Uit dein Strijd
teöen
stofzuigerhuis maertens
HAARLEM'S DAGBLAD DINSD AC 24 FEBRUARI 1931
TWEEDE BLAD
door
A. HEEROMA, Oud-Commissaris van Politie te Amsterdam.
tel. ge hebt een vriendsdhappelijik be
zoek af te leggen op een of ander
buitengoed; zonder erg stapt ge het
hek binnen en verheugt u a'. op de
ontmoeting als uw oog wordt ge:rof-
fen wordt door een bordje tegen een boem
gespijkerd, waarop staat: ..Wacht u vcor den
hend!" Ge krijgt dan meteen zoo'n plezie
rig gevoel over u en onwillekeurig tast u
naar uw kuiten om den ongeschonden staat
van die vleezige onderdeelen te consta*
teeren.
Iets dergelijks overkomt u, wanneer ge
voor uw genoegen uit zijnde, als bijvoor
beeld Amsterdam de zegeningen van een
Olympiade geniet, u op eens geplaatst
ziet vcor een aanplakbiljet, waarop ge
drukt staat: „Past op de zakkenrollers",
welke vriendelijke waarschuwing dan
nog in verschillende, niet altijd even
gelukte vertalingen is herhaald. Ge tast
dan vel niet naar uw kuiten, maar laat uw
handen over uw borst- en broekzakken glij
den om te ccnstateeren dat de waarschu
wing nog tijdig is gekomen of om met
leedwezen te ervaren, dat u het biljet te
laat hebt gelezen, want dat uw horloge
cf portefeuille reeds in andere handen is
overgegaan zonder dat u omtrent die over
gang tevoren bent geraadpleegd.
Het eigenaardige toch van zakkenrollers is,
dat zij zich niet, als oplichters doen. eerst
aan u voorstellen; ook houden zij u niet
staande als de roovers van den grooten weg,
die overduidelijk te kennen geven, wat ze
van u verlangen. Het geheimzinnige briefje
versierd met doodskop en geteekend met een
zwarte hand, bij sommige lieden in gebruik,
die u te voren ermee in kennis stellen, dat zij
een deel van uw bezit begeeren, is bij hen
evenmin in tel en valsche sleutels, breek
ijzers, groot model sardineseharen en der
gelijke nuttige werktuigen, behoorende tot
den inventaris van weer andere leden van
het dieven geslacht, versmaden zij. Het be
drijf van den zakkenroller vordert geen
bedrijfskapitaal en evenmin kennis in het
stellen van brieven of brutaliteit; een zakken
roller is een bescheiden mensóh. die liefst
niet gezien wil worden en die ridh op den
achtergrond houdt: waarom dan die zorg van
de overheid om hen openlijk aan de kaak te
stellen en voor hen te waarschuwen als waren
zij gevaarlijke honden? Heeft het niet altijd
als een deugd gegolden diep in den zak te
tasten? Wordt dit niet aangeprezen door lief
dadigheids-comités. ja door de overheid
zelve? En die goede lieden, die al hun tijd
en hun scherpzinnigheid dienstbaar maken
aan de kunst om diep in den zak te tasten,
die worden gesignaleerd, 't Is waar, er is een
klein-verschil: ze tasten bij voorkeur diep in
eens anders zak, maar dat is dan ook het
eenige en doet de Fiscus dat ook met?
Laat ik me verder niet in beschouwingen
verdiepen, maar het gilde der zakkenrollers
wat nader beschouwen. Zooals in ieder vak
heb je ook daarin uitblinkers, middelmatigen
en stumpers en die laatsten krijgen de klap
pen. Er scharrelde er eentje van die laatste
categorie over het Amstelveld; hij had te
vergeefs diep in z'n eigen zakken getast;
daar was geen spie meer in. geen beetje
tabak en het leege sigarettendoosje had hij
al driemaal open en dicht gedaan, zeker ver
wachtende. dat door een of andere magische
werking dit weer gevuld zou worden, zooals
cie goochelaar, die een eind verder stond, uit
de ledige ruimte guldens in z'n hoed deed
neerdalen. Hij keerde zich mismoedig van
het stalletje, dat rook naar zure haring
en waar je in de gelegenheid werd gesteld
om met een gemeenschappelijke vork een
augurk uit een flesch te pikken; daar lagen
bonken lever in verleidelijke bruin-beige
kleur; daar walmde een turf onder een bak
met kastanjes; daar gaapten, wijd openge
spleten, mosselschelpen en lokten met hun
glibberigen inhoud. En daarbij stonden man
nen en jongens, de laatsten met een zoute
bom tusschen de tanden, dat het nat hen
langs de kin droop: de eersten met een stuk
lever, dat ze in een kom met zout staken
om het dan in de groote holte tusschen de
tanden te doen verdwijnen, malend met ge
bolde wangen. Er waren er die rustig leun
den op de uitstalkraam. pratend met den
houder dier inrich
ting. onderwijs moot
jes haring pikkend,
welke voorraad naar
stig werd aangevuld
door den man in
vette, vuil witte jas.
die vellen aftrok, gra
ten uitritste en op een
hoek van zijn plank
daarvan een vettig
veelkleurig hoopj e
maakte. Maar de
mannen en jongens,
klaar met hun maal,
veegden met den rug
der hand langs den
mond zochten in vest
zak of portemonnaie
geld en gaven het den zuurbaas. die ondanks
de conversatie en de vele gegadigden, zich
niet in het aantal mootjes haring, augurken
en mosselen vergiste.
Onze jonge vriend zag dit alles met, wee
moed aan en drong zich tegen den man. die
haringmootjes pikte; zijn oog loerde schuin
van onder z'n petteklep naar beneden en
ontdekte centen Sn het spoorzakje van den
mootjeseter. Langzaam kwam de hand uit
zijn jaszak en terwijl zijn ooaen op den
vischbaas gevestigd waren, zochten zijn
vingers het spoorzakje, verwijlden er even in
trokken terug om naar den eigen jaszak
weer te keeren, maar het alziend oog des
ten-houders had gezien, en doende alsof hij
bukte om iets te" zoeken, loerde hij onde
z'n arm door en niets was hem ontgaan
Nauw was de hand >n den jaszak terug of de
baas kwam van achter zijn tafel, greep den
jongen in de kraag en de mootjeee.er pr.k c
zich met de vork in de lip, toen hij uit zijn
rustige bezigheid werd opgeschrikt door het
onverwacht, gebeuren en de woorden „hij
het je gerold".
De jongen, pogende zich te redden, trok de
hand uit den zak, toonde een dubbeltje en
een paar centen, stotterde: „hier Is het te
rug, 't is maar dertien centen".
Onderwijl mootjes
haring pikkend.
De mootjeseter stond paf, vergat de heele
kraam, greep de dertien centen onder den
uitroep: „Wat zeg je me daarvan, zoo'n vuile
dief", gaf meteen den jongen een oplawaai,
dat z'n pet afvloog, maar hiermee was het
niet uit, want het geval ontlokte den anderen
kramen hun bezoekers, die drongen en vroe
gen: ,,'n Zakkenroller?" De mare ging rond
en had de mooljeïeter, die zijn verontwaardi
ging op gepaste wijze had gelucht en die z'n
centen terug had. zich verder om het geval
niet druk willen maken, een agent had het
Diendershanden grepen zoo mogelijk nog
steviger de kraag.
gehoord; diendershanden grepen zoo moge
lijk nog steviger de kraag dan de tentebaas
gedaan had en brachten den delinquent met
het dubbeltje en de drie centen naar het
bureau. Nu wilde het geval, dat het Amstel
veld den laatsten tijd door eenige leden van
de zakkenrollersfamilie tot operatieterrein
was gekozen, tot groote verbazing van een
heer. die toen hij zijn wekelijksch bezoek aan
de markt had gebracht en, ofschoon noode
scheidende, meende, dat z'n vrouw een lan
ger verblijf niet zou apprecieeren, op zijn
horloge wilde zien, tot de ontdekking kwam,
dat de ketting uit
zijn vestknoopsgat
was losgehaakt en
niet langer het vest
sierde, terwijl ook het
horloge niet meer in
het vestzakje ver
bleef. Ge zult denken,
dat dit verlies hem
zeer ontstemde,
trotsch als hij was
geweest op den gou
den paardekop met
het slangelijf, 't welk
den ketting vormde
en het horloge met
inscriptie, dat was
dan ook wel zoo,
maar op het bureau
bleek, dat zijn eigen
waarde meer schade
Tot ie ontdekking ÏSf dJ"
kwam dat de ketting bfz,t' J""1*11!!
uit zijn vestknoons- slamP'< °P densrond
J en riep verontwaar-
gat was losgehaakt. digd. mij dat
moest gebeuren; ik
heb altijd gezegd dat ik niet begreep,
hoe ze iemand zoo iets konden flikken:
je was er toch zelf bij. Ik heb gezeid: dat
overkomt mij niet en nou zie je hebben
ze 't. me waarachtig toch geflikt: je begrijpt
het niet, je begrijpt het niet". En nadat hij
een nauwkeurige beschrijving van het ver
miste had gegeven, verliet hij het bureau, nog
mompelend: „Daar kan ik niet bij: dat mij
dat moest gebeuren" en onwillekeu
rig tastte hij nog in zijn zakken, of het hor
loge misschien verscholen lag in een of ander
hoekje, wat niet het geval was en hij trou
wens zeer goed wist, maar een mensch doet
van die malle dingen en als hij iets kwijt is,
zal hij gaan zoeken op de onmogelijkste
plaatsen.
Dit geval van het horloge stond niet op
zichzelf: er verdwenen meer horloges en ook
portemonnaies, zonder dat het had mogen
gelukken te ontdekken wie de bedrijvers wa
ren. Maar toen die ongelukkige jongen met
zijn dertien centen, waarvoor hij een hap
lever had willen koopen, zoo stumperig
opereerde dat hij er al meteen bij was, kreeg
hij natuurlijk al die horloges en portemon
naies meteen al zoo'n beetje in zijn debet,
want als je aanneemt., dat iemand die voor
iets gepakt is. tel van andere, onopgeloste
misdrijven begaan heeft, spaart dat de moeite
naar andere verdachten te zoeken. Hij ont
kende. wat vanzelfsprekend is. maar dat
veranderde aan de opinie daaromtrent nog
niets en in het proces-verbaal werd niet ver
zuimd de aandacht op de andere zakkenrolle
rijen te vestigen.
Het zaakje kwam voor de rechtbank; de
dertien cent het dubbeltje en de drie cen
ten lagen voor den president en waren de
stomme getuigen, die als vier oogen bestraf
fende blikken schenen te werpen in de rich
ting van de beklaagdenbank en reken er op,
dat stomme getuigen gewoonlijk welspreken
der zijn dan sprekende.
Ik werd ook voorgeroepen en de president
vroeg mij of ik familie van beklaagde was.
Ja. wees gerust, hij zei dat niet omdat hij
familietrekken meende te herkennen en hij
vroeg of er dienstbetrekking tusschen mij en
beklaagde bestond, ook al niet omdat hij
dacht, dat ik aanspraak gemaakt zou heb
ben op een deel van die dertien cent neen
u moet daarin geen verdachtmaking zien:
hij zou u hetzelfde gevraagd hebben en
vroeg het den mootjeseter ook.Deze scheen
daar wel een soort bedekt iets in te zien.
ten minste hij richtte zich in volle lengte
op en riep met verheffing van stem. terwijl
hij zoo half en half naar verdachte keek:
„Neen. goddank niet, edelachtbare: zoo heb
ik ze niet in mijn familie, ikHij wou
nog verder uitweiden, maar de rechter wenk
te dat hij zou zwijgen.
Ik moest dan verklaren, dat er veel op
het Amstelveld gerold werd en dat de dader
of daders niet waren gepakt.
Of er nu nog zooveel gerold werd?
Ik getuigde naar waarheid, dat er na
de aanhouding minder aangiften kwamen en
kon gaan zitten.
De jongen kreeg een jaar voor zijn dertien
cent en het is natuurlijk zeer goed mogelijk,
dat de dertien cent niet de eerste buit is
geweest, maar dat hij meteen de portie
meenam van anderen, minder stumperig dan
hij, staat wel vast. Met die anderen hoop ik
mij nader bezig te houden,
BINNENLAND
DE MOORDZAAK-LANS.
VERDERE BEHANDELING DER ZAAK.
De getuige uit Sclieveningen.
Maandag werd nog als getuüge gehoord
de gedetineerde in de strafgevangenis te
Scheveningen. die aan mr. Kokosky heeft
medegedeeld, dat een vriend van hem. een
Duitsehe borstelmaker, hem mededeehngen
heeft gedaan betreffende den moord op
den heer Lans. Hij vertel*, dat hij met
dezen Duitscher in Den Haaz op kamers
heeft gewoond. Deze H. Sieberlink ge-
heeten. vertoeft thans waarschijnlijk weer
in Duitschland. Hij heeft aan getuige ver
teld, dat hij den heer Lans heeft neerge
slagen met een ijzeren staaf. Dat was in
November 1929.
„Toen ik 's avends van mijn werk thuis
kwam", verteit getuige, .kwam even later de
Duitscher kletsnat- aanzetten en vertelde,
dat hij iemand had neergeslagen, die geen
borstels van hem wilde betrekken. „Morgen
zul je het wel in de krant- lezen", zei hi).
Den volgenden avond had hij het weer over
de firma Haas en den heer Lans. Een paar
dagen verliepen. Op een avond ging ik
boeken koopen in een winkel in de Muse
straat. bij den Fluweelen Burgwal. Bij
het gebouw van Kunsten en Wetenschap
pen ontmoetten ik den Duitscher. die tot
mij zeide: „Hier heb ik een stukje ijzer.
Daarmede heb ik dien schurk, dien ouden
bullebak een klap op zijn hersens gegeven".
Ik zeg: „dat moet jij weten". Toen heeft
hij het ijzer in het water gegooid. Onder
het verder loopen vertelde hij. dat hij te
Rotterdam na het plegen van den aanslag
twee publieke vrouwen heeft onr.moet en
nog een meisje. Naderhand uitte de bor
stelmaker nog zijn plan om als het „te
heet" werd, het gebeurde bekend te maken.
Ik heb meer dan eens getracht deze zaak
aan de justitie bekend te maken", vervolg*
de getuige, „maar ben daarin steeds tegen
gewerkt".
Volgens getuige heeft hij dit ook medege
deeld aan den gevangenisdirecteur. Ook
heeft hij aan Sieberlink nog gevraagd, o£
deze niet omgekocht was. „Neen", heeft
de Duitscher hem geantwoord, ik heb het
gedaan. Niemand van het personeel van de
firma Haas heeft er schuld aan. Ais ze
mij terugzien, zullen zij mij wel herkennen".
In diezelfde dagen deed Sieberlink in-
kcopen met een briefje van tien, terwij]
hij anders altijd piatzak was.
Geen schorsing der
behandeling.
De advocaat-generaal vestigt er de aan
dacht op, dat deze getuige psychopaath
is.
Mr. Kokosky weet niet, of getuige de
waarheid spreekt. In elk geval mag men
zijn verklaringen niet- maar zoo ter zijde
stellen. Het betreft hier een détail, dat niet
veronachtzaamd mag worden. ..Of getu:ge
de waarheid spreekt weet ik niet herhaal;
verdediger", „maar in ieder geval acht ik
het noodzakelijk, dat de zaak geschorst
wordt tot het doen van een onderzoek hier
omtrent en verzoek dit".
De advoeaat=generaal leest een brief
voor van den officier van justitie te Den
Haag. die dezen getuige heeft gesproken en
die verklaart geen waarde te hechten aan
zijn mededeelingen, maar hem in de gele
genheid heeft gesteld zijn verklaringen op
schrift te stellen en per radio Sieberlink
heeft laten opsporen, maar zonder resul
taat. Ook spreker acht geen reden aan
wezig om dezen getuige te gelooven.
In elk geval zal hij een beslissing dien
aangaande willen uitstellen tot na afloop
van de behandeling.
Mr. Kokosky is het daarmee niet eens.
Dat de Duitscher met opgespoord is. acht
hij geen wonder. Deze getuige uit- Scheve
ningen behoort niet tot de „jongens van
de vlakte". „Toen ik hem vroeg", aldus
pleiter, „waarom kom je nu eerst hiermee
aanzetten?" zei getuige, dat hij zi. tïhans
zelf onschuldig veroordeeld is en nu wil
laten uitkomen, dal dit ook fhet anderen
wel geschiedt. „Stel u voor", vervolgde
pleiter, „dat inderdaad het ijzer in de Am-
sterdamsche Veerkade in Den Haag word;
gevonden, dan is dat toch wel de moeite
waard
Nadat het Hof in raadkamer is geweest,
verklaarde het geen termen aanwezig te
achten om de behandeling te schorsen. Met
de getuigenverklaring zal rekening worden
gehouden en deze getuige moet voorloopig
in de gevangenis te Den Bosch blijven.
De weduwe Lans gehoord.
De weduwe C. C. LansKroon te Rot
terdam verklaarde, dat verdachte in de
zaak van haar man is gekomen. Lans was
niet over hem tevreden en vond hem niet
geschikt voor het werk. maar hield hem
uit medelijden. Dat hij bestolen werd
heeft Lans nooit bemerkt. De zaak werkte
met verliezen, waarvoor ae heer Van Melis
werd aangevraagd om de boeken na te
zien. Op den dag van den moord is Lans
's ochtends op gewonsn tjjd naar kantoor
gegaan, kwam thuis koffiedrinken en ging
wat later aan gewoonlijk weg. omdat het
niet zoo druk was. naar hij zeide. „Ik kom
bijtijds thuis", zeide hij en bedoelde daar
mede om zes uur. Als Lans later dan ge
woonlijk thuis kwam belde hij altijd op.
Getuige was met haar dccht-ers de stad In
en stuurde de jongste dochter naar huis.
omdat deze niet goed was. Met haar oudste
dochter is zij thuis gekomen omstreeks half
zeven, kwart voor zeven en was toen heel
verbaasd, dat pa nog niet thuis was. Zij
belde hot kantoor op.... geen gehoor
De oudste dcchter is toen naar het kantoor
gegaan
Pres.dent: ..Had uw man, als hij van en
naar kantoor ging, altijd een acteiasch
bij zich?"
Getuige: „Altijd". Toen ook de oudste
dochter niet terug kwam, is de jongste
haar achterna gegaan. Na een tijd kwamen
zij tezamen thuis en bereidden de moeder
Langzaam voor op het gebeurde. Het lijk
van haar man heeft getuige niet gezien.
Tegen verdachte heeft getuige naderhand
gezegd: „Wat jammer, dat u n et gelijk met
mijn man weg bent gegaan".
Verdachte antwoordde toen: „Hij heef:
mij de post meegegeven en zei: „ga maar
vast. ik moet nog wat klaar maken". Als
zij samen weggingen, gingen zij altijd door
de vcordeur. Verdachte heeft getuige zijn
plan te kennen gegeven de zaak over te
nemen". Als Lans opbelde, dat hij later
kwam, can was hij er toch gewoonlijk om
half zeven. Om half zeven werd avond
brood gegeten.
TWEE INTERNATIONALE
OPLICHTERS GEKNIPT.
GESTOLEN CHèQUES GEÏND.
Het Hbld. meldt:
De politie van het bureau Singel te Amster
dam heeft Zondag een goede vangit gedaan
in de personen van twee internationale die
ven en oplichters. Wel is hun doopceel nog
niet geheel gelicht, maar dat men hier met
een paar „zware jongens" te doen heeft, staat
toch wel vast. De oorzaak van hun arrestatie
was als volgt:
Zondagochtend verscheen in het Victoria-
hotel een vreemdeling, die een chèque van de
American Expre s Company, ten name van
zekeren mr. Coolidge en ter waarde van hon
derd dollar, ter verzilvering aanbood. De kas
sier betaalde het bedrag uit, waarna de
vreemdeling vertrok. Maar nauwelijks was hij
weg. of de portier van het hotel, de heer
Overdiep, kreeg argwaan, h* bekeek de chè
que nader en achtte in elk geval een nader
onderzoek naar de echtheid der cheque ge-
wenschL. Daar hij vermoedde, dat de vreem
deling ook andere hotels ter verzilvering van
soortgelijke reischèques zou bezoeken, belde
hij onmiddellijk de voornaamste hoteis hier
ter stede op teneinde hen te waarschuwen
voor den vreemdeling, die nog naar men
had opgemerkt een anderen man in zijn
gezelschap had, die evenwel op straat was
blijven wachten.
Dank zij de activiteit van den heer Over
diep, was men ook in Hotel 1'Europe in de
N. Doelenstraat op z'n qui v1ve toen daar
kort na de telefonische waarschuwing een
vreemdeling verscheen om een chèque van
alweer honderd dollar, eveneens van de
American Express en ook ten name van mr-
Coolidge. te verzilveren. De politie van het
bureau Singel werd gewaarschuwd, twee
agenten in burger verschenen weldra en
namen den aanbieder van de chèque mee
naar het bureau. Direct daarop togen de
agenten er weer op uit om de handlanger te
zoeken, omtrent wien zij echter geen enkel
signalement bezaten. In de omgeving van
het hotel troffen zij evenwel een man aan.
die er als een vreemdeling ult-zag en hun arg
waan opwekte. Zij namen hem mee naar het
bureau, waar hij inderdaad de vriend van
den reeds aangehouden vreemdeling bleek te
zijn. Hij verklaarde evenwel den eerst-aange-
houdene niet- persoonlilk te kennen, doch op
diens verzoek van Parijs mee naar hier te
zijn gereisd, uitsluitend uit een oogpunt van
reisgezelligheld. Doch deze vlieger glne niet
op, want toen de vrend in de wachtkamer
van het bureau op zijn beurt wachtte om
door den commissaris verhoord te worden,
bemerkte een andere arrestant, die met deze
zaak niets te maken had, dat hij eenige pa
pieren onder een bank wierp. Deze papieren
bleken te zijnpasportretten van den
eerst-a a n gehoudene
De commissaris van de sectie, de heer P.
Harrebomee. heeft belden aangehoudenen
een langdurig verhoor afgenomen. Volgens
hun passen omtrent welker echtheid het
bewijs nog niet verkregen ls. doch daartoe
zijn informaties uit het buitenland noodig
zijn 't Emll Soaler. geboren te Th al wil in
Zwitserland, van beroep machineteeker.aar
en Alfred Braun. geboren te Aussig te Tsje-
cho-Slowakije. Eerstgenoemde de hoofd
dader had bovendien, met zijn eigen por
tret er op. een valschen pas bij zich ten name
van een Canadees. Op Braun werd een groote
hoeveelheid bankpapier uit. verschillende
landen aangetroffen, in totaal tot een bedrag
van ongeveer drie mille. Voorts vond men op
Hen betden een groote collectie diverse pen
nen, inkten en papiersoorten, klaarblijkelijk
alles ten dienste van het vervalschen van
pacsen, chèques, e.d.
Bij zijn verhoor erkende Soaler de chèques
aangeboden te hebben. Maar van valschheid
was volgens zijn zeggen geen sprake. Hij had
de chèques van een hem bij naam onbekende,
wonende in een bepaald hotel te Parijs, ont
vangen om ze te Amsterdam te verzilveren.
Zijn provisie zou 20''/, bedragen Een verkla
ring van het feit dat in beide hotels was
geconstateerd dat hij de chèques los van de
souches bij zich droeg, kon hij niet geven.
Ook wist hij niet. waar het couvert met. tien
coupons van tien dollar vandaan kwam. dat
een Jongen op de brug tusschen N Doelen
straat er. Munt gevonden en naar het bureau
gebracht had. En evenmin kon hij vorklaren,
waartoe het groote aantal looze zakken in
zijn overjas diende of waarom zijn vriend vier
foto's had weggeworpen.
Belde verdachten werden op het bureau in
verzekerde bewaring gestold en Maandag
werd het onderzoek voortgezet. Daarbij bleek
in de eerste plaats, dat de chèques ten name
van mr Cooligde echt waren, doch gesto
len te Parijs en door de hoeren van een val
sche handteekening vooralen. Voorts, dat zij
te Rotterdam eveneens succes hebben gehad
met hun valsc-helijk onder toekende chèques:
twee hotels zijn er daar Ingevlogen, elk voor
een bedrag van honderd dollar. Naar een en
ander wordt nu te Parijs en te Rotterdam nog
een nader onderzoek ingesteld, tenvijl de Ne-
derlandsche centrale inzake falsificaten en
internationale misdadigers de identiteit der
aangehoudenen verder nagaat. In elk geval
Ls reeds duidelijk gebleken, dat men hier met
een paar gevaarlijke lieden te doen heeft,
of ze nu werkelijk Soaler en Braun heeten of
niet. en of nu de een de hoofdschuldige is of
de ander. En men heeft voldoende bewijzen
tegen beiden om hen zoo snoedig mogelijk
ter beschikking van de justitie te stellen.
HET
BIOSCOOPCONFLICT TE
GRONINGEN.
SCHADE VOOR DE GEMEENTEKAS.
De Tol. verneemt uit Groningen:
Het bloscoopconflict hier ter stede heeft de
toch al zoo berooide gemeentekas tot nu toe
iedere week reeds een bedrag van circa f 2500
onthouden.
Alleen aan bioscoopbelasting wordt weke
lijks f 1500 gederfd, het gemeentelijk eloc-
trisch bedrijf ontvangt door de sluiting der
bioscopen iedere week ongeveer f 400 min
der. iedere afgelaste voorstelling op tooneel-
of operettegebied beneemt de gemeentekas
een gemiddelde recette van zeker f 150 a
f 200. Zelfs een kleine voorstelling als die
van de Filmliga, die thans ook elders wor
den gehouden, bracht de gemeente anders
ongeveer f 75 op.
Dat Groningens gemeentekas door het bios
coopconflict iedere week een schade lijdt van
f 2500 is dus geenszins overdreven. En daar
bij komt nog het nadeel dat het personeel
der bioscopen, de hotelhouders, de zaken-
menscben. de drukkers e.d. van dit conflict
ondervinden.
Het conflict behoeft dus slechts eenige we
ken te duren om Groningen een nadeel te be
rokkenen, dat in de duizenden loopt.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
a 60 Cts- per regel.
Barteljorisstraat 16 Telefoon 10756
VAMPYR STOFZUIGERS f 105.-
SOC.-DEM. RAADS- EN
STATENLEDEN.
DE STATEN- EN RAADSVERKIEZINGEN.
Te Amsterdam is de jaarlijksche vergade
ring gehouden van de vereeniging van soc.-
dem. leden van Gemeenteraden en Provin
ciale Staten.
De heer S. R. de Miranda heeft op deze
vergadering een inleiding gehouden over:
De staten- en raadsverkiezingen in dezen
tijd.
Spr. zette uiteen, dat de verkiezingen dit
maal in nog sterkere mate dan in 1923 staan
onder den Invloed van crisis-omstandighe
den. werkloosheid, het streven van de werk
gevers om de malaise door loonsverlaging te
bestrijden. Een ander verschijnsel dat op deze
verkiezingen zijn stempel zal drukken is het
verdwijnen van het verzet tegen de overheids
bemoeiingen als gevolg van het falen van
het particulier initiatief.
Spr deed uitkomen dat de bemoeiingen ook
van de Provinciale Staten op economisch en
sociaal gebied zich. vooral ln Noord-Holland,
steeds meer uitbreiden, waarom samenstel
ling van een program voor de sociaal-demo
cratische vertegenwoordigers zeer gcwenscht
is. Wat de gemeente-politiek betreft, ver
schillende andere partijen hebben reeds veel
vanhet sociaal-democratisch program, voor
al op sociaal-hygiënisch gebied, overgeno
men: maar de feitelijke machtspositie der
sociaal-democraten in de gemeenteraden zal
grooter moeten worden, wijl zij met dezen
grooteren invloed in overeenstemming ko
men. Vooral de gemeentebesturen ten platte-
lande dienen hun economische en sociale be
moeiingen sterk uit te breiden. Hiervoor ln
het aleemeen zal noodig zijn dat de gemeen
ten meer armslag krijgen: daarom moet bij
de verkiezingen ook worden aangedrongen op
verdere verbetering van de financleele be
trekking tusschen rijk en gemeenten, en
sterk het geluid moeten klinken dat de ge
meentelijke autonomie onaangetast moet
blijven.
Bij de gedachtenwisseling betoogde de heer
Ankersmit de noodzakelijkheid dat de pro
vincie meer de algemeene belangen tot zich
trekke; dit geldt vooral op het gebied van
verkeerswegen en uitbreidingsplannen, ge
zondheidsdienst en ziekenhuiswezen.
De heer Uademakers 'Arnhem! zeide dat
de gemeenten geen geld meer hebben voor
ten uitvoer legging van do eischen van het
socina'-democratisch program, en dat daar
om het congres der S.D.A P en de Kamer
fractie Invloed op de regeering moeten uit
oefenen.
De heer Reinalda 'Haarlem! betoogde dat
de uitbreiding van de sociale overheidsbe
moeiingen meer op landelijk dan op gemeen
telijk gebied moet liggen.
De heer de Miranda waarschuwde ln zijn
antwoord o.m. tegen meer staatsbemoeiing,
die in Rusland tot een mislukking heeft ge
leid: aan een hoogere heffing van opcenten
op de fondsbelasting gaf hij de voorkeur bo
ven hoogere opcenten op de personeele be
lasting.
De heer de Zeeuw, wethouder van Rotter
dam. heeft daarna een inleiding gehouden
over het onderwerp: De financiering van dc
crisismaatregelen.
DE VERDUISTERINGEN BV
„ARTI".
SPECULATIES DE AANLEIDING.
Betreffende de verduLsterlngen bij Artl
door den administrateur, verneemt het Hbld.
nader, dat de familie 15 van de 50 mille te
rug had betaald. De administrateur was
reeds twaalf jaar in betrekking en genoot
een salaris van bijna f 4000. Het gebeurde ls
te wijten aan uitgebreide speculaties. De ver
dachte zal verdedigd worden door mr. J. de
Vrieze.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
a 60 Cts. per regel.
CHOBOTRA
Zeer voordeelig in Ie» gebruik.
Het smakelijkst dun uitgesmeerd
zonder boter.
Een heerlijke versnapering voor
jong en oud.
Koopt nog heden een flacon bij
Uw leverancier ad. 1.- of een
halve flacon ad. f. 0.60.
AGENDA
DINSDAG 24 FEBRUARI:
Restaurant Brinkmann: Ver. tot bev. v. h.
lot der Blinden. Jaarl. ledenvergadering. 8 uur
Palace: „De detective van den keizer".
Tooneel: Leon Rogée (musical imitator),
8,15 uur.
Luxor Theater; ..Zwervers" en „Het ge
heim van de rotsen". Tooneel: Les soeurs
Serierse 'sniegcldansi. 315 uur.
Rembrandt-Theater; ..lm Westen nlchts
Neues", 2,30, 6.45 en 9.15 uur.
WOENSDAG 25 FEBRUARI
Stadsschouwburg: Kindervoorstelling ten
bate van Nazorg. 2 uur.
^Stadsschouwburg: Mij. tot bev. der Toon
kunst. Helen Henschel <zang'. 8 uur.
Restaurant Brinkmann: Ver. voor Wette
lijke Dierenbescherming. Lezing. 8.15 uur.
Prinsenhof .Statenzaal;Raadsvergadering
1.30 uur nam.
Schouwburg Jansweg: Technische avond
A.V.R O -actiecomité.
Remonstrantenhuis: ..Wetenschap en Reli
gie". Lezing met lichtbeelden. 8.15 uur.
Zomerkae 161: Lezing s. K. H. Miskotte,
8 uur-
Bioscoopvoorstellingen 's middags en des
avonds.
Teylcr's Museum. Spaarne 16. Geopend op
werkdagen van 11—3 uur, behalve 's Maan
dags, toegang vrij.
