Het woord is aan...
Kampen om het bestaan
Het Belangrijkste.
48e Jaargang No. 14593
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Dinsdag 20 Januari 1931
HAARLEM S DAGBLAD
-Z2ZÏÏÏE2L UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER „OBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTEN:per week 0.27M met Geïllustreerd Zondagsblad 0-32
Per 3 maandenHaarlem en plaatsen waar een agent gevestigd is (kom dei
gemeente) 3.5714. Franco per post door Nederland 3.S7J4- Losse nummers
f 0.G6. Gcïll. Zondagsblad per 3 maanden f 0-57J4. franco per post.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaame 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Administratie 10724, 14825 Drukkerij 10122, 12713 Postgiro 38810
ADVERTENTIëN: 1—5 regels 1-75. elke regel meer /0.35. Reclame»
f 0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels /0.6<X
elke regel meer 0-15. buiten Arrondissement dubbele prijs. Onre Groentje»
(iederen dag) 11 regels f 0.25. elke regel meer 0.10. uitsluitend a contant.
Gratis Ongevallenverzekering voor Weekabonnés. liitkeeringenLevenslange ongeschiktheid en Overlijden f600.-, Verlies van Hand, Vnet nf Cogi400.-. Duim 1250.-. Wijsvinger 1150.-, Elke andere vinger 150.-. Arm- nl Beenbreuk 1100.-
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
DE VEILIGHEID VAN HET
VERKEER.
DE RIJTIJD DER STADSAUTOBUSSEN
TE KORT.
Naar aanleiding van ons artikel over de
veiligheid van het verkeer, in ons nummer
van Zaterdag schrijft men ons van arbeiders
zijde o.a. het volgende:
„De aandacht werd in dit artikel ook ge^
vestigd op chauffeurs der stads-autobussen en
de wensehelijkheid werd betoogd, dat auto
bestuurders op gegeven oogenblikken eens
een kort oogenblik achter een wielrijder
moeten blijven rijden.
Aulobuschauffeurs deelden ons mede, dat
men dikwijls verplicht was harder te rijden,
dan in een stad als Haarlem, met haar ge
vaarlijke punten, gewenscht is. Dit harder
rijden is, naar men ons mededeelde, nood
zakelijk, omdat men aan een bepaalden rij
tijd gebonden is, welke rijtijd vooral voor de
lijnen 1 en 2 te krap genomen zou zijn.
Lijn 1 loopt van de Zomerluststraat met
een grooten omweg naar de Zaanenlaan,
welke route in den tijd van 25 minuten moet
worden gereden. Bij deze route moet de
chauffeur niet minder dan 28 bochten maken
van- 90 graden, verder verschillende min of
meer gevaarlijke punten passeeren en dit
alles in 25 minuten tijd. Is hij niet op tijd
dan wordt er aanmerking gemaakt en (aldus
deelde men ons mede) men is kwistig met het
geven van boete, zoodat de chauffeur alles
in het werk stelt om op tijd aan de laatste
halte te zijn en daar vandaan ook weder
op tijd te vertrekken.
Met lijn 2 is het precies eender. De route
is hier van de Spaarnhovenstraat naar de
Graafschapstraat, doch het komt vele malen
voor dat men voor de afgesloten Melkbrug
moet wachten, waarmede dan vijf en meer
minuten verloren gaan, die dan weder op
de verdere route moet worden ingehaald.
Hierdoor komt het dan ook veelal voor, dat
er met een vaartje van 40 K.M. gereden moet
wöfden inplaats van de voorgeschreven 25
K.M. Dit doen de Chauffeurs lang niet voor
hun plezier, daar zij aansprakelijk worden
gesteld voor de gevolgen van eventueele aan
rijdingen.
Wij hopen, dat men eens nauwkeurig zal
nagaan, of de routen, ook tijdens de spits
uren, wel in den bepaalden tijd kunnen
worden gereden met de voorgeschreven snel
heid. en zoo dit niet altijd kan, dan is hier
mede aangetoond dat verlenging van dien
tijd noodzakelijk is in het belang van een
"eilig verkeer".
NATIONAAL VERBOND VAN
GEMEENTE-AMBTENAREN.
DE AFD. HAARLEM GEEFT 1000.— VOOR
DE ONDERSTEUNINGSFONDSEN.
Op 16 en 17 Januari heeft het Nationaal
Verbond van Gemeente Ambtenaren te
Utrecht, de stad waar het Verbond werd
opgericht zijn 25-jarig bestaan herdacht.
Nadat de afgevaardigden met hunne da
mes zich in de dinerzaal van het Jaarbeurs
gebouw hadden vereenigd, ging het gezel
schap naar de St. Michaelkapel van de Dom
kerk, waar het Gemeentebestuur van Utrecht
het congres een hartelijke ontvangst be
reidde.
Na de lunch in den Raadskelder wer in den
middag een druk bezochte receptie in het
Jaarbeursgebouw gehouden. Een schier on
telbaar aantal bloemstukken werd aangedra
gen en verschillende autoriteiten, w.o. Burge
meester en Wethouders van Utrecht, leden
van Ged. Staten van Utrecht en leden van
de beide Kamers der Volkrvertegenwoordi
ging maakten hun opwachting.
Op deze receptie bood de afd. Haarlem een
bedrag van 1000 aan ter versterking van
de Ondersteunings- en Sanatorium-fondsen
van het Verbond. Bijna een jaar werd. onder
leiding van den secretaris der afdeeling
Haarlem, door een comité uit de dames der
leden, gewerkt om dit bedrag bijeen te bren
gen, waartoe de onbaatzuchtige medewerking
van Haarlem's Tooneel veel heeft bijge
dragen.
De afd. Haarlem, welke ruim 250 leden van
dit Verbond telt, bereikte hiermede het re
cord der bijdragen welke voor dit doel wer
den aangeboden. In een der zalen van het
Jaarbeursgebouw werd voor hetzelfde doel
nog een tentoonstelling gehouden van de be
schikbaar gestelde prijzen voor eén verloting
waarvoor 25000 loten in, (het geheele land
werden geplaatst.
Des avonds woonden de gasten de opvoe
ring van ..Nina" door de tooneelvereeniging
„Jan van Beers" bij.
Zaterdagmorgen had een huishoudelijk
congres plaats, dat 's middags gevolgd werd
door een rede van Prof. Kranenburg over ..De
administratieve rechtspraak" Onder de toe
hoorders van Prof. Kranenburgmerkten wij
wederom vele autoriteiten op. alsmede leden
van de Rechtsgeleerde Faculteit der Uni
versiteit.
Een gemeenschappelijke maaltijd, even
eens in het Jaarbeursgebouw, was het gezel
lig slot van dit uistekend eeslaagde en be
langrijk consr-'.
GEREFORMEERDE KERK.
DERDE PREDIKANT BEROEPEN.
Maandagavond is een vergadering gehou
den van den kerkeraad der Gereformeerde
kerk te Haarlem met stemgerechtigde leden,
om een derden predikant te beroepen.
Het tweetal bestond uit Ds. L. Hoorweg te
Voorthuizen en Ds. J. Wymenga te Charlois.
Ds. Hoorweg werd beroepen.
Omtrent dezen predikant is mede te deelen,
dat hij eerst te Purmerend werkte en daarna
naar Velthuizen werd geroepen. Zijn ouder
dom is 33 jaar.
OFFICIER VAN JUSTITIE ALS
ADVOCAAT-GENERAAL.
UITSPRAAK OVER HET GEOORLOOFDE.
Mr. F. A. Kokosky heeft bij de behandeling
van het cassatieberoep van den gewezen
procuratiehouder G. J. van O., tegen het
arrest van het Haagsche gerechtshof, waar
bij dezen wegens doodslag is veroordeeld tot
20 jaar gevangensstraf. ais achtste (niet ge
formuleerde) cassatiemiddel aangevoerd het
feit, dat het Openbaar Ministerie in eerste
en tweede instantie werd waargenomen door
denzelfden persoon, t.w. mr. J. A. de Vis
ser. De cassatiepleiter achtte dit in strijd
met het karakter der wet.
Volgens de vigeerende reglementen Ikan
bij ontstentenis van een advocaat-genera a
bij een gerechtshof diens plaats worden in
genomen door den officier vari justitie, in
wiens ressort in eerste instatle de zaak ge
diend heeft. Van een substituut-officier van
justitie, zooals mr. de Visser was, wordt ech
ter niet gesproken.
Woensdag nu heeft, zoo meldt de Avond
post het Haagsche Gerechtshof in drie zaken
bij onstentenis van den inmiddels tot advo-
cata-generaal benoemden mr. J. A. de Visser
diens plaats laten innemen door den sub
stituut officier van justitie te Rotterdam mr.
E. D. H. Schutter, die de betreffende zaken
ook in eerste instantie had behandeld. In deze
zaken zal uitsluitend op grond van dit feit
een cassatieberoep worden uitgelokt, teneinde
'een principieels beslissing te krijgen op de
vraag of een suibstituut-offtcier van justitie
als waarnemend advocaat-generaal mag op
treden in zaken die in eerste instantie aan
zijn oordeel werden onderworpen.
DOODELIJK ONGELUK TE
IJMUIDEN.
JONGEMAN BIJ DE P. E. N.-CENTRALE
GEDOOD.
Hedenmorgen is de 17-jarige S. wonende
te Wijk aan Zee, bij het verrichten van werk
zaamheden aan de in aanbouw zijnde cen
trale van het P.E.N. door het breken van een
badding omlaag gest-ort.
De jongen is korten tijd na het ongeval
overleden.
IJMUIDEN
MACHINIST VAN DE „ZWARTE
ZEE" BERISPT.
DE AANVARING VAN EEN REMMING.
De Raad voor de Scheepvaart deed uit
spraak inzake het stooten van den stoom
trawler „Zwarte Zee" IJM. 27, tegen het
remmingswerk van de Rijksvischhal te
IJmuiden.
De Raad spreekt als zijn oordeel uit, dat-
het ongeval te wijten is aan nalatigheid van
den machinist, doordien deze niet voldoende
heeft gelet op de telegraaf in de machine
kamer, althans heeft verzuimd te zorgen dat-
iemand van het machinekamerpersoneel op
die telegraaf lette, toen bijzondere oplettend
heid noodig was. doordien het vaartuig in de
haven van IJmuiden werd vast gemeerd.
De Raad meent, dat een bestraffing van
den betrokkene op haar plaats is. doch dat
ten deze kan worden volstaan met een be
risping.
Gezant Adatsjt, die iele jaren zijn functie
ie Parijs heeft uitgeoefend, werd tot President
van het Internationale Gerechtshof in
Den Haag benoemd.
Lord Dewar;
Geen enkele man is erg goed, maar ccn
vrouw die goed is kan hem beter maken.
(Het zielental van de gemeente
Kampen is in twee jaar lijds
gedaald van 20.018 tot 19.806
Nou. wat zegt u wel van Kampen?
Een betreurenswaard geval,
Men hoort elders slechts van stijging
Van het steedsche zielental.
Telkens jubiieums-babies,
Die men spaarbankboekjes geeft.
Onderwijl moet Kampen kampen
Om te houden wat het heeft.
En zelfs dit bescheiden pogen
Wordt niet met succes betaald.
Want het zielental van Kampen
Daalt wel langzaam, maar het daalt.
Zullen wij het nog beleven.
De gedachte doet al pijn.
Dat ons aller oude Kampen
Eens geheel ontzield zal zijn:
Dat een plaats, die in 't verleden
Ook haar glorie heeft gehad,
Af zal sterven, zooals Veere
Tot den rang van doode stad?
Het zijn sombre perspectieven
Van een troosteloos verschiet.
Hoe 't ook vroeger was, de toekomst
Ls zoo Kamper-uiïg niet.
In de goede oude veste,
Waar hij zoo aan is verknocht.
Zie 'k den laatsten Kamper kampen
Tot zijn laatste ademtocht.
Hij neemt afscheid van het leven
Ln een troostelooze bui
En vergiet zijn laatste tranen
Op de laatste kamper ui.
P. GASUS.
DE PROVENIERSHUISJES.
STEVIGER FUNDEERING.
Dezer dagen is men begonnen met de af
braak van de achtergevels van de Proveniers
huisjes aan het Groot Heiligland. Alleen de
voorgevels en het voorgedeelte der huisjes
worden gespaard.
Omdat voor eenige huisjes aan den voor
kant een schutting geplaatst is, werd ons de
vraag gesteld, of het misschien de bedoeling
is, de voorgevels af te breken en later weer
op te bouwen. Wij vernemen evenwel dat de
voorgevels geheel gespaard zullen blijven. Al
leen is het noodig onder een deel nieuwe
fundeeringen aan te brengen. De voorgevels
die deze versterking noodig hebben worden
tijdens het werk met schoren gestut.
TEGEN DE GEVOLGEN DER
WERKLOOSHEID.
R.-K. COMITó TE AMSTERDAM.
Te Amsterdam is. naar het Hbld. me'dt-, uit
katholieke kringen een comité ter bestrij
ding van de werkloosheid en tot- leniging van
nood opgericht. Voorzitter is dr. G. C. van
Noort. deken van Amsterdam, secretaris de
heer P. de Vilder, penningmeester de heer E.
Hoelen.
Het doel ls in de eerste plaats het stichten
van een groot gebouw, waarin de werkloozen
een tehuis kunnen vinden, waar zij worden
bezig gehouden, maaltijden krijgen, enz.
Voorts wordt beoogd de leniging van nood
in de huisgezinnen der werkloozen.
TREURIG ONGELUK OP DEN
ZIJLWEG.
SCHILDER UIT DE GOOT GEVALLEN.
Maandagmiddag kwart over twee stond de
41-jarige schilder R. Hoogedoorn, wonende
te Utrecht» in de dakgoot aan de achterzijde
van perceel Zijlweg 42rood alhier, om de
ruit van een dakraam, dat kapot gewaaid
was, door een ander te vervangen. Plotseling
verloor hij het evenwicht en viel achterover
van een hoogte van vijf meter op het dak
van een uitbouw aan dat perceel. Hij kwam
op zijn hoofd terecht en was onmidddelijk
dood. Zijn lijk werd naar het Sint Elisabeths
Gasthuis vefvoerd.
EEN EINDJE UIT RIJDEN.
Onder dit kopje deelden we in ons vorig
nummer mede. dat een man aangehouden
was, die door zijn onhandig rijden met een
auto de aandacht van een politieagent had
getrokken. Een tweede persoon, die bij hem
was, wist te ontvluchten. Deze man is thans
ook aangehouden. Het is de 23-jarige H. uit
Zanavoort. Zij hadden op den weg van Am
sterdam naar Havlem al eenige malen aan
passeerende autobestuurders gevraagd, mee te
mogen rijden, maar dit werd telkens gewei
gerd. Toen zagen zij een Chevrolet onbeheerd
staan en besloten daar maar in te stappen.
Zij reden er mee naar Zandvoort en toen naar
Haarlem, waar genoemde politie-agent een
eind aan de pret maakte. Beide mannen
zijn aan de Amsterdamsche politie overge
leverd.
WATERSNOOD TE RAAMSDONK.
Het dorp geheel overstroomd.
ZESTIG WONINGEN GEÏSOLEERD.
Uit Raamsdonkveer wordt aan „De Volks
krant" gemeld:
De storm die de laatste dagen met- onge
nadige felle kracht over de uitgestrekte pol
ders gierde en het water hoog opstuwde
tegen de dijken, is niet gaan liggen zonder
een ernstige verwoesting achter te laten.
Het naburige Raamsdonkdorp is daarvan
het slachtoffer geworden. Het dorp is getrof
fen door een watersnoodramp, die in omvang
en gevolgen zeker zoo erg is als de overstroo
ming in 1916.
Zaterdagavond ongeveer acht uur is er een
groot gat geslagen in den rivierdijk van de
Donge, Het water stroomde met kracht naar
buiten, liep ten slotte over de dijken heen
waardoor binnen een half uur de geheele
Zuidpoider één woeste zee was.
Na een half uur had het water reeds de
Lange Broekstraat, bereikt en vond hier een
verderen uitweg naar de hoosre polders.
Het gevaar werd nu dreigend.
De vloed bleef aanhouden, overstroomde de
buitenwegen en stortte zich ten slotte met
kracht door het dorp. De Havenstraat. Kerk
straat e.a. straten staan nu geheel onder wa
ter,
De angstige bewoners werden zoo snel
door het water overvallen, dat zij het gevaar
niet konden overzien.
Evenals bij den watersnood in 1916 werd
om tien uur de noodklok geluid.
De landbouwers slaagden er nog in het vee
in veiligheid te brengen en moesten zelf naar
den zolder vluchten.
Meer dan zestig woningen staan in het wa
ter en zijn geïsoleerd. Er Ls bevel gegeven
om de woningen met den meesten spoed te
ontruimen.
It. K. Kerk geïsoleerd.
In den nacht van Zaterdag op Zondag
heeft het water ook de R. K. Kerk van
Raamsdonkdorp bereikt. De geheele omgeving
staat nu -blank. Het ls niet mogelijk om het
kerkgebouw te naderen, zonder vlotten of
een boot. De diensten konden Zondag niet
doorgaan.
De verbinding tusschen Raamsdonkveer en
het dorp is totaal verbroken..
Treinvertraging.
Ook de spoorlijn ZwaluweDen Bosch ligt
niet geheel buiten gevaar voor het opstu
wende water. Er wordt voortdurend langs de
lijn gewaakt. De treinen komen met eenige
vertraging binnen.
Schip in gat van den dijk.
Een schip, dat de Donge afvoer, werd
door de krachtige zuiging van de doo-braak
aangetrokken en liep ten slotte vast in het
gat van den dijk. Gistermiddag was het schip
nog niet los. Door dezen toestand wordt het
dempingswerk zeer bemoeilijkt.
Er is een versterkte politiemacht gekomen.
Onder leiding van den burgemeester van
Raamsdonk, den heer Moons, nemen de bewo
ners deel aan het werk om de dijken te ver
sterken en het gat in de Donge te dichten.
URK GROOTENDEELS OVERSTROOMD.
Van het eiland Urk is door den storm
vloed ongeveer 2(3 gedeelte, het omkade wei
deland tot den weg benoorden het dorp, over
stroomd meldt het Hbld. Ook ditmaal had het
hooger gelegen dorp geen last van hei. water,
dat Zaterdagnacht 12 uur tot 1,79 m. boven
volzee steeg.
De visschersvloot was hier in behouden
haven.
OOK IN INDIë REGEN EN
OVERSTROOMINGEN.
Aneta seint uit Medan:
In een etmaal viel 256 millimeter regen
neer. hetgeen 100 millimeter boven het re
cord van 1910 was. Hierdoor werden alom
overstroom ineen en doorbrken van dijker
veroorzaakt-. De weg Medar.Bindjei is af
gesloten voor het verkeer. De snoordljk naar
ae onderneming .Arnhemia" is doorgebro
ken. Op Poeloe Bra jan staat het water een
meter hoog. Het treinverkeer naar Belawan
:s stopgezet. De weg tusschen Medan er.
Belawan is overstroomd.
ANNA PAWLOWA ERNSTIG ZIEK
TOURNEE DOOR NEDERLAND AFGELAST?
Naar de Avondpost Maandagavond vernam
is de toe-tand van de beroemde danseres
Anna Pawiowa zeer ernstig.
De patiënte heeft hooge koortsen en nadat
dr. Dietz in consult was geroepen werd ook
Dr. C. L. de Jongh van het gemeentelijk zie
kenhuis geconsulteerd.
Mevr. Pawiowa heeft een zware kou gevat
en i: gedwongen volledige rust te nemen.
Vermoedelijk zal de tournée door ons land
niet meer kunnen plaat: hebben.
De mogelijkheid wordt thans overwogen
om alsnog later eenige voorstellingen hier te
lar.de te geven.
Mocht, zooals de doktoren verwachten, de
danseres over eenige dagen zich beter gevoe
len. dan zal. zij naar België vertrekken om de
daar aangekondigde afscheid:-voorstellingen
te geven. Ook daaromtrent bestaat nog geen
zekerheid.
De groote verklaring van Macdonald inzake
het federatieve bewind over Britsch-lndic.
(2e blad. Ie pag.)
Ter Europeeschc Conferentie. Moeilijkheden bi}
het begin.
(2e blad. Ie pag.)
Twee Nederlanders in de Alpen omgekomen?
Ge blad, 2e pag.)
Anna Pawloica ernstig ziek.
(lc blad, le pag.X
De veiligheid van het verkeer.
Rijtijd der stadsaulobussen te kort.
(le blad, le pag.X'
Uit IJmuiden: Het pufverbod een lapmiddel?
Meening van den heer A. v. d. Steen.
(3c blad, 2e pag.)
Doodelijk ongeval te IJmuiden. Jongeman b(J
den bouw van de PJl-N. Centrale gedood,
(le blad, 2e pag.)
ARTIKELEN. ENZ.
A. Heeroma (Commissaris van Politie te Am
sterdam) Uit den strijd tegen dc misdaad
..Zwaar goud".
(2e blad, le pag.)
A. C. Kroes (de bekende automobilist): Van
de sneeuw naar de zon. Dc 10de Rallye naar
Monte Carlo.
(3e blad, 3e pag.)
(Laatste berichten 2e pagina
le blad.)
(VOOR DE AGENDA ZIE MEN DB
TWEEDE PAGINA VAN HET
EERSTE BLAD).
HET PROCES TEGEN DEN
„GOUDMAKER" TAUSEND.
(Zie ook elders ln dit nummer)
MüNCHEN, 19 Januari (V.DIn de
voortgezette behandeling van het proces te
gen den ..goudmaker" Tausend deelde dezo
mede, dat als hij tegen overslaan van vak-
menschen een wetenschappelijke voordracht
zou kunnen houden, hij zeer zeker recht zou
verkrijgen. Hij moet zijn ondervinding even
wel geheim houden.
Hij heeft indertijd een bezoek gebracht
aan een Beierschen minister van Financiën,
die zich bereid verklaarde zijn proeven te
laten onderzoeken. De minister had zij" uit
eenzettingen begrepen. Tot een onderzoek
ls het evenwel niet gekomen aangezien ver
schillende personen plotseling bezwaar had
den gemaakt. Daarna heeft hij zich tot een
Rijkscommissie te Berlijn gewend, waar
hem zou zijn medegedeeld, dat het onder
zoek te München zou plaats hebben. Hier
had generaal Ludendorff een chemicus, ze
keren Kummer .opdracht gegeven het geval
te onderzoeken. Bij de goud-..winning" ls het
hem gelukt een natuurproces, dat zich in
een ontzaglijke tijdruimte voltrekt, in enkele
seconden te voltooien. Daarna wees de be
klaagde op de door hem in het jaar 1925
met Ludendorf gesloten persoonlijke over
eenkomst. waarbij hij zijn vinding, de syn
thetische winning van goud ren behoeve van
het Duitsche volk heeft afgestaan.
Op de vraag van den president, waar al
het geld gebleven is .antwoordt Tausend, dat
hij zich dat zelf ook afvraagd 'groote vroo-
lijkheid). „De gelden zullen wel aangewend
zijn ten bate van de onder Ludendorf staan
de politie groepen". De beklaagde beweert,
dat de proeven indertijd positief zijn ver-
loopen.
De zitting wordt verdaagd tot Dinsdag
morgen.
CONFLICT IN DE FRANSCHE
SCHOENENINDUSTRIE.
PARIJS, 17 Januari (V.D.) Een groot
arbeidsconflict is uitgebroken ln de schoe
nenindustrie te Limoges. Reeds geruimen
tUd werd tusschen de werkgevers en de ar*
beiders onderhandeld over een nieuwe loon
regeling zonder dat et echter eenig resultaat
verd bereikt.
Teneinde aan hun eischen kracht bij te
zetten traden de arbeiders gistermorgen In
een 12-urige proteststaking. Deze werd door
de twee grootste fabrieken beantwoord met
een uitsluiting, waardoor meer dan 6000 ar
beiders op straat kwamen. Men vreest dat
de arbeiders in de andere bedrijven een
sympathiestaking zullen afkondigen.
