DE TOLUNIE VAN SAUERWEIN. 11 BUITENLAND. HAARLEM'S DAGBLAD DONDERDAG 7 MEI 1931 TWEEDE BLAD Verkeerd weergegeven passage van interview. Werkzaamheden omtrent verdragsbepalingen tusschen Duitschland en Oostenrijk niet stilgelegd. Frankrijk en de ontwapening. Geen volledige publicatie van cijfers. HET BELANGRIJKSTE NIEUWS (De bekende en invloedrijke journalist Jules Sauerwein heeft voor de „Matin" een on derhoud gehad met den Oostenrijkschen mi nister van Buitenlandsche Zaken, Schober. over de Europeesche economische kwesties en in het bijzonder over de Duitsch-Oosten- rijksche tolunie. Schober verklaarde hoe men na het mis lukken van de economische onderhandelingen te Genève tot het plan van een tolunie is gekomen. Curtius en hij hadden het voor nemen in de laatste dagen van April naar Genève te gaan om voor het bijeenkomen van de Europeesche commissie met Briand over het plan te spreken. Door de presidentsverkiezingen in Frankrijk is deze, op 1 Mei vastgestelde bijeenkomst echter uitgesteld. Om geheel correct te zijn, zijn Curtius en hij overeengekomen een ge zamenlijk protocol op te stellen, dat, naar bekend is, in Maart werd gepubliceerd. Schober legde er den nadruk op. dat men niet van een fait accompli kan spreken. Volgens Sauwerwein verklaarde Schober verder: „Daar de Volkenbond zich met de kwestie zal bezighouden, heb ik uit respect voor den Volkenbond opdracht gegeven alle werkzaam heden en onderhandelingen te onderbreken'.' Gevraagd naar de voordeelen, die de tolunie voor Oostenrijk kan opleveren, verklaarde Schober, dat vooral de Oostenrijksche land bouw van ae overeenkomst kan profiteeren. De Oostenrijksche economen zullen alles ech ter nog ernstig moeten bestudeeren. Schober verklaarde ten slotte, dat hij er vast van overtuigd is, dat Briand uit het DuitschOostenrijksche initiatief zeer belang rijke conclusies kan trekken. Dit interview is door een incident ge= volgd. Vaz Dias meldt er het volgende over: Het.Oostenrijksche gezantschap te Berlijn spreekt de door Sauerwein in de „Matin" weergegeven verklaringen van den Oosten rijkschen Minister van Buitenlandsche Zaken Schober, volgens welke alle werkzaamheden en besprekingen inzake de tolunie zouden zijn onderbroken, tegen. De interne werkzaamheden worden, zooals reeds eenigen tijd geleden is gemeld, voortge zet. De vervalschte weergeving van het onder houd van Sauwerwein met Schober wordt ove rigens in Berlijnsche politieke kringen, na de redevoeringen van buitenlandsche staats lieden als Doumergue, Benesj, Laval enz., beschouwd als een schakel in den langen keten van, door de andere partij ingezette aanvallen op de tolunie. De publicatie van Sauerwein schijnt het bijzondere doel te hebben Briand, die Donder dag of Vrijdag zijn groote rede over de buiten landsche politiek zal houden, te bescher men. De Fransche regeering heeft den Secreta- ris-Generaai van den Volkenbond, ter door zending aan de leden van den V. B.-raaa, een nota doen toekomen, betrekking hebben de op het Duitsche voorstel tot onbeperkte publicatie van de bewapeningscijfers der volken als basis voor de onderhandelingen ter a.s. Ontwapeningsconferentie. De Fran sche regeering verwerpt de Duitsche voor- stellyen. Zij is van opvatting, dat publicatie van "de bewapeningscijfers van geen practi- sche waarde kan zijn voor de beoordeeling van de weermacht der landen, aangezien in de allereerste plaats de bewapeningscapacï- teit der landen en de ontwikkeling hunner bewapeningsindustrieën onderzocht moet worden. De Fransche regeering stelt zich op het Engelsche standpunt en wenscht, dat pu blicatie van de bewapeningsgegevens zal plaats hebben op, door de voorbereidende ontwapeningscommissie opgestelde tabellen (die natuurlijk slechts in onderdeelen op deze kwestie ingaan en verre blijven van volledigheid). Het Fransche besluit is betreurenswaardig en moet in de eerste plaats beschouwd wor den als een verkte aanval op Duitschland. wiens eigenlijke weermacht teruggevonden zou kunnen worden in de „bewapeningsca paciteit" en in de ...bewapeningsindustrie", welke factoren niet door getallen, als door 'Duitschland in het voorstel bedoeld, gewaar deerd kunnen worden. Men had van Fransche zijde echter geen ander antwoord kunnen verwachten. Marianne is den laatsten tijd geenszins ingesteld op welwillendheid ten aanzien van de internationale ontwapening. A. België. belangrijke plannen voor de defensie. De Belgische minister van Oorlog De Bro- nuiville heeft in de Kamer zijn rede voort- -zet over de buitengewone credieten voor de nationale verdediging. De verdedigingswerken van Antwerpen en Gent, aldus de minister, moeten een even- tueelen aanval ui' Noorden, via Luik en Nedcrlundsch-Limburg, beletten met behulp van de 300.000 man van het Belgische leger. Deze verdedigingslinie zal zeer sterk zijn. „Zeker, aldus spr., het verdrag van Locarno is waardevol voor ons, maar niemand zal durven beweren, dat wij thans nooit meer een aanval zullen hebben af te slaan. Met ons leger kunnen wij geen te uitgestrekte linie verdedigen. De verdediging van Antwerpen en Gent zal ons in staat stellen het verband te handhaven met de legers, die ons te hulp komen, en eventueel tezamen met die legers den invallenden vijand aan te vallen". Het verdedigingsstelsel, dat België wil op bouwen is tegen niemand gericht en beoogt slechts de verdediging van het land tegen eiken aanval. Men zal begrijpen, aldus de minister, dat ik niet in details treed over de organisatie der defensie; zij omvat ook aan vallen door vliegtuigen en verdediging tegen gas-attaques. Luik en Namen moeten dienen ter bescher ming van onze mobilisatie en de concentra tie van onze troepen ten einde een plotselin- gen inval op ons gebied tot staan te brengen. De minister critiseerde vervolgens de hou ding der socialisten, die de gevraagde credie ten niet zullen goedkeuren en spreker vraagt hen hoe zij de verdediging van het land den ken te organiseeren. Een nieuwe eenheid: de Ardennenjagers. BRUSSEL, 6 Mei (V.D.) De Brocqueville heeft verder aangekondigd, dat in het Bel gische Leger een nieuwe eenheid gevormd zal worden, de Ardennenjagers geheeten. Dit corps, dat een zelfde karakter zal dragen als de Fransche en Italiaansche Alpenjagers, zal speciaal belast worden met de verdediging van de Belgische provincie Luxemburg. Engeland. Belangrijke maatregelen voor de ontwapening? LONDEN, 6 Mei (V.D.) Teneinde natio nale eenheid te verzekeren in de Britsche po litiek ten opzichte van het groote internatio nale vraagstuk der ontwapening zijn eenigen tijd geleden besprekingen begonnen over dit onderwerp, welke besprekingen nog voortdu ren, tusschen de leiders der regeering, de con servatieven en de liberalen. De ontwapening wordt door alle partijen erkend als het belangrijkste internationale vraagstuk van de huidige generatie en alge meen bestaat de wensch, dat de mogelijkheid, dat het een partijzaak wordt, moet worden vermeden. Er wordt aan herinnerd, dat ook aan de Indische Ronde Tafelconferentie alle politie ke partijen vertegenwoordigd waren in de Britsche parlementaire delegatie. Massigli terug naar Londen. LONDEN, 6 Mei (V.D.) De Fransche marinedeskunaige Massigli keert heden van Parijs naar Londen terug. Gisteren heeft hij geconfereerd met den Franschen premier Laval, den minister van buitenlandsche zaken Briand en dén minister van marine Dumont. Vernomen wordt, dat Massigli het schrif telijk antwoord van zijn regeering zal mede= brengen, naar aanleiding waarvan de vloot- besprekingen met de Britsche en Fransche vertegenwoordigers zullen worden hervat. De ex-territorialiteit in China. LONDEN, 6 Mei (V.D.) In het Lagerhuis heeft de minister van Buitenlandsche Zaken Henderson, een verklaring afgelegd over den stand der onderhandelingen betreffende Ae exterritorialiteit in China. De minister zeide, dat op tal van punten thané reeds overeenstemming is verkregen voor een verdrag waarbij voorzien wordt eens deels in de overdracht van de jurisdictie der Britsche onderdanen in China van de Brit sche naar de Chineesche gerechtshoven en anderdeels voor de safeguarding van het be stuur der justitie, beoogde een gevoel van vertrouwen en veiligheid te geven aan de Britsche onderdanen en hun bezittingen on der het nieuwe regiem. De Britsche houding wordt niet slechts bepaald door de overweging dat door een plotselinge wijziging in de jurisdictie in enkele havens een chaos zou ontstaan, doch mede door het feit dat meerdere mogendheden hierbij betrokken zijn. Voorgesteld werd een speciale commissie te benoemen ten einde direct na de afsluiting van het verdrag over te gaan tot de be studeering van het geheele probleem dezer gebieden, ten einde aldus een bevredigende oplossing te vinden. Ongelukkigerwijze was de Chineesche re geering niet in staat haar goedkeuring aan de voorstellen te hechten, de Britsche re geering heeft echter niet de hoop opgegeven, dat indien tijd wordt gelaten voor verdere besprekingen een bevredigende oplossing van deze eenige moeilijkheid zal worden gevon den. Recht op benzine in den Ierschen Vrijstaat. LONDEN."6 Mei (V.D.) De begrooting van den Ierschen Vrijstaat voorziet in heffing var. een recht op benzine van vier pence per Gal lon en volga daarin dus hel Engelsche voor beeld. INGEZONDEN MEDEDEELINGEN a 60 Cts. per regel. Stofzuigerhuis MAERTENS BARTEL JORIS STRAAT IB - TEL. 10756 PHILIPS' RADIO TOESTELLEN Oostenrijk. De V. B.-Controle-commissie van 1922 bijeengeroepen. WEENEN, 6 Mei (V.D.) De Controle- commissie voor de Oostenrijksche Voiken- bonasleening van 1922 is volgens meöedeeling van den vooriztter, het lid van den Italiaan- schen Raad van State Brocchi, tegen 12 Mei te Genève bijeengeroepen. Daar het telegram eerst hedenavond op den Balhausplatz ontvangen werd, konden nog geen definitieve regelingen getroffen worden met betrekking tot de vertegenwoor diging van Oostenrijk in deze zitting. Deze bijeenroeping is het gevolg van de tot standkoming der Tolunie. Tot dusverre hebben nog slechts weinig Berlijnsche bladen stelling genomen tot de bijeenroaping van de controlecommissie: De „Boersenzeitung" spreekt van een grooten aanval op de Tolunie en zegt verder, ■dat de bijeenroeping practisch nutteloos is, daar de controle-bevoegdheden beperkt zijn tot zuiver financieel technische kwesties, hoewel ae bedoeling ook kan zijn Oostenrijk te intimideeren. Amerika. Ter Internationale Kamer van Koophandel. WASHINGTON, 6 Mei (V. D.) In de plenai- re zitting van de Internationale Kamer van Koophandel heeft Dr. Sempell, lid van den Raad van Beheer van de „Vereinigte Stahl- werke", het woord gevoerd over „Massa- fabricage en Rationalisatie'. Hij verklaar de te moeten toegeven, dat het gevaarlijk is Amerikaansche methoden a bout portant op Europeesche toestanden toe te passen. In- tusschen bestaan er industrieën in Europa, die te kiezen hebben tusschen z.g. Ameri kaansche methoden of stopzetting der pro ductie. Dit geldt inzonderheid voor staal, ijzer, chemicaliën, kalk, cement en electri- sche artikelen. Voor Duitschland komt hier bij nog de noodzakelijkheid betalingen te doen, zonder dat daartegenover economische prestaties staan. Duitschland heeft zich ver gist door te veronderstellen, dat men zijn eport wilde opnemen, toen men betalingen verlangde. Het verwijt van den rapporteur Gounaud, dat de helft van het werkloozen- cijfer in Duitschland te wijten zou zijn aan de overdreven rationalisatie, moet spr. ver werpen, daar het nu eenmaal onmogelijk is met dure productiemethoden op succesvolle wijze te concurreeren. Ondanks den critieken toestand verklaart spr. zich voorstander van een voorzichtig optimisme. De voorzitter van het Europeesche Staal- kartel Aloys Meyer sprak over de hooge loo- nen. Hij verklaarde, dat het in het alge meen gewaagd is, het Amerikaansche sys teem der hooge loonen naar Europa over te heven. aangezien geen enkel Europeesch land, zij het ook slechts bij benadering, de economische toestanden kent, die in de Ver- eenigde Staten bestaan. Overigens heeft Amerika den hoogen loonstandaard slechts ingevoerd als natuurlijk gevolg van de eco nomische ontwikkeling. De Duitschland on dernomen pogingen om het loonpeil langs wetgevenden weg op te voeren, is een onher roepelijke mislukking gebleken, daar met verhooging der loonen een stijging van de kosten van het levensonderhoud gepaard ging. Hooge loonen, sociale lasten en slechte betaling hebben de „Konkurrenzfahigkeit" der Duitsche industrie op de buitenlandsche markten verminderd. Duitschland ziet thans zijn fout in en streeft naar verlaging van de loonen en van den levensstandaard. Dmtsclilaind Geen onmiddellijke bijeen komst van den Rijksdag. BERLIJN, 6 Mei (V.D.) In het Senioren convent van den Rijksdag werd heden het communistisch voorstel om den Rijksdag on middellijk bijeen te roepen met de stemmen der voorstellers voor verworpen, nadat staats secretaris Puender dringend verzocht had van bijeenroeping af te zien. Van sociaal-democratische zijde werd gezegd dat bijeenroeping van den Rijksdag op het oogen'plik geen nut heeft, daar er nog geen concrete voorstellen der regeering inzake de verlaging der salariüen en sociale maatrege len zijn. Verder drongen de sociaal-democraten er op aan, dat de regeering zal zorgen voor ver laging van den broodprijs. Betwijfeld werd dat de reeds genomen maatregelen zullen leidgn tot verlaging van den broodprijs. Rabindranath Tagore zeventig jaar. Tagore. •Rabindranath Tagore, de bekende Ocster- sche dichter, die vandaag zeventig jaar wordt, heeft nog bij zijn leven een wereld naam verworven. Hij wordt vaak geprezen als een ster van de eerste grootte der wereld literatuur, toch zijn er critici, die zeggen, dat er minstens een dozijn Europeesche dichters te noemen zijn, die Tagore aan beteekenis in alle richtingen wijd overvleugelen en die wer ken hebben gewrocht, die veel belangrijker zijn dan de zijne. En Arthur Schurig, de uit gever van een Duitsche biografie van Tagore, noemt hem een Morgenlandsche ster van de tweede grootte, gaat zelfs zoover, te beweren, dat Tagore nog" niet eens reikt aan de groot te van meer dan honderd Duitsche dichters, afgezien nog van de allergrootsten. En Wal- demar Bonsels heeft eens over hem gezegd: „Hij zal buiten zijn artistieken aesthetischen invloed nooit een diepere beteekenis voor de Europeesche cultuur krijgen". Waarom heeft in Europa deze dichter zoo veel opzien gebaard? Men kan van hem hou den en Tagore is een persoonlijkheid, die het waard is, maar waarom is hij tot een groo ten modedichter verheven? Omdat de Euro peanen veelal door het vreemde worden aan getrokken. Het zal ook daaraan wel te dan ken zijn dat hij bij zijn Europeesche reis in 1921 zoozeer de aandacht trok. Zijn groote met een wonderlijk imponeerenden kop ge kroonde gestalte, ae helderheid zijner oogen. de rust van zijn gelaat, zijn witte lange baard en de lange witte haarlokken, de lange licht grijze kiel, zonder welke hij ondenkbaar is, zal daar wel toe hebben bijgedragen. Deze exotische dracht werkte betooverend op de Europeesche gemoederen, en zorgde ervoor, dat hij korten tijd d e modedichter werd. In Calcutta werd hij op 7 Mei 1861 geboren, wijdde zich vroegtijdig aan de dichtkunst, ondernam reeds als zeventienjarige jongeling een reis naar Engeland, voelde een groote voorliefde voor de Engelschen en wordt daarom ook door velen als een van de steun pilaren van het Britsche wereldrijk in Indië aangezien. Hij is filosoof, politicus, wereldhervormer, heilsleerverkondiger, godsdicnstleeraar de Indiërs eeren hem als den eersten Indischen heilige, die zich niet van het leven afkeert. Voor ons echter is hij dit alles niet. Wij heb ben in hem een dichter, een lyrisch schrijver te zien. Zijn hoofdwerk is de lyrische bundel „De Gaarder", een verzameling gedichten van liefde en leven. Dit werk heeft zijn roem ge vestigd. Verdere lyrische werken zijn van hem „Gitaryali" en „Rijpe vruchten". Lyrisch dichter blijft hij ook in zijn roman ..Het huis en de wereld" en in zijn bundels vertellingen. Lyrisch zijn ook zijn kleine drama's, die in Calcutta vaak worden opgevoerd en dezen zelfden aanleg vindt men terug in zijn boek „Herinneringen". Een jaar voor het begin van den wereld oorlog werd hij met den Nobelprijs bekroond. De voorliefde voor hem en zijn werken is in Europa echter even snel weer verdwenen als zij gekomen is. Het komt meer voor. dat men in tijden van inzinking naar het vreemde, naar het exotische grijpt, en van de onvol daanheid en de moeheid, die ook na den wereldoorlog het avondland kenmerkte, los wil komen. Voor Indië echter is hij ongetwij feld een der beroemdste dichters en wij ge- looven gaarne, dat in Europa geen dichter zoo beroemd is als Tagore in Indië en daar om kunnen wij volkomen begrijpen, dat men in Indië onzen lijd het tijdperk van Rabin dranath Tagore noemt. (Nadruk verboden). LETTEREN EN KUNST MUZIEK. bereiken wat voor de meeste andere zange ressen onmogelijk geweest zou zijn: ze op te heffen tot het gemiddeld niveau van dezen cyclus. De plaatsing van deze liederen op het programma, die aanvankelijk eenigszlns on verklaarbaar lec-k. zal dan ook wel hoofd zakelijk geschied zijn ten einde onze eminente altzangeres in de rij der solisten te kunnen opnemen. En wanneer we nu dankbaar er kennen dat we van haar stem ten volle ge noten hebben, dat haar voordracht het stempel van kunnen en smaak drocc. dan vragen we ons toch met eenige verwondering af. waarom men haar voor de komende uit voering voorbijging. Van de svmphonieën waren ditmaal de Vijfde en de Zesde aan d" beurt van uit voering. Beide zijn standaardwerken op het repertoire van elk» orkest en het zou moeilijk vallen over hun inhoud nog iet.» nieuws te vertellen. Wat de vertolking betreft stond voor mijn gevoel die der Pastorale niet alleen boven die der Vijfde, maar boven die van alle vorige, door de schoonc harmonie tusschen opvatting en technische uitvoering. In dc Pastorale werd de stemming even vol komen gevoeld als gerealiseerd: geen te kortkomingen stoorden. Op een bijzonder woord van lof heeft deze keer de pauklst recht wegens zijn superieure spel in de „Gewitter"scène. Het korte telkens wecr- keerende motiefje in het Andante werd door Van Beinum evenals door Mengelberg wat verbreed. Toch is de wijze van dom bij beide dirigenten niet geheel dezelfde: Van Beinum hield het geheele tempo gedurende twee achtsten een weinig terug: Mengelberg gaf het „Tongemiilde" meer „Mahlerisch". d.w.z. hij liet het motief „ohne Rücksicht auf den Takt" zich verbroeden en de beweging van liet overige geregeld doorgaan. Mengelbergs opvatting schijnt mij nog te prcfereeren. maar zij is veel moeilijker te verwezenlijken. Van de Vijfde gaf Van Beinum ons oen vertolking die in groote lijnen even sympha- tliiek was als die der Pastorale, maar de ui voering van eenige details, vooral in het eerste Allegro, slaagde niet volkomen. Bij vele inzetten misten we de noodige gelijkheid. Bijzondere vermelding verdient de vertolking van Scherzo en Finale., al geef ik voor mij er de voorkeur aan wanneer het tempo bij de intrede van het zangthema iets gematigd en dat van het Presto nog sneller genomen wordt. Weer was de zaal nagenoeg gevuld en wer den de uitvoerenden hartelijk gehuldigd. K. DE JONG. Wie niet groen is, maakt voor al zijn kleine Advertenties gebruik van „Onze Groentjes" in Haarlem's Dagblad. VERKEERSONGEVALLEN. Te Heemstede. Woensdagmiddag omstreeks 4 uur stapte bij den ingang van Groenen daal, te Heem stede. een jongetje even uit een luxe-auto, die stil hield en stak plotseling den rijweg over, met het gevolg dat hij werd aangereden door een luxe-auto, bestuurd door H. J. van T. te Haarlem. Het ventje werd tegen den straat gesmakt en bleef met een ernstige hoofdwonde lig gen. Een controleur van de Brockway die juist passeerde, zorgde direct voor verbandmate riaal, dat in iedere bus voorhanden is. Na verbonden te zijn werd het •ventje ge heeten B. Hendrlca. naar zijn woonplaats te Amsterdam vervoerd. PAARDENSPORT TERREINRIT MET HINDERNISSEN. Door de Haarlemsche Manége zal Zaterdag 9 Mei een terreinrit met hindernissen wor den gehouden. De hindernissen worden ge plaatst bij Kraantje-Lek en op het strand ie Zandvoort tusschen het Kurhaus en den Zeeweg. INGEZONDEN MEDEDEELINGEN a GO Cts. per regel. FOTOGRAFISCH ATELIER „RICHE" Gr. Houlstr. 169 Familie en T*!. 13472 - Haarlea Bruidsgroepen AGENDA. Heden: DONDERDAG 7 MEI Groote Kerk: Orgelbespeling 3—4 uur. Palace: „Studentenleven in Oud Heidel berg." Toonecl: Rolf Hansen. 7 en 9.15 uur. Luxor Theater: ..Na den mist", en „De laat ste kus." Toonecl: The Bonnes Comp. 8.15 u. VRIJDAG 8 MEI Stadsschouwburg: Frank van Wezei's Roem rue.hte Jaren. 8 uur. KloopersingelkerkOrgelbespeling 815 uur. Gem. Concertzaal: Bccthovcncyclus. Solist Louis Zimmermann, 8.15 uur. Bethesda Sarepta: Christ. Ver. voor de ver pleging van lijders aan vallende z;ekten. Jaarvergadering. 2 uur. Plein 8: N.V. De Kenncmer Bankve.ceni- ging. Verg. aandeelhouders 7 uur nam. Bioscopen. Nieuw programma. Teyler's Museum, Spaarne 16. Geopend op werkdagen van 11—3 uur, behalve 's Maan dags, toegang vrij. Lisse: Raadsvergadering, 8 uur. APOTHEEK Dl ENSTEN Th. A. Klinkhamer, Koninginneweg 69, tel. 11596. Fa. Begemann en Sneltjes. Jansstraat 27, tel. 10043. Wurtemberg vraagt opheffing van het Plan Young. STUTTGART. 6 Mei (V.D.) De Wurtem- bergsche Landdag heeft heden met groote meerderheid een gemeenschappelijk voorstel der regeeringspartijen aangenomen, vragen de onverwijlde opheffing van het Young-Plan Voorts werd besloten het gezantschap te München per 1 April 1933 op te heffen. Ter bestrijding van werkloosheid. BERLIJN. 6 Mei (V.D.) Het tweede deel van de conclusie der Commissie van Onder zoek inzake het Werkloosheidsvraagstuk, het welk de bestrijding van de Werkloosheid door werkverschaffing behandelt, is thans ver schenen. Het rapport behelst een aantal richt lijnen ter saneering van het economisch leven en doet enkele verstrekkende plannen en middelen aan de hand. Hiertoe zal zoo mogelijk buitenlandsch kapitaal moeten wor den gebruikt. Voorts behandelt het rapport de in aanmerking komende werkgelegenheid op het gebied van energiebedrijven, verkeers wezen, landbouw en woningwezen en houdt zich in het bijzonder bezig met werkverschaf fing door openbare middelen. De Commissie ontraadt tenslotte de ir voering van algemeenen arbeid ^dienstplicht, die zij ongeschikt acht voor de verbetering van den toestand op de arbeidsmarkt en ad viseert in plaats hiervan invoering van den vrijwilligen arbeidsdienst. Derde concert van den Beethoven- cyclus der H. O. V. Beethovens bewerkingen der .Schottische Lieder" hebben haar aanleiding gevonden in een opdracht van den Edlnburgschen uit gever Thomson, op wiens verzoek nok Hayön reeds vroeger soortgelijken arbeid had ge leverd. Naar enkele uitlatingen te oordeclen schijnt Beethoven de opdracht niet met bij zonder veel geefdrift uitgevoerd te hebben en was het flinke honorarium de voor naamste prikkeling om er aan te voldoen. De bewerkingen dateeren van 1810—1811. doch eerst later, in 1821 verschenen zij ten getale van 25 als op. 108, Sommige zijn voor één. andere voor twee zangstemmen of klein koor gezet, alle met begeleiding van piano, viool en violoncel. De viool en de cello loopen bijna voortdurend resp. mei de zangstem en de bas mede en hebben wellicht in de vóór- en tus- schenspelen niet het klavier nog de meest dankbare taak. Thomsons bewering, in een brief aan Beethoven: „dat er onder de liede ren geen enkel was dat niet den stempel van het genie, het kunnen en den smaak droeg" schijnt ons eenigszins overdreven; echter kan men in Beethovens bewerkingen prijzen, dat hij den eenvoud der volksmelodieën niet door overladen begeleidingen verstoord heeft. Met dat al behooren dc ..Schottischc Lieder'" niet tot Beethovens belangrijkste werken en slechts de prachtige stem en sublieme voor drachtkunst van Annic Woud hebben kunnen

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1931 | | pagina 5