Het woord is aan...
Veelzeggend zwijgen.
Het Belangrijkste.
48e Jaargang No. 14637
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Donderdag 12 Maart 1931
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W. PEEREBOOM
•n ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTEN :Per week 0.27J4, met Geïllustreerd Zondagsblad f 0-32
Per 3 maanden: Haarlem en plaatsen waar een agent gevestigd ts (kom de:
gemeente) f 3.57Va. Franco per post door Nederland f 3-87VS- Losse nummer»
f 0.06. Geïll. Zondagsblad per 3 maanden f 0-57)4. franco per post.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 10600
Administratie 10724, 1482S Drukkerij 10122, 12713 Postgiro 38810
ADVERTENTIëN: 1-5 regels M 75. elke regel meer Reclames
0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod I4 regels 0.60»
elke regel meer /0.15. buiten Arrondissement dubbele prijs Onze Groentje»
(iederen dag) 1—3 regels f 0.30, elke regel meer 0.10. uitsluitend 4 contant.
Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. levenslange ongeschiktheid en
(600.-, Verlies van Hand. Voet ot Oog 1400.-. Duim 1250.-, Wijsvinger 1150.-. like andere vinger 150.-. Arm- ol Beenbreuk 1100.-
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VEERTIEN BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
HET WERKTIJDENBESLUIT
VOOR WINKELS.
THANS EEN VERPLICHTE MIDDAG-
SLUITING TE VERWACHTEN?
Uit raadskringen vernemen wij. dat, nu
het overleg tusschen de organisaties van
werkgevers en werknemers mislukt is, om
dat de Middenstandscentrale afwijzend
staat tegenover het denkbeeld, vervat in de
door den raad aangenomen motie-Bijvoet,
om de middagsluiting te rege'.en in den
vorm van een collectief contract, verwacht
wordt, dat in den raad een meerderheid
gevonden zal worden voor het voorschrij
ven van een verplichte sluiting van alle
winkels op Donderdagmiddag.
Als de raad daartoe overgaat, staat het
vast. dat de Middenstandscentrale aan de
Kroon vernietiging van dit besluit zal vra
gen, omdat gemeend wordt, dat de overheid
geen bevoegdheid heeft om zoo'n verorde
ning vast te stellen.
DE RAMP VAN DE NOORDPOOL.
DE BEGRAFENIS IN NEDERLAND.
1 In aansluiting op hetgeen gisteren be
richt werd kunnen wij thans mededee'en
dat als gevolg van de door het bestuur der
IJmuider Federatie met de Visch-Mij.
„Oceaan" gevoerde besprekingen, een con
ferentie plaats had tusschen genoemd be
stuur en dat van de Reedersvereenlging.
Het Bestuur van de Reedersvereeniglng
verklaarde zeer sympathiek te staan tegen
over de taak, welke de IJmuider Federatie
op zich genomen had en was bereid f 1000
bij te dragen in de kosten.
Daarnaast deelden de heeren Klercq en
Koster, namens de Directie van de Vereenig
de Exploitatie MaatschapDij mede, dat deze
reederij bereid was voor dit doel, waarmede
ook zij van ganscher harte instemde, een
schip van het meest geschikte type, voor
rekening van de reederij bemand en volle
dig uitgerust, beschikbaar te stellen.
De vertegenwoordigers der IJmuider Fe
deratie spraken over deze loyale medewer
king hun volle waardeering uit, waren thans
zoo goed als overtuigd van het welslagen
van het plan hunner organisatie en zouden
nog dienzelfden middag in een vergadering
van hun bestuur mededeeling doen van het
resultaat van de gehouden conferentie.
Later bericht men ons nog dat het be
stuur der IJmuider Federatie bovenge
noemde medewerking, van de zijde der ree-
drs zoo welwillend aangeboden, in dank
aanvaard heeft.
Het officieel plan zal thans zoo spoedig
mogelijk uitgewerkt en met de familie be
sproken worden.
Het bestuur der IJmuider Federatie ver
zoekt ons nog te "berichten dat reeds ve'e
opvarenden zich eigener beweging aanmel
den als vrijwilliger voor het transport der
omgekomenen.
Waar echter de Directie van de V.E.M. een
volledig uitgerust en bemand schip ter be
schikking stelt meent het bestuur van deze
aanbiedingen hoewel hoogelijk gewaar
deerd geen gebruik te moeten maken.
DE BRAND IN DE
BARTELJORISSTRAAT.
HOOGER BEROEP INGETROKKEN.
Zooals men zich zal herinneren is In De
cember de verdachte in de zaak van den
brand in de Barteljorisstraat, H. J. B., door
de Arr. Rechtbank alhier vrijgesproken.
De Officier van Justitie ging toen van dit
vrijsprekend vonnis in hooger beroep.
Naar wij vernemen heeft de Officier dit
hooger beroep thans ingetrokken, zoodat de
vrijspraak gehandhaafd blijft.
Dick van Leeuwen, kleinzoon van den
voorzitter der Vereeniging voor Nijverheids-
onderivijs in Kennemerland, legt den eersten
steen voor de nieuw te bouwen Nijverheids-
fchool aan de Briniostraat te IJmuiden.
FORD EN ROTTERDAM.
Hoe de onderhandelingen
liepen
DE PUBLICATIE VAN DE ZIJDE VAN
B. EN W.
Thans hebben B. en W. van Rotterdam in
antwoord op de vragen van drie raadsleden
een overzicht gegeven van de onderhande
lingen met de Ncderlandsche Fordautomo
bielfabriek.
Aangeboden is in 1928 een terrein aan den
linker Maasoever, schrijven B. en W.. doch
daarop wenschte de aanvraagster niet in te
gaan. Aan den rechter oever was eigenlijk
geen geschikt terrein beschikbaar, doch ten
slotte viel de keus op het terrein aan het
Marconiplein. terwijl ten behoeve van lig
plaats voor schepen zou worden verhuurd een
steiger aan de Nieuwe Maas nabij de Ben-
zine=haven.
Het terrein aan het Marconiplein is toen
verkocht voor den prijs van f 18 per M2.
Door de gemeente werd daarbij een waarborg
verlangd, dat het terrein inderdaad voor het
beoogde doel werd gebruikt. Over den juisten
vorm deze garantie is niet aanstonds overeen
stemming verkregen. Tenslotte werd bepaald
dat. wanneer de N.V. Ford het terrein bin
nen de eerste 10 jaren mocht willen ver-
vreeemden, de gemeente, indien nog niet
met den bouw zou zijn aangevangen niet ai-
leen het recht zou hebben, maar ook ge
houden zou zijn het terrein in zijn geheel
terug te koopen tegen den prijs van f 18 per
M2., terwijl na aanvang met de bebouwing
de gemeente niet tot terugkoop verplicht zou
zijn. doch de N.V. Ford f 7 per M2. zou bij
betalen.
Bij het bezoek van den heer Henrv Ford
aan Rotterdam op 3 en 4 October j.l. bleek
nu, dat deze de nieuwe fabriek aan het Mar
coniplein onvoldoende oordeelde, omdat Hol
land z.i. grootere mogelijkheden bood.
Als gevolg daarvan hebben verschillende bs-
sperkingen plaats gehad met den directeur
der N.V. Nederlandsche Ford Automobiel
Fabriek te Rotterdam en werden ambtenaren
te zijner beschikking gesteld om verschillende
terreinen, die voor het beoogde doel in aan
merking kwamen, te bezichtigen. Voorts werd
onder het oo.g gezien de mogelijkheid van
vergrooting van het terrein aan het Marconi
plein.
Wegens den ongunstlgen vorm, die het ter
rein zou krijgen werd de aandacht gevestigd
op terreinen aan den linker Maasoever, welke
in aanmerking kwamen voor uitgifte, ter
wijl tevens werd aangegeven, op welke voor
waarden deze zouden kunnen worden aange
boden.
Het bleek dat de directeur van de Ford=
fabriek voor aankoop van het terrein aan de
Beneden-Heyplaat op de gestelde voorwaar
den wel voelde, mits de gemeente het ter
rein aan het Marconiplein met opstallen on
geveer tegen den kostenden prijs zou over
nemen voor f 1.740.500 of f 1.660.500. naar ge
lang van den stand, waarin het gebouw zou
worden opgeleverd.
De Fordfabriek zou van tet terrein aan de
Beneden-Heyplaat voorloopig circa 6.6 H.A.
koopen en op het restant ad 8.4 H.A. een recht
van optie krijgen.
In een rapport van 29 November berichtte
de directeur der Gemeentewerken daarop, dat
uit overleg met den directeur der R.E.T. ge
bleken was, dat het gebouw aan het Marconi
plein met de noodige wijzigingen wel zou
kunnen worden ingericht als centrale werk
plaats voor het trambedrijf, al werd op deze
wijze niet de meest ideale oplossing verkre
gen. De directeur van dit bedrijf schatte de
kosten van een dergelijke werkplaats, nieuw
gebouwd, op f 1.050.000.
Zelfs indien daarbij, overeenkomstig het
voorstel van den directeur der Gemeente
werken, zou worden uitgegaan van f 25 per
M2.. kwam het totaal echter niet hooger dan
f 1.300.500, derhalve belangrijk minder dan
de vraagprijs van de Fordfabriek.
De meerderheid der commissies voor plaat
selijke werken en financiën, voelden er niet
voor om het terrein aan het Marconiplein
door de Gemeente voor f 18 per M2. ver
kocht. tegen f 25 per M2. terug te koopen
De Commissie voor de financiën wilde aan
deze overneming de voorwaarde verbinden,
dat de Fordfabriek dan ook het geheele ter
rein aan de Beneden-Heyplaat zou koopen.
B. en W. hebben toen den directeur ge
machtigd om nader te onderhandelen op de
volgende basis: zoo mogelijk het geheele
terrein Beneden-Heyplaat verkoopen tegen
den overeengekomen prijs (f 12.40 per M2.)
zoo niet, dan voor optie rente over het
restant van de koopsom: terrein Marconi
plein terugkoopen voor f 18 per M2., verhoogd
met een redelijke vergoeding voor de opstal
len.
Het bleek, dat voor beide partijen de meest
aannemelijke oplossing hierin lag, dat de
N.V. Ford de fabriek aan het Marconiplein
zal afbouwen tot centrale werkplaats voor het
trambedrijf. Op deze basis werd op 31 Dec.
een nieuwe prijsopgaaf ontvangen. Deze
nieuwe aanbieding kwam uit op f 1.762.500.
nJ. f 497.214 voor den grond (27.623 M2. tegen
f 18 per M2.ï en pl.m. f 1.265.000 voor het te
voltooien gebouw.
Dit laatste bedrag kwam den directeur der
Gemeentewerken zeer hoog voor. Een nauw
keurig opgezette begrooting kwam uit op
f 1.050.000.
De meerderheid der beide genoemde com
missies wilde daarna geen bezwaar meer ma^
ken tegen het terugnemen van het terrein
Marconistraat, mits de transactie aan de
Heyplaat doorging.
Den 3den Februari werd besloten dat een
delegatie uit het college nader met de N.V.
C. S. Adama van Scheltema
Schoonheid, die ih den hemel zijt
Die d'Eeuivigheid heeft opgeschreven,
Geef ons iets van uw eindloosheid,
Van uw geweldigheid
Om groot te leven.
Ford zou onderhandelen, zoo mogelijk op
Vrijdag 6 Februari.
Na dit besluit, doch vóórdat dit op 4 Febru
ari aan de N.V. Ford werd medegedeeld,
kwam op 4 Februari een brief van de N.V.
Ford binnen, waarbij werd bericht, dat zij
tot haar spijt niet langer op antwoord kon
wachten en zich dus haar vrijheid in elk op
zicht moest voorbehouden. Deze brief kwam
geheel onverwacht. Van het stellen van een
termijn waarbinnen de N.V. Ford antwoord
verwachtte, is geen sprake geweest-
Het bleek toen niet mogelijk met den
directeur der Fordfabriek te onderhandelen
omdat deze buitenslands was. Een plaatsver
vanger zegde bij brief van 5 Februari toe.
dat men zich zoo spoedig mogelijk na terug
keer van den directeur met het gemeente
bestuur in verbinding zou stellen.
Dit is echter niet geschied.
B. en W. zeggen nog, dat de N.V. Ford haar
eischen wel zeer hoog stelde. Terwijl toch de
keuze van het terrein aan het Marconiplein
geheel berustte op een vergissing harerzijds
wilde zij de gevolgen van deze vergissing voor
de volle honderd procent op de gemeente af
wentelen. Niettemin wilden wij, toen op deze
basis een meer aannemelijke oplossing bleek,
de N.V. Ford in deze richting zeer ver tege
moet treden om haar bedrijf voor Rotterdam
te kunnen behouden.
Het moet ons dan echter van het hart,
dat de op 4 Februari ingekomen brief en
het daarop gevolgde verloop op ons een weinig
prettig en indruk hebben gemaakt- En was
toch o.i. geen gegronde aanleiding voor de
N.V. Ford om de onderhandelingen, welke
door het gecompliceerde karakter daarvan
uiteraard eenigen tijd vorderden, zonder
eenige voorafgaande waarschuwing plotse»
ling af te breken en dan op te merken, dat
niet de indruk was gekregen, dat ons college
ernstig wilde onderhandelen. De voorafge
gane correspondentie en onderhandelingen
hadden toch voldoende duidelijk gemaakt,
dat het ons college ernst was om tot een
voor beide partijen maar dan ook voor
beide aannemelijke oplossing te komen.
NEDERLAND EN DE BELGISCHE
DEFENSIE.
STEUNEN WIJ BEIDEN OP ENGELAND?
Men meldt uit Brussel aan het ..Vad.":
Woensdag hielden de liberale fracties van
Kamer en Senaat een gezamenlijke verga
dering ten einde generaal Galet, chef van
den Belgischen generalen staf. het bekende
defensieplan der regeering te hooren uit
eenzetten.
Generaal Galet verklaarde van een defen
sielinie, welke de oostelijke grens over haar
geheele lengte zou volgen om technische en
andere redenen niet te willen weten.
Het Antwerpsche Kamerlid Joris stelde de
vraag of de generaal ook wist wat Neder
land zou doen in geval van een nieuwen
oorlog: zal Nederland aan de zijde van Bel
gië staan? Kan men op de hulp van Ne
derland rekenen? Hierop blijkt Galet te
hebben geantwoord, dat de defensiepolitiek
van Nederland op Engeland steunt en zou
hij hebben laten uitkomen dat het Belgi
sche defensie-systeem eveneens grooten-
deels op deze opvatting is gegrondvest.
Heden Donderdag zal generaal Ga
let het defensieplan uiteenzetten voor de
katholieke fractie van Kamer en Senaat.
WEER EEN FILMKUNSTENAAR
OVERLEDEN.
DR. F. W. MURNAU.
Naar een telegram van Vaz Dias uit Santa
Barbara in Califoraïë meld is dr. F. W.
Murnau plotseling overleden tengevolge van
een auto-ongeluk.
Hij kreeg een schedelbreuk en is 'oijna on
middellijk overleden.
Dit is de tweede groote slag binnen één week
voor de Duitsche filmkunst, zwaar getroffen
door het overlijden van Lupu Piek.
Het telegram van Vaz Dias spreekt ten on
rechte van een .groot filmacteur". Murnau
was één van de beroemdste regisseurs, die
onnoemelijk veel heeft gedaan voor de ont
wikkeling van de moderne filmkunst, even
als wijlen zijn collega Lupu Piek. Weliswaar
trad Murnau aanvankelijk als looneelspeler
en filmacteur op, naam maakte hij echter als
regisseur van „Nosferatu", ..Der Brennende
Acker". ..Schloss Vogeloed", „Phantom" maar
vooral met „Der letzte Mann". welke film ook
een triomf voor Jannings werd. Behalve
Faust" maakte hij vervolgens „Tartuffe". een
van die films waarin Jannings, dank zij de
straffe regie een machtige persoonlijkheid
bleef.
In 1926 ging Murnau naar Amerika waar
hu het nogal tweeslachtig filmwerk „Zons
opgang maakte. Tenslotte volgden „De vier
duivels" en ..City Girls". Murnau was echter
op zijn grootst in zijn vaderland, in de periode
waarin ook Lupu Piek groote artistieke
successen boekte. Zijn dood is een zware slag
voor de moderne filmkunst.
DE NEW-YORKSCHE WAN-
TOESTANDEN.
NEW YORK. 11 Maart (V.D.) Terwijl de
Eerste Burgemeester van New York. Walker,
zich op een ontspanningsreis in Californië be
vindt, is in de breede kringen der burgerij
oppositie ontstaan tegen het stadsbestuur,
dat beschuldigd wordt van een weinig serieu
ze houding bij het onderzoek van de schan
daalaffaires van den laatsten tijd. De noodige
sensatie werd teweeggebracht door den on-
voorwaardelijken eisch van de töew Yorksche
Kamer van Koophandel, dat van staatswege
een omvangrijk onderzoek dient te worden
ingesteld. De Burger Unie, een invloedrijke
corporatie, zal vermoedelijk het verlangen
van de Kamer ondersteunen. Aangezien de
actie tegen het stadsbestuur dermate om
zich heen grijpt zullen de staatsautoriteiten
waarschijnlijk wel gedwongen zijn een onder
zoek :n te stellen.
ZEILVLUCHT BOVEN
NEW-YORK.
NEW YORK, 11 Maart (V.D.) De Duit
sche vlieger Hirth heeft te New York een
enorm succes geoogst door met een zeilvlieg-
tuig gedurende 55 minuten boven de wolken
krabbers van New York te vliegen. Hij be
reikte daarbij met zijn motorloos toestel een
hoogte van 300 M. Op order der verkeers
politie moesten de proefnemingen gestaakt
worden aangezien de belangstelling van het
publiek, dat langs de oevers van de Hudson
de evoluties van Hirth volgde, zoo groot was,
ciat het verkeer er twee uur lang door werd
gestremd.
BELGISCH GEMEENTE
ONTVANGER GEARRESTEERD.
ZEVEN MILLIOEN FRANCS VERDUISTERD.
BRUSSEL, 11 Maart (VD.) De gemeente
ontvanger van Sint Josse ten Noode is in
hechtenis genomen, nadat men ontdekt had
dat hij de gemeentekas voor zeven millioen
franken had benadeeld.
De ontvanger heeft dit bedrag aan zijn
broer gegeven.
Deze speculeerde ermede op de beurs met
de bedoeling het geld uit zijn winst terug te
geven. De speculaties liepen echter mis, waar
op de bom barstte.
In den trein van de forensen
Leek geen plaatsje onbezeten.
Vol met hen, die na hun dagtaak
Huiswaarts trokken om te eten.
Toe* ik na langdurig zoeken
Nauwelijks meer durfde hopen.
Vond ik tot mijn groote vreugde
Nog een enkel plaatsje open.
Zwijgend werd ik er ontvangen,
In een rook, die je kon snijden,
Zwijgend zette Ik mij neder,
Zwijgend gingen wij aan 't rilden.
D" atmosfeer was zwaar geladen
Met een sombere beklemming,
Louter ernstige gezichten
Schiepen een gedrukte stemming.
't Was alsof wij zoo tezamen
Ter begrafenisss reden.
Vol van droevige gedachten
Over toekomst en verleden.
Slechts de rook uit de sigaren
Zag Je krinkelend bewegen,
Een'je kuchte, 'n ander zuchtte,
Verder werd er slechts gezwegen.
Tot een' kleine heer, in 't hoekje
Van dien droeven lijdenswagen,
De benauwenis dier stilte
Blijkbaar niet meer kon verdragen.
Hij sprak plotseling de woorden
Die als een bevrijding leken:
Heeren kom. laat ons nu even
Eens niet over zaken spreken 1
De broodprijs. Een vergelijking.
i3e blad. 3e pag.)'
De inhoud van dc nieuwe vlootoverecnkomst
gepubliceerd.
(4e blad, le pag.)
Tumult in de Belgische Kamer over de
Fransch-Belgische verdragskwestie.
(4e blad, le pag.)
De beroemde filmregisseur Dr. F. W. Murnau
overleden.
(le blad, le pag.)
Intimus: Si aten-Genera al: Vergaderingen der
..Eerste- en Tweede Kamer.
(2e blad, le pag);
ARTIKELEN, ENZ.
R. P.: Een Oude Str{f<L
(le blad, le pag.)
Voor de forensenHoe de Nederlander een
eeuw geleden reisde.
De personeele belasting. Hoe de heffing na
Mei 1931 wordt.
(2e blad. le pag.)
Bep Otten: Langs de Straat: Vriendschap
(le blad, 3e pag.)
(Laatste berichten 2e pagina
le blad.)
HAARLEM, 12 Maart.
Een Oude Strijd.
De Enjelsche ..Boat Race" nadert weer.
Opnieuw zullen de twee achten van d" oude
universiteiten Oxford en Cambridge hun 7
K.M.-race op de Theems roeien, startend te
Putney, eindigend te Mortlake. Een lastig
traject, met wijde bochten en vele verrader
lijke windhoskjes en stroom versnelllnkjes.
Do twee kleine kerels, die de beid? ploegen
sturen hebben dan ook een ro! tc vervullen,
die zeker niet minder belangrijk is dan dlc
van de roeiers. Heel veel hangt van hun
tactisch inzicht en van hun kalmte af. Stee
vast worden zij door oude ervaren Thretns-
sehippers voorbereid voor hun taak, onder
wezen in de rivierkennis.
Aanvankelijk oefenen de ploegen thuis:
Oxford op de Isis ën Cambridge on de Cam.
Later gaan zij een tijdlang naar Henley, en
pas de laatste veertien dagen wordt er op
de racebaan, dus in Londen, getraind. Al die
dingen zijn traditie geworden.
De voorbereiding van dc twee ploegen
duurt vele maanden. In dien tijd worden ge
woonlijk nog vele wijzigingen in de samen
stelling gebracht. Streng worden de trai
ningsvoorschriften gehandhaafd. En iede-e
ploeg komt achtereenvolgens „in handen"
van een drietal coaches, die in de verschil
lende trainlngs-stadia als leiders van dc
oefeningen optreden.
Het raadselachtige van de zaak blijft de
enorme populariteit van deze spo~tgebeur-
tenis. Alleen de Derby geniet misschien nóg
meer algemeene«*belangstelling. Maar daarin
overweegt de goklust, en die speelt bij de
Boat Race vrijwel geen rol.
Een ..sport voor de massa", zooals voet
bal, is roeien nimmer geweest. In dit geval
wordt de strijd bovendien uitgevochten tus
schen de twee oudste universiteiten, die zich
in niet geringe mate on standsbegrippen
laten voorstaan, en bovendien zóo duur zijn
dat vrijwel alleen de zonen ten dochters)
van welgestelde menschen er hun studietijd
doormaken, Niettemin heeft het wassend
getij der democratie niet de minste veran
dering kunnen brengen in de voorliefde der
Engelsche volksmassaas, van alle vangen en
standen, voor „the Boat Race". Kleine bur
gers en arbeiders, die nimmer de geringste
aanraking hebben gehad met de veelbe
sproken, veelbezongen .sfeer" der belde
oude universiteiten, ontpoppen zich telken
De Jordaan zal geheel Palestina van electrl citeit moeten voorzien. Daarom heeft men
de rivier een anderen loop gegeven opdat zij clienst kan doen als krachtvcrwerker in de
enorme centrales die voor dit doel gebouwd zijn.
