DE HOOGOY
ROMANTIEK
IN IJMUIDEN
DE COKESFABRIEK
Stofzuigerhuis MAERTENS
Alle merken Stofzuigers
J. LOTTCERINC
HAARLEM'S DAGBLAD WOENSDAG 11 FEBRUARI 1931
TWEEDE BLAD
door L A.
(SLOT)
(Teekeningen vanWladimirBielkine)
k e vuurgloed is gedoofd. De oven, die
zoo juist is afgestoken staat niet
meer met den ronden, buizen-om
slingerden voet, in den dampenden
hellekrater, maar is weer stevig, zon
der het tooverachtige hulsel der rosse sluiers,
op den naakten, zwarten grond geplant. De
rust is weergekeerd. Het ijzer is gestold, ligt
koud en kleurloos in den open giethal en het
Is bijna niet denkbaar, dat deze harde, on
handelbare stof, die met opbod van veel
energie klein geslagen moet worden, eenige
minuten geleden, wild en bruisend, als een
straal kwikzilver, uit. den ovenmuil spoot
Er blijft thans niet veel meer te vertellen
bver. De klassieke gang van zaken van het
uitsmelten van ijzererts is strikt genomen
zeer eenvoudig, alleen de efficiency, de
chemische kant van het bedrijf en de neven
productie, zorgen voor verwikklingen, die wij
in dit populaire overzicht echter niet te pas
zullen brengen.
Wanneer men een bezoek aan het hoog-
ovenbedrijf brengt, toont men u natuurlijk
ook de plaatsen waar de geweldige hoeveel
heden energie en warmte worden opgewekt.
Men leidt u door hooge. imposante machine
hallen, diep, halfduistere kelders waar pom
pen staan, ketelhuizen en enorme schakel
borden. In deze koele ruimten wordt het oor
niet getroffen door het wilde rumoer van
stortends erts en vallenden kalksteen, van
brekende cokes, door het loeien van heete
lucht, of de mokerslagen van den stempel
der breekmachine.
Het is hier zéér rustig en het is zeker niet
een groot deel van het ongèveer 1600 man
sterke personeel dat werk vindt op het hoog-
overbedrijf, dat een taak heeft te vervullen
in de machinehallen en pompstations. Toch
ligt in deze bijna volstrekte rust, de bron
van alle beweging en alle stuwkracht waarop
de cirkelgang van het smeltproces immers
teert
Van de cokesbereiding wil ik u nog het
een en ander vertellen, hoewel het jammer
is, dat men het kleurige schouwspel niet bij
de hand heeft, om er het nuchtere proza
mee te illustreeren. Want ook de cokesberei
ding is een zeer eenvoudige bezigheid hoe
wel de uiterlijke kenteekenen er van door den
leek indrukwekkend gevonden moeten worden.
Voor de fabricage van cokes worden ver
schillende soorten steenkool gebruikt, die uit
vele deelen van de wereld worden aange
voerd en in de kolenmengerij de eerste be
werking ondergaan. In de mengbunkers wor
den de soorten afgetapt en via de draaitafels
en de transportbanden naar de mengtoestel-
len geleid. Voordat de kolen echter in de
kaken van den desintegrator terecht komen,
waarin zij worden fijngemalen en innig ver
mengd, moeten zij den magneetschelder pas-
seeren, die het ijzer uit de kolen verwijdert.
Wanneer de kolen de gewenschte graad van
fijnheid bereikt hebben, worden zij per Jacobs-
ladder naar den kolentoren vervoerd, van
waaruit zij over den cokesoven worden gedis
tribueerd. Deze is eigenlijk een batterij van
vele ovens, een reeks van langwerpige ka
mers die ieder ongeveer 15 ton kolen kunnen
bevatten. In de kamer worden de kolen in 18-
of 20 uren ,,gaar" middels de sterk verhitte
silicasteenen. Wanneer de gaartijd verstre
ken is, drukt de uitstootmachine in eenige
seconden de heele kookskamer leeg, voor zich
uitschuivende de rood gloeiende cokeskoek,
die met veel lawaai, in den bluschwagen stort.
Om een indruk-van dit uitstooten te krijgen,
stelle men zich voor, een hooge, zeer smalle,
en diepe gang aan alle kanten gesloten de
ovenkamer) geheel gevuld met cokes. Wan
neer de cokes gaar is wordt de massa van
achter af door een stempel naar voren ge
drukt, aan de voorzijde is de ovenkamer
thans geopend, de coke;koek wordt dan naar
buiten geperst.. De wagen met den gloeien-
den inhoud rijdt onder den bluschtoren, een
soort van groot e dquche-inriching die de
cokes bluscht. Het blusschen heeft, natuurlijk
stoomontwikkeling tot gevolg, hetgeen een
indrukwekkend gezicht is. maar vooral het
uitstooten van den cokeskoek, die als een
soort gigantische plumpudding bestemd
voor de kaken van een reusachtigen afgod,
door lekkende vlammen omstraald wordt. Is
een machtig interessant, tafereel. Wanneer de
cokes gebluscht is, wordt zij op een hellend,
metalen vlak gebracht, waar na ge bluscht kan
worden en vanwaar het transport naar de
cokesbrekers en de bunkers geschiedt. Het
gas, dat bij de cokeswinning vrijkomt, wordt
ontdaan van teer en ammoniakwater, waar
na het in de sulfaatfabriek direct met zwa
velzuur in aanraking wordt gebracht. Zoo
doende ontstaat kunstmest (ammonium sul
faat), dat na centrifugeering voor verkoop
gereed is.
Wanneer het gas de sulfaatfabriek verlaten
heeft, wordt het afgekoeld en ontdaan van
benzol. De benzol wordt verder verwerkt. Het
cokesovengas is nu geschikt om de batterijen
van den cokesoven weer warm te stoken, de
rest wordt als lichtgas verkocht en dient ver
der voor het stoken onder ketels, oa. in de
Papierfabriek en als grondstof in de naast
gelegen Stikstoffabriek. De cokes wordt naar
de hoogovenbunkers gebracht en vindt zijn
bestemming, met de andere grondstoffen, in
de onverzadigbare buiken van de hoogovens.
En dit is het einde van een beschrijving,
V
die men vergete dit niet slechts vla de
hoofdzaken (haven, opslagplaatsen, bunkers,
liften, ovens, giethal en kracht-installaties)
den weg van de grondstoffen, <erts, kalk
steen en cokes) tot vloeibaar, wild stroomend
ijzer, gevolgd heeft. Voor den vakman ls deze
weg er één vol interessante, wetenschappelij
ke stoffage, die tot in details bestudeerd
dient te worden. Want wanneer een industrie
in haar wezen de eenvoud zelve is, dan kan
het toppunt harer productiviteit slechts be
reikt. worden, door middel van wetenschap
pelijk raffinement, dat de waarborg moet
zijn, voor een zoo rationeel mogelijke wijze
van vervaardigen. Zoo goed als het uitsmel
ten van ijzer een bezigheid is. die met de
regelmatigheid van een klok, van uur tot- uur
van dag tot nacht geregeld plaats grijpt in
den cirkelgang der functies, zoo goed moet
het intellect, dat dit bedrijf bestiert, van dag
tot dag en van uur tot uur er op uit zijn, de
rationalisatie te bevorderen.
En hiermede nemen wij afscheid van den
weelderigen Breesaap, waaruit de gloeiende
torens van IJmuiden als op hun plaats ge
groeide reuzen, de zwarte koppen opheffen.
In de machinehall.
HAARLEMSCHE KEGELBOND.
BAL-MASQUé.
Dat de leden van den H. K. B. behalve met
kegelen ook met feestvieren op de hoogte zijn
bleek weer eens duidelijk op het bal masqué
„a grand spectacle", dat deze vereeniging
Maandagavond in haar clubgebouw organi
seerde, Wij, Haarlemmers, hebben den naam
Stijf" te zijn en helaas blijkt deze kwalifi
ceering dikwijls waar te zijn. doch wie deeen
avond bijgewoond heeft, zal dienen te erken
nen, dat er ook nog een ander soort Haarlem
mers bestaat. Een categorie, die weet feest
te vieren op spontane wijze. Men zou haast
zeggen met een scheutje van dien fameuzen
mousseerenden geest erin., dien 't Carnavals
feest in zuidelijker landen in zoo sterke mate
bezit.
Het waren oogenblikken van echte opbrui
sende levensvreugde, die wij hier mee
maakten-
De beide orkesten, ,.The Happy Band" en
de H K. "B band, die elkaar voortdurend af-
wisaelden, bleken uitstekende gangmakers
te zijn, zoodat al spoedig na het begin van
het bal een feeststemming in de zaal heersch-
te. Langzaam maar zeker geraakte de dans
vloer bevolkt met een van de meest hetero
gene gezelschappen, dat zich ooit binnen de
muren van het Kegelgebouw bevond. Er wan
delde een tweetal statige Japansche echtpa
ren binnen, in het volle besef van hun niet
geringe waardigheid, men zag er een
Spaansche danseres, die de castagnetten ge
lijk een tweede Argentina hanteerde, en er
sloop een listige Mefisto rond.Zelfs verscheen
op een gegeven oogenblik een „circus carna
val" ten tooneele onder aanvoering van een
luidTuchtigen directeur, die zijn illuster ge
zelschap met veel pathos aankondigde. Tot
de leden van dit circus behoorden o.m. een
„heusche" pony, een Indiaansche vuurslik-
ker, enkele danseressen en een drietal „ren
paarden", vermoedelijk afkomstig uit een
Neurenberger speelgoeddoos. Groot opzien
baarde de joyeuse entree van de golfclub 't
Apekliertje"die het devies „Wij vragen sub
sidie" met zich meevoerden en af en toe ge
zellig op de houten vloer neerstreek om een
„neutje" te gebruiken. Een hoogst zonder
linge verschijning was ongetwijfeld een
manspersoon van respectabele afmetingen,
die in zijn volle majesteit door de zaal schreed
en in zijn hand een vogelkooitje droeg, waar
in zich eenharing bevond. Verder trok
ken een paar koopvrouwen, eenige Volen-
dammer boertjes en boerinnetjes, een poes
en een charmant danseresje de aandacht. Aan
deze laatste deelneemster, mej. M- Raadsveld.
viel de bijzondere eer ten deel tot koningin
van het bal te worden uitgeroepen en het
wilde ons voorkomen, dat de aanwezign vol
komen met deze uitspraak instemden. Trou
wens,de jury bestond uit een aantal mannen
„die het weten kunnen" met name den kunst
schilder Hei-man. Moerkerk, den heer C. C.
M. van Hees, directeur van den Stadsschouw
burg en de sierkunstenaar W. A- van Herpe.
Tot diep in den nacht bleven de H. K. B.-
ers in uitgelaten stemming bij elkaar. Een
onvergetelijk feest, dit balmasqué!
Door de jury op het bal-masqué van den
Haarlemschen Kegelbond zijn de volgende
prijzen toegekend:
Koningin van het H.KJ3.-feest: mejuf
frouw Rie Raasvelt.
Groepsprijzen1ste prijs de Circusgroep;
2e de Chineesche groep, 3e de Volendammers
en 4e de Golfclub.
Damesprijzen: le prijs de Jantjes: 2e Re
vue girls; 3e De Studenten; 4e twee bedela
ressen, 5e Broadway girls en 6e Poesje.
Heerenprijzen: le prijs: Bon vivants, 2e
pr. Brabantsche oBer, 3e pr. Negerpicolos;
4e pr. Marsbewoner en 5e pr. August.
Komische paren: Brabantsche Boerenpaar.
Mooiste damespaar: Broadway girls.
PERSONALIA.
26 Februari zal het 25 jaar geleden zijn,
dat de heer C. A. van Nes, procuratiehouder
bij dc Levensverzekering Maatschappij
Haarlem in dienst trad.
HET REDDINGWEZEN.
VERGADERING TE UTRECHT.
Zondag vergaderde te Utrecht onder voor
zitterschap van den heer J. W. van Gemen.
de Technische Commissie van den Ned. Bond
tot het Redden van Drenkelingen-
Door den secretaris, den heer P. J. S. Nlco-
laas, werd het jaarverslag uitgebracht, waar
uit bleek, dat het aantal Bondsgediplomeer-
den in 1930 zeer is toegenomen. Het is een
gelukkig verschijnsel, dat het aantal goed
geoefende redders en redsters, óók bekwaam
in het opwekken der levensgeesten bij schijn-
dooden, steeds grooter wordt.
Verschillende besprekingen werden gevoerd
in verb&nd met de examens en het te ver
schijnen Technisch handboek. Dit boek zal
op duidelijke wijze weer geven de verschil
lende reddines- en bevrijdingsgrepen; het
boek zal ook foto's bevatten betrekking heb
bend op het reddingsmaterieel.
De heer A. J. Meijerink uit Haarlem dien
de twee voorstellen in ter vet betering van de
beoordeeling bij wedstrijden en kampioen
schappen.
Bij den kampioenswedstrijd, verleden jaar
in Utrecht gehouden, werd het technisch
werk en het medisch gedeelte beoordeeld, de
gemaakte tijd werd uitgeschakeld. Het snel
aan wal brengen van een drenkeling kan
evenwel toch levensbehoud beteekenen.
De voorgestelde tijdschaal voor punten-
Lerekening had een gunstig onthaal; na
toelichting en bespreking werd het voorstel
met algemeene stemmen aangenomen.
Bij de ook in Utrecht gehouden politiewed-
strijden om den Bondsbeker, die al enkele
malen in het bezit was van de Haarlemsche
politiemannen, was gebleken dat de vervoer
de pseudo-drenkelingen mogelijk niet geheel
onpartijdig hadden gehandeld. De pioegen
Amsterdam en Haarlem ondervonden in elk
geval nadeel.
De heer Meijerink stelde nu voor. bij wijze
van proef, een jaar met gelijke en gelijkvor
mige Bondsduikpoppen te laten sleepen. In
plaats van met levende pseudo-drenkelingen.
Volkomen gelijke omstandigheden voor alle
deelnemende ploegen is een wedstrijdcLsch.
Ook dit voorstel werd na toelichting aan
genomen.
Bij de examens blijft het. vervoer van le
vende drenkelingen gehandhaafd.
De vergadering nam met leedwezen kennis
"van het besluit van mevrouw C. Schmidt-
Musler, uit Haarlem, om zich uit de Tech
nische Commissie terug te trekken.
FAILISSEMENTEN.
Oe Arrondissements-Rechtbank te Haarlem
heeft op 10 Februari in staat van faillissement
verklaard
1. L. C. Meeuwlg. ■winkelier „Magazijn ihet
Oosten", wonende te LJmuiden.
Curator Mr. F. A. Davidson, wonende te
Haarlem, met intrekking van de verleende
surséance.
Opgeheven werden de faillissementen
wegens gebrek aan actief van:
1. Wed. F. KooymanDoe ter wonende te
Beverwijk.
Curator Mr. C. Blankovoort. wonende te
Beverwijk.
2. S. Kooyman. wonende te Beverwijk.
Curator Mr. C. Blankevoort, wonende te-
Beverwijk.
J. J. Haartman, wonende te Beverwijk.
Curator Mr. C. Blankevoort, wonende te
Beverwijk.
Geëindigd zijn de faillissementen door het
verbindend worden der eenige uitdeelings-
lijst van:
1. P. Har'man, wonende te Haarlem.
Curator Mr. A. Beets, wonende te Haar
lem.
2. P. Koren, wonende te Zaandam.
Curator Mr. C. M. Loef, wonende te Bos
koop.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
a 60 Cts. per regel
Barteljorisstr. 16 - Tel. No. 10756
HAARLEMSCHE KUNST EN
KUNSTENAARS.
STUWKRACHT IN DE ZUIDELIJKE
NEDERLANDEN!.
In het Rijksmuseum te Amsterdam hooft
prof. dr. F. W. Hudig voor het Kon. Oudheid
kundig Genootschap een voordracht, bij licht
beelden, gehouden over „Een greep uit de be-
lem Hij zeice daarin, dat de stuwkracht bij
de Haarlemsche kunst-, vooral op het gebied
der bouwkunst, maar ook op dat der schilder
kunst en op het gebied der kunstnijverheid,
zooals bij het maken van aardewerk en van
gebrandschilderd glas, van de Zuidelijke Ne
derlanden is uitgegaan- De Gentsche Heilige,
waaraan Haarlems groote parochiekerk is
gewijd, kan daarbij als symbool gelden.
Naar onze lezers zich herinneren deed eert
Vlaamsch tijdschrift dezer dagen eenzelfde
geluid hooren-
HUWELIJKEN VAN BUITEN
LANDERS IN DEN HAAG.
ZELFS 1JSLANDERS EN CHINEEZEN.
De heer J. F. Ekering, ambtenaar van den
burgerlijken stand te 's Oravenhage. heeft
een tabel opgemaakt van het sinds 1926 In de
residentie gesloten aantal huwelijken van
vreemdelingen.
Op de huwelijksmarkt verschenen zonert
en dochteren van dertig landen, zelfs uit- Lis-
land en China, aldus meldt de N. R. Ct. In
1930 traden 106 m. en 336 vr. in den echt.
De Duitsche meisjes spannen de kroon met
258 die hier een echtvriend vonden; 58 zonen
van Germanla volgden haar voorbeeld.
De Oostenrijksche meisjes schijnen minder
trouwlustig, met 31. Haar mannelijke landge
noot en verschenen met 6 candidaten op de
huwelijksmarkt.
België vertoont een dalende lijn- In 1930
was het aantal getrouwden 15.
Tjechoslowakije, hoewel zeer langzaam,
schijnt- toch in trouwlust toe te nemen- Polen
daarentegen daalt. Eén Chineesche en één,
Bulgaarsche vrouw legden sinds 1926 trouw -
begeerte aan den dag. De Vereenigde Sta'on,
vertoonen, al zijn ze aan den Lagen kant, toe
neming, een totaal van 9. Zwitsers 6. Dc,
Oekraine leverde twee bruigoms.
DREIMaDERLHAUS.
Fritz Hirsch en de zijnen zullen op Zondag
middag 15 Februari een voorstelling gevea
van: Das Dreimaderlhaus, de bekende ope
rette van Schubert, in den Stadsschouwburg.
Des avonds wordt dan weer opgevoerd:
Viktoria und iJar Husar.
SCHOUWBURG JANSWEG.
Anna Pavlowa Ballet,
Voor het vertrek naar het buitenland zo!
door het ensemble .Anna Pavlowa Ballet" op
Maandag 16 Februari in bovengenoemden
schouwburg nog een uitvoering gegeven
worden.
EVANGELISCHE MAATSCHAPPIJ.
Voor de leden van de Evangelische Maat
schappij zal op Donderdag 12 Febr.. in het
gebouw van den Ned. Protestantenbond op
treden Prof. Dr. C. G. van Riel. Pastoor te
Amsterdam en Hoogleeraar aan het Semina
rium van de Oud-Katholieken, met het onder
werp: Rome's aanmatiging".
MINISTER DECKERS IN TUNIS
ONDERSCHEIDEN.
Ter gelegenheid van het bezoek dat de Mi
nister van Defensie, mr. dr. Deckers, tijden.4
zijn verblijf te Tunis aan den Boy van Tunis
bracht is hem, naar de Msb. meldt-, het Groot
kruis in de Orde der Nichan-Iftikhar van
Tunis verleend, terwijl aap den commandant
van H Ms. Witte de With, den luitenant ter
zee der le klasse, Heydt. het commandeurs
kruis in die orde werd verleend.
INGEZONDEN MEDEDEF.LINGEN
a 60 Cts. per regel.
Wij stoomen en verven reeds jaren
voor de meest vooraanstaande families.
Uw goederen komen bij ons in goed
gezelschap.
Ververij en Chemische Wasscherij
Groofe Houtstraat 5 a
Telefoon 10771
AGENDA
WOENSDAG 11 FEBRUARI
Stadsschouwburg: Maatsch. tot bevorde
ring der Toonkunst. Uitvoering door leerlin
gen: kinderoperette .Goudmuiltje". 7.15 uur.
Weldadigheid naar Vermogen, algemeene
vergadering. 4 uur nam.
Remonstrantenhuis: „Wetenschap en Reli
gie". Lezing J. P. Smits. 8.15 uur.
Palace: ..Nachtvogels". Tooneel: Savona
(antipodist'. 2-30 en 8 15 uur.
Luxor Theater: .De Poel der Zonde" en
..De TijgerkatTooneel Piet Groenendaal
(humorist» 2.30 en 8.15 uur.
Rembrandt Theater: „lm Westen nlchts
Neues", 2.30, 6.45 en 9.15 uur.
DONDERDAG 12 FEBRUARI
Ged. Oude Gracht 65: Alg. Ledenvergade
ring vereeniging ..Weten en Werken"
B lose oopvoors tel lin gen
Rembrandt Theater: Matlnóe 2.30 uur.
Teyler's Museum. Spaarnc 16. ccopcnd op
werkdagen van li -3 uur, behalve 's Maan
dags, toegang yiJj, --i
