H.D. PUZZLES.
LETTEREN EN KUNST
Radiomuziek der week.
EEN VOORBESPREKING
BIOSCOOP
Bij Vorst
WINNAARS EN OPLOSSING VAN No. 9
PUROL
o
O
'5?
•"*v*
H.D. PUZZLE No. 10
Opgaye H. D. Puzzle No. 10
O
HAARLEM'S DAGBLAD ZATERDAG 10 JANUARI 1931
DERDE BLAD
dooi KAREL DE JONG.
De aansluiting aan het Concertgebouw be
looft- ons as. Zondagnamiddag een bont pro
gramma, waarvan hei eerste nummer, de
Ouverture „Benvenuto Cellini" van Berlioz
misschien het meest waardevolle en be teeke
nen de is. Ik zag: „wellicht" omdat ik de
6uite voor orkest van onze stadgenoote Emmy
HeilFrensel Wegener niet ken en 'boven
dien vermoed dat deze, wegens moeilijkheden
van verschillende orkestinstellingen met het
befaamde Bureau voor Muziek-auteursreo'nt,
waarover in de dagbladen bericht werd, kam
loopt niet uitgevoerd te kunnen worden. De
Ouverture van Berlioz, mun-t als zijn andere
werken door schitterende orkestbehandeling
en krachtige rythmiek uit en is daardoor
een geliefd stuk op de orkestprogramma's
Minder gemakkelijk kan ik me verklaren,
dat Be-ethoven's eerste pianoconcert nog be
trekkelijk vaak gespeeld wordt. Dit concert
(chronologisch eigenlijk het tweede j is ouder-
weisch van vorm en inhoud en staat m.i.
aanmerkelijk beneden de beste klavierconcer
ten van Mozart. Ik hoorde het eens van het
Concertgebouworkest met niemand minder
dan Alfred Cortot als solist, en zelfs toen kon
ihet me weinig belang inboezemen. Het slot-
xondo wordt wel om zijn pikant hoofdmotief
geprezen, maar dit deel bevat zooveel ba
naliteiten in zijn andere themagroepen, dat
ik het hoogstens als studiestuk kan waar-
deeren. Op muziekscholen en conservatoriums
wordt het dan ook veel gebruikt; het schijnt
me echter overbodig voor de uitvoering een
buitenlandsche pianiste te importeeren. De
Hongaarsche Fantasie van Liszt, die deze
pianiste, Magda Tagliaferro, ook zal spelen
is een eenlgszins gewijzigde bewerking van
de 14de Rhapsodie. Het solo-instrument is
natuurlijk brillant behandeld; met de (in
't geheel niet moeilijke} glissandi vierde in
dertijd de Hongaarsche pianiste Vera Scha-
pira onbegrijpelijke triomfen.
Een hoogst merkwaardig programma zendt-
Zondagavond Zeesen uit: het bestaat geheel
en al uit „Italiaansch-e" werken van niet-
Italianen. Carl Goiamark (18301915), Hon
gaar van geboorte, wiens Ouverture „In
Italiën" de rij opent, is meer door zijn opera
>rD.e Königin von Saba", door zijn Ouverture
„Sakuntola" en zijn symphonic „Landliche
Hochzeit" bekend dan door zijn Itaiiaansche
Ouverture; zijn stijl schijnt zeer kameleon
tisch geweest te zijn en het verwijt zijn muze
telkens weer naar de modes van de wis
selende tijden aangekleed te hebben als
daarvan succes te verwachten viel, is hem
njet bespaard. Zijn vioolconcert wordt ook
nog wel gespeeld, maar in 't algemeen is
deze Goldmark in de laatste jaren sterk ge-
cjeprecieerd, in tegenstelling met de Franck
die agio vertoonde. Men ziet: kunst en
financiën bewegen zich niet altijd in dezelfde
richting. De „Italienische Serenade", een
der weinige orkestwerken van den genialen
liedercomponist Hugo Wolf (18601903) is
in zijn nalatenschap gevonden en door Max
Keger geredigeerd en uitgegeven. Het is een
torso, die uit slechts één hoofddeel bestaat,
maar dit deel bekoort door zeldzame elegance
en gratie. De „Itaiiaansche Symphonie" van
Mendelssohn is algemeen bekend; sterk
nationaal is deze muziek niet, en de naam
heeft wel 't meest betrekking op de tarantelle
achtlge Finale. Het levendige eerste hoofd
deel en de Landler die de derde plaats in
neemt zijn vol frissche melodxek, maar blijven
Duitsch onder den zonnigen blauwen, zuide
lijken hemel. En het elegische Andante con
moto doet in 't geheel niet meer aan Italië
denken. Met de symphoniscbe fantasie ..Aus
Italiën" trad Richard Sirauss (geb. 1864)
ten eersten male als orkest-componist in
grooten stijl naar voren. Het werk, dat uit
reisindrukken van den toen 22-jarIgen com
ponist zijn oorsprong nam, is een program-
ma-symphonie evenals Beethoven's „Pasto
rale"; zij houdt zich in 't algemeen aan het
overgeleverde vormschema; de poëtische
stemmingen die de opschriften der hoofd-
deelen wekken worden niet door te groot
realisme binnen enge grenzen beperkt, zoo
dat aan de fantasie van den hoorder de
uoodige speelruimte gelaten wordt. Thema
tische oorspronkelijkheid, coloriet, levendige
rythmiek en meesterlijke behandeling zijn
merkwaardig voor een werk van een zoo
jeugdig toondichter. De opschriften der vier
deeien luiden: 1. „Auf der Campagna" (An
dante) 2. „In Roms Ruinen", fantastische
Bilder entschwundener Herrlichkeit, Ge-
fühle der Wehmut und des Schmerzes in-
mitten sonnigster Gegenwart" (Allegro con
brio)3. „Am Strande von Sorrent" (Andan
tino) 4. „Neapolitaniscnes Volksleben"
(Allegro molto).Het laatste, met een geestige
bewerking van den deun „Funicull-Funicola"
er in is een echt stuk ethnografische muziek.
De „Lagunen-Walzer" uit- „Eine Nacht in
Venedig" van Johann Strauss besluit het
programma van dit concert, dat een „Ita-
liënischer Blumenst-rauss" zou mogen heetèn.
Een veel la teren Strauss, de „Symphonia
domestic*" op. 53 zal men Maandagavond uit
Graz kunnen hooren. Het programmatische
der muziek is ln dit werk veel scherper ge
preciseerd dan in „Aus Italiën", evenals in
,JEln Heldenleben", op. 40, dat door Rich.
Strauss aan Willem Mengelberg en het Con
certgebouworkest werd opgedragen, en dat
uit zes in elkaar overgaande deelen bestaat
1. Der Held; 2. Des Helden Widersacher; 3.
Des Helden Gefahrtln; 4. Des Helden Wal-
statt; 5. Des Helden Friedensw i ke; 6. Des
Helden Weltflucht und Vollendung. Dit werk
is het laatste eener reeks, die alle een heroïe
ke, tragische of tragi-comische figuur in
hun verhouding tot de hen omringende we
reld schilderen: Don Juan. Macbeth, Tod und
Verkarung, Till Eulenspiegel. Also -prach Za-
rathustra, Don Quixote en Eln Heldenl°ben
Het vioolconcert van den Rus Glazounow
zal men, behalve Donderdagavond \an
Alexander Schmuller en het Concertgebouw
orkest. ook Vrijdagavond van den vlolist Ru-
dolf Bergmann uit- Bre !au kunnen hooren;
een interes;ant vergelijkingsobject voor vio
listen en vioolliefhebbers.
Oude muziek zal worden geboden in het
Cembalo-concert van Vrijdagavond te Ka-
lundborg en in het- conoert dat Stuttgart te
gelijkertijd uitzendt. Wat het eerste betreft-,
mag men nieuwsgierig zijn of de dunne toon
van een cl ave cimbel door de radio goed over
komt.
REMBRANDT THEATER.
Diamanten van Broadway.
„De sprekende, zingende, musiceerende,
dansende en 100 pet gekleurde Revue-film
„Diamanten van Broadway", is een film
niet alleen 100 pet. gekleurd, mar ook 100 pet.
amuseerend.
Zeldzame kleurenpracht, en zooals de aan
kondiging ook zegt: „overweldigende revue
scènes". Aan dergelijk filmwerk moeten
schatten geofferd zijn: een ontelbaar aantal
medespelenden, allen goede krachten, be-
tooverenae costumes vol fantasie en schitte
rende decors.
Hebben we ons eenmaal ln het revue-girls-
ieven Ingeleefd, (en dat gaat bij deze film
heel gemakkelijk en vanzelf) aan maken we
de pret zelf mee, dan zijn we op de fuif waar
bij o.a. de dames op de tafei staande, hun
liedjes zingen of hun dans uitvoeren en we
schateren van de pret om den dikken ad
vocaat Blake, die zich vergeefs tracht te ver
dedigen tegen de aanvailen van de zeer tem
peramentvolle actrice Mabel, we gaan er
heelemaal in op, en voelen ons niet meer de
min of meer ingetogen Nederlanders die we
van huis uit zijn. Als acteur staat in Diaman
ten van Broadway, de advocaat Blake boven
aan. Wat een uitdrukking ln gezicht en
houding! Hij heeft, ais hij op het tooneel
was, de menschen onafgebroken in een
schaterlach gehouden. Of hij angstig, ver
liefd, verlegen, gevleid kijkt, hij weet elke
gemoedstoestand op de meest geestige ma
nier uit te drukken. Hij is in één woord reus
achtig!
De zeven songs, alle min of meer bekend,
zijn: „Painting the clouds with Sunshine",
„Tiptoe through the Tulips with me", „And
still they fall In Love", „Keeping the Wolf
from they Door", „Mechanical Man", „What
shall I do without Yoy" en Go to Bed". Een
film, waaraan men met genoegen terug
denkt.
Deze week zijn het Polygoon Holland's
Nieuws, Paramount Sound News en Fox
Movietone Journal, die altijd al goed zijn.
bijzonder goed.
De geluidsteekenfilm van Max Fleischer
is deze keer getiteld „On a Sunday After
noon", het bioscoopbezoekend publiek weet,
dat wat Max Fleischer in zijn geluldsteeken-
filmen levert, altijd getuigt van een zeld
zame geest en een onuitputtelijke fanta
sie.
Op het tooneel verschijnt Ir. Cook met het
groote raadsel „Mensch of Pop" en werke
lijk het is een raadsel. In het begin, als hij
gewoon met zijn Kaatje converseert, is het
vraag- en antwoordenspel voor de meesten
vrij duidelijk. Maar dat Kaatje helderziend
is, daar begint het groote raadsel. Van een
viertal foto's uit het publiek, die Ir. Cook
haar in de hand geeft, zonder dat hij ze
zelf goed gezien kan hebben, weet ze precies
en nauwkeurig te zeggen wie en wat er op
elke foto staat. Nog sterker is, dat ze het
juiste antwoord weet te geven op de vraag,
wat er op door het publiek beschreven en
in enveloppe gesloten kaartjes, staat, die
door de heer Cook met behulp van een
jongedame uit het publiek verbrand wor
den.
Het is een raadsel!
LUXOR-THEATER.
Betty Balfour in „Champagne en
Zyde". »>De Boemelkapitein".
Duo Calvé.
Het programma in bovengenoemd theater
is weer zeer aanbevelenswaardig. Ernst en
luim wisselen elkaar af.
„De strijd tegen het woestijnzand" is een
aardig wetenschappelijk nummertje.
Als eerste hoofdnummer draait dan
„Champagne en zijde", waarin Betty Balfour
op de haar eigen wijze de hoofdrol vervult.
In dit unmmer is ze in een chique hotel de
Asschepoes. Niettemin heeft ze een goed oog
voor den knappen kellner Jean (Jack Trevor)
maar deze kijkt alleen naar vrouwen die in
zijde gekleed gaan en champagne kunnen
drinken. Wat een moeite het meisje ook doet,
het lukt haar voorloopig niet de aandacht
van Jean te trekken. Dat daardoor heel wat
vermakelijke situaties ontstaan, is te begrij
pen. Het eind van deze geschiedenis is, dat
Jean als hij het meisje als een werkelijke
dame van de wereld gezien heeft, zóó ja-
loersch is, wanneer zij met een rijken Argen
tijn dineert, dat hij er alies voor vergooit. Ge
lukkig komt alles weer in orde. In deze film
komen heel wat vermakelijke tooneeltjes voor
die met een gullen lach beloond mogen wor
den. Een heel goed nummer.
„De revue der Sporten" iaat deze week
in hoofdzaak ijssport zien.
In „De Boemeikapitein" worden de hoofd
rollen vervuld door Rod. la Rocque en Sue
Carol, resp. als Hugh Dummond en Sue Ar
nold. Het begin van dit nummer speelt op het
slagveld ln den grooten oorlog. Hugh Dum
mond is Amerikaansch gevechtsvlieger en op
een goeden dag gelukt het hem den meest
gevreesden Duitschen vlieger naar beneden
te schieten. Hugh redt den Duitecher uit het
brandende vliegtuig. Uit dankbaarheid geeft
deze zijn automatische revolver aan Hugh.
In het vaderland teruggekeerd, leeft Hugh
daar weer zijn leven van boemelen, totdat
alles op is. Dan wil hij struikroover worden,
maar hij krijgt een Jonge dame (Sue Carol)
tot zijn last.
Hugh moet tenslotte zijn automatisch
pistool gaan beleenen en het toeval wil dat in
de zaak waar dat zal gebeuren ook de voor
malige Duitsche gevechtsvlïeger is. Deze is
eveneens aan lager wal geraakt Hugh en
Sue weten tenslotte een engagement als Rus
sisch danspaar in een cabaret te krijgen. In
dit cabaret ontstaan allerlei complicaties.
Er kernen roovers ln het cabaret die er
hun slag slaan. Sue denkt dat Hugh er bij is.
De aanvoerder wordt echter door Hugh ge
wond, doch dan blijkt dat hij zijn ouden
Duitschen tegenstanders voor zich heeft. En
hij redt hem weer! Tenslotte komt voor Hugh
ook de zaak met Sue In orde.
Een uitstekende film met mooi spel. vooral
ven Rod. la Rocque en Sue Coral. De op
nemingen zijn heel duidelijk.
Het Duo Calvé zingt met goede stem eenige
liederen die wel in den smaak vielen.
Alles bijeen een uitstekend programma.
INGEZONDEN MEDEDEFLINGEN
a 60 Cts. per regel.
wordt de huid ruw en schraal
en sprineen lippen en handen stuk.
Men verzacht en geneest dit met
Doos 30 en 60, tube 80 ct.
Een luchtig programma. Op
het tooneel Tholen en Van Lier.
Het programma van deze week geeft niet
veel gelegenheid tot breedvoerig betoog. De
hoofdfilm (Hallo Mexico) en de kleine films
(Stan Laurel, Oliver Hardy en een zeer goed
geslaagde geluidsteekenfilm) zijn allen van
het komische en zeer lichte soort. Laurel en
Hardy beleven ecu zeer romantlschen en echt
Amerikaanschen nacht op hun legerstede die
met veel geraas en veel wonderlijks eindigt.
„Hallo Mexico" is een hoogst, dwaze rente-
of operettefilm, een zonderling mengelmoes
van Amerlkaansche romantiek en van Ame-
rikaansche humor of liever gezegd ln dit- ge
val, van Amerlkaansche nonsense. Want
wanneer de regineurs van Hollywood het
eenmaal „op hun heupen" hebben dan dein
zen zij niet terug voor het a'lerdolste. De
beide komieken die ln „Hallo Mexico" het
vroolijke gedeelte van hun rekening hebben
genomen doen niet order voor Stan Laurel
en Oliver Hardy. De inhoud van deze film
is niet na te vertellen. Zoomin als de inhoud
van 'n revue voor 'n résumé vatbaar is. Zang,
dans, een tikje romantiek, liefde, list en voor
het meerendeel luchthartige dwaasheid.
..Palace" maakt zich reeds op al'e moge
lijke manieren op voor de vertooning van
aanstaarden Vrijdag van „Drei von der
Tankstelle" de operette-film die de halve
wereld al heeft veroverd, en waarin voor het
eerst In deze soort, geheel gebroken werd
met de traditie van onder anderen, de ope
rette-films van Liedtke.
In de hall van .Palace" staat een edhte
benzinepompgevuld met eau de cologne
(De „Tankstelle") en ten gerieve van de be
zoekster#.
MUZIEK.
DE CONCERTPROGRAMMA'S.
EEN ERKENNING VAN DE ILO.V.
In de N. R. Ct. constateert de Haagsche
muziekrecensent van dat blad. schrijvend
over het Residentie-orkest, welks program
ma-keuze hij critiseert: dat ensembles
hier te lande a's het Rotterdamseh Philhar-
monisch Genootschap, het Utrechtsche en
het Haarlemsche orkest wat veelzijdigheid
betreft op dit oogsnbük toonaangevend zijn".
„Is dit niet eenlgszins beschamend voor
de groote orkesten?" vraagt hij.
De minister van Onderwijs zal zich deze
niet-Haarlemsche getuigenis over de H.O.V.
die pas bij de rijkssubsidie-verhoogingen ge
passeerd is ofschoon zij ook in verhouding
toch al met een nietig bedragje wordt af
gescheept, wellicht in het oor willen knoo-
pen.
Is het ook van geen belang meer een or
kest te steunen, dat door musici van elders
als toonaangevend in den lande op het punt
van veelzijdigheid wordt geciteerd? Dat dus
leiding helpt geven?
En dat artistiek met beperkte middelen
zoo enorm veel bereikt heeft?
5de GEMEENTELIJK ORGEL
CONCERT.
SOLISTE THEODORA VERSTEEGH.
De prijzen voor H. D.-Puzzïe No. 9 zijn he
den verzonden aan de volgende abonnés:
Hoofdprijs 7.50.
De heer N. H. van Lingen, Gen. Cronjé-
straat 76. Haarlem.
5 Premies f 2.50.
Ie. de heer J. v. d. Goes Jr., Spaarndam-
scheweg 8, Haarlem.
Op Dinsdag 13
Januari as. geeft
George Robert het
5de Orgelconcert in
de Gem. Concertzaal
Medewerking op dit
concert wordt ver
leend door een on
zer eerste zangeres
sen, de alt Theodora
Versteegh.
Hoezeer tegenwoor
dig deze artiste, ln
binnen- en buiten
land gewaardeerd
wordt, moge blijken uit haar aantal verbin
tenissen voor de Mattheus Passion. Niet min
der dan 17 keer zal deze zangeres in den ko
menden Passton-tljd de altpartij in genoemd
werk vervullen, een respectabel aantal voor
waar.
Wie hier echter uit mocht concludeeren, dat
Theodora Versteegh uitsluitend ,3ach"-ver-
tolkster is, vergist zich; het programma hier
onder vermeld, vertelt het ons wel anders.
Een onbekende compositie van den van 1660
1744 levende Campra, benevens twee prach
tige zangen van Schubert, laten ons de zan
geres van geheel anderen kant hooren. Het
zal een genot zijn dit warm getimbreerde,
nobele geluld in Schubert vooral te
mogen beluisteren.
Het programma luidt als volgt:
1. Petite Suite scholastlque D. de Sévérac
d'après un thème de carillon langue-
docien.
a_ Prélude,
b- Méditatkm.
e- PrièreOhoral.
d. Cantüène mélannboilau*.
o. Fanfare fuguée.
(Orgel)
2. Pange lingua
(Zang)
3. Choral I
(Orgel)
Pauze.
4. Pastorale-offertoire
(Orgel)
5. a. Im Abendrot
b. Die Allmacht
(Zang)
0- Improvisation
Oampr*
César Franck
F. de la Tombelle
Fr. ëchubert
idem
C. Saint-Saëns
BANDJIR TE AMSTERDAM.
Op den hoek van de Witte de Wlthstraat
en de Van Kinsbergenstraat te Amsterdam,
begon Vrijdagmorgen te ongeveer half elf het
wegdek te golven. Het bleek dat een water
leiding was gesprongen. Het water stroomde
mei geweld dooi het wegdek heen en zette ln
een oogenbllk tijds een groot deel van de
straat blank. Ook op andere plaatsen in de
straat hadden kleine doorbraken plaats.
De tram kon blijven rijden. Personeel van
de waterleiding heeft na eenigen tijd het
euvel hersteld.
2e. MeJ. M. v. d. Putten, Papaverstraat 18,
Haarlem.
3e. Mej. M. J. E. Marx, de Genestetweg S
Blcemcndaal.
4e. de heer H. Rosenberg. Haltsma Muiier-
straat 25. Haarlem N.
5e. de heer F. J. Teeven, n Loosterweg 98,
Hl ik gom.
De Juiste op'osslng ts:
yV*.
-■
o* -V" I
M-tA
\..s
1. Salto.
6 klets.
2 ar
9 roep.
3 los.
10 neen.
4 teen.
11. sermoen
5 oprit.
14 niets.
6 knots.
1T t«
7 lees.
18 oor.
8 één.
19 R. (r)
12 meer.
20 zee.
13 stok
21. kras.
15 leed.
22 sond.
16 aorta
23 trom
17 tenue.
25 sneu
20 zoel.
26 kaartspelen
22 snee.
29 Annie
24 ora.
30 els.
25 spil.
33 aal
26 krekel.
34 vee.
27 map.
36 Kees.
28 noemen.
38 leem.
31 lelie.
39 elsle
32 sesam.
40 reine
34 veine
41 liaan
35 eenig.
42 Lenin
37 Siam.
43 Emma.
38 leer.
44 ar.
40 sla.
45 eg.
Hieronder vole-t de tiende rmw.le-o^eaaf
waarvan de oplossingen op de navolgende
voorwaarden en met gebruikmaking van het
afgedrukte inzendersformulier kunnen wor
den Ingezonden.
Oplossingen, verzonden in gesloten couvert,
waarop vermeld „Puzzle-rubriek" moeten
uiterlijk Maandagavond a.s. in ons bezit zijn.
Bij de oplosting moet onderstaand formu
lier worden Ingezonden, uitgeknipt en duide
lijk leesbaar Ingevuld. Bij ieder formulier
mag slechts één oplossing worden Ingezon
den. Voegt men er meer bij. dan moeten wij
ze alle van het mededingen naar de uitge
loofde prijzen uitsluiten.
De volgende 14 woorden zoo in volgorde te plaatsen, dat de letters <!le met een kruisje
worden aangeduid, een spreekwoord vormen.
huism~eder
X
X O
verlept
X
O
drinkbak
X X
X
O
landschap
X
O O
lans
X
deinzen
X
X
O
mast
X
X
Orleans
X
O
O
X X
olifant
X
X
O
O O
dienstig
X
X
O X
a
idioot
X
XXX
optocht
O
X
X
O x
meteen
X
X
koper
X
o
X O O
Hier het formulier:
H.D PUZZLE
No. 10
Adres:
Naam Inzender:
12 Januari 1981.
Voor goede oplossingen loven wij uit:
een Eersten PrUs van 7.5C
Vfjf Premies van 2.50 elk.
Zijn er moer goede oplossingen dan het
aantal prijzen, dan zullen deze bij oiing
vorden :o:gekend.
Dc namen van de prljswinners zu'Jer. wU
::i oni nummer van den volgenden Zaterdag
17 JannaiU pubüoecren.
Er bertaat geen beroep op de genomen be
slissingen.
Correspondentie er over kan niet worden
gevoerd.
Alle oplossingen móeten bezorgd of per post
gezonden worden aan onze bureaux, Groote
Houtstraat 93.
Van onvoldoende gefrankeerde brieven
wordt geen nota genomen.
