036EH OPE
FRANKEN'S
Het woord is aan...
Het Belangrijkste.
48e Jaargang No. 14609
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Zaterdag 7 Februari 1931
HAARLEM S DAGBLAD
Directies P. W. PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTEN;per week f0.27lA, met Geïllustreerd Zondagsblad 032
Per 3 maanden: Haarlem en plaatsen waar een agent gevestigd is (kom der
gemeente) f 3.57Va. Franco per post door Nederland f 3.S7JA- Losse nummers
ƒ0.06. Gelll. Zondagsblad per 3 maanden 0-57J4. franco per post.
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaame 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Administratie 10724, 14825 Drukkerij 10122, 12713 Postgiro 38810
Hoofdredacteurs ROBERT PEEREBOOM.
ADVERTENTIëN15 regels ƒ1.75. elke regel meer f 035- Reclames
ƒ0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels f 0.60,
elke regel meer /0-15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes
(iederen dag) 14 regels f 0.25, elke regel meer f 0.10. uitsluitend k contant.
Gratis Ongevallenverzekering voor Weekabonnés. Uitkeeringen. Levenslange ongeschiktheid en Overlijden I6D0.-, Verlies van Hand, Voet of Oog (400.-, Duim f250.-, Wijsvinger 1150.-. Elke andere vinger f50.-, Arm- of Beenbreuk f 100.-
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWINTIG BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
DE WERKLOOSHEID.
Toestand thans vrijwel
stationnair.
IEEN PLEIDOOI VOOR WERKVERRUIMING-
Ongeveer een maand geleden deelden wij
mede, dat te Haarlem ongeveer 2000 valide
arbeiders werkloos waren. Naar wij verne
men is de toestand daarna vrijwel station
nair gebleven, Er waren kleine schommelin
gen, maar in het totaal kwam weinig veran
dering Gelukkig gaan wij nu langzamerhand
naar het voorjaar. Toch werd ons verzekerd,
dat het vermoedelijk toch wel Maart, begin
Aoril. zal worden voor er kans is, dat het
aantal werklooaen belangrijk verminderen
zal. Van gemeentewege doet men intusschen
zooveel mogelijk voor werkverruiming.
Naar wij vernemen wordt thans door eeni
ge besturen van woningbouwvereenigingen
overwogen om bij de gemeente aan te drin
gen om machtiging te verkrijgen, om, bij
wijze van werkverruiming, meer te laten doen
aan het onderhoud der huizen. Er staat
thans, volgens voorschrift van Den Haag,
een vast percentage van de huur der huizen
voor onderhoud. Dit is evenwel te gering om
meer dan het allernoodzakelijkste aan de
huizen te laten doen. Er zijn bijvoorbeeld
complexen huizen die bijna 10 jaar staan
zonder dat mogelijk was geld te vinden om
de huizen van binnen opnieuw te laten schil
deren. Alleen de huizen die het meest ver
waarloosd werden door de huurders werden
opgeknapt. Een premie ophet slecht be
wonen van een huis, die door de knappe be
woners als een grove onbillijkheid wordt ge
voeld. De toestand der huizen maakt het
noodig, dat zij van binnen opnieuw geschil
derd worden. Als de gemeente er in kan sla
gen om van Den Haag toestemming te ver
krijgen om dit jaar meer voor onderhoud te
laten besteden, kan er aan de huizen van de
woningbouwvereenigingen zooveel gedaan
worden, dat voorloopig geen schilder werk
loos benoefi te zijn.
Daardoor zal tevens de waarde der hulzen
stijgen. De opzet is, dat de huizen na 50 jaar
onbelast zullen zijn, maar wil de overheid na
die halve eeuw nog iets aan de huizen heb
ben, dan moet voor een degelijk onderhoud
gezorgd worden. Anders bedriegt de zuinig
heid weer de wijsheid 1
OVERSTROOMINGEN IN
QUEENSLAND.
Groote schade
GEEN DOODEN.
BRISANE, 6, Febr. (Reuter). Ernstige
overstroomingen, veroorzaakt door stort
regens gepaard gaande met een cycloon, heb
ben geweldige schade aangericht.
Talrijke huizen staan onder water en
moesten worden verlaten, duizenden zijn dak
loos en zijn in scholen en andere gebouwen
ondergebracht.
Menschenlevens zijn niet tebetreuren, dodh
wel is veel vee omgekomen.
Het verkeer is volkomen gestoord.
WEDER OPENSTELLING VAN
DEN „CRISISDIENST".
SPOEDIG INDIENING VAN EEN WETS
ONTWERP.
Naar wij vernemen, heeft de Regeering in
December j.l. besloten tot het aanhangig ma
ken van een wetsvoorstel om gedurende en
kele jaren den sedert 1924 afgesloten
budgetairen „crislsd.enst" weder open te stel
len- De voorbereiding van het ontwerp is
thans zoover gevorderd, dat de indiening bij
de Tweede Kamer dezer dagen kan worden
verwacht. Het gevolg van de ontworpen rege
ling zal zijn, dat uitgaven, welke als ,,cris:s-
uitgaven" worden aangewezen, ten laste ko
men van het Leeningfonds 1914, terwijl in
verband hiermede een tijdelijke aanvulling
van de middelen van het Leeningfonds wordt
voorgesteld.
AUTOMATISEERING VAN DE
TELEFOON.
Het telefoonnet te Gouda is geautomati
seerd.
STUDENTEN DIE GRATIS COLLEGE
LIEPEN.
De politie te Leiden heeft, naar de Tel
meldt procesverbaal opgomaakt tegen
een zestal studenten, van wie twee dames,
die aan de Leldsche universiteit de colleges
volgden zonder collegegeld te hebben be
taald.
DRIETAL EVANGELISCH LUTERSCHE
GEMEENTE.
De groote kerke raad der Evangelisch Luther-
sche Gemeente te Haarlem heeft het volgen
de drietal opgemaakt voor de vervulling der
predikantsvacature. Het luidt in alphabetisohe
volgorde: Ds. G. J. Duyvendak, te Naarden-
B us sum. Mevr. J. A. Haumerseiv te Weerden
Bodegraven. Ds. G. Munter, te Kannpen.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
Bij de keuze oan Uw bakker
Franken 's brood maakt Uw keus
eenvoudig.
BROODFABRIEKEN
Haarlem - Heemstede - Bloemendaal
VEERBOOT GEZONKEN.
54 PERSONEN VERDRONKEN.
BRUSSEL, 6 Febr. (V.D.) Op den Kasai-
stroom in Belgisch Congo is een veerboot, die
de verbinding onderhoudt tusschen de mijn
„Banyanga" en het arbeiderskamp Kanyuoa,
lek gestooten en gezonken. 54 negerarbeiders
zijn verdronken.
DE BELANGSTELLING VOOR
„IM WESTEN NICHTS NEUES".
DE TELEFOON KAN HET NIET AF.
Een staaltje van de belangstelling, welke
voor „lm Westen nicht Neues" bestaat vinden
wij in het volgende bericht in ..Het Vader
land":
De directie van de Gemeentetelefoon te
's-Gravenhage maakt bekend, dat het aantal
oproepen om plaatsbespreking voor het City-
en het Flora-Theater in verband met de ver
tooning van de film lm Westen nichts Neues
zóó groot is, dat het normale telefoonverkeer
daarvan hinder ondervindt.
Tot nader bericht gelieve men voor plaats
bespreking no. 45 het inlichtingenbureau
van de Gemeente Telefoon op te bellen, om
op de beurtlijst te worden geplaatst. Wan
neer men aan de beurt komt, wordt men dan
opgebeld. Opbellen van de nummers van de
betrokken theaters tijdens de bespreekuren
(11—7) leidt tot geen resultaat.
DE WETENSCHAP IN DIENST
DER POLITIE.
ONDERWIJS AAN PLATTELANDS
VELDWACHTERS?
RUSSISCH PASSAGIERSSCHIP
ZINKENDE.
De commissaris der Kaninigón in Gelder»
land (heeft in een aanschrijving aa<n de burge
meesters in zljin gewest medegedeeld, dat het
in zijn voornemen ligt te bevorderen, dat
voor het onderricht van plattelands-gemeen-
tepolitie in wetenschappelijke sipeurkumst de
daarvoor noodige cursussen in het leven wor
den geroepen. Deze cursussen zouden kunnen
omvatten onderricht in de volgende verplich
te vakken: algemeene wetskennis, kermis
van de verkeersregelen, het hanteeren van
wapenen, dactyloscopie en eerste optreden
op de plaats des misdrijfs, terwijl facultatief
onderricht zou kranen worden gegeven in
motOTen&enmis, zelfverdediging, gymnastiek
en eerste hulp bij ongelukken.
100 PASSAGIERS AAN BOORD.
KOWNO, 6 Febr. (VD.) Volgens berichten
uit Moskou is heden nabij Sebastopol het
Russische s.s. ..Sergejew", dat ongeveer 100
passagiers aan boord heeft, op een rots geloo-
pen. Het schip verkeert in zinkenden toe
stand. Verscheidene Russische draadlooze
stations ontvangen S-O.S.-signalen. Twee
oorlogsschepen zijn naar de plaats des on-
heils onderweg.
DE AARDBEVING OP NIEUW-
ZEELAND.
Orde hersteld.
ONGEVEER 150 DOODEN?
LONDEN. 6 Febr. CVD.) BIJ het readings-
werk te Napier is men er !n geslaagd een
schooljongen te bevrijden, die sedert het be
gin van de aardbevingsramp onder de puin-
hoopen van een huis gelegen had. Ondanks
de doorgestane angsten, was hij volkomen bij
zijn bewustzijn en vroeg hij onmiddellijk om
drinken, om vervolgens bij het verdere red
dingswerk de behulpzame hand be bieden. De
voedsel- en drinkwatervoorziening der stad
is hersteld.
LONDEN, 6 Februari (VD.) Het gouver
nement van Nieuw Zeeland seinde hedra
aan den Hooge Commissaris te Londen, Sir
Thomas Wilford:
Hoewel de beribhten uit het door de aard
beving geteisterde eebied van zeer ernstlgen
aard zijn. is de orde hersteld. Er zijn hulporga
nisaties ingesteld, welke zoowel te Hastings
aLs te Napier op schttterehde wijze werken.
Manschappen der oorlogsschepen patrouil
leeren door de straten van Hastings en
Napier.
De ministers en departementale deskundi
gen oefenen toezicht uit op de geneeskundige
verzorging, afbraak der gebouwen en andere
noodzakelijke diensten-
Een ruime voedselvoorziening is in depóts
geconcentreerd, Er is voor tijdelijk nachtver
blijf gezorgd.
Op de wegen, die naar de geteisterde gebie
den leiden, wordt het verkeer gecontroleerd,
ten einde een belemmering van de hulpwerk
zaamheden te voorkomen.
Alle noodzakelijke medische bijstand is
prompt verleend.
De meeste gewonden zijn thans buiten het
geteisterde gebied gebracht. Daarenboven
zijn vele vrouwen, kinderen en ouden van
dagen uit Napier, waar overstroomingen
hebben plaats gehad, naar elders overge
bracht
Te Hastings is de waterafvoer normaal.
Gisteren is de treinverbinding met Hastings
hersteld, terwijl verwacht wordt, dat het tra
ject tot Napier :n de komende twaalf uur zal
kunnen worden hersteld.
Voor zoover bekend, bedraagt het aantal
dooden ongeveer 150, maar verwacht wordt,
dat nog eenige lijken uit de puinhoopen zul
len worden te voorschijn gehaald.
Het aantal gewonden bedraagt eenige hon
derden.
AMERIKA.
PANIEK OP PLEIZI ER JACHT.
OCALA (Florida), 6 Febr. (Reuter). Aan
boord van een pleizierjaoht dat gedeeltelijk
van een glazen bodem was voorzien ten einde
den opvarenden kijkjes onder den zeespiegel
mogelijk te maken, heeft zich tijdens een
kruistocht in de golf van Florida een ontplof
fing voorgedaan, waarna brand uitbrak. De
door een paniek aangegrepen pa-saglers
sprongen in zee. De meesten hunner konden
door te hulp geschoten vaartuigen gered
worden. Een der opvarenden is echter ver
dronken, terwijl verscheiden passagiers ge
wond werden.
Georges Duhamel
De menschen van het ..gezond rerstand",
die het geheim er van bezitten fret leven te
verkillen in naam vari de ^redelijkheid. die
veel schadelijker is dan een 'volslagen dwaas
heid, hebben de geicoonte de tegenwoordige
werkelijkheid op bijna bijgeloovige wijze te
vereeren. In waarheid zijn zij bevreesd, dat
de neiging tot herinnering en hoop de jonge
menschen zouden afwenden van die oogen-
blikkelijke werkzaamheid, die voor het ver
werven en behouden der stoffelijke goederen
onmisbaar is.
Zij vreezen den droom als den vijand van
de daad. Alsof er ooit groote daden waren
gebeurddie niet hun oorsprong hadden in
den grooten droom.
Waar de traan gefabriceerd wordt: een foto uit Sint Georgië aan de grens van het Poo'
gebied. Op den voorgrond de gedeeltelijk veneerkle walvisschen. Dc tijd dat de ica;-
vischvangst nog een avontuur was, is voorbij- Het avontuur is een reusachtige industrie I
geworden, waaraan millioenen verdiend worden. J
DE BEZEM, DE BEZEM
Waf doet men er mee?
IM WESTEN NICHTS NEUES!
Wij lezen in het Vad.:
Naar wij vernemen heeft de directie van
net City «theater te 's Graverahage die tevens
het Flora-theater exploiteert, in welke beide
theaters Vrijdagmiddag de voorstellingen van
de geruchbmakende film „lm Westen nichts
Neues" zijn aangevangen, den volgenden
brief ontvangen:
..Tot ons leedwezen hebben we In de af-
geloopen week uit de dagbladen vernomen
dat u voornemens zijt de film „lm Westen
nichts Neues" in uw theaters te vertoonen.
Deze waanzinnige, ellendige, super-pacifisti
sche film is in strijd met de goede begrip
pen omtrent Vaderlandsliefde en ondermijnt
dus de heilige grondslagen van Staat en Maat
schappij. Wjj eischen dus in het belanft van
het Nederlandsöh Nationaal zelfbewustzijn,
dat u de-ze film onmiddellijk van uw pro
gramma afschrapt.
Indien u niet aan onzen redelijken eisch
gevolg geeft, voelen wij ons gedwongen,
met alle ons ten dienste staande middelen
h-et Neder ia ndsehe Volk te beschermen tegen
deze onzedelijke en laffe vertoonlng. uit
vloeisel van het op bruut winstbejag uLUztJnde
roode Groot Kapitaal.
Bij vertooning van de füim noopt de
directie ons, onzen strijd van swart tegen
rood in haar gebouw te ontketenen. Wij
laden dan alle verantwoordelijkheid voor
eventueel bloedvergieten op uw schouders.
Nog kunnen wij teerspuiten!
Nog kunnen wij vegen!
De Haagsche Fascisten.
(teekenilnig (bezem.)
Voorts is nog een briefkaart van onge
veer gelijke strekking, in iets scherper be
woordingen bij de directie binnengekomen.
Bij het aangaan der middagvoorstellingen
waarvoor zooaLs te begrijpen valt een gTOOte
belangstelling bestond, was alles rustig. Wel
merkten wij. vooral bij het Flora-theater
een vrij groote politiemacht op, doch dit was
meer voor de regeling van het verkeer en
het binnenkomen der bezoekers. BU een film
waarbij een eenigszins grooten toeloop ver
wacht wordt, is dit steeds het geval.
Nader meldt het Vad.:
De uitverkochte voorstellingen in City en
Flora van de film lm Westen nichts Neues.
naar het boek van Remarque, zijn ook gister
avond rustig geloopen. Er was wederom veel
politie op de been. Maar geen enkel incident
deed zich voor. Toen om even over elf uur
de voorstellingen uitgingen kwam ook juist
de aflossing van de posten die heel den
avond buiten hadden dienst gedaan, zoodat
het publiek wel gedacht moet hebben, dat er
veel to veel agenten in uniform geconcen
treerd waren.
Het was niet officieel.
Men verzoekt ons de volgende verklaring
op te nemen:
Het bestuur der afdeeling Den Haag van
De Bezem verklaart bij dezen, dat noch van
wege dit bestuur, noch door een der leden
der atdeellng. een schrijven betreffende de
pacifistische film „lm Westen nichts Neues"
aan de directie van de theaters City en
Flora verzonden is. Het is te eenenmalc on
waar, dat een schrijven, waarvan w;ij den
julsten inhoud eerst uit het Avondblad van
6231 vernamen, door een onzer aan even-
bedeelde directie is verzonden.
Het bestuur der afdeeling Den Haag van
De Bezem merkt bovendien nog op, dat zoo
dit bestuur al het plan mocht koesteren,
tegen deze de nationale eenheid en kracht
ondermijnende vertooning te protesteeren.
dit cp een waardige wijze zal geschieden,
terwijl het overigens geen Bezem-gewoonte
is om een dergelijke demonstratie van tevo
ren aan te kondigen. Ongetwijfeld is het
o.a. in het Vaderland afgedrukte schrijven
een simpele mystificatie onzer politieke te
genstanders, met als eenig doel. door gezwol
len taai en van „bloed druipende" bedreigin
gen de fascistische actie In Nederland te
-npromitteeren.
Voor het bestuur der Afdeeling
Den Haag van De Bezem,
Ad. Smit, secrc-taris-pennlngm.
J. van Wingen, leider Kern-groep.
De aardbeving op Nieuw-Zecland.
(Ie blad, le pag.)
De debatten in den Duitschen Rijksdag voort-
gezet. Sabotage der Nazi's.
(2e blad. le pag.).
De Britsch-Indische moeilijkheden.
(2e blad le pag.)
De vechtpartij in de Bakkumstraat. Toch
doodslag.
(le blad. 2e pag.)
Een kwart-eeuw Raadslid. Het jubileum van
den heer Vincent Loosjes.
(2e blad. 2e pag.)
De werkloosheid. Toestand thans vrijwel
stationnair,
(le blad, le pag.),
ARTIKELEN, ENZ.
R. P.: Tooneelcrisis.
(le blad, 2e pag.)
H. D. Puzzles.
(3e blad, le pag.)
Karei de Jong: Radiomuziek der week. Een
voorbespreking.
(3e blad. le pag
J. B. Schuil: Louis Gimberg. 25 jaar tooneeL
(3e blad, le pag.)
Sir Norman Angell (de beroemde auteur en
publicistWat zal 1931 ons brengen?
(5e blad. le pagj
Een interview met Leila Morse Rummel: Hoe
de telegraaf werd uitgevonden.
<5e blad. 3e pag.)
Een Controleur B. B.: Brieven van Sumatra's
Oostkust.
(5e blad. 3e pag.)
Films uit de inktpot. Hoe de teckenfllm ont
staat.
(5e blad. 2e pag.)
C. J. v. T.: De Zeven Wereldwonderen (VII):
Mausoleum te Halicamossos.
(5c blad, le pag.)
W. M. Bekaar: Weensche BriefNederland
en de Vrede. Een voordracht van Dr.
Schober.
(6e blad. le pag.)
Jhr. J. C. MoUerus: Het Handelsverkeer van
Nederland in 1930.
(4e blad. le pag.)
Jhr. J. C. MoUerus: Industrieels samen
werking.
(4e blad, 2e pag.)
W. S.: De eerste snelpers. Hoe de Times"
haar inwijdde.
(5e blad. 2e pag.)
Nizler Philippe, de wonderdoener aan het
Russische Hof.
(5e blad. 3e pag.)
Biographieën in een Notedop: Simon Stevin.
(5e blad. 2e pag.)
W. T.: Langs de Straat; ..De daad".
(5e blad, 3e pag.)
(Laatste berichten 2e pagina
le blad.)
VOETBAL
ALLE WEDSTRIJDEN AFGELAST
.Het flaagsch Correspondenticburcau seint:
In verband met de weersgesteldheid zijn
alle wedstrijden van den Ncdcrlandschen
Voetbalbond die voor morgen waren vastge
steld, afgelast.
GEREFORMEERDE KERK.
DE DERDE PREDIKANT.
Ds. L. Hoorweg te Voorthuizen heeft het
beroep naar de Gereformeerde Kerk te
Haarlem aangenomen. Daarmede hoeft de
kerk haar derden predikant verkregen.
Ds. Hoorweg Is 33 jaar. Hij was eerst pre
dik nt te Purmerend en daarna te Voort
huizen.
EEN AANSLAG OP DE STOOM
TRAM.
STEENEN OP DE RAILS GELEGD.
Men schrijft ons uit Hiiicgom:
Woensdagavond Is bij de Steenfabriek een
poging gedaan om de stoomtram te doen
derailleeren door flinke stukken steen op dc
rails te leggen. Dc machinist zag het gevaar
bijtijds en wist door spoedig remmen ont
sporing te voorkomen. De politie is de dadrrs
op het spoor.
DE DéCORS VAN' HET AMSTERDAMSCII
TOONEEL.
Voor den aanvang van de voorstelling van
„Beter dan vroeger" van Plrandéllo in den
Stadsschouwburg te Amsterdam heeft de
heer Defresne Vrijdagavond aangekondigd,
dat vooraan alle stukken van het ge we/.on
Amsterdamsch Tooneel ln de oospronkeiijke
décors gespeeld zullen worden.
ONGELUK OP HET CENTRAAL STATION
TE AMSTERDAM.
Vrijdagmiddag te ongeveer één uur ls een
employé van de Nederlandsche Spoorwegen
op het Centraal Station te Amsterdam hij
het inrijden van een motorlorrie ln een lift
kooi op het tweede perron tussc' r. k ,o n
wand bekneld geraakt, waardoor .lij beide
beenen brak. Per auto van den G. G. en G. D.
werd hij naar het O. L. Vrouwe Gasthuis ver
voerd.