AARDBEVING IN DEN BALKAN. Vetotalen. Het woord is aan... Het Belangrijkste. 48e Jaargang No. 14634 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen Maandag 9 Maart 1931 HAARLEM S DAGBLAD Pir*ct!e: P. W- PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM. ABONNEMENTEN:per week ƒ0.2754. met Geïllustreerd Zondagsblad 0-32 Per 3 maanden: Haarlem en plaatsen waar een agent gevestigd is (kom der gemeente) 13.5754- Franco per post door Nederland 3-S754- Losse nummers ƒ0.06. Geïll. Zondagsblad per 3 maanden ƒ0.5754. franco per post. UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buttenspaarne 12 Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600 Administratie 10724, 14825 Drukkerij 10122, 12713 Postgiro 3&810 Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM. ADVERTENTIëN: 1—5 regels ƒ175. elke regel meer ƒ0.35- Reclames 0.60 per regel- Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regels ƒ0.60 elke regel meer ƒ0.15. buiten Arrondissement dubbele prijs Onze Groentje» (iederen dag) 13 regels ƒ0.30, elke regel meer f 0-10. uitsluitend a contant. Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. levenslange ongescbiktbeid en Overlijden f600.-, Verlies van Hand, Voet ot Oog (400.-, Duim (250.-, Wijsvinger 1150.-. Elke andere vinger 150.-, Arm- ot Beenbreuk 1100.- DIT NUMMER BESTAAT UIT VEERTIEN BLADZIJDEN. EERSTE BLAD HAARLEM, 9 Maart. 200 dooden en 800 gewonden. Pandertjes. De Instructeur Willem van Graft gaat vliegen. Hij staat als nr. zooveel op het pro gramma voor de opening van de afd. Am sterdam der Nationale Luchtvaartschool. Het is snerpend koud op Schiphol. Toch zijn er duizenden measchen, hetgeen interes santer is dan de lijst der aanwezige autori teiten, die u overigens in het verslag van de ..plechtigheid" kunt vinden. De autoriteiten móeten er immers wezen! Zij konden niet weg blijven. De duizenden daartegen zijn er uit enthousiasme, ofschoon 't er haast niet te harden is in den killen Noordooster. Een escadrille van de marine heeft gede monstreerd, een escadrille uit Soesterberg ook. Schmidt Crans en De Mul, instructeurs hebben kunstvliegerij ten beste gegeven: „tonneaux" en „vrilles" en „feuilles mortes" en hoe dat nog meer heet in de taal, welks volk met deze luchtacrobatie begonnen is. Er tusschendoor komt Zimmerman, die niet op het programma staat, uit Soesterberg aan snorren en ook hij dartelt dol door het luchtruim. Statig en somber strijkt een groo te vale vogel neer een. Rohrbach-toestel van de Deutsche Luft Hansa, komend uit Basel. Net een kolossale vleermuis. Als het over het emplacement naar de hangars taxiet moet een rij mannen er tegen aan hangen om te voorkomen dat de zijwind het dwars zet. Op den vasten grond zijn de mechani sche vogels niet op hun best; ze dreigen weg te waaien in zoo'n storm. Maar nu gaat Willem van Graft vliegen, op zijn Pandertje met 70 P.K.-motor. Hij noemt het „crazy flying". Dolle kunstvlie gerij. Er komt beweging onder de honderden kleumenden, die zich achter een schutting verdekt-tegen-den-storm hebben opgesteld. In het autopark, waarin vele anderen in hun wagens gekropen zijn, worden de ruiten om laag gedraaid en steken vele hoofden naar huiten Een rij onversaagden waagt zich zelfs weer langs het hek van de paddock, waar je zoowat bevriest. Van Graft start. Hij rolt een klein eindje -den stormenden Noordooster tegemoet, slin gert wat, schijnt naar rechts te zullen om vallen, hompelt mal voort op éen wiel. Het Pandertje lijkt dronken. Dan springt het een meter of vijf omhoog en begint, scheef te gen den wind ophangend een wonderlijken tocht boven de balustrade. „Traverseeren" zegt de ex-aviateur naast mij. „Zoo loopt een hond ook" Het Pandertje schijnt even omlaag gedrukt te worden door een windvlaag. Dan klimt het ineens steil omhoogéen-, tweehonderd, driehonderd meters. Van Graft geeft minder gas, zoodat zijn motorkracht den wind-weer stand evenaart, en „hangt tegen den storm- muur op", even stilstaand in de lucht. Als er nu een vlaag kwam die verticaal op hem vielMaar er komt er geen. Hij voelt pre cies hoe ver-ie gaan kan. Intuïtie, lucht- zeilers-instinct, aangeboren vliegers-talent. Hij moet er mee ter wereld zijn gekomen, net als Fokker, die zich met de wankelste typen zeilboot behielp tot hij zijn kans schoon zag en de lucht inging Het Pandertje snort nu weer voort op volle motorkracht. Het maakt een gewaagde scher pe bocht door den wind, krijgt 'm achter, stuift voor den storm uit, duikt vlak over de militaire vliegtuigen heen, begint een reeks dolle kapriolen Een en ander tot stijgende ontzetting van een enkele hier verdoolde meeuw, die in haar panischen schrik de malste buitelingen maakt en den natuurlijken oorsprong van „crazy flying" op de meest treffende wijze aantoont. Maar niemand let op de meeuw. Toch is het typeerend dat zij bang is, en Van Graft niet; dat zij werkelijk „crazy" is, en dat Van Graft alleen maar een tooneelvoor- steliing in die rol geeft. Naast de angst-rol van den acteur de angstwerkelijkheid in de Natuur. En niemand let op de Natuur. De motor van het Pandertje wordt hoog daarboven stopgezet. Het ..zeil vliegt", maakt nog een gewaagde bocht, zakt dan wonderlijk rechtstandig omlaag, rolt nog eens door den wind en zet zich netjes en rustig neer op den cementen vloer van het emplacement. Enthousiasten stormen bij tientallen er heen, Van Graft wordt van alle kanten ge* luikgewenscht. De meeuw verdwijnt in 'n wilde spurt over het hoofdgebouw, zich gered voelend van het geheim/zinnige, razende ge vaar dat door de Lucht heeft gebu.«teld, en als een verschrikte kip over het veld gehuppeld, en als een soheefloopende hond over de balustrades gekuierd. Dit is de nieuwe sport, die binnen weinige jaren vele aanhangers moet tellen.. Er komen er al steeds meer. Die Lucht vaartscholen zijn er het bewijs van. En het kleine zoontje van den ex-aviateur zei tegen mij: „Het is niet moeilijk" toen het een poosje naar Van Graft gekeken had. Ik lachte er eerst om. Maar neen uit den mond der kinderen niet waar? Dat zoontje is al erfelijk belast met het luch tins'ine t, en voor zijn genera-tie zullen deze dingen Inderdaad doodmakkelijk zijn. W:e is Van Graft. Iemand die zijn tijd een eindje vooruit is in „air-sen.se". Nu nog een coryphëe. Maar over tien, twintig jaar? Er Is meer dat de nieuwe sport verklaart. Ik heb een bedaarden industrieel uit Rot terdam op bezoek gehad. Hij zei, na z'n tweede sigaret, zoo terloops: „Ik vlieg tegen woordigWaalhavenPandertjes. goeie sportm'n brevet gehaald ook." „Waarom?" k „Man, ik woon in Den Haag en ik werk in Yoegoslavië geteisterd. Onberekenbare schade in West- Bulgarije. In den nacht van Zaterdag op Zondag werd door het seismographisch station Ho- henheim in Duitschland een buitengewoon hevige aardbeving geregistreerd, waarvan de haard op ongeveer 1200 K M. gelegen was. De hevigheid van de aardbeving was van een zeer ernstig karakter. De haard der aardbeving lag in den Balkan en in dezelfde streek die reeds Vrijdag Jl. door een aardbeving is getroffen. Volgens de tot dusver ontvangen berichten heeft de laatste aardbeving rampspoedige gevolgen gehad. De spoorweg- en telefoonverbindingen zijn volkomen verbroken Talrijke Grieksche spoorwegstations ver- toonen in hun muren breede scheuren, zoo dat het spoorwegpersoneel in leege wagens heeft moeten overnachten. Volgens de registraties lag de haard van de aardbeving op een afstand van -370 K.M. ten Zuiden van Belgrado. De schokken waren zoo krachtig, dat de naalden van alle ap paraten zijn gebroken. Berichten uit Skolpje in Zuld-Servië beves tigen het catastrophaal karakter van de aard beving. De aardschokken duurden ruim een uur. Volgens de laatste berichten is de streek Rotterdam. Altijd zit Je opgepakt tusschen de menschen, tusschen de andere kerels, als haring in een ton. Benauwdoef, je wil er wel'es tusschen uit. Maar dit land wordt steeds propvollerRuimte hebben? Dan moet je wel naar boven. Nou, ik ga naar boven, en haal adem, en kijk omlaag, en grinnik, en denk: „Dringen Jullie maar!"..*. Over een paar dagen kom ik hier wel 's boven. Twee dagen later zat hij hoog boven m'n huis, in zoo'n Pandertje, en beschreef vele cirkels, tot genoegen van m'n jongster» zoon, die het heelemaal niet vreemd of verrassend vond dat oom hem op deze wijze kwam amu seeren. En bij zichzelf ongetwijfeld dacht: „Da's makkelijkwant ooms kunnen het Zoo gaat het, steeds maar weer opnieuw. R. P. OPENING VAN DE NIEUWE K. R. O.-STUDIO. REDE VAN DEN AARTSBISSCHOP. In allen eenvoud heeft Z. H. Exe. de Aarts bisschop van Utrecht, Mgr. J. H. G. Jansen, Zaterdagavond het Studiogebouw van den K.R.O. te Hilversum ingewijd. Het was op uitdrukkelijk verlangen van Mgr. Jansen, dat deze voor den KR.O. zoo heuglijke plechtigheid die immers in den Vastentijd viel, zonder veel gerucht naar buiten, is geschied. Het eenige feestelijke teeken aan het K.R.O.-gebouw bestond uit twee Nederlandsche en twee K.R.O.-vlaggen, die op de vier hoeken van het gebouw wap perden. Pastoor Perquln, voorzitter van den KR.O. heeft een welkomst rede gehouden. Mgr. Jansen hield daarna een rede, waar in hen de zegeningen van de radio prees en tegen haar gevaren voor Roomsch Katho lieken waarschuwde. Ten slotte sprak de heer P. Speet, secreta ris van den K.R.O. de Aartsbisschop toe. Hij zeide, dat de K.R.O. dit jaar twee belang rijke gebeurtenissen heeft beleefd, de toe spraak van den Paus en die van den primaat der kerk in Nederland. Omstreeks hall negen vertrok de Bisschop naar Utrecht. BRAND !N EEN DUITSCH VLIEGTUIG. Noodlanding in Overijssel. PASSAGIER RIJ HET UITSPRINGEN GEWOND. Zaterdagmiddag omstreeks drie uur is liet Rohrbach-vliegtui g van de Lufthansa D 1338 od weg van Londen via Amsterdam naar Berlijn boven de esch in de gemeente Tab- bergen in brand gevlogen. De piloot. Künst- '.er, slaagde er in een noodlanding te maken. Tijdens het landen is een der passagiers uit het vliegtuig gesprongen en daardoor aan de beenen gewond. De anderen slaagden er in uit het brandende vliegtuig te komen; ook de post werd gered. De bemanning bestond uit vier personen, de vlieger Künstler, een tweede piloot, een me cano en een marconist. Het vliegtuig ver voerde drie Duitsche betalende en twee Engel - sche dienstpassagiers. Het vlieg:u:g ging geheel in vlammen op. De gewonde is een Engelsóhman. De pas sagiers zijn van O'.denzaal met den trein verder gereisd. De oorzaak van den brand zou kortsluiting zijn, ten Zuiden van Skolpje het zwaarst getrof fen, vooral het district van Demirkapoe. Het dorp Pirava is met den grond gelijk gemaakt. Tot nu toe heeft men daar 19 dooden en 22 zwaar gewonden geborgen. Het aantal slacht offers kan echter nog veel grooter worden, daar de telefonische en telegrafische verbin dingen met vele plaatsen geheel verbroken zijn en men derhalve zonder eenig bericht ever deze plaatsen ls. De dorpen Karadjevo, Udovo en Mirowze en de stad Valandevo zijn voor het grootste gedeelte verwoest. De sta tions van Demirkapoe. Udovo en Mirowze liggen in puin. De spoorbrug over de Yarda is ingestort. Heet verkeer met Athene is ver broken. Alle bruggen in het Vandardal zijn zwaar beschadigd. Er zouden In Joegoslavië, Bulgarije en Grie kenland ongeveer honderd a twee honderd dooden en ongeveer 800 gewonden te betreu ren zijn. In het bijzonder heeft het gebied tusschen Gjevgelue en Strumltza en het centrum van Joegoslavië van de aardbeving te lijden ge had De koning van Joegoslavië heeft een proclamatie tot het Volk gericht waarbij hij oproept openbare geldinzamelingen te orga- niseeren. Te Saloniki zijn zeer vele huizen ingestort. Volgens berichten uit Sofia is ten gevolge van de aardbeving onberekenbare schade aangericht in West-Bulgarije. Onder de bevolking heerscht een paniek. De inwoners durven nog niet in hun huizen terug te keeren. OVERSTROOMINGSGEVAAR VAN DE SEINE.» PARIJS, 7 Maart. (VD.) Tengevolge van den regenval, die ook gisteren aanhield, is de Seine en haar zijrivieren verder gestegen. De stand bedroeg 5 1 2 M. In alle nabij de Seine gelegen plaatsjes verkeert men in een soort alarm-toestand en bereidt men zich elk oogenblik op het ergste voor. In de laagst ge legen gedeelten van Parijs en omgeving zijn de meeste huizen ontruimd. Men vreest dat het water in den loop van vandaag nog zal stijgen boven den maximum-stand, die in De cember bereikt werd, van 6.08 M. 5 JAAR GEëlSCHT TEGEN MADAME HANAU. PARIJS, 8 Maart (VD.) m de affaire van de Gazette de France is tegen Madame Ha- nau een gevangenisstraf gevorderd van vijf Jaren. GEWELDIGE MAGAZIJNBRAND IN LONDEN. LONDEN, 7 Maart. (VD.) Hedenavond heeft in een zes verdiepingen hoog magazijn gebouw, gelegen tegenover den Tower aan de overzijde van de Thames, een geweldige brand gewoed, waardoor alle aanwezige voor raden, hoofdzakelijk bestaande uit teer en gummi, in vlammen opgingen. Er is 'n schade van enkele honderdduizenden ponden ster ling. In korten tijd stond de bovenste verdieping in vlammen. Meer dan 1100 brandweerlieden werden voor de bestrijding van het vuur ge- requireerd. Niettemin stortten spoedig de muren in. Door de aanwezigheid van het brandbare materiaal, was de geheele omtrek spoedig met dikke rookwolken overdekt. Ver dieping na verdieping stortte in en het duur de verscheidene uren voor de brandweer de vlammen meester was. VERKEERSONGEVALLEN. Te Haarlem- Zaterdagmiddag werd de 29-jarige v. D. op het Kennemerplein aangereden door een wiel rijder. v. D. werd aan den rug gewond en is per ziekenauto naar het St. Elisabethsgast- huis overgebracht Tegen den wielrijder is proces-verbaal opgemaakt. In den nacht van Zaterdag op Zondag te 5 uur kwam een auto op het Plein gaande in de richting Wagenweg in botsing met 'n taxi. komende uit de Tempeliersstraat, richting Gr. Houtstraat. Tegen de autobestuurster is proces-verbaal opgemaakt omdat ze het ver keer van rechts niet had laten voorgaan, te gen den taxi-bestibrder wegens het verkeerd nemen van de bocht.* SURSéANCE VAN BETALING VOOR DE FIRMA ENGELBERTS EN CO.? De ,,Crt." verneemt, dat het advies van de bewindvoerders, aangewezen door de recht bank in verband met de aanvrage om sur séance van betaling door de firma E- C. En- gelberts en Co. te Arnhem luidt dat surséance van betaling kan worden verleend, daar mag worden aangenomen, dat de zaak zal kun nen blijven voortbestaan, wanneer de families Engelberts. Enger c.s. van haar vorderingen afstand doen; mochten deze families hiertoe niet willen overgaan, dan zal een faillisse ment moeilijk kunnen worden voorkomen. De verwachting is, dat op de heden te Arnhem te houden vergadering van crediteuren het advies der bewindvoerders zal worden opge volgd. (Uit Amerika wordt gemeld, dat president Hoover reeds 14 maal gebruik heeft gemaakt van zijn veto-recht op besluiten van het congres. Dit is een record). Hoover heeft het recht van veto En hij greep het veertien maai). Dit. om het sportief te zeggen, Is een record vetotaai. Het wil zeggen: veertien malen Als 't congres iets goed wou keuren. Heeft de president gesproken: En toch zal het niet gebeuren! Zwaar is f ambt van presideeren In het machtig dollarland. Maar die Hoover houdt den hamer Blijkbaar stevig in de hand- Want als het congres bij stemming Heeft besloten: zoo geschiedt het. Zwaait hij kalmpjes met zijn hamer En hij vonnist: ik verbied liet. Was er ooit op aard een Caesar. Die zoo oppermachtig was? Aldus vroeg ik aan mijn eega, Toen zij het berichtje las. Mevrouw P. Gasus keek spottend. Zij was niet in 't minst verwonderd. Aoh, haar eigen veio-ltjsten Loopen itn de zooveel honderd. P. GASUS. DE CINEAST LUPU PICK GESTORVEN. Lupu Piek. De N. R. Ct. meldt: Uit Berlijn wordt gemeld, dat. Lupu Piek. de bekende filmregisseur en filmproducent. Zaterdagnacht even na 12 uur geheel onver wachts in zijn woning is overleden. Daar men, volgens de Berliner Zeitung am Mittag, als oorzaak van zijn overlijden ver giftiging vermoedt, moet het lijk worden ge schouwd. Pick was één dergenen, waarop de film kunst bouwen kon. Zijn film ..Sylvester", die in 1923 verscheen, brak met den sleur en was de eerste film (met „Caiigari") waarin naar zelfstandige kunstzinnigheid gestreefd werd. Pick was een hoogst bezadigd werker en men koesterde zeer hooge verwachtingen van hem Hij die zijn tijd en vooral de In dustrie van de cinematographie altijd zoo ver vóór is geweest, had nog zeer veel baanbrekend werk kunnen verrichten. MEISJES TE WATER GERAAKT Zondagmiddag om 3 uur geraakte de 4-ja- rlge T. v. S. honende te Klein Heiligland aan de Raamvest spelenderwijs te water. Haar 8-jarig zusje en een 10-jarig meisje vie en bij hun poging om haar door handreiking uit het water te halen er eveneens in. De 21-ja- rige J. Kok. wonende Tulpenstraat 25e, begaf zich gekleed te water en bracht T. v. S op het droge. De beide andere meisjes werden door voorbijgangers gered- Kok is per particuliere auto naar zijn huls vervoerd. Van der Bilt's jacht „Alva" in de middensluis. schen miliionnalr W. K. van der Bilt, liep, zooals wij reeds in ons blad van Zaterdag j.1. vermeldden tengevolge van het slechte weer te IJmuiden binnen, waarna werd be sloten door te varen naar Amsterdam. Het Jacht is te Kiel gebouwd, zeer modern en kostbaar ingericht en op reis naar Havre. Een der officieren deelde ons mede, dat de eigenaar en zijn echtgenoote zich aan boord bevonden. Het jacht heeft 50 man equipage aan boord. De heer W. K. van der Bilt fungeert zelf als kapitein. Het Jacht werd geschut door de middensluis. alwaar wij in de gelegenheid waren het te fotograf ecren. E. Temple Thurston Alleen in sprookjes komen onmogelijke dingen tot stand als de klok het aangeioezen uur slaat. Dat is dan ook het ccnige verschil tusschen sprookjes en de werkelijkheid. Wif willen altijd iets onmogelijks. Wc bouwen altijd luchtkasteelenmaar ze worden ge- bouwd ten koste van ondocnlljkcn arbeid en onverdraagbare pijn, en de klok slaat vele uren voor hun voltooiing. Als ze ooit voltooid worden. De raadsverkiezingen te Haarlem. Candidaten van de R.-K., de S.D.A.P. en de Vr\Jz. Demo craten. (Ie blad. 2e pag.) Hevige aardbeving in de Balkan maakt hon derden slachtoffers. (Ie blad, le pag.) Groote rede van den Russischen Volkscom missaris Molotow. (2e blad, le pag.) Gandhi dreigt! (2e blad, le pag.) Strubbelingen inzake de vlootovcreenkomst van Rome? (2e blad, le pag Het vergaan van de IJmuider trawler. (le blad, le pag.) Brand in een Duitsch vliegtuig. Noodlanding in Overijsel. (le blad, le pag.). ARTIKELEN, ENZ. R. P.: Pandertjes (le blad, le pag.) J. H. V. :De opening der afdeeling Amsterdam der Nationale Luchtvaartschool. (2e blad. le pag.) J. C. E.: Langs de Straat: ..Bloemen". (4e blad, le pag.X (Laatste berichten 2e pagina le blad.) Na een tweedaagsch verblijf in de haven van Amsterdam is het Amerikaanche motor- Jacht Alva van den multimilllonnair W. K. Vander bilt gisterenmorgen weer vertrokken met bestemming naar Southampton. HET VERGAAN DER IJ. M. 132. BEGRAFENIS DER SLACHTOFFERS IN NEDERLAND GEVRAAGD. Zeven slachtoffers begraven. Op indrukwekkende wijze heeft Zaterdag op de begraafplaats van Fr a. er borough de ter aardebestelling plaats gehad van zeven slachtoffers van de ramp der „Noordpool IJm. 132". Aan het hoofd van den rouwstoet liepen de burgemeester, raadsleden en haven- autoritellen. Er waren vierduizend belang stellenden. De Nederlandsche consul te Aberdeen, de heer Reld en de bemanning van den thans in de haven van Aberdeen liggenden trawler „Proef" IJmuiden 11 waren mede aanwezig. De lijkkisten waren bedekt mei de Nederland sche driekleur. Zes werden geplaatst op een vrachtauto, een in een lijkwagen. Er waren vele kransen, o.m. van de bemanning van de „Proef', waarvan de leden ook als slippen- dragers fungeerden. De predikant van Fra- serborough hield een toespraak in het EngeLsch, Duitsch en HollancLch. De pogingen om de lijken der twee nog vermiste slachtoffers te vinden, zijn Zater dag nog vergeefsch geweest. De IJmuider Federatie, afdeeling van den Centralen Bond van Transportarbeiders, heeft aan de N.V. Vlsscherij-Maatschappij „Noordpool" te IJmuiden den volgenden brief gezonden; „Naar aanleiding van de verschrikkelijke ramp, welke de bemanning van de Noord pool IJmuiden 132 heeft getroffen, leggen wij u hierbij de vraag voor, mede namens familieleden van de omgekomenen, of het niet op uwen weg ligt. het stoffelijk over schot van de verongelukten, voor zoover deze geborgen konden worden en in Schot- schen grond begraven werden, naar Neder land te doen vervoeren, óm ter beschikking te worden gesteld van de zoo zwaar ge troffen families. Naar onze meening ls dit wel het minste, dat door Uw reederij kan worden gedaan, om bedoelde families een daadwerkelijk bewijs Uwet deelneming te geven. Uw beslissing gaarne spoedig tegemoet ziende", enz. Naar aanleiding van dit schrijven hebben wij ons gewend tot den heer J c. Schulmayer, directeur der N.V. Vlsscherij-Maatschappij Noordpool-Zuidpool, doch deze kon ons om trent dit schrijven of de eventueele boant- wording hiervan geen verdere Inlichtingen verstrekken, aangezien dit vlgens d°n heer Schulmayer een Interne kwestie ls, welke hem alleen aangaat. De IJmuider Federatie bericht ons, dat dq pogingen zullen worden voortgezet,

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1931 | | pagina 1