had beetgepakt en de
bank uitgetrokken. De leerling was daarbij
tegen een bank aangevallen en zoo had hij
de ontvellingen aan zijn neus oogeloopen, die
bij zijn thuiskomst, na schooltijd, door zijn
ouders waren geconstateerd. De wondjes
bloedden ook nog toen hij thuiskwam, zoo
had de moeder verte'd. Toen de vader lateT
thuis kwam was het bloeden al opgehouden.
De leert'ng in quaestie werd als getuige
gehoord. Hij verk'aarde dat hij niet met het.
hoofd tegen een bank was gevallen, maa-
dat de „meester" hem tegen den neus had
geschopt.
Een andere leerhng zeide, dat de jongen
achterover op den grond lag; de onderwijzer
had hem toen geschopt.
De „meester" gaf toe, dat hij den jongen
een zachten duw met den voet had gegeven;
even later ging hij r.og Iets verder en sprak
van ,,ezn zéér lichten schop".
Het Hoofd der school deelde mede, dat de
longen hurend bij hem was gekomen: hij
b'oedde teen uit den neus. Er was niet uit
hem te krijgen, wat er eigenlijk gebeurd was.
Noch met den onderwijzer, noch met den
longen in quaestie, had het hoofd ooit moeite
of last gehad.
Het O. M. meende, dat een onderwijzer in
ieder geval een op den grond llggonden Jon
gen geen schop behoort te geven en elschte
f 20 boete of 10 dagen hechtenis.
Verdachte vond deze straf veel te hoog.
De Politierechter vond ook dat de onder
wijzer te ver was gegaan en vonniste hem
conform den eisch.
MOTORDIENST
De bij de Schoolcompagnie van den Motor-
dienst benoemde reserve tweede lu tenants
zullen op den 17en Januari a.s- te 11 30 uur
door den Korpscommandant, Majoor L. J.
Schmidt, worden beëedigd.
De beeediging van dsn reserve kapitein J.
Koolhaas Revers zal plaats vinden op den
19en Januari.
JUBILé.
De heer L. De Vries, Districtsbouwkundige
bij den Rijksgebouwendienst alhier, hoopt op
16 Januari a.s. den dag te herdenken, waarop
hij vóór 35 jaar in 's Rijks dienst trad.
DE LIQUIDATIE VAN DE NIEUWE
BOERHAAVE".
Het Hbld. verneemt, dat curatoren In het
faillissement van „De Nieuwe Boerhaave"
onder voorbehoud van de bevoegdheid het
bedrag, indien zulks noodig mocht blijken,
te verhoogen het bedrag, dat door ieder
lid moet worden gestort als bijdrage in
de liquidatie, hebben vastgesteld op een som
gelijk aan het tweevoud van de over het
loopende verzekeringsjaar door het lid ver
schuldigde premie.
Of een gedeelte van de bijdrage later zal
kunnen worden teruggegeven, zal o.m. af
hangen van hetgeen curatoren zullen berei
ken met de andere vorderingen die zij voor
nemens zijn in te stellen.
DE MELKFABRIEK „ZAANLANDIA".
De gefailleerde melkfabriek Zaanlandla te
Zaandam is, volgens de Tel., aan een combi
natie van person verkocht. Het bedrijf zal
worden voortgezet, ln de eerste plaats tot
het vervaardigen van melkpoeder, dat in de
buiten- en binnenlandsche chocoladefabricage
veelvuldig gebezigd wordt. Directeur zal
worden de heer W. A. Haak.
(Reeds ln een deel van de vorige oplaag
opgenomen.)
GEVONDEN VOORWERPEN EN DIEREN.
Terug te bekomen bij: Speerings, Brou-
werspleln 37, armbandhorloge. Hesling, Aclr.
Loo-jesstraat 4, bontkraag. Zomerdijk, No-
bletbletstraat 2, bril. De Haas, Lindenstraat
2, Heemstede, idem. v. Steen, Brandstraat 30,
boterbonnen. Mor:ald, Harmenjansweg 61,
zakdoekjes. Petersen, Amsterdamschevaart
128 zw., das. v. Tongeren. Wilgenstraat 21,
dasspeld, v. d. pligt, Wil:onplein 6 rood, geld
stuk. Makkenhaar, Siewardstraat 20, HolL
herdershond. Stoute, Gen. Bothastraat 8,
handschoen. Bur. v. Politie, Smede:traat,
idem. Hoogenes, Nagzaamstraat 15, bruin,
hondje. Bogges, Zuider Buitenspaarne 27,
kolenschop. Kennel Fauna, grijs-witte kat.
Bur. v. Politie, Smede;traat, lorgnet. Hout
graaf, v. Keulenstraat 1, medaillon. Platei,
Colensostraat 16, vloermat. Jacobs, De Wit-
straat 12, kinderman telt je. Kors, Korte Hee-
remtraatl, portemonnale. Belchambri, 'Beu
kenstraat 9, idem met inhoud. Sanders, Wes
terhoutstraat 25, rozenkrans." Hirs, Atjeh-
straat 84,- rijwieibelastingplaatje. Langeloo,
Bantamitraat 25, idem. Bur. v. Politie, Sme-
destraat, sleutel v. Melkbus. Wagenmaker,
Oranjeboomstraat 7, tasch met inhoud. Bur.
v. Politie, Smedestraat, idem. Pijpenbrink,
Gen. Bothastraat 42, teerkwast. Heisels,
Voorzorgstraat 52, zweep.
EEN NIEUWE BAKSTEEN.
De ingenieur Henrik Nielsen ls er na een
studie van anderhalf jaar in geslaagd een.
nieuwe methode te vinden voor de vervaar
diging van baksteenen, meldt de Tel., uit
Oslo.
Uit een onderzoek is gebleken, dat de stee-
nen alle goede eigenschappen bezitten, die
men er ervan kan verlangen. Ze isoleeren op
ideale wijze geluid en warmte en bezitten
een groot weerstandsvermogen. De productie
kost veel minder dan de tegenwoordige wijze
van fabriceeren, terwijl er m;nder tijd voor
noodig ls. Alle soorten van klei zijn er voor
geschikt. Er is overal patent op de uitvinding
genomen. In Noorwegen,'Duitschland en Ne
derland zullen er fabrieken voor worden op
gericht.
INCFZONDVN McDrDFFL'NGFN a f>0 Cts. per regel.
MBUB^LËN
1 evern? d'rect aan PARTICULIEREN
Moderne EIKEN EETKAMER compleet f 170.-
IÜSKAMER AMEUBLEMENT, compleet,90-
HUIS-, SALON-, SLAAPKAME MEI BF.LEN. BEDDEN, DEK'NS enz., allésmet *3 Var schrif-
ehike eamfe. Prima afwerking. Neder.. Meu el-indusirie -NEM1', Modelkamers voor HA A'-'LFM
KONINGINNEWEG IS TELEFOON 12863
FEUILLETON.
Uit het Engelsch van
I. S. FLETCHER.
9)
(Nadruk Versboden).
Maar nu keek hij niet naar het oude, ver
vallen gebouw. Hij voelde plotseling._ dat zijn
gevoelens ten opzichte van Ryveda'e Abbey
veranderd waren. Het vurig begeerde huls,
behoorde nu immers aan Blckerdlke!
Op eens viel zijn oog op het stuk land ln
het dal. dat niet tot het domein van Ryve-
dale Abbey behoorde. Het bestond uit een
groot welland aan den oever van het rivier
tje dat bruisend voorbij het kasteel stroom
de. Nergens in het dal was de grond zoo
vruchtbaar als hier. Aan één zijde werd het
terrein begrensd door een praohtlg bosch.
waarin een boerderijtje stond, bewoond door
een smid, Abe Hovland. Hij woonde daar zoo
lang Oliver zich kon herinneren. Het land
was het eigendom van een boer. Matthew
Scarp, die tevens eigenaar was van een groo
te boerderij in het bezit van diens familie.
Het land behoorde aan de Scarps sedert den
tijd van Hendrik VII en telkens weer hadden
de verschillende bewoners van Ryvedalo-
Abbey hun blikken begeerig op Scarp's land
gericht ln hun ver'angen eigenaar te wor
den van het geheele dal.
Oliver's bes'ult was genomen; waar ande
ren gefaald hadden, wilde hl) slagen. De
grond, sedert eeuwen door zoo vele eigenaars
van Ryvedale-Abbey begeerd, zou zijn eigen
dom zijn. En dandan zou hU zich wre
ken op Blckerdlke.
Hij zat ln gepeins verzonken, toccat de si
renes van de fabrieken ln de stad hem er
aan herinnerden, dat het tijd was om te ont
bijten.
Aan het ontbijt liet hij Eenla Louis John's
brief lezen.
„Zooals ik Je al zei, „wil hij zijn eigen gang
gaan. Geen bezwaar tegen' Laat hij doen
waar hij lust in heeft,. Er is geen enkele re
den tot bezorgdheid! Als die Ben straks komt
laat hij dan al es meenemen, begrepen? Ik
wensch geen woord meer over de zaak te
hooren. Nog Iets, ging hij voort. Ik kom thuis
lunchen".
Hij stond op, trok zijn jas aan en wandel
de weg. Op de heide gekomen, sloeg hij een
zandpad in en kwam na een half uur bij een
groote boerderij.
Op Oliver's kloppen deed een oude boerin
open.
„Mijnheer Carsdale", riep ze verrast, „wel,
wel komt u binnen!"
„Zeker aan de wasch, hè", vroeg Oliver Jo
viaal, terwijl hij haar volgde naar de pronk
kamer. ..Jij houdt je altijd nog maar bij het
ouc'e. hè?"
„Wel ja, waarom niet", 'achte ze. Gaat u
zitten en drink een gCas bier, eigen gebrou
wen I
Toen de boerin heen gegaan was om het
bier te halen, keek Oliver de kamer eens
rond. Alles was nog precies zoo. als het vijf
tig jaar geleden geweest was; de zware eiken
balken aan de zoldering, de massieve meu
bels, de eikenhouten kast met porcelein. de
oude portretten, alles nog als vóór vijftig
Jaar.
„Hoe lang woon je nu al niet hier?" vroeg
O'iver, toen de boerin met een groot glas
schuimend bier terug kwam". Ik kan me nog
herinneren, dat ik hier voor het eerst kwam.
Laat eens kijken, dat moet toch wel vijftig
jaar geleden zijn. Dat 's lekker", ging hij
voort, toen hij zijn glas achter elkaar uitge
dronken had, „heel wat beter dan die rom
mel uit de brouwerij Maar nu wilde ik
als het kan je zoon wel eens even spre
ken".
„Die ls niet thuis", antwoordde de boerin.
Hij is zoowat een half uur geleden uitgegaan
Maar kan ik de boodschap niet aannemen?"
„Nee, doe geen moeite", zei Oliver, „er ls
geen haast bij".
„Als u den zandweg volgt", hernam de
boerin, komt u hem zoo goed als zeker te
gen".
Oliver stond op, nam afscheid en sloeg den
zandweg in.
HOOFDSTUK VUL
Het duurde niet lang, of Oliver zag Mat
thew Scarpe van den anderen kant aanko
men. Hij kon zich Matthew's vader nog best
herinneren en hij bedacht op wie de zoon
het meest leek, op zijn vader of zijn moeder,
n'et zoó zeer in uiterlijk als wel in karakter.
Matthew Scarp was een echt gezond boersch
type; slevlg gebouwd, eenvoudig en huiselijk.
Matthew. d:e. zooals ieder in den omtrek
van Halfirth. Oliver goed kende, groette den
fabiikant beleefd.
„Ik wilde je eens spreken, Matthew", begon
Oliver. „Ik was net bij Je thuis en je moeder
vertelde me, dat je dezen kant uitkwam".
Matthew vroeg zich af, wat een man van
beteeken is as Oliver Carsdale wel van hem
kon verlangen.
„Zco?" antwoordde hij. „Ja, 'k kom juist
van het dorp. Gaat u mee naar huls, dan
kunnen we op ons gemak praten".
„Het is de moeite niet waard om terug te
loopen", hernam Oliver. .Laten we even in
„Het wapen van Ryvedale" binnen gaan en
een glas bier drinken".
Ze gingen de herberg binnen en Oliver be-
.-teloe twee g^zen bier.
„Steel; een sigaar op", noodigde hij Matthew
uit, toen ze gezeten waren, ik wilde je even
spreken, maar Je moet me beloven, dat je
niemand iets van ons onderhoud zult vertel
len", begon Oliver toen de waardin 't bier
gebracht en hen alleen gelaten had. „Verte"
me eens. wat doe ie met dat stuk grond van
Je, daarginder in het dal0 Vanmorgen zag ik
er toevallig vee weiden. Is dat vee van jou?"
„Neen", antwoordde Matthew", dat ls van
James Cullinworth even buiten Halfirth.
Hij levert veel aan zuivelfabrieken. Een paar
maanden geleden heb Ik hem eens dat stuk
land verhuurd, 't Is beste grond, mijnheer
Carsdale. ln den heelen omtrek is geen be
tere te vinden".
„Hoeveel pacht betaa't hij?" vroeg Oliver.
„Vijf pond per bunder". Maar Ik heb ln de
stad hooren zeggen, dat Je voor land als dat,
gemakkelijk zeven a acht pond krijgen kan".
„En nog meer", meende Oliver.
„Ruim 20 Hectare. Ik heb het verleden Jaar
nog laten opmeten".
„Dat brengt dus aardig wat op, hè?"
merkte Oliver zoo langs den neus weg op.
„Zeker. maar. ik moet toch zien, dat Ik van
Cullinworhh volgend jaar wat meer pacht
kr Ug".
„En", vroeg Oliver verder „dat bosch daar
ls dat lnbegreren bij die 20 Hectare?"
„Neen", antwoordde Matthew. Het bosch Ls
twee en een halve bunder en dan ls er nog
het stuk van Abe Hoy.and; dat ls ook nog
een twintig Are".
„Van hem zal je ook wel een aardigen
stuiver ontvangen, hè?" vischte Oliver.
Matthew lachte.
„De Iloyland's wonen daar al meer dan
twee eeuwen. De een na den ander van ze
heeft er gewoond. Mr. Hargreaves heeft al
onze stukken. Hij heeft me eens verteld, dat
er in 1995 al Hoy lands woonden. De pacht,
mijnheer Carsdale? Vijf pono per jaar!"
„Veel ls het niet", merkte Oliver op.
„Dat ls zoo", gaf Matthew toe. „maar 't- is
altijd zoo geweest en 't zal altijd wel zoo blij
ven! Maar!" voegde hij er aan toe. 't is toch
nog meer dan de pacht, die ik betaa' voor
het stuk heide, dat ik in gebruik heb".
„Wat", vroeg Oliver verwonderd. „Betaal
je daarvoor nog minder dan vijf pond per
jaar?"
Mathew lachte sluw.
„Eigenlijk, mijnheer Carsdale", vertelde
hij, „betalen we heelemaal niets, tenminste
geen geld. We hebbeen het recht om onze
schapen te laten weiden op de heide en we
betalen dat recht op een eigenaardige ma
nier. Hebt u daar nooit over hooren spreken,
mijnheer Carsdale?"
„Nooit!"
„Wel. met Kerstmis betaal lk een roode
roos, en midden in den zomer een sneeuw
bal. Dat ls altijd zoo geweest!"
„Wat vertel je me daar?" riep Oliver stom
verbaasd. „Hoe kom je aan rozen op Kerst
mis en aan sneeuw in den zomer?"
„Dat zal ik u vertellen. De rozen kweeken
we in huis
„Fn de sneeuw?"
„Wel. In den winter begraven we een groo
te hoeveelheid in den grond en in den zomer
is er dan nog genoeg van over om er een
Hinken sneeuwbal van te maken!"
„En als er nu eens geen sneeuw meer over
zou zijn, wat dan?" bracht OUer ln het mid
den. „Dat kan toch óók gebeuren!"
„Als 't zoover komt, dan vinden we er wel
wat anders op", antwoordde Matthew la
chend.
Oliver keek den boer een oogenbllk strak
aan en schoof toen zijn stoel wat dichter blf
de tafel.
(Wordt vervolgd);,
