Hef woord is aan...
Het probleem.
Hef Belangrijkste.
48e Jaargang No. 14666
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
Zaterdag 18 April 1931
HAARLEM S DAGBLAD
Directie: P. W- PEEREBOOM
en ROBERT PEEREBOOM.
UITGAVE DER N.V. LOURENS COSTER
Hoofdredacteur: ROBERT PEEREBOOM.
ABONNEMENTEN :per week 0.27*1 met Geïllustreerd Zondagsblad 0-32
Per 3 maandenHaarlem en plaatsen waar een agent gevestigd i» (kom dei
gemeente) 3.57*4. Franco per post door Nederland f 3.87*4- Losse nummers
ƒ0.06. Geïll. Zondagsblad per 3 maanden 0-57*4. franco per post.
Bureaux: Groote Houtstraat 93 Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12
Telefoon Nos.: Directie 13082 Hoofdredactie 15054 Redactie 16609
Administratie 10724, 1482S Drukkerij 10122, 12713 Postgiro 38810
ADVERTENTIëN: 1—5 regels ƒ175. elke regel meer ƒ0.35. Reclames
0.60 per regel. Reductie bij abonnement. Vraag en aanbod 14 regel» f 0.60,
elke regel meer ƒ0.15, buiten Arrondissement dubbele prijs. Onze Groentjes
(iederen dag) 13 regels 0.30, elke regel meer f 0.10. uitsluitend 4 contant.
Gratis Ongevallenverzekering voor Maand- en Weekabonnés. levenslange ongeschiktheid en Overlijden (600.-. Verlies van Hand, Voet ot Oog 1400.-, Duim 1250.-, Wijsvinger 1150.-. Elke andere vinger 150.-, Arm- ot Beenbreuk 1100.-
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VIERENTWINTIG BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD
INDRUKWEKKENDE BEGRAFE
NIS TE MAASSLUIS.
Van vijf slachtoffers van de
„Noordpool".
EEN REDE VAN DEN BURGEMEESTER.
Vrijdagmiddag werd op de algemeene be
graafplaats te Maassluis onder talrijke blij
ken van deelneming het stoffelijk overschot
van A. van Onselen, L. M. van Sprang, J.
Hennevanger, P. van der Ende, C. Varen
kamp, de vijf Maassluische visschers, die
het leven hebben gelaten bij de ramp van
de Noordpool, teraardebesteld.
De vijf kisten stonden onder bloemen be
dolven, waaronder van familieleden en van
de Maatschappij Noordpool, op de baar in de
kapel. Bij het gemeenschappelijk graf had
de politie voor een ruime afzetting zorg ge
dragen, zoodat de inwoners van Maassluis,
die de plechtigheid bijwoonden, op een be
hoorlijken afstand werden gehouden. Onder
hem, die de omgekomenen de laatste eer be
wezen, bevonden zich de heeren C. P. I.
Dommisse, burgemeester van Maassluis, de
wethouders W. Richter uit den Bogaard en J.
v. d. Spek, de gemeente-secretaris A. M.
Nieuwenhuisen en J.C.Schoolmeyer, directeur
van de Maatschappij Noordpool te IJmuiden,
P. S. van 't Haaf inspecteur van de Scheep
vaart te Den Haag, ds. J. van Garderen, Ne-
derlandsch Hervormd Predikant, ds. Bramer
gereformeerd predikant beiden te Maassluis,
Ds. Heida te Vlaardingen, E. Muller, verte
genwoordiger van L. Smit en Co.'s Interna
tionalen Sleepdienst en L. Kleiweg, haven
meester van Maassluis.
Nadat te 2 uur de familie zich in de kapel
Verzameld had werden de kisten, waarop een
zilveren plaat was gelegd met den naam van
het slachtoffer en de woorden „Drowned at
eea 1 March 1931", uitgedragen naar het
gemeenschappelijk graaf.
Allereerst werd aan het graf het woord ge
voerd door den Burgemeester van Maassluis,
<den heer C. P. I. Dommisse, als voorzitter van
liet Comité,- dat zich gevormd had in het
land om de slachtoffers van dé ramp terug
te doen brengen naar Maassluis en tevens
als burgemeester dezer gemeente.
Spr. herinnerde er aan, dat ons vaderland
Van oudsher een volk herbergt, dat niet al
leen zijn bestaan vond in nijverheid en land
bouw, maar dat zich ook steeds heeft toe
gelegd op de visscherij. Reeds in de 16e en
17e eeuw kende men deharingvisscherij en
het is de verdienste geweest van plaatsen als
IJmuiden, Vlaardingen en Maassluis, dat dit
omoie bedrijf in stand is gehouden en tot
bloei "gebracht. De visscherij, aldus spr.
is mooi en moeilijk, doch ook meermalen ge
vaarlijk. Groot is de macht van de zee, die
met schepen speelt en het leven van hen die
aan boord zijn, niet spaart.
Spr. dankt den Schotten voor wat zij ge
daan hebben voor de nagelaten familiebe
trekkingen. Verder brengt spr. dank voor
den steun, welke het Comité genoten heeft
van de Koningin en een groot aantal ver-
eenigingen, die een fonds hebben bijeenge
bracht, waardoor het mogelijk was de slacht
offers naar het vaderland terug té^brengen.
Het verlies, zoo richtte spr. zich tot de fami
lieleden, kan niet ongedaan gemaakt wor
den, de Maassluische burgerij zal echter de
bemanning, die het leven heeft gegeven in
dienst van de visscherij, niet vergeten.
Daarna hebben nog het woord gevoerd Ds.
J. van Garderen, predikant der Nederl. Herv.
gemeente en Ds. H. Bramer, predikant der
Geref. Gemeente.
Begrafenis A. Rog te
Scheveningen.
Op de Algemeene Begraafplaats te 's-Gra-
venhage is na een rouwdienst in het woon
huis van den overledene, onder groote be
langstelling, vooral van de zijde der Sche-
veningsche visschersbevolking, de begrafenis
geschied van den 29-jarigen Arie Rog, een
der leden van de bemanning van den IJmui-
der stoomlogger „Noordpool".
Wij lezen hierover in de Msb.:
Op de begraafplaats waren onder meer
aanwezig leden van het comité dat zich ge
vormd heeft voor de overbrenging van de
slachtoffers van de scheepsramp, de heer
Otto Wagenaar, als afgevaardigde van den
hoofdinspecteur voor de Scheepvaart, zoo
mede vertegenwoordigers van reederij- en
visschersorganisaties.
Toen de kist, waarop een plaat met het op
schrift „A. Rog drowned at sea, on March 1.
1931" grafwaarts werd gedragen, hadden zich
reeds vele honderden rondom de groeve ver
zameld.
Bij de familie sloten zich aan ds. Heida,
Ger. predikant te Vlaardingen, ds. Feenstra
Ger. predikant te Scheveningen, S. Coster,
directeur der Visscherij Exploitatie Mijte
IJmuiden die ook de „Victoria" beschikbaar
stelde, waarmede de slachtoffers naar va-
derlandschen bodem werden vervoerd.
Verder waren aanwezig de heeren Stapel
kamp secretaris en vele bestuursleden van
den Ned. Bond van Chr. Fabrieks- en Trans
portarbeiders en het bestuur der Visscherij
Vereeniging, O. Wagenaar, afgev. v. d. hoofd
inspecteur van de scheepvaart.
Nadat de kist was neergelaten sprak het
eerst de heer W. Verheij, ouderling van de
Oud Gereformeerde Gemeente, die memo
reerde hoe algemeen de deelneming met dit
droevig verscheiden is geweest. H.M. de Ko
ningin heeft blijken van medeleven in dit
geleden verlies gegeven.
De ondergang van de Noordpool.
Uitvaartdienst van schipper
Job Gravenmaker.
De lijkkist wordt opgebaard in de Oud-
Katholieke Kerk te IJmuiden.
Hedenmorgen half elf had in de oud-
Katholieke kerk de plechtige uitvaartdienst
plaats voor wijlen schipper Job Gravenmaker,
welke gecelebreerd werd door pastoor L. Rin
kel. Velen gaven door hunne aanwezigheid
blijk mede te leven met de zwaar beproefde
familie. Op verzoek van de weduwe werd een
stille rouwdienst zonder orgelspel gehouden,
welke niet naliet diepen indruk op de aan
wezigen te maken.
Hierna werd een vers van psalm 81 gezon
gen.
Ds. Heida sprak namens de commissie voor
de overbrenging van de slachtoffers van „de
Noordpool" door welks vergaan elf man den
dood vonden. Spr. gewaagde van de groote
sympathie, die het comité van alle zijden
heeft mogen ondervinden eerst in Sch<$-
land, waar dë bevblking zóo hartelijk mede
leefde, thans hier nu het na groote inspan
ning en moeite gelukt is den hartewensch
van de nabestaanden in vervulling te doen
gaan om de dierbare doodén op vaderland-
schen grond te kunnen begraven. Spr. richtte
zich vooral tot de heeren Coster en Stapel
kamp die onvermoeid voor dit doel zijn werk
zaam geweest.
De heer Stapelkamp sprak namens den
Bond woorden van afscheid.
Tenslotte heeft ds. Feenstra in opdracht
van de familie het comité dank gebracht
voor het vele werk door de leden verricht.
Door de aanwezigen werd hierop gezongen
„Gelijk het gras, is ons kortstondig leven".
Er waren kransen van de Reederij, van den
Ned. Bond van Chr. Transport en Febrieks-
arbeiders en van vrienden.
De poütie had voor uitstekende afzetting
gezorgd.
JAPANSCH SCHIP IN HET IJS
BEKNELD.
TOKIO, 17 April (Reuter)Het s.s. „Gensan
Maru", dat door de Sovjet-regeering gechar
terd is en 412 Russische en 140 Japansche
visschers aan boord heeft, heeft draadloos
geseind, dat het sedert 14 April in het ijs be
kneld zit tusschen Hakodate en Kamtsjatka.
Het kan onmogelijk los komen; de toestand
is precair, maar blijkbaar is er geen onmid
dellijk gevaar; er zijn voldoende levensmid
delen aan boord
De nieuwe Gemeenteontvanger
van Bloemendaal.
N. SCHEFFER.
Hierbij het portret van den heer N. Schef-
fer, commies ter Gemeente-secretarie te
Schiedam, die benoemd is tot Gemeente
ontvanger van Bloemendaal. In ons vorig
nummer publiceerden we een en ander van
zijn loopbaan,
de Montesquieu
Een vrouw kan slechts op één manier mooi
zijn, maar zij is bekoorlijk op duizend
manieren.
(In Zweden, een der weinige lan
den waar het verkeer links
houdt, is een krachtige „recht-
sche" actie gevoerd, die aan
vankelijk succes had, maar
tenslotte toch weer het onder
spit heeft gedolven in het
parlement)
In Zweden acht een deel van 't volk
Het linksch verkeer verkeerd,
En heeft daar in den laatsten tijd
Scherp tegen geageerd.
Het is een moeilijk oud probleem
En niet in Zweden slechts,
Er zit wat in het linksch systeem,
Er pleit wat voor het rechtsch.
De rechtsche ziet in 't linksch verkeer
Een linkschheid, die beslist,
Het rechtsche, zegt de linksche weer,
Is iets dat rechtsgrond mist.
Zoo debatteert men steeds maar voort,
Het grootsch princiep gewijd,
De rechtsche en de linksche soort
Verkeeren steeds in strijd.
Wanneer de goede vrede slechts
Wou gloren in 't verschiet,
Maar d'een kijkt links, de ander rechts,
Ze zien elkander niet.
Er is geen kans op overleg,
Dat staat bij voorbaat vast,
Omdat de gulden middenweg
Hier nu eens niet op past.
HET PROCES-KUERTEN.
DUSSELDORF, 17 April. (VZ>.) Vervol
gens werd behandeld de dubbele moord van
den 24sten Augustus 1929 op de jeugdige
Louise Lenzen en Gertrud Hamacher. De
beide kinderen, die resp. 14 en 6 jaar oud
waren, waren op een avond door Kuerten op
het veld gelokt, waar hij ze door steken met
een stilet had vermoord. De geneeskundige
Randerath deed eenige mededeelingen om
trent de sectie op de beide lijken.
Bij de behandeling van den moordaan
slag op Gertrud Schulte verzocht de pro
cureur-generaal dit verhoor met gesloten
deuren te doen plaats vinden, omdat de aan
gevallene verscheidene uren met den be
klaagde is samengeweest en waarschijnlijk
zeer uitvoerige mededeelingen zou kunnen
doen. Aan dit verzoek werd voldaan, zoodat
het publiek de zaal moest verlaten. Alleen
een aantal persvertegenwoordigers mocht bij
het verhoor in de zaal blijven.
De 28-jarige getuige Gertrud brak, toen zij
in de getuigenbank plaats nam, in een
hevige huilbui uit, doch nadat zij tot kalmte
was gekomen gaf zij een uitvoerige schilde
ring van den moordaanslag. Toen Kuerten
zich op haar had geworpen en zij luid om
hulp riep, had hij geantwoord: „Hier zal je
sterven". Toen zij al zwaar gewond was waren
er menschen genaderd en was Kuerten op de
vlucht geslagen.
Na deze verklaringen werd het publiek weer
tot de rechtszaal toegelaten. .De president
toonde haar een horloge, dat haar door
Kuerten was ontnomen. De als getuige ge
hoorde Dr. Gross verklaarde, dat hij aanvan
kelijk had verwacht dat Gertrud Schulte aan
haar verwondingen, die zeer zwaar waren, zou
overlijden.
Vervolgens werd behandeld de moord op
Ida Reuter. Gehoord werd de getuige Hein.
rich Ertel, die het lijk van de vermoorde het
eerst gevonden had. De politie-ambtenaren
praetarius en Irrgang deden mededeelingen
omtrent den toestand van het lijk.
Nadat nog eenige getuigen gehoord waren,
werd gepauzeerd.
De vijfde dag van het proces-Kürten be
gon met een nieuw sensatie. De ambtenaar
van het O.M. deelde mede, dat uit het onder
zoek was gebleken dat de verklaring van
Kürten, nl. dat hij op achtjarigen leeftijd
twee kinderen onder een boot had geduwd en
verdronken, juist was, waarna de verdediger
van Kürten mededeelde, dat de beklaagde
nog een nieuwe bekentenis had afgelegd.
Kürten zou namelijk eenige dagen nadat hij
de beide kinderen had verdronken wederom
een jongen van een muur af in het water
hebben geduwd en verder een jongen van
een vlot af in den Rijn hebben geworpen.
Deze jongen kon nog gered worden, terwijl de
eerste verdronk.
EEN NIEUWE OCEAANVLUCHT
VAN VON GRONAU.
KOPENHAGEN. 17 April (V.D.) De be
kende Duitsche Oceaanvlieger Von Gronau,
die te Kopenhagen is gearriveerd, voert on
derhandelingen met de regeering van Groen
land over de voortzetting van zijn Atlanti
sche vlucht met een tusschenlanding op Groen
land.
„Extrabladet" vermoedt, dat Von Gronau
in alle stilte van Duitschland uit een nieuwen
Oceaantocht via Groenland zal ondernemen
om dan naar Prof. Wegener te zoeken.
GEREFORMEERDE KERK.
BEVESTIGING DS. HOORWEG.
De derde predikant der Gerefomeerde Kerk
te Haarlem, Ds. Hoorweg, zal vermoedelijk 18
Mei bevestigd worden.
HET COMMUNISME IN BELGIë.
INVALLEN EN ARRESTATIES.
BRUSSEL, 17 April (V. D.) De politie heeft
een inval gedaan in een vergadering van
communisten te Schaerbeek.
Twee tlaliancn en een Armeniër, die in
het bezit waren van bezwarende documen
ten, werden aangehouden.
Te Antwerpen werden verder zeven Ita
lianen met valsche papleren ingerekend.
Bij een huiszoeking werden talrijke wapens
en een hoeveelheid munitie gevonden.
Voorts ,werd op het station te Luik een
Duitscher gearresteerd, die in het bezit werd
bevonden van documenten inzake de Belgi
sche landsverdediging. Hij had bovendien
een geladen revolver en, een aantal gestolen
foto's bij zich.
In hoever deze aanhoudingen met elkaar
verband houden valt nog niet na te gaan.
GASFABRIEK
Door B. en W. van Haarlem is benoemd
tot machinist aan de Gem. Gasfabriek de
heer F ,M. A. van Schaik te Haarlem.
UIT DE STAATSCOURANT.
HOOGER ONDERWIJSWET.
Benoemd zijn voor het jaar 1931 aan de
Rijksuniversiteit te Utrecht tot conservator
bij de oogheelkunde dr. J. A. van Heuven, bij
de vergelijkende physiologie dr. H. J. Vonk
en bij de natuurkunde G. J. D. J. Willemse,
allen thans hoofd-assistent.
ZUIDERZEEWERKEN.
Met ingang van 1 Mei is aan den ingenieur
bij den dienst der Zuiderzeewerken ir. J. H.
Verhey op zijn verzoek eervol onslag uit
's Rijks dienst verleend.
GEVANGENISWEZEN.
Op zijn verzoek ls eervol ontslag verleend
aan mr. C. van Lookeren Campagne uit zijn
betrekking van lid, tevens voorzitter van
het college van regenten over de gevangenis
sen te Alkmaar, onder dankbetuiging voor de
als zoodanig bewezen diensten.
DE ARRESTATIE VAN EEN
BOETEPLICHTIGE.
WAT ZAL DE MINISTER DOEN?
Het Tweede Kamerlid ds. Van der Helde
(S.D.A.P.) heeft den minister van Justitie
gevraagd, of hij bereid is een onderzoek in te
stellen naar het optreden van een rijksveld
wachter te Amsterdam, die Zaterdag 11 April
een ondersteunde van Maatschappelijk Hulp
betoon aldaar, veroordeeld tot een boete van
0.50, vanwege één dag schoolverzuim van
een zijner kinderen wegehs gebrek aan
schoeisel, die tot betaling onmachtig was,
's ochtends te kwart over vijf ln zijn woning
wilde arresteeren, en weigerde een voorstel
om 0.50 te leenen te overwegen, en daarna
den te arresteeren man met de sabel een
aantal ernstige verwondingen heeft toege
bracht, nadat een achterlijk kind van den
man den rijksveldwachter van achteren bij
zijn uniform had beetgepakt?
En of hij bereid is het resultaat van een
eventueel onderzoek bekend te maken en
tevens zijn oordeel over het optreden van den
rijksveldwachter uit te spreken, en bijaldien
dit optreden aanleiding geeft tot gerecht
vaardigde critiek, maatregelen te nemen, op
dat soortgelijke handelingen ten aanzien van
te arresteeren personfcn zooveel doenlijk wor
den voorkomen.
De verhouding tusschen Catalonië en de
Republiek Spanje. Over een mededecling
van Macia.
(2e blad, le pag.)
Frankrijk en de OostenrijkDuitsche Tol-
unie.
(2e blad, le pag.)
Het proces Kuerten.
(le blad, le pag.)
Het begin van het bloemenfeest.
(4e blad, le pag.)
De slachtoffers van de „Noordpool". Indruk
wekkende plechtigheid te Maassluis.
(le blad, le pag.)
De nieuwe Gemeente-Ontvanger van Bloe
mendaal.
(le blad, le pag.)
ARTIKELEN, ENZ.
Karei de Jong: Radiomuziek der Week. Eert
voorbespreking.
(3e blad, le pag.)
H. v. B.: Brieven uit Berlijn. Bekende Neder
landers. Een afscheid.
(6e blad, le pag.)
Een controleur B. B.Brief uit Indië: Feesten.
(6e blad. le pag.)
L. A.: E. A. Dupont's film: Gekooide
menschen.
(6e blad, le, pag.)
Ton Ruygrok: Langs de Straat: De Lafaard.
(6e blad, le pag.)
Lettinga: Financiëele Kroniek.
(2e blad, 2e pag.)
(Laatste berichten 2e pagina
le blad.)
HET
GRENSINCIDENT
D1NXPERLO.
TE
BESTRAFFING DER DUITSCHE
BEAMBTEN GEVRAAGD.
In antwoord op de vragen van het Twj2-
de-Kamerlid Beumer over het grensinci
dent te Dinxperlo heeft de minister van
Buitenlandsche Zaken uiteengezet, dat In
derdaad 21 Maart een Nederlander, inwoner
der gemeente Dinxperlo, door Duitsche be
ambten op Nederlandsch grondgebied is
aangehouden en met geweld naar Duitsch
land medegenomen. Dank zij het onmiddel
lijk krachtdadige optreden te zijnen behoeve
van den burgemeester dier gemeente werd
de Nederlander 27 Maart daaropvolgend we
der vrijgelaten.
Aan Harer Majesteits gezant te Berlijn
wordt verzocht het voorval ter kennis van
de Duitsche regeering te brengen en bestraf
fing van de schuldigen te vragen.
MUSSOLINI
EEN COMMUNISTISCH RELLETJE TE
AMSTERDAM.
In Bellevue te Amsterdam werd Vrijdag
avond een debatavond gehouden tusschen
fascisten en communisten. Dc zaal aan den
kant van de Marnlxstraat was eivol. Zij, öie
buiten stonden, werden eenlgszins rumoerig,
toen binnen zoowel het fascistenlied als de
Internationale klonken. De politie, die in
grooten getale aanwezig was, versureldde de
ze buitenstaanders, toen zij zongen „Hop,
hop hop, hang Mussolini op". Na het einde
der vergadering vertrokken de fascisten in
een vrachtauto. Op het Raamplein werd naar
deze auto met steenen gegooid. Twee van
deze steenen verbrijzelden een paar ruiten
van een motorwagen van lijn 20.
De haven van Barcelona, het centrum van Catalonië, waar dc republiek is uitgeroepent
hetgeen lot meeningsverschillen met Madrid aanleiding heeft gegeven. (Men zie he'
Buitenlandsch Overzicht).