I
Eindelijk
GR. HGISTSTRAAT 11-13 TEL. 14044
Beduidend goedkoeper
Maandagreclame
Heeft U stof?
GASFORNUIZEN
Ing. Bureau M.E.T.H.A.
PRIJSVERLAGING!
PALTHE
Lou'ante Bediening
/ertrouwd Adre.:
minui i n—iiiiiiiiii 'n i
HAARLEM'S DAGBLAD
ZATERDAG 9 MEI 1931
ARBEID ONDER VERHOOGDEN
DRUK.
Naar den bodem der zee.
HOE MEN ONDER WATER WERKT.
Er is sinds de vorige eeuw weinig veran
derd in de hulpmiddelen, waarvan men bij
het duiken gebruikt maakt en het karakter
der duikers is in het geheel niet veranderd.
Overdag en zoo noodig 's nachts, winter en
zomer gaan de duikers de zee in. Zij leggen
nu ook onderzeesche telegraafkabels aan en
werken aan sluizen, pieren en bruggen, maar
daarnaast wordt ook het oude werk in eere
gehouden. Zij repareeren beschadigde schepen
zoeken torpedo's op na afloop van manoeuvres
helpen onklaar geraakte onderzeebooten weer
omhoog en natuurlijk halen zij wrakken
leeg. Doch zij zijn niet langer gewone duikers,
zij zijn tevens uitstekende technici en zee
lieden en worden naar hun bijzondere be
kwaamheden in talrijke groepen onderver
deeld.
Zij doen onder water bijna alles, wat door
gewone vaklieden op het land gedaan wordt.
Dat is de trots van hun maatschappij
In hun omhulsel van zeildoek en rubber,
met metaal bezwaard, hun ademhaling ge
regeld door een pomp, hebben zij geen gemak
kelijke taak.
Zelfs al ligt het wrak in de haven, zoodat
zij geen last hebben van wind en golven, van
de open zee. Laat zoo'n duiker nu eens niets
anders te doen hebben dan het herstellen
van een lek. Hij behoeft ~ich met binnen in
het schip te begeven, maar hij moet toch
in het donkere water neerdalen en het on
regelmatige gat, meters lang en breed op
meten. Later moet hij er een stuk metaal op
bevestigen, weer in het donker en toch water
dicht! Duiken houdt meer in dan onder water
gaan! De man moet zijn werk grondig ken
nen. Hij moet berekeningen kunnen maken
omtrent waterdruk en zee stroomen op ver
schillende diepten. Bij alle voorbereidingen
moet de grootste nauwkeurigheid worden
betracht. En tenslotte is hij elke minuut in
levensgevaar.
Daar raakt men echter aan gewoon. De
duikers zijn ruwe kerels met weinig verbeel
dingskracht. Zij zijn altijd sterk en krachtig
gebouwd, zij kunnen veel verdragen. Gewoon
lijk zijn het gewezen zeelieden, gewend aan
een gevaarlijk beroep. Matrozen, die op een
goeden dag werden aangenomen om de
duikers te verzorgen en van alles te voor
zien en tenslotte zelf ook duiker werden. Dat
is een promotie. Wij waren laatst in de ge
legenheid, een praatje te maken met den
oudsten duiker, Alfred Pahlberg. Hij is 83 en
duikt al 63 jaar. „Ik ben nooit werkelijk in
gevaar geweest", vertelde hij ons. Hij had met
haaien gevochten, met verstopte luchtbuizen
gedoken, luchtbuizen zien scheuren, zich in
de modder op den bodem der zee voeien weg
zinken, maar hij was nooit werkelijk in ge
vaar geweest
Het gevaar is ook inderdaad niet zoo groot,
als wij het ons voorstellen. Duikers zijn over
het algemeen rustige menschen en bezitten
veel tegenwoordigheid van geest, waardoor er
slechts uiterst zelden slachtoffers vallen. Zij
weten, dat hun duikerspak en cie verschil
lende apparaten zoo goed mogelijk worden
verzorgd. Zij worden uitgerust met een niet
in te drukken heim en borstplaat, een buig
zaam pak van Rubber en zeildoek, een met
in te drukken luchtbuis, die met metalen kop=
pelingen aan ae luchtpomp en den helm
wordt bevestigd, ijzeren of met lood bezwaar
de schoenen van ongeveer 7 K.G., een stel
looden gewichten voor borst en rug met een
gezamenlijk gewicht van 35 K.G. en een touw
van Manilla-hennep om te worden opgetrok
ken. Gewoonlijk .hebben zij zaklantaarns en
soms ook een telefoon bij zich.
Wanneer de duiker geheel gekleed is, weegt
hij bijna 150 k.g. Maar als hij eenmaal onder
water is, voelt hij daar niet veel meer van.
omdat het gewicht zoo uitstekend is verdeeld.
Hij beweegt zich dan even gemakkelijk als
op het land in zijn gewone kleerem In het
water wordt het duikerspak ook soepeler. Hij
kan tegenwoordig een steekvlam meenemen,
die speciaal is ingericht om er onder water
mee te werken. Dit is een groote verbete
ring bij vroeger vergeleken, toen voor alles
gebruik gemaakt werd van dynamiet. Nu
gebruiken de duikers dynamiet alleen cm b.v.
een schip, dat de gewone scheepsroute blok
keert, op te blazen, omdat dan het werken
met een steekvlam te lang zon duren.
Verder maken de duikers dikwijls gebruik
van een soort brandslang, die soms wel een
decimeter dik is. Door den druk van het
water kan hij de weeke modder wegduwen
en b.v. een tunnel maken onder de romp van
een schip. Hij behoeft slechts de metalen
mond van ae buis in de modder te steken,
de druk van het water doet de rest. Hij moet
nog oppassen, dat hijzelf niet meegesleurd
en in de modder hegraven wordt. Dikwijls
zal hij zichzelf echter met opzet begraven,
n.l. wanneer hij aan de onderzijde van he;
schip nog iets doen moet. Het maakt voor
hem weinig verschil, of hij in modder of in
water is begraven; hij is toch afhankelijk
van zijn luchttoevoer. Ais hij weer uit. de
modder wil opstijgen, maakt hij zichzelf
lichter door do uitlaatklep van zijn pak te
sluiten. Als hij dan een beetje heen en weer
reit. komt hij vanzelf naar boven.
Hoe voelt een duiker zich nu onder water?
Het onaangenaamste voor hem is. aal zijn
omgeving onwezenlijk lijkt en niet bij hem
schijnt te passen. De geluiden zijn ook niet
prettig om aan te hooren en klinken eenigs-
zins als een echo. Hij hoort voortdurend het
„blub-blub" van zijn Luchtbuis. Als er een
visch tegen zijn helm opzwemt, klinkt dat
als een kleine ontploffing. De Duikers, die een
jaar of vijf geleden de lijken moesten bergen
uit de verongelukte Amerikaansche Duikboot
S 51, moesten daarvoor 34 M. diep duiken in
een school haaien! Deze waren afgekomen op
de lijken in de duikboot, doch konden ze r.a-
tuuriijk niet bereiken. Dat de duikers zelf
ook een goede prooi voor hen zouden zijn.
schenen de haaien niet te weten; zij bekeken
hen slechts nieuwsgierig en sloegen hen met
hun sterk staarten van de duikboot af. Nu
moesten de duikers eerst de haaien onscha
delijk maken; er volgde een hevig gevecht,
waarbij 20 haaien werden gedood. Hel geluid
van de staarten en lichamen der haaien tegen
hun helmen en de vele andere geluiden, die
zij tijdens dat gevecht hadden te doorstaan,
veroorzaakten bij deze duikers echter een
tijdelijke doofheid, die ook aan het front wel
voorkwam als gevolg van zwaar geschutvuur.
Doordat de duiker in zijn pak zit. heeft hij
niet zooveel te vreezen van haaien e.d., wat
uit het bovenstaande voorbeeld wel blijkt. Bij
het bergen van lijken wordt dit natuurlijk
anders, omdat dan de haaien op het lijk af
komen. De meeste gevaren komen echter
voort uit het nog steeds niet ideale duiker
pak. Zoo kan een duiker afglijden langs de
zijde van een schip, waarop hij aan het werk
is. Dan komt hij opeens 3 of 4 M. dieper onder
water; zijn luchttoevoer is op die groot••v
diepte niet berekend en hij kan gestikt zijn,
voordat men hem te hjilp.kan komen. het
oog op zulke dingen moeten do vcr.ortejs
van den duiker aan de oppervlakte der ree
goed letten op de signalen van den duiker,
waarvan er ongeveer zestig bestaan. Vier
korte rukken aan het touw beteekent „op
halen". één ruk aan de luchtbuis ..meer
lucht" eir twee rukken „minder lucht'". Wan
neer de duiker een tijdlang geen signalen
heeft gegeven, wordt hij voor alle zekerheid
opgehaald.
Nu is dat ophalen van een duiker niet zoo
eenvoudig als men denkt. Als hij zich op geen
groot ere diepte dan zes vademen bevindt, kan
hij dadelijk worden opgetrokken, maar wan
neer hij b.v. eenigen tijd op 50 of 60 M. diepte
is geweest, wordt de plotselinge verminde
ring van druk gevaarlijk voor hem. Bij het
duiken ademt hij n.l. ook lucht van hooger-m
druk in. Zijn lichaam neemt dan vooral meer
stikstol op en kan die niet zoo spoedig ver
werken. Wanneer de druk plotseling vermin
derd wordt, laten de weefsels en het bloed
zelf die overmaat van stikstof los. waardoor
gasbelleties ontstaan in de bloedvaten. Dit
veroorzaakt een hevige pijn, doofheid, duize
lingen. misselijkheid, flauwten en in ernstige
gevallen zelfs den dood.
Daarom moet de duiker geleidelijk worden
opgetrokken, eerst b.v. tot 12 M. diepte, 2 mi
nuten later tot 9 M. enz. Er bestaan nauw
keurige tabellen voor. Verder heeft elk be
hoorlijk ingericht duikerschip een cel. waar
in dc luchtdruk naar willekeur kan worden
geregeld. De duiker kan daar dan dadelijk in
gebracht worden en er een uur in blijven, ter
wijl de druk geleidelijk tot normaal wordt
teruggebracht.
(Nadruk verboden).
Bij verhuizing en vernieuwing
blijkt eerst goed het groot gewicht
dat de „Eendracht"-zegels hebben.
't Voordeel komt dan aan het licht.
Want: moet gij contant betalen
dan schrikt gij terug voor 't geld,
dat thans dank zij „Eendracht"-zegels
zonder schrik wordt neer geteld.
U koopt gemakkelijk en voordeelig
dames- en heerenkleeding, manufac
turen, bedden, tapijten, meubelen,
kachels, schoenen, vakkleeding enz.
wanneer U van onze bemiddeling ge
bruik maakt. Wij berekenen daarvoor
6 niets meer.
Het' 25-jarig bestaan onzer groot
onderneming en de contracten, die
wij in Uw voordeel met de beste
winkelzaken op elk gebied hebben
afgesloten, waarborgen U, wanneer
U koopt op onze zegels,., de meest
coulante bediening.
yraagt onze adreslijsten en Conditiën
N;v. Mij. „De Eendracht"
Amsterdam - Prins Hendrikkade 20-21
Telefoon 49556
Opgericht 1904
Adres te Haarleir.
MARNIX3TRAAT 42
Alle transport geschiedt Prima
onder garantie materiaal
A. HARTOG
VERHUIZINGEN door geheel Europa
SPECIAAL PIANO-TRANSPORT
deelt door deze mede, dat hij zijn bedrijf
VERPLAATST heeft van Turfmarkt 26 naar
SPAARNE 53 - Tel. 11194
Wie gemakkelijk wil loopcn
Moet
„Support" schoenen
koopen
Houtkooper's Schoenenmagazijn
Zijlstraat 86 Telefoon 14912
Invallen aangiftebiljetten
Belastingadviseurs
J. F. G. BODE D. MICHEELS
Kleine Houtweg 39. Tclef. 13615
En nergens !s de sorteering zoo groot,
terwijl steeds de nieuwste kleuren
en dessins in onze collectie
zijn opgenomen.
Gebloemde Zijde
leuke dessins ft e
waschecht 29, <tö Cl.
Chique
Crêpe Zijde
zeer soepele
kwaliteit ....39 Cl.
Senoritas Zijde
een nieuwe
creatie en -Q
mod. dessinslïJ Cl.
Chique Voiles
dubbel breed
prachtige _Q
kwaliteiten ..O 9 Cl.
Chiffonnettes
100 c.m. breed, een
prachtige sorteering
in de laatste q-
snufjes 1.15 au ui.
Crêpe Maja Zijde
solide kwal.
dubbelbreed 43 Cl.
Japansche
Crêpe
magnifieke
patronen
voor happy-
coats en
peignoirs
45 ct.
Lingerie-
Zijde
enorm uit
gebreide
collectie, alle
kleuren
waschecht
55, 39, 29
16'Let.
nis extra
GELDBELEGGING 12
10 perc. op -gooclen stand a
öSOO.— met5000.'1ste
hyp. 5pCt, Alle transp.kus
ten voor rek, v. verlc. (ook
afzonderl. te koop). Inl: H.
J. Koenenstr. 2.1, van Xes-
str. 22, tol. 13721. 10
BEKENDMAKING
Vanaf heden wordt ook aan
mijn patiënten
GRATIS SPECIALISTENHULP
enz. verstrekt, zonder bemidde
ling van fondsarts.
S. C. BOKST—BORST
Verloskundige
Landzichtlaan 7S, Heemstede.
WAAROM LEGT U
geen ETERMT ui> Uw schuurtje?
Dal is afdoend,
v. cL Berg, Spuiu-uc 59. tel. 15681
Kloeken met kuikens
aangeboden vanaf 10 Mei. Kloe
ken met 15 witte legh. kuikens a
7.50 franco naaste Station, met
vrij zicht en emballage, zending
rembours. K. VAN BRENK, Te
lefoon 13, Kesterèn.
Colb.costuum n.' maat met four
nituren 20 en 25. Keeren ƒ15
Mantelcostuum n. maat IS en
20. Miiller, Joh. de Broukstr. 1
IJmuider
Steenkolenhandel
(ROZA EX VAX DEX BERG)
Specialiteit in anthraclet, eier
kolen, Brechcokes voor centrale
verwarming
TELEFOON 366.
Kuppersbusch gasfornui
zen vanaf 5.per mnd.
Vraagt omgaand brochure
of reizigersbezoek
SCHAGCHELSTRAAT l» c
HAARLEM
Telefoon 10502
is de tijd aangebroken, om de
winterkleeren nu de;initief op
te bergen en over te gaan tot
het aanschaffen van de mo
derne Zomerstoften, zooals:
Fresco, Georgette, Tweeds
Bemberg Zijde, Matting ajour
Duppion, enz.enz welke iedere
Dame zoo leuk keedtenaan
trekkelijk maakt en waarin
U da grootste sorteering teger
de laagste prijzen brengt!
XLS DE DAMES BIJ ONS KOOPEN VALT DE KEUZE HEUSCH NIE
MOEILIJK EN U SLAAGT BIJ WINKEL'S STOFFENHUIS ALTIJI
OM TE LACHEN. ZOO GOEDKOOP l
LEUKE MOUSSELINES 0
DIRECT GEREEDI
COSTUUM
ONTVLEKKEN en OPPERSEN
F 2.50
OUDE PRIJS
ALLEEN OPPERSEN
F 1.45
OUDE PRIJS
WIT - ZW ART RUITJE,
wasch-echt, dubbel breed,
29 ct.
TWEED MANTELSTOF,
zuiver wol, 150 c.M.
breed gg ct.
T A B E LIN E, echt in
de wasch, aardige
dessins 35
MATTING a JOUR, dubb.
breed alle kleuren
69 - 40 ct
FRESCO, de groote mode,
grootere keuze vindt U
nergens 99-89-69-40
WASCHSTOF, dubb. breed
Reclame-pprys 28 ct
ZIJDEN SHANTUNG
naturel, 85 c, M. breed,
49 ct.
MODERNE TWEEDS
29 ct.
Overal gezien maar., dit
koopje vindt U alleen bij
Winkel's Stoffenhuls,
WOLLEN BLAZERSTOF
bubbel breed 69 ct.
NIEUWSTE WOLLEN
MOUSSELINES
vanaf 49 ct.
CHIQUE VOILES,
100 c.M. breed,
vanaf gg ct
SENORITA ZIJDE,
het nieuwste
69 - 49 ct.
Z IJ D E N GEORGETTE
dubbel breed gg gf
WOLLEN CRcPE DE
CHINE 2 el breed,
alle kleuren 1.35
CRêPE WINDSOR, beken
de kwaliteit, dubbel breed,
alle kleuren gg
Gr. Houtslraat 17
Kraiiweg 26
Tel. 11465
Tel. 14687
Advertentie meebrengen en
prijzen vergelijken s. v. p.
