EEN REEKS VAN AUTO-ONGELUKKEN.
Het woord is aan...
Zoek mij...
„Martha" door
g en Vriendschap".
Het Belangrijkste.
De Noord-Wester storm.
48e Jaargang No. 14592
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Maandag 19 Januari 1931
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTEN :per week 0.27*4, met Geïllustreerd Zondagsblad 0-32
Per 3 maanden: Haarlem en plaatsen waar een agent gevestigd is (kom de»
gemeente) 3.5714. Franco per post door Nederland f 3.87*4- Losse nummers
0.06. GeïU. Zondagsblad per 3 maanden 0-57*4. franco per post.
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaame 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Administratie 10724, 14525 Drukkery 10122, 12713 Postgiro 35810
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ADVERTENTIëN: 1—5 regels ƒ175. elke regel meer /0J5- Reclames
ƒ0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels ƒ0.64x
elke regel meer ƒ0.15. buiten Arrondissement dubbele prijs. Onre Groentjes
(icderen dag) 1—4 regels i 0.25. elke regel meer 0.10. uitsluitend a contant.
Gratis Ongevallenverzekering voor Weekabonnés. Uitkeeringen. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden f600.-. Verlies van Hand, Voet of OogMGO.-, Duim 1250.-, Wijsvinger 1150.-, Elke andere vinger 150.-, Arm- ol Beenbreuk 1100.-
Cladheid op den Haarlemmerweg.
DIT NUMMER BESTAAT CIT
VEERTIEN BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
HAARLEM, 19 Januari.
Het Zestigjarige Rijk.
Otto von Bismarck
Gisteren, Zondag, was het zestig jaar ge
leden dat het Duitsche Rijk werd gesticht.
Die gebeurtenis, van geweldige beteekenis
voor Europa, plaatste de keizerskroon op
het hoofd van den koning van Pruisen, Wil
helm I. Maar vooral en in de eerste plaats
zette zij de kroon op het levenswerk van den
grooten staatsman Otto von Bismarck. De
historie heeft reeds bewezen welke dezer
„beide kronen" de voornaamste en dus blij
vende was. Het Duitsche keizerschap be
zweek in 1918, het Duitsche Rijk evenwel
overleefde den geweldigen slag van de neder
laag in den wereldoorlog en van de revo'.ntie.
Vandaar dat er zelfs in de huidige omstan
digheden voor Duitschland aanleiding is ge
weest om den zestigsten verjaardag van het
Rijk te vieren. liet heeft dat gisteren ge
daan in groote officieele plechtigheden,
waarbij opnieuw op merkwaardige wijze bleek,
dat het, ofschoon het sinds Stresemann's
dood geen grooten staatsman meer bezit,
toch nog steeds op een groot staatshoofd kan
bogen. Rijkspresident Von Hindenburg is het
symbool der Duitsche eenheid geworden en
gebleven. In die groote officieele bijeen
komsten was hij de hoofdfiguur. Bij zijn bin
nentreden werd hij met diepen eerbied be
groet door alle aanwezigen, die zich van hun
zetels verhieven. In de tweede bijeenkomst,
in het Sportpalast hield hij een korte rede,
waarin hij er aan herinnerde dat hij zelf tot
degenen behoord had die de stichtingsplech
tigheid van het Duitsche Rijk te Versailles'
bijwoonden.
Te Versailles! Dat wonderlijke feit, dat het
Rijk gesticht werd in een stad midden in
Frankrijk, onder de rook van het bele
gerde Parijs, in de Galerie des Glacés van
het oude kasteel der Fransche koningen en
keizers, blijft ook nu nog aan die gebeurte
nis een extra-merkwaardigheid verleenen.
Natuurlijk waren er jaren van voorberei
ding en van moeilijkheden in binnen- en
buitenland aan voorafgegaan. In 1866 was
de Noord-Duitsche Bond gesticht, en het
voorzitterschap in het Noord-Duitsche par
lement opgedragen aan de kroon van Prui
sen. In datzelfde jaar nog werden Hanover,
Keur-Hessen, Nassau, Frankfort-am-Mam
en Sleeswijk-Holstein wettig vereenigd met
de Pruisische monarchie. Tot den Noord-
Duitschen Bond behoorden 22 staten, die 43
stemmen uitbrachten (waarvan Pruisen 17).
Door de stichting van den Bond, die een
reorganisatie van vroegere verbintenissen
was. werd het verbond tusschen Duitschland
en het vroegere groothertogdom Luxemburg
beëindigd. Toen onze koning Willem LH
Luxemburg daarop aan Frankrijk wilde ver-
koopen, weigerde Pruisen daarin toe te
stemmen. Frankrijk nam een dreigende hou
ding aan. Het antwoord was de onthulling
van een tot dusver geheim gebleven bond
genootschap met de Zuid-Duitsche Staten.
Daarop bond Frankrijk in, en het slot was
een compromis: de neutraal-verklaring van
het groothertogdom Luxemburg, dat door de
Pruisische troepen ontruimd werd.
Deze gebeurtenissen verhoogden de span
ning in Europa geweldig: zij waren directe
voorloopers zoowel van de stichting van hei
Duitsche Rijk als van den Fransch-Duit-
schen oorlog.
Onmiddellijke aanleiding tot dien oorlog
werd de candidatuur van Leopold von Ho-
henzollern voor den Spaanschen troon. Ver
leden jaar zijn de gebeurtenissen, die tot
daarop volgden, nog uitvoerig in herinnering
gebracht. De onmiddellijke „schuld aan de
zen oorlog" staat nu, na zestig jaar. nog al
tijd niet absoluut vast, hetgeen de zoekers
naar de schuldvraag van 1914 had kunnen
nopen tot het inzicht, dat de schuld aan het
uitbreken van een oorlog veel dieper zit dan
hun zoeken, en alleen via chauvinistische
redeneeringen geheel aan de eene of de an
dere partij toegedicht kan worden. Geluk
kig heeft de waarheid op dit gebied althans
veld gewonnen, en staat men tegenwoordig
sceptisch tegenover dat soort uitleggingen
van schuldvragen.
Nauwelijks was de oorlog begonnen, of er
werd al openlijk gesp oken over de stichting
van het nieuwe groote Duitsche Rijk, maar
de Zuid-Duitsche koninkrijken waren toen
nog niet daarover met den Noord-Duitschen
Bond tot overeenstemming gekomen. Vooral
Beieren stelde moeilijk te vervullen eischen.
Na de verplettering van Mac Mahon's lege:
bij Sédan en de overgave van Bazaine's leger
in de vesting Metz, en toert het beleg van
parijs een aanvang had genomen, vlotten
Bulwer Lytton
In het vrouwenhart is zulk een diepe bron
van liefdedat zelfs ouderdom haar niet be
vriezen kan.
de onderhandelingen evenwel beter Baden
en Hessen traden toe, Württemberg en Brie-
ren volgden spoedig, en een deputatie trok
naar Versailles en noodigde Wilhelm I uit
de eenheid van het Duitsche Rijk te beze
gelen door het aannemen van den keizers
kroon. Dat deed Wilhelm I in zijn procla
matie van 17 Januari 1871 aan het Duitsche
volk.
Den volgenden dag ,op 18 Januari, had in
de Galerie des Glacés de plechtige afkondi
ging van de stichting des Rijks plaats. D:
Duitsche vorsten, prinsen en generaals, en
Otto van Bismarck zelf, waren natuurlijk
allen in groot ornaat aanwezig. Rechts van
Wilhelm I stond de kroonprins, links van
hem de groothertog van Baden, die het ini
tiatief nam tot den jubelenden groet, den
nieuwen keizer gebrachtOnmiddellijk
na deze gebeurtenis capituleerde Parijs en
was de oorlog afgeioopen.
Achtenveertig jaar later werd in diezelfde
zaal het vredesverdrag van Versailles onder
teekend, waarbij de gealliëerden hun lood-
zwaar-wegende eischen aan het verslagen
Duitschland oplegden. Het verslagen
Duitschlanddat wil zeggen de ergste
verliezers in een strijd, waarin tenslotte alle
deelnemende naties verliezers zouden
blijken.
Voor Europa, voor de wereld, moet het als
voordeel beschouv/d worden dat na den on
dergang van het Duitsche keizerschap he
Duitsche Rijk is blijven bestaan. De na-
oorlogsche verwarring en ontwrichting zou
den hopeloos geworden zijn als het uiteen
gevallen was en het aantal conflicten met
tientallen vermeerderd zou zijn.
Overigens is de toestand van Duitschland
op dit moment critieker dan ooit tevoren.
Ik behoef daar, na zoovele recente artikelen
over dat onderwerp in dit blad, wel niet
verder over uit te weiden. In de ontwrich
ting. door de economische wereldcrisis ver
oorzaakt-, is het huidige Duitschland met
zijn millioenen werk ldh zen naast ostenta
tieve weelde-van-enkelen, met zijn treurig
gebrek aan capabele leiders ,zijn door het
dolle heëh ageerende Hitlerianen en com
munisten en zijn algemeene part-ij verdeeld
heid, het centrum des gevaars. Alleen de
Statenbond, het nu zestigjarige Rijk, staat
als eenheid nog vast.
Bismarck's schepping alt-hans heeft de
zwaarste stormen doorstaan, en leeft nog.
R. P.
FINANCIEELE BERICHTEN.
ONGEOORLOOFDE DUITSCH-NEfDER-
LANDSCHE MANOEUVRE IN FRANKRIJK?
PARIJS, 17 Januari. Volgens de ..Matin"
heeft de politie manoeuvres van financiers
aan het licht gebracht, die optraden voor
rekening van een Duitsch-Nederlandsch syn
dicaat en in vrij grooten getale effecten op
de markt brachten met het doel, een baisse
teweeg te brengen.
„EEN EINDJE UIT RIJDEN".
Omstreeks 10 uur Zondagavond zag een
agent van politie in de Lange Heerenstraat
een vier-persoons Chevrolet, waarvan de be
stuurder door zijn onhandig rijden de aan
dacht trok. De agent ging er op af en kwam
tot de ontdekking, dat de man niet in het be
zit was van een geldig rijbewijs. De bestuur
der beweerde den auto te moeten halen voor
een vriend in Zandvoort, wiens naam hij
niet wist. De man is overgebracht naar het
bureau van politie en daar in bewaring ge
steld. Later verklaarde de gearresteerde den
auto in de Lange Heerenstraat te hebben
aangetroffen en dat hij de bedoeling had een
eindje uit rijden te gaan.
Een tweede persoon, die bij hem was, wist
te ontvluchten.
Een nader onderzoek wordt ingesteld.
's Zondags in de vroege uren,
Als 't nog schemer is en stil.
Als de nacht nog niet dan aarzlend
Zich gewonnen geven wil,
's Ochtends vroeg, als uw horloge
In de buurt van zeven wijst
En de zon met bleexe stralen
Schuchter aan de kimme rijst-,
Als 't getoeter en geratel
Van het menschverkeer nog zwijgt-,
Zoek me dan in stille laantjes,
Waar de ij zei hangt als traantjes
Aan het hout dat lijdzaam neigt.
Zoek me op de stille paden
Van het kale zwarte bosch,
Waar de bruine blaren rotten
Op het vochtig kille mos,
Waar de schoenen krakend breken
Door een ijsverstarde plas,
Waar verliefden zouden dwalen
Als het maar wat warmer was.
Zoek mij langs het stille vaartje
In de vroegte, want ik wed.
Dat 't u goed zon doen mijn vrinden,
Ook a! zult ge mU niet vinden.
Want ik blijf maar in mijn bed.
P. GASUS.
De gele band taxi ondersteboven
Een reeks van auto-ongelukken heeft in
den afge'oopen nacht plaats gehad op den
Haarlemmerweg tusschen Sloterdijk en
Halfweg. Het merkwaardige is, dat uit het
eene ongeluk steeds het andere voort kwam.
De weg was spiegelglad, doordat de scher
pe wind de neergeslagen vocht op het as
phalt in ijzel had doen veranderen. Het be
gon met een auto, die bij den tweeden mo
len, gerekend van Amsterdam af slipte en
over den kop sloeg. De auto, een „gele-band
taxi" die bestuurd werd door dén 27-jari-
gen C. H. uit de Rapenburgerstraat te Am
sterdam, bleef aan den kant van den weg
liggen met de wielen omhoog.
Door het stuk snijden van de zijwanden
konden de inzittenden er uit bevrijd worden.
Van de passagiers werden drie dames ge
wond naar het Wi'helmina Gasthuis over
gebracht. Na aldaar verbonden te zijn kon
den twee harer huiswaarts gaan, de derde
heeft vermoedelijk een been gebroken.
Het ongeluk trok natuurlijk veel bekijks en
tal van auto's stopten. Dit werd den bestuur
ders noodlottig, want bij het remmen g'eden
deze auto's weg en daaruit volgden allerlei
botsingen.
De auto van den heer L. uit de Leidsche-
straat te Hillegom reed tegen den wagen
van een Hagenaar. Er ontstond materieele
schade. De wagen van iemand uit Amster
dam botste eveneens tegen een anderen auto.
hetgeen ook materieele schade veroorzaakte.
Ten vierde v'oog een auto. bestuurd door
iemand uit Amsterdam over den berm van
De R-K. Zang- en Operettevereeniging
„Zang- en Vriendschap" te IJmuiaen, direc
teur Jan Nibbering te Haarlem, welke veree-
niging ls opgericht 4 Maart 1925, gaf Zon
dagavond in de zaal van de Witte Bioscoop
te IJmuiden een opvoering van de opera
..Martha" van Fr. von Flotow, als operette.
Er behoort moed toe om .Martha" op te
voeren met een dilettanten-gezelschap. Doch
„Zar.g en Vriendschap" durft wel wat aan en
het had de zeer verdienstelijke medewerking
van de kamermuziekvereeniging „Kunst
kring" onder leiding van Sam Vlessing. Er. al
viel cr hier en daar wel iets op aan te mer
ken (met welke uitvoering is dit niet het ge-
op den Haarlemmerweg.
den weg en werd zoodanig vernield, dat hij
onbruikbaar was en moest worden wegge
sleept.
Nog erger verging hét den bloemist H. uit
Velsen. Zijn wagen kwam met vrij groote
snelheid aanrijden en ongeveer honderd me
ter van de plaats der vele onheilen verloor
hij de rechte lijn. vernielde een aantal be
tonnen paaltjes, kwam op de trambaan te
recht, verliet deze, koerste dwars den rij
weg over, maakte een zwaai over het rij
wielpad cn kwam eindelijk ondersteboven
terecht in de s'oot aan de Zuidzijde van den
weg. De heer H. bleek, toen hij uit den auto
gekropen was aan het gelaat gewond te zijn.
de dame, die met hem meereed was aan het
rechterbeen gekwetst.
Zij is onbekend gebleven en heeft zich
met een anderen auto naar Haarlem bege
ven.
Het zesde ongeluk had plaats met den
auto van J. W. K, uit B'oemendaal. Ook deze
kwam in nauwe aanraking met een ander
vierwielig motorrijtuig en veroorzaakte daar
bij materieele schade.
Tenslotte vereenigden zich twee Haarlem
mers in een botsing; onze stadgenoot. P. H.,
en de heer S. van de Leidschevaart. De eer
ste stopte om den toestand in oogenschouw
te nemen en werd er op hetzelfde oogenblik
'elf het slachtoffer van. doordat de tweede,
die hem achterop reed vergeefs probeerde te
remmen. Ook deze auto's werden beschadigd.
Daarna is het rustiger geworden op den
Haarlemmerweg.
IJMUIDEN.
val?), toch heeft „Zang en vriendschap" zich
er flink doorheen weten te slaan.
De koren waren te loven; de costumes en
het kapwerk zagen er goed uit. En wanneer
de dames en heeren er nog wat om willen
denken dat het bij ret opvoeren van een ope
rette niet alleen aan komt op de zang, doch
ook op tooneelspelen, dan voorzeker zullen
de tweede en derden opvoering een succes
worden.
Donderdag heeft nog een uitvoering in
„Thalla" plaats en tevens zal er nog oen ge
geven worden in het patronaat-gebouw te
IJmuiden-Oost.
De Noord-Wester Storm. Met dc ,Jtestorn
van Bureau Wijsmuller er op uit.
(Ie blad, lc pag.)
Dc Storm. g
(4e blad, 2e pag.)
J. J. G. Baron van Voorst tot Voorst over
leden.
(2e blad. lc pag.)
Een reeks auto-ongelukken op den Haar*
lemmertceg.
(le blad, le pag.)
De herdenking van de stichting van het
Duitsche Rijk.
(4e blad, le pag.)
De arbeid der Europeesche Commissie.
(4e blad, le pag.)
Dc arbeidsconflicten in Engeland. 230.000
katoenarbeiders uitgesloten; de mijnwerkers
van Zuid-Wales weer aan het werk.
(4e blad, le pag.)
ARTIKELEN. ENZ.
R. P.: Het zestigjarige Rijk.
(le biad, le pag.)
J. H. V.: Per sleepboot cr op uit. Met de
„Vlaanderen" van bureau Wijsmuller.
(2e blad, le pag.)
Hugh Callashcr (een Schotsch beroepsspeler)
Voetbal is je spel, maar je moet het goed
leer en!"
(Sport en Spel)
(Laatste berichten 2e pagina
le blad.)
Met de „Nestor** van Bureau
Wi/smüller er op uit
AANVARING TUSSCHEN DE „FRAM EN
DE „ALCHIMIST".
(Van onzen correspondent).
Woest gierde de wind door de semaphore
en door de masten der trawlers, welke ln
de Visschershaven lagen en zwiepte de regen
kletterend tegen de ruiten van den vuur
toren, terwijl hooge golven de pieren geheel
overspoelden en bulderend tegen de bazalt-
blokken gebroken weiden, in hun woeste
kracht sotnmige blokken over de pier neen
gooiend. De van dit grootschc schouwspel
genietende toeschouwers werden dan ook dik
wijls met schuim overdekt.
Buiten de pieren slingerden verschillende
vrachtbooten heftig heen en weer. terwijl de
loodsboot, een notedop vergeleken bij de
groote vrachtbooten, een speelbal der golven
geleek, het eene oogenblik meters hoog op de
golven, het andere meters diep tusschen de
gclven. Het was zulk slecht weer. dat de
loodsboot de schepen niet bulten kon be-
loodsen en daarom had zij het sein in de
knikstag „Volg mij".
De schepen welke beloodst werden volg
den de loodsboot dan in haar zog.
Wij maakten een tocht met de „Nestor"
mede, om van nabij iets te zien van het
sleep- en bergingswerk bij noodweer.
Nauwelijks aan de haven gekomen, zagen
wij de „Nestor" gereed liggen uit te varen
en aan ons verzoek, dezen tocht mede te
mogen maken, voldeed kapitein H. van der
Wiele gaarne.
Wij stapten dus aan boord en weldra
stoomde de .Nestor" naar bulten. De eerste
boot. die binnen de pieren kwam. was de
..Columbia", doch in de monding der pieren
werd het achterschip van de .Columbia"
plotseling door de hooge zeeën omgegooid,
zoodat het schip dwars ln de monding van
de pieren kwam te liggen.
Doordat de „Columbia", zooals de stuurman
van de „Nestor" ons vertelde, twee roeren
en twee schroeven had, kon het schip de
situatie redden doch kwam maar juist tus
schen de zwarte boel I en den kop van den
Noorderpier door, zoodat wij aan boord van
de sleepboot niet anders dachten, of de
..Colombia" liep bii den Noorderpier aan ''en
grond. Daar de ..Columbia'1 niet zoo zwaar be
vracht was. kon zij op eigen kracht weer in
het vaarwater draaien.
Eenige angstige oogenblikken zijn volgens
onzen stuurman aan boord van dc „Columbia"
zeker doorgestaan. Het was kruipen door
het oog van een naald.
Na deze ontmoeting kwamen wij de
..Odysseus" van de K.N.S-M. tegen, zonder
loods aan boord en zonder voorgeloods' te
worden. Binnen de pieren werd een loods
aan boord gezet.
Hevig stampend, z'n steven dan hoog op
waarts zooiend. dan weer plotsei-ng zakk.-nd,
^eviv sllnvTend van b^beord naa- «■♦.«•»?-
boord en omgekeerd, met gierenden wind en
regenvlagen aan alle kanten, stoomae de
..Nestor" door.
Toen wij tusschen de pieren door voeren,
maakten de kapitein en de stuurman on-- er
op attent, dat er zich bij dit vreeseiijko weer
toch nog menschen en kinderen op de pier
bevonden, hetgeen levensgevaarlijk is. ai is
het nog zoo dicht bij de kust. Aan hun ver-