FRANKEN'S
De Geschillen in „Zang en Vriendschap".
Het woord is aan...
Aan de ketting.
Hef Belangrijkste.
48e Jaargang No. 14605
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Dinsdag 3 Februari 1931
HAARLEM S DAGBLAD
Directie, p w. peereboom IJITC.AVF DFR NV IOIIRFNS COSTFR
en ROBERT PEEREBOOM. UlIVjAVE. DE-K IM.V. LASUtvILIxO V.U3 1LK Hoofdr^kcteor, ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTEN :per weck f 0.27*4. met Geïllustreerd Zondagsblad ƒ032
Per 3 maanden- Haarlem en plaatsen waar een agent gevestigd is (kom de.
gemeente) 13.57$4. Franco per post door Nederland f 3-87'/2. Losse nummers
f 0.06. Geïll Zondagsblad per 3 maanden f 0-5754. franco per post.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerü: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15C54 Redactie 10600
Administratie 10724, 1482S Drukkerü 10122, 12713 Postgiro 38810
ADVERTENTIëN: 1—5 regels 1 1-75. elke regel meer 1 0-35- Reclame»
ƒ0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 reRels 0.60,
elke regel meer f 0-15. buiten Arrondissement dubbele prijs Onre Groentje»
(lederen dag) 11 regels 0.25. elke regel meer t 0.10- uitsluitend contant.
6ratis Ongevallenverzekering voor Weekabonnés. Uitkeeringen. Levenslange engesohiktbeid en Overlijden 1600.-, Verlies van Hand. Voet nt Oog 1400.-, Duim 1250.-, Wijsvinger 1150.-. Like andere vinger (50.-, Arm- ol Beenbreuk 1100.-
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
„DE TRIBUNE" IN DE OPEN-
BARE LEESZAAL.
Nog geen definitief
Regeeringsbesluit.
een statistiek in wording.
(Van onzen Haagschen correspondent).
DEN haag, 2 Februari Naar onze
Haagsche correspondent verneemt, heeft dr.
Molnuysen inspecteur der Openbare lees
zalen aan de besturen der verschillende lees
zalen een brief gezonden, met de vraag of zij
„De Tribune", het communistisch dagblad,
ter inzage voor de bezoekers hebben. Naar
aanleiding van de op die vraag inkomende
antwoorden zal de regeering, naar onze cor
respondent op het departement van Onder
wijs, Kunsten en Wetenschappen vernam, de
houding bepalen, welke zij ten opzichte van
die leeszalen zal innemen.
De regeering heeft deze vragen gesteld ln
verband met de overweging, van het al of
niet wenschelijke van het intrekken der
Rijkssubsidie voor die leeszalen, welke de
Tribune ter inzage leggen. Op het oogenblik
echter is het eenig feitelijke nog slechts de
brief van dr. Molhuysen.
B. en w. nog geen beslissing genomen
In de Maandagmiddag gehouden vergade
ring van b. en W. is nog geen beslissing ge
nomen over de vraag of B. en W. zullen vol
doen aan het verzoek van den raad om geen
maatregelen te nemen inzake de Tribune
(dus dit communistische blad weer op de
leestafel in de Openbare Leeszaal te leggen).
Donderdagmiddag vergadert het college
opnieuw.
L. DE VISSER OVER „DE
TRIBUNE" IN DE LEESZAAL,
interpellatie in den haagschen
raad.
In de Maandagmiddag gehouden vergade
ring van den gemeenteraad van 's-Graven-
hage heeft de communist, de heer L. de Visser
verlof gevraagd om in de volgende zitting
van den raad een interpellatie te mogen
houden over het besluit van den directeur
van de Openbare Leeszaal, om ..De Tribune"
niet meer ter lezing te leggen.
Op voorstel van den burgemeester besloot
de raad, de beslissing over het houden van
deze interpellatie uit te stellen tot de vol
gende vergadering.
DE ZIEKENHUISVERZEKERING.
Ingevolge het raadsbesluit is de door de
gemeente ingestelde ziekenhuisverzekering
voor beter gesitueerden reeds met 1 Januari
1931 officieel ln werking getreden. De ver
zekerden moeten evenwel 6 weken wachttijd
doormaken voor zij recht hebben op zleken-
huisverpleging. De eigenlijke verzekering zal
dus voor degenen die zich onmiddellijk aan
gesloten hebben, met 15 Februari van kracht
worden.
SLUITING DER GRONINGSCHE
BIOSCOPEN.
In de Maandagmiddag gehouden zeer druk
bezochte buitengewone spoeddedenvergadering
van den Nederlandschen Bioscoop Bond is
met algemeene stemmen besloten om van
Bondswege over te gaan tot sluiting der
bioscopen in Groningen wegens de aldaar
niet meer op te brengen vermakelijkheids
belasting die, zooals bekend is, 25 pet. der
onzuivere opbrengst bedraagt.
Voorts Is besloten aan de leden te Gronin
gen ter vergoeding van de schade, welke zij
ten gevolge van deze sluiting lijden, uit-
keering uit de weerstandskas te doen.
Tevoren had de bedriifsafd-eeling-filmver-
huurders. waarin alle filmleveranciers ver
een'gd zijn. vergaderd en ook in deze verga
dering was met algemeene stemmen besloten
hét voorstel tot sluiting aan te nemen en
geen films meer ter vertooning in de ge
meente Groningen te leveren.
PRINS LENNART VERLOOFT
ZICH TEGEN DEN WIL DES
KONINGS.
STOCKHOLM, 2 Februari (VDDe op-
per-maarsohalk van het Zweedsche Hof heeft
beden ce volgende verklaring gepubliceerd:
„Zooals bekend is mogen de prinsen ui>t het
Koninklijk Huis niet huwen zonder toestem
ming van den Konmg. Prins Lennart heeft
verklaard, zonder de toestemming van den
Koning daartoe te hebben verkregen, voor
nemens te zijn rich te verloven. Alhoewel
smartelijk getroffen, kan de Koning zijn
toestemming hiertoe niet verleenen".
Tegelijkertijd publiceert prins Lennart
zoon van den tweeden zoon des Konings,
heden zijn verloving met- mejuffrouw Karin
Nissvandt. Hij verklaart zich bereid alle con
sequenties hiervan te aanvaarden.
ingezonden mededeelingen
MAAKT IEDER VOOR FRANKEN
DIE ZIJN BROOD EET.
BROODFABRIEKEN
Haarlem - Heemstede - Bloemendaal
CAPTAIN MALCOLM CAMPBELL
LONDEN, 2 Februari (V. D.) Naar gemeld
wordt heeft Captain Malcolm Campbell een
snelheid van 240 mijlen per uur weten te be
reiken in een niet-officlale race te Daytona
Beach.
MOORD OP WARENHUIS
DIRECTEUR TE ANTWERPEN.
DOOR DEN SECRETARIS DER DIRECTIE.
BRUSSEL, 2 Februari (V. D.) Hedenmid
dag is de directeur van het groote warenhuis
„Innovation" op de Meir te Antwerpen op
zijn kantoor aldaar door den secretarie van
de Directie vermoord. De dader is aangehou
den. Vermoedelijk heeft men hier te doen
met een persoonlijke wraakneming.
LUCHTVAART
VLIEGMACHINE IN EEN STADS
TUIN NEERGESTORT.
LONDEN. 2 Febr. (V, D.) In het Londen-
sche stadsdeel Brixton is een vliegongeluk
gebeurd. Een vliegmachine, die met twee an
dere toestellen aan een filmopneming deel
nam, stortte in een tuin, die vlak achter een
woonhuis gelegen is. Toen de machine zich
boven een drukke hoofdstraat bevond, wei
gerde op een gegeven oogenblik de motor,
zoodat de piloot moest uitzien naar een ge
schikte plaats om een noodlanding te ma
ken. Met veel moeite wist hij het toestel
over de daken heen te sturen en in den tuin
te dalen. De machine wierp twee muren om
ver en boorde zich met den neus diep in den
grond. De piloot en zijn metgezel, een film
operateur, werden zwaar gewond.
Eerstgenoemde verkeert in levensgevaar.
HET PROCES TEGEN DEN
„GOUDMAKER" TAUSEND.
de deskundigen-verhooren.
De chemische deskundige Prof. Hönig-
schmidt, stelde zich ln zijn rapport op een
absoluut afwijzend standpunt betreffende de
experimenten van Tausend. Tausend's „har
monisch systeem" was niet veel anders dan
kinderspel.
„180 elementen" is volgens hem het werk
van een genialen krankzinnige, die tegelijker
tijd een niet-natuurwetenschappelijk ge
vormd mensch is.
De verdere bewijsvoering werd hierna ge
ëindigd en zitting werd geschorst tot
Woensdag.
Het rapport van de commissie.
In een groot deel van onze vorige oplaag
plaatsten wij het volgende bericht:
De commissie, benoemd om een oplossing te
brengen in de bestaande geschillen tusschen
het bestuur van de Koninklijke Liedertafel
Zang en Vriendschap en den directeur den
heer Lieven Duvosel, heeft gisteren haar
rapport uitgebracht en het aan de betrok
ken partijen doen toekomen De conclusie van
het rapport houdt in, dat het huidige bestuur
van de Liedertafel ln zijn geheel moet aftre
den. Een interregnum-bestuur zal voor den
tijd van een jaar worden benoemd. Dit inter
regnum-bestuur zal moeten bestaan uit een
voorzitter, die thans geen lid van de ver-
eeniging is en uit een viertal werkende le
den van de vereeniging. Van dit viertal zal
geen enkel lid bij de conflicten betrokken
mogen geweest zijn. Ten aanzien van den
directeur concludeert het rapport dat deze
zich voortaan uitsluitend met de artistieke
leiding zal moeten bezig houden en zich niet
zal mogen mengen ln de inwendige zaken
van de vereeniging. Het rapport adviseert tot
instelling van een reglement waarin de ver
houding tusschen bestuur en directeur in
bijzonderheden geregeld wordt.
In de overwegingen van het rapport, die
tot deze conclusie leidden, wordt oa. opge
merkt, dat de algemeene leiding van de Lie
dertafel niet juist was en dat kleine persoon-
.jke intriges verkeerden invloed hebben doen
gelden.
Tot zoover dit bericht.
TjVij voegen daaraan nog toe, dat in de
commissie zitting hacden de heer W. Roden
burg, Jhr. J. C. Mollerus, J. C- Tadema, G.
J. Droste Jr., en N. Levenkamp.
Het bestuur van „Zang en Vr.endschap" be
staat uit de heeren: Dr. G. E. A. Broese van
Groenou. voorzitter; C. Warnier, secretaris;
D. Bremer Wzn-, penningmeester; J. Kuljper.
vice-voorzitter; K. van Eden, J. Lomans. J.
van der Velden, L. Schoorl en van Wengen.
Er waren twee vacatur es.
Wij vernemen dat de heer Lieven Duvosel
ln het rapport van den eereraad aanleiding
vindt om op zijn bedanken als directeur te
rug te komen.
Wij spraken ook een der bestuursleden.
Deze deelde ons mede, dat nog niet vaststaat
welke houding het bestuur zal aannemen.
De eereraad heeft, zegt hij, een advies
uitgebracht. Vermoedelijk zal dit advies in
een ledenvergadering van Zang en Vriend
schap aan de orde komen, want zoo deelde
dit bestuurslid mede het advies ls ln strijd
met het reglement. Het zal niet opgevolgd
kunnen worden zonder wijziging van het
reglement. Donderdagavond ls er een repeti
tie van Zang en Vriendschap, het is evenwel
waarschijnlijk, dat de zaak dan nog niet aan
de orde zal komen, maar dat een ledenver
gadering op Donderdagavond 15 Februari
geconvoceerd zal worden.
Joannes Reddingia»
Ervaring heeft mij geleerd, dat menschen,
die denken, durven en doen eenzaam zijn.
VREESELIJKE RECHTERLIJKE
DWALING.
40 jaar onschuldig opgesloten.
DESSAU, 2 Februari. (V- D.l Veertig jaar
geleden werd te Drosa ïn het district Coethen
een vrouw vermoord. Als verdacht van den
moord werd een jonge man, Theermann ge
naamd, die in het testament van de ver
moorde stond, gearresteerd. Hij ontkende
echter de daad en richtte de verdenking op
zijn pleegvader, de herbergier Theermann te
Reupzig, die daarop gearresteerd werd. De
oude Theermann noemde echter drie getuigen,
die zijn alibi zouden kunnen bewijzen, doch
twee dezer getuigen, in dienst der Domeinen,
ontkenden op het aangegeven uur in de her
berg van Theermann te zijn geweest aange
zien den beambten der Dsmeinen het bezoek
aan deze herberg verboden was. De derde
getuige verklaarde echter op het tijdstip van
den moord tezamen met den ouden Theer
mann in de herberg te zijn geweest. De oude
Theermann werd weer op vrije voeten gesteld
en de jonge gearresteerd en veroordeeld tot
levenslange tuchthuisstraf.
Thans, nadat hij veertig jaar in het tucht
huis is opgesloten, heeft een inwoner van
Schönebeck bekend, indertijd den moord te
Drosa te hebben gepleegd. Theermann is
onmiddellijk uit het tuchthuis ontslagen. Hij
is echter zoowel lichamelijk als geestelijk een
gebroken man. die zich in de vrijheid in het
geheel niet thuisvoelt en geheel wereldschuw
is geworden.
Eén der eerste foto's van het verschrikkelijke mijnongeluk in V/hitehaven,
mijn ,J£aig", door een ontploffing 26 arbeiders om het leven kwamen.
waar, in
Een der kleinere rampen, die
de oorlog over het menschdom
heeft gebracht, is het kinderlijk
initiatief van een Engelsch
Officier, die op een onzalig
moment een schriftelijken
sneeuwbal" begon, welke nog
steeds maar schijnt te rollen
Als je den brief, dien een bij-
geloovlg vriend je doorzendt
niet binnen een bepaalden tijd
aan vier anderen zendt, zal je
een groot ongeluk beschoren
zijn, verbreek dus de ketting
niet
Ik ben geen spiergeweldenaar,
Mijn bouw is niet erg machtig,
Ofschoon geen stumperd weliswaar,
Ben 'k ook niet extra krachtig.
Ik maak iets gaarne vreedzaam af,
Als 't zoo is te beslechten.
Ik ben wel niet bijzonder laf.
Maar voel niet veel voor vechten.
Om ha'ters. die ik heffen kan
Ben ik nog nooit geprezen,
In 't circus, als de sterke man,
Zou 'k geen sensatie wezen.
Mijn biceps, triceps enzoovoort
Zijn niet bijzonder vleezig,
Ze zijn veel eerder van de soort:
Verhuld, hoewel aanwezig.
Maar 'k heb vandaag een daad volbracht,
Waar 'k fier en trotsch op gaan kan,
Als blijk van onvermoede kracht
Waar ik, als 't spant, oo aan kan.
Toen ik vandaag die ketting vond,
Waaraan een van mijn vrinden.
Met zielig bijgeloof als grond
Ook mij dacht vast te binden;
Hoewel hij 't risico ervan.
Vol vriendenzorg deed weten.
Toen heb ik die als machtig man.
Verscheurd en stuk gereten.
P. GASUS.
DE BIOSCOPEN.
cinema door de rembrandt-
comb1natie overgenomen?
De heer Bakker, directeur van het Rem-
brandt-theater. verzocht ons Maandagmor
gen voorloopig nog geen melding te maken
van het feit, dat door de Rembrandt-ccmbi-
natle onderhandelingen gevoerd worden
over de overneming van „Cinema Palace".
Hij had dit ook aan de twee andere Haar-
lemsche dagbladen verzocht en voegde
daaraan toe. dat hij de overtuiging had. dat
door hen aan dit verzoek voldaan zou wor
den. Ontijdige publicatie zou dc zaak moge
lijk benadeeien.
Door de N. H. Crt. en door ons is daarom
publicatie natuurlijk achterwege gelaten.
Dat de Stads-Edltle het bericht toch ge
plaatst heeft, werd door den her Bakker zeer
betreurd. Nu het gebeurd is. had hij er geen
bezwaar tegen om te beves'igen. dat de par
tijen het in principe over de overneming
eens zijn. De commissarissen van belde on
dernemingen moeten er evenwel nog hun
goedkeuring aan hechten.
Zooals men weet maakt het Rembrandt-
theater deel uit van de combinatie Hambur
ger, Adam en Maas. In de steden waar die
combinatie aanvankelijk slechts één theater
exploiteerde worden nu verscheidene ge
ëxploiteerd. In Eindhoven 3, in Amsterdam 1
De geschillen in „Zang en Vriendschap". Het
rapport van de commissie.
(Ie blad. Ie pag.)
„De Nieuice BoerhaavcVereeniging van
verzekerden opgericht.
(Ie blad. 2e pag.)
De Tribune en de Openbare Leeszaal. B. en
W. hebben nog geen beslissing genomen.
Nog geen definitief regeerings-besluit.
41e blad le oag.)
Ons spoorboekje. Het mysterie der dienst
regeling.
(2e blad 2e pag.)
Het Lager Onderwijs in de gemeente Veisen
(3e blad. 4e pag.)
VrceseHjkc aardbeving in Nieuw-Zeeland,
Groot aantal dooden.
Ge blad le oag.)
Een sterk staaltje. Engeland heeft voor 5'4
millioen ivapentuig aan Rutland geleverd.
(3e blad. 3e pag.)
ARTIKELEN ENZ.
R' P.: Zang en Vriendschap.
(le blad. 2e pag.)
Benito Mussolini: Italië heeft het zwaard in
de scheede gestoken!
(2e blad le nag.)
A. Heeroma: (Oud-Commissaris van Politie te
Amsterdam)Uit den Strijd tegen dc Mis
daad: Taptoeschandaal
(2e blad. le pag.)
J. B. Schuil: Het heengaan van Eduard Ver
kade.
(3e blad, 3e pag.)
(Laatste berichten 2e pagina
le blad.)
3 en te Venlo eveneens 3. In Utrecht wordt
thans ook getracht om het aantal te ver-
meerderen.Geen wonder dus dat we ,:oo ver
klaarde de heer Bakker ook te Haarlem
naar een tweede theater omzagen. Als de
overneming doorgaat moet nog overwogen
worden hoe de exploitatie van de Cinema
verder geregeld zal worden. In elk geval
slaat vast. dat het als een eerste klasse
theater naast Rembrandt ln exploitatie zal
blijven.
Het voordeel van de combinatie is, dat
de exploitatie meer economisch gevoerd kan
worden. Met de filmfabrieken moeten con
tracten voor de geheele Jaarproductie afge
sloten worden. Nu worden vele films waar
voor gecontracteerd is en waarvoor betaald
wordt, nooit vertoond, omdat zij niet aan
de beurt komen. Als er veel theaters ln een
combinatie begrepen zijn, kan meer profijt
getrokken worden van de contracten.
HEVIGE AARDBEVING IN
NIEUW-ZEELAND.
De stad Napier nagenoeg
verwoest.
tal van slachtoffers?
WELLINGTON, (Nieuw-Zeeland), 3 Febr.
(Reuter). Heden. Dinsdagmorgen heeft in
het district Newkobag een geweldige aard
beving plaats gehad, welke groote schade
heeft aangericht. Gemeld wordt dat dc zee
bodem in Napier in hevige beroering is ge
komen, en dat olietanks bij Napier ln Irand
staan. De telegrafische verbindingen zijn ver
broken, en men kan slechts vage oerichten
ontvangen per draadlooze.
WELLINGTON. (NIeuw-Zeeland» 3 Febr.
(Reuter». Nader wordt gemeld, dat de
aangerichte schade enorm Ls. Men vree t dat
talrijke personen om het leven zijn gekomen.
De stad Napier, die het zwaarst getroffen
werd, ziet er uit als een stad na een nevig
bombardement, en biedt een treurig schouw
spel. Het verlies aan menschenlevens moet er
zeer groot zijn.
Volgens het verhaal van een ooggetuige
werden alle voornaamste gebouwen in het
centrum der stad geheel vernield. Het post
kantoor stortte in. tot op de beneden verdie
ping. Een groot aantal personen werd hierbij
gedood.
De matrozen van den oorlogsbodem .Vero
nica" verleenen hulp bij het reddingswerk.
100 dooden?
NEW YORK. 3 Febr. 'Reuter). Een radio
amateur te Rochester in den staat New-York
heeft meegedeeld dat hij een bericht heeft
opgevangen dat te Napier op Nieuw Zeeland
honderd menschen om het leven zijn ge
komen.
Een ziekenhuis ingestort.
WELLINGTON. 3 Fobr. -Reuter). Te
Hastings is door de aardbeving het zieken
huis ingestort, evenals het verpleegsters-
tehuis.
Verscheidene inwonenden zijn omgekomen.
In de geheele plaats zijn 21 menschen ge
dood.
De stad staat in brand en momenfee! ts de
helft een ruïne. Een comité tot distributie
van levensmiddelen is Ingesteld.
Ook Wairoa L» ern tig be-c^adi-rd. er wor
den twee dooden gemeld. Waioukurau en
Walpawa zijn eveneens geteisterd.
Tot nu toe ls nog geen nader bericht ont
vangen. De regeering heeft een twintigtal
verpleegsters en zestien doktoren naar de ge
teisterde treken gezonden.
Dc ministers van openbare gezondheid en
van landbouw zijn eveneens op weg daar
heen.
