DE HOOGOV
IE1
Hoe kan Europa genezen worden)
het „WAAROM" en het „HOE;
van het ontstaan
DE 1NDUSTRIAL1SEERINC VAN
DE LACE LANDEN NABIJ DE ZEE.
(Door L. A.)
TEEKEN1NGEN VAN WLADIMIR BIELK1NE.
n ruim vijftig jaar geleden was hier
de Breesaap, de rijke, weelderige
Breesaap, een prachtig duinland
schap dat in een ha'.ve eeuw opge
slokt werd, om plaats te maken
voor een der grootste visschershavens van
het continent. Hier en daar groeit nog, als
wild vleesch uit een wonde, het blonde be-
boschte duin uit den doorwoelden plat ge-
trapten bodem. Maar het ijzer, het steen, het
cement, de fundamenten en muren, de ge
weldige blokken gewapend beton, rustend op
de duizenden betonnen palen en damwan-
den. zijn sterker dan de natuur
Aldus besloot ik een vorige reeks artikelen
over het havengebied IJmuiden, en ik begin
er mee. de nieuwe reeks over de „N.V. De Ko
ninklijke Nederlandsche hoogovens en staal
fabrieken", omdat deze beschouwingen ln
denzelfden toonaard gehouden zul'en wor
den, één die een weerklank is van den durf
en den ondernemingsgeest, de onbekrompen
heid en de helderziendheid, die de stuwkracht
zijn geweest zoowel van IJmuiden als haven
en industriegebied als van de eerste Neder
landsche Zware Industrie, de hoogovens.
Deze sluiten als een imposant requisiet IJmui
den aan den Noorderhorizon af en in vogel
vlucht ls deze moederindustrie één organisch
geheel met de betonnen gevaarten van Noor-
dersluis en de waterwerken uitmondende op
de Noordzee. De duizenden tonnen gewapend
beton der Noordersluis hebben de massieven
der hoogovens tot achtergrond, aan deze
zijde van het water ligt de eenvoud in ar
chitectonisch zeer imposante steenconstruc
ties van s'uiswerken gevangen en aan den
overkant klimmend tegen de kim die bezeild
wordt door witte, machtige stapelwolken, rij
zen de kloeke gestalten der ovens, windver-
hitters en gaswasschers op, omhuld door
sluiers van rook en stoom.
De toeschouwer die zijn blikken over dit
tafereel laat glijden zal zich afvragen waar
om deze industrie zich juist in de weelderige
duinen van den Breesaap ingroef, en zich
nestelde juist hier, onder den rook van
IJmuiden.
En voor ik verder uitwijd over het werk dat
ln deze van beteuge'de spanning getui
gende massieven verricht wordt, wil ik
eerst deze vraag beantwoorden.
Het is voorwaar geen toeval dat de N.V. de
Koninklijke Nederlandsche Hoogovens en
Staalfabrieken haar domicilie aan den rand
van IJmuiden koos. Deze haven toch ligt zeer
gunstig voor den aanvoer der grondstoffen
en het wegwerken der gewonnen producten.
Doch dit is niet de eenige reden die IJmuiden
een zware industrie rijker deed worden- Ne
derland wordt geleidelijk inniger betrokken
bij een economisch proces, dat de industria-
liseering van ons land tot gevo'g heeft. De
nieuwe moeder-industrie in de lage landen
bij de zee verwerkt de grondstof onmiddellijk
tot een materiaal, dat met steenkool de basis
is geworden van de geheele moderne maat
schappij. De ontginning van steenkool, in
West-Europa breidt zich in de richting van
de zeekust uit.
Na Zuid-Limburg en de Belgische Kempen
komen de gebieden bij de Peel en Winters
wijk aan de beurt. De voorposten trekken
over onze grenzen, begeven zich naar het
hart van het land en naderen onze havens.
De kansen op het ontstaan van allerlei in-
1 dustrieën worden daardoor grooter. Nog dui
delijker zien wij de situatie wanneer wij le
zen wat Ir. G. A. Kessler onlangs schreef in
het economisch overzicht van de N.V. De
Amsterdamsche Bank: ,,De Nederlandsche
industrie verwerkte over het algemeen geen
primaire grondstoffen; zij dankt haar be
staan hoofdzakelijk aan de vraag naar vol
tooide producten, en legde zich dus toe op
het verder afwerken van half-fabrikaten.
Eerst later werd de fabricatie van grondstof
fen ter hand genomen. Onze industrleele
structuur was dus niet zooals e'ders het
geval is breed gegrondvest op de vervaar
diging van grondstoffen, maar vertoonde
veeleer het aanzien van een bouwwerk, waar
van alleen de bovenste verdiepingen inge
richt waren". Langzamerhand echter komen
wij dichter bij de lagere étages. Er moest
echter wel iets heel bijzonders gebeuren, al
vorens de vage wensch om zelf staaf en ijzer
te produceeren een gebiedende eisch werd.
Nederland toch van oudsher vrijhandels
land was een zeer geliefd afzetgebied voor
het buitenland.
Ons land is de traditioneele dumping
bodem. Maar het bijzondere gebeurde. De
wereldoorlog maakte Nederland op waarlijk
pijnlijke wijze totaal afhankelijk van het
buitenland.
De vage wensch was eisch geworden. Wij
moesten zelf aan aan den s'ag gaan. Wijlen Ir.
J. E. Wenkebach, ae stichter van het bedrijf,
zag dit in. men was zijn plannen genegen en
in 1918 werd een kapitaal van 30 millioen
gulden bijeengebracht. Het Rijk en de
stad Amsterdam deden mede voor respec
tievelijk ly2 en 5 millioen gulden. Van het
begin af, hield men er rekening mede dat.
men veel meer ruw ijzer zou produceeren,
dan Nederland zou kunnen gebruiken.
Door de gunstige ligging aan de Noordzee
kust was het bedrijf echter als het ware voor
beschikt om een belangrijk exporteur van
ijzer te worden.
Tabellen en statistieken zullen zooveel mo
gelijk uit dit overzicht geweerd worden, ge
noeg zij. dat Nederland zich op de wereld
markt in dit opzicht een positie heeft weten
te scheppen, de hoogte der tariefmuren en
de hevigheid der concurrentie ten spijt. In
1924 werd 91 000 ton ijzer geproduceerd, in
1930 reeds 270.000 ton!. Aanvankelijk werd
met één oven gewerkt. In 1926 werd
de tweede in bedrijf genomen en een
derde oven wordt in reserve gehouden. Een
bedrijf als Kon. Hoogovens kan echter al
leen dan met goede resultaten werken wan
neer zij de bijproducten met succes van de
hand kan doen. Geheel voor den wind ging
het de jonge onderneming niet, omdat het
onmogelijk was een overeenkomst met Am
sterdam en Haarlem te sluiten over de leve
ring van het gas. dat ln de cokesovens gewon
nen wordt. Het platteland werd voor dit arti
kel echter een goede klant en de re-t van
het gas wordt ln een belangrijk nevenbedrijf.
gesticht in samenwerking met de Bataafsche
Petroleummaatschappij. gebruikt bij de var-
vaardiging van kunstmeststoffen, leer. ben
zol en ammoniumsulfaaiproducten die door
de Nederlandsche markt worden opgenomen.
De slakken, die ontstaan bij het proces ln
den hoogoven, worden voor een belangrijk
deel verwerkt tot lichte bouwsteen, materiaal
voor wegenaanleg en binnenkort ook tot
hoogovencement en ijzerportlandcement.
Over de bijproducten later echter nog meer.
Eigenlijk is het Hoogovenbedrijf uitermate
ongecompliceerd. In eenvoudigen vorm werd
het al eeuwen lang beoefend; thans komt
het er op aan dat het proces zich zoo rationee.
mogelijk voltrekt. Efficiency ls het parool
en in den kringloop der oingen mag, bij
wijze van spreken, geen deeltje gas, s'oom of
iucht noodeioos verloren gaan. IJmmaens
Hoogovenbedrijf werd op geheel modernen
leest geschoeid, men volgde een voor Europa
geheel nieuw systeem het AmerLkaansche
en ook hierin toonden dë slldhters zich
als vooruitstrevend.
Dit als inleiding en als antwoord op de vraag
waarom zich in Nederland een zware in
dustrie vestigde en waarom deze de Breesaap
tot zetel koos. Men ziet het nu duidelijk
voor zich: het bouwwerk der Nederlndsche
industrie ook in de benedenste verdieping
bevolkt, eensdeels als gevolg van den oorlog,
anderdeels omdat Neder'and door zijn gun-
•tlge positie aan de Interna' iona'e ert str.-om-
als het ware voorbeschikt was ijzerproducent
te worden en omdat het ln exploitatie zijnde
kolengebied zich steeds verder over de Ne
derlandsche grenzen zal uitbreiden. Deze
trits Yan omstandigheden, bevrucht als het
ware. door ondernemingsgeest, en durf
tooverden het machtige bouwwerk op, uit
den duingrond van den Breesaap.
Het bouwwerk met de gloeiende torens,
de lendenen omgord door ringen en buizen
waardoor oververhitte lucht buldert, en om
den voet de roode gloed van een vonken-
sproeienden helwanneer het wlt-vloeien-
de ijzer door de groeven naar de giet-hal
stroomt
(Volgende week voortzetting
V\v - '*$5^
De opslagplaats.
DOOR
PIERRE ETIENNE FLANDIN.
(De nieuwe Fransche Minister van Financiën.)
heer Pierre Etienne Flaudin, lid
van de ..Chambre des Deputes" en
die verscheidene malen minister was.
is een van de leidende figuren op
het gebied van politieke economie
Toen hij minister van Handel was in het ka
binet Tardieu, werd hem opgedragen een
plan te ontwerpen voor de economische reor
ganisatie van Europa en op verzoek van zijn
chef, maakte hij onlangs een rondreis door
Centraal Europa, dat door de heerschende
malaise het zwaarste bezocht wordt. Zijn
zending had o.m. ten doel het onderzoeken
van de mogelijkheid van het doen herleven
van den har.del in de Oo:telijke Staten. Zon
der die hei Saving zou het moeilijk, zoo niet
onmogelijk zijn. eenige werkelijke verbete
ring te brengen in den algemeenen toestand
op het vasteland van Europa.
De inlichtingen, die hij verkreeg, stelden
hem in staat een plan te maken, dat ln
Genève in behandeling werd genomen in
aansluiting aan de voorstellen, die den
mogendheden eenige maanden vroeger door
Briand waren aangeboden.
In het begin van het jaar 1931 openbaart
de toestand in Europa zich als verre van
schitterend. Misschien kan ik zelfs zeggen,
dat deze zeer. zeer ernstig is met het oog op
de kritieke omstandigheden, die in vele lan
den heerschen.
In Engeland is werkloosheid. Italië. Spanje
en Midden-Europa maken een meer of min
der ernstige handelscrisis door. In Duitsc'n-
land zijn de vooruitzichten donker en dit
helpt de extremisten om steun te krijgen bij
hun politieke agitatie en het gevolg hiervan
kan slechts zijn dat de staat van zaken steeds
erger wordt.
Het is daarom van belang te weten of de
staatslieden, die verantwoordelijk zijn voor
het lot der naties, in staat zijn tot een over
eenstemming te komen, wat hun programma
betreft.
De publieke opinie moet er toe gebracht
worden te erkennen, dat er geen andere weg
is om uit het moeras, te geraken. Als wij
nauwkeurig de moeilijkheden nagaan, die ln
de verschillende landen bestaan, zullen we
overal dezelfde oorzaak vinden, n.L: achter
uitgang der koopkracht. Dit geldt zelfs voor
Frankrijk, dat tot hiertoe ln dit opzicht een
bevoorrechte positie had ingenomen, maar
het is duidelijk, dat Frankrijk zich niet kan
isoleeren van de rest van Europa.
Frankrijk had het groote voordeel in staat
te zijn te voorzien in haar eigen behoefte
van landbouwproducten, tengevolge van den
grooten vooruitgang in mebhoden van be
bouwing gedurende den oorlog; maar één
slechte oogst, zooals we in 1929 hadden, is
meer dan voldoende om onze landbouwbevol
king van een deel van haar gewone verdien
sten te berooven en daardoor haar koop
kracht zoodanig te verminderen, dat het
door het geheele land gevoeld wordt,
Flandln.
Dat is de staat van zaken in Frankrijk op
het huidige oogenblik en dit heeft een lichte
crisis in den handel teweeg gebracht, die ge
deeltelijk beroofd is van haar afzetgebied op
de binnen land sche markt.
Het nationale plan van uitvoering van het
kabinet-Tardieu, dat in zekeren zin onder
bepaalde om:tandigheden den handel stimu
leerde, werd vlug genoeg ln werking gesteld
om de voortbrengers te behoeden voor klap
pen gedurende de overgangsperiode, dus vóór
de groote openbare werken, die in het plan
begrepen waren, hun nuttig effect over liet
geheele land konden uitstrekken.
Het is daarom in ons belang, zoowel als In
dat van de andere staten van Europa, de al-
gemeene koopkracht weer op normaal peil te
brengen. Dit kan niet worden verkregen zon
der herstel van vertrouwen van de zijde van
dat deel van het publiek, dat het kapitaal be
zit, onmisbaar voor het economisch herstel.
De dagen, toen dc naties, die geld noodig
hadden, in hunne behoeften konden voorzien
door zoogenaamde politieke leeningen, zijn
voorbij. Dc groote banken zijn afhankelijk
van hun clientèle, dat wil zeggen van het
groote aantal lieden, die geld sparen. Dezen
zijn niet bereid hun kapitaal te wagen ln
ondernemingen, die niet behoorlijk gegaran
deerd zijn en deze garanties moeten zoowel
politiek als economisch betrouwbaar zijn.
Onder politieke garanties versta ik het
handhaven van den vrede. De Staat, die ka
pitaal noodig heeft, zal dit naar alle waar
schijnlijkheid niet krijgen, zonder een poli
tiek programma, dat alle oorlogsgevaar in
Europa vermijdt.
Op het oogenblik bijvoorbeeld, zou het ver
bazend lastig zijn om den Franschen kapita
list er toe te brengen in te teekenen, op een
leening van een Duitschc onderneming, die
geld noodig heeft. Hij prefereert het verre,
genoegen te nemen met een lagere interest,
mits gegarandeerd door een solide Zwitser-
sche of Hollandsche firma. En deze staat
van zaken is zeker niet voordeellg, noch
voor hen die geld ter leen vragen, noch voor
hen die het uitleenen.
Gedurende mijn reizen in Europa, was ik
in de gelegenheid te constateeren. dat de
prijsdaling van dc landbouwproducten in
sommige landen een toestand in het leven
heeft geroepen, die zeer ernstig genoemd
moet worden, en toch zou zelfs daar een ver
betering ran de markt intreden, wanneer de
westelijke staten het eens werden en aea
voorrang verleenden aan het Oost-Europee-
sche product, desnoods met protectie.
Op het oogenblik heeft Centraal Europa
een surplus aan graanvoorraad van
2.000.009 ton. De West-Europeeschc landen
(Engeland niet meegerekend) moeten
10.000.000 ton invoeren. Nu ls het duidelijk,
dat wanneer het koren van Centraal Europa
den voorrang kreeg, het Westen daardoor ln
staat zou zijn do moeilijkheden in Midden-
Europa op te heffen.
Mijn besprekingen te Genève met bevoegde
Dultsche autoriteiten doen mij gelooven, dat
Dultschland met vrucht aan zoodanige po
litiek kan meedoen, en. wanneer Frankrijk en
Dultschland het eens zijn. zou er maar wel
ig meer noodig zijn om het tot werkelijkheid
te maken.
Het uitwerken van dit plan en het los
maken van de credleten, onmisbaar voor het
economisch herstel van de Centrale landen,
hangt af, zooals ik reeds heb aangegeven, van
het herstel van het vertrouwen, of met ande
re woorden, van het ophelderen van de poli
tieke atmorfeer.
De campagne voor herziening van het
vredesverdrag, die ln sommige landen ge
voerd wordt, zal er zeker niet toe bijdragen,
dit gemakkelijker fe maken.
Het ls verre van mij, te beweren, dat de po
litieke toestand, door dc vredesverdragen ge
schapen, in alle opzichten volmaakt ls. In
tegendeel, wij zijn gerechtigd te gelooven, dat
de tijd (een belangrijke factor ln alle men-
schelijke ondernemingen), veranderingen
zal brengen; maar het tegenwoordige oogen
blik ls zeker niet geschikt voor die verande
ringen. die den één voordeel brengen, maar
door den ander gevreesd worden.
Het verheugt mij overigens, dat de ernst
van het vraagstuk en de noodzakelijkheid
van voorzichtigheid in de behandeling niet
ontsnapt zijn aan de aandacht van de ver
antwoordelijke staatslieden in de desbetref
fende landen. Ik ben daarom geneigd te Re-
iooven dat de leus: ..Eerst economische ont-
wanening". voortgang vindt ln Europa. En
het zal te bezien staan, of de leidende staats
lieden ln Europa, die belang hebben bij deze
..ontwapening", den wil en tie macht hebben,
om deze politiek van samenwerking uit te
voeren. Indien het antwoord hierop beves
tigend is, zal dc politiek de organisatie niet
tegenhouden, doch juist bevorderen.
De arbe'd van de studie-commissies voor
Europa, die in Genève te werk worden ge
steld. zal aantooncn of het mogelltk ls, de
grondvesten voor een nieuw Europa te
stichten.
Om te slaven, moet het werk ran den Vol
kenbond niet becrensd blijven tot dlscusSjs
tusschen de experts, hoe Interessant die ook
zijn mogen!
De economische ombouw van Europa ls
allereerst een DoMtlek vraagstuk en het ts
nutteloos zich blind te staren op technische
moeilijkheden, de onderdeden betreffende,
zoolang de politieke eensgezindheid over het
beginsel van dezen opbouw ontbreekt.
(Nadruk verboden).
PARTICULIERE POLITIE.
Onlangs werd gemeld, dat de bewoners van
een der straten van Chicago, waar een groot
aantal millionnalrs woont, er een eigen, par
ticuliere politie op nahouden, die door de
straatbewoners wordt aangesteld en betaald.
Deze maatregel is natuurlijk bedoeld als
beveiliging tegen de leden der benden, waar
door Chicago zoo berucht geworden is- De
particuliere politie oefent haar taak zóó
gestrengeUjk uit, dat de eigenaars en bewo
ners der hulzen hun woningen zelfs niet kun
nen binnengaan, zonder eerst aan de bewa
kers een wachtwoord gegeven te hebben.
Zoo'n particuliere politie zal wel duur zijn.
Een rijke Amerikaan, die door inbrekers be
roofd was, hield er zelfs zijn eigen detectives
op na, totdat de daders van dc Inbraak ach
ter slot en grendel zaten.
De Amerikaan schijnt trouwens over 't al
gemeen graag „politiemannetje" te spelen-
In Los Angeles bij voorbeeld woont een apo
theker. die achter zijn toonbank een revolver
heeft liggen. Door middel van dit wapen
heeft hij reeds vier roovers overmeesterd. En
hij heeft er zelfs twee doodgeschoten uit zelf
verdediging!
SNUIF" ALS GENEESMIDDEL.
Wie koude-vatten wil voorkomen, kan dit,
volgens een Engclsch geneesheer, doen op
een eenvoudige en gemakkelijke man er.
Men moet dan. zoo zegt deze medicus, vóór
het naar bed gaan een ruim gebruik maken
van snuif, den neus goed reinigen en het ge
zicht wasschen met warm water.
Zooals bekend veroorzaakt snuif nies buien
Waarschijnlijk doordat men er de heilzame
werking van ondervond hebben velen, zelfs in
een tijd waarin men veronderstelde dat het
gebruik van snuif geheel was afgeschaft, de
snuifdoos nooit laten staan. De groote zil
veren snulfdoozen ln verschillende Londen-
sche clubs worden steeds gevuld gehouden,
zoodat de 'eden er gebruik van kunnen ma
ken als zij willen.
Een ander ..recept" wordt aanbevolen door
een 80-Jarlge, die ln zijn lange leven bijna
nooit last van koude-vat'.en heeft gehad. Dit
is: door een veertje of een strofe het nie
zen opwekken, evenals de snuif doet. wan
neer men een verkoudheid voelt opkomen.
Het is te probeeren! Baat het niet. het zal
ook niet schaden.
