FRAN KEN'S
VREESELIJK SPOORWEGONGELUK
TE GRONINGEN,
Het woord is aan...
Na een Zondag.
Hef Belangrijkste.
48e Jaargans No. 14599
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Dinsdag 27 Januari 1931
HAARLEM'S DAGBLAD
Directie: P W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTEN;per week f 0.27*1 met Geïllustreerd Zondagsblad 0-32
Per 3 maandenHaarlem en plaatsen waar een agent gevestigd is (kom dei
gemeente) /3.57V4. Franco per post door Nederland f 3£7I/i- Losse nummers
fO.Có. Geïll. Zondagsblad per 3 maanden f 0Ó7j£. franco per post.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Administratie 10724, 1482S Drukkery 10122, 12713 Postgiro 38810
ADVERTENTIëN: 1—5 regels f 1-75. elke regel meer f035. Reclames
ƒ0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels f0.6&
elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbel* prijs. Onze Groentjes
(iederen dag) 1—4 regels 0.25. elke regel meer 0.10. uitsluitend 4 contant.
Gratis Ongevallenverzekering voor Weekabonnès. Uitkeeringen. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden 1600.-, Verlies van Hand, Voet ot Oogl400.-, Duim 1250.-, Wijsvinger 1150.-. Elke andere vinger 150.-. Arm- ol Beenbreuk 1100.-
D1T NUMMER BESTAAT UIT
VEERTIEN BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
BRANDSTICHTING TE
BEVERWIJK?
Brand van 1926 opnieuw aan
de orde.
ONDERZOEK DOOR DE JUSTITIE.
De Beverwijksche burgerij heeft zich in
den loop der jaren talrijke malen kunnen
bezighouden met de zware branden, die zoo
nu en dan in de gemeente uitbraken. Veel
tijd om over een brand na te praten of zich
te verdiepen in gissingen werd den inwoners
in den regel niet gelaten, omdat een volgende
brand de aandacht alweer opeischte. Thans
is echter plotseling een brand, die bijna vijf
jaar geleden te Beverwijk woedde, weer „het
gesprek van den dag". Inderdaad is dit geval
niet van sensatie ontbloot.
Tot goed begrip van het feit, waar het om
gaat, brengen wij in herinnering dat in den
vooravond van Dinsdag 11 Mei 1926. ongeveer
te 6 uur brand werd ontdekt in de fabriek der
N.V. cigarettenfabriek v.h- Gebr. Melchers.
in de Koningstraat. De zeer brandbare voor
raad tabak, cartonnage, enz. alsmede de hou
ten, stellingen boden het vuur gretig voedsel,
zoodat de brandweer, die toen nog niet over
een motorspuit beschikte, een uiten* moei
lijke taak had. om den brand, ciie meer het
karakter droeg van een zwaren binnenbrand,
te blusschen.
Tenslotte gelukte haar dit met vier stralen
op de waterleiding. Het vuur had in de fa
briek groote verwoestingen aangericht. Het
gebruikelijke polïiioneele onderzoek leverde
blijkbaar geen bezwarende omstandigheden
op, zoodat de brand- en waterschade, waar
voor. de N.V. op Beurspolis verzekerd was, na
korten tijd uitbetaald werd. Nu echter, bijna
vijf jaren na dien brand, duiken zoó hier
en "daar geruchten, als zou de brand aan
kwaadwilligheid moeten, worden geweten.
Het IS n.l. bekend geworden, dat eenige
jaren na de brand bij de..N.V» .die een
dochteronderneming was van de N-V. Siga
renfabrieken v.h. Gebrs. Majooreen ern
stig "meeningsverschil zou zijn ontstaan- tus-
scheh de directeuren, tengevolge waarvan een
hunner, de heer M.. uit de directie trad. om
in de omgeving van Arnhem een fabriek te
stichten. De moeilijkheden bleken daarmede
niet te zijn opgelost, zij schenen integen
deel de minder goede verstandhouding te
hebben verscherpt. De heer M. moet zich zoo
danig hebben uitgedrukt, dat de brand in de
fabriek opzettelijk zou zijn gesticht met mede
weten van zijn mede-firmanten. Dit gaf de
justitie te Arnhem aanleiding tot het instel
len van een onderzoek, teneinde allereerst in
principe vast te stellen, of men hier met een
geval van persoonlijke wraakneming te dssn
had. dan wel of de uitlatingen van den heer
M. Inderdaad een vermoeden, aan brand
stichting wettigen. Het verdere onderzoek in
deze zaak berust thans bij de Haarlemsche
Justitie.
Of het echter tot een behandeling voor de
Rechtbank zal komen, is, integenstelling met
de daai-over gepubliceerde voorbarige mede-
deelingen, op het oogenblik nog niet te zeg
gen.
Het plotseling bekend worden van deze ge
schiedenis heeft te Beverwijk begrijpelijker
wijze zeer veel opzien gebaard, temeer omdat
deze brand reeds lang in het vergeetboek was
geraakt.
WEDEROM DRIE STUDENTEN
IN HET GEBERGTE VERMIST.
INNSBRiiCK. 26 Jan. (V. D.) Drie studen
ten van de Universiteit in Innsbrück gingen
22 Januari jL op een ski-tocht naar de Li-
zim in het Wattental. Den nacht van 22 op
23 brachten zij nog door in een der berghut
ten-doch sedert dien heeft men niets meer
van-hen gehoord. Gendarmerie en hulp-ex
pedities zijn op onderzoek uitgegaan, tot nog
toe echter zonder resultaat.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
BBÜHM
HET 'BESTE BROOD
BROODFABRIEKEN
Haarlem - Heemstede - Bioemendaal
L M ÏSSHHV
Passagierstrein op een goederentrein geloopen.
Lord Beaconsfield
Een vrouwelijke vriend lieftallig, ver
standig en hem toegewijd is een veel
kostbaarder bezit voor een man dan land
goederen en valeizen. Er ziin toeinig mannen
die zonder zulk een Muze kunnen slagen in
het Leven, en er zijn er geen die zonder haar
tevreden kunnen zijn
Drie dooden, zes gewonden.
Verkeerde icisselstand de oorzaak.
Maandagavond om 7 uur is de passagiers-
trein uit Nieuweschans bij het binnenkomen
op het station te Groningen in botsing ge
komen met een goederentrein. De botsing
was zoo hevig dat verschillende mensohen
in den personentrein werden gedood of ge
wond. Voorloopig meldde men drie dooden,
twee zwaar- en zes lichtgewonden.
Verschillende reizigers moesten worden
uitgezaagd, doordat de wagons gedeeltelijk
in elkander gedrukt waren. De bot-sing ge
schiedde op het emplacement 150 Meter voor
het station. De oorzaak moet worden gezocht
in een verkeerden wisselstand en in de twee
de plaats doordat een verkeerd signaal op
veilig was gezet.
De drie dooden zijn allen passagiers. Van
de twee zwaar gewonden behoort een tot het
personeel, de ander is een passagier.
Rangeerder door onveilig gereden.
Een nader bericht .meldt:
Een rangeerder van baanvak 7 reed tegen
zeven uur, door een onveilig signaal en
kwam met een paar wagens op baanvak no. 6
terecht, waardoor de wissel werd verscho
ven.
Tóén kwam uit Nieuweschans de trein bin
nen van 7.09 en door den verkeerden wissel-
stand is d®e trein op de verkeerde rails te
recht gekomen en aan het einde van het
tweede perron van het hoofdstation in bot
sing gekomen met een zich aldaar bevin
denden goederentrein.
De botsing was zeer hevig.
Verschillende wagons werden uit de rails
gelicht. Twee van de wagons van den perso
nentrein werden een einde medegesleurd en
toen tegen den goederenwagen gedrukt.
De goederenwagen is gekanteld.
In den personentrein bevonden zich ver
schillende passagiers, die allen aan het ach
terste gedeelte den trein uitrenden om te zien
wat er gebeurd was.
Het beeld dat de voorste wagen vertoonde,
was ontzettend.
Dc slachtoffers uitgezaagd.
Hieruit haalde men en moest men gedeel
telijk ook zagen, de lijken van drie reizigers
en 5 gewonden, die allen zware kwetsuren
hebben opgelocpen.
De namen der drie ge dooden zijn: de hee-
ren Bollegraaf, wonende te Amsterdam: Did-
dens, voormalig koster van de Martinikerk,
wonende te Groningen en Van der Veen,
aannemer, wonende aan het Zuiderdiep te
Groningen. Deze reizigers bevonden zich in
een compartiment derde klasse.
Onmiddellijk was de politie en brandweer
ter plaatse, terwijl ook het Parket zich op
het terrein van de ramp bevond.
Op het viaduct een van de drukste ver
keerswegen van Groningen verzamelden zich
den geheelen avond honderden menschen
die van daar uit op het in de diepte liggende
rangeerterrein een overzicht hadden van de
ramp.
Postwagen over den eersten wagon
geschoven.
Men Is onmiddellijk begonnen met de wa
gons overeind te zetten, omdat het baanvak
In de richtingen Assen én Nieuwerschans
hierdoor versperd werd.
De snelheid van den binnenkomenden
trein was op het moment der botsing nog
vrij groot.
Er ontstond zulk een geweldige druk, ge
paard gaande met een hevigen knal, dat de
postwagen volmaakt over den eersten wagen
werd gegschoven. Deze werd bijna geheel
versplinterd. Alleen de eene zijkant bleef op
zijn plaats. In de postwagen was geen perso
neel aanwezig. De wagen kwam geheel on
derstboven aan den kant te liggen. De houten
splinters van den uit de rails gelichten wagon
lagen overal verspreid. Op het lawaai kwam
spoedig personeel aangesneld, zoodat reeds
om half acht met het opruimingswerk kon
worden begonnen.
De trein die om half acht uit Groningen
moest vertrekken kon niet weg gaan en zelfs
om negen uur kon nog niet worden gezegd
wanneer deze trein zal kunnen vertrekken.
Sedert December 1913, toen de ontzettende
spoorwegcatastrophe bij Beilen plaats had, ls
het Noorden van ons land niet meer door een
spoorwegongeluk als te Groningen heeft
plaats gehad, getroffen. De gewonden konden
dadelijk na het ongeluk behandeld worden en
zijn naar het Academisch Ziekenhuis te Gro
ningen vervoerd.
Wie de slachtoffers zijn.
Nog nader wordt gemeld:
De groote Jumbo-machine, waartegen de
personentrein is opgeloopen, deed dienst om
enkele wagons weg te halen. Deze machine
werd bediend door personeel uit Zwolle. De
machine van den personentrein is geloopen
op de machine van den goederentrein. Door
den schok is de bagagewagen van den per
sonentrein geschoven over den eersten per
sonenwagen van dezen trein. Dit was een
compartiment der tweede klasse. Doordat de
personenwagen totaal is verwoest zijn alle
passagiers, die hierin gezeten waren, gewond.
De namen der gedooden zijn de heeren J.
Bollegraf, directeur der Uitgeversmaat
schappij ..Rembrandt" te Utrecht, wonende
te Amsterdam, de heer Diddens, timmerman
en aannemer te Groningen en de heer Van
der Veen, aannemer eveneens te Groningen.
De namen der gewonden zijn de heeren R.
Mores, inspecteur van een Levensverzeke
ringsmaatschappij te Groningen, die een
beenbreuk bekwam, de heer Muskens uit
Rotterdam, J. R. Kamphuis te Groningen, de
heer Th. Verlaan, directeur van de stoom-
trammaatschappij te Winschoten en R. Kley
te Groningen. Bovendien, werd de hoofdcon
ducteur van den personentrein de heer Meyer
uit Leeuwarden ernstig. gekwetst-
Prof. Michael, hoogleeraar aan de Rijksuni
versiteit te Groningen verleende o.m. ge
neeskundige hulp.
De beide locomotieven
p.
botsing tegen elkaar ttwr-
(Antwoord van den speler
Jansen).
Supporter, zeer geachte vriend, ik ben de
speler Jansen
En zeer gevleid, dat 'k in de krant over
mezelven las,
Al was het dan ook slechts'crltiek op vaak
gemiste kansen.
Een oordeel, moet ik zeggen, waar ook wel
iets waars in was,
Ik heb gedacht, we moesten 't eens in deze
richting sturen,
Dat zij, die eiken Zondag rillend aan het
lijntje staan
En die ons hopeloos geknoei maar steeds
moeten verduren,
De kans nu krijgen, dat ze zelf ook eens
het veld in gaan.
Zoolang de competitie duurt, zijin er nog
wel bezwaren
Maar straks is er gelegenheid aan 't einde
van 't seizoen.
Wanneer er dan twee elftallen onzer
supporters waren,
Die ons eens wilden laten zien. hoe wij
het moeten doen.
Zoo in April, dan zal het weer ook wel
wat milder wezen.
Zoodat u, op een beter veld dan 't nu
is. spelen kunt.
U bent, in vergelijking, dan in 't voordeel.
maar bij dezen
Wordt u dat door de gansche ploeg van 1
harte graag gegund.
U moet natuurlijk tweemaal drie kwartier
ten volle spelen.
En aan het eind nog even snel zijn als aan
het begin,
Maar dat is geen bezwaar niet waar, dat
kan u toch niet schelen,
U staat des Zondags steeds zoolang, dus
daar vindt u niets in.
Wij komen met de heele ploeg, dat spreekt
vanzelf, ook kijken.
En loeien zullen wij dan ook, dat wordt
gegarandeerd,
Wij zullen juichen als gij van uw
vaardigheid doet blijken.
En honenneen, dat komt niet voor,
want gij doet niets verkeerd.
En elke weldoordachte trap, dien gij zult
demonstreeren
En ieder hard onfeilbaar schot, waarftiee
gij telkens scoort,
Die zullen ons. hoe dom w' ook zijn
misschien tenslotte leeren,
Hoe of je voetbal werkelijk nu wel te spelen
hoort.
Wat zullen wij genieten, ach, ik ga er vast
van droomen,
Wij zullen eindelijk voetbal zien. zoo goed
als 't mogelijk is.
En als 'k na afloop tijdig van het lachen
ben bekomen.
Dan kom ik, dat beloof ik u, op uw
begrafenis.
p. c. c.
P. GASUS.
Vreeselijk spoorwegongeluk in Groningen.
Passagierstrein op goederentrein ingeloopen,
3 dooden, 6 gewonden.
(Je biad. Ie pag.)
Dc tooneelcrisis te Amsterdam. Voorstellen
en tegenvoorstellen.
(3e blad, 4c pag.)
De Engelsche politiek inzake Britseh-Indiè.
'2e blad. Ie pag.)
Uit FrankrijkLaval vormt een kabinet,
Tardieu en Briand van dc partij.
(2e blad. Ie pag.)
Brandstichting te Beverwijk? Brand van 1926
weer aan dc orde.
(Ie blad, le pag.)
Uit IJ muidenTijdens een stormnacht op
de Semaphore.
(4e blad, le pag.).
ARTIKELEN. ENZ.
R. P.: Mozart.
(le blad. le pag.)
A. Heeroma: Uit den strijd legen de misdaad:
„Oproer".
(2e blad. le pag.)
A. C. Kroes: Van de sneeuw naar de zon. De
tiende Rallye naar Monte Carlo.
(3e blad, 4e pag.)
W. A. Mozart (1756—1791): BV zVn 17Ssten
geboortedag.
(4e blad, le pag.)
(Laatste berichten 2e pagina
le blad.)
DUITSCHLAND.
DE OPERAZANGER LINDLAR
OVERLEDEN.
DUITSCHLAND.
MOORD OP ZIJN VADER?
GOYATZ, 26 Jan. 'V.D.» Gisteravond
werd een gepensionneerde spoorwegconduc
teur in zijn woning neergeschoten. Hij be
vond zich alleen thuis en werd door zijn
vrouw gevonden, tegen de kachel leunende-.
De levensgeesten bleken reeds te zijn gewe
ken .Zijn dood was door een geweerkogel ver
oorzaakt, die den halsslagader had door
boord en in het lichaam was blijven steken.
Het parket heeft den zoon laten arresteeren
als verdacht den moord te hebben begaan
Het schot bleek te zijn gelost uit eeh geweer
model 98. zooals zich een in het huis bevond.
Reeds geruimen tijd bestaat er een veete tus-
schen den vader en den 24-jarigen zoon.
EEN LANDVLIEGTUIG OP ZEE
GEDAALD.
LONDEN. 26 Jan. (V.D.) Op zee nabij
Felixtown heeft een Engelsche militaire vlie
ger heden een Interessante poging onderno
men om doo- middel van met lucht gevulde
zakken een landvliegtuig, dat op het wate:
moes^ dalen te redden. De machine was aa:
de vleug-els voorzien van „zwemzakken", die
door den piloot van zijn cockpit uit. met sa
mengeperste lucht waren gevuld, terwijl hij
den motor afzette en de lading naar buite:
wierp. De proefneming verliep aanvankelijk
zeer twijfel ach tig. Do machine verdween val
komen o.:dt\vudoen verscheen, uank
de luchtzakken, spoedig weer aan de opper
vlakte. De bestuurder kon, doorweekt van
het zeewater, worden gered.
KEULEN. 26 Jan. (VD.) De Keulsch*
operazanger Franz Llndlar, die gisteravond
moest optreden In Puccini's ..Turandot" werd
tijdens do voorstelling onwel, zoodat hij
slechts met moeite gedurende het eerste be
drijf kon blijven doorspelen. Hij begaf zich
met zijn vrouw naar huis, waar hij korten
tijd later een beroerte kreeg en overleed.
NOG STEEDS ZAKKENROLLERS.
Een dame deed Maandag bij de politie aan
gifte, dat haar ln den winkel van de firma
Vroom en Dree^man in de Groote Houtitraafc
een portemonnaie met f 6 is ontrold.
Een andere dame deelde aan de politie
mede. dat zij haar portemonnaie met 90
vermoedelijk in denzelfden winkel is kwijt
geraakt.
Tenslotte vermiste een dame Maandag op
de Botermarkt haar portemonnaie met 7.
HAARLEM, 27 Januari.
Mozart.
Het is vandaag 175 jaar geleden dat een
der grootste componisten die de menschheid
met hun scheppingen verrijkt hebben. Wolf
gang Amadeus Mozart, te Salzburg in Oos
tenrijk geboren werd. In onzen tijd meer dan.
ooit tevoren is het gewoonte geworden, der
gelijke jubilea op grootsche wijze te vieren.
Gedeeltelijk is dal wellicht een gevolg van
het feit, dat onze tijd zoo arm is aan groote
kunstscheppingen. In elk geval heeft de er
varing al geleerd, dat zulke algemeene her
denking van een groot scheppend kunste
naar niets dan voordeel oplevert. Het geeft;
talloozen. die van zijn werk onvolledig op de
hoogte waren, de aanleiding waardoor zij cr
zich in gaan verdiepen, en beseffen wie hij
was en welke schoonheid hij in b'ijvend we
zen hoeft gebracht. Voor degenen die zijn
scheppingen kenden is het een groot genot,
zich in het jubileumjaar te kunnen verlus
tigen aan zooveel uitvoeringen van zijn
werk door de eerste kunstenaars van hun
tUd.
Zoo zullen tienduizenden muziekminnaars,
overal in de were'd. zich bij voorbaat op „het
Mo/art-Jaar 1931" verheugd hebben.
Mozart was een wonderkind, dat op zijn
vijfde Jaar al componeerde, op zijn zesde al
op concerttournée ging en door den keizer
van Oostenrijk. Frans I. met gunstbewijzen
overladen werd. Hij bleek ln zijn latere ont
wikkeling een universeel muzikaal genie te
zijn.wellicht het meest veelzijdige muzi
kale genie dat de wereld ooit gekend heelt.
HIJ schreef opera's, kerkmuziek, orkestmu
ziek. kamermuziekwerken die tot het hoogste
behooren. dat de muzieklitteratuur kent. Hij
leefde maar heel kort: dit leven brandde
snel op terwijl het dc wonderen van zijn ge
nie schiep in schier koortsachtige haast.
Toch hebben maar zeer weinig componisten
een omvangrijker oeuvre nagelaten dan hij.
die zijn 35ste levensjaar niet voltooide. 626
werken, staan te zijnen name. waaronder,
naast de vele opera's (waarvan F"
Uochzelt Die Zauberf'öte en Don Juar -et
blljvendri" zijn gebleken), veertig sympho-
n'.ecn. 15 missen en andere kerkmuziek, vijf
entwintig pianoconcerten, zes vioolconcerten,
zesentwintig quartetten, r.egen kwintetten,
een menigte sonates voor viool en piano, een
groot aantal vc^. vele liederen, dans
muziek. „divertissementen"
Het ls een schier onafzienbaar oeuvre, en
men kan niet anders dan met diepen eer*
